- Trang chủ >>
- Khoa học xã hội >>
- Báo chí
Thủ thuật 1: Kể những câu chuyện trung thực
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (158.57 KB, 10 trang )
Thủ thuật 1: Kể những câu chuyện
trung thực
Một phóng viên có thể nảy ra ý tưởng khi
nhìn thấy đường ống dẫn nước thải sinh
hoạt chảy vào con sông, hoặc khi được một
người bạn tình cờ cho biết về một dự án xây nhà ở mới có khả
năng gây hại cho môi trường sống hoang dã của động thực vật.
Các cuộc tranh cãi của các nghị sĩ trong quốc hội cũng có thể đề
cập đến những mối quan ngại về mơi trường.
Có thể coi thơng cáo báo chí như một sự gợi mở và sử dụng nó
một cách đúng đắn để bắt đầu cho nhiều câu chuyện. Tuy nhiên,
nhiều khi các phóng viên bị rơi vào cái thói quen tệ hại là cứ lao
vào biên tập lại cái thơng cáo báo chí đó chứ chẳng hề chạy ra
ngồi tìm hiểu. Nếu làm như thế thì chẳng khác nào một nhân
viên quan hệ cơng chúng. Ngồi ra, đưa tin một chiều không chỉ
khiến cho bài viết tẻ nhạt mà nó cịn đi ngược lại những ngun
tắc của báo chí.
Khi nhận được thơng cáo báo chí, câu hỏi đầu tiên đối với một
phóng viên là nó có chứa đựng tin tức gì khơng. Thơng cáo báo
chí đó có có ý nghĩa gì? Điều này khơng phải lúc nào cũng rõ
ràng và có thể phóng viên phải liên hệ với cơng ty hay cơ quan
nọ để được giải thích thêm. Nếu lời giải thích khơng đủ thì chẳng
có lý gì để đưa tin về vấn đề đó.
Các phóng viên cần nắm được những luồng ý kiến khác nhau về
vấn đề nêu trong thơng cáo báo chí. Việc này khơng mất nhiều
thời giờ nhưng nó đảm bảo có một câu chuyện trung thực. Nếu
một cơng ty đưa ra tuyên bố khoe khoang thành tích của họ ở
khu rừng nhiệt đới thì phóng viên nên tìm hiểu phản ứng của các
tổ chức môi trường địa phương, các nhà nghiên cứu độc lập và
có thể cả các quan chức chính quyền. Nếu phản hồi của các
nguồn tin này đều phê phán thì cần u cầu cơng ty đó trả lời
những ý kiến chỉ trích. Tương tự, nếu một tổ chức mơi trường gửi
một thơng cáo báo chí u cầu chính phủ cấm một loại hóa chất
nào đó thì phóng viên phải tìm hiểu quan điểm của các nhà lãnh
đạo doanh nghiệp, quan chức chính phủ và các nhà khoa học.
Khi thơng cáo báo chí đề cập đến một bản báo cáo hoặc một
cuộc thăm dị thì phóng viên cần phải có bản sao báo cáo hoặc
kết quả cuộc thăm dị đó. Thơng thường các báo cáo không phải
do các nhà khoa học viết mà là các nhân viên quan hệ cơng
chúng chấp bút, vì thế có khả năng những kết quả của nhà khoa
học bị mơ tả nhầm hoặc bị nói phóng đại.
- Viết những câu
đơn giản và rõ ràng
- Không đưa nhiều
ý phức tạp vào một
đoạn văn.
- Những đoạn
chuyển tiếp phải có
tác dụng khiến độc
giả muốn tiếp tục
đọc.
- Bổ sung thông tin
ở mức độ vừa đủ
để độc giả hiểu rõ
câu chuyện.
- Làm rõ hoặc loại
bỏ những thơng tin
mang tính kỹ thuật
có thể khiến độc giả
khó hiểu.
- Cần nhiều giải
thích
Một biện pháp hay và không tốn kém khác
- Hãy làm cho độc
để các phóng viên phát triển mạng lưới
giả cảm nhận rõ
nguồn tin và lấy ý tưởng cho bài viết là đưa
ràng về câu
tên mình vào danh sách phóng viên được
chuyện.
gửi email hoặc fax. Các nhân viên quan hệ
công chúng làm việc cho các tổ chức môi trường, các cơng ty và
các cơ quan chính phủ rất muốn đưa các báo cáo, tun bố và
thơng cáo báo chí của họ đến tay phóng viên. Nhưng chẳng có
danh sách sẵn có duy nhất nào về tất cả các phóng viên. Chính
phóng viên phải chủ động để có tên trong danh sách.
Việc này cũng đơn giản. Chỉ cần gửi một bức thư cho tổ
chức/cơng ty đó và ghi đầy đủ chi tiết về phóng viên cũng như
mối quan tâm. Ngồi ra cần cung cấp thật nhiều thông tin về tờ
báo, ví dụ như số lượng độc giả/khán thính giả.
Đa số thông tin được gửi qua email là không dùng được. Thật kỳ
lạ khi người ta đốn bao nhiêu cây rừng để sản xuất giấy và in ra
những cái thông cáo báo chí vơ bổ như thế. Tiếc thay, cách duy
nhất để tìm ra thơng tin hay là phải lục lọi trong cả đống tin tồi tệ
đó. Nhưng sau một thời gian, phóng viên sẽ nhận ra những tổ
chức nào thường gửi thơng tin hữu ích.
Cơng việc khó khăn có lẽ là việc tìm ra đúng tên và địa chỉ của
người cần liên hệ. Một thủ thuật hay là hỏi ngay đối tượng phỏng
vấn xem tổ chức/công ty của họ có gửi thơng cáo báo chí hay
báo cáo khơng. Hãy tìm cho được địa chỉ và tên người cần liên
hệ.
Nói chung, phóng viên nên chủ động trong việc tìm chủ đề cho
bài viết. Thường có xu hướng đưa tin về mơi trường thì chỉ tập
trung vào các thảm họa, ví dụ như tràn dầu, chất thải độc hại,
hoặc những sự kiện do các tổ chức môi trường hay công ty tổ
chức. Hãy thường xuyên liên hệ với nguồn tin và hỏi xem có gì
mới trong lĩnh vực của họ. Việc này cũng giúp phóng viên ln
nắm được những diễn biến mới nhất.
Đọc/xem các bài báo hoặc chương trình truyền hình về mơi
trường cũng giúp tăng hiểu biết nhiều hơn và làm nảy ra chủ đề
cho bài viết. Các nhà báo có lương tâm đều nhận rõ rằng “đạo
báo” là điều cấm kị nhưng sẵn sàng thừa nhận rằng một số ý
tưởng hay bắt nguồn từ việc đọc tác phẩm của đồng nghiệp. Một
bài báo trên tạp chí, một phóng sự truyền hình hay phát thanh,
hoặc một bài trên nhật báo có thể dẫn đến những ý tưởng mới.
Một khu rừng Amazon đang bốc cháy có thể dẫn đến một câu
chuyện về tiêu dùng năng lượng hoặc hiện đại hóa nơng nghiệp.
Phóng viên – và các biên tập viên – cần luôn nhớ rằng trong bất
kỳ lĩnh vực nào cũng có thể viết những bài về mơi trường, vào
một thời điểm nào đó.
(Peter Nelson)
(Lưu ý: Đây là tài liệu dịch của Diễn đàn Báo chí Việt Nam-VJ để
các thành viên tham khảo. Việc sử dụng nội dung dịch thuật vào
các mục đích thương mại nếu bị khiếu kiện về vấn đề bản quyền,
VJ hồn tồn khơng chịu trách nhiệm. 10 thủ thuật sẽ được đăng
tải thành các bài khác nhau để tiện theo dõi)
