KHOA HOC KY THUAT THU Y - TAP XVII - SO 6 - 2010
TiNH HiNH NHIEM GIUN SAN TREN CA TRA
(PANGASIANODON

HYPOPHTHAMUS)

NUOI TAI TiNH A N GIANG
Nguyen Him Hifiig
Dai hoc Can Thd

TOM TAT
Qua phan tich 284 mlu ca tra de tim cac loai giun san ky sinh tren 2 loai ca giong va ca
thit nuoi tai TP.Long Xuyen va huyen Chau Phii tinh An Giang, cho thay:
Ca tra nuoi tai An Giang nhiem giun san vdi ty le 44,71% trong do ty le nhiem d huyen
Chau Phu (50,25%) cao hdn d TP.Long Xuyen ( 32,18%). Ca thit nhilm giun san (62,50%)
nhieu hdn so vdi ca giong (26,43%).
Cd 3 loai giun san ky sinh d ca tra dUdc phat hien: Silurodiscoides spp, Spectatus spp va
Bothriocephalus gowkongensis . Loai san la ddn chu ngoai ky sinh Silurodiscoides spp. tim
thay chu yeu d mang (92,17%) va it hdn d da (7,83%). Loai giun trdn Spectatus spp. va san
day Bothriocephalus gowkongensis ky sinh d rupt ca vdi ty le rat thap (0,69%).
Td khoa: Ca tra (Pangasianodon hypophthamus), Giun san, Ty le nhiem, An Giang
Parasite helminth infection in the MeKong catfish (Pangasianodon
hypophthamus)
kept in the province of An Giang
Nguyen Huru Hung

SUMMARY
The helminth examination of 284 MeKong catfishes (Pangasianodon hypophthamus)
aiming at detecting worms infecting these animals which were kept in the district of Chau
Phu and the city of Long Xuyen (An Giang province) indicated that:
- The stock fishes were infected at the rate of 44.71%; a higher rate (50.25%) was found

in the Chau Phu district and a lower rate was recorded in the city of Long Xuyen. The meat
fishes were found infected at a rate of 62.5% and the stock fishes were infected at a lewer
rate (26.43%).
- Three parasite species were identified i.e. Silurodiscoides spp, Spectatus spp and
Bothriocephalus gowkongensis. The exo-parasite flat worm Silurodiscoides spp. was found
mainly in the branchia (92.17%) and rarely in the skin (7.83%). The other two parasites
were found mainly in the fish intestine at a very low rate (0.69%).
Key words: MeKong catfish (Pangasianodon hypophthamus), Helminth, Infection rate,
An Giang provice
nudi ca tra phat trien manh nhat d cac
I. DAT VAN DE
tinh An Giang, Ddng Thap va Vinh Long
Ca tra (Pangasianodon hypophthamus)
().
dUOc nuoi tap trung tai 10 tinh DBSCL
Do hieu qua kinh te trpng chan nudi loai
vdi tdng dien tich la 6.160 ha, san
ca
nay
kha cao, dac biet la trong xuat khdu,
lUdng hang nam dat hdn 1,1 trieu tan. Nghe
51


KHOA HOC KY THUAT THU Y - TAP XVII - SO 6 - 2010
nen nhUng nam gin day dien tich nudi ca
tra trong khu vUc dupe md rpng nhanh
chdng. Nudi ca vdi mat dp cao va viec quan
ly ao nudi chUa dung each dan den ca
thudng xuyen bi benh. Ky sinh trung

thudng ddng vai trd la yeu td' md dau chp vi
khuan, virut, nam tan cdng gay benh, do
lam ca bi mat mau va giam sUc de khang
dd'i vdi nhflng mim benh ten tai thudng
xuyen trong mdi trUdng nUdc.
Bai bao nay gidi thieu ket qua thuc hien
de tai: "Tinh hinh nhiem giun san tren ca
tra tai An Giang", gdp phin xac dinh cac
tac nhan gay benh chinh trong khu vUc
de phdng trU cd hieu qua hdn, gdp phan
nang cao nang suat, san lUdng trong nghe
nudi ca.
II. NOI DUNG VA PHUONG PHAP
NGHIEN CUU
2.1. Noi dung
- Xac dinh tinh hinh nhiem giun san tren
ca tra tai tinh An Giang.
- Xac dinh ty le nhiem va cudng dp nhiem
giun san tren ca theo giai doan.
- Xac dinh thanh phin giun san tren ca .
- Anh hudng cua benh do giun san den
cac benh truyen nhiem khac.
• Khao sat mpt sd' chi tieu ve mdi trUdng
nUdc anh hudng den ca tra.
2.2 PhUOng phap nghien cim
- Ca tra gid'ng va thit dUdc lay ngiu

nhien tU cac ao nuoi ca tra tham canh, qua
phudng phap dieu tra cat ngang.
• Dieu tra tinh hinh nhiem giun san ky

sinh d ca tra dUdc tien hanh tit 75 ao
thuoc 29 hp nudi ca gidng va 46 hp nuoi ca
thit.TrUdc khi thu miu chung tdi tien
hanh kiem tra mpt so' yeu td' mdi trUdng
nhu: pH, NO,, NH„ CaCO,... ghi lai dau
hieu ca benh ma ngudi dan mo ta, dau
hieu ben ngoai ca luc thu mau, each xU ly
ciia ngUdi nuoi...
- Ap dung phudng phap giai phiu ca,
phudng phap kiem tra ky sinh trung tren ca
theo Nguyln Thi Thu Hing, 2007 va Bui
Quang Te, 2006. Viec dinh danh theo Bui
Quang Te, 2006. Ddng thdi kiem tra cac yeu
to' mdi trUdng anh hudng den sU xuat hien
benh qua cac chi tieu NH , NO.,, pH dude
xac dinh bing test kiem tra mdi trudng nUdc
Zera (DUc).
De tai dUdc tien hanh tU thang 12/2008
den thang 3/2009 va dUdc thUc hien tai
huyen Chau Phu va thanh phd' Long Xuyen
ciia tinh An Giang.
t

III. KET QUA VA THAO LUAN
3.1 Tinh hinh nhiem giun san a ca tra
tai TP. Long Xuyen va h. Chau Phu
3.1.1 Tinh hinh nhiem giun san d ca tra
theo mat dp nuoi
Ket qua xem d bang 1


Bang 1. Ty le nhiem giun san d cd tra theo mat dp nuoi
Ty le nhiem giun san theo mat do nuoi
M$t dp cho phep
M$t do khdng cho phep
Oja diem
Loai ca
So ao
Ty le nhiSm So ao So ao Ty le nhiem
Soao
nhiem
'(%)
nhiem
(%)
16
5
31,
25
1
TP. Long Xuyen Ca gidng
Ca thit
1
1
1
100
Ca gidng
12
3
25,00
H. Ch4u Phu
Ca thit

30
17
56,67
14
12
85,71
Ca giong
28
8
28,57
1
Tong
Ca thit
31
17
54,84
15
13
86,67
52


KHOA HOC KY THUAT THU Y - TAP XVII - SO 6 - 2010
Bang 1 cho thay, d ca gidng co 8/28 ao nudi ca qua cao lam cho ham lUdng chat
ndm trong mat do cho phep nhiem giun san, hflu cd trong nUdc tang, tU dd lam tang
chiem ty le 28,57%, va 1 ao nam trong mat ham lUdng chat dpc trpng mdi trUdng ao
dp khdng cho phep thi khdng nhiem giun nudi, oxy thap va ca de bi tray xudc do
san. Dieu nay dUdc giai thich la do ca gidng dien tich bi thu hep... lam giam sUc de
ludn dupe nuoi trong mat dp cho phep de cd khang ctia ca; hdn nUa mat dp cap lam
dupe ngudn gidng tot nen sd' ao nhiem giun tang kha nang tiep xuc vdi mam benh ctia

san hdu nhu nam trong mat dp cho phep. Cd ca , do dd ca de bi nhiem giun san hdn.
1 ao ndm trong mat dp khdng cho phep Dieu nay dung vdi nhan dinh ciia
khdng nhiem giun san, qua tim hieu ao nay Brown. EE va Gractzeck, 1980 cho
dupe ngudi nudi cham sdc ca gidng kha tot. ring mat dp day se lam tang kha nang
0 ca thit cd 17/31 ao nam trong mat dp cho tiep xuc gifla ca va ky sinh trung va
phep nhiem giun san, chiem ty le 54.84% va ddng thdi cung dam bao rang ky sinh
13/15 ao nam trong mat dp khdng cho phep trung se phat trien nhanh chdng trong
nhiem giun san, chiem ty le 86,67%. Do dd, ty mot nhdm ca.
le nhiem giun san d nhUng ao cd mat dp 3.1.2 Tinh hinh nhiem giun san theo
khdng cho phep cao hdn mat dp cho phep, ao ho if cd tra
Bang 2. Ty le nhiem giun san giua
loaixem
cd theo
ao2.nuoi
Ket2qua
d bang
dieu nay dUdc giai thich la do mat dp
Dia diem
Loai ca
So ao khao sat
Sd ao nhiem
Ty If (%)
Ca gidng
17
5
29,41"
TP. Long Xuyen
Ca thit
2
1

50.00"
Ca gidng
12
3
25,00*
H. Chau Phu
Ca thit
44
29
65,91"
Ca giong
29
8
25,59'
Tong
Ca thjt
46
30
65,22"
Chu thich: a.b chi/ khde nhau sai khde cd y nghia thong kc
Bang 2 cho thay: ca thit nhiem giun tho'ng ke.
san chiem 65,22%, cao hdn ca gidng 3.1.3 Tinh hinh nhiem giun san d ca
(25,59%). Qua phan tich thdng ke cho tra theo giai doan cudi
thay cd sU sai khac ve ty le nhiem
Ket qua xem d bang 3.
giUa ao ca gidng va ca thit la cd y nghia
Bang 3. Ty le nhiem giun san d cd tra theo giai doan nuoi
Dja diem
Loai ca
Sd mau kiem tra Son mau nhilm Ty le nhiem (%)

Ca gidng
83
27
32,53
TP. Long Xuyen
Ca thjt
4
1
25,00
Chung
87
28
32,18
Ca giong
57
10
17,54
H. Chau Phu
Ca thit
140
89
63,57
Chung
197
99
50,25"
Ca gidng
140
37
26,43

Tong
Ca thjt
144
90
62,50 '
Chung
284
127
44,72
Chu thich: a,b chii khde nhau sai khde co y nghia thdng ke;
a

1

53


KHOA HOC KY THUAT THU Y - TAP XVII - SO 6 - 2010
Qua tho'ng ke cho thay sit khac biet ve
ty le nhiem giun san giiia ca giong va ca
thit la rat co y nghia tho'ng ke (p = 0,000).
Qua bang 3 cho thay, ca thit nhiem
giun san chiem 62,50% cao hdn ca
gidng (26,43%)

3.2.Tinh hinh nhiem san la ngoai ky
sinh Silurodiscoides d ca tra
3.2.1 Tinh hinh nhiem Silurodiscoides
theo giai doan nudi
Ket qua xem d bang 4


Bang 4. Ty le nhiem san Id Silurodiscoides theo giai doan nuoi
Ca giong
Ca thit
Tyle
Dja diem SMKT SMN
SMN
Ty le SMKT SMN
Ty le
SMKT
(%)
(mau) (mau)
(mau)
(mau)
(%)
(mau)
(mau)
(%)
TP.Long
27
87
31,03
83
27
32,53
4
0
0
yehnau
H.XuC

197
88
44,67
57
17,54
10
140
78
55,71
Phu
Tong
284
115
40,49
140
37
26,43 • 144
78
54,17"
Chu thich: a.b chu khde nhau sai khac co y nghia thdng ke;
SMKT: so mau kiem tra;
SMN: so mau nhiem.
Qua tho'ng ke cho thay sit khac biet ve ty ao Udng ca gidng, tuy mat do UOng cao
le nhiem san la giiia ca giong va ca thit rat nhUng ham lupng hUu cd trong ao thap,
co y nghia tho'ng ke (p = 0,000). Qua bang 3 lUdng nUdc thay ddi thudng xuyen hdn, do
cho thay, ty le nhiem san la d cac giai doan do chat lUdng nUdc it thay dd'i hdn va lUdng
nuoi la khac nhau. Ty le nhiem san la d ca thUc an trong ao Udng dUdc kiem soat chat
giong thap hdn nhieu so vdi ca thit. Trong che hdn. Ket qua tren cung tUdng tu cho
140 miu ca giong kiem tra cd 37 mdu huyen Chau Phu: ty le nhilm san la d ca
nhilm, chiem 26,43%, cdn ca thit thi ty le gidng thap hdn nhieu so vdi ca thit. d Long

nhilm cao hdn, chiem ty le 54,17%. Sii Xuyen sd' mau kiem tra tren ca thit it nen
chenh lech ty le nhiem tren cd the ducic giai khdng cd y nghia.
thich do san la thudng phat trien d mdi 322 Tinh hinh nhiemsdn Id Silurodiscoides
trUdng ton dong nhieu hdp chat hflu cd do theo vi tri ky sinh d cd tra
lupng thUc an thUa, khdi ludng chat thai tU
Ket qua xem d bang 5.
ca nhieu nen san la phat then manh. Cdn b
Bang 5. Ty le nhiem san Id Silurodiscoides theo vi tri ky sinh a cd tra
Giai
doan

Vj tri
ky sinh

SMN
(meu)

Tile
nhiem
(%)

Ca gidng

Da
Mang
Da
Mang
Da
Mang


7
30
2
76
9
106

18,92
81,08"
2,56
97,44"
7,83"
92,17"

Ca thjt
Tong

a

a

+
SMN
(mau)
5
22
2
60
7
82


Tile
(%)
71,43
73,34
100
78,95
77,78
77,36

Cudng do nhiem
++
SMN
Tile
(mau) (%)
2
28,57
7
23,33
12
15,79
2
22,22
19
17,92

Chu thich: a,h chu khde nhau sai khde co y nghia thong h
+: nhiem nhe; ++. nhiem trung binh; +++: nhiem nang
1


54

+ ++
SMN Tile
(miu) (%)
.
1
3,33
4
5,26
.
5
4,72


KHOA HOC KY THUAT THU Y - TAP XVII - SO 6 - 2010
Qua bang 5 cho thay, san la ky sinh d da mang td't hdn rat nhieu so vdi tren da. Do
la 7,83% thap hdn b mang ( 92,17%). Ve do ty le cam nhilm ky sinh trung tren
cudng do nhiem d mang mdc +++ chiem mang cao hdn tren da. Tuy nhien day la
4,72%, mile ++ la 17,92%, mile + la 77,36%; loai ky sinh trung kha nguy hiem ddi vdi
trong khi dd cudng do nhilm d da mile ++ la nhieu loai, gay hau qua nghiem trong,
22,22%, mile + la 77,78%. TUdng td cho ca nhat 3 giai doan ca gidng va ca hudng. Khi
san bam vao da va mang gay cac vet ton
gidng va ca thit.
Ty le nhilm san la tren mang nhieu thudng, dac biet khi ky sinh tren mang
hdn tren da do b mang cd nhieu tia mang lam pha huy td chUc mang lam ca ngat
nhd, day la nhiing gia the de san la sinh thd. Chung sinh san rat nhanh, trUng cd
trUdng va phat trien, tU do anh hudng the ton tai vai ngay trong nUdc nen kha
nhieu den sUc khde ciia ca. Cdn tren da it nang lay lan benh rat cao.
hdn la do da ca Idp nhdt va ca bdi Idi 3.3 Tinh hinh nhiem cac loai npi ky sinh

thudng xuyen lam anh hudng nhieu den trung o ca tra thjt
kha nang bam dinh cua san. Hdn nQa dieu Ket qua xem a bang 6.
kien de san sinh trUdng va phat trien tren
Bang 6. Ty le nhiem cac loai noi ky sinh triing d cd tra thit
Dia diem
Cudng do nhiem
SMKT SMN
Ti le
TP. Long XuySn H. ChSu Phu
Loai
X ,
X^
(mau) (mau)
(%)
SMN
TLN
SMN
TLN
(con) (mau)
(con)
(%)
(mlu)
(%)
Spectatus s. p 144
1
0,69
3
1
0,71
Cucullanelus 144

6,94
10
7,14
10
2
21
minutus
Bothriocephalus144
1
0,69
1
1
25,00
gowkongensis
SMKT: sdmdu kiem tra; SMN: so mau nhiem;
X min: cUang do thap nhat; X max: cUctng do cao nhat
m

Ve ty le nhilm npi ky sinh trung (chu tac cai tao ac trudc khi tha ca xud'ng ap
yeu b ca thit) chi thay 1/144 mau nhiem bang vdi, hay vdi cpng vdi mudi de tang
giun trdn Spectatus sp. ky sinh d rupt, tac dung phdng trU dich hai va tieu diet
chiem ty le 0,69%, day la Ipai giun thudng mam benh. Them vao dd thUc an stl dung
ky sinh b rupt ca, rieng giun trdn trong chan nudi ca ngay nay chu yeu la
Cucullanelus minutus tim thay b tui mat thUc an cdng nghiep nen han che dUdc kha
10/144 mlu. ty le nhiem la 6,94%. Loai nang nhilm giun trdn tU thUc an.
Bothriocephalus gowkongensis cung chi cd Da so' ca d cac dia diem khao sat nhiem
1/144 mau, chiem 0,69%. So vdi ket qua giun trdn nhieu cd the la do ngudn nUdc cap
cua Bui Quang Te (2001) thi giun vao ao bi nhiem mpt so' Ipai vat la ky chu
Cucullanelus ky sinh trong dng dan mat trung gian truyen benh giun trdn nhu giap
vdi cudng dp nhiem 8 cen /mat, ty le nhiem la xac chan cheo, do ngudi nudi khdng co ao

35,7%, thi ket qua phan tich b bang tren la lang de xu ly ngudn nUdc trUdc khi dUa vao
khdng cao, cd the nguyen nhan do each ao nudi, hoac. do trong qua trinh chan nudi
chSn nudi ca ngay nay khac thdi gian chim cdng epe dap xuo'ng ao an ca va thai
trudc, ngUdi nudi rat chu trpng den cdng phan cd au san.
55


KHOA HOC KY THUAT THU Y - TAP XVII - SO 6 - 2010
3.4 Tinh hinh nhiem ghep giufa cac loai giun san 6* ca tra
Ket qua xem bang 7
Bang 7. Ty le nhiim ghep gida cdc loai giun san a cd tra
Dja diem
SMN TLN (%) TP. Long Xuyen H. Chau Phu
Thanh phan loai
(mau)
SMN
TLN
SMN
TLN
(mau)
(%)
(mau)
(%)
Silurodiscoides
0,71
1
0,69
1
+ Spectatus sp.
Silurodiscoides

4,29
6
4,17
6
^Cucullanelus minutus
Silurodiscoides
1
25,00
0,69
1
+Bothriocephalus gowkongensis
SMN: sdmdu nhiim; TLN: ty le nhiem
Qua bang 7 cho thay, san la
3.5 Phan tich va danh gia mot so chi
Silurodiscoides ghep vdi giun tron Spectatus tieu ve moi triicmg nuoi ca tra
chiem ty le thap 0,69%, ghep vdi 3.5 1 So sanh cdc chi so hda hpc moi
Cucullanelus minutus chiem ty le 4,17%, trudng nude d cdc ao nudi
ghep vdi Bothriocephalus gowkongensis Ket qua xem d bang 8.
chiem 0,69%.
Bang 8. Ty le cdc chi sd hoa hpc moi trudng nude d cdc ao nuoi
Dia diem
TP.Long
Xuyen

Phan loai chat lupng nude ao nuoi

Chi tieu
hoa hpc
pH
CaCOj (mg/l)

NH(mg/l)
N0 (mg/l)
pH
CaC0 (mg/l)
NH (mg/l)
N0 (mg/l)
3

2

H.Chau Phii

3

3

2

Sd ao
15
17
14
14
41
49
38
45

Trung binh
Xau

7d/
Ty 1$ (%) So ao Ty le (%) So ao Ty le (%)
78,95
4
21,05
89,47
2
10.53
73.68
2
10.53
3
15.79
74,69
4
20,05
1
5.26
73,22
15
26.78
87,5
7
12.50
67.86
7
12,50
11
19.64
80,36

6
10.71
5
8,93

Qua bang 8 cho thay. dp pH va dp kiem
CaC0 d cac ao nuoi ctia Long Xuyen va
Chau Phu deu d mUc td't va trung binh.
Dieu nay cd the giai thich la do ngu'di dan d
cac dia diem khao sat rat chu y den cdng tac
quan ly chat lUdng node, thddng xuyen bdn
vdi va mudi de on dinh pH va sat khuan
ngudn nUdc ao nudi nen dp pH va dp kiem
da sd' deu td't. Chi sd' NH dao dpng tU xau
den td't. cu the la d Long Xuyen cd so' ao vdi
NH d mUc do td't chiem 73.68%, mUc do
56
3

:i

3

trung binh chiem 10,53%, mUc dp xau la
15,79% va tUdng tu d Chau Phu ldn luat la
67,68%, 12,50%. 19,64%. Dieu nay cd the
dupe giai thich la do lUdng thUc an du thUa
va chat thai cua ca ton dpng lau ngay hinh
thanh Idp mUn ba hflu cd d day ao tao dieu
kien yem khi cho vi khuan sdng trong bun

phan huy cac chat hflu cd va sinh ra khi
NH . Mat khac, khi NH, trong dieu kien
thich hdp se tiep tuc bi phan huy cho ra khi
NO, nen d ca hai dia diem khao sat deu cd
3


KHOA HOC KY THUAT THU Y - TAP XVII - SO 6 - 2010
mUc do N0 xau: 6 Long Xuyen chiem 3.5.2 So sanh cdc chi so hoa hoc moi
5,26%, d Chau Phii la 8,93% do lUdng mun trudng nUdc theo giai doan nudi
ba hflu cd trong ao cao nen nguon nddc co Ket qua xem bang 9.
ham lUdng cua 2 khi nay cao.
Bang 9. Ty le cdc chi so hda hoc moi trudng nUdc theo giai doan nudi d cd tra
Phan loai chat ludng nude ao nuoi
Chi tieu
Loai ca
Tot
Trung binh
Xau
hoa hoc
So ao Ty le (%) So ao
Ty le (%) So ao
Ty le (%)
PH
24
82,76
5
17,24
26
89,66

3
10,34
Ca giong CaC0 (mg/l)
NH (mg/l)
20
68 97
4
13,79
5
17,24
NOj(mg/l)
23
79,31
5
17,24
1
3,45
PH
32
69,57
14
30,43
40
86,96
6
13,04
Ca thit CaC0 (mg/l)
NH (mg/l)
32
69,56

5
10,87
9
19,57
NO, (mg/l)
36
78,26
5
10,87
5
10,87
2

3

3

3

3

Qua bang 9 cho thay, d ca giong va ca vat , nhung nd tac ddng den can bang gia tri
thit cac chi so' hda hoc ciia mdi trddng nudi pH. Trong ao nudi cd dp kiem thap, he dem
ca xep loai nhu nhau: deu co chi so pH dao yeu, pH se dao dpng ldn trpng ngay, de gay
dpng tir trung binh den td't, chi sd' CaC0 sdc cho ca. Khi dp kiem cao thi gia tri pH on
dap dpng til trung binh den td't, chi so' NH dinh hdn, nhung cac ipn tu do trong nUdc
dao dpng til td't den xau, chi sd' NO, dao cao se ket hdp vdi niem dich va da tao thanh
dpng tir tot den xau. 0 ca gidng, sd'ao cd pH cac hdp chat chd'ng ddng phu len be mat cua
d mUc dp tot (7 • 8) chiem ty le 82,76% cdn cung mang, can trd chUc nang hd hap ciia
mUc dp trung binh (6,5 - 7 va 8 - 9) chiem mang lam ca chet ngat. Theo Michaels

17,24%, khong co mUc dp xau va tUdng tu d (1988) cho rdng ammonia dUdc hinh thanh
ca thit la 69,57% va 30,43%, khong cd mUc thong qua lupng phan do ca thai ra, ngudn
dp xau, tU dd ta thay gia tri pH cd sU bien phan hUu cd cung nhu qua trinh phan huy
cua hdp chat co ngudn gdc nitd. Theo tac gia,
ddng it. tU 6,5 • 9,0.
Ket qua nay phu hdp vdi Swingle (1961) neu trong ao tha vdi mat dp qua day thi
khi nghien cUu anh hudng ciia pH tren mpt ndng dp ammonia se tang len nhanh chdng
so' loai ca nUdc ngpt cho rang pH trong vUdt qua ndng dp chp phep. Qua ket qua 3
khoang 6.5 • 9.0 hoan toan phU hdp cho viec bang 9. ca thit cd sd'ao vdi NH d mUc dp td't
nudi ca. Nhu vay, gia tri pH d cac ao kiem chiem ty le 69,56%, con mUc dp trung binh
tra deu nam trong khoang thich hdp cho cac chiem 10,87%, mUc dp xau la 19,57%, cao
loai ca nUdc ngpt phat trien binh thudng. hdn 3 ca gidng cd ty le tUdng Ung la
khdng gay anh hudng den sU sinh trUdng 86,97%, 17,24% ,do ao ca thit cd Idp mun ba
cua chung. Vdi chi so' dp kiem d ca gidng, so hflu cd ao ca gidng. Khi ndng dp ammoniac
ao cd CaC0 d mUc dp td't chiem ty le 89,66%cap se lam cho ca bi ngd dpc, anh hudng den
, mUc dp trung binh chiem 10,34%, khdng cd sUc khde cua ca, tao dieu kien cho cac mam
mUc dp xau va tUdng tu d ca thit la 86,96% benh xam nhap va phat trien. Mat khac, khi
va 13,04%. DP khdng cd mUc dp xau nen NH treng dieu kien thich hdp se tiep tuc bj
ngUdng CaC0 deu ndm trong khoang thich phan huy cho ra khi NO, nen d ca ca thit va
hdp cho cac hoat ddng sdng cua ca (50 - 200 ca gidng deu cd mflc dp NO, xau: d ca thit
mg/l CaC0 ). Dp kiem khdng phai la yeu to' chiem 10,87%, d ca gidng la 3.45% do ludng
57
gay 6 nhiem vi no khdng cd hai cho vi sinh mUn ba hflu cd trong ao cao nen ngudn nUdc
cd ham lUdng cua 2 khi nay cao.
3

3

3


3

3

3

3


KHOA HOC KY THUAT THU Y - TAP XVII - SO 6 - 2010
3.6. Tinh hinh nhiem ghep san la Silurodiscoides va cac benh truyen nhilm of ca tra
Ket qua xem bang 10.
Bang 10. Ty le nhiem ghep san Id Silurodiscoides vd benh truyen nhiem
So ao nhiem ghep
So ao kiem tra
Benh truyen nhiem
So ao nhilm
Ty le (%)
san la
Ddm do
15
10
66,67
Gan than mu
13
7
53,85
Gan trang, mang triing
75
5

3
60,00
Trang da
3
2
66,67
Vang da
6
5
83.33
Tong
42
27
64,28
Qua bang 10 cho thay trong 75 ao kiem
tra thi co 42 ao nhiem benh truyen nhiem,
trong do sd' ao xuat hien benh truyen nhiem
ghep san la cao la 27, chiem 64,28%. Khi ca
bi nhilm san la, san la bam tren da va
mang lam cho ca ngUa va khi benh nang nd
bam day mang pha huy cac td mang, lam
can trd qua trinh hd hap ciia ca lam cho ca
bi suy yeu, tao dieu kien cho vi khuan xam
nhap va gay benh cho ca. Qua thUc te ta
thay cac ao xuat hien benh truyen nhiem
deu co cUdng do nhiem ky sinh trung cao, nd
trd thanh nhan to' md dUdng cho vi khuan,
virut xam nhap gay benh cho ca. Theo
Moller va Anders (1986) cho ring hau het
cac benh tren ca phu thudc vao mile dd

nhiem do sU hien dien ciia ky sinh trung
cung nhii kha nang chiu diing ciia ca dd'i vdi
ky sinh trung. Ca 2 dieu kien tren bi chi
phd'i bdi yeu to' mdi trUdng. Khi dieu kien
moi tritdng bat Idi, khdng nhiing lam cho ca
de man cam, giam kha nang de khang dd'i
vdi mam benh ma cdn tao dieu kien cho ky
sinh trung sinh san vd tinh dat den mUc do
gay benh, ket qua la benh xay ra. NgUpc lai,
neu dieu kien mdi trUdng thuan Ipi thi ca se
khde manh, cd sUc de khang td't ddng thdi
cung han che kha nang sinh san ctia ky sinh
trung nen benh se khdng xay ra.
TV. KET LUAN
Qua phan tich 284 mdu ca tra de tim cac
loai giun san ky sinh tren ca gidng va ca
thit nudi tai TP.Long Xuyen va huyen Chau
Phu tinh An Giang, ket qua cho thay:
58 - Ca tra nudi tai An Giang nhilm giun
san vdi ty le 44,71%, trong dd ty le nhilm d

huyen Chau Phu (50,25%) cao hdn TP.Long
Xuyen (32,18%). Loai ca thit (62,50%)
nhiem giun san nhieu hdn so vdi ca gidng
(26,43%).
- Da phat hien dUdc 3 loai giun san ky
sinh tren ca tra: loai san la ddn chii ngoai
ky sinh Silurodiscoides ky sinh chu yeu d
mang (92,17%) va it hdn d da (7,83%); mpt
loai giun trdn Spectatus spp. (0,69%) va mot

loai san day Bothriocephalus gowkongensis
ky sinh d rupt ca (0,69%).
- Mdi trUdng ao nudi ca tai 2 diem khao
sat da sd' deu ndm trong mUc dp gidi han td't.
Cd sU nhiem ghep giQa benh do san la ky
sinh d ca tra vdi benh truyen nhilm chiem
ty le 64,28%.
TAI LIEU THAM KHAO
1. Brown and Gratzek, 1980. Fish farming
handbook. Food, bait tropical and goldfish.
2. Michaels.V. K. 1988. Allowable ammonia for fish
culture. Prog. Fishcult, ppl33 - 145.
3. Moller and Anders. 1986. Diseases and parasites
of marinefish.Kiel: Moller.
4. Bui Quang Te, 2001. Ky sinh trung ciia mpt so
loai ca nude ngot a Dong hang song Ciiu Long va
giai phap phong tri chung. LuAn van tien si sinh
hoc. Vien nghien cuu nuoi trong thuy san I.
5. Biii Quang To, 2002. Phuong phiip nghien cuu ky
sinh triing ca. Vien nghien niu nuoi trong thuy sin I.
6. Biii Quang To. 2006. Benh hoc thuy sail, phan 1,
Tong quan ve benh hoc thuy san. Vien Nghien
ciiu nuoi trong thuy san I.
7. Nguyen Thi Thu Hflng. 2007. Tiii lieu huong dan
thuc tap giao trinh chuyen mon benh hoc thuy
san. Khoa thuy san, truong dai hoc Can Tho.
8.