Bài giảng Triết học (cao học): Chương V
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.37 MB, 53 trang )
TÀI LiỆU THAM KHẢO
1.Triết học dùng cho học viên cao học và NCS
không thuộc chuyên ngành triết học- NXB lý luận
chính trị 2007
2. Triết học dùng cho học viên cao học và NCS
khơng thuộc chun ngành triết học- NXB chính trị
quốc gia 2005 ( tập 3, chuyên đề I)
3. Giáo trình triết học Mác-Lênin ( chương I, IV,
VIII).
4. Văn kiện ĐH Đảng toàn quốc lần thứ IX, X, XI
TGQ =
Quan niệm
của con người
Thế
giới
Con
người
Cuộc
sống
Định
hướng
hoạt
động
Tri thức là yếu tố (cơ sở) trực tiếp cho sự hình thành THẾ GIỚI QUAN
TRI THỨC chỉ gia nhập THẾ GIỚI QUAN khi nó đã trở thành NIỀM TIN
định hướng cho mọi HOẠT ĐỘNG của con người
ỀM
Ni
N
TI
C
HỨ
IT
TR
ĐỘNG LỰC
Như vậy từ các hiểu biết về thế giới hiện
thực bức tranh về thế giới trong ý thức
(THẾ GIỚI QUAN) quyết định lại thái độ và
hành vi của con người đối với thế giới.
TGQ đúng đắn sẽ hướng con người hoạt
động theo sự phát triển lôgic của xã hội và
góp phần vào sự tiến bộ của xã hội
thế giới quan là trụ cột về mặt hệ tư
tưởng của nhân cách, là cơ sở cho đạo đức,
chính trị và hành vi
ế
ận th h
h
n
Nhìn ng quan
xu
gi ớ i
Là lăng kính
để con người
Tự x
chín em xét
h bả
n thâ
n
Xác định mục đích,
ý nghĩa cuộc sống
Lựa chọn cách thức hoạt động
đạt được mục đích, ý nghĩa đó
Như vậy thế giới quan nào sẽ dẫn đến hình thành nhân sinh quan ấy
Nhân sinh quan
Tích cực
Chủ động
trong
cuộc sống
thế giới quan
Đúng đắn
Sáng tạo
trong
hoạt động
Như vậy thế giới quan nào sẽ dẫn đến hình thành nhân sinh quan ấy
Nhân sinh quan
Tíêu cực
Thụ động
trong
cuộc sống
thế giới quan
Sai lầm
Sai lệch
trong
hoạt động
Như vậy thế giới quan nào sẽ dẫn đến hình thành nhân sinh quan ấy
Cấp độ
THẾ GIỚI QUAN TRIẾT HỌC
THẾ GIỚI QUAN TÔN GIÁO
THẾ GIỚI QUAN THẦN THOẠI
Thời gian
TGQDT: là TGQ thừa nhận bản chất của thế giới
là TINH THẦN và thừa nhận vai trò quyết định của
các yếu tố TINH THẦN đối với thế giới vật chất
nói chung, đối với con người, xã hội lồi người
nói riêng
Thế giới quan duy tâm thể hiện rất đa dạng dưới
nhiều cấp độ khác nhau
Tính đa dạng
của TGQDT
phụ thuộc
vào sự đa
dạng của
quan niệm
về tinh thần
05/13/21
Là ý thức của con người
như ý chí, tình cảm, tri thức,
kinh nghiệm….
Là bản nguyên bên ngoài
con người như “ tinh thần
tối cao”; “YNTĐ” hay “
Đấng sáng tạo”
14
TGQDV: là TGQ thừa nhận bản chất của thế giới
là VẬT CHẤT, thừa nhận vai trò quyết định của
các VẬT CHẤT đối với các biểu hiện của đời sống
tinh thần và thừa nhận vị trí, vai trị của con
người trong cuộc sống hiện thực
Chỉ có một
TG
duy nhất
là TG
Vật chất
tồn tại
vĩnh viễn
Hiện tượng
tinh thần
chỉ là sự
phản ánh
của thế giới
vật chất
Vật chất
là cái
quyết định
Nhưng
tinh thần
có tính
năng động
tính tích cực
V.I.Lênin: cơ sở quan trọng nhất để xác định một
TGQ là duy vật hay duy tâm là xem TGQ đó quan
niệm như thế nào về vị trí, vai trị của vật chất,
của ý thức trong mối quan hệ giữa chúng
Một là TGQ duy vật chất phác: là thế giới quan
thể hiện trình độ nhận thức ngây thơ chất phác
của những nhà duy vật
TGQ duy vật chất phác thể hiện rõ nét ở thời cổ đại
TGQ duy vật chất phác
Nhận thức mang nặng tính chủ quan, phỏng đốn
Chưa có những căn cứ khoa học vững chắc
Hạn
chế
Đồng nhất vật chất với vật thể
Từ đó dẫn đến tính khơng triệt để khi giải quyết
những vấn đề xã hội
Đ
Ĩ
N
G
GĨP
05/13/21
Chỉ dừng ở giải thích thế giới chứ khơng cải tạo TG
Đánh dấu bước chuyển từ TGQ thần thoại
sang TGQ triết học.
Định hướng cho con người nhận thức và cải
tạo TG
19
Hai là TGQ duy vật siêu hình: là thế giới quan của
các nhà triết học Tây Âu thế kỷ XVII-XVIII
TGQ duy vật siêu hình
THẾ
KỶ
XVIIXVIII
Khoa học tự
nhiên nhất là
khoa học cơ
học rất phát
triển
Phương pháp
phân tích là
phương pháp
nhận thức chủ
yếu - là phương
pháp tối ưu
trong nhận thức
DO ĐÓ
Các nhà TH duy vật mang TGQ siêu hình. Cụ thể:
• Các sự vật tồn tại cạnh nhau khơng có quan hệ.
05/13/21
• Coi con người như như một cỗ máy
21
Ba là TGQ duy vật biện chứng: là thế giới quan
của Mác-Ăngghen – Lênin nhằm trang bị cho con
người phương pháp tư duy khoa học để nhận
thức và cải tạo thế giới
TGQ duy vật biện chứng
Đặc
trưng
Là sự thống nhất giữa TGQDV và
phương pháp biện chứng nó
thực sự là khoa học triết học
Là TGQ DV triệt để
Là TGQ của g/c VS thống nhất
chặt chẽ giữa tính cách mạng, tính
khoa học, tính thực tiễn, và tính lý
luận
05/13/21
Giải quyết đúng đắn vấn đề cơ bản
của triết học từ quan điểm thực tiễn
23
Một là: Bản chất của thế giới là vật chất
Vật chất theo định nghĩa của lênin là cái tồn tại khách
quan và có thể nhận thức được. Do đó:
động viên các nhà khoa học nghiên cứu về vật chất
Phân biệt được cái gì là vật chất trong xã hội
