LỜI CẢM ƠN
Trên thực tế khơng có sự thành cơng nào mà không gắn liền với những sự
hỗ trợ, giúp đỡ dù ít hay nhiều, dù trực tiếp hay gián tiếp của người khác. Trong
suốt thời gian từ khi bắt đầu học tập ở giảng đường đại học đến nay, chúng em
đã nhận được rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của q Thầy Cơ, gia đình và bạn
bè.
Bài thảo luận được thực hiện trong 4 tháng do đó chúng em cịn bỡ ngỡ vì
vốn kiến thức cịn hạn hẹp, khơng thể tránh khỏi những thiếu sót, chúng em rất
mong thầy và các bạn góp ý để bài thảo luận được hoàn hiện hơn.
Chúng em xin chân thành cảm ơn !
1
1
MỤC LỤC
2
2
LỜI MỞ ĐẦU
Trong thời kỳ cách mạng công nghệp 4.0 hứa hẹn về cuộc “đổi đời” các
doanh nghiệp Việt Nam để đưa ra quyết định lựa chọn một chuyên ngành của
mỗi học sinh khi thi vào đại học là một việc đáng để suy nghĩ và nghiên cứu.
Với sự phát triển về kinh tế thì các ngành nghề ở Việt Nam cũng phong phú và
đa dạng hơn điều này vừa tạo điều kiện thuận lợi cho lao động trong nước có thể
lựa chọn cho mình một ngành nghề phù hợp đồng thời nó cũng đặt ra một thách
thức khơng nhỏ đó là đứng trước quá nhiều ngành nghề như vậy thì làm sao có
thể chọn cho mình một ngành nghề hợp lý. Thực tế ở Việt Nam đa số sinh viên
chưa có sự hiểu biết rõ ràng về ngành mình học, sinh viên chọn ngành học cịn
theo cảm tính, theo trào lưu hay theo định hướng gia đình mà chưa cân nhắc kỹ
xem ngành mình lựa chọn có phù hợp với bản thân khơng. Nhiều thực tế nghiên
cứu trước đó cho thấy đa số sinh viên sau khi vào trường mới biết bản thân mình
khơng phù hợp với ngành, học khơng theo kịp và nhanh thấy chóng nản trong
việc học, nhiều trường hợp bỏ học đi làm, hoặc đi lại chọn một ngành khác.
Điều này đã chứng tỏ rằng, khâu định hướng cho học sinh, sinh viên chưa được
tốt, gây nên hậu quả là lãng phí cơng sức, thời gian, tiền bạc cho gia đình, nhà
trường và xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân sinh viên.
Để làm rõ hơn vấn đề này nhóm 2 chúng tơi xin lựa chọn đề tài “Nghiên
cứu các nhân tố quyết định đến lựa chọn chuyên ngành của sinh viên trường
Đại học Thương Mại” làm báo cáo khoa học của mình nhằm mục đích tìm hiểu
xem các nhân tố nào đang ảnh hưởng đến việc chọn ngành của sinh viên trường
Đại học Thương Mại và việc chọn ngành như vậy có ảnh hưởng gì đến kết quả
học tập của sinh viên khơng từ đó đưa ra các giải pháp, khuyến nghị giúp nâng
cao hiệu quả của việc chọn ngành cho sinh viên của trường Đại học Thương Mại
nói riêng và sinh viên cả nước nói chung nhằm giúp cho sinh viên có những lựa
chọn đúng chuyên ngành mình sẽ học để phù hợp với những yêu cầu đặt ra của
nền kinh tế.
3
TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI
1. Tính cấp thiết của đề tài
Xã hội ngày càng phát triển kèm theo đó ngày càng có nhiều trường đại học
được thành lập và sự đa dạng của ngành học. Có thể nhận thấy một thực tế rằng
các em học sinh hiện nay hầu như không được tư vấn và định hướng đúng cách
trong việc lựa chọn trường, ngành học. Theo các cuộc khảo sát và sự phản ánh
của phương tiện truyền thông một phần lớn học sinh chọn ngành học dựa theo
tiêu chí: Ngành “hot” trên thị trường lao động, nhàn nhã , kiếm được nhiều tiền
hoặc dựa vào danh tiếng của trường để chọn ngành mà ít quan tâm đến năng lực
và trình độ thực tế của bản thân. Một số khác nghe theo định hướng của gia
đình, có những bạn chọn ngành dựa theo cảm tính mà khơng có sự tìm hiểu và
quan tâm nắm bắt những thơng tin về ngành mình học. Để rồi đưa đến tình trạng
chán nản trong việc học, bỏ học giữa chừng, ra trường khơng có việc làm hoặc
làm trái nghề, không đam mê với công việc. Đứng trước thực tế trên các cấp,
ban ngành đã có sự quan tâm và tạo điều kiện cho học sinh có thể tiếp cận các
thơng tin thi tuyển bằng nhiều hình thức khác nhau như: Đưa thơng tin tuyển
sinh lên các phương tiện truyền thông đại chúng, tổ chức các hoạt động tư vấn
và giải đáp thắc mắc cho học sinh, nhiều trường đại học còn cử cán bộ về các
trường phổ thông để tư vấn cho các em học sinh. Tuy nhiên do nhiều yếu tố khác
nhau mà một số hoạt động trên mới chỉ phổ biến với học sinh ở thành phố cịn
vùng sâu vùng xa thì chưa được biết rộng rãi. Thậm chí nhiều bạn cịn mơ hồ về
những thông tin này mà chỉ biết qua những quyển sách tư vấn chọn trường chọn
ngành một cách khái quát. Có thể thấy việc chọn ngành học tại các trường đại
học cịn nhiều bất cập, chính vì vậy nhóm 2 chúng tơi mong nghiên cứu này có
thể tìm hiểu rõ thực trạng của vấn đề và đưa các đề xuất để góp phần khắc phục
những bất cập hiện nay.
2. Mục tiêu của đề tài:
2.1: Mục tiêu tổng quát:
4
Tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định chọn ngành của sinh viên Đại
học Thương Mại.Trên cơ sở đó đưa ra các giải pháp cho sinh viên để có thể chọn
được ngành nghề phù hợp, đưa ra các khuyến nghị cho nhà trường, gia đình để
có thể có được định hướng tốt cho con em của mình, tránh trường hợp chọn sai
ngành nghề
2.2: Mục tiêu cụ thể:
Đề tài được nghiên cứu với các mục tiêu cụ thể sau:
● Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định chọn ngành nghề của sinh viên.
● Tìm hiểu được nhu cầu về thông tin và kiến thức của sinh viên khi chọn ngành
nghề.
● Đưa ra những giải pháp, kiến nghị nhầm nâng cao công tác hướng nghiệp.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
● Đối tượng nghiên cứu của đề tài các nhân tố quyết định đến lựa chọn chuyên
ngành của sinh viên Trường Đại học Thương Mại.
● Phạm vi nghiên cứu:
Không gian: Đại học Thương Mại
Thời gian: từ 1/4/2021 tới 1/5/2021
Khách thể nghiên cứu: sinh viên Đại học Thương Mại
4. Phương pháp nghiên cứu
a. Nghiên cứu tài liệu
Tiến hành thu thập và xử lý tài liệu từ nhiều nguồn tham khảo khác nhau:
giáo trình Phương pháp nghiên cứu khoa học, bài báo, tạp chí,… từ đó khái quát
lý thuyết từ đó rút ra cơ sở khoa học cho đề tài.
b. Điều tra, khảo sát bằng phiếu hỏi
Bảng câu hỏi được xây dựng theo sát mục tiêu nghiên cứu của đề tài, đảm
bảo cung cấp đầy đủ thơng tin cho q trình phân tích, nghiên cứu đề tài.
c. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng các phương pháp thống kê trong toán học để xử lý dữ liệu một
cách chính xác làm cơ sở cho đề tài nghiên cứu.
d. Phân tích định tính
5
● Tham khảo các đề tài nghiên cứu có liên quan và ý kiến của một số đối tượng để
xác định các biến định tính phù hợp.
● Thiết kế câu hỏi thích hợp để thu thập dữ liệu.
● Xây dựng thang đo dựa trên cơ sở lý thuyết bằng phương phápphỏng vấn với
những câu hỏi mở và thu thập tài liệu thứ cấp
e. Phân tích định lượng:
• Thực hiện điều tra chọn mẫu.
Kích thước mẫu được tính theo cơng thức sau:
n=5m+80
n=5^m
• Thu thập dữ liệu sơ cấp thơng qua việc tiến hành khảo sát (tiến hành khảo sát
>100mẫu), dữ liệu thứ cấp (các bài Nghiên cứu trước, báo, internet tổng cục
thống kê)
• Lựa chọn thang đo likert 5 mức độ và thiết kế bảng hỏi trên google form
• Xác lập cách thức chọn mẫu và điều tra: PP chọn mẫu phi/ ngâu nhiên và điều
tra dưới
• Hình thức phát phiếu trực tiếp và gửi link khảo sát online: Lựa chọn cơng cụ
thống kê phù hợp để phân tích số liệu: Sử dụng phần mềm SPSS18.0 để kiểm
định thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach’s alpha và phương pháp phântích
nhân tố khám phá EFA.
5. Bảng câu hỏi khảo sát (Có đính kém)
6. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
Việc nghiên cứu các nhân tố quyết định quyết định lựa chọn chuyên ngành
của sinh viên đại học Thương Mại có ý nghĩa rất quan trọng.
Đối với sinh viên: Việc nghiên cứu các nhân tố quyết định đến việc lựa
chọn chuyên ngành của sinh viên Thương Mại cho chúng ta biết được những
yếu tố, những lý do gì làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định lựa chọn chuyên
ngành của sinh viên từ đó tìm ra giải pháp, định hướng đúng đắn để sinh viên
đưa ra quyết định đúng đắn nhất cho việc lựa chọn chuyên ngành của mình. Bởi
chỉ thật sự u thích thì sinh viên mới có thể theo đuổi và hồn thành tốt nhiệm
vụ của mình như vậy sẽ mang lại hiểu quả tốt nhất cho sinh viên, nhà trường và
6
toàn xã hội tránh những trường hợp đáng tiếc như chọn chuyên ngành do bố mẹ
thích, hay do sự ảnh hưởng của bạn bè để rồi khi theo học thì bỏ giữa chừng
hoặc thi lại vì cảm thấy khơng phù hợp và còn tệ hơn nữa là theo học đến năm
cuối rơi nhưng vì khơng phải chun ngành u thích nên từ bỏ khơng theo học
nữa vì hay học xong khơng thể xin được việc vì khơng phải chun ngành mình
u thích thì tất nhiên khơng có kinh nghiệm và đam mê để làm nó mà lại làm
một cơng việc có thể nói là khơng liên quan gì đến chun ngành mình theo học.
Như vậy để tránh những trường hợp đáng tiếc trên xảy ra thì việc tìm hiểu các
quyết định ảnh hưởng đến việc lựa chọn chuyên ngành rồi đưa ra những giải
pháp, định hướng đúng đắn cho sinh viên là vô cùng cần thiết và quan trọng để
sinh viên chọn được đúng chun ngành mà mình u thích.
Đối với thực tế: Hiện nay có rất nhiều các bạn trẻ sau khi học xong trung
học phổ thông là thời điểm các bạn bước sang một cánh cửa mới với biết bao
điều mới lạ việc chọn ngành học và công việc phù hợp với khả năng, năng lực,
sở thích cũng là một trong những vấn đề mà các bạn phải trải qua bằng việc góp
một phần cơng sức nhỏ bé của mình đó là nghiên cứu những các nhân tố quyết
định đến việc lựa chọn chuyên ngành của sinh viên chúng ta đã góp một phần
cơng sức của mình cho nghiên cứu giáo dục của nước ta hiện nay, biết được tình
hình chung của sinh viên Việt Nam hiện nay từ đó định hướng, nâng cao kiến
thức và sự hiểu biết về các ngành nghề đào tạo của các trường từ đó đáp ứng
được tốc độ phát triển của giáo dục trên thế giới. Điển hình là năm vừa qua
thơng qua việc nghiên cứu cứu các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn chuyên
ngành của học sinh, sinh viên nắm được nhu cầu và mong muốn của các em các
trường đã có những định hướng chọn ngành nghề một cách phù hợp nhất ngay
cả khi đang còn ngồi trên ghế nhà trường và kết quả là trong hai năm qua tỉ lệ sĩ
tử đăng ký thi đại học giảm đi đáng kể so với những năm trước thay vào đó các
em đã đăng ký vào các trường đào tạo nghề để mong muốn có một cơng việc ổn
định hơn. Thơng qua đó chúng ta có thể thấy được rằng tư tưởng chỉ có con
đường đại học mới dẫn ta đến thành cơng là khơng cịn phù hợp với tình hình
Việt Nam ta lúc này đó là tình trang “ thừa thầy, thiếu thợ” thì việc lựa chọn học
7
các trường nghề phù hợp với năng lực của bản thân khơng những giúp nước ta
thốt khỏi tình trang “ thừa thầy, thiếu thợ” mà còn giúp nước ta giải quyết được
vấn đề đang rất là cấp bách hiện nay đó là giải quyết vấn đề việc làm của sinh
viên sau khi ra trường.
Như vậy : Việc nghiên cứu các nhân tố quyết định đến lựa chon chuyên
ngành của sinh viên là vô cùng quan trong không chỉ với sinh viên mà còn với
cả thực tế hiện tại của nước ta hiện nay.
8
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
I.
Cơ sở lý thuyết
D.W.Chapman đã đề nghị một mơ hình tổng qt của việc lựa chọn trường
đại học của các học sinh.Dựa vào kết quả thống kê mơ tả, ơng cho thấy có 2
nhóm yếu tố ảnh hưởng nhiều đến quyết định chọn trường đại học của học
sinh.Thứ nhất là đặc điểm của gia đình và cá nhân học sinh.Thứ hai là một số
yếu tố bên ngoài ảnh hưởng cụ thể như các cá nhân ảnh hưởng, các đặc điểm cố
định của trường đại học và nỗ lực giao tiếp của trường đại học với các học sinh.
Bên cạnh đó, có rất nhiều nghiên cứu khác sử dụng kết quả nghiên cứu của D.W.
Chapman và phát triển trên những mơ hình khác để nghiên cứu các yếu tố ảnh
hƣởng đến quyết định lựa chọn trường đại học của học sinh:
1. Yếu tố về cá nhân có ảnh hưởng đến quyết định của học sinh
Theo D.W.Chapman, trong việc lựa chọn trường đại học, các học sinh bị
tác động mạnh mẽ bởi sự thuyết phục, khuyên nhủ của bạn bè và gia đình của
chính họ. Sự ảnh hưởng của các cá nhân này đến các học sinh có thể được thực
hiện theo 3 cách sau: (1) Ý kiến của họ ảnh hưởng đến mong đợi về một trường
đại học cụ thể nào đó là như thế nào. (2) Họ cũng có thể khuyên trực tiếp về nơi
mà học sinh nên tham dự thi. (3) Trong trường hợp là bạn thân, thì chính nơi mà
bạn thân dự thi cũng ảnh hưởng đến quyết định chọn trường của học sinh.
Theo Hossler và Gallagher một lần nữa khẳng định ngoài sự ảnh hưởng
mạnh mẽ của bố mẹ, sự ảnh hưởng của bạn bè cũng là một trong những ảnh
hưởng mạnh đến quyết định chọn trường của học sinh. Bên cạnh đó, Hossler và
Gallagher cịn cho rằng ngồi bố mẹ, anh chị và bạn bè, các cá nhân tại trường
học cũng có ảnh hưởng khơng nhỏ đến quyết định chọn trường của học sinh. Xét
trong điều kiện giáo dục của Việt Nam, cá nhân có ảnh hưởng lớn đến quyết
định chọn trường của học sinh chính là thầy cơ của các học sinh. Do vậy, gia
đình, bố mẹ, anh chị, bạn thân và các thầy cơ phổ thơng chính là những nhân tố
ảnh hưởng đến quyết định của học sinh.
9
2. Yếu tố về đặc điểm của trường đại học.
Trong nghiên cứu của mình, D.W.Chapman cho rằng các yếu tố cố định của
trường đại học như học phí, vị trí địa lý, chính sách hỗ trợ về chi phí hay mơi
trường ký túc xá sẽ có ảnh hưởng đến quyết định chọn trường của học sinh. M.J.
Burns và các cộng sự đã bổ sung thêm một số M.J. Burns và các cộng sự đã bổ
sung thêm một số các yếu tố về đặc điểm của trường đại học có ảnh hưởng đến
quyết định chọn trường của học sinh. Cụ thể hơn, yếu tố về học bổng, sự an toàn
trong điều kiện ký túc xá, chất lượng của sinh viên tại trường, mức độ nổi tiếng
và uy tín của trường, tỉ lệ chọi đầu vào, điểm chuẩn của trường và mức độ hấp
dẫn của nghành học sẽ là những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn trường
của học sinh.
3. Yếu tố về bản thân cá nhân học sinh.
D.W.Chapman cho rằng các yếu tố của tự thân cá nhân học sinh là một
trong những nhóm yếu tố ảnh hưởng lớn đến quyết định chọn trường của bản
thân họ.Trong những yếu tố đó, yếu tố về năng lực và sở thích của bản thân học
sinh là hai yếu tố ảnh hưởng lớn đến quyết định chọn trường đại học rõ nhất.
4. Yếu tố về cơ hội học tập cao hơn trong tương lai
D.W.Chpman và Cabrera và La Nasa đều đã khảo sát sự ảnh hưởng của sự
mong đợi về học tập trong tương lai đến quyết định chọn trường của học sinh.
5.Yếu tố cơ hội việc làm trong tương lai.
Theo Cabrera và La Nasa, ngoài mong đợi về việc học tập trong tương lai
thì mong đợi về cơng việc trong tương lai cũng là một trong những yếu tố ảnh
hưởng đến quyết định chọn trường của học sinh. S.G.Wadhburn và các cộng sự
còn cho rằng sự sẵn sàng của bản thân cho cơng việc và cơ hội tìm kiếm được
việc làm sau khi tốt nghiệp cũng là những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn
trường của học sinh.
6. Yếu tố đặc trưng giới tính của học sinh.
Mơ hình nghiên cứu của Ruth E. Kallio cịn cho thấy rằng giới tính cũng có
tác động đến quyết định chọn trường.Mức độ tác động của các nhóm yếu tố trực
tiếp sẽ bị ảnh hưởng khơng nhỏ của đặc trưng về giới tính của học sinh.Ruth E.
10
Kallio cho rằng giới tính khác nhau sẽ có mức độ tác động gián tiếp khác nhau
lên quyết định lựa chọn trường đại học của học sinh.
II.
Ngành học và hành vi chọn ngành
1. Ngành
Ngành là tập hợp của các nghề, ngành và nghề có đối tượng trong cơng
việc, u cầu đối với người lao động khá giống nhau và đều có chung mục đích
hoạt động.
Ví dụ:
– Trong ngành Y có nghề bác sĩ, nghề y tá, nghề hộ lý…Những nghề này
có yêu cầu chung đối với người lao động là khỏe mạnh, giàu tình thương, giỏi
quan sát, tư duy logic, phán đốn…và đều hướng tới mục đích là phịng bệnh,
chữa bệnh và bảo vệ sức khoẻ cho người dân.
– Ngành cơng nghệ thơng tin có các nghề lập trình viên, thiết kế WEB, kỹ
thuật viên… Những nghề này đều yêu cầu người lao động khỏe mạnh, ưa hoạt
động tĩnh, kiên trì, thích kỹ thuật, nhạy cảm với con số, giỏi tư duy trừu tượng…
và đều hướng tới mục đích là chuyển đổi, lưu trữ, bảo vệ, xử lý, truyền tải và thu
thập thơng tin.
Nhóm ngành là tập hợp của các ngành có đối tượng nghề nghiệp, yêu cầu
với người lao động khá giống nhau, nhưng có mục đích hoạt động khác
nhau. Các ngành trong từng nhóm ngành thường hướng tới một trong ba loại
mục đích sau:
(1) Nhận thức đối tượng như các nghề thanh tra viên, điều tra viên, KCS
(kiểm tra chất lượng sản phẩm), kiểm tốn viên…;
(2) Mục đích biến đổi đối tượng như các nghề sư phạm, bác sĩ, sản xuất
công nghiệp, nông nghiệp, thủ công nghiệp…;
(3) Mục đích phát hiện, khám phá những cái mới như nhà khoa học, nhà
sáng tác văn học nghệ thuật, nhà thiết kế thời trang…)
11
2. Hành vi chọn ngành
Hành vi chọn ngành là hành vi mà cá nhân thể hiện trọng việc tìm kiếm,
lựa chọn, sử dụng, đánh giá ngành học mà họ mong đợi sẽ thỏa mãn mong ước,
nhu cầu cá nhân của họ.
Ví dụ: Mỗi bạn học sinh cấp 3 đặc biệt là lớp 12 sẽ tìm hiểu, nghiên cứu,
lựa chọn ngành học yêu thích phù hợp với bản thân như : Ngành Y, Dược, Sư
phạm, Công nghệ thông tin, Kinh doanh,.v.v…
III. Mơ hình tổng qt của việc lựa chọn trường đại học của các học
sinh của David.W.Chapman
Đặc điểm cố định của trường
X1
Nỗ lực giao tiếp của trường
X2
X3
Đặc điểm của bản thân học sinh
X4
Các cá nhân khác có ảnh hưởng
12
Các yếu tố ảnh
hưởng tới lựa chọn
chuyên ngành
Bảng mã hóa biến khảo sát
Ký
Biến khảo sát
X1
Nhóm yếu tố các đặc điểm cố định của Trường
Trường có ngành đào tạo đa dạng và hấp dẫn
Trường là địa chỉ đào tạo có danh tiếng, thương hiệu
Trường có cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại phục vụ giảng dạy tốt
hiệu
X2
X3
X4
Trường thu học phí thấp phù hợp với điều kiện kinh tế gia đình
Trường có chế độ học bổng và các chính sách hỗ trợ tài chính cho sinh
viên theo học
Trường có vị trí địa lý gần nhà, thuận tiện cho việc đi lại và học tập
Có cơ hội tìm được việc làm đúng theo chuyên môn được đào tạo sau
khi tốt nghiệp Trường
Nhóm yếu tố nỗ lực giao tiếp của Trường
Trường thực hiện quảng cáo cung cấp đầy đủ thơng tin về trường qua
các phương tiện truyền thơng
Trường có các hoạt động tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp tốt.
Do đã được đến tham quan trực tiếp tại Trường.
Nhóm yếu tố đặc điểm bản thân học sinh
Vì điểm chuẩn đầu vào của Trường phù hợp với năng lực cá nhân
Trường có ngành đào tạo phù hợp với sở thích và nguyện vọng của cá
nhân
Vì Trường có ngành đào tạo phù hợp với năng lực cá nhân
Vì trường có ngành đào tạo phù hợp với giới tính cá nhân
Nhóm yếu tố các cá nhân có ảnh hưởng đến quyết định chọn
Trường
Theo ý kiến của cha, mẹ
Theo ý kiến của anh, chị em trong gia đình
Theo ý kiến của thầy/cơ giáo chủ nghiệm, giáo viên hướng nghiệp ở
trường trung học
Theo ý kiến của bạn bè
Theo ý kiến của các chuyên gia tư vấn, đại diện tuyển sinh
Theo ý kiến của thầy/cô Trường
Theo ý kiến của các anh/chị sinh viên đã và đang học tại Trường
IV. Lý thuyết chọn nghề của John Holland
13
Sau đây chúng tôi xin được giới thiệu sơ lược về lý thuyết chọn nghề của
tiến sĩ tâm lí học John Holland.Lý thuyết này nghiên cứu về những ngành nghề,
hoạt động giải trí phù hợp với tính cách và kỹ năng của từng người.Lý thuyết
này có thể làm cơ sở giúp sinh viên chọn nghề tốt hơn.
Bảng tóm tắt 6 nhóm tính cách:
1.Nhóm kỹ thuật
Tính cách: thực tế, đáng tin cậy, đơn giản, coi trọng truyền thống, thao tác
vận động khéo léo.
Đặc điểm: có hứng thú với máy móc, thiết bị, thao tác vận động, xây dựng,
sửa chữa, cắm trại, lái xe, làm việc ngoài trời.
Nghề nghiệp: các nghề về kiến trúc, an toàn lao động, nghề mộc, xây dựng,
thủy sản, kỹ thuật.
2.Nhóm nghiên cứu
Tính cách: độc lập, sâu sắc, ham hiểu biết. Khả năng tự học, tự tổ chức
nghiên cứu, khả năng phân tích.
Đặc điểm: có hứng thú với khoa học, y học, toán học, nghiên cứu, đọc
sách, làm ô chữ, câu đố, khai thác internet.
Nghề nghiêp: các ngành thuộc lĩnhvực khoa học- tự nhiên, khoa học xã hội,
y dược, khoa học- cơng nghệ.
3.Nhóm nghệ thuật
Tính cách: sáng tạo, độc lập, độc đáo, sức tưởng tượng phong phú, khả
năng âm nhạc, biểu diễn nghệ thuật.
Đặc điểm: thích tự thể hiện, thu thập các tác phẩm nghệ thuật, tham dự các
buổi biểu diễn, chơi các nhạc cụ, quan tâm đến truyền thống văn hóa.
Nghề nghiệp: các ngành về văn chương, báo chí, điện ảnh, sân khấu, mỹ
thuật, ca nhạc, múa, kiến trúc, thời trang, hội họa.
4.Nhóm xã hội
Tính cách: thích hợp tác, rộng lượng, phục vụ người khác. Kỹ năng nói,
nghe, giảng giải và các kỹ năng làm việc với người khác.
14
Đặc điểm: thích làm việc với con người, tham gia các hoạt động tình
nguyện, đọc các sách hồn thiện bản thân.
Nghề nghiệp: sư phạm, giảng viên, huấn luyện viên điền kinh, tư vấn
hướng nghiệp, công tác xã hội, sức khỏe cộng đồng, cảnh sát.
5.Nhóm kinh doanh
Tính cách: quyết đốn, tự tin, năng động, thích giao lưu, ưa mạo hiểm, cạch
tranh, có khả năng gây ảnh hưởng, thuyết phục và chỉ đạo người khác.
Đặc điểm: có hứng thú với lĩnh vực kinh doanh, chính trị, lãnh đạo, doanh
nhân.
Nghề nghiệp: các ngành về quản trị kinh doanh, thương mại, marketing, kế
toán, tài chính, tiếp viên hàng khơng, thơng dịch viên.
6.Nhóm cơng chức
Tính cách: sống thực tế, có tổ chức, ngăn nắp, tỉ mỉ, chính xác, tin cậy, ổn
định, hiệu quả.
Đặc điểm: có hứng thú trong lĩnh vực tổ chức, quản lí dữ liệu, kế tốn, đầu
tư, hệ thống thơng tin, tham gia các hoạt động tình nguyện.
Nghề nghiệp: các ngành nghề về hành chính, quản trị văn phịng, thư kí,
thống kê, thanh tra ngành.
Thông qua mật mã nghề nghiệp Holland, con người hồn tồn có thể khám
phá sở thích bản thân và tìm ra nghề nghiệp phù hợp với mình để tập trung làm
điều mình thích. Điều đó sẽ giúp chúng ta phát triển nghề nghiệp theo đúng định
hướng, giúp mang lại sự hài lịng và thỏa mãn trong cơng việc dài lâu.
15
CHƯƠNG II:TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1. Các công trình nghiên cứu trên thế giới
Có thể nói những tư tưởng về định hướng nghề nghiệp cho thế hệ trẻ đã có
từ thời cổ đại, tuy nhiên ở dưới dạng rất sơ khai và biểu hiện thông qua việc
phân chia, phân cấp lao động tùy thuộc vào địa vị và nguồn gốc xuất thân của
mỗi người trong xã hội. Điều này thể hiện rõ tính áp đặt của giai cấp thống trị và
sự bất bình đẳng trong phân cơng lao động xã hội. Đến thế kỷ XIX, khi nền sản
xuất xã hội phát triển cùng với những tư tưởng tích cực về giải phóng con người
trên khắp thế giới thì khoa học hướng nghiệp mới thực sự trở thành một khoa
học độc lập. Vào những năm 1940, nhà tâm lý học Mỹ J.L Holland đã nghiên
cứu và thừa nhận sự tồn tại của các loại nhân cách và sở thích nghề nghiệp tác
giả đã chỉ ra tương ứng với mỗi kiểu nhân cách nghề nghiệp đó là một số những
nghề nghiệp mà cá nhân có thể chọn để có được kết quả làm việc cao nhất. Lý
thuyết này của J.L Holland đã được sử dụng một cách rộng rãi nhất trong thực
tiễn hướng nghiệp trên thế giới. Trên cơ sở các luận điểm về hướng nghiệp của
C.Mac và V.L Lenin các nhà giáo dục Liên Xô như B.F Kappep; X.A
Saporinxki; V.A Pơlicop trong tác phẩm và cơng trình nghiên cứu của mình đã
chỉ ra mối quan hệ hướng nghiệp và các hoạt động sản xuất xã hội, và nếu sớm
được thực hiện giáo dục hướng nghiệp cho thế hệ trẻ thì đó sẽ là cơ sở để họ
chọn nghề đúng đắn, có sự phù hợp giữa năng lực, sở thích cá nhân với nhu cầu
xã hội. Đồng thời các tác giả này cũng đã trình bày những nguyên tắc, phương
pháp thực hành lao động nghề nghiệp cho học sinh phổ thông tại các cơ sở học
tập - lao động liên trường. Mei Tang,Wei Pan và Mark D.Newmeyer đã áp dụng
mô hình lý thuyết phát triển xã hội nghề nghiệp (SCCT,Lent, Brơn và
Hackett,1994) để khảo sát các yếu tố tác động đến xu hướng lựa chọn nghề
nghiệp của học sinh trung học. Những phát hiện của nghiên cứu này chứng minh
tầm quan trọng của các yếu tố: kinh nghiệm, lợi ích, và kết quả mong đợi trong
quá trình phát triển nghề nghiệp của học sinh trung học. Mỗi quan hệ của các
yếu tố này là động, vì vậy để can thiệp thành công cần phải xem xét mối quan hệ
phức tạp giữa các yếu tố và kết hợp một loạt các biện pháp can thiệp ở mức độ
16
đa hệ thống. Các nhà tư vấn nên góp phần vào sự phát triển và thực hiên một
chương trình phát triển nghề nghiệp toàn diện giúp học sinh phát triển năng lực
nghề nghiệp thông qua hoạt động thiết thực. Nghiên cứu của Bromley
H.Kniveton, trên cơ sở khảo sát 384 thanh thiếu niên (trong đó có 174 nam và
174 nữ) từ câu 14 đến 18 tuổi đã đưa ra kết luận: Cả nhà trường và gia đình đều
có thể cung cấp những thông tin và hướng dẫn trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh
hưởng đến sự lựa chọn nghề nghiệp của thanh niên. Giáo viên có thể xác định
những năng khiếu va khả năng qua đó khuyến khích học sinh tham gia các hoạt
động ngoại khóa, tham gia lao động hướng nghiệp hoặc tham gia những cơ sở
sản xuất. Phụ huynh học sinh có ảnh hưởng rất lớn đến việc cung cấp những hỗ
trợ thích hợp nhất định cho sự lựa chọn nghề nghiệp, ngồi ra cịn có sự tác động
của anh chị em trong gia đình bạn bè,.. Cuốn sách “Hướng dẫn chọn nghề” xuất
bản năm 1949 ở Pháp được xem là cuốn sách đầu tiên nói về hướng nghiệp. Nội
dung đã đề cập đến sự phát triển đa dạng của các ngành nghề trong xã hội do sự
phát triển của cơng nghiệp từ đó rút ra những kết luận coi giáo dục hướng
nghiệp là một vấn đề quan trọng không thể thiếu khi xã hội ngày càng phát triển
như ngày nay. Michael Borchert, trên cơ sở khảo sát 325 học sinh trung học của
trường trung học Germantow, bang Wisconsin đã đưa ra nhận xét: trong ba yếu
nhóm yếu tố chính ảnh hưởng đến sự lựa chọn nghề nghiệp là: môi trường, cơ
hội và đặc điểm cá nhân thì nhóm yếu tố đặc điểm cá nhân có ảnh hưởng quan
trọng nhất đến sự lựa chọn nghề nghiệp của học sinh trung học. Trong nghiên
cứu của mình D.w.Chapman cho rằng các yếu tố cố định của trường đại học như
: học phí, vị trí địa lý, chính sách hỗ trợ về chi phí hay mơi trường ký túc xá sẽ
có ảnh hưởng đến quyết định chọn trường của học sinh. D.W.Chapaman còn cho
rằng, các yếu tố tự thân cá nhân học sinh ra là một trong những nhóm yếu tố ảnh
hưởng đến quyết định lựa chọn trường của bản thân họ. M.J.Bums và các công
sự, đã mức độ nổi tiếng của trường, đội ngũ giáo viên danh tiếng cũng là những
yếu tố ảnh hưởng của học sinh. M.L.Buns và các cộng sự, cho rằng “tỷ lệ chọi”
đầu vào, điểm chuẩn của trường là những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn
trường của học sinh. Theo Cabera và La Nasa (được trích bởi M.J.Burns), ngoài
17
mong đợi về học tập trong tương lai thì mong đợi về công việc trong tương lai
cũng là một trong những yếu tố đến quyết định chọn ngành chọn trường của
sinh viên . S.G.Washburn và các cộng sự còn cho rằng sự sẵn sàng của bản thân
cho công việc và cơ hội kiếm được việc làm sau khi tốt nghiệp cũng là những
yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn nghành và chọn trường của học sinh
D.W.Chapman, trong việc chọn trường, chọn ngành các học sinh bị tác động
mạnh mẽ bởi sự thuyết phục, khuyên nhủ của bạn bè và gia đình. Bên cạnh đó,
Hossles và Gallagher cịn cho rằng các cá nhân tại trường học cũng có ảnh
hưởng khơng nhỏ đến việc lựa chọn ngành học của sinh viên.
2. Nghiên cứu ở Việt Nam
Ở Việt Nam giáo dục hướng nghiệp tuy được xếp ngang tầm quan trọng với
các giáo dục khác như: đức dục, trí dục, thể dục, mỹ dục, nhưng bản thân nó lại
rất non trẻ, mới mẻ cả về nhận thức, lý luận và thực tiễn, rất thiếu về lực lượng,
khơng mang tính chun nghiệp…Vì vậy việc thực hiện không mang lại nhiều
hiệu quả. Vấn đề hướng nghiệp chỉ thực sự nóng lên và được quan tâm khi nền
kinh tế đất nước bước sang cơ cấu thị trường với sự đa dạng của các ngành nghề
và nhu cầu rất lớn về chất lượng nguồn nhân lực. Đảng và nhà nước ta cũng rất
quan tâm công tác hướng nghiệp, điều nay được thể hiện qua các chỉ thị, nghị
quyết, văn kiện, các nguyên lý giáo dục của đảng và nhà nước. Có thể như nghị
định 126/CP ngày 19/03/1981 của chính phủ về cơng tác hướng nghiệp trong
trường phổ thông và việc sử dụng hợp lý học sinh các cấp PTCS và THPT tốt
nghiệp tốt nghiệp ra trường.Trong văn kiên Đại hội Đảng lần thứ IX đã ghi rõ
“Coi trọng công tác hướng nghiệp và phân luồng học sinh trung học, chuẩn bị
cho thanh niên thiếu niên đi vào lao động nghề nghiệp phù hợp với sự chuyển
dịch cơ cấu kinh tế trong cả nước và từng địa phương”. Luật giáo dục năm 2005
đã khẳng định : “Giáo dục THPT nhằ giúp cho học sinh củng cố và phát triển
những kết quả của THCS, hoàn thiện học vấn để tiếp tục học đại học, cao đẳng,
trung học nghề nghiệp, học nghề và đi vào cuộc sống lao động”. Chiến lược phát
triển giáo dục năm 2001-2010 đã xác định rõ: “Thực hiện chương trình phân ban
hợp lý nhằm đảm bảo cho học sinh có học vấn phổ thơng, cơ bản theo một
18
chuẩn thống nhất, đồng thời tạo điều kiện phát triển năng lực bản thân của mỗi
học sinh, giúp học sinh có những hiểu biết về kỹ thuật, chú trọng hướng nghiệp
để tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân luồng sau THPT, để học sinh vào đời
hoặc chọn ngành nghề học tiếp sau khi tốt nghiệp”. Về mặt nghiên cứu khoa học
hướng nghiệp ở Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ vào những năm
1970,1980. GS.Phạm Tất Dong là người có những đóng góp rất lớn cho giáo dục
hướng nghiệp Việt Nam, ông đã dày công nghiên cứu các vấn đề lí luận và thực
tiễn cho giáo dục hướng nghiệp xác định mục đích, vai trị của hưởng nghiệp;
hứng thú, nhu cầu và động cơ nghề nghiệp; hệ thống các quan điểm, nguyên tắc
hướng nghiệp, các nội dung, phương pháp, biện pháp giáo dục hướng nghiệp…
Điều này được thể hiện ở rất nhiều các báo cáo, bìa báo, sách, giáo trình
của ơng như bài: “Hướng nghiệp cho thanh niên”, đăng trên tạp chí Thanh Niên
số 8 năm 1982; Báo cáo: “Một con đường hình thành lý tưởng nghề nghiệp cho
học sinh lớn”; các tác phẩm như: “Nghề nghiệp tương lai – giúp bạn chọn nghề”
hay cuốn “Tư vấn hướng nghiệp- sự lựa chọn cho tương lai”. Trong một cơng
trình nghiên cứu gần đây ơng đã chỉ ra rằng: “Cơng tác hướng nghiệp góp phần
điều chỉnh việc chọn nghề của thanh niên theo hướng chuyển đổi cơ cấu kinh
tế”. Bởi vì theo tác giả, đất nước đang trong giai đoạn đẩy mạnh sự nghiệp CNH
– HĐH, trong quá trình CNH – HĐH, cơ cấu kinh tế sẽ chuyển theo hướng giảm
tỉ trọng nông nghiệp, tăng tỉ trong công nghiệp, tăng tỉ trọng công nghiệp,dịch
vụ. Xu hướng chọn nghề của thanh niên phù hợp với xu thế của thanh niên phù
hợp với xu hướng cơ cấu kinh tế là một yêu cầu của công nghiệp, GS.Nguyễn
Văn Hộ cũng là một trong những người rất tâm đắc và nghiên cứu chuyên sâu về
giáo dục hướng nghiệp. Trong luận án tiến sĩ của mình tác giả đã đề cập đến vấn
đề: “Thiết lập và phát triển hệ thống hướng nghiệp trong điều kiện phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước. Gần đây (2006) ông cũng đã cho xuất bản cuốn
sách: “Hoạt động giáo dục hướng nghiệp, vấn đề tổ chức giáo dục hướng nghiệp
trong trường THPT và giảng dạy kĩ thuật ở nhà trường THPT trong điều kiện
kinh tế thị trường và sự nghiệp CNH–HĐH đất nước hiện nay. Trong thời gian
gần đây nhằm hiện thực hóa những phương hướng, mục tiêu mà Đại hội Đảng
19
toàn quốc lần thứ IX đã đề ra giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh
phổ thơng.Đã có rất nhiều những nghiên cứu về hướng nghiệp ở nhiều cách tiếp
cận khác nhau tạo nên một giai đoạn mới với sự đa dạng trong nghiên cứu khoa
học hướng nghiệp ở Việt Nam. Kết quả nghiên cứu của khoa tâm lý – Đại học sư
phạm Hà Nội đã rút ra kết luận
(1)Các hình thức hướng nghiệp trong nhà trường phổ thơng hiện tại chưa
thực sự phong phú và được tổ chức thường xun.Nhiều hình thức hấp dẫn, có
sức thuyết phục tốt như tham quan thực tế các cơ sở sản xuất địa phương, nghe
các nghệ nhân nói chuyện về nghề …ít được thực hiện.
(2)Nhu cầu tìm hiểu nghề là nhu cầu chính đáng của học sinh, nhưng khi
tìm hiểu về nghề thì các em gặp phải rất nhiều khó khăn như nhà trường ít tổ
chức hướng nghiệp, các nội dung hướng nghiệp thực hiện không đồng bộ …
(3)Do tác động của nhà trường trong việc hướng nghiệp chưa cao nên các
thông tin về nghề mà học sinh thu nhận được khi chọn nghề phần lớn từ các
kênh ngoài nhà trường, ngoài giáo viên, từ cha mẹ, người thân, từ những người
đang làm trong nghề đo hay từ các sách báo hoặc phương tiện thông tin đại
chúng khác.
Kết quả nghiên cứu của nhóm tác giả trường Đại học Khoa học Xã hội và
Nhân văn – ĐHQG TP.HCM đã kết luận: Yêu thích nghề nghiệp và có được
nghề nghiệp phù hợp với năng lực là lựa chọn chính của sinh viên khi vào học
tai các trường ĐHQG TP.HCM, ngược lại các yếu tố như: điểm tuyển thấp và cơ
hội vào học cao, theo ý kiến của bạn bè, theo truyền thống gia đình không phải
là động cơ thúc đẩy sinh viên lựa chọn ngành học.
20
CHƯƠNG III:KẾT QUÁ NGHIÊN CỨU
❖ Thống kê mô tả
Số lượng phiếu phát ra:160 phiếu
Số lượng phiếu hợp lệ thu về: 150 phiếu.
1. Ảnh hưởng của giới tính tới quyết định chọn ngành
Biểu đồ III.1 thể hiện sự ảnh hưởng của giới tính tới quyết định chọn
ngành của sinh viên
Thời điểm hiện tại, thị trường lao động Việt Nam đang rất hấp dẫn do vẫn
đang trong thời kỳ dân số vàng. Xuất hiện ngày càng nhiều những ngành nghề
mới bên cạnh những ngành đã có từ lâu. Có nhiều nghề rất quan trọng giới tính
ví dụ như cơng việc chân tay thì thường dành cho nam giới, những cơng việc
liên quan tới tiếp tân, phục vụ thì thường ưu tiên nữ nhiều hơn,...Có thể ý thức
được điều đó nên việc quyết định chọn ngành học của sinh viên bị ảnh hưởng
không nhỏ từ yếu tố giới tính.
Qua một khảo sát tại trường Đại học Thương mại về ảnh hưởng của giới
tính tới quyết định lựa chọn ngành học của sinh viên thì có tới 55.3% là chia sẻ
rằng mình có bị ảnh hưởng. Đó thường là những ngành như kế tốn, tài chính
ngân hàng, du lịch,... những ngành thường có ưu thế cho các bạn nữ nhiều hơn.
Còn con số 44.7% cịn lại có thể thuộc vào những ngành khơng quan trọng giới
tính nhiều ví dụ như: quản trị kinh doanh, quản trị nhân lực, marketing, thương
21
mại điện tử,...Có thể nói việc lựa chọn ngành học bị ảnh hưởng bởi giới tính đã
có từ nhiều năm nay, nên giới trẻ ý thức khá sâu sắc về vấn đề này. Và hầu hết
mọi người đều cho biết rằng họ phải cân nhắc rất kỹ trước khi đưa ra quyết định
chọn ngành đang theo học.
2. Các yếu tố ảnh hưởng tới quyết định chọn ngành của sinh viên
Biểu đồ III.2 thể hiện sự các yếu tố ảnh hưởng tới quyết định chọn
ngành của sinh viên
Trong thời đại trình độ lao động ngày càng được nâng cao như hiện nay,
việc cạnh tranh và phát triển bản thân là một việc vơ cùng quan trọng, nhất là
với những người có mong muốn có được một cơng việc tốt trong tương lai.
Chính vì khơng thể dựa dẫm nhiều vào bằng cấp như trước kia nên việc lựa chọn
ngành học để đầu tư bản thân vào đấy là điều rất quan trọng. Và hơn ai hết,
chính bản thân bạn là người biết bạn: Muốn gì? Cần gì?Và làm gì?
Theo khảo sát ở Đại học Thương Mại, thì có tới 65.30% nói rằng tự bản
thân là người quyết định ngành học cho mình. Điều đó cho thấy rằng sinh viên
Đại học Thương mại rất có ý thức với bản thân.Với sinh viên kinh tế, việc xác
định chuẩn xác chuyên ngành mình học là một điều rất quan trọng.Xác định
được ngành học, họ mới biết học nên đầu tư vào những kiến thức nào từ đó phát
22
triển bản thân một cách nhanh nhất.Từ đó chúng ta có thể thấy sinh viên Đại học
thương mại rất có ý thức và trách nhiệm với bản thân.Bên cạnh đó cũng có
16.04% bị ảnh hưởng bởi gia đình, đó có thể là việc đảm bảo công việc ổn định
sau khi ra trường hay có quan hệ quen biết của họ hàng, gia đình. Con số 12% bị
ảnh hưởng bởi nhà trường có thể là bởi danh tiếng, mơi trường học tập hay điểm
đầu vào trường Đại học Thương mại. Và con số 6.66% ảnh hưởng bởi xã hội là
chủ yếu do những nhu cầu về lao động của xã hội.
3. Ảnh hưởng của yếu tố nhà trường
Biểu đồ III.3 thể hiện ảnh hưởng của yếu tố nhà trường tới quyết định
chọn ngành của sinh viên
Sự ảnh hưởng của các yếu tố nhà trường đến việc chọn ngành của sinh viên
gồm 6 yếu tố: Thời gian học, Danh tiếng, Điểm đầu vào, Học phí, Vị trí địa lí,
Chính sách hộ trợ. Số lượng kết quả được thu thập trong quá trình nghiên cứu
như sau:
Yếu tố Thời gian học của nhà trường có: 55 lựa chọn tương ứng với tỉ lệ là
36,67%
Yếu tố Danh tiếng của nhà trường có: 66 lựa chọn tương ứng với tỉ lệ là
44%
23
Yếu tố Điểm đầu vào của nhà trường có 85 lựa chọn tương ứng với tỉ lệ là
56,67%
Yếu tố Học phí của nhà trường có 36 lựa chọn tương ứng với tỉ lệ là 24%
Yếu tố Vị trí địa lý của nhà trường có 13 lựa chọn tương ứng với tỉ lệ là
8,67%.
Yếu tố Chính sách hỗ trợ của nhà trường có 14 lựa chọn tương ứng với tỉ lệ
là 9,30%
Nhìn vào biểu đồ thể hiện số liệu như trên ta có thể thấy trong 6 yếu tố nhà
trường ảnh hưởng đến quyết định chọn ngành của sinh viên : Yếu tố Điểm đầu
vào được lựa chọn có số lượng nhiều nhất: 85( chiếm 56,67%) , sau đó với số
lượng thấp hơn có yếu tố Danh tiếng: 66 (chiếm 44%), Yếu tố Thời gian học 55(
chiếm 36,67%), Yếu tố Học phí:36 (chiếm 24%), và có số lượng lựa chọn thấp
nhất là Yếu tố Chính sách hộ trợ: 14 (chiếm 9,30%) .
Qua số lượng thể hiện trên biểu đồ được thu thập trong q trình nghiên
cứu ta có thể thấy: Phần lớn sinh viên sẽ tìm hiểu về Điểm đầu vào của trường
mà mình có ý định theo học đầu tiên. Vì đây là yếu tố quyết định sinh viên có
được theo học ngành đó tại trường mà mình mong muốn hay không. Theo sau
yếu tố Điểm đầu vào, Yếu tố Danh tiếng: Một trường Đại học có danh tiếng tốt
về chất lượng đào tạo, chất lượng về giáo viên và sinh viên chắc chăn sẽ ảnh
hưởng khá lớn đến quyết định của sinh viên. Yếu tố thời gian học (chiếm
36,67%) , phần lớn sinh viên sẽ lựa chọn trường học có thời gian đào tạo ở mức
trung bình là 4 năm. Những yếu tố cịn lại như: Học phí, Chính sách hỗ trợ, Vị
trí địa lí ảnh hưởng khá ít đến quyết định chọn ngành của sinh viên. Điều đó cho
thấy sinh viên hiện nay thường chú trọng nhiều đến uy tín, chất lượng, cách thức
cũng như thời gian của nhà trường mà mình sẽ dự định theo học.
24
4. Ảnh hưởng của các yếu tố khác
Biểu đồ III.4 thể hiện ảnh hưởng của yếu tố khác tới quyết định chọn
ngành của sinh viên
Nhìn vào biểu đồ ta có thể thấy ngồi các yếu tố chính như: nhà trường, xã
hội, gia đình,… thì các yếu tố như: nhu cầu việc làm, tiềm năng thu nhập, cơ hội
thăng tiến, linh hoạt trong chọn nghề và các mối quan hệ cũng quyết định rất lớn
đến quyết định chọn ngành nghề của sinh viên. Cụ thể thông qua biểu đồ ta thấy
yếu tố quan trọng quyết định không nhỏ đến quyết định chọn ngành của sinh
viên đó chính là nhu cầu về việc làm bởi ai trong chúng ta chắc cũng muốn có
một cơng việc ổn định và lâu dài phù hợp với bản thân mình. Thứ hai đó chính
là tiềm năng thu nhập. Có thế nói trong thời đại ngày nay thì đồng tiền có sức
mạnh rất to lớn chính vì vậy kỳ vọng về một mức lương cao là một trong những
yếu tố khá quan trọng trong việc lưa chọn chuyên ngành của sinh viên. Chẳng
hạn một người muốn làm giàu thì khơng thể chọn ngành giáo viên để chở thành
tỉ phú hay triệu phú được đây là một công việc cố định mang tính chất khá là gị
bó khơng thích hợp với những người thích mạo hiểm hay muốn làm giàu nhanh
chóng. Khi đi làm khơng những mong muốn về lương và nhu cầu việc làm mà
việc có thể linh hoạt trong chọn nghề cũng là điều mà chúng ta mong muốn
25