NGU VAN TUAN 18NHUNG

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (183.57 KB, 9 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tuần 18: Ngày soạn: 06/12/ 2010
Tiết 67: Ngày giảng : 07/12/ 2010

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH( T2)

I . Mục đích u cầu :

1-Kiến thức:Bước đầu nắm được khái niệm trữ tình và một số đặc điểm nghệ thuật phổ biến của
tác phẩm trữ tình, thơ trữ tình.Một số thể thơ đã học.Giá trị nội dung, nghệ thuật của một số tác

phẩm trữ tình đã học.

2-Kĩ năng: Rèn kĩ năng ghi nhớ, hệ thống hoá, tổng hợp, phân tích chứng minh.Cảm nhận phân
tích tác phẩm trữ tình.

3- Thỏi : Yờu tỏc phẩm trữ tình.
II . Chuẩn bị của thầy trũ:

- Ph ương pháp: Đàm thoại , diễn giảng
- Thày: SGK + SGV + giáo án

- Trò: SGK+ Vở ghi.
III . Tiến trình lên lớp

1. Ổn định lớp : 1 phút 7
 2. Kiểm tra bài cũ :5p

?Phân biệt sự khác nhau giữa thơ trữ tình và ca dao trữ tình ?
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới.

-Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs
-Phương pháp: thuyết trình

-Thời gian: 1p
 3. Giới thiệu bài mới.1 phút

Hoạt động của giáo viên Hoạt động

cña häc sinh Ghi bµi

Hoạt động 2: III-Luyện tập.

-Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố lại kiến thức.
-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích.

-Thời gian: 35p

? Tình huống thể hiện tình yêu quê hương
và cách thể hiện tình cảm qua hai bài thơ:
“Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh ( tĩnh dạ
tứ) và “Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về
quê (Hồi hương ngẫu thư )

a. Tình huống :

_“Tĩnh dạ tứ”: một người ở xa quê
trong một đêm trăng sáng nhớ quê.

_ Hồi hương ngẫu thư : một người mới
về quê sau cả đời xa quê, bị coi là khách khi

HS trả lời theo

tõmg nhãm.

III. Luyện tập

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

trở về nơi chôn nhau cắt rốn.
b. Cách thể hiện tình cảm :

_ “ tĩnh dạ tứ”: dùng ánh trăng làm nền
để thể hiện tình cảm nhớ q mịnh, nhớ q
thao thức khơng ngủ, nhình trăng, nhìn trăng
lại càng nhớ quê ( nghệ thuật đối )

_ Hồi hương ngẫu thư : qua cách kể và
tả cùng với nghệ thuật đối trong (2 câu đầu)
và nhất là qua giọng bi hài sau những lời
từơng thuật khách quan trầm tĩnh về cái “ bi
kịch” thật là trớ trê khi mới bước chân về tới
quê nhà( hai câu cuối ).

? So sánh bài “ đêm đỗ thuyền ở Phong
Kiều” và “ Rằm thàng giêng” về cảnh vật
được miêu tả và tình cảm được thể hiện

a. Cảnh vật được miêu tả :

_ “ Phong Kiều dạ bạc” cảnh vật buồn
hiu hắt ( trăng tà, quạ kêu, sương đầy trời,
khách nằm ngủ trước cảnh buồn của lửa chài
cây bến).

_ “Nguyên tiêu” : cảnh vật bao la bát
ngát, đầy ánh trăng sáng, đầy sắc xuân, dạt
dào sức sống.

b. Hình thức thể hiện :

_ “ Phong Kiều dạ bạc” : buồn, cô đơn.
_ “Nguyên tiêu”: ung dung thanh thản,
lạc quan, tràn đầy một niềm tin phơi phới.
? Đọc kĩ 3 bài tùy bút trong bài 14,15 .Hãy
lựa chọn câu đúng ?

a. Tùy bút khơng có cốt truyện và có thể
khơng có nhân vật.

c. Tùy bút sử dụng nhiều phương thức
( tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuýêt minh, lập
luận )nhưng biểu cảm là phương thức chủ
yếu.

e. Tùy bút có những yếu tố gần với tự sự
nhưng chủ yếu thuc loi tr tỡnh

Cá nhân trả
lời.

HS cùng bàn
luận suy nghĩ

2. So sánh bài “ đêm đỗ thuyền ở

Phong Kiều” và “ Rằm thàng
giêng” về cảnh vật được miêu tả
và tình cảm được thể hiện

3. Đọc kĩ 3 bài tùy bút trong bài
14,15 .Hãy lựa chọn câu đúng ?

Hoạt động 3:Củng cố.

-Mục tiêu:HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa học.
-Phương pháp: Hỏi đáp

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

4. Củng cố : 2 phút. Nội dung bài.
 5. Dặn dò:1 phút

Học thuộc bài cũ ,đọc soạn trước bài mới “Ôn tập tổng hợp” SGK trang 183.
* RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:

………
……..

………
……..………...

---@---Tuần 18: Ngày soạn: 08 /12/ 2010
Tiết 68: Ngày giảng: 09/12/ 2010

ÔN TẬP TIẾNG VIỆT (TỔNG HỢP)

I . Mục đích yêu cầu :

1-Kiến thức: Hệ thống kiến thức về: Cấu tạo từ ( Từ ghép, từ láy).Từ loại ( Đại từ, quan hệ từ).Từ
đồng nghĩa, từ trái nghĩa, từ đồng âm, thành ngữ,từ Hán Việt, các phép tu từ.

2-Kĩ năng: Giải nghĩa một số yếu tố Hán Việt đã học, tìm thành ngữ theo yêu cầu.
3- Thái độ: Yêu tiếng mẹ đẻ.

II . Chuẩn bị của thầy trò:

- Ph ương pháp: Đàm thoại , diễn giảng
- Thày: SGK + SGV + giáo án

- Trị: SGK+ Vở ghi.
III . Tiến trình lên lớp

1. Ổn định lớp : 1 phút 7

2. Kiểm tra bài cũ :5p ? Thế nào là từ phức? 
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới.

-Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs
-Phương pháp: thuyết trình

-Thời gian: 1p
 3. Giới thiệu bài mới.1 phút
 Hoạt động 2: I- Ôn luyện

-Mục tiêu: Giúp học sinh củng cố lại kiến thức.
-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích.

-Thời gian: 10p
 I. Ôn luyện

1.Vẽ lại sơ đồ SGK trang 183 vào bài tập và cho ví dụ?

Từ phức

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2.Lập bảng so sánh quan hệ từ với danh từ, động từ, tính từ về ý nghĩa và chức năng?
Từ

loại

Ý nghĩa chức
năng

Danh từ Động từ Tính từ Quan hệ từ

Ý nghĩa Chỉ người vật,
hiện tượng, khái
niệm

Chỉ hoạt động Chỉ trạng thái,
tính chất

Biểu thị ý nghĩa
quan hệ

Chức năng Làm thành phần
cụm từ, chủ ngữ

Làm thành phần
cụm từ, vị ngữ

Liên kết các
thành phần của
cụm từ,câu
Hoạt động 3 :Luyện tập.

-Mục tiêu:HS biết làm bài tập:.
-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích.

Chính phụ Đẳng lập

Tồn bộ Bộ phận

Phụ âm đầu Láy vần

Nhà máy Quần áo Xinh xinh Róc rách Thiêng liêng

Đại từ

Đại từ để trỏ Đại từ để hỏi

Trỏ
người,
sự vật

Trỏ tính
chất, sự
vật
Trỏ số

lượng

Hỏi về
người,
sự vật

Hỏi về
số
lượng

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

-Thời gian: 25p.

Luyện tập

3.Giải thích nghĩa của yếu tố Hán Việt đã học:
_ Bạch ( bạch cầu ) : trắng, sáng

_ Bán ( bức tượng bán thân ) : một nữa
_ Cô ( cô độc) : lẻ loi.

_ Cư ( cư trú ) : chở ở.
_ Cửu ( cửu chương ) : chín
_ Dạ ( dạ hương, dạ hội ) đêm
_ Đại ( đại lộ. đại thắng ) : to lớn

_ Điền ( địền chủ,công điền ): ruộng.
_ Hà ( sơn hà ) :sông

_ hậu ( hậu vệ ): sau

_ Hồi ( hồi hương, thu hồi ): trở về
_ Hữu ( hữu ích ): có

_ Lực ( nhân lực ): sức mạnh

_ Mộc ( thảo mộc, mộc nhĩ ) thân cây gỗ
_ Nguyệt ( nguyệt thực ): trăng

_ Nhật ( nhật kí ) : ngùy
_ Quốc ( quốc ca ): nước
_ Tam ( tam giác ): ba
_ Tâm ( yên tâm ): lòng
_ Thảo ( thảo nguyên ): cỏ
_ Thiên ( thiên niên kỉ ): nghìn
_ Thiết ( thiết giáp ): sắt, thép
_ Thiếu ( thiếu niên, thiếu thời ): trẻ
_ Thôn ( thôn xã, thôn nữ ): làng
_ Thư ( thư viện ): sách

_ Tiền ( tiền đạo ): trước
_ Tiểu ( tiểu đội) : nhỏ, bé
_ Tiếu ( tiếu Lâm ): cười
_ Vấn ( Vấn đáp ): hỏi
4. Từ đồng nghĩa :

_ Từ đồng nghĩa là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
_ Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc vào nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác
_Từ đồng nghĩa có hai loại:

+ Từ đồng nghĩa hồn tồn ( khơng phân biệt về sắc thái ý nghĩa ).
+ Từ đồng nghĩa khơng hồn tồn ( có sắc thái ý nghĩa khác nhau ).
5 Từ trái nghĩa

_ Từ trái nghĩa là từ có nghĩa trái ngược nhau

*Tìm từ trái nghĩa và từ đồng nghĩa với các từ sau : bé, thắng, chăm chỉ
Đồng nghĩa Trái nghĩa

Nhỏ  Bé  to , lớn

Được ( được cuộc)  Thắng  thua

Siêng năng  Chăm chỉ  lười biếng

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Từ đồng âm là những từ giống nhau về mặt âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, khơng liên quan gì
nhau.

7. Thành ngữ.

_ Thành ngữ là cụm từ có cấu tạo cố định, biểu thị một ý nghĩa hồn chỉnh.

_ Thành ngữ có thể làm vị ngữ, chủ ngữ trong câu hay làm phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm
động từ.

_ Thành ngữ thuần việt đồng nghĩa:

+ Bách chiến bách thắng : trăm trận trăm thắng.
+ Bán tín bán nghi : nửa nghi nửa ngờ.

+ Kim chi ngọc diệp : cành vàng lá ngọc.

+ Khẩu phật tâm xà : miệng nam mơ bụng bồ hịn dao gâm.
** Thay từ im đậm bằng thành ngữ:

+ Đồng ruộng mênh mông và vắng lặng thay bằng đồng không mông quạnh.
+ Phải cố gắng đến cùng thay bằng còn nước còn tác.

+ Làm cha làm mẹ phải chịu trách nhiệm về hành động sai trái của con cái thay bằng con dại
cái mang.

+Giàu có nhiều tiền bạc tron g nhà khơng thiều thứ gì thay bằng giàu nứt đố đổ vách
8. Điệp ngữ

_ Điệp ngữ là cách lặp lại từ ngữ nhằm làm nổi bật ý, gây cảm xúc mạnh
_ Điệp ngữ có niều dạng :

+ Điệp ngữ nối tiếp.
+ Điệp ngữ cách quãng.

+ Điệp ngữ chuyển tiếp ( điệp ngữ vòng ).
9. Chơi chữ

_ Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm thanh về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm hài
hước….làm câu văn hấp dẫn thú vị.

_ Ví dụ về các lối chơi chữ:
+ Dùng từ ngữ đồng âm

Bà già đi chợ cầu Đơng

Xem một vẻ bói lấy chồng lợi chăng.
Thầy bói xem vẻ nói rằng

Lợi thì có lợi nhưng răng khơng cịn
+ Dùng lối nói trại âm ( gần âm )

Sánh với Na Va “ranh tướng” Pháp
Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương.
+ Dùng cách điệp âm

Mênh mông muôn mẫu một màu mây.
Mỏi mắt miêm man mãi mịt mờ.
+ Dùng lối nói láy

Con mèo cái nằm tên mái kèo

+ Dùng từ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩa

mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hàng nem chả muốn ăn.
Hoạt động 4:Củng cố.

-Mục tiêu:HS khái quát và khắc sâu kiến thức vừa học.
-Phương pháp: Hỏi đáp

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

4 Củng cố 2p:

? Từ đồng nghĩa là gì?

+ Từ đồng nghĩa hồn tồn ( khơng phân biệt về sắc thái ý nghĩa ).
+ Từ đồng nghĩa khơng hồn tồn ( có sắc thái ý nghĩa khác nhau ).
5. Dặn dị:1 phút

Học thuộc bài cũ , chuẩn bị thi học kì I
* RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:

……….
……..

………
……..………...

---@---Tuần 18: Ngày soạn: 12/12/ 2010
Tiết 69: Ngày giảng:13/12/ 2010

CHƯƠNG TRìNH ĐịA PHƯƠNG:(t1)

CA DAO ở ĐạI Từ, PHú LƯƠNG, PHú BìNH, ĐịNH HOá.

I . Mc ớch yờu cu :

1-Kiến thức: Nắm đợc một số bài ca dao ở Đại Từ, Phú Lơng, Định Hoá về nội dung-nghệ thuật.

2-Kĩ năng: Phân tích yếu tố nghệ thuật, nội dung.

3- Thái độ: Yêu ca dao địa phơng mình..
II . Chuẩn bị của thầy trũ:

- Ph ương pháp: Đàm thoại , diễn giảng

- Thày: SGK văn học Thái Nguyên. + SGV + giáo án
- Trò: SGK+ Vở ghi.

III . Tiến trình lên lớp

1. Ổn định lớp : 1 phút 7

2. Kiểm tra bài cũ :5p ? Ca dao là ji?? 
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới.

-Mục tiêu:Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho hs
-Phương pháp: thuyết trình

-Thời gian: 1p
 3. Giới thiệu bài mới.1 phút

Hoạt động của giáo viên Hoạt động

cña häc sinh Ghi bµi

Hoạt động 2: Đọc hiểu . 
 -Mục tiờu: Kĩ năng đọc bài.

-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích, minh hoạ,phân tích,nêu và giải quyết vấn đề.
-Thời gian: 10p

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

To, rõ ràng, gây đợc cảm xúc cho ngời nghe.
GV đọc-> HS đọc

HS đọc bi.

I-Đọc hiểu:

Hot ng 3:Phân tích chi tiết.

-Mục tiờu: Nắm đợc một số bài ca dao ở Đại Từ, Phú Lơng,
Định Hoá về nội dung-nghệ thuật.

-Phương pháp: Vấn đáp, giải thích.
-Thời gian: 25p

Bµi 1:

Đêm trăng thanh anh mới hỏi nàng
Tre non đủ lá đan sàng nên chăng?
-Đại Từ em thiếu gì giang

Sao anh lại hỏi đan sàng bằng tre?
? Bài ca dao là lời đối đáp của ai với ai?
-Chàng trai với cơ gái.

? Néi dung lêi hái cđa chµng trai ?

-Lời tỏ tình của chàng trai với cơ gái trong
một đêm trăng thanh.( Em đã đến tuỏi lấy
chồng cha)

? Nội dung lời đáp của cô gái?

-Lời đáp duyên dáng khéo léo của cô gái với
nội dung đồng ý.( Cô vừa đủ tuổi)

? Bài ca dao trên sử dụng nghệ thuật gì?
-Kết cấu đối đáp giữa chàng trai và cô gái.
-Ân dụ: tre non đủ lá, giang, đan sàng, tre...
-Có nét tinh nghịch hóm hỉnh khác với ca dao
của ngời kinh:

Chàng hỏi thì thiếp xin vâng.
Tre non đủ lá nên chăng hỡi chàng.
-Vẻ đẹp mộc mạc của tình u đơi lứa.

B i 3: à

Bao giờ cho đến tháng t
Lên đất Đại Từ n bỏt canh mon

Ra đi nhớ vợ cùng con.
Về nhà nhớ bát canh mon Đại Từ.
? Nội dung nghệ thuật cđa bµi?
GV híng dÉn cho hs lµm.

HS cùng b nà

luận suy nghĩ.

HS chia nhãm
tr¶ lêi

HS cựng b n
lun suy ngh

II-Phân tích chi tiết:
1-Bài 1:

-Néi dung:

+ Lời tỏ tình của chàng trai với cơ
gái trong một đêm trăng thanh
+ Lời đáp duyên dáng khéo léo
của cơ gái với nội dung đồng ý

-NghƯ thuËt: