ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÍ
LÊ THỊ KHÁNH VY
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI
Ở BÁN ĐẢO SƠN TRÀ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
CHUYÊN NGÀNH: SƯ PHẠM ĐỊA LÍ
KHĨA 13 (2013-2017)
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
ĐÀ NẴNG, NĂM 2017
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA ĐỊA LÍ
LÊ THỊ KHÁNH VY
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI
Ở BÁN ĐẢO SƠN TRÀ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG
CHUYÊN NGÀNH: SƯ PHẠM ĐỊA LÍ
KHĨA 13 (2013-2017)
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: Th.S NGUYỄN THANH TƯỞNG
ĐÀ NẴNG, NĂM 2017
LỜI CẢM ƠN
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo
Nguyễn Thanh Tưởng, người đã tận tình hướng dẫn tơi
trong q trình nghiên cứu để hồn thành luận văn này.
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới các thầy, cô
giáo trong Khoa Địa lý, Trường Đại học Sư Phạm - Đai
học Đà Nẵng đã truyền đạt những kiến thức nền tảng để
tơi có thể thực hiện tốt đề tài của mình.
Cuối cùng, tơi xin chân thành cảm ơn gia đình,
bạn bè, những người đã động viên, khuyến khích tơi
trong suốt q trình học tập và nghiên cứu.
Đà Nẵng, tháng 5 năm 2017
Sinh viên
Lê Thị Khánh Vy
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU.................................................................................................................... 1
1.Lí do chọn đề tài..................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................ 3
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 3
4. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 4
5. Bố cục và nội dung chủ yếu của luận văn........................................................... 4
NỘI DUNG ................................................................................................................ 5
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DU
LỊCH SINH THÁI .................................................................................................... 5
1.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CHUNG VỀ DU LỊCH SINH THÁI................................. 5
1.1.1. Du lịch sinh thái .................................................................................................. 5
1.1.1.1. Khái niệm ............................................................................................... 5
1.1.1.2. Đặc điểm của du lịch sinh thái.............................................................. 7
1.1.1.3. Các nguyên tắc của du lịch sinh thái .................................................... 8
1.1.2. Sản phẩm du lịch sinh thái ....................................................................... 10
1.1.2.1. Khái niệm ............................................................................................. 10
1.1.2.2. Đặc điểm của sản phẩm du lịch sinh thái........................................... 12
1.1.2.3. Những điều kiện để phát triển sản phẩm du lịch sinh thái ............... 16
1.1.3. Các điều kiện ảnh hưởng đến du lịch sinh thái ...................................... 19
1.1.3.1. Điều kiện tự nhiên về du lịch sinh thái............................................... 19
1.1.3.2. Các yếu tố kinh tế xã hội của địa phương cũng như của cả nước và
thế giới ............................................................................................................... 19
1.1.3.3. Sự quan tâm của các cấp chính quyền và của các doanh nghiệp tư
nhân trong và ngoài nước ................................................................................ 20
1.1.3.4. Ý thức phát triển và bảo vệ du lịch sinh thái của người dân............. 20
1.1.4. Ý nghĩa của phát triển du lịch sinh thái .................................................. 20
1.1.4.1. Phát triển du lịch sinh thái góp phần bảo vệ môi trường tự nhiên ... 20
1.1.4.2. Phát triển du lịch sinh thái góp phần giữ gìn các giá trị văn hóa
địa phương ........................................................................................................ 21
1.1.4.3. Phát triển du lịch sinh thái góp phần đạt được các mục tiêu phát
triển xã hội ........................................................................................................ 22
1.1.4.4. Phát triển du lịch sinh thái góp phần đạt được các mục tiêu tăng
trưởng kinh tế.................................................................................................... 23
1.1.5. Các loại hình du lịch sinh thái.................................................................. 24
1.1.6. Mối quan hệ của du lịch sinh thái với các loại hình du lịch khác ........ 25
1.1.6.1. Du lịch sinh thái với du lịch văn hóa.................................................. 25
1.1.6.2. Du lịch sinh thái và du lịch lịch sử ..................................................... 26
1.1.6.3. Du lịch sinh thái và du lịch mạo hiểm ................................................ 26
1.1.6.4. Du lịch sinh thái với du lịch bền vững................................................ 26
1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI............... 27
1.2.1. Tình hình phát triển du lịch sinh thái ở Việt Nam................................. 27
1.2.2. Tình hình phát triển du lịch sinh thái ở Đà Nẵng .................................. 34
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI TẠI BÁN
ĐẢO SƠN TRÀ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG......................................................... 37
2.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ ĐIỀU KIỆN KINH TẾ XÃ HỘI TẠI QUẬN
SƠN TRÀ................................................................................................................. 37
2.1.1. Vị trí địa lí và phạm vi lãnh thổ ............................................................... 37
2.1.2. Điều kiện tự nhiên ..................................................................................... 38
2.1.2.1. Địa hình................................................................................................ 38
2.1.2.2. Khí hậu ................................................................................................. 38
2.1.2.3. Mạng lưới thủy văn.............................................................................. 39
2.1.2.4. Sinh vật ................................................................................................. 40
2.1.3. Điều kiện kinh tế - xã hội .......................................................................... 41
2.1.3.1. Dân số ................................................................................................... 41
2.1.3.2. Cơ sở hạ tầng ....................................................................................... 41
2.1.3.3. Văn hóa - Y tế - Giáo dục .................................................................... 43
2.1.1.4. Đường lối chính sách phát triển kinh tế............................................. 45
2.2. TIỀM NĂNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI CỦA QUẬN SƠN
TRÀ .......................................................................................................................... 49
2.2.1. Tiềm năng du lịch tự nhiên....................................................................... 49
2.2.2. Tiềm năng du lịch nhân văn ..................................................................... 54
2.3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI TẠI BÁN ĐẢO
SƠN TRÀ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG.................................................................... 60
2.3.1. Các loại hình du lịch sinh thái.................................................................. 60
2.3.2. Thực trạng khách du lịch sinh thái.......................................................... 65
2.3.3. Thực trạng về doanh thu du lịch sinh thái.............................................. 70
2.3.4. Thực trạng nguồn lao động du lịch sinh thái.......................................... 71
2.3.5. Thực trạng về vật chất kĩ thuật phục vụ cho du lịch sinh thái ............. 72
2.3.6. Hoạt động kinh doanh lữ hành ................................................................ 75
2.3.7. Công tác xúc tiến quảng bá du lịch.......................................................... 76
2.3.8. Công tác bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển du lịch ........... 77
CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH
THÁI Ở BÁN ĐẢO SƠN TRÀ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ................................. 78
3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI TẠI BÁN ĐẢO
SƠN TRÀ TP ĐÀ NẴNG ....................................................................................... 78
3.1.1. Cơ sở của việc đưa ra định hướng và giải pháp ..................................... 78
3.1.2. Định hướng phát triển du lịch sinh thái tại Bán đảo Sơn Trà .............. 80
3.1.2.1. Định hướng chung............................................................................... 80
3.1.2.2. Định hướng cụ thể ............................................................................... 81
3.1.2.3. Thị trường khách mục tiêu.................................................................. 82
3.1.3. Định hướng khai thác DLST tại khu du lịch bán đảo Sơn Trà ........... 83
3.1.3.1. Xây dựng sản phẩm mới ...................................................................... 83
3.1.3.2. Quy hoạch vùng du lịch và mạng lưới các cơ sở lưu trú ................... 85
3.1.3.3. Định hướng đầu tư cho du lịch sinh thái ........................................... 86
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI TẠI
BÁN ĐẢO SƠN TRÀ ............................................................................................. 87
3.2.1. Quy hoạch tổng thể ................................................................................... 87
3.2.2. Ban hành cơ chế chính sách hỗ trợ đầu tư.............................................. 88
3.2.2.1. Đối với các nhà đầu tư thực hiện các dự án phát triển du lịch ở quận
sơn Trà............................................................................................................... 88
3.2.2.2. Đối với các hộ xin cấp phép kinh doanh tại quận Sơn Trà ............... 89
3.2.3. Phát triển cơ sở hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ du lịch ................................. 89
3.2.4. Phát triển các tour, tuyến tham quan và đa dạng các sản phẩm du lịch.. 91
3.2.4.1. Phát triển các tour, tuyến tham quan ................................................. 91
3.2.4.2. Đa dạng các sản phẩm du lịch ............................................................ 93
3.2.5. Đào tạo nguồn nhân lực phục vụ du lịch sinh thái................................. 95
3.2.6. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền và quảng bá du lịch .......................... 96
3.2.7. Kêu gọi sự phối hợp của cộng động địa phương .................................... 99
3.2.8. Bảo vệ tài nguyên và môi trường du lịch ................................................ 99
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................................. 100
1. Kết luận.............................................................................................................. 100
2. Kiến nghị............................................................................................................ 102
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................... 104
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CNH - HĐH
: Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa
DL
: Du lịch
DLST
: Du lịch sinh thái
DLBV
: Du lịch bền vững
HDV
: Hướng dẫn viên
KDL
: Khu du lịch
QĐ
: Quyết định
UBND
: Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu
Tên bảng
Trang
2.1
Lượng khách du lịch đến Quận Sơn Trà giai đoạn 2010-2015
66
2.2
2.3
2.4
Tốc độ tăng trưởng khách du lịch đến quận Sơn Trà giai đoạn
2010 - 2015
Kết quả hoạt động kinh doanh du lịch từ năm 2010 đến 2015
của quận Sơn Trà
Số lượng khách sạn ở quận Sơn Trà từ năm 2010 - 2015
66
70
73
DANH MỤC CÁC HÌNH
Số hiệu
Tên hình
Trang
2.1
Bản đồ hành chính quận Sơn Trà
46
2.2
Bản đồ du lịch thành phố Đà Nẵng
47
2.3
Bản đồ du lịch Bán đảo Sơn Trà
48
2.4
Lượng khách du lịch đến quận Sơn Trà giai đoạn 2010 - 2015
67
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Ngày nay, du lịch đã trở thành ngành kinh tế quan trọng trên toàn thế giới và
cũng là một nhu cầu không thể thiếu trong đời sống của con người. Trong bối cảnh
của nền kinh tế thế giới hiện nay gặp nhiều khó khăn nhưng nhu cầu về du lịch
không ngừng tăng lên. Thời gian này, thế giới đang ghi nhận nhiều bước tiến đáng
kể của ngành du lịch, nhất là du lịch sinh thái (DLST) và bảo tồn do những quan
ngại ngày càng lớn về vấn đề môi trường. DLST không chỉ tồn tại như một khái
niệm hay một đề tài để suy ngẫm mà đã trở thành một thực tế trên toàn cầu. Con
người muốn tìm đến với cảnh vật thiên nhiên, cảnh vật hoang dã, để tận hưởng
khơng khí trong lành, tìm hiểu những nét sinh hoạt của người dân bản địa,… Do đó,
nhu cầu DLST của người dân ngày càng phát triển.
Tuy nhiên, sự phát triển nóng của du lịch cũng kèm theo những hậu quả mang
tính lâu dài: sự ô nhiễm, xuống cấp của môi trường, sự gia tăng các tệ nạn xã hội, sự
mai một các giá trị văn hóa địa phương,…làm mờ nhạt hình ảnh, giảm sức cạnh
tranh. Vì vậy, địi hỏi phải phát triển các loại hình du lịch gắn với bảo vệ mơi
trường mà DLST với bản chất nhạy cảm và có trách nhiệm với mơi trường được coi
là một trong những loại hình du lịch góp phần đắc lực vào việc bảo vệ mơi trường
và đảm bảo sự phát triển du lịch bền vững, đã thu hút sự quan tâm rộng rãi của các
tầng lớp xã hội, đặc biệt đối với những người có nhu cầu tham quan du lịch nghiên
cứu khoa học.
DLST là loại hình du lịch có trách nhiệm hỗ trợ cho các mục tiêu bảo tồn môi
trường tự nhiên phát triển cộng đồng và được coi là loại hình du lịch thiết thực cho
phép thu hút nhiều khách du lịch mang lại nhiều lợi nhuận cao cho ngành du lịch.
DLST thực sự trở thành một động lực, một nội dung cơ bản góp phần giải quyết tốt
các mối quan hệ giữa phát triển kinh tế và bảo vệ mơi trường góp phần thúc đẩy du
lịch bền vững phát triển.
1
Đây là dấu hiệu đầy hứa hẹn về sự phát triển ngành du lịch trong tương lai.
Cùng với xu thế du lịch quốc tế đang phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu, ngành du
lịch Việt Nam đã và đang phát triển các loại hình du lịch sinh thái trên cả nước.
Tại Việt Nam, DLST là loại hình du lịch mới cả về khái niệm lẫn tổ chức
quản lý và khai thác sử dụng. mơ hình du lịch này nhằm mục đích đưa con người
về với thiên nhiên hoang sơ, trở về với văn hóa bản địa. Điều này dường như thỏa
mãn nhu cầu của con người đang sống trong cuộc sống tấp nập của nền kinh tế
đang trên đà phát triển đồng nghĩa với việc phải đối mặt với nạn ô nhiễm môi
trường nghiêm trọng.
Mà như chúng ta đã biết từ thuở xưa, huyền thoại Tiên Sa làm say đắm lịng
các tiên ơng, tiên nữ; Bãi Bụt là nơi hị hẹn của tình u... Nay, cảnh trí quận
Sơn Trà đẹp kỳ diệu hơn bao giờ hết, đặc biệt là bãi biển Mỹ Khê được coi là
một trong 6 bãi biển quyến rũ nhất hành tinh cùng hòn ngọc xanh bán đảo Sơn
Trà, đang dần biến nơi đây trở thành một nơi lý tưởng về tham quan, tắm biển,
nghỉ dưỡng.
Có thể thấy bán đảo Sơn Trà có tiềm năng du lịch rất lớn, là “một bán đảo có
đầy đủ tiềm năng để trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng trên thế giới nếu có được
một quy hoạch khoa học, lâu dài và sự đầu tư tương xứng” (Tiến sĩ Erich Kaub, Tập
đoàn ĐT&PT du lịch quốc tế Gato, Đức) nhưng trong thời gian qua việc nghiên cứu
để phát triển các loại hình dịch vụ du lịch tại đây vẫn chưa được quan tâm đúng
mức; hầu như chỉ mới tập trung cho việc hình thành các khu du lịch. Vì vậy việc
tiến hành nghiên cứu phát triển loại hình du lịch tại Sơn Trà để tạo ra nhiều sản
phẩm du lịch mới hấp dẫn, cuốn hút và lôi kéo du khách ở lưu trú lâu hơn với thành
phố Đà Nẵng là cần thiết và cấp bách.
Sản phẩm du lịch chính mà Sơn Trà hướng tới là du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng
biển cao cấp, du lịch văn hóa - tâm linh; du lịch thể thao và thể thao mạo hiểm. Sản
phẩm du lịch bổ trợ gồm: du lịch tìm hiểu văn hóa - lịch sử - cách mạng, du lịch
tham quan thắng cảnh và các sản phẩm liên kết với khu vực lân cận như Ngũ Hành
Sơn, Nam Hải Vân, Bà Nà.
2
Mục tiêu quy hoạch nhằm phấn đấu trước năm 2025, phát triển khu du lịch
Sơn Trà đáp ứng các tiêu chí của Khu DLQG; đến năm 2030 Khu DLQG Sơn Trà
trở thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng cao cấp, đặc sắc của vùng duyên
hải Nam Trung Bộ và cả nước; là một điểm đến quan trọng trên tuyến du lịch đường
bộ và đường biển quốc gia.
Bên cạnh đó phát triển du lịch sinh thái tại Bán đảo Sơn Trà cịn góp phần
quan trọng cho định hướng phát triển kinh tế, đảm bảo lợi ích của cộng đồng địa
phương vốn bị coi là còn nghèo nàn tại bán đảo Sơn Trà đồng thời gắn với đảm bảo
an ninh quốc phòng.
Trước những vấn đề còn hạn chế trong việc phát triển loại hình du lịch sinh
thái tại đây với mong muốn khai thác một cách tối ưu tiềm năng du lịch tại bán đảo
Sơn Trà nhằm phát triển kinh tế xã hội với bảo vệ tốt tài nguyên thiên nhiên, tài
nguyên môi trường biển, đảm bảo phát triển bền vững.
Chính vì những lí do trên, tơi chọn đề tài “Thực trạng và giải pháp phát triển
du lịch sinh thái ở Bán đảo Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng” cho khóa luận tốt
nghiệp của mình.
2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu đề tài là hệ thống hóa cơ sở lý luận, phân tích tiềm năng,
thế mạnh của DLST, thực trạng phát triển du lịch sinh thái tại bán đảo Sơn trà, cơ
hội và thách thức trong việc phát triển du lịch sinh thái tại bán đảo Sơn Trà, từ đó
xây dựng các giải pháp nhằm phát triển du lịch sinh thái tại bán đảo Sơn Trà.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Các hoạt động phát triển du lịch sinh thái tại bán đảo Sơn Trà, thành phố
Đà Nẵng
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Nghiên cứu thực trạng phát triển du lịch sinh thái và đề
xuất các giải pháp nhằm phát triển du lịch sinh thái ở bán đảo Sơn Trà bền vững và
hiệu quả hơn.
- Phạm vi về không gian: Bán đảo Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng
3
- Phạm vi về thời gian: Nghiên cứu thực trạng phát triển du lịch sinh thái đến
năm 2015, định hướng phát triển đến năm 2025.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập, phân tích, tổng hợp tài liệu.
Để tiến hành nghiên cứu đề tài này, đòi hỏi nhiều nguồn tài liệu từ các cơ
quan, tổ chức khác nhau. Vì thế cần phải thu thập, tổng hợp, lựa chọn những tài liệu
cần thiết liên quan đến đề tài. Sau đó tiến hành phân tích, xử lý các thơng tin và số
liệu cũng như các vấn đề thực tiễn nhằm đưa ra các dự báo, các chiến lược, giải
pháp trong tương lai.
- Phương pháp khảo sát thực địa.
Đây là phương pháp truyền thống của ngành Địa lí và là phương pháp khơng
thể thiếu đối với Địa lí du lịch. Đi thực địa giúp thơng tin chính xác, cập nhật hình
ảnh thực tế. Đây là một trong những phương pháp chủ đạo trong quá trình nghiên
cứu đề tài.
- Phương pháp sử dụng biểu đồ.
Biểu đồ, bản đồ là một trong những yếu tố quan trọng, sử dụng phương pháp
này cho phép thu thập các thông tin mới hỗ trợ cho việc nghiên cứu. Mặt khác các
yếu tố du lịch gồm nhiều thành phần du lịch và phân bố rộng lớn trong không gian.
Trong q trình khảo sát thực địa, tác giả khơng thể bao qt hết tồn lãnh thổ được.
Vì thế phải sử dụng bản đồ để quan sát từng yếu tố, đồng thời biểu đồ giúp trực
quan hóa số liệu, cụ thể hóa các đối tượng Địa lí. Từ đó người đọc có thể thấy rõ
hơn mức độ phát triển của ngành du lịch.
5. Bố cục và nội dung chủ yếu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, phần nội dung của
khóa luận bao gồm 3 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về phát triển du lịch sinh thái
Chương 2: Thực trạng phát triển du lịch sinh thái tại bán đảo Sơn Trà, Thành
Phố Đà Nẵng
Chương 3: Định hướng và giải pháp nhằm phát triển du lịch sinh thái tại bán
đảo Sơn Trà, Thành Phố Đà Nẵng
4
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI
1.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CHUNG VỀ DU LỊCH SINH THÁI
1.1.1. Du lịch sinh thái
1.1.1.1. Khái niệm
“Du lịch sinh thái” (Ecotourism) là một khái niệm tương đối mới và đã thu hút
được sự quan tâm của nhiều người, thuộc các lĩnh vực khác nhau. Đây là một khái
niệm rộng, được hiểu từ nhiều góc độ khác nhau. Đối với một số người DLST được
hiểu đơn giản là sự kết hợp của 2 từ ghép “du lịch” và “sinh thái” vốn đã quen
thuộc. Song đứng ở góc độ nhìn rộng hơn, tổng quát hơn thì một số người quan
niệm DLST là du lịch thiên nhiên, là khái niệm mà trong thực tế đã có từ đầu những
năm 1800. Với khái niệm này, mọi hoạt động du lịch có liên quan đến thiên nhiên
như tắm biển, nghỉ núi… đều được hiểu là DLST.
Có thể nói cho đến nay khái niệm về DLST vẫn còn được hiểu theo nhiều
nghĩa khác nhau, với những tên gọi khác nhau. Tuy nhiên, mặc dù những tranh luận
vẫn còn tiếp tục để đi đến một số định nghĩa chung được chấp nhận về DLST,
nhưng đa số các ý kiến tại diễn đàn quốc tế chính thức về DLST đều cho rằng:
“DLST là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên, hỗ trợ cho các hoạt động bảo tồn và
được quản lý bền vững về mặt sinh thái”. Du khách sẽ được hướng dẫn tham quan,
được lý giải về môi trường để nâng cao hiểu biết, cảm nhận được những giá trị thiên
nhiên và văn hóa mà khơng gây ra những tác động có hại đối với các hệ sinh thái và
văn hóa bản địa.
Về nội dung, DLST là loại hình du lịch tham quan, thám hiểm, đưa du khách
tới những mơi trường cịn tương đối nguyên vẹn, về các vùng thiên nhiên hoang dã,
đặc sắc để tìm hiểu, nghiên cứu các hệ sinh thái và các nền văn hóa bản địa độc đáo,
làm thức dậy ở du khách tình yêu và trách nhiệm bảo tồn phát triển đối với tự nhiên
5
và cộng đồng địa phương. Nói một cách khác, DLST là loại hình du lịch với những
hoạt động có nhận thức mạnh về thiên nhiên và ý thức trách nhiệm đối với xã hội. Ở
đây thuật ngữ “Du lịch trách nhiệm” luôn gắn liền với khái niệm DLST. Vậy DLST
là hình thức du lịch trách nhiệm, khơng làm ảnh hưởng đến các ý nghĩa bảo tồn
thiên nhiên, không ảnh hưởng đến mơi trường mặt khách cịn góp phần vào việc
duy trì, phát triển cuộc sống cộng đồng người dân địa phương.
Một số cách hiểu về DLST
Theo tổ chức bảo tồn thực vật hoang dã (World Wide Fund): DLST đề cập tới
các hoạt động du lịch đi tới những khu vực tự nhiên hoang dã, gây tác động tối thiểu
tới môi trường tự nhiên và cuộc sống của các loài động thực vật hoang dã trong khi
mang lại một số lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương và những người địa
phương phục vụ tại đó.
Theo tổ chức du lịch thế giới (UNWTO): DLST là loại hình du lịch được thực
hiện tại những khu vực tự nhiên cịn ít bị can thiệp bởi con người, với mục đích
chính là để chiêm ngưỡng, học hỏi về các loài động thực vật cư ngụ trong khu vực
đó, giúp giảm thiểu và tránh được các tác động tiêu cực tới khu vực mà khách đến
thăm. Ngồi ra DLST phải đóng góp vào cơng tác bảo tồn những khu vực tự nhiên
và phát triển những khu vực cộng đồng lân cận một cách bền vững đồng thời phải
nâng cao được khả năng nhận thức về môi trường và công tác bảo tồn đối với mỗi
người dân địa phương và du khách đến thăm.
Theo hội thảo xây dựng chiến lược Quốc gia về phát triển DLST 9/1999 tại Hà
Nội: DLST là một loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và văn hóa địa phương, có
tính giáo dục mơi trường và đóng góp cho các nỗ lực bảo tồn và phát triển với sự
tham gia tích cực của cộng đồng địa phương.
Nhận xét
Mặc dù các định nghĩa về du lịch sinh thái có khác nhau về cách diễn đạt và
ngôn từ thể hiện, nhưng trong các định nghĩa trên đều có sự thống nhất cao về nội
dung của DLST ở ba điểm:
6
Thứ nhất: Du lịch sinh thái phải được thực hiện trong mơi trường tự nhiên cịn
hoang sơ hay tương đối hoang sơ gắn với văn hóa bản địa.
Thứ hai: DLST có tính giáo dục mơi trường cao và phải có trách nhiệm với
mơi trường.
Thứ ba: DLST phải mang lợi ích kinh tế trực tiếp cho cư dân địa phương và
phải có sự tham gia của cộng đồng dân cư địa phương.
1.1.1.2. Đặc điểm của du lịch sinh thái
Dựa trên địa bàn hấp dẫn về tự nhiên cả các yếu tố văn hóa bản địa: Đối tượng
của DLST là những khu vực hấp dẫn về tự nhiên, kể cả những nét văn hóa bản địa
đặc sắc. Đặc biệt, những khu vực tự nhiên cịn tương đối ngun sơ, ít bị tác động
lớn. Chính vì vậy, hoạt động DLST thường diễn ra và thích hợp tại lãnh thổ các
vườn Quốc gia và các khu bảo tồn tự nhiên có giá trị.
Đảm bảo bền vững về sinh thái, ủng hộ bảo tồn: Đây là một đặc trưng khác
biệt vì nó được phát triển trong mơi trường có những hấp dẫn ưu thế về mặt tự
nhiên. Vì thế, trong DLST, hình thức, địa điểm và mức độ sử dụng cho các hoạt
động du lịch phải được duy trì và quản lý cho sự bền vững của cả hệ sinh thái và
bản thân ngành du lịch. Điều này được thể hiện ở quy mơ nhóm khách tham quan
thường có số lượng nhỏ, yêu cầu sử dụng các phương tiên, dịch vụ về tiện nghi của
du khách thường thấp hơn các yêu cầu về đảm bảo kinh nghiệm du lịch có chất
lượng. Các hoạt động trong DLST thường ít gây tác động đến mơi trường và du
khách sẵn sàng chi trả cho việc bảo vệ môi trường.
Có giáo dục mơi trường: Đặc điểm giao dục mơi trường trong DLST là một
yếu tố cơ bản phân biệt DLST với các loại hình du lịch khác. Giáo dục và thuyết
minh môi trường bằng các nguồn thông tin,truyền tải thông tin đến du khách thông
qua tài liệu, hướng dẫn viên, các phương tiện trên điểm, tuyến tham quan là những
hình thức quan trọng trong việc trong việc làm giàu kinh nghiệm du lịch, nâng cao
nhận thức về môi trường và bảo tồn.
Giáo dục mơi trường trong DLST có tác dụng trong việc làm thay đổi thái độ
của du khách, cộng đồng và chính ngành du lịch đối với giá trị bảo tồn, và sẽ góp
phần tạo nên sự bền vững lâu dài của những khu tự nhiên.
7
Khuyến khích cộng đồng địa phương tham gia và hưởng lợi ích du lịch: DLST
cải thiện đời sống, tăng thêm lợi ích cho cộng đống địa phương trên cơ sở cung cấp
về kiến thức, những kinh nghiệm thực tế để đa số người dân có khả năng tham gia
vào quản lý, vận hành dịch vụ DLST. Đó cũng là cách để người dân có thể trở thành
những người bảo tồn tích cực.
Cung cấp các kinh nghiệm du lịch với chất lượng cao cho du khách: Việc thỏa
mãn những mong muốn của du khách là nâng cao hiểu biết và những kinh nghiệm
du lịch lý thú, là sự tồn tại sống cịn lâu dài của ngành DLST. Vì vậy, các dịch vụ
du lịch trong DLST tập trung nhiều vào việc đáp ứng những nhu cầu nhận thức và
kinh nghiệm du lịch hơn là các dịch vụ cho nhu cầu tiện nghi. Thỏa mãn những nhu
cầu này của khách DLST chỉ nên đứng sau công tác bảo tồn và bảo vệ những gì mà
họ tham quan.
1.1.1.3. Các nguyên tắc của du lịch sinh thái
Hoạt động du lịch sinh thái cần phải tuân theo một số nguyên tắc sau:
a. Tạo điều kiện thuận lợi và đảm bảo an toàn cho khách du lịch
DLST thường ở những nơi có địa hình hiểm trở, sơng suối nhiều, nhiều vách
núi cao, vì vậy vấn đề đặt ra cho các tổ chức du lịch là cần phải chuẩn bị đầy đủ về
cơ sở vật chất và điều kiện sinh hoạt phịng khi có các sự cố xảy ra như: tai nan do
leo núi, chết đuối do tắm suối, rắn cắn…
Các tổ chức du lịch cần phải chuẩn bị điều kiện đầy đủ cho một khu vực
DLST đó là:
- Về hướng dẫn viên và nhân viên của khu du lịch cần phải có sức khỏe tốt,
biết bơi lội, biết sơ cứu, cấp cứu trong các trường hợp khách du lịch bị xảy ra tai
nạn… Các nhân viên bảo vệ ln được bố trí ở các vị trí, những nơi có thể xảy ra tai
nạn như: hồ bơi, thác nước…
- Về dụng cụ, phương tiện phục vụ du lịch như: phao bơi, dụng cụ leo núi,
các phương tiên đưa đón khách du lịch phải đảm bảo độ an tồn, đủ tiêu chuẩn
cho phép.
8
b. Có hoạt động giáo dục và diễn giải nhằm nâng cao hiểu biết về mơi trường,
qua đó tạo ý thức tham gia vào các nỗ lực bảo tồn
Đây là nguyên tắc cơ bản của hoạt động DLST, tạo ra sự khác biệt rõ ràng
giữa DLST với các loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên khác. Du khách khi rời
khỏi nơi mình đến tham quan sẽ phải có được sự hiểu biết cao hơn về các giá trị của
môi trường tự nhiên, về những đặc điểm sinh thái khu vực và văn hóa bản địa. Với
những hiểu biết đó thái độ cư xử của du khách sẽ thay đổi, được thể hiện bằng
những nỗ lực tích cực hơn trong hoạt động bảo tồn và phát triển những giá trị về tự
nhiên, sinh thái và văn hóa khu vực.
c. Bảo vệ mơi trường và duy trì hệ sinh thái
Cũng như hoạt động của các loại hình du lịch khác, DLST cũng tiềm ẩn những
tác động tiêu cực đối với môi trường và tự nhiên. Nếu như đối với những loại hình
du lịch khác, vấn đề bảo vệ mơi trường, duy trì hệ sinh thái chưa phải là những ưu
tiên hàng đầu thì ngược lại DLST coi đây là một trong những nguyên tắc cơ bản,
quan trọng cần được tuân thủ, bởi vì:
- Việc bảo vệ mơi trường và duy trì các hệ sinh thái chính là mục tiêu của hoạt
động DLST.
- Sự tồn tại của DLST gắn liền với môi trường tự nhiên và các hệ sinh thái
điển hình. Sự xuống cấp của mơi trường, sự suy thối của các hệ sinh thái đồng
nghĩa với sự đi xuống của hoạt động DLST.
Với nguyên tắc này mọi hoạt động DLST sẽ phải được quản lý chặt chẽ để
giảm thiểu các tác động đến môi trường, đồng thời phần thu nhập từ hoạt động
DLST sẽ được đầu tư trở lại để thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường và duy trì
sự phát triển các hệ sinh thái.
d. Bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa cộng đồng
Được xem là một trong những nguyên tắc quan trọng đối vớ hoạt động DLST,
bởi vì các giá trị văn hóa bản địa là một bộ phận hữu cơ không thể tách rời với các
giá trị của hệ sinht thái ở một khu vực cụ thể. Sự xuống cấp hoặc thay đổi tập tục
sinh hoạt văn hóa truyền thống của cộng đồng địa phương sẽ làm giảm sự cân bằng
9
sinh thái tự nhiên vốn có của khu vực và vì vậy sẽ làm thay đổi hệ sinh thái đó. Hậu
quả của quá trình này sẽ tác động trực tiếp đến DLST. Chính vì vậy, việc phát huy
bản sắc văn hóa cộng đồng địa phương có ý nghĩa quan trọng và là nguyên tắc hoạt
động của DLST.
e. Tạo cơ hội có việc làm và mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương
Đây vừa là nguyên tắc, vừa là mục tiêu hướng tới của DLST. Nếu như các loại
hình du lịch khác ít quan tâm đến vấn đề này và phần lớn lợi nhuận từ các hoạt động
du lịch đều thuộc về các cơng ty điều hành thì ngược lại DLST sẽ dành một phần
đáng kể lợi nhuận từ hoạt động của mình để đóng góp vào việc cải thiện môi trường
sống của cộng đồng địa phương.
Đồng thời, DLST luôn hướng tới việc huy động tối đa sự tham gia của người
dân địa phương, như đảm nhiệm vai trò hướng dẫn viên, đáp ứng chỗ nghỉ cho
khách, cung ứng nhu cầu về thực phẩm, hàng lưu niệm cho khách… thông qua đó
sẽ tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho cộng đồng địa phương. Kết quả là cuộc
sống của người dân sẽ ít bị phụ thuộc hơn vào việc khai thác tự nhiên và họ sẽ thấy
được lợi ích của việc bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên để phát triển DLST.
1.1.2. Sản phẩm du lịch sinh thái
1.1.2.1. Khái niệm
a. Khái niệm chung về sản phẩm du lịch
Sản phẩm du lịch là các dịch vụ, hàng hóa cung cấp cho du khách, được tạo
nên bởi sự kết hợp của việc khai thác các yếu tố tự nhiên, xã hội với việc sử dụng
các nguồn lực: cơ sở vật chất kĩ thuật và lao động tại một cơ sở, một vùng hay một
quốc gia nào đó.
Sản phẩm du lịch bao gồm cả những yếu tố hữu hình và yếu tố vơ hình. Xét
theo q trình tiêu dùng của du khách trên chuyến hành trình du lịch thì chúng ta có
thể tổng hợp các thành phần của sản phẩm du lịch theo các nhóm cơ bản sau:
- Dịch vụ vận chuyển
- Dịch vụ lưu trú, ăn uống
- Dịch vụ tham quan, giải trí
10
- Hàng hóa tiêu dùng và đồ lưu niệm
- Các dịch vụ khách phục vụ khách du lịch.
b. Khái niệm sản phẩm DLST
Sản phẩm DLST là giá trị sinh thái và văn hóa bản địa được khai thác dựa trên
các nguồn lực bản địa, với sự tham gia tích cực của cư dân bản địa. Một mặt làm
thỏa mãn nhu cầu DLST của du khách, mặt khách giáo dục môi trường và góp phần
vào sự bảo tồn và phát triển điểm đến du lịch.
Có thể khái quát sản phẩm DLST bằng biểu thức sau:
Sản phẩm DLST = Giá trị sinh thái và văn hóa bản địa + Dịch vụ du lịch bản địa
+ hàng hóa bản địa
Từ góc độ của các nhà cung cấp dịch vụ và hàng hóa đơn lẻ, sản phẩm DLST
bao gồm các dịch vụ, hàng hóa cung cấp cho khách du lịch và nó cũng dựa trên sự
kết hợp của việc khai thác các yếu tố tự nhiên, xã hội với việc sử dụng các nguồn
lực: cơ sở vật chất kĩ thuật và lao động tại một cơ sở, một vùng hay một quốc gia
nào đó. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý là mọi nguồn lực được sử dụng nhằm thỏa mãn
nhu cầu khách du lịch đều phải dựa trên cơ sở tại chỗ gắn với bảo vệ môi trường.
Hơn nữa, DLST vốn dựa vào tài nguyên du lịch là các hệ sinh thái còn tương đối
nguyên sơ, ít bị tác động bởi bàn tay con người nên các sản phẩm DLST phải là các
sản phẩm có thể tái sử dụng, dễ phân hủy trong tự nhiên, đảm bảo tính thẩm mỹ của
thiên nhiên, có tính giáo dục với người sử dụng và nguồn thu từ việc bán sản phẩm
đó phải đem lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng dân cư địa phương.
Từ góc độ của các nhà kinh doanh lữ hành, sản phẩm DLST là các chương
trình DLST. Chương trình DLST là tâp các dịch vụ, hàng hóa DLST được sắp đặt
trước về khơng gian và thời gian tiêu dùng theo mức giá gộp và được bán trước.
Về nguyên tắc, các công ty lữ hành DLST cũng có thể cung ứng đầy đủ các
loại hình sản phẩm trong hệ thống sản phẩm của các cơng ty lữ hành, đó là: các dịch
vụ trung gian, các chương trình du lịch trọn gói, các hoạt động kinh doanh du lịch lữ
hành tổng hợp. Các chương trình DLST là sự liên kết các sản phẩm của các nhà
cung cấp dịch vụ, sản phẩm DLST đơn lẻ thành một sản phẩm hoàn chỉnh để bán
11
cho khách du lịch với một mức giá gộp. Đây chính là sự khó khăn đối với các cơng
ty lữ hành DLST trước yêu cầu đặt ra phải thống nhât được tiêu chuẩn phục vụ vì
mơi trường trong khi vơ số các dịch vụ, sản phẩm riêng lẻ trong du lịch lại được
cung ứng bởi các nhà cung cấp dịch vụ, sản phẩm du lịch khác nhau.
1.1.2.2. Đặc điểm của sản phẩm du lịch sinh thái
a. Sản phẩm DLST chứa đựng trong nó và phản ánh gía trị tài ngun tự
nhiên và văn hóa bản địa
Tài nguyên tự nhiên trong DLST là những tài nguyên còn tương đối hoang sơ.
Những nơi có mơi trường tự nhiên là những nơi có các hệ sinh thái đang tồn tại gồm
các hệ động vật, thực vật và con người cùng tồn tại trong một không gian với một
khoảng thời gian tương đối dài. Điểm chú ý ở đây là môi trường tự nhiên được đề cập
sẽ những nơi còn tương đối nguyên sơ, chưa bị xâm phạm bởi bàn tay con người.
Văn hóa bản địa là các di tích kiến trúc, các giá trị văn hóa tồn tại dưới
dạng vật thể và phi vật thể được tạo ra bởi chính các điều kiện tự nhiên và lịch
sử phát triển của nơi đến du lịch. Nơi nào có các rừng quốc gia, các khu bảo tồn
thiên nhiên cũng như các khu văn hóa lịch sử gắn liền với thiên nhiên là nơi có
lợi thế so sánh để phát triển sản phẩm DLST vừa đem lại nguồn thu cho cộng
đồng địa phương và chính quyền sở tại vừa góp phần trong cơng tác gìn giữ và
bảo vệ các hệ sinh thái và môi trường sống. Tài nguyên tự nhiên để tạo ra sản
phẩm DLST phải đảm bảo tính đa dạng sinh học nhưng phải có giá trị thẩm mỹ
thu hút khách du lịch đến với thiên nhiên.
Mặc dù, điểm chung trong DLST là đến với thiên nhiên hoang sơ, cịn ít bị tác
động bởi bàn tay còn người nhưng mỗi điểm đến DLST, mỗi khu vực bảo tồn thiên
nhiên phải đảm bảo tính đa dạng sinh học có đặc thù để mỗi điểm tham quan có sự
hấp dẫn riêng đối với khách du lịch.
b. Sản phẩm DLST hướng tới bảo tồn các giá trị tự nhiên, văn hóa và xã hội
tại nơi đến du lịch
- Bảo tồn các giá trị tự nhiên của hệ sinh thái vốn có: Sản phẩm DLST được
thực hiện với mục đích giúp khách du lịch cũng như các cá nhân và tổ chức liên
12
quan hiểu biết hơn về thiên nhiên, về các hệ sinh thái đang tồn tại để từ đó đánh giá
lại những hành động đối với thiên nhiên trong quá khứ, tìm cách sống hịa hợp với
hiện tại và cộng sinh cùng phát triển bền vững trong tương lai.
- Bảo tồn các giá trị văn hóa của cộng đồng dân cư địa phương: Cộng đồng
dân cư địa phương được voi là những con người vốn sinh ra và cùng tồn tại với các
hệ sinh thái tự nhiên trong một khoảng thời gian tương đối dài, có tính lịch sử mà
mang nét văn hóa riêng có trong từng vùng, từng khu vực. Sản phẩm DLST thừa
nhận, tôn trọng các giá trị cố hữu và riêng có của cộng đồng dân cư địa phương.
Chính các phong tục tập quán, các điệu múa, lời hát trong cuộc sống của người dân
địa phương là một phần không thể thiếu trong việc thu hút các khách du lịch, cái mà
họ khơng thể tìm được ở những nơi mà họ đang sống và làm việc.
- Bảo tồn và nâng cao các giá trị xã hội của dân cư địa phương: cũng như các
cộng đồng dân cư thành thị, cộng đồng dân cư địa phương cũng có những mong
muốn, nhu cầu và nguyện vọng sống của mình. Họ mong muốn có một cuộc sống ấm
no, hạnh phúc, con cái được học hành đến nơi đến chốn…, và họ cũng mong muốn
phục hồi ngành du lịch địa phương theo đúng cách. Đó là nhưng mong muốn hồn
tồn đúng đắn. Nhưng cuộc sống mưu sinh đã làm họ vơ tình hủy hoại các tài nguyên
sinh thái quý giá mà họ đang có. Khi phát triển sản phẩm DLST sẽ đóng góp một
phần trong cơng cuộc xây dựng và bảo vệ cuộc sống của những người dân địa
phương trước những cám dỗ bên ngồi. Tính giáo dục trong việc sản xuất và tiêu
dùng sản phẩm DLST giúp người dân địa phương nhận ra rằng: những giá trị văn hóa
mà họ đang có là tài sản vơ cùng q giá và riêng có. Chính đó mới là cơ sở để thu
hút khách du lịch và mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương của họ.
c. Sản phẩm DLST bao hàm cả các dịch vụ thuyết minh, diễn giải mang tính
giáo dục
Tính giáo dục trong sản phẩm DLST là đặc điểm không thể thiếu để phân biệt
với các sản phẩm du lịch khác. Trong những loại hình du lịch thơng thường, du
khách mong muốn được thỏa mãn những nhu cầu thơng thường như: nghỉ ngơi giải
trí, thư giãn nhằm mục đích chính là tái sản xuất sức lao động để rồi quay trở lại
13
cơng sở với khơng khí làm việc mới đầy hứng khởi. DLST là một hình thức du lịch
mới và hồn toàn khác. Những ý nghĩa và giá trị mà DLST mang lại vượt ra khỏi
những nhu cầu thông thường của khách du lịch. Chính mục đích bảo bệ mơi trường
tự nhiên, các giá trị văn hóa xã hội của người dân địa phương và được gần gũi với
thiên nhiên đã đưa tính giáo dục vào trong DLST. Kết quả là, mỗi khách du lịch sau
khi tham gia một chương trình DLST thường học hỏi một cáì đó mới, có ý nghĩa dù
đó là kiến thức đơn giản. Những bài học này được đưa ra ngay từ khi khách du lịch
bắt đầu tham gia tour du lịch thông qua việc cung cấp thông tin về điểm đến tham
quan, những yêu cầu và nguyên tắc tham gia vào một tour DLST.
Sản phẩm DLST giúp người tham gia du lịch hiểu biết hơn về các hệ sinh thái.
Thông thường, mỗi chúng ta đều biết được có rất nhiều lồi động thực vật đang sinh
sống và cùng tồn tại trên trái đất. Việc tồn tại các hệ sinh thái vốn được chúng ta
hiểu như sự sẵn có trong tự nhiên. Tuy nhiên, rất ít người trong số chúng ta lại có
kiến thức và hiểu biết về từng loài động thực vật đang tồn tại trong tự nhiên, trừ phi
đó là những chuyên gia sinh học hoặc các nhà khoa học vì mơi trường.
Đồng thời, sản phẩm DLST cũng chứng tỏ khả năng thích nghi của con người
trong môi trường sống tự nhiên. Mặc dù lịch sử đã chứng minh, loài người là loài
động vật bậc cao, đã trải qua một q trình tiến hóa rất dài để được như ngày hôm
nay nhưng chúng ta nhận thấy rằng: Hình như càng tiến hóa, khả năng chống chọi
của chúng ta trước những cản trở của tự nhiên càng kém hơn so với các loài động
vật khác và so với chính bản thân mình. Cho đến nay, bất cứ một hành động hay
chương trình vì mục đích kinh tế đều được giám sát bởi các tổ chức môi trường.
Các tổ chức này ra đời nhằm bảo vệ môi trường sống và các hệ sinh thái vốn tự nó
đã bền vững từ trước đó. Con người khơng nên quá tự hào về khả năng chinh phục
mà đôi khi là xâm hại thiên nhiên, hãy chứng tỏ khả năng sống hài hịa với thiên
nhiên của mình.
d. Sản phẩm DLST trực tiếp mang lại phúc lợi cho cộng đồng dân cư địa phương
- Những đóng góp về vật chất: Cũng giống như các loại hình du lịch khác,
DLST đem lại vật chất, cơ hội việc làm cho những người dân địa phương. Sự gia
14
tăng về lượng khách du lịch tới 1 điểm tham quan thường kéo theo sự phát triển của
các nhà hàng, khách sạn cũng như các dịch vụ kèm theo. Sự mở rộng các cơ hội tiếp
xúc với khách du lịch, sự tăng các nguồn và lượng thông tin trao đổi mới đã thổi
một luồng sinh khí cho cộng đồng dân cư địa phương, làm cho họ bừng tỉnh và phải
thừa nhận về sự tồn tại của thế giới bên ngoài hồn tồn khác biệt với những gì mà
họ quen sống. Họ nhận thức được rằng cịn có những cơ hội việc làm và những
nguồn thu nhập khác có thể mang lại cuộc sống dồi dào vật chất hơn. Trong bối
cảnh này, bằng những cách thức khác nhau, những người dân tộc thiểu số đã và
đang hòa nhập vào sự phát triển du lịch nói riêng và sự phát triển kinh tế xã hội của
địa phương nói chung.
- Những đóng góp về tinh thần: DLST cịn mang lại những lợi ích về tinh thần
cho cộng đồng địa phương, đó là những nguồn động lực lớn để thúc đẩy họ tham
gia vào hoạt động du lịch một cách tích cực. Cộng đồng dân cư địa phương được
tôn trọng và không bị phân biệt về văn hóa địa phương, từ giọng nói, ngơn ngữ,
cách ăn mặc đến cách sinh hoạt trong đời sống xã hội. Họ được thừa nhận quyền
làm chủ đối với tài nguyên tự nhiên: động thực vật, rừng, đất đai, nguồn nước nơi
họ đã sinh ra và lớn lên. Và họ cũng có quyền tham gia, làm cơng tác tham mưu, lựa
chọn và ra quyết định đối với cuộc sống của họ trong các dự án kinh tế xã hội được
thực hiện tại địa bàn.
- Những đóng góp nâng cao về mặt nhận thức: thông qua DLST, người dân
địa phương sẽ ngày càng nhận thức được rằng du lịch ngày càng có xu hướng
phát triển và tiềm năng phát triển đó xuất phát từ những mảng thị trường du lịch
đang có những nhu cầu mới và đặc biệt mà chính họ là chủ thể đang sở hữu
những giá trị to lớn có thể thỏa mãn được những nhu cầu ngày càng tăng đó.
Chính những tài ngun tự nhiên với vẻ đẹp rất đơn giản, nhẹ nhàng hoặc nét
văn hóa thường ngày lại chính là điểm cực kỳ hấp dẫn đối với khách du lịch.
Điều đó khiến họ cần phải gìn giữ các tài ngun q gía của chính mình và làm
gương để những khách du lịch phải tuân thủ các nguyên tắc và bảo tồn các giá trị
riêng có đó.
15