- Trang chủ >>
- Khoa học xã hội >>
- Báo chí
Mở đầu và kết bài ra sao
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (126.47 KB, 5 trang )
Mở đầu và kết bài ra sao
Đối với một tin tức, thông tin quan trọng nhất bao giờ cũng được đưa lên đầu điều này ai cũng biết rồi. Vậy đối với một bài chuyên sâu (feature) thì nên viết
theo kiểu gì để hấp dẫn độc giả từ đầu tới cuối, thậm chí có ấn tượng tốt với bài
viết và tác giả để cịn... ngóng đọc những bài sau? Trước hết hãy tìm hiểu cách viết
mở đầu và kết thúc.
Khơng ít bài nêu lên một chủ đề gây chú ý nhưng phần mở đầu quá tầm thường,
đồng nghĩa với khả năng mất một số bạn đọc hoặc khiến họ có ấn tượng khơng
hay. Trong khi đó, có nhiều trường hợp phóng viên viết được phần mở đầu rất tốt,
cách dẫn giải câu chuyện cũng rất logic nhưng đến phần kết lại hụt hẫng, thậm chí
cụt.
Nhiều người cho rằng ai viết văn hay thì làm báo giỏi. Điều này chưa chắc nếu
phong cách viết văn được "bê" nguyên xi vào trong báo. Nhiều nhà văn quen với
kiểu tả tình tả cảnh, trong khi báo chí địi hỏi đề cập trực tiếp vào vấn đề. Nhưng
nếu nhà báo chỉ thuần túy phát hiện thông tin giỏi mà không biết đặt vấn đề, không
biết dẫn dắt người đọc đi đến hết câu chuyện thì cũng khơng đạt được mục đích
của mình.
Mở đầu hay khơng phải chuyện đơn giản nhưng ít ra nó cịn được chú ý nhiều, chứ
phần kết thì nhiều khi bị coi nhẹ. Thực ra, mở đầu và kết bài đều có ý nghĩa lớn.
Mở bài tốt giúp cho người đọc thấy quan tâm hơn đến bài vào và tiếp tục tìm hiểu
nó, một câu kết hay sẽ khiến độc giả có cảm tưởng về một bài viết "hoàn thiện".
Giảng viên Fabienne Gérault thuộc Đại học Báo chí Lille của Pháp đưa ra một số
gợi ý sau:
Mở đầu
Đây khơng phải là một đoạn mở đầu dài dịng giới thiệu sự việc, nhân vật, hay vấn
đề, mà là ngược lại. "Catch phrase": nó phải tóm được độc giả! Đây là một trong
những đoạn khó viết nhất trong một bài báo. Những khơng phải bao giờ phóng
viên cũng có cảm hứng khi đặt bút viết. Chính vì thế phải đặt ra câu hỏi: làm thế
nào thu hút được người đọc? Làm thế nào để đưa ra "cú đấm quyết định" cho bài
báo của mình?
Đanh thép, cơ đọng, nhịp nhàng, đó nhất thiết phải là một câu ngắn. Các từ ngữ đi
thẳng vào vấn đề, sao cho độc giả hiểu ngay chủ đề của bài báo. Mở đầu phải độc
lập với các tít, sapô và viết một cách tự do. Đây là một mẹo viết thu hút sự quan
tâm chú ý của độc giả. Đây là sản phẩm của trí tưởng tượng sáng tạo của mỗi
người.
Sau đây là một số cách viết phổ biến:
- một bức ảnh: định vị sự việc bằng một miêu tả. Độc giả cần được "nhìn thấy".
- một trích dẫn: thích hợp khi một hoặc nhiều người được phỏng vấn.
- một câu chuyện: một giai thoại, miễn là có ý nghĩa. Độc giả rất thích.
- một cơng thức quen thuộc: có liên quan đến chủ đề.
- đổi hướng cơng thức: thay đổi một từ và dùng một câu nổi tiếng.
- một hình ảnh: hình ảnh này sẽ là biểu tượng của bài.
- một châm ngơn: có thể tự nghĩ ra hoặc lấy trong dân gian.
- một nghịch lý: đề cập tới chủ đề bằng cách không ai ngờ tới.
- một điều kỳ cục: gợi sự tò mò bằng một hình ảnh, một sự việc bất bình thường
hoặc lạ.
- một khẳng định: phải có ý nghĩa hoặc bất ngờ.
- một câu hỏi: không nên lạm dụng và đưa ngay ra câu trả lời.
- một sự tương tự: liên tưởng tới một hình ảnh hoặc kỷ niệm của độc giả.
- một sự mỉa mai, một câu khác thường, một câu chơi chữ…
Trong một tờ báo cần có những mở đầu khác nhau. Nhà báo cần đổi mới. Với loại
bài tin tức dạng hàng ngày thì chỉ cần đưa ra sự việc và thơng điệp chủ yếu có tính
thời sự.
Kết bài
Làm thế nào để độc giả có ấn tượng tốt về bài báo? Phần kết của bài không phải
là:
- nơi chúng ta vội vã lướt qua những gì chưa nói trong bài.
- một bài học đạo đức (không nên thêm mắm muối vào bài báo).
- một kết luận của bài văn nghị luận có tính tóm tắt hay tổng hợp.
- một lời chào: đừng viết "phần tiếp theo ở số báo sau…". Một bài báo là một tác
phẩm hồn chỉnh.
Khơng nhất thiết phải có kết luận đối với các bài mang tính thơng tin thuần túy,
các phỏng vấn (trừ phi chọn được câu hỏi cuối cùng thật hay). Ngược lại, tường
thuật và bình luận bắt buộc phải có kết.
u cầu cũng giống như với phần mở đầu. Mạnh mẽ, dứt khốt, kết luận phải
dùng câu ngắn, hình tượng, độc đáo. Nó đem lại cảm tưởng cuối cùng. Thơng
thường, trước phần kết có hai hoặc ba câu, cũng ngắn, chuẩn bị cho "kết luận của
kết luận". Đôi khi chỉ cần một hay hai chữ là đủ.
Kết bài giúp cho người biên tập:
- mở ra góc độ mà anh ta đã đóng lại tối đa ở ngay đầu bài báo. Vì vậy nó gợi sự
quan tâm, tò mò, đặt câu hỏi và mở ra triển vọng.
- đóng góc độ lại, bằng cách quay lại với thơng điệp cốt lõi (khóa cái khóa lại).
Một mẹo hay: câu cuối cùng dùng lại các từ của tít hoặc ít nhất là một số từ./.
