Giữ Windows luôn trẻ và khỏe mạnh
Mọi người đang bàn tán xôn xao về
Vista nhưng nhiều người dùng
Windows XP cảm thấy không cần
thiết phải nâng cấp lên hệ điều
hành này. Một chế độ bảo dưỡng
thường xuyên - cộng với những lần
kiểm tra đột xuất - sẽ giúp "chiến
mã” XP của bạn luôn đạt đỉnh cao phong độ và đủ sức tung
hoành trong nhiều năm nữa.
Từ chối nâng cấp: Nếu thường xuyên sa đà vào việc nâng cấp
lên phiên bản mới nhất cho các ứng dụng yêu thích trong khi
quên nâng cấp phần cứng và Windows thì ắt hẳn máy tính của
bạn sẽ ngày càng cũ kỹ và cọc cạch hơn. Thay vì lao theo
chuỗi nâng cấp khơng bao giờ có phiên bản kết thúc, bạn hãy
"bắt chết" một phiên bản nào đó cho các ứng dụng mà bạn
nhận thấy (nó) hoạt động tốt với máy tính của mình.
Theo đó, bạn hãy xem xét đến việc tắt tính năng tự động cập nhật có
trong nhiều trình ứng dụng hiện nay (ngoại trừ cơng cụ tường lửa,
phịng chống virus và spyware). Ví dụ, trong Adobe Reader 7, để vơ
hiệu hóa tính năng tự động cập nhật,
bạn nhấn Edit.Preferances.Updates,
rồi chọn Do not automatically check
for critical updates. Tại sao các nhà
phát triển quyết định khi nào và như
thế nào để cập nhật các ứng dụng
của bạn? Nếu từng gặp một sự cố
nào đó đối với một ứng dụng hoặc chỉ Hình 1: Dùng tiện ích Starup
Control Panel chặn việc thường
đơn thuần cần một tính năng mới,
xuyên cập nhật các bản nâng

bạn hãy đến website của hãng sản
xuất phần mềm và thủ công tải xuống cấp bằng cách vơ hiệu hóa ứng
dụng tự khởi động.
bản nâng cấp mới.
Mỗi ứng dụng "theo dõi" các bản nâng cấp bằng cách thức riêng của
mình vì thế nên xem kỹ tài liệu của từng ứng dụng. Một công cụ miễn
phí chẳng hạn như Startup Control Panel (find.pcworld.com/46260) sẽ


giúp bạn loại bỏ các phần mềm hoạt động ở chế độ nền và liên tục
kiểm tra các bản nâng cấp mới (Hình 1).
Hốn đổi khi cần thiết: Windows đã khéo léo "thiết kế" một phần không
gian trong đĩa cứng thành bộ nhớ ảo (còn gọi là swapfile hoặc pagefile)
để hỗ trợ cho RAM. Hệ điều hành sẽ cung cấp vài phần của bộ nhớ ảo
cho tất cả các quá trình đang chạy và tự bản thân bộ nhớ ảo sẽ được
đưa vào sử dụng ngay khi RAM hệ thống đang "rỗi". Tốc độ truy xuất
đĩa cứng luôn chậm hơn tốc độ truy xuất RAM, vì thế nếu máy tính có
thừa bộ nhớ thì bạn có thể cải thiện hiệu quả hoạt động lên chút ít bằng
cách yêu cầu Windows không nên sử dụng bộ nhớ ảo cho vài tác vụ
riêng cho đến khi tận dụng hết RAM hệ thống. Vậy dung lượng RAM hệ
thống phải đạt mức nào để một máy tính được đánh giá là dư thừa bộ
nhớ? Điều này phụ thuộc vào số lượng và chủng loại các ứng dụng mà
bạn thường chạy trong máy tính, tuy nhiên bạn đừng thực hiện điều
chỉnh này trừ phi hệ thống của bạn có ít nhất 1GB RAM.
Để ép buộc Windows chỉ sử dụng bộ nhớ ảo khi khơng cịn lựa chọn
nào khác, bạn phải chỉnh sửa Windows Registry. Lưu ý, bạn cần sao
lưu Registry trước khi thực hiện và Microsoft khơng khuyến khích
người dùng loại bỏ hồn tồn bộ nhớ ảo. Một khi đã có trong bản sao
lưu Registry, bạn chọn Start.Run, gõ vào lệnh regedit, và ấn Enter.
Trong khung cây bên trái, tìm và chọn mục

HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Session
Manager\Memory Management. Nhấn đúp lên biểu tượng Disable
PagingExecutive trong khung bên phải và đổi giá trị trong hộp thoại
Value data từ 0 thành 1, nhấn OK và khởi động lại máy tính.
Để biết thêm các thủ thuật tinh chỉnh
bộ nhớ ảo, bạn cần tham khảo lại bài
viết "Máy tính làm việc nhanh hơn"
(ID: A0601_122).

Hình 2: Tắt tính năng Hibernate
để tiết kiệm dung lượng đĩa
cứng.

Làm việc với NTFS: Nếu vẫn còn sử
dụng chuẩn FAT32 cũ rích cho đĩa
cứng thì đây là thời điểm thích hợp
để chuyển sang chuẩn NTFS. Ngoài
ưu điểm nhanh và an tồn hơn,
NTFS cịn cho phép bạn truy xuất


các tài liệu được mã hóa, thư mục, ổ đĩa nén và các tính năng ưu việt
khác. Lý do duy nhất để sử dụng chuẩn FAT hay FAT32 là bạn cần truy
xuất đĩa cứng từ DOS hoặc Windows 98.
Đừng lo! Bạn có thể chuyển đổi sang chuẩn NTFS mà khơng cần định
dạng (format) lại đĩa cứng và sắp xếp lại các ứng dụng cũng như dữ
liệu từ bản sao lưu. Từ màn hình Windows XP, bạn chọn Start.Run,
nhập vào lệnh cmd.exe, rồi ấn Enter. Trong cửa sở dòng lệnh, nhập
vào lệnh convert , theo sau đó là một khoảng trắng, tên ổ đĩa, dấu hai
chấm, một khoảng trắng nữa và sau cùng là /fs:ntfs. Ví dụ, để chuyển

đổi ổ đĩa C sang NTFS, bạn nhập vào lệnh convert C: /fs:ntfs.
Kiểm tra System Restore: Thực tế cho thấy tính năng System Restore
đã cứu nguy cho rất nhiều người dùng Windows, vì thế bạn nên dành
ra nhiều không gian đĩa cứng để lưu lại những cột mốc/điểm khôi phục
hệ thống (restore point). Để điều chỉnh dung lượng đĩa cứng dành cho
System Restore, bạn nhấn phải chuột lên biểu tượng My Computer và
chọn Properties. Ở nhãn System Restore, chọn ổ đĩa có các thông số
cài đặt cần thay đổi, nhấn Setting. Ở cửa sổ mới xuất hiện, di chuyển
thanh trượt đến giá trị mong muốn và nhấn OK hai lần để kết thúc.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo bài viết "Windows Hacks: Registry
Remedies" (find.pcworld.com/55350) để biết thêm cách chỉnh sửa các
cài đặt trong System Restore.
Chuyển chỗ các tập tin hệ thống: Các điểm khôi phục hệ thống của
System Restore và những tập tin khác phải được lưu trên ổ đĩa cài đặt
Windows. Tuy nhiên, nếu có nhiều đĩa cứng hoặc phân vùng, bạn có
thể giải phóng khơng gian trên ổ đĩa chứa Windows bằng cách di
chuyển các tập tin hệ thống khác sang một nơi khác (phân vùng hay ổ
đĩa khác). Bạn có thể tham khảo cách thực hiện được trình bày trong
bài viết "5 bước dọn dẹp Windows" (ID: A0310_113).


Từ bỏ chế độ ngủ đông: Bất kỳ lúc nào bạn sử dụng tính năng ngủ
đơng (Hibernate) của Windows để khởi động máy tính nhanh hơn, hệ
điều hành sẽ đưa mọi thứ trên RAM vào một tập tin ẩn mang tên
"hiberfil.sys". Tập tin này có kích thước xấp xỉ dung lượng của RAM –
ví dụ, 512MB đối với máy được trang bị RAM 512MB. Giống như dữ
liệu của System Restore, tập tin này phải được lưu trên cùng ổ đĩa cài
đặt Windows. Nếu ổ đĩa Windows hết chỗ và không cịn nhu cầu sử
dụng tính năng Hibernate nữa, bạn có thể tiết kiệm được đáng kể dung
lượng đĩa cứng bằng cách tắt tính năng này và xóa tập tin hiberfil.sys.

Để thực hiện, bạn chọn Start.Run,
gõ vào lệnh powercfg.cpl, và ấn
Enter. Nhấn chuột lên nhãn
Hibernate, rồi bỏ chọn mục Enable
hibernation (Hình 2). Nhấn OK để
kết thúc.
Vệ sinh đĩa cứng: Bạn hãy sử dụng
công cụ Disk Cleanup của Windows
để đảm bảo đĩa cứng ln trong tình
trạng sạch sẽ và ngăn nắp. Cơng cụ
này cho phép bạn loại bỏ những rác
rưởi không cần thiết trong khi vẫn
giữ nguyên vẹn bộ nhớ trình duyệt
(cache) để tối ưu tốc độ lướt web
cùng với nhiều tính năng khác.

Hình 3: Nếu hệ thống đang vận
hành tốt, yêu cầu Windows xóa
các điểm phục hồi cũ để giải
phóng đĩa cứng.

Có một điều khơng may là cơng cụ Disk Cleanup thường bỏ sót một số
tập tin tạm nhất định. Sau đây là tập tin thực thi (.bat) dùng để khắc
phục khuyết điểm này: Bạn mở Notepad hay một tiện ích xử lý văn bản
nào khác và nhập vào nội dung del /s /q "C:\Documents and
Settings\Username\Local Settings\Temp\*.*", với Username là tên đăng
nhập của bạn và sửa lại tên ổ đĩa nếu cần. Sau đó, lưu tập tin này với
tên deltemp.bat. Tiếp đến, bổ sung tập tin thực thi này vào thư mục
Startup để xóa các tập tin tạm trong thư mục được chỉ định mỗi khi
Windows khởi động.

Dọn dẹp sao lưu: Bạn hãy đảm bảo đã thực hiện những tùy chọn nâng
cao trong nhãn More Options của công cụ Disk Cleanup. Ví dụ, nhấn
chuột lên nhãn More Options và bên dưới mục System Restore, bạn


chọn Clean up để xóa tất cả điểm khơi phục hệ thống - trừ điểm mới
nhất (Hình 3).
WINDOWS SINH ĐỘNG HƠN

Hình 4: Tránh tạo trùng các tập
tin nhạc bằng cách chọn định
dạng tương thích với tất cả máy
và tiện ích đa phương tiện.

Khi Windows XP xuất hiện vào cuối
năm 2000 thì chiếc iPod chỉ là một ý
tưởng trong suy nghĩ của Steve
Jobs (ơng chủ hãng Apple). Từ đó
đến nay, thế giới đã đón nhận hàng
loạt phát minh về máy nghe nhạc di
động, máy chụp ảnh kỹ thuật số và
các thiết bị không dây. Bạn gần như
chắc chắn muốn dành nhiều thời
gian để làm việc trên máy tính hơn
là để xem ảnh và phim, nghe nhạc.
Sau đây là vài cách để nâng cao
các tính năng giải trí đa phương tiện
của Windows XP.

Tránh tạo trùng lắp các bản nhạc:

Sau khi nén (rip) các CD nhạc ở
định dạng Windows Media Audio (WMA), bạn quyết định sử dụng một
công cụ, như iTunes chẳng hạn, để kết nối với máy nghe nhạc di động
của mình. Trong trường hợp này, việc chép các tập tin nhạc vào iTunes
đồng nghĩa với việc chuyển chúng sang định dạng Advanced Audio
Coding (AAC) và khi đó số lượng tập tin sẽ tăng lên gấp đôi - dung
lượng trống của đĩa cứng sẽ giảm xuống. Để tiết kiệm đĩa cứng, bạn
nên chọn một máy nghe nhạc duy nhất hoặc tối thiểu là một định dạng
tập tin nhạc, như MP3 chẳng hạn - hầu hết máy nghe nhạc hỗ trợ định
dạng này.
Windows Media Player 10 và 11 có thể nén nhạc ở định dạng MP3 mà
không cần đến phần mềm phụ trợ nào khác. Muốn lựa chọn định dạng
nhạc để nén từ đĩa CD sang đĩa cứng, trong Windows Media Player,
bạn chọn Tools.Options , nhấn chuột lên nhãn Rip Music và chọn định
dạng tập tin cần thiết từ trình đơn thả xuống Format, nhấn OK (Hình 4).
Quản lý hiệu quả bộ sưu tập: Người dùng thích sử dụng máy tính để


thưởng thức âm nhạc sẽ sớm nhận ra mình có rất nhiều tập tin âm
nhạc được tải xuống từ web hoặc nén lại từ CD và thật khó quản lý
chúng! Nếu rơi vào tình huống tương
KIỂM TRA Nhanh KÍCH
tự, bạn hãy tham khảo bài viết "Kiểm
THƯỚC THƯ MỤC
soát hiệu quả tập tin và thực mục"
Cột kích thước của Windows
(ID: A0506_138) để tìm cho mình một
Explorer (khi chọn chế độ
giải pháp thích hợp nhất.
hiển thị Details) thơng báo

Tạo một hệ thống giải trí thân thiện
hơn: Cũng giống các tập tin âm nhạc,
bạn có thể gặp nhiều gian nan để
quản lý tốt các ảnh chụp được
chuyển vào từ máy ảnh số của mình.
Nếu đúng như vậy, bạn hãy đọc bài
"Quản lý tập tin âm thanh và hình ảnh
tốt hơn" (ID: A0306_107) để biết cách
cải thiện khả năng quản lý hình ảnh
của tiện ích Windows Explorer. Để
biết nhiều hơn nữa về việc hiển thị
ảnh, bạn nên tham khảo bài viết "Tiện
ích xem ảnh của Windows và những
tính năng ẩn" (ID: A0505_129).

dung lượng cho từng tập tin
nhưng không cung cấp
thông tin này đối với một thư
mục. Tiện ích miễn phí
Folder Size
(find.pcworld.com/55360) sẽ
bổ sung thiếu sót này cho
Windows Explorer. Sau khi
đã cài đặt Folder Size, bạn
chọn View.Choose Colums
và đánh dấu chọn Folder
Size. Có thể bạn cũng muốn
bỏ đánh dấu chọn đối với
mục Size vì thơng tin của cột
này giờ đã trở nên vô nghĩa.

Nhấn OK. Từ đây trở đi, cột
Folder Size mới trong cửa
sổ Windows Explorer sẽ hiển
thị kích thước cho từng tập
tin và thư mục.

Lưu trữ ảnh trên mạng: Dĩ nhiên ai
cũng muốn luôn mang theo bên mình
những ảnh chụp quan trọng, nhưng
với chút ít chi phí (hay thậm chí là
miễn phí) bạn còn có thể lưu trữ và
truy xuất bộ sưu tập ảnh của mình qua mạng, cũng như dễ dàng chia
sẻ chúng với bạn bè. Các dịch vụ lưu trữ ảnh thông dụng có thể kể đến
là Flickr (www.flickr.com), Picasa Web Albums của Google
(picasaweb.google.com), Yahoo Photos (photos.yahoo.com) và
Inbox.com.
Theo PC World