<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
Bài 28:
<b>SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HOÁ DÂN TỘC </b>
<b>CUỐI THẾ KỈ XVIII-NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b>I. VĂN HỌC NGHỆ </b>
<b>THUẬT</b>
<b>1</b>
<b>.</b>
<b>Văn học</b>
<b>.</b>
<b> ?</b>
<b>Văn học dân gian bao gồm những thể </b>
<b>loại nào? Kể một vài tác phẩm mà em biết</b>
<b>?</b>
<b> </b>
<b>Văn học dân gian bao gồm các thể loại: Tục ngữ,ca </b>
<b>dao,truyện Nôm dài,truyện tiếu lâm, hò, vè</b>
<b>…</b>
<b> </b>
<b>Truyện Trạng Quỳnh, vè Chàng Lía</b>
<b>….</b>
<b> </b>
<b>? </b>
<b>Trong thời kì này, nền văn học nước ta có </b>
<b>những tác giả, tác phẩm tiêu biểu nào</b>
<b>?</b>
<b> </b>
<b>Các tác phẩm tiêu biểu: Chinh phụ ngâm khúc, Cung oán </b>
<b>ngâm khúc, thơ của Hồ Xuân Hương, Bà Huyện Thanh </b>
<b>Quan,Cao Bá Quát,Nguyễn Văn Siêu, Truyện Kiều của Nguyễn </b>
<b>Du</b>
<b>…</b>
<b> </b>
<b>Nguyễn Du là nhà thơ kiệt xuất nhất của thời kì này</b>
<b>.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
<b>1</b>
<b>.</b>
<b>Văn học</b>
<b>.</b>
<b>- </b>
<b>Văn học dân </b>
<b>gian phát triển </b>
<b>đa dạng về </b>
<b>hình thức, </b>
<b>phong phú về </b>
<b>nội dung</b>
<b> </b>
<b>?</b>
<b>Trong số nhiều tác giả tác phẩm,em có </b>
<b>phát hiện ra điểm gì mới? Hiện tượng đó nói </b>
<b>lên diều gì</b>
<b>?</b>
<b> </b>
<b>Điểm mới đó là sự xuất hiện các nhà thơ </b>
<b>nữ nổi tiếng như Hồ Xuân Hương, Đoàn Thị </b>
<b>Điểm</b>
<b>…</b>
<b> </b>
<b>Hiện tượng này nói lên cuộc đấu tranh </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
<b>I. VĂN HỌC NGHỆ </b>
<b>THUẬT</b>
<b>1</b>
<b>.</b>
<b>Văn học</b>
<b>.</b>
<b>- </b>
<b>Văn học dân </b>
<b>gian phát triển </b>
<b>đa dạng về </b>
<b>hình thức, </b>
<b>phong phú về </b>
<b>nội dung</b>
<b>- </b>
<b>Nội dung của </b>
<b>nền văn học </b>
<b>dân gian phản </b>
<b>ánh cuộc đấu </b>
<b>tranh chống </b>
<b>chế độ phong </b>
<b>kiến, chống áp </b>
<b>bức bóc lột</b>
<b>..</b>
<b>Thảo luận</b>
<b>Nội dung của nền văn học dân gian </b>
<b>phản ánh điều gì</b>
<b>?</b>
<b> - </b>
<b>Nội dung của nền văn học dân gian phản </b>
<b>ánh cuộc đấu tranh chống chế độ phong </b>
<b>kiến, chống áp bức bóc lột</b>
<b>.</b>
-
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
<b>1</b>
<b>.</b>
<b>Văn học</b>
<b>.</b>
<b> </b>
<b>- </b>
<b>Văn học </b>
<b>dân gian phát </b>
<b>triển đa dạng </b>
<b>về hình thức, </b>
<b>phong phú về </b>
<b>nội dung</b>
<b> - </b>
<b>Nội dung </b>
<b>của nền văn </b>
<b>học dân gian </b>
<b>phản ánh </b>
<b>cuộc đấu </b>
<b>tranh chống </b>
<b>chế độ phong </b>
<b>kiến, chống </b>
<b>áp bức bóc </b>
<b>lột</b>
<b>..</b>
<b>? </b>
<b>Theo em nguyên nhân nào làm </b>
<b>cho văn học thời kì này phát triển rực </b>
<b>rỡ đạt đến đỉnh cao như vậy</b>
<b>?</b>
<b></b>
<b>-Đây là giai đoạn khủng hoảng trầm trọng </b>
<b>của chế độ phong kiến</b>
<b>.</b>
<b> </b>
<b>-Là giai đoạn bão táp cách mạng, sôi động </b>
<b>trong lịch sử</b>
<b>.</b>
<b> </b>
<b>Văn học phản ánh hiện thực, hiện thực xã </b>
<b>hội thời kì này là cơ sở để văn học phát triển </b>
<b>mạnh</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
<b>I. VĂN HỌC NGHỆ </b>
<b>THUẬT</b>
<b>1</b>
<b>.</b>
<b>Văn học</b>
<b>.</b>
<b>2</b>
<b>.</b>
<b>Nghệ thuật</b>
<b>.</b>
<i><b>Mỗi dân tộc đều có lời ca, tiếng hát, điệu múa riêng của mình </b></i>
<i><b>góp phần vào kho tàng chung của cộng đồng Việt Nam</b></i>
<i><b>.</b></i>
<b> </b>
<b>? </b>
<b>Hãy kể tên những hình thức văn </b>
<b>nghệ dân gian ở nước ta hồi cuối thế kỉ </b>
<b>XVIII- đầu thế kỉ XIX</b>
<b>?</b>
<b>Văn nghệ dân gian phát triển với nhiều hình </b>
<b>thức phong phú: tuồng, chèo, quan họ, trống </b>
<b>quân, hát dặm, hát lượn, hát xoan, hò, lự</b>
<b>…</b>
<b> </b>
<b> </b>
<i><b>Hát tuồng và hát chèo là hai hình thức phổ biến phát </b></i>
<i><b>triển rộng rãi, được nhân dân ưa thích nhất. Ngồi ra </b></i>
<i><b>cịn có nhiều làn điệu dân ca của từng địa phương: Bắc </b></i>
<i><b>Ninh có hát quan họ, Phú Thọ có hát xoan, Nghệ-Tĩnh </b></i>
<i><b>có hát dặm, cùng nhiều điệu ca, hò, lự ở miền Trung, </b></i>
<i><b>miền Nam; ca trù, trống quân, cò lả, sa mạc… ở miền </b></i>
<i><b>Bắc. Ở miền núi, dân tộc Tày có hát lượn, dân tộc Thái </b></i>
<i><b>có hát khắp, múa xoè, các dân tộc Tây Nguyên có hát </b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
<b>1</b>
<b>.</b>
<b>Văn học</b>
<b>.</b>
<b>2</b>
<b>.</b>
<b>Nghệ thuật</b>
<b>.</b>
<b></b>
<b>-Văn nghệ </b>
<b>dân gian phát </b>
<b>triển phong </b>
<b>phú: tuồng </b>
<b>chèo,quan </b>
<b>họ, trống </b>
<b>quân,hát </b>
<b>dặm,hát </b>
<b>lượn</b>
<b>…</b>
<b> </b>
<b>-Tranh dân </b>
<b>gian, tiêu </b>
<b>biểu là dịng </b>
<b>tranh Đơng </b>
<b>Hồ</b>
<b>.</b>
<b>? </b>
<b>Quê em có những điệu hát dân gian </b>
<b>nào? Em thử trình bày một vài làn điệu mà em </b>
<b>biết và yêu thích</b>
<b>?</b>
<b> </b>
<i><b>Hàng loạt tranh dân gian xuất hiện, trong đó tiêu biểu </b></i>
<i><b>nhất là tranh Đông Hồ</b></i>
<i><b>.</b></i>
<i><b> </b></i>
<b>?</b>
<b>Sau khi xem các bức tranh, em có nhận xét </b>
<b>gì về nội dung và đề tài tranh dân gian</b>
<b>?</b>
<b>- </b>
<b>Phản ánh mọi mặt sinh hoạt của đời sống và nguyện </b>
<b>vọng của nhân dân</b>
<b>.</b>
<b> - </b>
<b>Đề tài đa dạng, phong phú, mang đậm bản sắc và </b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
<b>I. VĂN HỌC, NGHỆ </b>
<b>THUẬT</b>
<b>1</b>
<b>.</b>
<b>Văn học</b>
<b>.</b>
<b>2</b>
<b>.</b>
<b>Nghệ thuật</b>
<b>.</b>
<b></b>
<b>-Văn nghệ dân </b>
<b>gian phát triển </b>
<b>phong phú: tuồng </b>
<b>chèo,quan họ, </b>
<b>trống quân,hát </b>
<b>dặm,hát lượn</b>
<b>…</b>
<b> </b>
<b>-Tranh dân gian, </b>
<b>tiêu biểu là dòng </b>
<b>tranh Đơng Hồ</b>
<b>.</b>
<b> </b>
<b>-Kiến trúc: có </b>
<b>nhiều cơng trình </b>
<b>nổi tiếng, nghệ </b>
<b>thuật đặc sắc</b>
<b>?</b>
<b>Những thành tựu nổi bật về kiến </b>
<b>trúc thời kì này</b>
<b>?</b>
<b> </b>
<b>Các cơng trình kiến trúc nổi tiếng ở thời kì này là </b>
<b>chùa Tây Phương (Thạch Thất,Hà Tây), đình làng </b>
<b>Đình Bảng(Từ Sơn, Bắc Ninh). Cung điện lăng tẩm </b>
<b>các vua Nguyễn ở Huế, Khuê văn các ở Văn Miếu </b>
<b>(Hà Nội</b>
<b>)…</b>
<i><b>Đặc biệt, nghệ thuật tạc tượng ở thế kỉ XVIII đạt </b></i>
<i><b>đến trình độ diêu luyện, chứng tỏ tài năng sáng </b></i>
<i><b>tạo tuyệt vời của các nghệ sĩ dân gian. Chùa Tây </b></i>
<i><b>Phương là nơi tập trung nhiều pho tượng có giá </b></i>
<i><b>trị. Các pho tượng được dựa theo đề tài trong sự </b></i>
<i><b>tích đạo Phật nhưng vẫn thể hiện những con </b></i>
<i><b>người Việt Nam rất hiện thực và gợi cảm, xứng </b></i>
<i><b>đáng là những kiệt tác bậc thầy</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>
<i><b> </b></i>
<i><b>Bảy nổi ba chìm với nước non</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Mà em vẫn giữ tấm lòng son</b></i>
<i><b>.</b></i>
<i><b> (</b></i>
<i><b>Bánh trôi nước</b></i>
(
***
<b>Thơ Bà Huyện Thanh Quan</b>
<i><b> </b></i>
<i><b>Bước tới đèo Ngang bóng xế tà</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Cỏ cây chen đá, lá chen hoa</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Lom khom dưới núi tiều vài chú</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Lác đác bên sông rợ mấy nhà</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Thương nhà mỏi miệng cái gia gia</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Dừng chân đứng lại : trời-non-nước</b></i>
<i><b>! </b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Một mảnh tình riêng: ta với ta</b></i>
<i><b>!</b></i>
<i><b> (</b></i>
<i><b>Qua đèo Ngang</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>
<b>MỘT BÀI VÈ DƯỚI TRIỀU VUA TỰ ĐỨC,PHẢN ÁNH TÌNH TRẠNG ĐĨI </b>
<b>KHÁT,LƯU VONG CỦA NƠNG DÂN</b>
<b>:</b>
…
<i><b>Cơm thì chẳng có ăn</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Rau cháo cũng khơng</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Đất trắng xố ngồi đồng</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Nhà giàu niêm kín cổng</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Còn một bộ xương sống</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Vơ vất đi ăn mày</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Ngồi xó chợ lùm cây</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Quạ kêu vang bốn phía</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Xác đầy nghĩa địa</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Thây thối bên cầu</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Trời ảm đạm u sầu</b></i>
<i><b>Cảnh hoang tàn đói rét</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Dân nghèo cùng kiệt</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Kẻ lưu lạc tha phương</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Người chết chợ chết đường</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Trừ bọn lịng lang dạ thú khơng thương</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Ai ai thấy chẳng đau lịng xót dạ</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Sẵn bút đây ta tả</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Để giữ lại vài câu</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Cho ngàn vạn năm sau</b></i>
<i><b> </b></i>
<i><b>Biết cảnh tình cơ cực</b></i>
</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>
<b>Gà trống</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>
<b>Hứng dừa</b>
<b>Vua Quang </b>
<b>Trung</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>
<b>Thái Bình Lâu (Huế</b>
<b>)</b> <b>)Cửa Ngọ Môn (Huế</b>
<b>Khuê văn các (Hà Nội</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>
<b>Cửu đỉnh (Huế</b>
<b>)</b>
<b>Các vị La Hán chùa Tây </b>
<b>Phương (Hà Tâ</b>
</div>
<!--links-->