Lý thuyết và bài tập Xác định dòng điện cảm ứng sinh ra trong khung dây theo Qui tắc nắm bàn tay phải

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (744.92 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

XÁC ĐỊNH DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG

SINH RA TRONG KHUNG DÂY THEO

QUI TẮC NẮM BÀN TAY PHẢI

1. Lý thuyết

Bước 1:

Vẽ B của dụng cụ cịn lại (khơng phải dụng cụ mà đề yêu cầu xác định IC ). Cụ thể:
+) Nam châm: B ra cực Bắc (N), vào cực Nam (S).

+) Dây dẫn thẳng dài: Dùng quy tắc nắm bàn tay phải 1:

“Giơ ngón cái của bàn tay phải hướng theo chiều dịng điện, khum bốn ngón kia xung quanh dây dẫn thì
chiều từ cổ tay đến các ngon tay là chiều của đường sức từ”.

+) Vòng dây tròn, ống dây dài: Dùng quy tắc bàn tay phải 2:

“Khum tay phải theo vòng dây của khung sao cho chiều từ cổ tay đến các ngón tay trùng với chiều dịng
điện trong khung, ngón cái chỗi ra chỉ chiều các đường sức từ xuyên qua mặt phẳng dòng điện”.

Bước 2:

Xét từ thông qua B qua Nam châm, Dây dẫn thẳng, Vòng dây tròn hay Ống dây,… tăng hay giảm
+) Nếu  tăng thì Bc ngược chiều B , nếu  giảm thì Bc cùng chiều B .

+) Quy tắc chung: gần ngược – xa cùng. Nghĩa là khu nam châm hay khung dây lại gần nhau thì Bc và B
ngược. Cịn khi ra xa nhau thì Bc



và B ngược

Bước 3:

Xác định dòng điện cảm ứng sinh ra trong khung dây theo qui tắc nắm bàn tay phải.

2. Bài tập vận dụng

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

d) Đóng khóa K.

e) Giảm cường độ dòng điện trong ống dây.

f) Khung dây ban đàu trong từ trường hình vng, sau đó dược kéo thành hình chữ nhật ngày càng dẹt đi.

Lời giải:

a) Thanh nam châm rơi đến gần khung dây, sau đó đi qua khung dây và rơi ra
khỏi khung dây:

+) Cảm ứng từ B của nam châm có hướng vào S ra N.

+) Khi nam châm rơi lại gần khung dây ABCD thì cảm ứng từ cảm ứng Bc
của khung dây có chiều ngược với cảm ứng từ B . Áp dụng quy tắc nắm bàn
tay phải suy ra dòng điện cảm ứng trong khung dây ABCD có chiều từ

A   D C B A như hình.

+) Sau khi nam châm qua khung dây thì nam châm sẽ ra xa dần khung dây
nên lúc này cảm ứng từ cảm ứng Bc của khung có chiều cùng với cảm ứng từ

B


</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

b) Con chạy của biến trở R di chuyển sang phải:

+) Dòng điện tròn sinh ra cảm ứng từ B có chiều từ trong ra ngồi.
+) Khi biến trở dịch chuyển sang phải thì điện trở R tăng nên dịng điện I

trong mạch giảm  cảm ứng từ B do vịng dây trong sinh ra cũng giảm

 từ thơng giảm  từ trường cảm ứng Bc sẽ cùng chiều với từ trường
của dịng điện trịn (chiều từ trong ra ngồi).

+) Áp dụng quy tắc nắm bàn tay phải: chiều của dịng điện cảm ứng trong
khung dây ABCD có chiều từ A   B C D A.

c) Đưa khung dây ra xa dòng điện:

+) Cảm ứng từ B do dòng điện I gây ra ở khung dây ABCD có chiều từ
ngồi vào trong.

+) Vì khung dây ra xa dịng điện I nên từ thông giảm  từ trường cảm
ứng Bc



của khung dây sẽ cùng chiều với từ trường B .

+) Áp dụng quy tắc nắm bàn tay phải: chiều của dịng điện cảm ứng trong
khung dây ABCD có chiều từ A   B C D A .

d) Đóng khóa K:

+) Khi đóng khóa K trong mạch có dịng điện I tăng từ 0 đến I

+) Áp dụng quy tắc nắm bàn tay phải xác định được chiều cảm ứng từ B
bên trong ống dây có chiều như hình.

+) Vì dịng điện có cường độ tăng từ 0 đến I nên từ thông cũng tăng

 chiều cảm ứng từ cảm ứng Bc



</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

e) Giảm cường độ dòng điện trong ống dây:

+) Cảm ứng từ B bên trong ống dây có chiều từ trên xuống như hình.
+) Vì cường độ dịng điện giảm nên từ thơng gửi qua khung dây ABCD
giảm do đó cảm ứng từ cảm ứng Bc



cùng chiều với cảm ứng từ B của
ống dây.

+) Áp dụng quy tắc nắm bàn tay phải: chiều của dòng điện cảm ứng trong
khung dây ABCD có chiều dài từ A   D C B A .

f) Kéo khung dây thành hình chữ nhật ngày càng dẹt đi:

Khi 2 hình có cùng chu vi thì hình vng có diện tích lớn hơn hình chữ
nhật. Do đó, trong q trình kéo thì diện tích của khung giảm dần, dẫn đến
từ thơng qua khung giảm  từ trường cảm ứng Bc cùng chiều với B

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

WebsiteHOC247cung cấp một môi trườnghọc trực tuyếnsinh động, nhiềutiện ích thơng minh, nội
dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm,
giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạmđến từ các trường Đại học và các trường chuyên
danh tiếng.

I.

Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG:Đội ngũGV Giỏi, Kinh nghiệmtừ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây dựng
các khóaluyện thi THPTQGcác mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn:Ơn thiHSG lớp 9và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toáncác trường
PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên khác cùng
TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Toán Nâng Cao THCS:Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS lớp 6,
7, 8, 9 yêu thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt ở các kỳ
thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Toán:Bồi dưỡng 5 phân mơnĐại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học vàTổ Hợpdành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm:TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần Nam
Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩncùng đôi HLV đạt thành
tích cao HSG Quốc Gia.

III.

Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET:Website hoc miễn phí các bài học theochương trình SGKtừ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các môn
học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham khảo
phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV:KênhYoutubecung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn phí