LÛÅA CHỔN PHÛÚNG TIÏÅN GIAO
ÂTIÏËP
SÛÃ DNG
CHO T
NGƯN NGÛÄ
Y NGƯN
NỐI HA
NGÛÄ KĐ HIÏÅU
NGUỴN HÂ MY - NGUỴN MINH PHÛÚÅNG*

Ngây nhêån bâi: 30/10/2017; ngây sûãa chûäa: 01/11/2017; ngây duåt àùng: 09/11/2017.
Abstract: 
For children with hearing impairment, hearing loss affects their development in all areas such as cognition, behavior
especially the field of communication. Because the hearing ability is impaired, the ability to communicate in spoken language of
impairment  is limited.  Besides, sign  language,  considered their  mother tongue,  shows  the same linguistic properties  and  use a
language. It only has some differences in expressive forms and grammar structures. This paper addresses some strengths and li
language  and  sign  language  for  children  with  hearing  impairment,  and  some  of  the  factors  that  influence  the  language  de
communication of children with hearing impairment.
Keywords: 
Children with hearing impairment, means of communication, spoken language, sign language.

1. Àùåt vêën àïì
ngûä nối  ca  trễ  coõnrờởtnhiùỡu haồnchùở. Nùởukhửng
Ngaõynay,cuõngvỳỏisỷồphaỏttriùớncuóakhoahoồc,kụtrangbừphỷỳngtiùồngiaotiùởpbựỗngngửnngỷọkủhiùồu,
thuờồt,conngỷỳõiphaỏtminhracaỏcphỷỳngtiùồnkụthuờồt nhỷọngtreóiùởcnaõyrờởtkhoỏcoỏthùớgiaotiùởp,phaỏttriùớn
hiùồnaồi.Sỷồraỳõicuóamaỏytrỳồthủnh,iùồncỷồcửởctaicoỏ
nhờồnthỷỏc,vaõhoõanhờồpcửồngửỡng.
yỏnghụarờởtlỳỏnửởivỳỏitreóiùởc,giuỏptreócoỏthùớnghe 2. Nửồi dung
ỷỳồcờmthanhcuóamửitrỷỳõngxungquanhvaõờm
2.1. Nhỷọngỷuiùớm vaõhaồn chùở ca viïåc  sûã
thanh tiïëng nối. Tuy nhiïn, nhûäng thiïët bõ trúå thđnh chó dng ngưn ngûä nối vâ ngưn ngûä kđ hiïåu àưëi vúái

cố tấc dng khụëch àẩi êm thanh chûá khưng thïí chûäa trễ àiïëc
àûúåc têåt àiïëc. Viïåc nghe qua mấy trúå thđnh hóåc nghe
2.1.1. Vïì ngưn ngûä nối
qua àiïån cûåc ưëc tai cố nhiïìu àiïím khấc biïåt vúái êm
Thêåt dïỵ dâng àïí hiïíu àûúåc mong mën ca àa sưë
thanh  nghe  àûúåc  qua  tai  bịnh  thûúâng.  Nïëu  khưng
cha mể nghe bịnh thûúâng lâ cố mưåt àûáa con nối vâ
àûúåc têåp luån, phc hưìi khẫ nùng nghe ph húåp thị hoẩt  àưång  “bịnh  thûúâng”.  Hêìu  hïët  cấc  nhâ  chuyùn
treóvờợnkhửngthùớnghevaõnoỏiỷỳồc.
mửnvùỡtờồtiùởc,ngaycaónhỷọngngỷỳõisỷóduồngngửn
Duõngkủhiùồuhaykhửngduõngkủhiùồulaõmửồttrong ngỷọkủhiùồuùỡunhờồnthờởy,nhỷọngtreócoỏngửnngỷọnoỏi
nhiùỡuvờởnùỡcờỡnphaóiửởimựồtcuóacaỏcgiaũnhcoỏtreóỷỳồcnhiùỡuthuờồnlỳồihỳnsovỳỏinhỷọngtreókhửngcoỏ
iùởc.Trongmửồtchỷõngmỷồcnaõooỏthũờylaõvờởnùỡngửnngỷọnoỏi.Vũgiaotiùởpbựỗngngửnngỷọnoỏilaõphỷỳng
troồngtờmnhờởt.Vỳỏinhiùỡuchameồ,viùồcchờởpnhờồntờồttiùồntraoửớithửngthỷỳõngtrongxaọhửồi,sỷóduồngvaõ
iùởccuóaconaọuókhoỏkhựn,vaõviùồcquyùởtừnh sỷóhiùớulỳõi noỏihiùồuquaó chopheỏp treóiùởcgiao tiùởpdùợ
duồngngửnngỷọkủhiùồulaõngửnngỷọờỡutiùncuóatreó daõngvỳỏinhiùỡungỷỳõitrongcửồngửỡng.Kùởtquaólaõkhaó
dỷỳõngnhỷlaõmửồtbỷỳỏcirờởttroồngaồi.Dooỏ,nhiùỡunựngnoỏivaõhiùớulỳõinoỏicho treóiùởccỳhửồitửởtnhờởt
chameồcửởgựổngùớtreóhoồcngửnngỷọnoỏi,maõmửồtvaõi
ỷỳồcửồc lờồpvaõ gip trễ  cố nhiïìu  sûå lûåa  chổn hún
khđa cẩnh ca ngưn ngûä nối àùåc biïåt khố àưëi vúái trễ àiïëc.
trong nghïì nghiïåp, xậ hưåi vâ giấo dc. Viïåc hổc àổc
Cấc kïët quẫ nghiïn cûáu vïì sûå phất triïín ngưn ngûä cng àûúåc nêng cao nïëu cố lúâi nối vị sûå tûúng ûáng
àậ khùèng àõnh mổi trễ àïìu àûúåc hûúãng lúåi tûâ phûúnggiûäa hịnh thûác nối vâ viïët gip phất triïín cấc kơ nùng
thûác  giao  tiïëp  àa dẩng vâ ngưn  ngûä  kđ  hiùồu laõ mửồtlụnhhửồitỷõ.Lỳõinoỏicuọngcoỏvaitroõquantroồngtrongcaỏc
thaõnhtửởquantroồngtronggiaotiùởpsỳỏmcuóahờỡuhùởt quaỏtrũnhghinhỳỏ,baogửỡmviùồcửnlaồivaõhửỡitỷỳónglaồi
treóiùởc.Viùồclỷồachoồnngửnngỷọnaõochotreóiùởchoồcbựỗnglỳõinoỏi.Nhỷọnglủdonaõychothờởykhửngnùnboó
vaõsỷó duồngcoỏaónhhỷỳóng rờởtlỳỏnùởnsỷồ phaỏttriùớn
quacỳhửồihoồcgiaotiùởpbựỗngngửnngỷọnoỏichotreó
ngửnngỷọcuóatreóvaõcaỏcvờởnùỡgiaỏoduồctreótronghiùồn
iùởccoõnuótiùỡmnựng.

taồivaõsaunaõy[1].
Tuynhiùn, nùởunhỷ treóbũnhthỷỳõngỷỳồc nghe
nỷỳỏctanhỷọngnựmgờỡnờyaọbựổtờỡuchuỏthờởyờmthanhvaõbựổtờỡuhoồcnoỏitỷõkhitreósinhrathũ
troồngùởnviùồcgiaỏoduồctreóiùởcnhỷngasửởchútờồpviùồchoồcnoỏiỳótreóiùởcchúỷỳồcbựổtờỡukhicoỏsỷồhửợtrỳồ
trungtheohỷỳỏngtiùởpcờồnngửnngỷọnoỏi.Songthỷồctùở ca thiïët bõ trúå thđnh, nïëu khưng cố thiïët bõ trúå thđnh,
hêìu hïët trễ àiïëc àûúåc phất hiïån mån, thiïëu thiïët bõ trúå
thđnh, khưng àûúåc giấo dc súám, nïn khẫ nùng ngưn * Trûúâng Àẩi hổc Sû phẩm Hâ Nưåi

(Thấng 11/2017)

Tẩp chđ Giấo dc SƯË ÀÙÅC BIÏÅT 111


trễ àiïëc khưng thïí nghe thêëy êm thanh, tiïëng nối xung hịnh thânh cấc kơ nùng ngưn ngûä nối úã trễ àiïëc. Do
quanh, do àố khưng cố khẫ nùng bùỉt chûúác tiïëng nối àố, hổ khưng duy trị viïåc sûã dng ngưn ngûä kđ hiïåu.
vâ trễ khưng thïí tûå hổc àûúåc. Bïn cẩnh àố, sûå phấtTuy  nhiïn, cấc  nghiïn  cûáu cho  thêëy,  ngưn ngûä  kđ
triïín ngưn ngûä nối ca t
rễ àiïëc cng bõ ẫnh hûúãng bao hiïåu dûúâng nhû hưỵ trúå viïåc hổc ngưn ngûä nối úã trễ
gưìm ngưn ngûä  noỏi phaỏt triùớnchờồm chaồphoựồc khoỏiùởc,kùớcaónhỷọngtreócờởyiùồncỷồcửởctai,vaõkhửng
hoồcỷỳồc ngửnngỷọnoỏi.Thờồm chủcaónhỷọng treócoỏ
coỏmửồtbựỗngchỷỏngnaõovùỡsỷồcaóntrỳócuóanoỏửởivỳỏi
nhỷọngkhiùởmkhuyùởtvùỡngheỳómỷỏcửồnheồcuọngcoỏviùồchoồcngửnngỷọnoỏi.Nhỷọngtreóiùởchoồcngửnngỷọ
nhỷọngsỷồ chờồmtrùợỳómửồtsửởmựồtcuóasỷồ phaỏttriùớn
kủhiùồutỷõnhoócoỏxuhỷỳỏngiùỡuchúnhcaómxuỏctửởt
ngửnngỷọ.Treóiùởcthỷỳõngtiùởpthucaỏcquytựổcngỷọhỳn.Chuỏngcuọngcoỏxuhỷỳỏnghoồctửởthỳnỳótrỷỳõng
phaỏpchờồmhỳn,iùỡunaõyxaóyravỳỏicaótreóiùởcsờu vaõcoỏmửởiquanhùồxaọhửồitửởthỳnvỳỏichameồvaõbaồn
cuọngnhỷcaỏctreóiùởcnheồhỳn[2].Nghiùncỷỏuthang beõcuọngsỷóduồngngửnngỷọkủhiùồukhisosaỏnhvỳỏi
orửồngtaồiCanadachothờởyrựỗngmựồcduõ93%treó nhỷọng treó coỏ cuõng mỷỏc ửồ mờởt thủnh lûåc  chó  hổc
àiïëc  ban  àêìu  tham  gia  vâo  mưåt  chûúng  trũnh phaỏt ngửnngỷọnoỏi.
triùớnthủnhgiaỏcvaõngửnngỷọnoỏinhỷngsauoỏgiaóm

Nhỷọngbựỗngchỷỏngỷỳồcỷarachothờởynhỷọng
xuửởngcoõn67%khitreóchuờớnbừvaõotiùớuhoồc.Khitreóthuờồnlỳồivùỡmựồtnhờồnthỷỏcvaõngửnngỷọsỳỏmỳótreóiùởc
vaõotrỷỳõngtiùớuhoồcthũsửởnaõygiaómxuửởngcoõn58%
coỏchameồiùởchoựồccoỏchameồnghebũnhthỷỳõngcoỏ
vaõchúcoỏ31%coõnduytrũùởnkhihoồccờởp2[3].Trong khaónựngsỷóduồngngửnngỷọkủhiùồu,nhỷọngtraóinghiùồm
khioỏ,hỳnnỷóasửởtreóiùởcỳóCanadavaõHoaKũỷỳồc sỳỏmvỳỏingửnngỷọkủhiùồuỷỳồckũvoồnglaõcoỏaónhhỷỳóng
ghinhờồnlaõcoỏnhỷọnglỳõinoỏikhửngthùớhiùớuỷỳồc[4].tủchcỷồclùnsỷồphaỏttriùớnngửnngỷọnoỏi,bờởtkùớtũnh
Nguyùn nhờn cuóa nhỷọng khiùởm khuyùởt ngưn  ngûä trẩng thđnh lûåc ca trễ. Bïn cẩnh àố, nghiïn cûáu ca
nây  lâ  do  bẫn  thên  khiïëm  khuët  vïì  nghe, cỳ hửồi Capircivaõcửồngsỷồaọchỷỏngminhrựỗngtreónghebũnh
thamgiavaõocaỏccuửồchửồithoaồibựỗnglỳõibừhaồnchùở
thỷỳõnghoồcngửnngỷọkủhiùồunhỷlaõngửnngỷọthỷỏhai
nùnnhỷọngtreóiùởckhửngcoỏcuõngcỳhửồiùớhoồccaỏc thùớhiùồnkhaónựngnhũnkhửnggiantửởt,baogửỡmthừ
quytựổcngửnngỷọ.
giaỏcvaõnựnglỷồctrigiaỏcphờnbiùồt,nhờồnracaỏcmửởi
2.1.2.Vùỡngửnngỷọkủhiùồu
quanhùồkhửnggiantửởthỳnsovỳỏinhoỏmtreóhoồcmửồt
Ngửnngỷọkủhiùồukhửngphaóilaõngửnngỷọmỳỏira ngửn ngỷọ noỏilaõ ngửn ngỷọ thûá  hai  [7].  Mưåt  vâi  nhâ
àúâi, nố cng cố lõch sûã hịnh thânh vâ phất triïín tûâ rêët
nghiïn cûáu àậ dûå bấo nhûäng ẫnh hûúãng tđch cûåc ca
súám. Ngưn ngûä kđ hiïåu lâ quy ûúác vïì mưåt  nghơa ca
viïåc hổc ngưn ngûä kđ hiïåu súám trong viïåc lơnh hưåi cấc
sûå vêåt, sûå viïåc,... thưng qua cấc cûã àưång ca tay. Ngưn kơ nùng nối, cấc quy tùỉc ngûä phấp vâ hịnh thấi ca
ngûä kđ hiïåu lâ hịnh thûác giao tiïëp thån lúåi vâ hiïåu quẫ
ngưn ngûä nối vïì sau [8].
àưëi vúái ngûúâi àiïëc [5].
Ngưn ngûä lâ ëu tưë quan trổng àưëi vúái sûå phất triïín
Hưåi ngûúâi àiïëc Thïë giúái àậ khùèng àõnh: khưngbịnh thûúâng ca con ngûúâi vâ lâ phûúng tiïån àïí khấm
chó cố duy nhêët ngưn ngûä nối múái cố thïí gip ngûúâi
phấ thïë giúái. Tuy nhiïn, vị phêìn lúán trễ àiïëc àûúåc sinh
àiïëc giao tiïëp trong xậ hưåi mâ côn cố nhûäng phûúng ra búãi nhûäng bêåc cha mể nghe bịnh thûúâng khưng sûã

tiïån  khấc  nhau,  nhûäng cấch  giao  tiïëp  khấc  nhau dng kđ hiïåu nïn nhiïìu trễ khưng àûúåc tiïëp cêån toân
ph húåp vúái hổ. Ngûúâi àiïëc mën àûúåc xấc àõnh àïí
diïån vúái ngưn ngûä trong thïë giúái ca chng cho àïën
lûåa  chổn  ngưn  ngûä  giao  tiïëp  ph  húåp,  loẩi  ngưn khi qua gêìn hïët giai àoẩn phất triïín ngưn ngûä. Nhûäng
ngûä nây do chđnh hổ lûåa chổn cho ph húåp vúái vùnnghiïn cûáu hiïån cố cho thêëy, vúái trễ mêët thđnh lûåc mûác
hốa vâ cấch thûác giao tiïëp ca hổ, chûá khưng phẫiàưå nùång vâ sêu mâ khưng àûúåc trang bõ thiïët bõ trúå
thûá ngưn ngûä do ngûúâi nghe bịnh thûúâng lûåa chổn. thđnh thûåc sûå ph húåp, nïëu chó trẫi nghiïåm ngưn ngûä
Viïåc  ngûúâi  àiïëc  cố  nghe ỷỳồc hay khửng khửng noỏithũviùồccungcờởpchotreócửngcuồngửnngỷọphuồc
quan troồng bựỗng viùồc hoồ cố  giao  tiïëp  àûúåc  hay v nhûäng mc tiïu xậ hưåi vâ hổc têåp sệ thêët bẩi. Àiïìu
khưng. Lõch sûã nghiïn cûáu giấo dc ngûúâi àiïëc vâ quan trổng nhêët lâ trễ àiïëc, cng nhû trễ nghe rộ, cố
thûåc tïë  àậ khùèng àõnh, ngưn ngûä kđ hiïåu  lâ ngưn thïí giao tiïëp àûúåc vúái cha mể chng ngay tûâ ban àêìu.
ngûä ph húåp nhêët àưëi vúái ngûúâi àiïëc. Ngûúâi àiïëc cố
Tûâ sûå bêåp bể àïën cûã chó àiïåu bưå, àïën tûâ ngûä vâ kđ hiïåu
nhu cêìu hổc ngưn ngûä kđ hiïåu cng giưëng nhû ngûúâi àêìu tiïn,  rưìi àïën  ngưn  ngûä  phûác  tẩp hún, àïìu  cho
nghe bịnh thûúâng cố nhu cêìu hổc ngưn ngûä lúâi nối thêëy sûå phất triïín ngưn ngûä bịnh thûúâng ph thåc
mể àễ ca mịnh [6].
vâo sûå giao tiïëp thûúâng xun, liïn tc giûäa trễ àiïëc
Mưåt sưë cha mể nghe bịnh thûúâng tin tûúãng mưåt vúái nhûäng  ngûúâi xung  quanh,bờởtkùớ laõ duõngngửn
caỏchsai lờỡmrựỗnghoồc kủhiùồu seọgờycaón trỳóviùồcngỷọnoỏihayngửnngỷọkủhiùồu.

112 Taồp chủ Giaỏo dc SƯË ÀÙÅC BIÏÅT

(Thấng 11/2017)


2.2. Cấc ëu tưë ẫnh hûúãng àïën sûå phất triïín nghe cố vai trô quan trổng trong viïåc gip trễ khiïëm
ngưn ngûä vâ giao tiïëp ca trễ àiïëc
thđnh biïët sûã dng sûác nghe khi àeo mấy trúå thđnh àïí
Sûå phất triïín ngưn ngûä ca trễ em chõu tấc àưång phất triïín khẫ nùng giao tiïëp vâ hổc ngưn ngûä nối mưåt
ca cấc ëu tưë: vïì sinh l

đ vâ sûå hoân thiïån bưå mấycấch tûå nhiïn.
phất êm, khẫ nùng nhêån thûác ca trễ, cấc ëu tưë - Can thiïåp súám:
xậ hưåi (trịnh àưå vùn hoấ ca bưë mể, trịnh àưå ngưn Sûå phất triïín ca kơ thåt ào lûúâng thđnh lûåc úã trễ
ngûä ca nhûäng ngûúâi xung quanh, sûå tiïëp xc ca nhỗ hiïån nay cố thïí phất hiïån vâ ào thđnh lûåc cho trễ
trễ vúái mưi trûúâng, vúái cấc phûúng tiïån thưng tin àẩi ngay tûâ khi múái sinh nhû kơ thåt ào àiïån thđnh giấc
chng nhû ti vi, tranh ẫnh...), hóåc trễ sûã dng nhiïìu thên nậo. Nhúâ kơ thåt nây nhiïìu trễ bõ àiïëc nùång sệ
ngưn  ngûä...
àûúåc xấc àõnh ngay trong nhûäng tìn tíi àêìu tiïn vâ
Ngoâi cấc ëu tưë chung ẫnh hûúãng àïën sûå phấtrêët cố lúåi khi sûã dng cấc dng c trúå thđnh trong nhûäng
triïín ngưn ngûä ca trễ em úã trïn, sûå phất triïín ngưn nùm àêìu àúâi ca trễ.
ngûä ca trễ àiïëc côn chõu ẫnh hûúãng ca cấc ëu tưë Caỏcnghiùncỷỏuvùỡaónhhỷỳóngcuóacanthiùồpsỳỏm
khaỏccoỏliùnquanùởnkhuyùởttờồtcuóatreóoỏlaõ:
ùởnsỷồ phaỏt triùớn ngửnngỷọcuóa treó iùởc trùn nhiùỡu
-Mỷỏcửồiùởcvaõsỷồhửợtrỳồthủnhhoồcchotreóiùởc
: phỷỳngdiùồnkhaỏcnhauvaõthửởngnhờởtnhờồnừnhrựỗng
Sỷồ phaỏt triïín  ngưn  ngûä dûåa  trïn  tiïìn  àïì lâ  khẫ can thiïåp súám cố nhûäng àống gốp tẩo nïn sûå khấc
nùng nghe, do vêåy khi trễ cố sûå suy giẫm vïì khẫ nùng biïåt vïì ngưn ngûä sau nây ca trễ àiïëc. Mùåc d ëu tưë
nghe thị sûå phất triïín ngưn ngûä bõ ẫnh hûúãng. Tuy vïì thúâi àiïím can thiïåp súám àûúåc xấc àõnh khấc nhau,
nhiïn, mûác àưå suy giẫm khẫ nùng nghe hay mûác àưå song cấc kïët quẫ àïìu cho thêëy, cố sûå khấc biïåt rộ râng
àiïëc  úã  mưỵi  trễ  lâ khấc  nhau.  Thưng  thûúâng  thị  cấcúã nhốm trễ àûúåc phất hiïån súám, cấc mưëc phất triïín vïì
mûác  àưå  àiïëc  cố  ẫnh  hûúãng  đt  nhiïìu  àïën  khẫ  nùng phaỏtờm,tỷõvỷồngvaõkhaónựngdiùợnaồtcoỏsỷồchùnh
nghevaõsỷồphaỏttriùớnngửnngỷọnoỏicuóatreó,iùởccaõnglùồchaỏngkùớgiỷọanhoỏmtreóỷỳồccanthiùồpsỳỏmhỳn
nựồngthũcaõngaónhhỷỳóngtỳỏisỷồphaỏttriùớnngửnngỷọ.vỳỏinhoỏmỷỳồccanthiùồpmuửồnhỳn[10].
Nhiùỡunghiùncỷỏuaọchúrarựỗnghiùởmcoỏtreóemnaõo
Ngoaõiyùởutửởthỳõiiùớmcanthiùồpsỳỏm,caỏcyùởutửở
bừiùởchoaõntoaõnngaytỷõkhimỳỏisinh,hờỡuhùởttreóiùởcnùỡntaóng coỏliùnquanùởncửngtaỏccan thiùồpsỳỏm
ùỡucoõnlaồikhaónựngnghenhờởtừnh[9].Dooỏtờồn nhỷgiaũnh,ửồngcỳcuóachameồ,sỷồquantờmùởn
duồngtửởiasỷỏcnghecoõnlaồilaõyùởutửởtiùnquyùởtùớtreó,sỷồhửợtrỳồtỷõxaọhửồi...ùỡucoỏaónhhỷỳóngdaõilờuùởn
phaỏt triùớn ngửnngỷọ noỏicho treó. Ngay khitreó àûúåc sûå  phất triïín  ngưn ngûä  ca  trễ.  Song,  cấc  kïët  quẫ
chêín àoấn lâ bõ àiïëc, mưåt àiïìu quan trổng lâ phẫi thûåcnghiïn cûáu cho thêëy, trong cấc ëu tưë khấc nhû tíi

hiïån cấc biïån phấp hưỵ trúå thđnh hổc thđch húåp. Nïëucan thiïåp súám, sûå tham gia ca cha mể, mûác àưå àiïëc,
khưng cố cấc phûúng tiïån trúå thđnh, trễ àiïëc sệ khốtrđ tụå khưng lúâi... chó cố hai ëu tưë ẫnh hûúãng àấng kïí
hóåc khưng thïí tiïëp nhêån àûúåc êm thanh. Cấc phûúng
àïën kïët quẫ phất triïín ngưn ngûä ca trễ lâ thúâi àiïím
tiïån trúå thđnh phẫi àûúåc sûã dng súám, ph húåp vúái trễ,
can thiïåp súám vâ sûå tham gia ca cha mể. Àiïìu nây
vâ cêìn àûúåc duy trị theo chó àõnh ca nhâ thđnh hổc. chothờởysỷồthaõnhcửngtrongcanthiùồpsỳỏmchotreó
Coỏnhỷọngtỷỳngquangiỷọaviùồcphaỏttriùớnngửnngỷọ iùởc,ựồcbiùồtlaõthaõnhcửngtrongphaỏttriùớnngửnngỷọ,
lỳõinoỏivaõhiùồuquaósỷóduồngcaỏcphỷỳngtiùồntrỳồthủnh.
khửngchúcờỡntỳỏisỷồphaỏthiùồnvaõcanthiùồpsỳỏmmaõ
Bùncaồnhyùởutửởphỷỳngtiùồntrỳồthủnh,thỳõiiùớm coõncờỡnùởnsỷồtủchcỷồcthamgiacuóagiaũnhùớtaỏc
treósỷóduồngphỷỳngtiùồntrỳồthủnhvaõthỳõigiansỷóduồng
ửồngùởntreó[11].Lủgiaóichovờởnùỡnaõy,caỏcchuyùn
cuọngcoỏaónhhỷỳónglỳỏnùởnsỷồphaỏttriùớnngửnngỷọgiacanthiùồpsỳỏmùỡuchorựỗngviùồctaồomửitrỷỳõng
cuóatreó.Treó cờỡnỷỳồceomaỏytrỳồ thủnhcaõngsỳỏmthuờồnlỳồichoviùồchoồcngửnngỷọlaõyùởutửởvửcuõngcờỡn
caõngtửởt,treóỷỳồceomaỏysỳỏmgiuỏptreósỳỏmnghethiùởtùớphaỏttriùớnngửnngỷọchotreókhiùởmthủnh.iùỡu
ỷỳồcờmthanh,taồoiùỡukiùồnchoviùồcphaỏttriùớnngửn naõy, nùởu chú mũnh chuyùn gia  can  thiïåp  súám  thûåc
ngûä úã trễ. Mấy trúå thđnh nïn àûúåc àeo sët ngây (trûâhiïån lâ chûa à mâ cêìn cố sûå húåp tấc ca gia àịnh trễ
khi tùỉm vâ ng), phûúng tiïån nây sệ gip trễ tiïëp xc
àùåc biïåt lâ ngûúâi chùm sốc trễ. ëu tưë nây cng cêìn
vúái  êm  thanh  câng  nhiïìu  thị  câng  àêíy  nhanh  quấ tiïëp tc àûúåc duy trị khi trễ hổc hôa nhêåp. Vai trô ca
trịnh hịnh thânh vâ phất triïín ngưn ngûä ca trễ.
giấo viïn vâ cấc hổc sinh cng lúáp lâ rêët quan trổng
Ngoâi ra, àïí gip trễ àiïëc nghe qua phûúng tiïån trong viïåc hưỵ trúå tẩo mưi trûúâng thån lúåi cho trễ àiïëc
trúå thđnh àûúåc tưët hún thị mưi trûúâng nghe thđch húåp hổc ngưn ngûä. Nhû vêåy, sûå hưỵ trúå ca giấo viïn vâ sûå
cng lâ mưåt àiïìu kiïån cêìn thiïët. Àưëi vúái trễ àeo mấy trúå
tûúng tấc vúái bẩn bê trong cấc hoẩt àưång úã lúáp hổc sệ
thđnh, chêët lûúång  êm  thanh  mâ  trễ  nghe àûúåc  ph lâ ëu tưë ẫnh hûúãng àïën sûå phất triïín ngưn ngûä ca
thåc  rêët  nhiïìu  vâo  ëu  tưë  mưi  trûúâng.  Mưi  trûúângtrễ khiïëm thđnh.


(Thấng 11/2017)

Tẩp chđ Giấo dc SƯË ÀÙÅC BIÏÅT 113


-  Cấc phûúng phấp tiïëp cêån giao tiïëp vâ sûå lûåa nối, sûå chổn lûåa ca ph huynh lâ vư cng quan trổng
chổn ngưn ngûä cho phất triïín ngưn ngûä:
cho chđnh hổ vâ con ca hổ chûá khưng phẫi cấc nhâ
Trong giấo dc  trễ àiïëc, cấc phûúng  phấp tiïëp chun mưn hóåc ngûúâi ng hưå mưåt hïå thưëng nâo àố
cêån  giao  tiïëp  cố  ẫnh  hûúãng  lúán  àïën  sûå  phất  triïíncố thïí quët àõnh thay thïë.
ngưn  ngûä  nối  hay  ngưn  ngûä  kđ  hiïåu  ca  trễ.  Cấc 3. Kïët lån
phûúng phấp tiïëp cêån giao tiïëp chđnh lâ vêën àïì lûåa
Viïåc lûåa chổn phûúng phấp tiïëp cêån giao tiïëp nâo
chổn ngưn ngûä cho trễ àiïëc hổc vâ sûã dng. Cố bavâ ngưn ngûä nâo cho trễ àiïëc hổc vâ sûã dng cố ẫnh
phûúng phấp tiïëp cêån giao tiïëp àûúåc sûã dng trong hûúãng rêët lúán àïën sûå phất triïín ngưn ngûä ca trễ vâ cấc
giấo dc trễ àiïëc àố lâ phûúng phấp tiïëp cêån dng
vêën àïì giấo dc trễ trong hiïån tẩi vâ sau nây. Bïn cẩnh
lúâi, phûúng phấp giao tiïëp tưíng húåp vâ phûúng phấp viïåc hổc vâ sûã dng ngưn ngûä nối nhû trễ nghe bịnh
tiïëp cêån song ngûä. Trong àố, phûúng phấp tiïëp cêån thûúâng thị ngưn ngûä kđ hiïåu lâ hịnh thûác giao tiïëp thån
dng lúâi cố ẫnh hûúãng rêët lúán àïën sûå phất triïín ngưn
lúåi vâ hiïåu quẫ àưëi vúái trễ àiïëc. Mưỵi loẩi ngưn ngûä àïìu cố
ngûä nối ca trễ.
nhûäng lúåi thïë riïng, àïí lûåa chổn ngưn ngûä nâo cho trễ
Phûúng  phấp  giao  tiïëp  tưíng  húåp  (Total àiïëc hổc vâ sûã dng, ph huynh cêìn cên nhùỉc kơ lûúäng
communication) vúái viïåc sûã dng têët cẫ cấc phûúng trïn nhiïìu ëu tưë; trong àố, sûå phất triïín ngưn ngûä, giao
tiïån giao tiïëp: dêëu hiïåu, chûä cấi tay, phất êm, nghe, tiùởpcuóatreóiùởcchừuaónhhỷỳóngcuóa3nhoỏmyùởutửở
oồchũnhmiùồng,biùớulửồneỏtmựồt,cỷóchúiùồubửồtrongchủnh:Mỷỏcửồiùởcvaõsỷồhửợtrỳồthủnhhoồcchotreóiùởc;
giaotiùởpcuọnghửợtrỳồchoviùồcphaỏttriùớnngửnngỷọcho Canthiùồpsỳỏm;Caỏcphỷỳngphaỏptiùởpcờồngiaotiùởpvaõ
treókhiùởmthủnh.
sỷồlỷồachoồnngửnngỷọchophaỏttriùớnngửnngỷọ.

Phỷỳngphaỏptiùởpcờồnsongngỷọlaõphỷỳngphaỏp
Tỷõnhỷọngkùởtluờồntrùn,chuỏngtửixinỷaramửồt
tiùởpcờồngiaotiùởpmaõtreóiùởcsỷóduồngthaõnhthaồohaisửởkhuyùởnnghừnhỷsau:
ngửnngỷọ(ngửnngỷọkủhiùồuvaõngửnngỷọnoỏi).Trong
-Cờỡnthửngtin,tuyùntruyùỡnnờngcaonhờồnthỷỏc
oỏcaóngửnngỷọkủhiùồuvaõngửnngỷọnoỏiỷỳồcaỏnhvùỡngửnngỷọkủhiùồuquacaỏckùnhkhaỏcnhau:Baỏo
giaỏcao,songcaỏchtiùởpcờồnnaõycoingửnngỷọkủhiùồu aõi,phimcoỏphuồùỡngửnngỷọkủhiùồu,saỏchbaỏovùỡ
laõngửnngỷọthỷỏnhờởtcuóatreóiùởc.Dovờồy,caỏchtiùởp
ngửnngỷọkủhiùồu...ùớphuồhuynh,giaỏoviùn,caỏccỳsỳó
cờồnnaõyhửợtrỳồphaỏttriùớnngửnngỷọkủhiùồuchotreó. khaỏmchỷọabùồnh,othủnhlỷồcvaõcungcờởpthiùởtbừtrỳồ
Lỷồachoồnphỷỳngphaỏptiùởpcờồngiaotiùởpnaõovaõ thủnhnhờồnthỷỏcỷỳồcrựỗng:ngửnngỷọkủhiùồulaõngửn
ngửn ngỷọnaõochotreó iùởchoồc vaõsỷó duồngcoỏ aónh
ngỷọthỷỏnhờởtcuóatreó àiïëc vâ  ngưn ngûä kđ hiïåu  cêìn
hûúãng rêët lúán àïën sûå phất triïín ngưn ngûä ca trễ vâ
àûúåc sûã dng lâm phûúng thûác giao tiïëp chđnh gip
cấc vêën àïì giấo dc trễ trong hiïån tẩi vâ sau nây [12].trễ àiïëc kïët nưëi vúái gia àịnh vâ vúái thïë giúái bïn ngoâi.
Hịnh thûác giao tiïëp ca trễ nïn àûúåc cha mể quët Viïåc hổc vâ sûã dng ngưn ngûä kđ hiïåu sệ gip trễ àiïëc
àõnh khi hổ àûúåc giúái thiïåu vâ quan sất cấc loẩi chûúngphất triïín nhêån thûác, ngưn ngûä, kơ nùng xậ hưåi, tẩo cú
trịnh.  Ph  huynh  khưng  nïn  vưåi  vâng  chờởp nhờồn hửồivaõhửợtrỳồchosỷồphaỏttriùớnngửnngỷọnoỏiỳótreó.
nhỷọnglỳõihỷỏaheồnhoựồclỳõikhuyùncuóanhỷọngngỷỳõi -Phuồhuynhcờỡnlaõmviùồcvỳỏigiaỏoviùnvaõcaỏcchuyùn
chuótrỷỳngtheocaỏchtiùởpcờồngiaotiùởpnaõooỏ.Thay giatronglụnhvỷồcgiaỏoduồctreókhiùởmthủnhùớcờnnhựổc
vaõooỏ,hoồnùnyùucờỡuỷỳồcquansaỏtvaõtroõchuyùồn kụlỷỳọngtrùnnhiùỡuyùởutửởnhựỗmlỷồachoồnỷỳồcphỷỳng
vỳỏimửồtsửởtreóthaõnhcửngtrongviùồcỷỳồccanthiùồp tiùồn giao tiùởp phuõ hỳồp cho treó iùởc hoồc vaõ sỷó duồng.
bựỗngcaỏchũnhthỷỏcgiaotiùởpkhaỏcnhau-nhỷọngtreócoỏChủnhcaỏcthaõnhviùntronggiaũnhcờỡnthamgiavaõo
hoaõncaónhtỷỳngtỷồnhau,cuõngloaồivaõcuõngmỷỏcửồquaỏtrũnhhoồctờồpvaõphaỏttriùớncuóatreóùớhửợtrỳồtreómửồt
iùởcnhỷconcuóahoồ.Theocaỏchnaõy,hoồcoỏthùớỷara caỏchtửởia,hoõanhờồpxaọhửồinhanhchoỏng.
quyùởtừnhaỏngtincờồyhỳnửởivỳỏiviùồcchuờớnbừsỷó -Xờydỷồngvaõphaỏttriùớncaỏchửồihoựồccờulaồcbửồ
duồnghũnhthỷỏcgiaotiùởpcaóỳõichotreó.
phuồhuynhtreóiùởcỳócaỏcừaphỷỳngùớgiuỏphoồchia
Khiỷaraquyùởtừnh,phuồhuynhcoỏthùớtỷồhoóiliùồu seó kiùởnthỷỏc, kụnựngvaõ kinhnghiùồmchựmsoỏc vaõ

hoồcoỏhaồnhphuỏcnùởuconhoồaồtỷỳồcnhỷọngkụnựnggiaỏoduồcconemmũnh.ửỡngthỳõi,xờydỷồngcaỏccờu
giaotiùởpvaõkiùởnthỷỏcnhỷthùởnaõosauvaõinựm,liùồu laồcbửồcuóangỷỳõiiùởcnhựỗmchiaseó,nờngcaonhờồn
chỷỳngtrũnhỷỳồcgiỳỏithiùồucoỏthùớaỏpỷỏngmongỳồi thỷỏcvaõvừthùởcuóahoồtrongcửồngửỡngxaọhửồi.
choconcuóahoồ,vaõliùồuchủnhhoồcoỏcaómthờởythoaói -Phaỏttriùớnvaõbửỡidỷỳọngnhỷọngnguửỡnlỷồcaóm
maỏiùớaỏpỷỏngnhỷọngoõihoóicuóachỷỳngtrũnhnaõy.baóoùớcoỏthùớaỏpỷỏngỷỳồcnhucờỡucờỡnhửợtrỳồphaỏt
Nhỷọngsuyxeỏt,quyùởtừnhnhỷvờồyrờởtcờỡnthiùởtnhỷng triùớnngửnngỷọkủhiùồuvaõngửnngỷọnoỏichotreóiùởcỳó
ờylaõnhiùồmvuồkhoỏkhựnchonhỷọngphuồhuynhang caỏcừaphỷỳng. 
båc phẫi chêëp nhêån thûåc tïë lâ con hổ bõ àiïëc. Cố thïí
(Xem tiïëp trang 119)

114 Tẩp chđ Giấo dc SƯË ÀÙÅC BIÏÅT

(Thấng 11/2017)


+Daồytreónoỏicaỏctỷõỳn
:Khitreóỷỳồckhoaóng1 mửồtphỷỳngtiùồnhỷọuhiùồuùớtreónhờồnthỷỏcthùởgiỳỏi,
tuửớinùnbựổtờỡudaồytreónoỏicaỏctỷõỳn.Bựổtờỡunùnlụnhhửồikinhnghiùồmlừchsỷó-xaọhửồicuóaloaõingỷỳõi.
choồntỷõdùợ,laõcaỏctỷõkùởtthuỏcbựỗngnguyùnờmnhỷ: Hỳnnỷọa,treókhiùởmthủnhcuọnggiửởngnhỷtờởtcaótreó
ba,meồ,vaõo,i...Nhỷọngtỷõdùợbựổtchỷỳỏcửởivỳỏitreólaõ
em khaỏc coõn coỏ khaó nựng hoồc giao tiùởp bựỗng caỏc
nhỷọngtỷõcoỏcỷóửồngmửiroọ,keỏodaõiỷỳồc.Nùndaồy
phỷỳngtiùồnvỳỏinhỷọngmỷỏcửồkhaỏcnhau. Nùởusỷó
nhỷọng tỷõmaõtreóthỷỳõngduõng haõngngaõythũcaõng
duồngnhỷọngbiùồnphaỏpphaỏttriùớncaỏcloaồingửnngỷọ
tửởt.Vủduồ:tùncuóangỷỳõithờn,cuóacaỏcconvờồttrong nhựỗmthoóamaọnnhucờỡugiaotiùởpchotreókhiùởmthủnh
nhaõ,tùngoồimoỏnựnyùuthủchcuóatreó...Sauoỏ,daồy mửồt caỏch linh hoaồt, saỏng taồo thũ nhỷọng treó coỏ khoỏ
caỏctỷõkhoỏhỳn,tỷõbựổtờỡu bựỗngcaỏcờm t,,s,xkhựnvùỡngheỳócaỏcmỷỏcửồkhaỏcnhaucoỏthùớkùởtbaồn,
ch....Muửởndaồytreóhoồcnhiùỡutỷõ,cờỡnsỷóduồngửỡvờồt
hoồctờồp,thuỏcờớysỷồphaỏttriùớntrủtuùồ,goỏpphờỡnhoaõn

hoựồctranhùớdaồy.Khidaồy,haọykùởthỳồp1tranhvỳỏi thiïån nhên cấch cho trễ, tûâ àố mâ trễ cố àûúåc cåc
1dêëu gùỉn vúái 1 tûâ àún.
sưëng hẩnh phc hún. 
+ Dẩy nối cêu ngùỉn rưìi cêu dâi hún: 
Khi trễ cố vưën
Tâi liïåu tham khẫo
tûâ khấ hún, cố thïí nưëi cấc tûâ thânh cêu ngùỉn 2-3 tûâ.
Àẩi cûúng vïì giấo
Nïn nối chêåm vûâa phẫi àïí trễ quan sất cûã àưång miïång. [1] Nguỵn Thõ Hoâng ën (2005). 
dc trễ khiïëm thđnh
. NXB Àẩi hổc Sû phẩm.
Nhûng khưng nối chêåm quấ, khiïën trễ khưng nưëi àûúåc
[2]  Trõnh Xn  Dng  -  Àinh Vùn  Àấng (2000). 
Kơ
thânh cêu.
nùng giao tiïëp. NXB Àẩi hổc Qëc gia Hâ Nưåi.
Trong trûúâng húåp trễ àiïëc nùång, àeo mấy trúå thđnh [3]LùThừThuyỏHựỗng-NguyùợnXuờnHaói-Vỷỳng
vaõcaỏcbiùồnphaỏphửợtrỳồkùớtrùncoỏthùớủthiùồuquaótreóseọ
HửỡngTờm(2008).Phaỏttriùớnkụnựnghoồctờồpvaõkụ
giaotiùởpchuóyùởubựỗngcaỏcphỷỳngtiùồnphingửnngỷọ nựngxaọhửồichohoồcsinhchờồmphaỏttriùớntrủtuùồvaõ
.NXBKhoahoồcXaọhửồi.
-ngửnngỷọbiùớucaóm.Mửồtsửởtrỷỳõnghỳồpcoỏiùỡukiùồnkhiùởmthủnhcuửởitiùớuhoồc
Troõ chỳivỳỏi chỷọ caỏi
kinhtùởcaocoỏthùớchotreócờởyiùồncỷồcửởctaingaytỷõ [4] ựồngThu Quyõnh(2000).
ngửnngỷọ
.NXBGiaỏoduồc.
nhoóvaõluyùồnnghenoỏichotreó.Khiờởytreóvờợncoỏcỳhửồi
[5]TrờỡnThừThiùồp(2006).
Phỷỳngphaỏpdaồyphaỏtờm
giaotiùởpbũnhthỷỳõngnhỷcaỏctreókhaỏc.

chotreókhiùởmthủnh
.NXBaồihoồcSỷphaồm.
3. Kùởt luờồn
[6]TrừnhỷỏcDuy(1997).
Giaỏoduồctreó khuët têåt
Nhû vêåy, ngưn ngûä biïíu cẫm lâ mưåt phûúng tiïån thđnh giấc
. NXB Chđnh trõ Qëc gia - Sûå thêåt.
hiïåu quẫ gip trễ khiïëm thđnh thiïët lêåp vâ duy trị mưëi
[7] Nguỵn Xn Hẫi (2009). 
Giấo dc hổc trễ khuët
quan hïå xậ hưåi vúái mổi ngûúâi xung quanh, àố cng lâtêåt. NXB Giấo dc.
[6] Schick, B., Marschark, M., Spencer, P. E. (2006),
Lûåa chổn phûúng tiïån giao
tiïëp...

Advances in the Sign Language Development of Deaf
Children, Oxford University Press.
[7] Caprici, Inversen, J. M., Montanari, S., & Volterra,
V. (2002). Gestural, signed and spoken modalities in
Tâi liïåu tham khẫo
[1] Lang, H. G., & Corner, K. (2001). From dream to early  language  development:  the  role  of  linguistic
reality: The history and first 30 years of the National input. Bilingualism5,1: 25-37.
Technical Institute for the Deaf at Rochester Institute [8] Caccamise, F., Hatfield, N., & Brewer, L. (1978).
of  Technology. Rochester,  NY:  National  Technical Manual/simultaneous  communication  research:
Results  and  implications.  American  Annals  of  the
institute for the Deaf.
[2] Nguỵn Thõ Hoâng ën (2005). 
Àẩi cûúng vïì giấo Deaf, 123, 803-823.
[9] Barry McComick (1996), Pediatric audiology 0 -5
dc trễ khiïëm thđnh

. NXB Àẩi hổc Sû phẩm.
[3] Akamatsu, C., Stewart, D., & Becker, B.J. (2000). years,  Practical  aspects  of  audiology ,  Whurr
Documenting English syntactic development in face- Publisher: London.
Can thiïåp súám cho trễ khiïëm
to-face signed communication. American Annals of [10] Bi Thõ Lêm (2016). 
thđnh. NXB Àẩi hổc Sû phẩm.
the Deaf, 145(5), 452-463.
[4] Cole, E. B., & Paterson, M. M. (1984). The McGill [11]  Buckly,  B.  (2003).  Children’s  communication
University Project. In D. Ling (Ed.), Early intervention skills from birth to five years, New York: Routledge
for hearing -impaired children: Oral options  (pp.119 Publisher.
[12] Nguỵn  Minh Phûúång (2016). Biïån phấp phất
- 180). San Diego: College-Hill.
triïín kơ  nùng nghe - nối  cho trễ  khiïëm thđnh  trong
[5] Àưỵ Thõ Hiïn (2012). Ngưn ngûä kđ hiïåu ca ngûúâi
. Tẩp chđ Giấo dc, sưë àùåc
khiïëm thđnh Viïåt Nam: Thûåc trẩng vâ giẫi phấp
, àïì trûúâng mêìm non hôa nhêåp
biïåt, kị 2 - thấng 6/2016; tr 165.
tâi cêëp Bưå, Viïån Ngưn ngûä hổc.

(Tiïëp theo trang 114)

(Thấng 11/2017)

Tẩp chđ Giấo dc SƯË ÀÙÅC BIÏÅT 119