cong thuc vat ly

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (140.15 KB, 7 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

CÔNG THỨC NHỚ NHANH KHI LÀM BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

I.CON LẮC LÒ XO:

m

k

=

ω

k

m

T

=

2 π

m

k

f

π

2

1 =

1.Cơng thức độc lập: 2
2
2
2

v

A

x

+

=

ω

Từ đó tìm v, A hoặc x tại các thời ñiểm

Li ñộ x - A 0 + A

Vận tốc v 0

±

ω

A

Gia tốc a 2

A

ω

+

ω

A

Lực hồi phục kA 0 kA

2. ðịnh luật bảo toàn cơ năng: 2 2 02max 2

2

1

2

1

2

1

2

1 kA

mv

kx

mv

+

=

3.Tìm pha ban ñầu ứng với thời ñiểm t= 0:

* Tại vị trí cân bằng: x=0 , v>0

⇒

2 π

ϕ

=

−

v<0

⇒

2 π

ϕ

=

*Tại vị trí biên

π

ϕ

=

⇒

−

=

⇒

=

A

x

A

x

0

* Tại vị trí bất kỳ có li độ

0
0
0

,

x

v

Tan

v

x

ω

ϕ

±

=

⇒

±

=

±

=

4..Lực tác dụng lên giá ñỡ, dây treo:

- Con lắc lò xo nằm ngang:

F

=

K

∆

l

=

Kx

- Con lắc lị xo thẳng đứng:

F

=

K

(

∆

l

0

±

x

)

; lực ñàn hồi:
Cực ñại khi x=+A

Cực tiểu : +nếu

A

<

∆

l

0 thì x= -A

⇒

F

=

K

(

∆

l

0

−

A

)

,
+ nếu

A

>

∆

l

0 thì

x

=

∆

l

0 (lị xo ko biến dạng )

⇒

F=0

II.CON LẮC ðƠN:

l

g

=

ω

g

l

T

=

2 π

l

g

f

π

2

1 =

1. ðộ biến thiên chu kỳ :

∆

T

=

T

2

−

T

1

2.Xác ñịnh ñộ nhanh chậm của ñồng hồ trong một ngày ñêm:

T

∆

=

∆

θ

86400

* Con lắc ñơn có dây treo kim loại khi nhiệt ñộ biến thiên

∆

t

T

∆

=

∆

α

2

1

* Con lắc ñơn khi ñưa lên dao ñộng ở ñộ cao h<<< R :

R

h

T

=

∆

* Con lắc ñơn khi ñưa lên dao ñộng ở ñộ sâu h<<< R :

R

h

T

2 =

∆

3. Xác ñịnh ñộng năng , thế năng, năng lượng của con lức đơn:
*Khi góc lệch lớn:

cos

(cos

2 α

−

α

=

gl

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

)

cos

1 (

−

α

=

mgl

E

t ;

E

d

=

mgl

(cos

α

−

cos

α

0

)

;

E

=

mgl

(

1 −

cos

α

0

)

* Khi góc lệch bé:
2

2

1 α

mgl

E

t

=

(

)

2

1

2 2

α

−

=

mgl

E

d 02 02 2 02

2

1

2

1

2

1 S

m

S

l

g

m

mgl

E

=

α

=

ω

4.Xác ñịnh biên ñộ mới khi con lắc ñơn thay ñổi g sang g’:

'

0 0

g

α

=

5.Xác định chu kỳ mới khi có ngoại lực Fx khơng ñổi tác dụng:

'

2 '

g

l

T

=

π

với

m

F

g

'

=

±

x

( chiều + hướng xuống)

III.SÓNG CƠ- GIAO THOA – SÓNG DỪNG:

ω

π

λ

v

2 f

v

vT

=

ñộ lệch pha:

λ

π

ϕ

=

2 d

∆

*Vị trí cực đại :

d

2

−

d

1

=

k

λ

.(

k

=

±

1 ,

±

2 ,

±

3 ,...

)

, khi đó A= 2a
*Vị trí cực tiểu :

)

.(

1 ,

2 ,

3 ,...

)

2

1 (

−

d

=

k

+

k

=

±

d

λ

, khi đó A= 0

1.Xác ñịnh trạng thái dao ñộng của 1 ñiểm M trong miền giao thoa giữa 2 sóng: 
Xét:

d

−

d

=

k

λ

2 ngun thì M dao động với A

ma x, nếu k lẻ M ko dao động A=0
2.Biểu thức sóng tổng hợp tại M trong miền giao thoa:

u

=

A

M

cos(

ω

t

+

Φ

)

với:

λ

π

(

)

cos

2 a

d

A

M

=

−

và

λ

π

(

d

1

+

d

2

)

−

=

Φ

3.Tìm số ñiểm dao ñộng cực ñại, cực tiểu trong miền giao thoa: 
*Cực ñại:

λ

1
2

S

k

S

≤

−

( kể cả S1, S2)

* Cực tiểu:

2

1

2

1

1 2

−

<

−

−

λ

S

k

S

Chú ý lấy k ngun
4. Vị trí điểm bụng, nút:

Bụng:

2

2
1
1

λ

k

S

d

=

+

Nút:

2 )

2

1 (

2

2
1
1

λ

+

=

S

k

d

ðiều kiện: 0

≤

d

1

≤

S

1

S

2
5.ðiều kiện để có sóng dừng:

a.Hai đầu cố ñịnh;
Chiều dài:

2 λ

k

l

=

số múi sóng k=

λ

l

2

, số bụng k, số nút (k+1)

Tần số:

l

v

k

f

v

k

l

f

v

2 →

=

→

=

λ

a.Một ñầu cố ñịnh; Chiều dài:

2 )

2

1 (

+

λ

=

k

l

, số bụng ( k+1), số nút (k+1)

IV.DÒNG ðIỆN XOAY CHIỀU:

1.Nếu

i

=

I

0

cos(

ω

t

)

⇒

u

=

U

0

cos(

ω

t

+

ϕ

)

và ngược lại; ta ln có

2 I

=

;

2

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

ðoạn
mạch

ðiện trở ðL Ohm ðộ lệch pha

i
u/

ϕ

Giản ñồ véc tơ Cơng suất

Chỉ có R R

R

U

I

R

U

I

=

,

=

ϕ

=

0

P=UI=RI

Chỉ có L

Z

L

ω

L

=

L
L

Z

U

I

Z

U

I

=

,

=

2 π

ϕ

=

P=0

Chỉ có C

C

Z

L

ω

1 =

Zc

U

I

Zc

U

I

0

=

,

=

2 π

ϕ

=

−

P=0

RLC 2 2

)

(

Z

L

Z

C

R

Z

=

+

−

Z

U

I

Z

U

I

=

,

=

Z

R

Z

L C

=

−

=

ϕ

cos

,

tan

P=UIcosϕ

=RI2

RL 2 2

L

Z

R

Z

=

+

Z

U

I

Z

U

I

=

,

=

Z

R

Z

L

=

ϕ

cos

,

tan

P=UIcosϕ=RI2

RC 2 2

C

Z

R

Z

=

+

Z

U

I

Z

U

I

=

,

=

Z

R

Z

C

=

−

=

ϕ

cos

,

tan

P=UIcosϕ=RI2

C
L

Z

=

−

Z

U

I

Z

U

I

0

=

,

=

2 π

ϕ

=

±

P=0

3.Xác ñịnh ñộ lệch pha giữa 2 hdt tức thời u1, u2:

ϕ

u1/u2

=

ϕ

u1/i

−

ϕ

u2/i

* Hai đoạn mạch vng pha :

tan

ϕ

1

tan

ϕ

2

=

−

1

4.Mạch RLC tìm đk để I max ; u,i cùng pha ; hoặc cosϕϕϕϕ =max:

Z

L

=

Z

C hay

LC

ω

=

1

Nếu mắc thêm tụ C thì từ trên tìm Ctd nếu Ctd> C ghép song song, ngược lại
5.Tìm Um :

R
C
L
C

L
R

U

=

+

(

−

)

,

tan

ϕ

=

−

6.Tìm điều kiện để P=max: 
* Khi R thay ñổi:

C
L
C

L

Z

U

R

U

P

Z

R

−

=

−

=

2 ,

2
2

max

* Khi L hoặc C thay ñổi:

2
2

1 ,

1 ω

L

C

L

C

=

lúc đó

R

U

P

2
max

=

7.Tìm đk để Uc đạt max khi C thay đổi:

C

Z

R

Z

L
L

C

⇒

+

=

2
2

* Nếu tìm UL khi L thay đổi thì thay C bằng L

V.MÁY BIẾN THẾ- MẮC TẢI:

1.Mắc sao: Ud=

3 U

p nếu tải ñối xứng Itải =
tai

p

Z

U

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2.Máy biến thế: R=0 ta ln có;

2
1
1
2
1
2

I

N

U

=

VI. MẠCH DAO ðỘNG LC:

Các ñại lượng ñặc trưng q, i=q’ , L , C

Phương trình vi phân

0 "

0

1 "

+

q

=

⇔

q

+

q

=

LC

q

ω

Tần số góc riêng

LC

1 =

ω

Nghiệm của pt vi phân

cos(

)

ω

+

ϕ

=

Q

t

q

Chu kỳ riêng

LC

T

=

2 π

Năng lượng dao ñộng

t
d

W

,

dao ñộng với tần số f’=2f, chu kỳ T’=

2 T

q

Cu

qu

C

W

d

2

1

2

1

2

1

2 2

=

2

1 Li

W

d

=

2
0
2

0
2

2

1

2

1

2

1

2

1 LI

Q

C

Li

q

C

W

=

+

=

1.Biểu thức cường độ dịng điện:

i

=

ω

Q

0

cos(

ω

t

+

ϕ

)

⇔

i

=

I

0

cos(

ω

t

+

ϕ

)

với
*

L

C

U

LC

Q

I

0 0

=

ω

=

Q

0

=

CU

0;

0
0

2 I

Q

LC

T

=

π

=

π

2.Máy thu, có mắc mạch LC , Tìm C: - Nếu biết f :

L

f

C

2 2

4

1 π

=

- nếu biết λ:

cL

C

2
2

4 π

λ

=

với c=3.108m/s

* Khi mắc C1 tần số f1, khi mắc C2 tần số f2 ; tần số f khi : -

C

1

ntC

2

:

f

=

f

12

+

f

22

-2
2
2
1
2
2
1

1 :

f

ssC

C

=

+

3.Tìm dải bước sóng λλλλ hoặc f :

λ

=

c

2 π

LC

từ đó:

λ

min

≤

λ

≤

λ

max

LC

f

π

2

1 =

f

min

≤

f

≤

f

max
4.Tìm góc xoay

∆

α

để thu ñược sóng ñiện từ có bước sóng λλλλ:

min
min
0

180

180 C

mã

−

=

∆

=

∆α

VII.GIAO THOA ÁNH SÁNG:

• Cho trong khoảng L có N vân thì khoảng vân i bằng (N-1) lúc đó

1 −

=

N

l

i

D

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

1.Nhận biết vân tối ( sáng ) bậc mấy:

i

x

k

=

, k nguyên : sáng ; k lẻ : tối vd: k=2,5 vân tối thứ 3
2. Tìm số vân tối, sáng trong miền giao thoa:

* Xét số khoảng vân trên nửa miền giao thoacó bề rộng L thì:

i

L

n

=

= k( nguyên) + m( lẻ) 
* Số vân trên nửa miền giao thoa: Sáng k , Tối : nếu: m<0,5 có k ,nếu m>0,5 có k+1
*Số vân trên cả miền giao thoa:

sáng: N= 2k+1 Tối N’=2k N’=2(k+1)=2k +2
3.Có 2 ánh sáng đơn sắc,tìm vị trí trùng nhau:

K

1

λ

1

=

K

2

λ

2

→

K

1

,

K

2

→

x

4.Giao toa với ánh sáng trắng, tìm bước sóng ánh sáng đơn sắc cho vân tối(sáng) tại 1 ñiểm M: 
Giải hệ: M sáng

=

λ

→

λ

a

D

K

x

M
M tối

=

+

λ

→

λ

a

D

K

x

M

)

2

1 (

và

λ

tím

≤

λ

≤

λ

đo

⇒

k

( số vân)
5.Khi ñặt bản mặt song song ( e, n ) thì vân trung tâm ( hệ vân ) dịch chuyển:

a

D

n

e

x

0

=

(

−

1 )

VIII. HIỆN TƯỢNG QUANG ðIỆN:

λ

hc

A

=

với 1ev= 1,6.10-19 J ; 2
max
0

2

1 v

m

U

e

h

=

e ; 02max

2

1 v

m

A

hc

e

+

=

λ

1.Tìm vận tốc e khi tới Anot:

mv

−

m

e

v

02max

=

eU

AK

2

1

2

1

hoặc

m

e

v

−

e

U

h

=

eU

AK

2

1

2.ðể I= 0 thì ðK là:

U

AK

<

U

h

<

0

tìm Uh, từ đó lấy

U

AK

>

U

h
3.Tìm số e trong 1s: q= ne =Ibht = Ibh từ đó suy ra n

e

I

bh

=

số photon trong 1s N=

hc

P

λ

Hiệu suất

N

n

H

=

4.Tìm Vma x của tấm KL ( quả cầu ) khi ñược chiếu sáng: max 02max

2

1 v

m

eV

=

e ,

nếu nối ñất

R

V

R

U

I

max

=

5.Tia Rơn ghen:

h

eU

f

max

=

;

eU

hc

=

min

λ

IX.MẪU NGUYÊN TỬ BOHR:

ε

=

hf

mn

=

E

m

−

E

n
*Dãy Lyman : n=1, m= 2,3,4……….
*Dãy Banme: n=2, m= 3,4,5……….
*Dãy Pa sen : n=3, m= 4,5, 6……….
1.Tìm bước sóng:

pn
mp
mn

λ

1 +

=

+ Chú ý bước sóng lớn thì năng lượng bé và ngược lại

2.Năng lượng ñể bức e ra khỏi ng tử trở về K:

(

1 )

1
n
n

hc

W

λ

+

=

∞

XI. PHÓNG XẠ - NĂNG LƯỢNG HẠT NHÂN:

• Số mol:

A

N

A

m

n

=

từ đó có số ng tử trong m(g):

A

m

N

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

• Số nguyên tử còn lại:

T
t
t

N

e

N

0 /0

2 =

−λ hay

T
t
t

m

e

m

0 /0

2 =

−λ

Nếu t<<<T thì

N

=

N

0

(

1 −

λ

t

)

• Số ngun tử đã phân rã:

)

2

1 (

/
0

N

t T

N

=

−

=

−

∆

nếu t<< T thì

∆

N

=

N

0

−

N

=

N

0

λ

t

• ðộ phóng xạ:

H

=

λ

N

hoặc

H

0

=

λ

N

0 ( sử dụng CT này T,t tính s) 1Ci = 3,7.1010Bq (Phân rã/s)

1.Xác ñịnh tuổi: - Mẫu vật cổ:

H

t

1 ln

λ

=

hoặc

N

t

1 ln

λ

=

hoặc

m

t

1 ln

λ

=

- Mẫu vật có gốc khoáng chất:

e

t

e

N

A

e

AN

N

A

AN

m

t

t
t

o

→

⇒

−

=

− −

−

λ
λ

)

1 (

'

0

2. Xác ñịnh năng lượng liên kết hạt nhân:

Hạt nhân : ZA

X

:

m

∆

E

=

m

0

−

m

=

[

(

Zm

p

+

(

A

−

Z

)

m

n

]

−

m

)

931 (

Mev

)

* Năng lượng liên kết riêng

A

E

r

=

∆

. Năng lượng lk riêng càng lớn, càng bền
3.Xác ñịnh năng lượng tỏa ra khi phân rã m(g) ( V(lít) ) hạt nhân nặng A

X

m

Z

:

- Tìm số hạt chứa trong m(g) hạt nhân X :

A

m

N

=

A và tìm năng lượng tỏa ra khi phân rã 1 hạt nhân

∆

E

từ ñó

E

N

E

=

∆

4.Xác ñịnh năng lượng tỏa ra trong phản ứng hạt nhân A+B

→

C

+

D

[

(

)

(

)

931 (

)

m

Mev

m

E

=

−

=

A

+

B

−

C

+

D

∆

5.Xác ñịnh năng lượng tỏa ra khi tổng hợp m(g) hạt nhân nhẹ: A+B

→

C

+

D

+

∆

E

thì

E

=

N

∆

E

với

A

m

N

=

A
6.Tìm động năng của các hạt trong phản ứng dựa vào định luật bảo tồn động lượng:

A+B

→

C

+

D

P

A

+

P

B

=

P

C

+

P

D

P

=

2 mE

đ

7. Tìm động năng của các hạt trong phản ứng dựa vào định luật bảo tồn năng lượng: 
 A+B

→

C

+

D

Áp dụng E1= E2

Với

E

1

=

(

m

A

+

m

B

)

c

+

E

ñA

+

E

ñB
và

E

2

=

(

m

C

+

m

D

)

c

+

E

đC

+

E

đD

*Từ đó tìm ñược:

∆

E

=

(

E

ñC

+

E

ñD

)

−

(

E

ñA

+

E

ñB

)

=

[

(

m

A

+

m

B

)

−

(

m

C

+

m

D

)

]

931 Mev

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

</div>

cong thuc vat ly

<b>CÔNG THỨC NHỚ NHANH KHI LÀM BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM </b>

<i>m</i>

<i>k</i>

=

ω

<i>k</i>

<i>m</i>

<i>T</i>

=

2

π

<i>m</i>

<i>k</i>

<i>f</i>

π

2

1

=

<i>v</i>

<i><sub>A</sub></i>

<i>x</i>

+

=

ω

<sub>±</sub>

<sub>ω</sub>

<i><sub>A</sub></i>

<i><sub>A</sub></i>

ω

+

+

ω

<i>A</i>

2

1

2

1

2

1

2

1

<i>kA</i>

<i>mv</i>

<i>kx</i>

<i>mv</i>

+

=

=

⇒

2

π

ϕ

=

−

⇒

2

π

ϕ

=

π

ϕ

ϕ

=

⇒

−

=

=

⇒

=

<i>A</i>

<i>x</i>

<i>A</i>

<i>x</i>

0

,

<i>x</i>

<i>v</i>

<i>Tan</i>

<i>v</i>