<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>1. tên sáng kiến:</b>

<b>Hng dn hc sinh đọc diễn cảm</b>
<b>2 .Tác giả: Ngơ Thị nhung</b>

<b>3. Trình độ chuyên môn: Cao đẳng s phạm</b>
<b>4. Nơi công tác: Trng tiu hc B Xuõn Tõn</b>

<b>5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Trờng tiểu học B Xuân Tân</b>

<b>6. giải pháp</b>

<b>6.1iu kiên hồn cảnh tạo ra sáng kiến</b>

<b>I . Lí do chọn đề tài </b>

Giáo dục bậc tiểu học là một khoa học giáo dục khó nhất. Nó là nền móng
đầu tiên để giúp con ngời tồn tại và phát triển. đặc biệt là mơn Tiếng Việt có vị trí
quan trọng trong tất cả các mơn ở trờng, nó hình thành khả năng giao tiếp, là cơ sở
để phát triển t duy cho trẻ để tiếp thu vá các môn học khác.

Tiếng việt ở tiểu học gồm nhiều phân môn: Tập đọc, học thuộc lòng, luyện từ
và câu, kể chuyện, tập làm văn chính tả, tập viết... Mỗi mơn đều có một chức năng
khi dạy tiếng Việt cho học sinh đồng thời cũng chuẩn bị vốn cho học sinh khi học
văn.

Tập đọc là mơn học mang tính chất tổng hợp vì ngồi nhiệm vụ dạy học
nó cịn có nhiệm vụ trau dồi kiến thức về Tiếng việt cho học sinh (về phát âm,
từ ngữ, câu văn...) kiến thức bớc đầu về văn học, đời sống và giáo dục tình
cảm thẩm mỹ. Mơn tập đọc ở tiểu học nói chung và ở lớp 4 nói riêng đặt ra
một nhiệm vụ quan trọng. Trong các giờ tập đọc học thuộc lòng học sinh biết
đọc diễn cảm bài văn, bài thơ đã tạo cho các em sự say mê hứng thú và để lại
một vốn văn học đáng kể cho trẻ em. Cũng thông qua các bài văn học sinh

học đợc hiểu thêm về các vùng miền của đất nớc, hiểu đợc công sức của các
tầng lớp nhân dân đang ra sức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hiểu đ ợc các
truyền thống quý báu của dân tộc.

Phân môn tập đọc có tác dụng mạnh mẽ trong giáo dục mỹ cảm, học sinh
yêu cái đẹp, rung cảm trớc cái đẹp trong thiên nhiên, cái đẹp trong xã hội, cái đẹp
trong văn chơng. Mơn này có thể rèn luyện cho học sinh t duy trừu tợng và cả t duy
logic. Giờ tập đọc ngoài việc dẫn dắt học sinh và cho học sinh tìm đại ý để phát
triển óc tổng hợp, tìm bố cục để phát triển óc phân tích. Ngồi ra học sinh cịn đợc
rèn luyện óc tởng tợng, phán đoán, ghi nhớ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

đẹp vừa học đợc cách sử dụng từ chính xác, cách đặt câu gọn gàng sinh động, đợc
luyện về nghĩa âm, chính tả, tập làm văn.

Nhận thức đợc tầm quan trọng đặc biệt của phân mơn tập đọc nói chung và
việc rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4 nói riêng trong giờ tập đọc,
để có kết quả cao mỗi giáo viên phải nhận thức rõ phơng pháp giảng dạy.

Trong q trình dạy tập đọc lớp 4, tơi nhận thấy chất lợng đọc diễn cảm của
học sinh lớp 4 nói chung và của lớp tơi nói riêng cịn yếu. Đặc biệt ngày nay xã hội
ta ngày càng phát triển thì nhu cầu đồi hỏi về tri thức con ngời ngày càng cao, trong
đó ngơn ngữ nói và viết là vơ cùng cần thiết cho mỗi ngời. Mỗi thành công không
phải tự nhiên mà có đợc mà phải trải qua một q trình rèn luyện kiên trì ngay từ
đầu. Để góp phần nâng cao chất lợng đọc cho học sinh tôi mạnh dạn đề xuất một
vài kinh nghiệm nhỏ của mình về vấn đề: Biện pháp rèn đọc diễn cảm cho học
<i><b>sinh lớp 4.</b></i>

II . Mục đích nghiên cứu

ở bậc tiểu học nói chung và lớp 4 nói riêng phân mơn tập đọc có 2 u cầu

chính là:

- Rèn kĩ năng tập đọc.

- Gióp häc sinh cảm thụ tốt bài văn.

Hc mụn tp c, vic c và cảm thụ là 2 khâu có quan hệ mật thiết với
nhau, gắn bó hỗ trợ đắc lực cho nhau. Cảm thụ tốt giúp cho việc đọc diễn cảm tốt.
Ngợc lại việc đọc diễn cảm tốt giúp cho việc cảm thụ bài văn thêm sâu sắc.

Thật vậy học sinh có đọc thơng thạo đợc và trên cơ sở đã hiểu nội dung câu thơ,
câu văn, đoạn thơ, đoạn văn thì các em mới thể hiện đợc cảm xúc có nghĩa là đã
hiểu tờng tận về nội dung và nắm đợc ý nghĩa giáo dục của bài. Điều đó khẳng định
rằng trong tiết dạy tập đọc lớp 4, việc luyện rèn kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh
là rất cần thiết. Trong giờ học, học sinh biết đọc diễn cảm thì tiết học mới có hiệu
quả cao và mới thể hiện đợc tầm quan trọng của bộ môn.

So với lớp học dới , học sinh lớp 4 có điều kiện và kĩ năng đọc diễn cảm tốt
hơn nhng chỉ ở mức độ ban đầu ( đọc diễn cảm một đoạn văn, khổ thơ ) . Học sinh
đợc thực hành luyện tập từng bớc để có thể đáp ứng nhu cầu cao hơn ở lớp 5 và các
lớp trên .

<b>III. Khách thể và đối tợng nghiên cứu : </b>

<i><b>1. Kh¸ch thĨ : Häc sinh líp 4 A - trêng tiĨu häc B Xu©n T©n</b></i>

<i><b>2. Đối tợng nghiên cứu : Các biện pháp giúp học sinh đọc diễn cảm các bài tập đọc</b></i>
lớp 4

<i><b>3.Ph¹m vi nghiên cứu</b>:</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Không gian nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu tổng kết tai tr êng TiĨu häc B
Xu©n T©n

- Quy mơ nghiên cứu: Tập trung vào nghiên cứu đọc diễn cảm cho học lớp 4
<b>IV. Phng phỏp nghiờn cu :</b>

1. Phơng pháp quan sát

2. Phng phỏp i chng

3. Phơng pháp thử nghiệm

4. Phơng pháp điều tra, khảo sát, thu nhập và xư lÝ sè liƯu.
<b>V. C¬ së lÝ ln :</b>

<i><b> 1. Tầm quan trọng của môn tập đọc: </b></i>

Môn tập đọc là một phận môn thực hành. Nhiệm vụ quan trọng nhất của
nó là hình thành năng lực đọc cho học sinh. Năng lực đọc đợc tạo nên từ bốn
kĩ năng đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu và đọc diễn cảm. Bốn kĩ năng này đợc
hình thành trong hai hình thức đọc: Đọc thành tiếng và đọc thầm. Chúng đợc
rèn luyện đồng thời là hỗ trợ lẫn nhau.

Vì vậy tổ chức dạy tập đọc cho học sinh chính là quá trình làm việc của
thầy và trị để thực hiện hai hình thức đọc này. Đọc thành tiếng là một hình
thức không thể thiếu đợc của dạy học này. Đối với học sinh đầu cấp thì đọc
thành tiếng cịn là điều kiện cần thiết để rèn luyện tính tự giác trong quá trình
đọc.

<i><b>2. Khái niệm đọc diễn cảm: </b></i>

Đọc diễn cảm là một yều đạt ra khi đọc những văn bản văn chơng hoặc có
các yếu tố của ngơn ngữ nghệ thuật: Đó là việc đọc thể hiện ở kỹ năng làm
chủ ngữ điệu, chỗ ngừng giọng, cờng diệu giọng để biểu đạt đúng ý nghĩ và
tình cảm mà tác giả gửi gắm trong bài đọc đồng thời biểu hiện sự thông hiểu,
cảm thụ của ngời đọc đối với tác phẩm. Đọc diễn cảm thể hiện năng lực ở
trình độ cao và chỉ đợc thể hiện trên cơ sở đọc đúng và đọc lu loát.

<i><b>3 Tầm quan trọng của việc luyện nói, đọc diễn cảm: </b></i>

- Việc đọc diễn cảm trong các giờ học văn giúp cho việc phân tích văn học
trở nên sinh động và tính truyền cảm hơn, giúp cho việc cảm thụ tác phẩm văn
học và hiểu nghệ thuật viết văn một cách sâu sắc hơn, tạo ra một sức hấp dẫn có
tác dụng trong việc giảng dạy văn học đạt đợc kết quả toàn diện.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

- Việc đọc diễn cảm cũng góp phần hình thành thế giới quan của học sinh
và là phơng tiện giáo dục đạo đức, thẩm mỹ.

Ơ bậc tiểu học, ngời ta chú ý rèn luyện 4 kỹ năng cho học sinh trong quá
trình học Tiếng Việt. Vì vậy, việc luyện nói, đọc diễn cảm càng quan trọng và
cần thiết đối với học sinh. Thông qua quá trình luyện tập chúng ta sẽ hình
thành và rèn luyện kỹ năng đọc và kỹ năng nói cho các em.

<b>VI . Thực trạng Dạy và häc </b>

Từ năm học 2004 – 2005 đến nay tôi đợc trực tiếp giảng dạy các em học
sinh lớp 4 , cũng nh quá trình quan sát, dự giờ việc dạy và học của thầy trò, của
các đồng nghiệp trong thời gian trớc đây tơi thấy có những nhận xét sau:

<i><b>Về ng</b><b> ời dạy học:</b><b> Giáo viên khá tơn trọng phơng pháp học mới: “Thầy thiết</b></i>
<i><b>kế, trị thi công, lấy học sinh làm trung tâm. Giáo viên cố gắng tìm tịi nghiên cứu</b></i>
để giảng dạy phân mơn tập đọc. Tuy nhiên giáo viên chỉ coi trọng một vấn đề đọc
thành tiếng to, rõ hoặc có hớng dẫn đọc diễn cảm nhng chỉ lớt qua , rèn đọc diễn
cảm cho học sinh cịn ít.

<i><b>Về ng</b><b> ời học</b><b> : Học sinh đã biết đọc thành tiếng bài văn, bài thơ, đã để ý và</b></i>
đọc đúng các phụ âm khó. Nhng đọc hiểu nắm nội dung bài cịn rất ít do vậy cha
nêu đợc ý chính của bài mà phải nhờ sự gợi ý của giáo viên, đọc diễn cảm toàn bài
văn cha tốt. Khi đọc ở các dấu phẩy, dấu chấm cịn ngừng nghỉ cha hợp lí cịn tùy
hứng, cha đọc đúng giọng câu hỏi, câu cảm.

Qua điều tra khảo sát chất lợng học sinh ngay từ đầu năm học tôi đều thấy số
lợng học sinh đã biết đọc diễn cảm bài văn, bài thơ rất ít. Cụ thể điều tra chất l ợng
đọc của học sinh lớp 4A đầu năm học 2010 -2011 này, tơi có số liệu cụ thể nh sau:
Tổng số học sinh Đọc nhỏ, ấp úng Đọc to, rõ, lu loát Đọc diễn cảm

26 12 – 46,2 % 13 – 50 % 1 – 3,8 %

Trớc thực trạng đó, tơi đã phân tích và tự đặt ra cho mình câu hỏi: phải làm
gì? làm nh thế nào? để khắc phục tình trạng đó và nâng cao chất lợng đọc cho học
sinh. Qua quá trình nghiên cứu tôi đã tiến hành sử dụng phối hợp nhiều phơng pháp
nghiên cứu đó là: Phơng pháp điều tra, phơng pháp đối chứng và phơng pháp tổng
quát. Phơng pháp điều tra không chỉ dừng lại ở điều tra thực trạng mà phải điều tra
từng giai đoạn trong suốt năm học. ở mỗi giai đoạn tôi đều lấy kết quả đã đạt đợc
để đối chứng với kết quả giai đoạn trớc, với kết quả năm trớc và cuối cùng đi tổng
hợp số liệu và rút ra bài học kinh nghiệm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

trọng, yêu cầu của bộ môn, đặc biệt về nội dung và phơng pháp rèn kĩ năng đọc
diễn cảm để đáp ứng với yêu cầu đề ra.

Trong giảng dạy phân môn tập đọc, qua nhiều năm gần đây, tơi đã tích cực
nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm giảng dạy, cách truyền thụ kiến thức, đặc biệt là
việc rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh. Muốn rèn cho học sinh đọc diễn
cảm tốt, trớc hết trong mọi giờ tập đọc giáo viên cần hớng dẫn học sinh cách phát
âm chuẩn, đọc đúng đắn, có ý thức, trơi chảy, sau đó mới u cầu học sinh đọc diễn
cảm. Trong phơng pháp dạy học những yêu cầu đó gọi là chất lợng đọc đợc thể
hiện đồng thời và chi phối lẫn nhau. Tính đúng đắn sẽ nâng cao tốc độ đọc và cho
phép đọc có ý thức hơn. Nếu khơng hiểu cái đang đọc thì khơng thể đọc lu loát và
diễn cảm đợc.

Đọc diễn cảm thể hiện ở kĩ năng dùng ngữ điệu, biết nghỉ hơi ở dấu chấm,
ngắt hơi ở dấu phẩy, hoặc chỗ cần tách ý, biết đọc liền các tiếng trong từ ghép, từ
láy hoặc cụm từ cố định. Ngoài ra cần biết đọc đúng giọng câu kể, câu hỏi biết
phân biệt giọng ngời dẫn chuyện với từng tuyến nhân vật có tính cách khác nhau.
Đọc diễn cảm là biểu hiện cao của đọc có ý thức và chỉ thực hiện đựơc trên cơ sở
đọc đúng và đọc nhanh. Do vậy dù đọc ở mức độ nào cũng phải yêu cầu phát âm
đúng song cũng không nên qua nhấn mạnh ở các phụ âm: tr – ch; r – gi; n – l; s
– x làm giọng đọc mất tự nhiên.

Để đạt đợc những yêu cầu trên tôi đã tiến hành các biện pháp rèn đọc diễn
cảm cho học sinh nh sau:

<b>6.2 . những giảI pháp thực hiện.</b>

<b>* Giải pháp 1: Phân loại häc sinh </b>

Sau khi nhận lớp, tôi đã ổn định chung tổ chức lớp. Qua tìm hiểu điều tra để
nắm chắc đối tợng học sinh và lựa chọn, đặc biệt là về kĩ năng đọc và phân loại học
sinh theo ba đối tợng:

Đối t ợng 1: Học sinh biết đọc diễn cảm

Đối t ợng 2: Học sinh mới chỉ biết đọc to, rõ, lu loát.
Đối t ợng 3 : Học sinh đọc nhỏ, lý nhí, ấp úng, ngọng.

Dựa vào đó, tơi đã sắp xếp chỗ cho học sinh những em đọc yếu ngồi cạnh
những em đọc khá, đọc tốt để đôi bạn cùng tiến. Tôi tiến hành công việc tiếp theo
là giới thiệu cấu tạo chơng trình mơn tập đọc để các em nắm đợc các chủ đề chính
trong từng học kì và cả năm học. Đồng thời nêu tầm quan trọng, yêu cầu cơ bản về
việc rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm giúp các em cảm thụ bài văn, bài thơ của từng
chủ đề. Hớng dẫn mỗi em đóng một quyển sổ để ghi những câu, những đoạn, bài
văn, bài thơ hay có giá trị về ni dung v ngh thut.

<b>* Giải pháp 2:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Trớc khi học bài tập đọc, tôi dặn học sinh đọc nhiều lần ở nhà cho trôi chảy
và chuẩn bị trớc phần câu hỏi, tìm hiểu nội dung bài trong sách giáo khoa, đề ra các
yêu cầu phù hợp với từng đối tợng học sinh.

<i><b> Bíc 2 : TiÕn hành bài dạy </b></i>

Sau phn tỡm hiu bi, tụi yờu cầu học sinh đọc thật tốt một đoạn nhằm “
thăm dò” khả năng thể hiện sự cảm nhận nội dung bằng giọng đọc của học sinh .

- Qua giọng đọc của học sinh, tôi dẫn dắt , gợi ý để các em phát huy u điểm ,
khắc phục những hạn chế và tự tìm ra cách đọc hợp lí

Ví dụ : bài Tập đọc “ Khúc hát ru những em bé lớn lên trên lng mẹ”
“....Em Cu tai ngủ trên lng mẹ ơi

Em ngủ cho ngoan/ đừng rời lng mẹ
Mẹ giã gạo/ mẹ ni bộ đội

NhÞp chày nghiêng/ giấc ngủ em nghiêng
Mồ hôi mẹ rơi/ má em nóng hổi

Vai mẹ gầy/ nhấp nhô làm gèi .”

Bài đọc nói lên tình u của ngời mẹ Tà - ôi đối với con và đối với cách
mạng khi đọc bài các con đọc với giọng nh thế nào ?. Vậy để thể hiện tốt diều này
chúng ta cần nhấn giọng vào những từ ngữ nào ?

Việc Giáo viên đọc mẫu nhằm minh họa, gợi ý hoặc “ tạo tình huống” cho
học sinh nhận xét , giải thích , tự tìm ra cách đọc .

VÝ dơ : Bµi “ Tre ViƯt Nam”

Giáo viên đọc mẫu ,u cầu học sinh : Nghe và phát hiện cách đọc của cô ( ngắt
nhịp ở chỗ nào, nhấn giọng hay cao giọng, kéo dài giọng ở từ ngữ nào ?....Vì sao
khi đọc câu thơ có dấu chấm hỏi cơ chỉ cần nhấn giọng ở các từ “<i> lũy, thành</i>” mà
không cần c cao ging ting cui cõu hi ?....

...Thân gầy guộc, lá mong manh /
Mà sao nên lũy nên thành tre ¬i ?

Sau đó Giáo viên cho học sinh thực hành luyện đọc diễn cảm ( theo cặp, theo
nhóm ) để các em tự rút kinh nghiệm cho mình, hình thành kĩ năng nhận xét và tự
nhận xét . Tiếp theo tổ chức thi đọc diễn cảm trớc lớp để các em học tập lẫn nhau
và đợc giáo viên động viên , uốn nắn .

Tuy nhiên , trớc khi dạy bài đọc tơi cần tìm hiểu kĩ bài dạy xem bài Tập đọc
đó là văn bản nghệ thuật hay là phi nghệ thuật .

1 . Đối với văn bản nghệ thuật : Tôi hớng dẫn học sinh đọc diễn cảm thông
qua dẫn dắt, gợi mở giúp các em thể hiện tình cảm, thái độ qua giọng đọc phù hợp
với sự việc, hình ảnh, cảm xúc, tính cách nhân vật trong bài ..., Cụ thể là

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Ví dụ : Bài Tập đọc “ Con sẻ”

<i> Bỗng từ trên cây cao gần đó, một con sẻ già có bọ ức đen nhánh </i>

“ <i>lao xng</i>

<i>nh hịn đá rơi trớc mõm con chó .Lơng sẻ già dựng ng ợc , miệng rít lên tuyệt vọng</i>
<i>và thảm thiết . Nó nhảy hai ba bớc về phía cái miệng há rộng đầy răng của con</i>
<i>chó .</i>

<i>Sẻ già lao đến cứu con, lấy thân mình phủ kín sẻ con. Giọng nó yếu ớt nhng</i>
<i>hung dữ và khản đặc ...</i>”

Khi đọc đoạn 2, đoạn 3, Tôi gợi ý HS “Hình ảnh sẻ mẹ lao xuống lấy thân
mình che trở cho con đợc tác giả miêu tả rất sinh động, khi đọc đoạn này các con
cần nhấn giọng vào những từ ngữ nào?

Học sinh biết nhấn giọng vào những từ gợi tả hành động , dáng vẻ của sẻ già
khi lao xuống cứu con.

* Học sinh biết thể hiện ngữ điệu , sự thay đổi tốc độ, cao độ, cờng độ,
<i><b>tr-ờng độ ...phù hợp với từng loại câu kể, câu hỏi, cảm cảm, câu khiến .</b></i>

Ví dụ: Bài Tập đọc “ Ga - vrốt ngoài chiến lũy”

Khi đọc đoạn miêu tả chi tiết thể hiện lọng dũng cảm của Ga – vrốt , giáo
viên lu ý học sinh sự thay đổi giọng đọc nh sau :

“ <i>- Cậu làm trị gì đấy ? </i>–<i> Cuốc </i>–<i> phây </i>–<i> rắc hỏi</i> ( Câu hỏi thể hiện sự
ngạc nhiờn )

- <i>Em nhặt cho đầy giỏ đây !(</i> Câu cảm thể hiện sự bình tĩnh )

- <i>Cu khụng thy đạn réo à</i> <i>?(</i> Câu hỏi nh nhắc nhở Ga- vrốt khơng đợc
liều mình)

<i>Ga - vrèt tr¶ lêi :</i>

- <i>Có chứ nó rơi nh ma ấy</i> . Nhng làm sao nào ?( Khi đọc lên giọng ở câu
hỏi th hin s hn <i>nhiờn</i> )

Cuốc phây rắc thắt lên

- <i>Vo ngay</i> <i>!(</i> Cõu khin th hin sự đề nghị , mệnh lệnh kèm sự lo lắng )
- <i>Tí ti thơi</i> <i>! </i>–<i> Ga </i>–<i> vrốt nói</i> ( thể hiện sự tinh nghịnh )

Trong đoạn đọc diễn cảm tôi cũng lu ý học sinh. Đối với bài văn xi ngồi
việc đọc tốt các câu chúng ta cịn phải biết ngắt hơi ở chỗ khơng có dấu câu nhng
chỗ đó là chỗ tách ý .

Ví dụ : Bài tập đọc “ Con sẻ”

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>* Tôi hớng dẫn học sinh đọc phân biệt lời kể của tác giả với lời nhân vật .</b>

<i><b>Đọc phân biệt lời của các nhân vật sao cho phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và</b></i>
<i><b>tính cách của từng nhân vật ( ngờu già , trẻ em , ngời tốt , ngời xấu ...)</b></i>

Ví dụ : Bài Tập đọc : “ Khuất phục tên cớp biển”

Trong bài đọc có 2 nhân vật chính là Bác sĩ Ly - một ngời nhân hậu , điềm
đạm nhng nghiêm nghị , cơng quyết và tên cớp biển - chúa tàu hung hãn , dữ tợn .

Trớc khi học sinh đọc diễn cảm, tôi yêu cầu các em cần tìm hiểu bài thật kĩ.
Khi đó HS đọc lời nhân vật sẽ phân biệt đợc giọng đọc dựa vào tính cách nhân vật
( ngời tốt , ngời xấu ).

Trong bài cùng là câu hỏi nhng trong đoạn đối thoại sau, tính cách của hai
nhân vật th hin khỏc nhau hon ton.

...

<i>Chúa tàu trừng mắt nhìn Bác sĩ , quát :</i>

<i>- Cú cõm mm khụng ?</i> ( đọc giọng thể hiện sự hung hãn của tên cớp khi đập
tay xuống bàn quát Bác sĩ Ly)

<i>Bác sĩ điềm tĩnh hỏi :</i>

<i>- Anh bảo tôi phải không ?(</i> giọng tự tin , điềm tĩnh nhng hết sức nghiêm
nghị ).

<i>Khi tên chúa tàu cục cằn bảo </i><i>phải , bác sĩ nói :</i>

<i>- Anh c ung ru mãi nh thế thì đến phải tống anh đi nơi khác .</i>

<i>Cơn giận của tên cớp thật dữ dội. Hắn đứng phắt dậy, rút soạt dao ra, lăm</i>
<i>lăm chực đâm. Bác sĩ Ly vẫn dõng dạc và quả quyết :</i>

<i>- Nếu anh không cất dao, tôi quyết làm cho anh bị treo cổ trong phiên tòa</i>
<i>sắp tới</i>.( giọng đọc bình tĩnh, cơng quyết bảo vệ lẽ phải )

* Ngồi ra tôi giúp học sinh thể hiện ngữ điệu phù hợp tình huống miêu
<i><b>tả hay thái độ cảm xúc của tác giả ( vui, buồn, nghiêm trang, giận giữ ...)</b></i>

Ví dụ: Bài Tập đọc “ Con sẻ”

Khi đọc đoạn cuối miêu tả tình cảm của tác giả đối với con chim sẻ bé nhỏ “
<i>Vâng, lịng tơi đầy thán phục, xin bạn đừng cời. Tơi kính cẩn nghiêng mình trớc</i>
<i>con chim sẻ bé bỏng dũng cảm kia, trớc tình u của nó.</i>”

HS đọc đoạn với giọng vui, nhấn giọng một số từ ngữ gạch chân thể hiện sự
trân trọng, kính phục của tác giả đối với tình yêu của sẻ mẹ đối với sẻ con .

Tuy nhiên học sinh đọc diễn cảm nh thế nào còn phụ thuộc vào sự cảm nhận
riêng của từng em . Tôi không áp đặt cho các em một cách đọc theo khuụn mu.

<i><b>2. Đối với loại hình văn bản phi nghÖ thuËt </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

vấn đề quan trọng hay nổi bật trong văn bản. Điều này giúp cho HS khắc phục đợc
những cách đọc thiên về hình thức hoặc diễn cảm tùy tiện .

Ví dụ : Bài tập đọc “ Vẽ về cuộc sống an toàn”

Học sinh biết đọc đúng bản tin (thông báo tin vui ) đọc rõ ràng, rành mạch ,

vui tốc độ khá nhanh, lu ý ngắt nghỉ hơi đúng sau các dấu câu, nghỉ hơi tự nhiên,
tách các cụm từ trong những câu khá dài .

<i>UNICEF Việt Nam và báo Thiếu niên Tiền phong / vừa tổng kết cuộc thi vẽ</i>
<i>tranh của thiếu nhi với chủ đề / Em muốn sống an tồn</i>

Để học sinh lớp 4 từng bớc hình thành kĩ năng đọc diễn cảm, giáo viên đọc
mẫu , giúp học sinh luyện tập thể hiện sự cảm nhận về nội dung, ý nghĩa của bài
qua giọng đọc . Ngoài việc thống nhất cách đọc chung, mỗi học sinh có cảm thụ
riêng , từ đó có cách dọc diễn cảm bộc lộ sự sáng tạo. Để phát huy tính sáng tạo
của học sinh khi đọc diễn cảm cách tốt nhất là giáo viên tổ chức cho học sinh
luyện tập “ tự bộc lộ” ( trên cơ sở đọc mẫu của giáo viên và kết quả tìm hiểu bài )
qua đó giáo viên điều chỉnh cách đọc cho học sinh , tránh phân tích quá chi tiết về
cách đọc. (Ví dụ : Xác định chỗ ngắt hơi, cao giọng , thấp giọng ...) rồi sau đó mới
chuyển sang luyện đọc và dọc theo một cách giống hệt nhau.

Khi học sinh luyện đọc giáo viên phải tạo đợc trong lớp một khơng khí thoải
mái để học sinh dễ trực cảm với bài văn, có tâm trạng chờ đợi và chú ý nghe giáo
viên đọc và cũng từ đó các em có thể học tập và bắt chớc thầy.

Trong khi rèn đọc diễn cảm tôi thờng xuyên chú ý đến.

Những học sinh rụt rè nhút nhát, tôi thờng xuyên khuyến khích khơng gắt gỏng để
các em luống cuống.

Đối với học sinh nghịch ngợm phân tán t tởng, không chú ý đến tiết học, tôi
thờng để ý thỉnh thoảng chỉ định các em đọc tiếp.

Đối với học sinh đọc yếu, ngoài việc hớng dẫn đọc dứt khoát từng từ, cụm từ,
với câu dài cho học sinh ngắt hơi đúng chủ đề ra yêu cầu rèn đọc ở nhà, kiểm tra lại

những yêu cầu đã đề ra đối với học sinh, việc này phải đợc tiến hành thờng xun
khơng đợc ngắt qng.

Tóm lại sau mỗi giờ tập đọc tôi thờng kiểm tra chất lợng đọc của học sinh
thông qua đọc thành tiếng (cả 3 đối tợng giỏi + khá + Trung bình) xem các em đã
đọc diễn cảm cha.

Ngoài việc học trên lớp, tôi thờng phát động học sinh mỗi tuần phải đọc
một bài thơ hay một câu chuyện ở báo thiếu niên, để đến giờ sinh hoạt có thể
đọc thơ hoặc kể chuyện cho cả lớp cùng nghe, tuyên dơng những em học sinh
có giọng đọc hay, kể chuyện hấp dẫn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

- Tôi đã phân loại chất lợng đọc của từng em, dành thời gian giúp đỡ, hớng
dẫn các em cách đọc đúmg, đọc diễn cảm.

- Tổ chức cho học sinh thi đọc trớc lớp để các em tự đánh giá, cùng chọn
ra bạn có sự tiến bộ để động viên, tuyên dơng, làm gơng cho cả lớp noi theo.

- Tôi cũng đã tổ chức cho các en tự học nhóm ở nhà, tơi chọn em có giọng
đọc tốt, em có có giọng đọc khá và em có giọng đọc yếu tạo thành một nhóm,
để các em cùng giúp đỡ nhau tiến bộ.

- Ngồi ra tơi cịn động viên các em xem những chơng trình “<i>đọc mỗi ngày</i>

<i>một cuốn sách</i>” ở trên ti vi để các em có giọng đọc tốt hơn.

<b>7. Kết quả cụ thể, đánh giá về giá trị lợi ích của sáng kiến</b>

Qua q trình giảng dạy, nhờ đã kiên trì bên bỉ áp dụng những biện pháp rèn
đọc nh đã nêu trên. Tôi đã tiến hành khảo sát và có số liệu nh sau:

Líp 4A: SÜ sè: 35 häc sinh

§äc nhá, Êp óng §äc to, rõ, lu loát Đọc diễn cảm

Đầu năm 12 4,62 % 13 - 50 % 1 – 3,8 %

Cuèi häc k× I 3 – 11,5 % 13 - 50 % 10 – 38,5 %

Cuèi HKII 0 13 – 50% 13 – 50 %

Qua kết quả khảo sát và số liệu ghi chép tôi rất phấn khởi thấy trong các giờ
tập đọc học sinh say mê học và lớp học sôi nổi, kỹ năng đọc diễn cảm đợc nâng cao
rõ rệt. Có nhiều em đầu năm học đọc nhỏ lí nhí, cha trôi chảy, đến cuối năm các em
đã đọc to, rõ ràng, lu lốt hơn. Những em học trung bình khá trở lên đã đọc diễn
cảm bài văn theo đúng yêu cầu đề ra. Tuy kết quả cha đợc mỹ mãn nh ý nhng đó
cũng là thành cơng bớc đầu nghiên cứu, mày mò ra biện pháp rèn đọc diễn cm cho
hc sinh ca mỡnh.

<b>8.Phần kết luận và kiến nghị</b>

<b>I. PhÇn kÕt luËn </b>

Trên đây là một vài phơng pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4, để đạt
đợc những kết quả trên qua kinh nghiệm giảng dạy tôi tự rút ra một số kết luận s
phạm nh sau:

Muốn rèn cho học sinh đọc diễn cảm tốt trớc hết ngời thầy phải có nghiệp vụ
s phạm tốt, đặc biệt đọc mẫu của thầy phải chuẩn, hay, có sức cuốn hút học sinh vì
trong khâu rèn đọc thì việc đọc mẫu của thầy giáo có ảnh hởng rất lớn đối với học

sinh. Các em sẽ theo dõi lắng nghe thầy đọc và coi đó là chuẩn mực để bắt chớc để
so sánh đánh giá với giọng đọc của mình. Chính vì vậy thầy cơ cũng phải có sự
chuẩn bị chu đáo, mỗi từ ngữ cơ đọc, nói đều phải chun mc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

khiển khéo léo gây bầu không khí sôi nổi kích thích hứng thú học tập và nâng cao ý
thức tự giác của học sinh.

Giỏo viờn cn phải tìm hiểu chắc nội dung cơ bản của chơng trình sách giáo
khoa, sách hớng dẫn, sách soạn bài để học sinh nắm vững nội dung bài, hớng dẫn
rõ cách đọc từng đoạn văn, đoạn thơ cho học sinh hiểu. Thực tế cho thấy sách giáo
khoa Tiếng việt, sách soạn bài và sách hớng dẫn phải thừa nhận là có nhiều u điểm
nổi bật. Tìm hiểu phần hớng dẫn chung trong sách đa số giáo viên đã nắm đợc cơ
bản của phơng pháp giảng dạy mới song đi sâu vào từng bài cụ thể thì sự lúng túng
và vấp váp lại khơng ít. Do vậy nắm vững sách, hiểu ý đồ của ngời biên soạn là
quan trọng song cha đủ còn đòi hỏi đến vai trò chủ động sáng tạo và ứng xử linh
hoạt đối với từng đối tợng học sinh khác nhau mới đem lại hiệu quả cao.

Giáo viên giàu lịng u nghề mến trẻ, nhiệt tình gơng mẫu trong phơng pháp
soạn giảng, phát hiện kịp thời đọc sai, đọc ngọng trọng học sinh. Giáo viên phải
kiên trì uốn nắn, sửa chữa cách phát âm sai cho học sinh thật tận tình chu đáo.

Giảm bớt hoặc sửa lại câu hỏi cho sát với từng đối tợng học sinh, tránh giảng
triền miên, nói nhiều, viết nhiều trong khi học sinh đọc cịn yếu.

Ln động viên khuyến khích học sinh khi các em có tiến bộ. Rèn cho các
em đọc trớc đám đông, tổ chức thi kể chuyện, ngâm thơ, đọc diễn cảm trong lớp,
trong trờng vào những ngày sinh hoạt tập thể, kỷ niệm ngày lễ lớn. Yêu cầu mỗi
học sinh phải có quyển sổ ghi chép để chép những câu thơ, câu văn, bài thơ, bài văn
hay dới sự hớng dẫn của giáo viên.

Phối hợp nhịp nhàng về chơng trình mơn tập đọc với các mơn học khác nh:
Tập làm văn, kể chuyện...

<b>II. Phạm vị ứng dụng đề tài</b>

Trên đây là một số suy nghĩ và việc làm cụ thể của tôi về vấn đề rèn đọc diễn
cảm cho học sinh lớp 4 trờng tiểu học B Xuân Tân . Với phơng pháp rèn đọc này sẽ
có tiền đề để tiếp tục dạy mơn tập đọc ở lớp 5 và các lớp trên đạt kết quả tốt.

<b>III. Những kiến nghị và đề xuất</b>

Để chất lợng đọc của học sinh tiếp tục đợc nâng cao, tôi mạn phép đa ra một
vài ý kiến đề xuất với các cấp chỉ đạo nh sau:

Cần quan tâm hơn nữa đối với giáo viên tiểu học, thờng xuyên bồi dỡng
chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên ở các phân môn, nhất là mơn tập đọc.

Có đầy đủ đồ dùng dạy học cho giáo viên.

Hàng năm tổ chức phong trào thi kể chuyện, ngâm thơ, đọc diễn cảm cho
giáo viên, cho học sinh trong khối, trong trờng và toàn quận.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Về học sinh: Một số em học sinh còn đọc ngọng đọc vẫn cha đợc hay lắm,
bản thân cần phải học hỏi và rèn luyện nhiều hơn.

Thông qua thực tế giảng dạy trên lớp hàng ngày tôi đi đến kết luận rằng:
Muốn rèn luyện cho học sinh đọc diễn cảm tốt thì vai trị của ngời thầy giáo đặc
biệt quan trọng bởi ngời thầy giáo luôn là tấm gơng sáng, mẫu mực trong cách đọc
diễn cảm để học sinh bắt chớc. Trong mỗi giờ tập đọc, ngời thầy phải hớng dẫn
cách đọc cho học sinh thật tỉ mỉ từng từ ngữ, từng câu văn, từng đoạn văn, phải kiên

trì uốn nắn, sửa chữa kịp thời tuỳ theo từng đối tợng học sinh thật tận tình chu đáo.

Vì vậy mỗi giáo viên phải thực sự yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình gơng mẫu
trong phơng pháp soạn giảng, ln ln trau dồi nghiệp vụ, học hỏi kinh nghiêm
của các bạn đồng nghiệp để nâng cao chất lợng dạy và học ở các môn đặc biệt là
môn tập đọc ở tiểu học.

Trên đây mới là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi trong việc rèn đọc diễn cảm
cho học sinh trong giờ tập đọc lớp 4, trong thực tế giảng dạy mỗi ngời đều có suy
nghĩ, kinh nghiệm, bí quyết nghề nghiệp riêng của mình nhằm mục đích cuối cùng
là nâng cao chất lợng dạy và học. Có lẽ đề tài của tơi cịn nhiều thiếu sót và hạn
chế, tơi mong đợc các cấp trên cùng các bạn đồng nghiệp góp ý kiến bổ sung để
kinh nghiệm dạy học của tôi thêm phong phú, hồn thiện góp phần nhỏ bé đa sự
nghiệp giáo dục phát triển.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

ỏnh giỏ xp loi
của cơ quan đơn vị

<i>Xu©n Tân, ngày 2 tháng 5 năm 2012</i>
Ngời viết

</div>

<!--links-->