ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
KHOA NGỮ VĂN

HÌNH TƢỢNG NHÂN VẬT NGƢỜI ANH TRONG
TRUYỆN CỔ TÍCH THẦN KÌ NGƢỜI VIỆT

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH SƢ PHẠM NGỮ VĂN

Đà Nẵng, Tháng 5/2015


1

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
KHOA NGỮ VĂN

HÌNH TƢỢNG NHÂN VẬT NGƢỜI ANH TRONG
TRUYỆN CỔ TÍCH THẦN KÌ NGƢỜI VIỆT

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
NGÀNH SƢ PHẠM NGỮ VĂN

Người hướng dẫn:
PGS.TS Lê Đức Luận

Người thực hiện:
LÊ THỊ OANH KIỀU
(Khóa 2011 – 2015)

Đà Nẵng, Tháng 5/2015


2

LỜI CAM ĐOAN
T i:

Th

Khóa
r

a h Ki

i ca

ghiệ

a

i h c ới

r

g:
i:
c


hướ g dẫ c a i g i
i h h h c ha

ch h h

S TS
c c g

g

hd

i hực hiệ dưới ự

c
i iệ

ư c

ch dẫ

c ch c

h chi i
T i i ch

ch hiệ

h


g hực c a

id

g h ah c

gc

g

h
N n

t

n 5 năm 2015

Người hực hiệ

Lê Th O nh Kiề


LỜI CẢM ƠN
Lời ầ

i

c Lu n
Khóa


i i

ư cb

gười ã h

ỏ ò g bi

ò g

ơ

â

h hướng dẫ

ắc

n thầy gi

giú

ỡ

– PGS.TS
ih

h h

ườ g


ih c

n t t nghiệ
T i i châ

Sư h m –
ã giú
B

ỡ

h hc

ih c
i

c h ó

ơ q ý hầ c

Nẵ g cù g c c c

gq

h ghi
b

hư iệ


i h c Sư h

Nẵ g

c

i cũ g i gửi lời c

h – nhữ g gười ã

b

g h a Ngữ ă

c nh, ng h

ơ

h b

bè

gười hâ gia

i su t thời gian qua.
N n

t

n 5 năm 2015


Người thực hiện

Lê Th Oanh Kiều


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1

d ch

i ......................................................................................................1

2. L ch sử ghi

c u vấ

3

h

i ư

31

g

i ư


i ghi

g ghi
i ghi

3.2. Ph

4. hươ g h
5. B c c

......................................................................................2
c u ...........................................................................5

c u...........................................................................................5
c u ..............................................................................................6

ghi

c u.........................................................................................6

i ............................................................................................................6

NỘI DUNG ................................................................................................................7
CHƢƠNG I. KHÁI QUÁT VỀ TRUYỆN CỔ TÍCH VÀ NHÂN VẬT TRONG
TRUYỆN CỔ TÍCH THẦN KÌ ...............................................................................7
1.1. Tổng quan về truyện cổ tích ..............................................................................7
ện cổ ch .............................................................................7

1.1.1. Quan niệ
112


hâ

i

ệ cổ ch .....................................................................................9

1.1.3. Truyện cổ ch hầ

– hó

ệ

i

bi u nhất c a truyện cổ ch.........12

1.2. Khái q át về h nh tƣ ng nh n vật trong truyện cổ tích thần k ..................15
1.2.1. Quan niệm v h h ư g ghệ h
122

h ư

1.2.3. Hệ th
124

g hâ
g hâ

g


h h ư g ghệ h

g ă h c .....15

ệ cổ ch .......................................................17

t trong truyện cổ ch ...........................................................19

ặc i m chung c a hâ

gười anh trong truyện cổ ch .......................21

CHƢƠNG 2. ĐẶC ĐIỂM HÌNH TƢỢNG NHÂN VẬT NGƢỜI ANH TRONG
TRUYỆN CỔ TÍCH THẦN KÌ NGƢỜI VIỆT ....................................................25
2.1. Nh n vật ngƣời nh trên

nh iện các

2.1.1. Trong m i quan hệ gia

h ............................................................................25

212 T

gc c

ối quan hệ ....................................25

i quan hệ ã h i .........................................................................32


2.2. Ý nghĩ xã hội củ h nh tƣ ng nh n vật ngƣời anh trong truyện cổ tích
thần k .......................................................................................................................35


221

h ư

g hâ

g ã h i Việ Na
222

h ư

ước
q

h ư

h b n chất c a gia

h h quy n

ươ g hời ............................................................................35

g hâ

ơ ã g


223

gười anh ph
gười anh th hiệ

c a hâ dâ
g hâ

a

gười a h

hc

ự hi

c hực i

ng .............................................................38
gi i m t hiện ư ng tự hi

h

g

c, t p

...........................................................................................................................41


CHƢƠNG 3. NGHỆ THUẬT XÂY DỰNG HÌNH TƢỢNG NHÂN VẬT
NGƢỜI ANH TRONG TRUYỆN CỔ TÍCH THẦN KÌ NGƢỜI VIỆT ...........47
3.1. Nghệ thuật x y ựng tính cách .......................................................................47
3.1.1. B n chấ gia

a h

3.1.2. B n chất hi

h

c c.............................................................................47
h .............................................................................50

3.2. Nghệ thuật x y ựng hành động .....................................................................51
321

h

ng chi

322

h

ng ti

323

h


324

h

a hc

g .................................................................51

h h dò a ..............................................................................52

g hã

h i, gi t h i ...........................................................................53

ng h i h n ..........................................................................................54

3.3. Các iện pháp nghệ thuật x y ựng nh n vật ...............................................55
3.3.1. Biệ

h

i l p ............................................................................................55

3.3.2. Biệ

h

ặp l i..............................................................................................58


3.3.3. Biệ

h

h

n tho i .....................................................................................61

KẾT LUẬN ..............................................................................................................66
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................68


1

MỞ ĐẦU
1. Lí o chọn đề tài
Dâ t c Việ Na
â

có

ời, gắn li n với l ch sử hơ b

g

nhữ g gi

ă hóa ặc sắc c a dâ

cù g q a


g

â

h

hư g

a ước mắ

ă

c

i

Nh

g bi t s sệ

a g

nt i

ơi

i

c


i

c ời
g

c

s ng, nhữ g

g

gư c l i

â

â

h ẫ gia

ới h h i

h c

h ẫ gia
hâ

h

c


gữ dù g
g ư

â

gười a h T
xuất hiệ

hq a
i g

g

hững vấ
ng c â

g ơ gi n chỉ
h h

h

â

că g hẳ g hơ

gười e

hâ


â

g i ời
hâ

gười a h

hâ

hâ

h g hỏ t

v t truyện cổ ch ói ch g

ẻ

T

hi

c

i g

cổ ch hầ

h ẫ

h


hử s c với m

i

ới mẻ giú

t

hâ

hâ

gười anh

g h i truyện cổ ch
gười

g hệ th g h h ư
ói i g T

hi

“Hìn tượn n ân vật n ười anh trong truyện cổ tíc t ần kì n ười Việt”
gười i

d
hâ

ự hiện diện c a hâ


Việ Na

ó

hâ

t trong những tuy

Việt Nam ki
h c

â

(Ki

t c a truyện cổ ch hầ

hư c c i

h

hư: hâ

g hệ th

g h giới truyện cổ ch hầ

h ẫn gia


h ẫn giữa h h i

gd g

g c c hâ

h

ã h i ư c thu nhỏ. Ở ó

i quan hệ c a c c i

hâ

ẽ

c a hiện thực ời

ac a
â

h ẫ

ơ ẹ

ý: “ở hiền gặp l n ”,

g i hữ g hâ

h g hi

hầ

h h
ch h

cũ g có ự xuất hiện ki
a h gó

ãh i

h hường gay gắ

ư c t p trung ph
ghẻ

h ẫ

ẹ hơ ”

bỏng c a

ng ch

c s ng ở tri

ở

t lực ư ng tự do

ơ ước m t cu c s ng t


“ ieo ió ặp bão”… Trong truyện cổ ch hầ

â

g ó có

i h ặc

ện cổ ch

h giới c a nhữ g ước

i

g

k

g ói: T

c gi dâ gia gửi gắm nhữ g h

ch h ghĩa ẽ c g b g

ặc sắc

i dưỡng bao th hệ

t trong nhữ g gi


[8,tr.83]. Th giới trong truyện cổ ch
ngầ

giữ ước T
h

ă Nga
h

ad g

ă h c dâ gia chi m m t v

n sữa ng

c h cửa h

g hú

dự g

ất Việt. Truyện cổ ch

ă h c dâ gia

sắc c a n
h

ư c


gười c

g ă hóa h

t truy n th

gười vi t thấ

õ

g hâ
i
cơ h i

v

ai


2

ò ý ghĩa c a h h ư

g hâ

gười anh trong truyện cổ ch hầ

ng thời q a ó cũ g


Việ

g hi â dự g h h ư

g ỏ những quan niệ

c

b ph

h

i nc an

c g

h ghi

gia :

h

c

1973) c a

h

ư


ch

a ời c c b gi

ch

a

ã có h

g

1960

hi

ă

h c c ch

ă h c dâ

i h

ia Kh h

Ch

â Di


i

i h c Khoa h c ã h i

dân ian (1990) c a

g Ti n Tự

(1990) c a

Ch Q

dân ian Việt Nam (1978) c a

ỉnh, N
ỗB hT

h ghi

c

ú g ắ ch c
trong nhữ g ă

ặc biệ
a

c

q a Ng


X â

h h ghệ thu t phi v t th

i

trong việc

c

h

hâ

h c c ch

dầ

lo i h h
a g

i

c nh

h cắt r ch òi

v c c ấ


ện k dâ gia

C cc

g

h hởi ầu quan tr

g

ện k dâ gia

ước ta

h: Th

a h a h giới giữa c c

hấ

i ư ng ấy l i thu c lo i

hư ă h c dâ gia ” [7, 15] C c c
ng c v mặ

n

n m t sự th ng nhất

có gi


ă h c dâ gia

ã có hữ g ó g gó q a

h Văn ọc

iên cứu tiến trìn lịch sử Văn ọc

C c b gi

h ổng k t v a

g iệc ghi

g h g ba giờ

c

a g

i

n hư: Tìm iểu tiến trìn văn ọc

ng thời ưa a hữ g ý i n, những k t lu
ă h c dâ gia

ă


h Văn ọc dân ian Việt Nam

iệc ưa a hững ki n gi i hâ

khoa h c

h Văn ọc dân ian Việt
hâ

i

a c c ch

dân ian Việt Nam (1974) c a Ca
g

i h c Sư

h Lịch sử văn ọc Việt Nam – Văn ọc dân ian (1972-

Nam (1990) c a ườ g

i ư

g ời

ă h c ó g ai ị q a tr ng trong sự h h h h

ă h c dâ gia ở ước ta th t sự nở r t


N i, B gi

lu n v

nt i â d i

h Văn ọc dân ian Việt Nam (1961-1962) c a ườ g

ph

t

i

ă h c dâ t c ó ch h

ất b n lầ
i

a

c u v c c h a c h h c ha c a ă h c dâ gia

Việc ghi
c c h

c a hâ dâ

g hâ


2. L ch sử nghiên cứu vấn đề
Vă h c dâ gia có ch sử h h h h
s g c c dâ

gười

h

i c c h lo i ă h c dâ gia

g

h ghi

mặt thực ti n
ặc biệ

g ó có


3

c c h lo i c a truyện k dâ gia
gười ghi

g h

g

n t i â d i hấ có

cũ g

nhấ

id

hó

i truyệ

g

h h h c nghệ thu

i g i ước, truyện cổ ch h

ư c sự q a

â

h giới

Grimm (1812 – 1815

hi

ã h

ư c nhi


i bi

a h e

ườ g h i Ấ

h h ự
h
với

g

i

C cC
(

V

ặc biệ

g i cũ
i BN

g

c g i â

h


ới hiệ

i

B

R

hi h
i

hữ g c

hư: V Ia

a g

hq

g

việc ư

c g
ầ

v th lo i

h ư


ghi
ó

ầ

iệc ư

s có

c a

Ch X â Di

ghi

c

ch Truyện cổ
C

i

i

g

ca h ới
ổi ở

V


ng d

i
g

ư cq a

g
h

i
h

ã

g c c hươ g
h giới.

â

ã

ầm, tuy n ch

ưa hững vấ

Ô g ã hâ chia h

ó


c u truyện cổ ch

ổng Chi với c

c gi cò

ph

g ph i tất c c c h

c c hâ chia

ă h c

. Ph i k

Xakhan p,... Nhữ g c

Truyện cổ tíc t ần kì Truyện cổ tíc t ế sự
h

d

h c a c c h c gi

E

i


ct

c gi Nguy

â

hữ g

ườ g h i hần Lan với

ện cổ ch h nghiệ

nhi u k t qu kh quan. T ước h

Nam

h

ớn c a c c h

i bi u lớn nhấ

Ở Việt Nam, truyện cổ ch cũ g ặc biệ
ó h ik

c

a d ng

h c gi


ới b

cu n Những truyện cổ tíc Ấn ộ v p ươn Tây (1922

A.N.V

g hú

h ghĩa hấ ” [26, 61] Ch h
g

ườ g h i  - Â

X

h

c uc a h

folklore h c

i

dâ

g i ước.

Ở ph


i bi

c hơ

ghi

g

giú

b ph n lớn nhấ có ch sử i h h h

ện cổ ch h hú ự
dâ gia

c ch ch ẩ

ệ dâ gia c a gười Việ cũ g hư c a nhi

h giới, truyện cổ ch

tri

cơ ở khoa h c h t s c q ý b

c u nh n diện th lo i truyện cổ ch

T
h c


ó

ư c

c hẩm. Trong

h K o t n truyện cổ tíc Việt
g hai

truyện cổ ch Ng i

h

ới

ện cổ ch Việ Na

ẻ

h h ba

Truyện cổ tíc lịch sử T

ă h c dâ gia Việ Na

h ah c
i:
hi
ng với


g
ới c

g

h ghi

c u Truyện cổ tíc dưới mắt c c n

khoa học ã chỉ ra r ng truyện cổ ch ch y u ph n nh nh n th c c a hâ dâ


4

g

cu c s
ói

g ã h i ươ g hời, với nhữ g

hữ g q a
T

c

g

i


c ước

i h hầ
h ghi

hai h

c

ơ

ở hâ

t ư c nhi

g

hó

h hỏi

ẹ hơ c a hâ dâ

cu c s ng t

ng truyện cổ ch hầ

ã có hững

h h ựu nghệ thu t nhấ


X â

truyện b n c ưn
i h

c với c c b i i t Nhữn đặc trưn t i p

b n

iầy

p cổ tíc tron

N ân vật chức năn tron cổ tíc t ần kì (2001),

ã

ở ra m

qua truyện cổ ch hầ

c

h dâ

c

hq


bi u hiện n i d

g ấ

c c ấ

V h h ư

g hâ

ư

h

ói ch

g

ói i g cũ g ã ư c c c h

h c dâ gia

c gi Ch X â Di

gc c

dân ian Việt Nam cho r g T
h hữ g d g é ch

ghi


ch ch

c h

K

ó

c

i g…

ặc i

i

h

ãh i

â dự g hâ

cơ ở ý
ói ch g

h h h i
ện cổ ch

t trong truyện cổ ch hầ

c

c ch ơ b trong

c pm

h h ư

g

g ă

n Mấy vấn đề văn óa v văn ọc

g

c

h

bi u nhất c a c c h h ư
gười e
u

h c ch b

ng trong nhữ g h g gia
ã gó

ấ


g hất, nhữ g ặc i m chung nhất, những m i quan

ện cổ ch hầ

chung nhất c v b n chấ

g

g ă h c dâ gia c c h h ư ng nghệ thu t

c gi cũ g chỉ ra r g: C c hâ
g

h

g dâ gia

g h Nói
gc

ấ

hi h

hâ

hệ chung nhất c a thực t i” [3,tr.110] T h h
h


dâ

n truyện cổ ch

h ha

v

ă h c dâ gia

c a truyện cổ ch hư

a hươ g

m t s gi

ph

hi u mới v

a h ã h i trong th lo i

g c

Việ Na

hướ g
h

ct


â

thầ

i g

ôn Nam Á

ia Kh h với Sơ bộ tìm iểu những vấn đề của truyện cổ tíc qua truyện

Tấm C m (1968

ho

B ch

nh. Nguy

với Thạch Sanh kiểu truyện dũn sĩ tron truyện cổ Việt Nam v
(1998), Nguy

ng thời

ú

h

g c th c a hâ
g ă h c dâ gia

a trẻ m c i

hữ g hâ
g

a g ặc i m

c h hd gb

hời gian c th ” [3, 111] Ch h h

n cho việc khẳ g
hâ

h c c biệ

gười

h

g i
nh

ghệ thu t khi

gười anh trong truyện cổ ch hầ

ói



5

T c gi

ỗ B h T trong cu n Nhữn đặc điểm của t i p

gian ã hẳ g
thầ
h

h:

ặc biệ

g uyện cổ ch

hường di n ra trong ph m vi những quan hệ gia

h” [29,tr.13]. Nh n

giú hi

g

t trong truyện cổ ch

h

ư ưởng, quan niệm c a hâ


â dự g h h ư ng nghệ thu
gười e

nhâ
ch

p văn ọc dân

g

dâ gia

T

gười d ghẻ ha

g

a

g

i quan hệ

gười a h …

h

ng trong việc
gia


h ấy

i diện cho m t mẫ h h

g ã h i ươ g hời.
Với b i i t Hệ thốn n ân vật cổ tíc tron kiểu truyện n ười em ă g

ch Vă h c nghệ thu

t

giú

h n thấy r g hâ

g i chung c a c c hâ
h h

g

ch

bấ

hâ

T

h


gười a h hườ g

h i ch u sự tr ng ph

truyện cổ ch

q a

h h ư

c c h

ghi

ch

g hâ

c

h

hi

a

c c h m

g

g

h ghi

c uv

cũ g hư c c

id
i

t trong truyện cổ ch T

i h n thấ chưa có m

c

g

ă h c
g có i

i h n thấ c c

h b h ã chỉ a ư c ặc ư g c ch hâ
chú g

h c ch

ng trong m i quan hệ gia


t trong truyện cổ ch chú g
g c c hâ

gười anh,

ng v

ẻ ười bi g ha

ện cổ ch hầ

cũ g hư ã chỉ a ư c hệ th
q

c gi cũ g ch

cơ ở kh o c u nhữ g b i i t, nhữ g c

dâ gia

ha

ng d g có hững sự ươ g

ph n. Với b i i

h ( ới gười em

gười e


c gi ,

ệ cổ ch
hi

h h ah c

g
ghi

c u v “Hìn tượn n ân vật n ười anh trong truyện cổ tíc t ần kì n ười Việt” có
h chấ
D

h iq
ó

ch
g

â
ă

cơ ở tham kh o nhữ g ý i

nhữ g h hiện mới mẻ c a nhữ g c c c gi
m

c i h


h iq

3. Đối tƣ ng và phạ
3.1. Đố
h ư

hất v

i ước chú g

i ẽ c gắ g ưa a

i

vi nghiên cứu

ê ứu
g hâ
gười anh trong truyện cổ ch hầ

h gi

gười Việt.


6

ê


3.2. Phạm
Kh

c

ứu
n Tổng tập Văn ọc dân ian n ười Việt – Tập 6 Truyện cổ tíc

thần kì c a Viện Khoa h c ã h i Việt Nam do PGS.TS.Nguy n Th Hu ch bi
Nh

ất b n Khoa h c ã h i

N i, 2004.

4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Nghi c
i “Hìn tượn n ân vật n ười anh trong truyện cổ tíc t ần
kì n ười Việt”

gười vi t sử d

- hươ g h

h

- hươ g h
- hươ g h

h

h

hâ

g c c hươ g h :
g

i chi u

ch ổng h p

5. Bố cục đề tài
Ng i hần Mở ầu, K t lu

T i iệu tham kh o, N i d

g

i ba

g m:
Chươ g 1: Kh i q
Chươ g 2:

ặc i

truyện cổ ch
h h ư

g hâ


hâ

t trong truyện cổ ch hầ

gười anh trong truyện cổ ch hầ

gười Việ
Chươ g 3: Nghệ h
cổ ch hầ

gười Việ

â dự g h h ư

g hâ

gười a h

g

ện


7

NỘI DUNG
CHƢƠNG I
KHÁI QUÁT VỀ TRUYỆN CỔ TÍCH VÀ NHÂN VẬT
TRONG TRUYỆN CỔ TÍCH THẦN KÌ


1.1. Tổng quan về truyện cổ tích
1.1.1. Quan ni m
r nc
Truyện cổ ch i h a
di n bi

q a c c hời

ấ

g chú ý ầ

g h gT

ghĩa: cổ t c
b

cũ

he

truy n l i. Hi
h

ch

h

u sẵ có q a


g

c a h
ệ
ó

i n, t n t i
â

V

c

ệ cổ

ts

h

c
ghi

dâ gia

g

g iệc h
c


l i, cổ ch
75] Nh

c

ư

ói ch

Ở ước a q
hi ấ

c

ã hi u cổ ch

hững chuyện t
ghi

ưa cò
g

ệ

h c ha

ời ưa chú g a
c c

h i iệ

g

h ghi

i

i Cũ g
i

h

hâ

h ú g hực

ghi

ệ cổ ch ói i g ở ước a
hư

n

i

có ý ghĩa…” [9, 24] Nh

ổ g Chi ã h

g


ó ba

c u cổ ch Ng

q a c c hời

g hú

Ng

ở ước a ước â

ới c c

ghi

t danh t chung bao g m h t th

da h

thần tho i, truy n thuy t, ng

hi

ghi

n mấy ti ng truyện cổ ch ha

ưa” ư c dù g ch g ch hầ


khu biệ

ãi gầ

hi i

nh n i dung c a t ng lo i truyện cổ ch

é

h

h i iệm truyện cổ ch ư c mở ra rất r

iệm r g ấ

truyện cổ ch ẫ

gia

1945

ện cổ dâ gia ” [8

truyện do quầ chú g

d i

i


dấu v

ghĩa ó

ổng Chi vi : Khi ói

c

h

h ghĩa

T ước C ch
he

g ã g

h c ha c a ã h i ch

g hữ g hó hă
ch

c

cu i thời

ện cổ ch cò
b

ĩ h ực


c

hời gia

ư cg i

ệ

ời

ện k dâ gia ba g m:

ệ cười...
c

i

ệ

dâ gia

hó

c

h Bởi ẽ

ệ cổ ch gắ


ới q

h c Ra h giới giữa c c

h h
i

ệ

h c
dâ

ện cổ ch có q a hệ m t thi t với c c


8

lo i truyện k dâ gia

h c hiệ

thuy t, cổ ch hóa g

g

ư ng cổ ch hóa hần tho i, cổ ch hóa
gư c l i, h t s c phổ bi

khi n cho nhi u truyện k dâ gia Việt rấ
ph c t p ấy sẽ khi

h

g ú g

ghi

chú g a ơ gi

truyện cổ ch Ch

c uv

chỉ

ới ự h

h ưở g ư

h có h

cổ ưa

g â

i ư

c a h a ghi

c


h c ha

truyệ
( hầ

g

h

q a

c

i

e ã chia

h ghĩa
i

ện cổ ch

ã ưa a

h ghĩa

th lo i truyệ dâ gia

a


h

hi

c
hâ
i n

g hó

h h ă
g

g

g

hờ sự h

ư g i g c at

ện k dâ gia

i Ng

B

h lo i

Việc ưa a

h

ghi

gc cc

ã h i, những vấ
hi ã có ch

y sinh t

h ẫn giai cấ

i
ấ

ãh i g

có gia

g

hữ g câ ch

ệ

ó h ik

h


ặc biệ

h

ện cổ ch

hư g ch y

h

h

gười trong cu c s

ện cổ ch

t

h

i n

gi i những vấ
g

h i g (ch y

hữ g i

n


h Sử, Nguy n Khắc Phi,

ẻ

gia

a h ã h i quy t liệ ” [10,tr.368] Nh

ổ g Chi h ch r g: T
ưở g ư ng nghệ thu

g

truyện cổ ch hư a : T

kh c ha c a c
ư hữ

 …T
Tầ

g ã h i có giai cấp với ch c ă g ch y

b g

g gi

gười b h hườ g


ặc

ất hiệ

hc

h h hư: Lý luận văn ọc c a hươ g ựu; Từ điển văn ọc c a

cu n Từ điển thuật ngữ văn ọc c a
c gi

g
h

ệ cười, truyện ng

c Hi u; 150 thuật ngữ văn ọc c a

ch Ng

c

ặc i m c a th lo i truyện cổ ch cũ g ã ư c nhi
â

õ hực t

hệ ới c c h

Ng


dựa

ỗ

â

ự i

ch

c

có

ghi

diệ ha

gười ấ

ghi

c c

h

c

h i, truy n thuy t, truyện cổ ch


h ghĩa

g h

cơ b n c a truyện cổ ch hư:
gi i

ă h c dâ gia

c c h f

c c h

h ấ

ự hướ g
g h

hi

hư cấ

ch c ă g gi

i d g hâ b

hâ

n nay vẫ chưa có ự th ng nhất c a c c h


h i iệm truyện cổ ch T

h hi

p lo i Kh

g

hóa h i iệm hoặc ú a hữ g c ch hi u

g i ước th ng nhất với nhữ g ặc i
ự

hó

ó

n

ệ

h h quy n),
ghi

c u cổ

ư c â dự g

ưở g ư ng v th giới thầ


h g q a hệ với nhữ g i u kiện c a ời s ng thực


9

ã

thỏa

gười nghe thu c m i tầng lớ

hữ g i
T

g c c gi

h c a nhi

i h c Sư ph

ườ g
gi

ườ g

h

T


hững truyện k có

hư g ặc biệt nở r

ấu t t. Qua những s ph

h c ha c a hâ
ưở g

c,

u t hoang

g ã h i có ự hâ hóa
hb

t, truyệ

ơ ước c a hâ dâ

p ươn p p iảng dạy n iên cứu văn ọc dân ian
h ghĩa

truyện cổ ch hư a : T

a ời t thời

cổ

a


hâ dâ

ng

hữ g

g

h ã h i Nó dù g

t th

ặc hù h c

ph
ĩ gi

nhu cầu nh n th c thẩ
nhữ g h

có

ư

ã ưa a

t lo i truyện k dâ gia
ã c a ch


c

hâ hóa giai cấ

cơ b n, những hiệ

ặc biệ

nghệ thu

h a

h h quy

hững vẫ

g Ti n Tự

ện cổ ch

i, gắn li n với q

h h h h c a gia

hướ g

g có

g ã g
g ã h i; ó


h hổ bi n trong ời s ng

h chấ i g ư giữa gười trong ph m vi

ưở g ư

g

h ời s

g

d c

gi i

hư cấu k t h p với c c h

h

ơ ước c a hâ dâ
c a hâ dâ

ng

g hững thời

c nh l ch sử h c ha c a ã h i có giai cấ ” [26,tr.42].
ã có hi


h

ghi

v truyện cổ ch

hi

c
â

sự ưở g ư

g

những vấ

cơ b n, nhữ g

c

â

h ời s

nhu cầu nh n th c

h i iệm chuẩ


h ẫ có
g

h

c hất

g iệc d d g Nh

hững truyện k dâ gia

hư cấu c a quầ chú g hâ dâ

Truyện cổ ch h

ch

g

ư c â dựng dựa

Nó hướ g

hững s ph n,

h chất phổ bi n c a ã h i có giai cấp.
ng c a hâ dâ

a


g

ó

ng

h hi u c a hâ dâ

ạ r
i ới
h

d g h c

c ch ưa a
h ng ph i

có h thấy r ng, truyện cổ ch

1.1. .

h ghĩa

ã h i c g b g dâ ch , h h húc” [8,tr.75]. Trong Mấy vấn đề về

v m

gia

g i


g Gi o trìn văn ọc dân ian, c a

ện cổ ch

kinh nghiệm s ng, quan niệ

th

h

i h c cũ g ưa a

B ch

Nó a ời t sớ

ghè

i ha

ư c nghe k ” [1,tr.32].

ệ cổ ch The Ng
N b

ã h i ngay c dù ch h

id


i
g

g
có

c dâ gia
ch ử h

cù g h
i

g hú

â d i hư

ư

g

a

ệ cổ ch h


10

iệc hâ

i cũ g h g h

c

chuẩ

s c ch hâ

c ch iệ

n nay, mặ dù ã có c i h

hữ g i

ổ g Chi

gc

r g: N u cần ph i chia h

g

c ch hâ

g

ã có

i

t


ư c gi i

hấ q n.

h K o t n truyện cổ tíc Việt Nam cho

he ý chú g

i

chia a

ba

i a

â :

ện cổ ch h sự, truyện cổ ch ch sử” T i ới ý i n

g Ti n Tựu trong cu
cổ ch h h ba b ph
truyện cổ ch

ch õ

h

c u ở ước ta vẫ chưa


i truyện cổ ch T

hư g chưa có

c ch ầ

truyện cổ ch hầ

ghi

v c ch hâ

i ư c

Nguy

i

gi

h Văn ọc dân ian Việt Nam chia truyện

ch h :
Cù g ch

Ch Q , Nguy

gi

Ch


th lo i truyện cổ ch hư g c c h

có ự th ng nhất m
h ch

ơ gi

ện cổ ch hầ

ện cổ ch i h h

g ý i n với gi

Q a g Nhơ

Ng

ư

g Ti n Tự

ù g Vĩ

gc

c c

c


n Gi o trìn văn

học dân ian.
Trong Lịch sử văn ọc Việt Nam c a

i h

ia Kh h

chia truyện cổ ch h h hai

i: cổ ch h sự

cổ ch h h hai

ỗ B h T trong cu n N

i

hư g

văn ọc Việt Nam l i chia h h:

Ch X â Di

cổ ch ch sử Cũ g chia

ện cổ ch hầ

i

ện

iên cứu tiến trìn lịch sử
cổ ch i h h t. Nguy n

nh trong cu n Yếu tố thần kì tron truyền thuyết v truyện cổ tíc n ười Việt ở
Nam Trung bộ ã chỉ a 3 c ch hâ
nghi

c

i

ă h c dâ gia Việ Na

ệ cổ ch h

hổ bi n trong giới

hư a : C ch h nhất chia truyện cổ ch

h h 2 ti u lo i: 1.Truyện cổ ch h sự, 2.Truyện cổ ch ch sử; C ch h hai chia
truyện cổ ch h h 3 i u lo i: 1.Truyện cổ ch hầ

(h a g ường), 2.Truyện

cổ ch h sự (sinh ho t), 3.Truyện cổ ch ch sử; C ch h ba chia truyện cổ ch
h h 3 ti u lo i: 1.Truyện cổ ch
ch hầ


3T

i

t (truyện cổ ch

ng v t), 2.Truyện cổ

ện cổ ch i h h t (cổ ch h sự, cổ ch h t c, cổ ch hiện

thực)” [6,tr.163].
T

gq
h h chia

thầ

h

hi

chú g

i h n thấy phần lớ c c h

ện cổ ch h h 3 i u lo i ch h: cổ ch

cổ ch i h h t.


ghi
i

c u

t, cổ ch


11

Truyện cổ ch
ãh i

i

hư: c

:

i
c

hỉ c

hâ c ch hóa c c c
h

t biệ

t lấ c c c


c

ó

ghĩa ã h i â

ắc.

h hưởng trực ti p tới ời s

h

ện cổ ch

i

:

t v a có
i

a g

ó

c t truyện. Ở lo i truyệ

ch h


hâ

hư g c c ực ư ng thầ

i

g Khi c c hâ
h c c

Truyện cổ ch i h h

thực t cu c s
h

g cầ

â

n những y u t
ệ

:

gười

q a

ự
g ã h i
a gý


ng nhất c a th lo i

hư

i

ó g ai ị cực

hữ g c
gb

b

hó hă

gười trong thực t i,

i … ó g

b tắc

hi

ai ị ất

g

â


g có h ặc

hẫn

có

g hườ g hướng sự chú ý c a
g

i h

i nc a

ất hiện.

a
hi

n sự h

ng m nh mẽ

hững truyện cổ ch h

h ẫ

h

c


u t thầ

hâ dâ

g c c

ch câ ch

chỉ

hi

ch h gặ

Ở lo i truyệ

i

g hần tho i v a

h hiện thực. Y u t thầ

quan tr ng trong truyện cổ ch hầ

thầ

gười

i dung sinh v t h c, v a


bi

ặc

ch a ựng hai th giới, m t th giới ng với hiện

t th giới h g

ỉ h i

gc

… T yện cổ ch

h n th c c a c

i truyệ

ện cổ ch hầ

ư c ẩ

g â

t v a bắt ngu n t quan niệm cổ ưa

Truyện cổ ch hầ

quan tr


hâ

hỏ, con c

ghệ thu t ph

ươ g hời D

cổ ch T

i

có q a hệ m t thi t,

â

thực

hững truyện k dâ gia hướng v sinh ho t c a

t. Truyện cổ ch

c c

biệ

i

ư c gi i quy t m


D
g i

ó

g

ut
h

c ch hiện thực

i truyệ

u t thầ

hấp dẫn hoặc chỉ can thiệ

hi

thực sự cần thi t.
T

hi

g b i i t Nhận diện truyện cổ tíc t ần kì n ười Việt ă g

ch Kh a h c C g ghệ
những bất c p trong việc hâ
ghi

ch có
cổ ch có

ut

ện cổ ch h h ba
c gi

c Lu

Bởi lẽ he

chưa ư c hâ giới õ ệ ha

ư cx p

ut

Nẵng, PGS.TS.

i truyện cổ ch hư

c u truyện cổ ch hầ

he c ch hâ chia

ih c

i hư
ch dựa


c gi , việc
ói c ch h c

h ất c những truyện cổ

i cổ ch hầ

ã ưa a 5 i

ã chỉ ra

hâ giới lo i truyện
5 i

ch

ó

c gi

ã


12

chỉ ra 3 ti u lo i truyệ có

ut


h a g ường, ti u lo i n
i

th hiệ

gưỡ g

h hiệ

ch h

â

gi

c gi

n khẳ g

h: Như

ện

cổ ch hầ

hó

ện

hó


ện

bất c

g c ch hâ

giới ghi

c

cổ ch

i

h

cổ ch hóa
ầu b ng

n k t lu n cho r ng lo i

ă h c dâ gia có c i h
–

c

c a gười Việ

cổ ch


c gi

i: cổ ch

ã

o, cổ ch i h

hư ước nay c a c gi
ới v việc hâ

ã giú

i truyện cổ ch

óm r
ê b ểu nhất của truy n c
b h cơ b cổ i
i bi
hấ c a

g hời cò
ỗi dâ

c

cổ ch

ng v ” [18,tr.70]. Việc h hiện ra những


i truyện cổ ch hầ

1.1.3. Truy n c
T ệ cổ ch hầ
cổ ch

â

i h hường bắ

y, truyện cổ ch có c c

ho t (hay cổ ch hiện thực

g hữ g b

ầ

hư hữ g

h

c

h

q a

ệ cổ ch ha


cổ ch hầ

hữ g ặc ư g ổi b

hó

hó

có ba i u lo i l : cổ ch h a g ường, cổ ch hầ

Với việc x p lo i truyện cổ ch hầ

i hh

â

hâ

ự ch” T những ki n gi i

hóa hâ

gc a
hấ

Cổ ch hầ

c a


ệ

ă h c dâ

có hi

gi

hấ

a ời ớ

hơ

ệ

ệ cổ ch

có h

hấ

g

ệ
V

h i iệ

X â Di


ệ cổ ch hầ

g Ti

Tự

ệ cổ ch hầ
hi

ặ

i
ệ
i
g

ý i

Ch Q
i

hâ biệ

ươ g

ic a

ó ới hữ g i


c ac c h
i h

ghi

c

g hấ

hư Ch

ó

iệc c i

ệ cổ ch có hữ g ặc i

i g

ệ cổ ch h c hư

ệ cổ ch

i

ha cổ ch i h h

; h hiệ ở c ch â dự g hâ

â dự g c


hươ g h

h hực

hâ biệ c c

i ới ha
h hiệ

ư

Ti u lo i th hai

ện th hiện những vấ

truyện cổ ch

gia

h i, ph t tho i

cổ ch

hững gười b h dâ bất h nh. Ti u lo i th ba

hó

c mt


i

ma quỷ i

ưở g ã h i c a hâ dâ “ở hiền gặp l n ”

hâ
hâ

ói

c gi g i

o. Ti u lo i th nhấ

h

ở hươ g h

hực Ở c c i
h iq

i

i

T

g c


g ó i
c

ệ cổ ch

hóa cũ g hư c

h hóa hiệ

ch cơ b

hươ g h
ửd

g

hực ã h i

chi

ĩ h

hư cấ

h
ưở g

ưở g c a hâ



13

dâ

hư g cơ ở

h c ha
q a

ấ

a T

g

Nhi

ệ

g he

c a gười a
Ở
cấ

c

dù hi

ch h c a

ấ

gười
ha

K

g

õ
ệ
ba

V
ầ

h ẫ
ai

h

c gi dâ

hỏa

ã

h

ở h h

h h

ch ệ ở

g hầ

hi

hư g c

g

ó gắ
h

hi ấ

h i T

ệ cổ ch ba giờ cũ g
c hẩ

cũ g h

c a c c hâ

gq
gười

h ấ

ch h

g hầ

cũ g hướ g

c

hầ

c hẩ

h h hầ

g
i

hâ

ưở g hư

ư c ói

c

h i

gười ấ
ước


h di

i a

bi

c a

iệc ời giới hiệ

g ỏ

hươ g diệ
g C

g hầ

húc hi
g

i ư

iệc ời cũ g ư c giới hiệ

giữa gười ới gười

ò ặc biệ q a

ch
a g


ư

chỉ hực ự
hi é

ệ cổ ch hầ

hư g

ệ cổ ch hầ

ới ầ
õ

ẽ bi

iệc ặ

gười

g h

g ch h c a

cổ ch

Nga

h


i cổ ch N

i ư

ba giờ

gười C c hâ

g h i

c a h

g

ch h

ệ cổ ch hầ

cù g q a

g ch

c a c c ực ư

ã ư c gi i q
g

ệ


hươ g iệ hỗ

ãh ic ac

ệ cổ ch hầ

c hẩ

T

ó cị

g

bi

ệ ba giờ c

ó c c ực ư

hấ dẫ

hữ g

ắc ói

h ự

ở ầ


c a

hc a

g cò

h

h g ấ

cấ

g
i

ặc i

ẽ h

ầ h

gười ch

i
c

c ac

hư g hờ


h

gười

h h

ó

h i

húc

i

i ư

ệ cổ ch hầ
g c he

i

g i iệc ó g ai ò q a

h ha

ai ò c a c

õ i

g


ệ cổ ch hầ

g úc

g

ã

hờ h

hầ

i ư

ới ch c ă g cơ b

h

ệ

h dẫ dắ câ ch ệ

gười

cũ g hướ g

hệ h

g i


g Việ Na

q

gc ac
hầ

T

g

ó g ai ị h

hướ g he

ệ cổ ch hầ

g

i

ệ có h

gic hực

g

hầ


h h

ư c é d i có h ch

h

ưở g ư

ệ cổ ch hầ

h g có

c
c

g

g iệc chi h i q

hi

gia

h chấ c a ự hư cấ

gười

ghệ h

hươ g h


g cổ ch hầ
i ư

gười hườ g h

g

ực ư
g â

gi i q
g hầ
ch

g bấ ực ước hữ g

â
i giữ
g
h


14

h

g hó hă

ch c


ga cấ c a c

gười ư

c ời

hi ó ực ư

q a hữ g hó hă

câ ch ệ

ư c h

hầ

ư c gi i q

ực i

ha gi

i

ệ cổ ch h

h bi

ch gia


h

chưa có giai cấ

a g ch

hữ g
q

ch
hữ g

Kh

i

i

ệ cổ ch

c

g

a

hb
chi


ước

hắ g ấ

c i

g ệ

ư c gi i q
g

b g ực ư
ch

ệ cổ ch

g hầ

ó

ẫ q

gười c

g

c ac i ẹ

ệ cổ ch hầ


ệ

a g h

hâ chia giai cấ

ệ cổ ch hầ

ơ

c a

ấ hiệ giú

ầ h c c ấ

ẻ

h hướ g ổi b c a

g hầ

h

ó cũ g

i g

gười c


g h i

hấ

h hiệ

ưở g ã h i c a hâ dâ

c i hiệ h

húc có h

h

a g ự

K

cq a

hực

h

gq a

h

gc a


cấ

i ẻ

ú

hỏa

ã ước

ơ c a hâ dâ
Th giới c a
ic ac

ệ cổ ch hầ

gười cũ g h g gi

ó

h giới i g
ệ cổ ch Nó

cõi ời

T

h giới q a

h


hực

d

c i

ỏ g ẻ

hi

g hú

hực h

di

có

â

g

cầ

h i có

c

c a


g hầ

gười ghe

cõi hư: cõi ầ

hữ g i

hư cấ

cõi â
h

g gia

h h

hiệ

hực ới

h h
i

g hư có ẻ

g hấ c a

ệ


ưở g

h

hư g ó ã h

iệ

c i ai c i

ưở g ch
ắc ch

i i

ưở g

h i

ới h giới q a cổ ch

g

gq a

i h

cũ g hư hời gia


g

gười ới hầ
g hấ

g ới h giới hực

h ẫ (giữa c i ú g

Tấ c

bắ

ự h

hi

hù h
ầ

â

c

ó chỉ

g ba g

h c
ấ


g gi

g ưở g c a gười

g c a hâ

iệ
d

ới cõi i

ư

h

: dù g ưở g ư

cõi ầ

Dĩ hi

g

g ớ

hấ q

cổ ch hầ
i


i

ư cq a

h

g ới h giới c a c c hầ

g h giới ó h h

g cổ ch

h

h

ự

g hấ

i hư

i c a

c gi

ệ cổ

ch” [3,tr.89].

T h chấ
hâ
hâ

c a ó Kh
g

g
ad g

ệ cổ ch hầ
b

h
h c

cị

ệ dâ gia
hư

h hiệ ở cơ cấ
có

ệ cổ ch hầ

ư

i


h h hầ

g

Nh

h h hầ
ch

g có h


15

chia hâ

g

ệ cổ ch hầ

h ặc ửa hầ

hâ

ch h diệ

h

ói hi
B


(ha

h

Ti

gie

Việ

ó

g có

:

hâ

c c cc

gười ươ g hiệ
a q ỷ

hầ

h

gC


g

cị

h

c c

diệ

i

i

g Ti

bi

g

hườ g

ư c

hâ
hâ

g

g


ệ cổ

ư g ch c c ực ư
g

hù h ” hư
hườ g

:

C c hâ

hườ g ư c ói ới

g

ệ cổ ch Việ
g cổ ch c a hi

c c ước hươ g Tâ

ch h diệ

hâ
hầ

c a ãh i T

diệ


hầ

: T ời (ha Ng c

q i Chú g ư
ực hắc

: Nhâ

hai

Ba hâ
g Ti

hâ

c i bấ h h

ấ

(ba g

i hâ

gười

ig

gười Việ


c c h

cở ù gT

ỗi

i ch h

ệ cổ ch hầ

g dữ c a ự hi

dâ

c

ắc ai h a ch

ch hầ
h

gười Ở
hiệ

gc c

hầ
h


diệ

h h hai

i ới

i ư

gười e

hâ

d ghẻ

hâ

g hâ
q a

i

gười a h

1.2. Khái q át về h nh tƣ ng nh n vật trong truyện cổ tích thần k
r

1.2.1. Quan ni m v
h ư ng nghệ thu

h i iệm mở Khi h i iệ


ă h c ã có ất nhi
ki

h c ha
h

nghệ thu

T

h

hi

ch g

ghi

c

é ở góc

q a

â

h iq

hi


hi ư c ưa
ưa a hữ g ý

hấ h ý i n v h h ư ng

h ng nhấ Có ất nhi

h i iệ

h c ha

h h

ư ng nghệ thu t.
Theo Từ điển thuật ngữ văn ọc
ời s

g ư c nghệ ĩ
i

nghệ thu

i hiện b g ưở g ư

trực q a

thu t. B ng chất liệu c th
ưở g ư


g

gi

c a ó

ó

g

g

gười a có h ngắ
v t, m t phong c h hi

h ư

g có h

ở hươ g diện tinh thầ

gười a hườ g ghĩ ới h h ư

gc

ch h

h ch h

o trong nhữ g


c hẩm

ặc i m quan tr ng c a h h ư ng nghệ

cl

ó có h

ã h i ư c c m nh

h ư ng nghệ thu

gh a hưởng ngo n,
hi

ha

t sự kiện

ư c t n t i qua chất liệu v t chấ

hư g

Như g ói ới h h ư ng nghệ thu t
gười, bao g m c h h ư ng m t t p th


16


( hư h h ư

g hâ dâ h ặc h h ư ng Tổ qu c) với những chi ti t bi u hiện

h h g hú” [10, tr.147].

c

P S TS
học cũ g ch bi :
hư

ư

t bi

h ư

g

g

g

h ghi

c u iểm n ìn n

h h nh cu c s


h nh chỉ ơ

h h hiện thực c a

cấ

gc

c Lu

h ầ

c hẩ

g có ý ghĩa ă hóa ã h i

hiện thực cu c s

h ư

g

iên cứu văn

h h nh có

g

c c


ut

h h iq

bi u

ư g” [15,tr.252].
C c h i iệ

h h ư ng nghệ thu t cho thấ h h ư ng nghệ thu t

hươ g h c chi

ĩ h

chỉ có ở nghệ thu
h

g h i
g

o hiện thực theo quy lu t c a nghệ thu t, v

h ư ng nghệ thu t ph

ự a ché

q a

i


ưở g ư

g
g h

ự

i hiệ có ch n l c,

g hú c a gười vi t. Dựa

thực t cu c s g gười nghệ ĩ ă

t

g hư g

h hiện thực cu c s

i hữ g g có h
ở

i ă g

ư d

có

é


c

g

r ih h h h

hữ g h h ư ng nghệ thu t v a gi ng với cu c ời l i v a mang c m quan
i g c a gười nghệ ĩ T

nghệ thu
ư

g

g â

s g ã h i Th
có h

phẩ

giú

gười

g ghệ thu

c hưởng th c c m nh n m


g q a h h ư ng nghệ thu
h gi

i ă g c a gười

Vă h c, m t lo i h h ghệ thu
ư g cơ b n
ư

gc

gười, c th
hâ

liệ
g

h hiện thực

ph

hâ

tc a ă h c

c hẩ

ă h c

h h ư ng nghệ thu


gười
g

hữ g c

c h

ch h

h

g chỉ

th c cơ b

i, ch

h

ă h c lấ

chất

g

g i

ưở g
g


Nhâ

t

c ch c a

” [15,tr.42].

he ch t c a c t truyện, giữ
ư ưở g

h h h c cơ b n th hiện quan niệm nghệ thu
h iq

ặc
h h

gười hay những sự v t mang c
c

hất.

g ă h c ch y

g ă h c

g iệc th hiệ

h ch q a


g

T

g â

c

h ư

gười ư c â dựng b g c c hươ g iện c a nghệ thu

v

h gi

lấ h h ư ng nghệ thu

t c a ưở g ư

ư c

ời

g chỉ

c

c


ai ò c a hâ

ắc nhấ

g

g ă h c V
hâ

c ch â

i

hững những quy lu t c a ời s ng.

h

c hẩ
ă

Nhâ
cò

t
h h


17


Nhâ

ó g

h c có h có
i g

i g (Tấ

hư h g b

g

ai ò h t s c quan tr
ơ

ư

hiệ

g

m t ph

ch D

t ẩn d
g

ù ghệ thu


a g

g chỉ m

h

ă
g có

ện Ki u. Trong truyện cổ ch

ói gười Kh i iệ

h

ó ổi b

g ă h c Nhâ

a h ha cũ g có h

gT

tm
ư c ưa a

ng tho i, thầ

ư c sử d ng hư


C

g

c

hâ

ă h c có hi

gười c th

c

chỉ m t

c hẩ …” [10,tr.235]. Nhâ
h ước lệ d

ó h

g

g ă h c

g h

ó ới con


ng nhấ

gười có h t trong cu c s ng.
Xé

hâ

b n chấ

ă h c

g ã h i thực t i ư c i hiệ
h i c a c
nhữ g

gười

c những hiệ
ă chươ g
h i c th
c a

g hú
h h iq

t mặ

hi ch

g


c hẩ

ch c ă g

c gi v m t mặt c a cu c s
g c hẩ

v

h

1. . .
Nhâ
ầ

i

c c hâ

h h hiệ

ự h
hữ g c

hơ

c ac

a g


h

q a

iệ

i

g

ca

ặ

g

c hẩ

g ã

ă h c
a hơ

h c ch ó a c hẩm

g hâ

hữ g h h
c cd g h


hững vấ

g

ã h i, những

h Bởi v y, mỗi ki u lo i hâ

gc c

i q a hệ ã h i

hườ g ở h h hữ g hâ
i diệ ch c i ẹ
Nhâ

g â

c i hiệ
g

ầ
c a

c i ca c

ệ cổ ch h

g


hữ g gười b h hườ g hỏ bé chưa có c

i diệ

i diệ ch
c hâ

i

i h hấ

h c ch h cũ g h
gười g i ời

cs

ă h c ó có h có h h h i cũ g có

gười

c a hâ dâ

hâ

c

h c có hần cực

i lo i hâ


c

ữa h cò
i

hi

gười

c a c gi .

bé hỏ ầ

he q a

a g diệ
ch

i hiệ

ư ưởng c a

r
r
ệ cổ ch

g

ă h c dâ gia


chỉ

hi

g Khi h i q

h c ch ã h i c c c gi th hiệ

h c ch c

ă h c T

cù g a d ng. N u trong thực t cu c s

h

hóa

ư ng trong thực t i, bởi v y, việc bi u hiện

h g có h h h i Xé

th

g c phẩ

cù g h

h c ch ó


ự h iq

g h

gười

h V
h

c

g h ặc hư hữ g hâ

h

i
h

bấ c h

g

g có

h

h
g


h c ch

c h

ă h c a

hư
ó


18

hâ

g hấ

c a hâ

chỉ h

ư c e

i

hâ
h

ới ai ò

ổi


h
h

ch hầ

hâ

m nh thầ

bấ bi
h

ch

ã

c a

h

g

i
ệ

g iệc

ổi


g

g chưa có

i â

hi h h

g he

ấ

h c ch c a
g Hìn t

ch c ă g hâ

ệ cổ ch hầ

ầ g ớ

Nhữ g ch c ă g

” [7,tr.77]. Nhâ
có hư hâ

c m nh ma thu t v

ởm c


nhấ

cũ g cần ph i
h

hó ư

g

g ư g ch

g h i hâ

a g

ư g ch

h gi

hững v c

ó giữ ch c ă g g
g ở â …

i úc

Bởi v

hâ


chỉ e

cho m t h g gười

h i T

g c c câ ch
hh

t

e

iệ ư

g ư g

ời …

ỗi hâ

m
C i

i diện cho lo i gười
hâ

ó có h
t gắn với nhữ g


ca

h i t trong c t truyệ

a cũ g h g i c i
dựng nhữ g hâ

h chú g

g c a m t lo i gười Ch g ai
ã

ó g ai ị hư
ó

c

hữ g gười cù g hổ C g i ấ

g ĩ ư ng ư g ch
hâ

a c c

hững quy lu t chung

h h iq

h c ch ch


hữ g gười bất h h

nhiệm m t ch c ă g
â

a g

h iq

t trong

t trong thần

ó dườ g hư ã b lo i khỏi hâ
hâ

ã

i ọc của truyện

V

g có

c hẩ ”

h ẵ

g


gười a q a

h

ó ó g

a g hữ g é

ch h

h g có

Ch g

â

chấ c

u t thầ

ghè

g

V

c m h ặc biệt nhờ sự b o tr c a c c

hường kh


h

ệ

t. Truyện cổ ch

cho kẻ xấ

h

hẩ
g

h c ch õ

hâ

ư

ệ

ự

ới ai ò

g ha ch

c a cu c s

nguy


i â

gười The V Ia

hữ g

có

m c i

g

chưa b c

g he c

truyện cổ ch hầ

ho

g hấ

h g h ic a
h hb

g

ch c ă g


g cổ ch hườ g

h

i

có ặc i

g có ời

ch hực hiệ

i

Nhâ

tho i

h

g Nhâ

h h

h i ch

i

Nhâ


hư chưa chú ý ới g i h h ới

ghĩ

cổ tíc

c
c

â

[10,tr.76].

ự

ch c ă g The Từ điển T uật n ữ văn ọc h i iệ

ầ

h ời

c hẩ

ch c ă g

ch c ă g” ư c gi i h ch
g ha

g


hực hiệ

hâ

c a ó chỉ h

v

ó ó g

ó hư

cũ g có
hiệ

ện cổ ch h

gh h

g c c

ch

hư g gười
g i

ch

g


g q a iệc â
c gi dâ gia


19

cũ g gởi gắm ni m tin c a
hâ

những tuy

h

có

c

h c ch

ă h c

h iq

a g

h ch sử D

cổ ch a có h hi

ĩ c a hâ

c ac
c i hiệ
ấ că

g

ic i ấ

g

a : h ặc ấ

diệ

c h ó
có

ư

g â

dựng ở nhi
hâ
hâ
c c

h

ò g i ấ
i

úc

i h õ

g

g ẫ

ã h iệ :
g:

g hâ

g

h ặc ấ
i

â

g

g

ệ cổ ch

ấ

có ư c hữ g


hẳ

gc

ch òi:

ấ

úc gười
ch h diệ

h ặc ổi

ện cổ ch cò

g hâ

cị có c

i

hươ g diệ
hù

ơi i
hâ

hâ

- hâ


ch h diện – hâ
a tuổi, tầng lớp, giới

gh
hươ g

i có hệ h

g hâ

cù g a

h hiện thực õ ệ hơ c c h lo i h c c a truyện k dâ gia

ở r ng ra hệ th

v

g
hâ

v t trong truyện cổ ch h g chỉ bó hẹp trong hệ th
cị

h

gười ghe cổ ch ấ

ư c hâ


h g có hiệ

B

c

cổ ch

h

g

ệ cổ ch ư c h h húc

hữ g hâ c ch cực
ó h

i h h

i h hầ

c i c
hệ h

a

cũ g

t trong truyện


gười ước hữ g c

g V

hâ

d g

g

hỏa

hâ c ch cực
h

ch

g ã

h c ch c a hâ

g hời có h i

ch c c hâ

cũ g b

ghe


ặ c

ghé c i ấ

h

ư

t hiệ

h c ch hâ

i ă

hẩ

că

h

ã h i ươ g hời.

h i
h

c i
gi

ấ


t trong truy n c
hẩ c a hời

gười hư

h c ch

g q a iệc h i q

ư c phầ

i hư hầ

hươ g c i

gười

ch c ă g h i q

ó h

1.2.3. H thố
T ệ cổ ch

c gi dâ gia cò

ươ g hời, bởi lẽ ch c ă g cơ b n c a nhâ

h c ch c a c


ư ng l ch sử

h i, m t hiệ

ng thời cù g ới việc â dựng

i ngh ch c c

trung thực ã h i hâ chia giai cấ
v

g

cs

giới

hâ

g hâ

Nhâ

ơi ần th

t ma quỷ; h

g chỉ có hâ

t quầ chú g… Hệ th g hâ


ư c â

i h c ha
i h g

hư: hâ

hâ

t ph n diệ …

ch h – hâ

cõi ần – hâ
ấ

h ới nhữ g ặc i

t ph ,

t phi trần th ,

c m t th giới ã h i với ầy
â

ý

h c ch


g ih h