CHVONG 4

NH UNG E> I EU Tuvi;T E>OI
KH ONG E> VQC NO i VOi T R E

4.26

-

N u 6 i d�y con th�t vat va

Hay tq.o cha m tnh khoang thoi gian r6i de nem
trai Sl) vat VQ d6.

"6 v6i con 24/24 chac t6i stress mat ! " .
"Thinh thoang toi cling muon t?m x a con de c6
thoi gian ranh r6i cho minh".
Xem vi�c nuoi d?y con la vat va, c6 le van de l?i
nam 6 phia nguoi m� cling nen.
Qua vat va, qua cang thang. Neu hie nao nguoi
m� cling n6i ra dieu d6 thi phai chang con tre se
cam nh�n dUQC rang

Sl]

ton t?i cua minh gay cang

thang cho m�? Tat nhien c6 the tre chua the hieu ro
rang loi m� n6i den the, nhung nhung bieu lo bat
an, buon chan, m�t m6i cua m� chang phai se dan

G ! U P CON PHAT T RIEN NGON NGV

dan khien tre bi b6i r6i hay sao? Phai cat dut vong
tuan hoan xau luan quan nay 6 mot ch6 nao d6.
Nho vao each m� con gan gui nhau, each m� xay
d\lng S\1 tin tu6ng trong tre nen du khi trong nha
chi c6 2 m� con di nua cling c6 rat nhieu vi�c c6 the
cling lam voi nhau duqc. Ke ca cong vi�c. Toi van
luon nghi rang: Th"1t la may man khi luc nao cling
duqc 6 ben Hiro ! Bai

vi

thoi gian c6 the ben cc;mh

con suot 24/24 nhu v"1y rot cuoc cling c6 gioi h<;tn.
Hiro la dua con trai yeu cua toi. Tat nhien.
Nhung ngoai dieu do ra, Hiro con la nguoi hieu r6
toi nhat, la S\1 ton t<;ti CO mot khong hai mang l<;ti cho
toi nhung kich thich can thiet giup CUOC doi toi tr6
nen thu yt. C6 Hiro 6 ben, toi cam thay thoai mai,
de chiu vo cung.
C6 nhieu cuon sach nuoi d<;ty con viet rang:
Trong thoi gian ·dang nuoi d<;ty con thi hay chuyen
sang tr<;tng thai lay con lam trung tam CUOC song.
Nhung voi toi thi hoan toan nguqc l<;ti (viet mot each
ngang nhien the nay cung da doi h6i nhieu dung
khi 6 tOi). H ay mang con vao cuoc song ma tu truoc
den nay minh da song, de con duqc cung t�n hu6ng

niem vui day voi minh. Vi nghi nhu the nen toi da
110


KAT O

K U M I KO

rat vui Ve t�n huong CUQC song CO con ben C�mh cho
den nay.
Cai gi cling co dieu chinh cho theo nhtp cl'.i a con
thi m�. se bt cang thang, ho:;tc de bt dan den bao boc
con qua muc. Toi nghi, tu luc con be hay dan con ra
ngoai nhieu, de cho con duQc hoc tu cu(>c song moi
la dieu quan tr<;>ng.
Sµ tin tuong Ian nhau giua cha m� va con,
khong phai chi de nuoi con tai gi6i, ma con c6 vai
tro Ion trong vi�c giu 6n dtnh tr:;ing thai tinh than
cho con. Nho c6 ng<;>n nguon cua cam giac an toan
tuy�t d6i - "du9c cha m� yeu thuong" - nen con se
tµ tin buoc vao doi, hap thl). th�t nhieu tinh hoa va
tinh than ham thu thach cua con du9c Ion Ien. Nho
d6 ca tam hon Va CO the con deu dUQC truong thanh
mot each toan di�n nhat.
Ngaytrong nhung hoan canh het sue doi thuong,
moi quan h� tin tuong nhau cua cha m� va con cling
du9c thu thach. Vi dl)., truong hQp khi nguoi m� qua
b�n r(>n, du con g<;>i cling khong tra Ioi du9c, du con
muon n6i rang "m� oi toi day"' ma m� cling khong
the toi ngay du9c di chang nua, thi nhung dua tre

tin tuong m�, van se ngoan ngoan cho, khong gay ra
111


GI U P CON P H AT T RIEN NGON NGV

phien phuc. Tre se khong oa kh6c len va het: "Sao
m� khong Wi?", ma hieu rang vi bay gid m� dang
trong hoan canh khong the Wi ngay dUQC va ngoan
ngoan cha dQi.
·
C6 nhung dua tre khong thich ngoi ghe em be
tren 6 t6. Du m� ngoi ngay ben c:,mh van kh6c va
doi xu6ng kh6i ghe. Nhung b:;m hay tin rang, du la
tre con di nua, nhung neu duQc ngudi Ion giai thich
m(>t each nghiem tuc rang: neu con khong ngoi ghe
an toan thi rat nguy hiem khi di tren duong, chac
chan tre se hieu. Nhung vi�c th:;tt sv quan trong,
lien quan den tinh m<_ing thi cha m� nen giai thich
voi tre th:;tt nghiem tuc de tre hieu ra. Khong dUQC
de tre hieu la c6 tien l� "cu kh6c to len thi m� se cho
xu6ng va be vao long". Trang nhung trudng hQp d6,
du tre c6 nin kh6c, c6 vui ve l<.li di chang nua, thi d6
cung khong phai la tinh yeu thvc sv.

4.27

-

"Vi$c nay la q u a s ue v6i con n h i ! "


Day la cdu n6i khung khiep nhat, d(lp tat het
m9i hung thu trong con!
Cha m� c6 the c6 nhieu ly do bao bi�n cho vi�c
su dvng cau n6i nay nhu la: N6i v:;ty se khien con
112


KAT O

K UMI K O

tuc len ma quyet tam lam cho duoc; ho?c coi nhu
bao truoc de khi that b<;li cfmg khong bi soc.
Nhung b<;ln c6 nghi m(>t nguoi m� khong nen
n6i nhung cau kieu nhu v$y voi con khong? Dung
hon thi day la cau tuy¢t doi cha m� khong bao gio
duoc n6i voi con.
Khi con n6i thich lam m(>t cai gi d6, (du trong
long cha m� c6 nghi la qua sue con di nua) thi vi¢c
cua cha m� khong phai la bac b6 di mong muon d6
cu a con, ma phai cling con nghi each lam the nao de
d<;lt duoc dieu do. Bat cu cai gi cung hay de con duoc
thu sue. Vi¢c cua cha m� la ung h(> het minh de con
d<;lt duoc mot ket qua nao do.
Khi viet the nay, c6 nguoi n6i rang: Cach d<;ly
con ma chi mong doi ket qua, thi con se la nguoi
dang thuong nhat. Nhung tat nhien, chinh toi cung
khong phai chi danh gia con qua ket qua, ma van
nhin ca qua trinh con phan dau day thoi. Toi rat coi

trong vi¢c con da co gang the nao.
The nhung, b<;ln c6 nghi trong nhung ky thi kiem
tra nang hrc thi chinh vi¢c d<;lt duoc m(>t ket qua cao
nhat lien quan den qua trinh thu thach do la "d$u"
thi moi th\tC S\t la phan thu6ng lon nhat khong?
113


G I U P CON P H AT TR I EN N GON N G V

"Con co gang nhieu v;;ty ma khong d;;tu nhi ! ".
"S6 khong may nhi. Th;;tt dang thuong! " .
C6 the n6i nhung cau nhu tren de xoa dtu, a n ui
khi con that b9.i. Nhung chac chan nhung loi khen
mien cuong, nhung each dOng vien d6 se khong
khien tre tru6ng thanh hon duoc. Khong "d<;tu" la
b6i vi con no htc chua du. (Tat nhien cung c6 the
v;;tn may c6 chut lien quan 6 day).
The nhung, trong hanh trinh de gianh duoc
chien thang cu6i cling la "d<;tu", bao gom ca v;;tn may
cua ban than, neu chi biet n6i: "Lan nay de toan ra
nhung cau minh khong th9.o lam, nen khong lam
dUQc" thi toi chac chan m<)t dieu rang, S\l no l\lc, S\l
quyet tam, bao gom ca v;;tn may nua van con thieu
rat rat nhieu.

4.28

-


"Cach d c;i y c u a thay kh6 h i e u n h i ! "

N6i xau giao vien cua con la dieu tbi t? nhat.
M(Jt khi con con la hQc sinh thz sl) ton tqi cua thay
co can phai dugc tan kinh d(lt Zen hang dau .
Tru6c mc).t con tre cha m � khong duoc n6i xau
thay co va truong h9c. Du la dua tre dang di mau
giao hay hoc tieu hoc di nua, cha m� khong duoc
1 14


KAT O

K U M IK O

n6i nhung cau chuy�n tieu cl,Ic lien quan den thay
co truck m<;i.t con ho�c la 6 nhung ch6 ma con c6 the
nghe thay.
Toi dang n6i ve nguyen tac cha m� khong nen
can thi�p qua sau vao moi quan h� cua con va thay
co 6 truong. De xay dl,lng duqc moi quan h� tin
tu6ng Ian nhau giua thay co va tre, doi h6i cha m�
kiem che ham muon can thi�p qua muc vao CUQC
song cua con 6 truong.
Them nua, bai t:;tp cua 16p hoc them c6 the cung
quan trong day, nhung tru6c tien phai lam bai t:;tp
6 truong da. Trong gia dinh toi, gan den ngay thi
nang ll,Ic tieng Anh thi ca nha deu phai co gang het
sue de hoc on cho ktp (cuoi). Tuy v:;ty, th\Ic S\I doi
v6i tre con, truong hoc la tren het, do d6 con phai

hoan thanh bai t:;tp 6 truong, roi tiep theo m6i bat
tay vao hoc on thi duqc.
Nhieu b:;tc phl) huynh thuong bi�n ho "each d<;iy
cua thay co giao khong tot", "gio hoc khong thu v(,
de lam ly do cho ket qua hoc t:;tp kem cua con minh
6 truong. Tat nhien, thay co thi cung c6 nguoi d<;iy
hay, nguoi d<;iy d6. Thay co thi cung la con nguoi,
do d6 cung se c6 sai lam, lung tung, cam tinh. The
1 15


G I U P CON PHAT TRI EN NGON NGV

nhung, tru6c khi truy xet thay co, bc;i.n hay xem lc;i.i
thai do khi tham gia gio hoc cua con minh the nao?
Khoan tinh den each truyen dc;i.t cua thay co the nao,
li�u con bc;i.n da thvc sv c6 duoc sv nghiem tuc toi
thieu v6i tu each la mot hoc sinh 6 vi tri nghe thay
co giang bai chua?
Thvc te khong it nhung dua tre thay d6i thai do
mot each dang kinh ng;;ic khi dung truoc cha m� v6i
khi dung tru6c thay co. Do v�y, tru6c khi d6 16i cho
nguoi khac, vi�c khach quan nhin nh�n va danh gia
con minh cflng rat quan trong.

4.29

-

"Khong du9c de t h u a b9n A da u nhe!"


Qua ht;p ! Hay chien dau
hon di.

a

m<)t san dau ZOn

Giai doc;i.n mau giao tat nhien la the roi. Den khi
vao tieu hoc roi van c6 nhung ba m� c6 th6i quen
thich so sanh con minh v6i con ngudi khac trong
mot ph;;im vi rat nh6 h�p.
Vi�c giup tre c6 duQc suy nghi "khong the thua
bc;i.n d6 duoc" v6i y nghia tot la de cc;i.nh tranh lanh
mc;i.nh vi c6 doi thu cung quan trong. The nhung,
each lam nay v6i tieu chuan cua cha m� se khong
1 16


K ATO

K U M I KO

may c6 hi�u qua du c6 la nhung dua tre cling lop
hay cling m(>t cau lc;i.c b(> the thao di chang nua. D<)c
bi�t, vi�c cu ghep tre lc;i.i voi dua tre khac de so sanh
bat ke nang hrc cua tre a muc do nao, chac chan se
rat kh6 khan cho sinh ho<;lt c(>ng dong cua dua tre.
"Sao be nha ch1 sinh sau ma l<;li cao hon con toi
nhi?". Ho<)c: "Neu m� khong phai la nguoi den don

dau tien be se kh6c an v(;l ngay. Nen dung 2h30 la
t6i nhat d1nh phai den dQi 6 c6ng trudng roi, vi the
lam on tranh ra, dung dung truoc toi nhu v?y" . . .
C6 nhung ba m � du con hoc tieu hoc roi van
thich so sanh bang nhung viec tun mun, chan ngat
nhu v<)y. Dieu nay chac chan se anh huong xau den
m6i quan he b(;ln be cua con day.

4.30

-

"Con t6i kem l a m, kha n a n g the thao

bang O"

Tuy¢t d6i khong duqc che con trwJc m(lt nguoi
khd(J d?p de, nhung che bai con thz tuy¢t d6i khong
du9c. Khong nen nham giila che bai voi khiem t6n.
Khong duQc che bai con minh truoc m<)t ngudi
khac, du la b(;ln chi co y d1nh the hien sv khiem
11 7


GIUP CON P HAT T RI EN N GON N G V

ton khi duqc ai do khen di chang nua. D u n6i v(;1.y,
nhung toi cung kha lung tung trong vi�c dap lQ.i loi
khen con minh nhu the nao cho hqp ly.

Truong hqp cua gia dinh . toi, khi ai d6 khen:
"Hiro gi6i nhi, duqc nhung 700 diem TOEIC co
ma". Toi se dap lQ.i nhu the nay: "Binh thuong chau
cung kh6ng hoc may, nhung t6i luon hua rang:
Neu duqc tren 700 diem m� se thu6ng cho iPad thi
khong ngo thang be tr6 nen phan khich va hoc cho
bang duqc. Con nha toi dung la ham v?t chat ma
(cuoi guqng) . He ma treo phan thu6ng hap dan la
y nhu rang phat huy duqc ca nhung nang Ive tiem
tang ma binh thuong khong thay".
Ho(:lc: "Mot nam nay chau toan la 6 moc 500
diem nen hai m� con ban nhau Ian nay thu thay d6i
thu tv tra loi cau h6i xem the nao. Cho den Ian thi
truoc la van tra loi phan doc hieu theo thu tl,1 cau 5
- > cau 6 - > cau 7 nhung Ian nay d6i theo thu tv lam
nhung de ma chau nam chac tru6c la 6 -> 7 roi m6i
den s".
N6i chung co the day cung ch a ng phai la each
n6i khiem ton, hay tlJ kieu gi (cuoi), nhung cu coi la
m(>t each cam on lQ.i loi khen cua doi phuong v<;1.y.
Ho(:lc cung c6 the n6 se c6 gia tr� tham khao cho
1 18


K ATO

K U M I KO

nhung nguoi c6 dl)' dtnh thi TOEIC cling nen. V�.y
nen t6i luon dua vao m(>t thong tin nao d6 c6 ich

cho nguoi nghe. Bay gio nghi lc;ti, c6 the day chi la
each lam rieng cua nha chung toi cling nen.
Phuong phap hoc ma chung t6i thay hi�u qua
khi on thi, nhung b¢ de ma tre de hoc, b¢ de co the
tai mien phi

w

tren mc;tng, v.v. thl)'c sl)' t6i kha la

thich chi dan cho moi nguoi nhung vi�c nhu vc;t.y.
Kieu nhu: "Lan nay, chung minh da dung b¢ sach
on thi Cap toe day. B(> de nay thl)'c

S\1

la rat thu yt,

lam mai khong chan ay".
Thay vi n6i nhung cau khach sao thong thuong
nhu: "Khong dau, khong dau, c6 gi dang khen dau
chu, binh thuong thoi ma . . . ", toi cam giac each n6i
cua t6i c6 tinh xay dvng hon rat nhieu. Cac bc;tn
nghi sao?

4.31

-

"Cai d6 rut CUQC Chang c6 ich gi, chi p h i

tien thoi!"

Chae chan viÂc do phai c6 m(Jt tac dà_ng new
day. Hay giup con c6 duoc ham muon hoc h6i, tiep
thu tu moi thu, ke ca vi¢c bi nga khi dung d(1.y cung
c6 m(Jt bai hoc new do.
1 19


G I U P CON P H AT TRI EN NGON NGV

Nguoi m� c6 nhung suy nghi theo kieu:"L6p
hoc tieng Anh d6 chang c6 tac dl).ng gi may nhi?
The.it la phi tien! " thi the.it toi t�. Xet ve ket qua, c6
the trong ph?m vi nhc.ln thuc cua m� thi tre chang
hoc them du9c dieu gi. Nhung c6 the con tre da c6
dUQC quang thoi gian vui Ve khi theo hoc

0

d6 thi

sao. Neu m� phu dinh dieu do thi the.it dang buon.
Du ke ca la chang c6 hi�u qua gi di nua thi m� van

c6 the b6 cong ra, bang nhung each thong minh, de
bien n6 thanh c6 hi�u qua dung khong?
Them nua, t6i khong nh6 ro la khi nao nhung
trong m(>t chuong trinh giao dl).c nha giao Takeda

Tetsuya c6 tra loi cho trao d6i cua mot nguoi m� c6
tam

S\1

rang con minh rat ngUOi 16n, ngoan ngoan,

nhung vi anh hu6ng tu nhung dua b?n xau ma tro
nen hu hong . . . nhu the nay: "Neu chau thvc sv la
mot dua tre thong minh thi n6 se hoc h6i du9c tu ca
nhung nguoi b?n tot Ian b?n xau" . Toi cam thay VO
cling tam dac v6i cau n6i nay.
Qua the.it la nhu vc.ly. Dua tre c6 nen tang "cai
t6i" chac chan n6 se khong de mat di ban than minh,
ma se khon ngoan chon loc de hoc du9c tu moi thu.

120


K ATO

4.32

-

K U M IKO

" Nay, con da ng cang thang day a?"

Chi can mf;? van cu xi1 nhu bznh thuong, diem

tinh thz chac chem con cung se phdt huy duqc thl).c
ll).c ma con van lam duqc nhu thuong ngay.
" Oi, chac con dang hoi hop lam nhi ! " ; "Neu con
cang thang roi dan den that b(:li la kh6ng dUQC dau
day! Co len ! ". Nhieu nguoi m� van thuong hay h6i
con nhung cau nhu the nay.
Vao nhung luc tre th1,rc sl,I cang thang ma cha
m� con doa: "Con cang thang roi thi truqt la khong
duqc dau day!" thi chang khac nao do them dau vao
lua. Vi dv, tru6c dot thi thu 2 cua ky thi nang ll,Ic
tieng Anh, dua tre chang he cang thang chut nao,
nhung ba m� l<:li h6i: "Nay, con dang cang thang
dung khong?" thi tl,I nhien dua tre cling bt cang
thang luon.
Nhieu cha m� bi�n ho d6 la vi muon n6i chuy�n
cho con b6t cang thang u? Rat nhieu nguoi cu n6i
nhung dieu khong can n6i, h6i nhung dieu khong
can h6i. Giua cha m� va con, dieu d6 cling khong
nen. Thay vi lo lang h6i tre nhung cau v6 van nhu
v$.y cha m� nen de tre c6 thoi gian lay tai li�u ra
ma xem them vai cau hoi tho(:li khi ph6ng van con
tot hon.
121


G I U P CON P H AT TRI EN NGON NGV

Ngay ca ky thi vao tieu hoc cung the, tam tr�ng
bat an, lo lang cua cha m� c6 the truyen sang tre.
Vi v�y,

cha m� hay vling chai lam diem tqa cho tre!

Tu khi

Hiro con nh6, toi van thuong xuyen nhac

nh6 be rang: "Cang thang khien khong phat huy
du9c het th\lc llJc la vi¢c ngu ng6c nhat". Do d6,
toi tuy¢t d6i khong bao gio h6i nhung cau h6i ng6c
nghech kieu nhu: "Con dang cang thang day a?".
B6i vi thoi gian de di h6i nhung cau vo b6 the kia
thi danh cho vi¢c nh6 them vai tU VlJng nua con gia
trt hon.

122


Chuong 5

DAY CON BANG DANH T V VON CO NH VNG cA u CH u v i;N T V TH l,JC T E
5.33

-

C o the m u a k i m tu dien g i a m g ia cho

h9C s i n h 0 tnrong mau g iao?

Neu xdc dinh dq.y con bang danh tU v6n c6, cha

m� hay b6 sung cha con v6n ti1 vl)ng th¢.t nhieu.
D;;iy con theo phuong phap danh tu v6n c6 se
giup v6n tU V\Ing se tang len theo kieu day chuyen.
Luc Hiro 5 tu6i, trong mot nam d6, b e thi d�u
het ky thi tieng Anh nay den ky thi tieng Anh khac
(d�u tU cap 5 len den cap 2) nen lm;mg tu ma be
muon tra cuu cung cang ngay cang nhieu va cang
kh6 hon. Luc nao con cung can cu6n tU kh6 hon (n6i each khac doi h6i quyen c6 s6 Iuong tU
vvng nhieu hon).
Cu6n tU cuu nghia tU V\{ng tieng Anh la Picture Dictionary
12 3


G I U P CON PH AT TRI EN N GON N G V

(tU dien tranh). D6 la khi Hiro di homestay ngan
h?n 6 Australia luc be dm;:ic 4 tu6i. Cu6n tu dien d6
khong cho biet lo?i tU (danh tu, d(>ng tU v.v.) hay la
cau

vi

dv, phat am cung kh6ng. No chi don thuan

la m(>t quyen sach tranh c6 tu don duqc giai thich
trong d6, gi6ng nhu truy�n tranh v<;i.y.
Cu6n tiep theo la tu dien danh cho hoc sinh tieu
hoc cua Kumon. N6 c6 khoang

900

tu Vl.l'ng. V<;i.y

nhung cu6n d6 cung khong dap ling du nhu cau tra
tu cua Hiro.
Cu6n tu dien ma toi mua sau d6 khoang 3 thang
la "Gakyu Junior Anchor" - lo?i tu dien Anh - Nh?t
ma hoc sinh trung hoc cua Nh<;i.t van hay dung.
Cu6n nay c6 khoang

13.000

tu Vl.l'ng, c6 the dung

cho ca on thi vao cap 3, tile la ngang voi ky thi nang
hrc tieng Anh cap d(> 3. The nhung quyen nay cung
ch ang may ch6c khong dap ling du nhu cau tu Hiro
can tra, khien be rat kh6 chiu.

6 cap d(> cao hon cu6n nay thi chi c6 lo�i "danh
cho hoc sinh ph6 thong trung hoc", do d6 hau nhu
khong c6 hinh ve minh hoa, hoan toan la quyen
tu dien danh cho nguoi l6'n. Cha Han cung nhieu
nua. Vi ly do day, toi da chon mua quyen tu dien
124


K AT O

K U M I KO

tiep theo la cua nha xuat ban Scholastic. Day la tU
dien kieu Bach khoa toan thu ma hoc sinh tieu hoc
My van dung, c6 nhieu tranh anh minh boa phong
phu, rat thu tj. Nhung loc,ti nay dung v6i tu each la
sach doc b6 sung kien thuc thi c6 le h9p hon. N<)i
dung sach hap dan den noi doc xong m<)t ml)C lc,ti
doc luon sang ml)c khac, nen rut cu<)c de tra m<)t tu
lc,ti mat rat nhieu thoi gian. Vi the cu6i cung t6i nghi
phai lam sao tim du9c cu6n nao ma tra la ra nghia
ngay, va c6 the nghe du9c phat am chuan cua nguoi
ban xu, nen quyet dtnh mua tU dien di�n tu dong
Ex-word c1rn Casio.
Sau khi da di nhieu cua hang de tham khao,
khi quyet dtnh mua thi th�t bat ngo toi nghe du9c
chuy�n c6 the mua v6i gia re hon 2.000 yen nho
chinh sach giam gia cho hoc sinh. Mau giao thi c6
the chua goi la hoc sinh du9c, nhung khi toi giai
thich cho nhan vien cua hang r6 ve tinh hinh cua
Hiro thi du9c chap nh�n ngay: "V�y thi cua hang
se ban cho chau v6i gia cua hoc sinh nhe", nhu v�y
vlia du9c tich diem, lc,ti vlia mua du9c v6i gia re theo
chinh sach khuyen mai cho hoc sinh.
Sau day toi va Hiro thuong hay tranh nhau dung
tu dien nay va Hiro thuong than phien rang: "Luc
125

G l U P CO N PHAT TR I EN NGON NGV

nao con muon tra thi n6 cCmg a duoi goi cua m�
het a. (Ban dem, t6i thuong hQc bai roi cu the ngu
quen mat) . Hiro cling muon c6 mot cai danh rieng
cho Hiro co ! ". Toi cling cam thay the th;;lt nen toi da
mua cho Hiro mot ban Ex-word 2007 (Hiro dinh
chinh la 2008 moi dung! ) bang tien ho trQ dinh ky
cho tre em cua chinh quyen thu tuong Aso .
Trong cuon kim

tU:

dien nay, n<)i dung ve thi

nang hrc tieng Anh, hay la TOEIC, hay la thi chu
Han deu c6 het, can tra gi la dUQC. Tu dien nay
khong phai loc,ti CO the S<,lC di�n nen neu t\I dung het
pin thi rat bat tien, vi the luc nao t6i cung b6 san 2
C\lC pin vao trong tui xach khi di ra ngoai.
The nhung, khoang thoi gian gan day, tU: dien
di�n tu b6 tui cling tro nen khong dap ung du nhu
cau cua chung toi nua. Nguyen do tc,ti sao, moi cac
bc,tn theo doi tiep phan sau.

5.34

-

Tra i n g h i $ m o c u c;>c t h i " S pe l l i n g Bee"

Nhd tren 1 . 00 0 tu don la danh

tiL

v6n c6 va Zan

g(lp lc,zi vui ve.
Thang 3 nam 2012, Hiro tham gia dc,ti hoi
Spelling Bee toan quoc do Japan Times to chuc.
126


KAT O

KU M IKO

Spelling Bee l a cu(>c thi phat am tieng Anh c6
heh

SU

tren

So

nam tc;i.i My. Neu gianh chien thang

trong cu(>c thi tc;i.i Nh�t, thi sinh se du9c mdi den
tham gia cu<)c thi toan nuoc My. Cac em hoc sinh

d<) tuoi tU 9-14 tuoi du dieu ki�n de ri<)p ho so. Nam
nay (2012) Hiro dc;i.i di�n cho trudng tieu hoc ma be
dang theo hoc de tham gia cu<)c thi. Ket qua Hiro
lot vao top 9 tren tong so 36 em tham gia.
Moi ngudi deu khen ngQi Hiro va tram tro

vi

khong phai la hoc sinh trudng qu6c te, cung khong
phai la hoc sinh hoi huong tU nuoc ngoai ma Ian
dau tien tham gia da lot vao top 9 qua la sieu dang.
(Hiro bt loc;i.i

vi

nham tU hypocrisy - gia mqo ).

Nao, quay tr6 lc;i.i voi nhung tU don du9c chon
ra trong dc;ti h(>i phat am nay. Cac tU nay deu dUQC
chon ra tU trong danh sach ma ban to chuc da phat
san cho thi sinh truoc d6. Danh sach· nay tht,Ic

Sl,I

la vo cling hoanh trang. Tu La Ma c6, tu Anh co, tu
c6 nguon g6c tieng Phap, tieng Hindu, tieng Y va
c6 le ca tieng Hawai nua. Tinh ca tieng Nh�t nua
thi tong c(>ng phai den i. 150 tU Vt,Ing. Tu lien quan
den ten m6n an va tU chuyen mon trong tan giao
kha nhieu, day hau het la cac tU ngoc;i.i lai nhung da

12 7


G I U P CON P H AT TR I EN NGON N G V

du9c dung m(>t each quen thu(>c trong xa h(>i My
den t<'.ln bay gio.
Nhung tu lien quan den tieng Nh<'.lt thi c6:
hibachi, netsuke, hancho, karaoke, issei, nisei va
kibei. Y nghia cl'.i a nhung tU: nay la: binh huong,
m6c treo di?n thoqi, tru6ng nh6m, karaoke, m(>t
the h?, hai the h?, va ve My. Tu kha d�c bi�t, Ian
dau tien t6i nghe thay la kibei. Chinh t6i cling hoan
toan khong hieu nghia la gi. H6a ra n6 de chi nhung
nguoi c6 lien quan g6c Nh<'.lt, sinh ra 6 My, mang
qu6c tich My nhung hoc 6 Nh<'.lt va sau nay tr6 ve l?i
My dinh cu. V<'.ly ma truoc d6 t6i cu nghi n6 la m(>t
lo?i cay mang phong each Nh<'.lt.
Ngoai ra, toi cling khong nghi hibachi la btnh
huong ma cu tu6ng la m6n an nu6ng tren noi sat
(trong nha hang), tu netsuke cling v<'.ly, toi cu nghi
n6 la netsuke v6n c6 trong tieng Nh<'.lt (c6 re), chu
khong biet n6 con c6 nghia la m6c treo di�n tho?i.
Dl'.mg th<'.lt la tieng Nh$.t ma ngay ca nguoi Nh$.t
cling chiu thua.
Danh

tU:

v6n c6 cling lien tvc xuat hi�n trong

cu(>c thi. N6i dung hon hau het la danh tu v6n c6.
V6i hoan canh nay thi ngay ca tu dien Anh - Anh
c6 t$.n I.300.000 mvc cung khong dap ung noi. Du
128


K ATO

K UM I K O

cho c6 nghia cua tu do di nua thi khong the biet
duQc phat am nhu the nao. (Spelling Bee la cu(>c thi
nghe phat am va danh van ra tung cha cho nen phat
am bat bu(>c phai c6).
Ket C\}C, chung toi danh phai dung den

tlr

dien

tren mc;tng ten la Merriam Webster Third New
International Dictionary, Unabridge, la co s6 ma
ban to chuc cu<)c thi dtJa vao de ra de (phi su d\lng
5 $ /thang) . Day la cu6n tu dien gom 472 . 000 tir, la
ca s6 de ra de cho cuc)c thi, cho nen khong c6 tu nao
ma trong cu6n nay kh6ng c6 ca.
Cha, n6i chung chung t6i da rat vat va de tra
nghia, each phat am, nguon g6c cua tu. Nhung du
sao ca hai m� con deu thay day la mot vi�c day thoai

mai. Qua th�t chung t6i thay rat vui moi khi biet
them du9c nghia cua mot tu ma minh khong biet.
Vi�c ghi nh6 each danh van d6i v6i Hiro cling la
mot thu thach day kich thich nhung thu vt.
Van con t�n 3 ca h<)i nua de tham gia cuoc thi
nen ca hai m� con deu ap u trong long giac mo 16n
la den mot ngay nao do se gianh duoc chien thang,
va duqc den Washington DC de tham gia CUQC thi
toan qu6c cua My.
129


GI U P CON P H AT TRIEN NGON NGV

Nhan ti�n, m6n ma d:;w nay Hiro thich an nhat
la sauerbraten: m(>t m6n thit hap va nu6ng da uop
gia vi (cuoi) . Tu nay cung xuat hi�n trong de bai thi
cua Spelling Bee. Day la m(>t m6n an kha ph6 bien
a

Due nen n6 c6 trong menu cua cac nha hang trong

thanh pho. Toi nghi m(>t ngay gan day toi se dan
Hiro di an m6n d6.

5 . 3 5 - 1 8 t h a n g , n h l n den do H i ro l � i n6i: "Lau
q ua, l a u q ua ! "

Doi vdi tre con, nhilng loi m� n6i chinh la the
gidi. Do d6, loi nguoi m� n6i ra cl)c ky quan tr9ng.

Nhung loi m� n6i, nhung vi�c m� nghi la tot,
nhung vi�c m� thich, m� ghet, m� kh6 chiu . . . m�
con cang gan gui thi nhung dieu do cang de dang
truyen den tre. Nhieu truong hQp quan diem va
l�p truong song cua m� cu the nguyen v�n truyen
sang con.
Vao nam Hiro du9c hon 1 tu6i ruoi, c6 m(>t vi�c
da xay ra khien toi phai kiem diem minh chu y loi
an tieng n6i can th�n khi d:;iy con. Chung toi hau
nhu di chuyen bang o to, ma o to cua toi l:;ii chi c6 2
ch6 ngoi nen luc nao Hiro cung ngoi ngay a ghe ben
130


K ATO

K UMI K O

c<.mh toi. Ghe phv la ghe m:;lc dtnh danh cho Hiro
(ke ca bay gio

11

tu6i roi van the, cuoi).

Khi Hiro hon

1

tu6i ruoi, sau thoi diem chuyen

tu the ngoi tren ghe tre em huong ve phia truoc
duqc vai thang, luc chung t6i dang cho den giao
thong, Hiro dot nhien nhin len phia tren va n6i:
- M�, "lau qua, lau qua" .
- Ha? Lau qua, lau qua la sao?
Nhung vi den da chuyen tu d6 sang xanh nen toi
nhan ga di tiep. Ch?y duqc mot do?n, toi l?i dung
l?i vi g:;lp den d6 tiep. Ngay luc ay, Hiro l?i vU'a nhin
den giao thong vU'a n6i: "Lau qua, lau qua". (Khong
hieu thang be n6i cai gi nua).
S\1 vi�c day mai khong tim duqc loi giai thich
cho den may horn sau khi dang di d?O gan nha.
Dung luc d6, Hiro l?i hon ho:
- A, lau qua, lau qua kia m�!
- Hiro, lau qua, lau qua la cai nao?
Theo huong tay Hiro chi toi nhin len thi thay d6
la den giao thong danh cho o to. Den giao thong tuc
la "lau qua . . . ".
131


G I U P CO N P H AT TR I E'N NGON N G V

A, a, hieu ra roi . Khong co le ... Tinh t6i rat n6ng
v(>i, vi the khi cha den do luc nao toi cung vi:ra nhin
ve hu6ng den do mai khong chuyen sang xanh vl!a
lam barn m(>t minh la: "Troi oi, lau qua nhi, lau qua
nhi ! ". Th\tc S\t luc do toi chi n6i m(>t each vo thuc
nhung gio nghi l�i thi dung la tu ma t6i luon n6i

moi khi cha den giao thong. Vi ly do d6 ma Hiro da
nghi "ten ell.a 3 chiec den giao thong
Oi, xau ho qua! Xin loi con

vi

=

'lau qua'".

nguoi m� n6ng

tinh nay nhe (cuoi). Tat nhien horn d6 toi phai dinh
chinh ngay v6i Hiro rang: "Day khong phai la lau
qua, la den giao thong con a".
Sau Ian ay, toi tr6 nen can th�n hon trong
each dung tu ngu, khi n6i chuy�n tru6c m;;it Hiro .
Ke ca khi t6i c6 lam barn m(>t minh di nua thi van
luon de y, vi biet rang Hiro cung c6 the tinh co
nghe thay.
Them nua, tU khi c6 chuy�n nay, dudng nhien
t6i chu y hon den each dung tu roi, nhung hon ca la
t6i con nh a c nh6 minh de y ca trong each dung kinh
ngu nua. Toi chu y t6i da de khong dung tieng Nh�t
l(>n xon hay sai ngu phap de lam guong cho con.

132


K ATO

5.36

-

K U M I KO

Can th iet phai d9y cho con ca n h Cm g

d a n h tu co b a n t r o n g cu(>c song

Dil. xdc dfnh dq_y con bang danh tu v6n c6 thz

cha m� van can lam sao de con kh6ng g(lp kh6
khan khi g(lp nhung danh

tii

thong thuang.

Thang 6 nam 2002, Hiro di kham sue kh6e, chan
doan muc phat trien 6 m6c 1 tu6i ruoi, 6 thanh ph6
Yokohama. M(>t trong nhung mvc quan trong cho
biet

SlJ

phat trien cua be la "Chi ng6n tay".

Vi dv, y ta cua tr<,tm xa se vua cho xem cac buc

tranh c6 ve hinh con ch6, giay an, c6c u6ng nude,
o to vi:rn h6i be: "Con cun la con nao?". Bai nay de
kiem tra xem be c6 chi ng6n tay dung vao con ch6
hay khong. Neu be hoan toan khong chi dung dm;w
cai nao thi se bt nghi ngo la chc).m phat trien va bt
goi sang m(>t phong rieng, roi bt kiem tra ky hon
hoc)c la bt xep vao nh6m can theo doi.
Vc).y, truong hop cua Hiro thi the nao?
Y ta chac la nghI neu la be trai thi chac chan se
biet nen vua cuoi viia gio buc tranh ve o ta len viia
n6i to :
- Be Hiro cho co biet "bip bip" la cai nao?
1 33