Tên đề tài : " GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG CHO HỌC SINH LỚP 5 THÔNG QUA
MÔN KHOA HỌC "
1/ Đặt vấn đề : Từ khi xuất hiện tên Trái đất , con người đã gắn bó với thiên nhiên .
Nhờ có lao động ,con người đã chủ động khai thác tài nguyên thiên nhiên để duy trì sự
sống của mình . Trong quá trình lao động sản xuất , con người đã cải tạo thiên nhiên
nhưng ngược lại cũng tàn phá thiên nhiên như : đốt rừng , săn bắn các loài động vật ,
khai thác cây cối , sử dụng chất độc hoá học , chất phóng xạ , huỷ hoại thiên nhiên gây
nên tình trạng khủng hoảng sinh thái “. Nói trong phạm một phạm vi hẹp hơn trong
cuộc sôïng hàng ngày con người tự làm ô nhiễm môi trường sống của bản thân mình
như trong việc xử lý rác và nước thải , khói từ phương tiện nhà máy giao thông ...
Cần phải làm gì để ngăn chặn thực trạng trên , để cứu lấy con người và sự sống của
muôn loài . Một trong những biện pháp có hiệu quả lâu dài và rất quan trọng là phải
giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho lớp người chủ tương lai của xã hội -những học
sinh đang ngồi trên ghế nhà trường .
Ở nước ta , vấn đề giáo dục môi trường cũng đang là mối quan tâm sâu sắc của
Đảng , Nhà nước và của toàn xã hội , đặc biệt trong hệ thống giáo dục nhà trường .
Nghị quyết IV của BCH TW Đảng khoá VII năm 1993 đã đề ra nhiệm vụ : “ Đẩy
mạnh giáo dục , pháp luật , đạo đức , thẫm mỹ , môi trường , dân số , rèn luyện thể
chất cho học sinh .
Trong hệ thống giáo dục nhà trường , việc giáo dục môi trường cần được đặc biệt
coi trọng ở bậc Tiểu học là nền móng , bậc phổ cập của hệ thống giáo dục quốc dân .
Học sinh Tiểu học ở độ tuổi đang phát triển và định hình nhân cách . Vì vậy những
hiểu biết cơ bản của các em được bồi dưỡng qua giáo dục môi trường sẽ để lại dấu ấn
sâu sắc không thể phai mờ trong cuộc sống sau này của các em , đồng thơiì trẻ em ở
lứa tuổi này có tính tích cực cao , hiếu động , nghịch ngợm ... nếu không được giáo
dục sẽ dẫn tới hành động phá hoại môi trường một cách vô ý thức hoặc có ý thức .
Vì vậy , làm thế nào để nâng cao hiệu quả giáo dục môi trường ở bậc Tiểu học ;
làm thế nào để hình thành cho học sinh Tiểu học những tri thức về môi trường , bảo
vệ môi trường , xây dựng cho học sinh động cơ thái độ , hành vi cư xử đúng đắn với
môi trường là vấn đề mang tính thiết yếu và cần thiết hiện nay.
Với những lý do như đã nêu ở trên tôi đã chọn đề tài để nghiên cứu : “ Giáo dục
môi trường cho học sinh lớp 5C thông qua phân môn khoa học “.
2/Cơ sở lí luận :
Trong những năm gần đây , ở trường Tiểu học nội dung giáo dục môi trường đã
được đưa vào các môn học “ Khoa học ; “ Giáo dục sức khoẻ “ ; “ Đạo đức “ và được
giảng dạy ngay từ lớp 1 . Song việc giáo dục môi trường qua các môn học nói trên hiện
nay ít nhiều còn hạn chế , các kiến thức về môi trường hoặc có liên quan đến môi
trường vẫn chưa thành một hệ thống . Tri thức về sự tác động qua lại giữa con người
và tự nhiên còn hời hợt , mối quan hệ giữa các yếu tố của môi trường tự nhiên chưa
được đề cập một cách sâu sắc , triệt để . Do vậy , chưa nêu được sự cần thiết phải bảo
vệ môi trường , thêm vào đó chương trình không có những bài tập thực hành nào nhằm
hình thành các kỹ năng bảo vệ môi trường .
Vớ thực trạng về công tác giáo dục bảo vệ môi trường như vậy đã dẫn đến những
khiếm khuyết trong thực tiễn là :
+ Học sinh có thói quen dẫm nát cây cỏ , ngắt phá hoa , bứt quả non ...
+ Vứt rác mọi nơi , phóng uế , tiểu tiện bừa bãi ...
1
+ Việc bắn phá tổ chim , bắt , giết các loại côn trùng như bướm , chuồn chuồn , ếch
nhái ... không chỉ là thói quen của các em mà là một thú vui lớn đối với các em học
sinh .
3 /Cơ sở thực tiễn:
Chúng ta có thể khẳng định rằng những thực trạng trên chắc chắn sẽ có những
nguyên nhân khác nhau của nó . Về việc học sinh chưa có ý thức bảo vệ môi trường do
những nguyên nhân sau :
+ Chương trình giảng dạy về bộ môn giáo dục môi trường có lồng ghép trong các
môn học nhưng còn hời hợt và giáo viên chưa đề cập một cách sâu sắc và triệt để .
+ Học sinh chưa hiểu được một cách thấu đáo rằng môi trường có ảnh hưởng rất
lớn đến sức khoẻ của mỗi chúng ta và cho cả Trái đất . Bảo vệ môi trường tức là đem
lại sức khoẻ cho con người và sự sống cho muôn loài, nên các em cần có ý thức bảo vệ
môi trường .
+ Vấn đề lao động dọn vệ sinh trường lớp có đề cập là nhằm để làm cho môi trườn
thêm sạch đẹp những các em chưa biết được ý nghĩa của sự sạch và đẹp đó .
+ Do ảnh hưởng của nề nếp sinh hoạt hằng ngày ở gia đình , địa phương nơi em
đang sống như : xử lý rác và nước thải của gia đình còn bừa bãi , không đúng quy định
nhưng chưa có lời cảnh báo của người lớn , của cơ quan chức năng thì các em sẽ cho là
đúng . Từ đó dẫn đến hành động “ vô tư của các em”
4/ Nội dung nghiên cứu:
Việc giáo dục cho học sinh có ý thức bảo vệ môi trường không chỉ ngày một , ngày
hai mà đòi hỏi phải có thời gian và kết hợp với nhiều biện pháp . Từ thực tế giảng dạy
xin nêu ra một số biện pháp cụ thể để giải quyết thực trạng đó .
a/ Giáo viên phụ trách lớp luôn luôn là tấm gương sáng cho học sinh noi theo trong
việc bảo vệ môi trường ở mọi nơi , mọi lúc trong cuộc sống để học sinh nhận thấy và
thực hiện .
Ví dụ : Giáo viên thông qua việc làm nhỏ như bỏ rác đúng quy định , nhặt rác rơi ,
nhà ở của giáo viên thoáng , sạch sẽ .
b/ Giáo dục môi trường qua tiết dạy trên lớp qua phân môn khoa học.
Qua mỗi tiết dạy có liên quan đến môi trường, giáo viên chú trọng vào phần liên hệ
thực tiễn để giáo dục cho học sinh về ý thức bảo vệ môi trường . Thông qua nội dung
của tiết dạy giáo viên sưu tầm tranh ảnh có liên quan đến giáo dục môi trường hoặc tổ
chức các hoạt động trò chơi qua tiết học nhằm tìm hiểu khả năng nhận thức về môi
trường của học sinh . Mặt khác, giáo viên cho học sinh sưu tầm các tranh ảnh có liên
quan đến nội dung bài học giáo dục môi trường để chuẩn bị cho hoạt động tiết dạy sinh
động hơn .
Ví dụ : Qua bài : “ Bảo vệ bầu không khí trong lành “ ở môn khoa học . Tôi sử
dụng câu hỏi cho học sinh thảo luận nhóm :
+ Bầu không khí bị ô nhiễm ảnh hưởng như thế nào đến sức khoẻ ?
+ Muốn môi trường xanh , sạch, đẹp em phải làm gì ?
+ Ngoài không khí để thở môi trường còn cung cấp cho ta những gì ?
Học sinh trả lời :
Cung cấp nước uống , thức ăn , nơi làm việc , vui chơi , giải trí ...
Sau đó tôi đặt ngược vấn đề cho học sinh tự trả lời :
+ Nếu môi trường không cung cấp những yếu tôï đó thì con người có tồn tại được
không ?
+ Vậy chúng ta phải làm gì để bảo vệ môi trường ?
c/ Tôi đã tổ chức thi trồng cây và chăm sóc cây tốt .
2
Ví dụ : Hằng tuần lớp được phân công làm 4 tổ , các tổ trưởng hướng dẫn cho tổ
viên mình tự nhỏ cỏ , chăm sóc , bón phân , tưới nước cho cây trồng ở sân trường.
Cuối tuần , giáo viên chủ nhiệm cùng lớp trưởng và lớp phó lao động kiểm tra kết quả
và chấm điểm thi đua .
+ Tổ chức thi trực nhật sạch sẽ với ý nghĩa bảo vệ môi trường .
Ví dụ : Một tháng có 4 tuần chia cho 4 tổ trực nhật , tổ nào quét sạch sẽ thì được
điểm thi đua cao hơn . Cuôí tháng đưa vào tổng kết chấm điểm thi đua và khen
thưởng .
+ Tổ chức đôi bạn kiểm tra lẫn nhau về việc có ý thức không vứt rác bừa bãi ,
không vẽ bậy lên tường , đi tiêu , tiểu đúng nơi quy định ...
d / Phôïi hợp với Đội TN cho các em tham gia chương trình :” Những giọt mưa
xanh “ học sinh thi viết bài vẽ tranh về chủ đề môi trường dưới hình thức thi đua giữa
các tổ , đôi bạn .
+ Tổ chức cho học sinh hưởng ứng ngày “ Môi trường thế giới .”
+ Tuyên truyền cho học sinh ý thức bảo vệ môi trường qua chương trình phát thanh
măng non , qua việc thực hiện chương trình rèn luyện đội viên .
e / Cùng với cộng đồng xã hội và gia đình giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi
trường nơi công cộng :
+ Ở thôn xóm , mỗi tuần một lần , các em rủ nhau đi nhổ cỏ , quét rác đường bê
tông , tổ trưởng theo dõi và báo cáo kết quả cho giáo viên .
+ Các em cùng với bà con ở nơi cư trú tham gia quét dọn đường sá trong các đợt
hoạt động làm sạch môi trường do địa phương tổ chức .
+ Các em có ý thức phát hiện người vứt rác bừa bãi , gia súc , gia cầm chết ra
đường.
+ Tôi thường xuyên đến thăm PHHS và tìm hiểu nhắc nhở các em về ý thức bảo vệ
môi trường ở thôn xóm .
+ Cùng với bà con thôn xóm các em biết dọn vệ sinh khi sắp đến ngày lễ , ngày hội
, ngày Tết ...
Tóm lại : Môi trường sống hiện nay , đại dịch có nguy cơ đe doạ cần giáo dục học
sinh hết sức bảo vệ môi trường . Thực hiện tốt ăn sạch, uống sạch, ở sạch để góp
phần cùng với cộng đồng ngăn chặn sự bùng phát của đại dịch chính là góp phần
bảo vệ cuộc sống của con người.
5 /Kết quả nghiên cứu:
Từ những nguyên nhân và thực trạng trên tôi đã áp dụng một số biện pháp giáo
dục môi trường cho học sinh . Từ thực tiễn , bước đầu tôi nhận thấy học sinh đã đạt
được một số kết quả khả quan .
+ Qua bài khảo sát :
- Hầu hết học sinh đều đạt điểm tốt ( 100 % )
- 100 % học sinh nhận thức được tầm quan trọng của môi trường đối với sức
khoẻ của con người . Từ đó học sinh tự giác thực hiện những công việc mang tính
thường xuyên , hàng ngày :
- Học sinh tự nhặt rác bỏ vào đúng nơi quy định .
- Tự quét ván nhện ở trần nhà
- Học sinh bẻ cành cây , hái hoa , hằng tuần chăm sóc cây
- Các em biết giữ vệ sinh ở nơi công cộng , trường học .
• Qua tìm hiểu ở PHHS :
Các em đã biết giữ vệ sinh nhà cửa và khu vực nơi em ở .
3
Việc học sinh nhận thức được tầm quan trọng của môi trường được đánh giá cụ thể
qua việc các em biết ngăn chặn kịp thời những việc làm sai trái ảnh hưởng xấu đến
môi trường .
Qua quá trình nghiên cứu , thực hiện và kết quả ban đầu , bản thân tôi rút ra miột số
kinh nghiệm như sau :
+ Cần giáo dục môi trường cho học sinh một cách có hệ thống qua các môn học
trên lớp và cả hoạt động ngoại khoá .
+ Kết hợp với Ban HĐNG , gia đình , xã hội để giáo dục học sinh biết bảo vệ môi
trường .
+ Bản thân giáo viên , gia đình giáo viên , nơi sinh sống của giáo viên cũng phải có
môi trường xanh , sạch , thoáng .
6/ Kết luận:
Môi trường đem lại sự sống cho con người, con người cải tạo môi trường nhưng
cũng đồng thời làm ô nhiễm môi trường từ những việc làm bình thường mà họ không
hề hay biết . Vậy cứu lấy môi trường là việc làm không thể chần chừ mà chúng ta phải
hành động vì môi trường xanh , sạch , đẹp . Với ý nghĩa đó việc giáo dục môi trường
cho học sinh ở bậc Tiểu học là nền tảng cho sau này . Là giáo viên giảng dạy tôi đã
hiểu rõ điều này và thực hiện có kết quả khả quan .
Với kinh nghiệm và biện pháp thực hiện chắc chắn sẽ có nhiều biện pháp hay hơn ,
vì vậy đề tài chắc chắn sẽ không tránh khỏi những hạn chế nhất định rất mong sự
đóng góp ý kiến của đồng nghiệp để đề tài đạt kết quả cao hơn .
6 / Đề nghị :
Qua quá trình nghiên cứu , thực hiện và kết quả ban đầu , bản thân tôi rút ra miột số
kinh nghiệm như sau :
+ Cần giáo dục môi trường cho học sinh một cách có hệ thống qua các môn học
trên lớp và cả hoạt động ngoại khoá .
+ Kết hợp với Ban HĐNG , gia đình , xã hội để giáo dục học sinh biết bảo vệ môi
trường .
+ Bản thân giáo viên , gia đình giáo viên , nơi sinh sống của giáo viên cũng phải có
môi trường xanh , sạch , thoáng .
NGƯỜI VIẾT
Tr n Minh Trungầ
4
1. Tên đề tài : MỘT VÀI KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH LỚP 5C KHẮC PHỤC
MỘT SỐ LỖI CHÍNH TẢ THƯỜNG GẶP
2. Đặt vấn đề : Tiếng việt là bộ môn quan trọng trong nhà trường , nhằm mục đích
giáo dục phát triển toàn diện nhân cách cho học sinh . Mục đích của việc dạy và học
môn Tiếng Việt là dạy cho trẻ biết sử dụng Tiếng Việt để giao tiếp và mở rộng vốn
hiểu biết thông qua việc dạy các kĩ năng nghe , nói , đọc , viết .Thông qua giờ dạy
tiếng việt , giáo viên có nhiệm vụ phát triển năng lực trí tuệ của trẻ , rèn luyện cho các
em phương pháp suy nghĩ , giúp các em viết đúng chính tả để người đọc hiểu đúng
nghĩa củaTiếng Việt .
Cuối bậc tiểu học , yêu cầu tối thiểu học sinh phải đạt được là : đọc thông viết thạo
mặt chữ , sử dụng được ngôn ngữ nói và viết trong học tập và giao tiếp , yêu thích thơ
văn , nhớ và học thuộc một số truyện , thơ hay trong sách giáo khoa bậc tiểu học .Để
thực hiện được các yêu cầu trên , chương trình môn Tiếng Việt bao gồm một số phân
môn : Học vần , tập viết , luyện từ và câu , tập đọc , kể chuyện , tập làm văn , chính
tả ....Trong đó phân môn chính tả cùng một số phân môn khác giúp cho học sinh chiếm
lĩnh đượcTtiếng Việt để giao tiếp và học tập bởi chính tả là phân môn có tính chất
công cụ . Mục đích của môn chính tả là rèn luyện kĩ năng đọc thông viết thạo , chủ yếu
là viết đúng chuẩn chữ viết , đúng nghĩa của từ muốn diễn đạt . Viết đúng chính tả là
giúp cho học sinh có điều kiện sử dụng Tiếng Việt đạt hiệu quả cao trong học tập các
bộ môn văn hóa khác .
Thực tế giảng dạy lớp 5 , tôi nhận thấy học sinh thường mắc một số lỗi chính tả phổ
biến như sau :
- Lỗi phụ âm đầu : s/x , gi/d , ng/ngh
- Lỗi âm cuối : n/ng , c/t , n/nh
- lỗi vần : ăng / eng / en
- Lỗi viết hoa các danh từ riêng , lỗi dấu hỏi ngã
- Lỗi biến âm do phát âm : a ô , ô o , a o
Tôi đã thống kê những lỗi thường gặp ở một số học sinh sau 3 bài chính tả ở đầu
năm học như sau :
Bài Phụ âm đầu Âm
đệm
Âm
chính
Âm
cuối
Dấu
thanh
Viết
hoa
(Nghe viết) Việt Nam thân
yêu
11 1 3 7 4 4
5