Đề tài:

Tìm hiểu về Tết cổ truyền Việt Nam
Chương 1 CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRONG NGÀY TẾT.

Chương 2 PHONG TỤC TẬP QUÁN VÀ TÍN NGƯỠNG NGÀY TẾT.

Chương 3 ẨM THỰC ĐẶC TRƯNG NGÀY TẾT.

Chương 4 THỰC TRẠNG CÁC HOẠT ĐỘNG TRONG NGÀY TẾT
CỔ
TRUYỀN VIỆT NAM HIỆN NAY.

CHƯƠNG 1 : CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRONG NGÀY TẾT
1


Người Việt Nam quan niệm rằng ngày Tết thì tất cả mọi thứ đều phải thật sớm
và mới.Do đó trước ngày Tết khoảng hơn 2 tuần, các gia đình đã sắm sửa cho ngày
Tết. Họ thường quét dọn, trang trí nhà cửa, mua hoa, sắm thức ăn... thật chu đáo
cho ngày Tết.Ngồi ra, tất cả những vật dụng khơng cần thiết hoặc bị cho là đem
lại điềm gở cũng bị vứt bỏ. Công việc sửa soạn cho ngày Tết của người Việt
thường bắt đầu từ ngày 23 tháng Chạp, là ngày mà người Việt cúng ông Táo (Táo
quân).Một số gia đình ở nơng thơn vẫn cịn gìn giữ phong tục dựng cây nêu, trong
khi ở thành phố, phong tục này đã bị lãng quên.Theo phong tục, cây nêu được
dựng lên để chống lại quỷ dữ và những điềm gở.Cây nêu thường được treo hoặc
trang trí thêm những thứ được coi là để dọa ma quỷ như: tỏi, xương rồng, hình
nộm và lá dứa.Trước ngày Tết, người Việt cũng chuẩn bị bánh chưng, bánh giầy và
các món ăn thịnh soạn để dâng lên ơng bà tổ tiên

.

Một gia đình đang gói bánh chưng chuẩn bị cho ngày Tết Âm lịch

2


Cây nêu ngày Tết ở nông thôn Việt Nam
Mâm ngũ quả là một mâm trái cây có chừng năm thứ trái cây khác nhau
thường có trong ngày Tết Nguyên Đán của người Việt. Các loại trái cây bày lên thể
hiện nguyện ước của gia chủ qua tên gọi, màu sắc và cách sắp xếp của chúng. Một
mâm Ngũ quả ngày Tết ở Việt Nam, gồm cam, quất, bưởi,dưa và dứa

3


Tranh tết lợn âm dương

Ngoài ra hai loại hoa đặc trưng cho Tết là đào và mai, hầu như nhà nào cũng
có thêm những loại hoa để thờ cúng và hoa trang trí.

Quần áo mới: Người ta cho rằng cần phải rũ bỏ những cái cũ, cái không may
mắn đi theo quần áo cũ và đón một năm mới với nhiều hi vọng và niềm vui mới từ
bộ quần áo mới đó
Dọn dẹp nhà cửa trước Tết: Do tục kiêng cữ quét nhà trong ngày Tết.Theo
quan niệm dân gian, việc quét nhà trong ngày Tết sẽ quét đi theo cả lộc xuân (xác
pháo đốt trong đêm giao thừa), người quét nhà sẽ bị "rông" cả năm; (rông: được
hiểu như sự xui xẻo)

4



Dọn dẹp nhà trước ngày mùng 1 Tết
Trả nợ cũ: Đối với nhiều người Việt, dịp tất niên là dịp trả nợ cũ, xóa bỏ xích
mích của năm cũ, để hướng tới năm mới vui vẻ hòa thuận hơn
Trò chơi dân gian: bịt mắt bắt dê, múa võ, hát bội, hát cải lương, hát chèo,
đánh đu, thi leo cột mỡ, đập niêu, chọi gà; bài chịi; chơi tổ tơm điếm; chơi cờ
người và nhiều trò dân gian cổ truyền khác.

Treo quốc kỳ: Những năm sau ngày thống nhất đất nước, tại Việt Nam, ngày
tết cũng như các ngày lễ trong năm, chính phủ đều khuyến khích treo quốc kỳ

5


Đốt pháo thường hay có trong dịp cúng tất niên hay thời khắc giao thừa ngày
Tết cổ truyền
Để trang hoàng nhà cửa và để thưởng Xuân, trước đây từ các nho học cho tới
những người bình dân "tồn cổ" vẫn còn trọng tục treo "câu đối đỏ" nhân ngày Tết.

Chợ Tết là những phiên chợ có phiên họp chợ vào trước tết từ 25 tháng Chạp
cho đến 30 tháng Chạp, bán nhiều mặt hàng, nhưng nhiều nhất là các mặt hàng
phục vụ cho tết Nguyên đán,

Giao thừa là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Trong thời khắc
giao thừa mọi người trong gia đình thường dành cho nhau những lời chúc tốt đẹp
nhất. Dịp này, người ta thường bắn pháo hoa ở những địa điểm rộng rãi, thoáng
mátcho

6



Xông đất (hay đạp đất, mở hàng) là tục lệ đã có lâu đời ở Việt Nam. Nhiều
người quan niệm ngày Mồng Một "khai trương" một năm mới. Họ cho rằng vào
ngày này, nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, may mắn, cả năm cũng sẽ được tốt lành,
thuận lợi. Ngay sau thời khắc giao thừa, bất cứ người nào bước từ ngoài vào nhà
với lời chúc năm mới được coi là đã xông đất cho gia chủ.
Sáng mồng Một Tết cịn gọi là ngày Chính đán, con cháu tụ họp ở nhà tộc
trưởng để lễ Tổ Tiên và chúc tết ông bà, các bậc huynh trưởng. Theo quan niệm, cứ
năm mới tới, mỗi người tăng lên một tuổi, bởi vậy ngày mồng Một Tết là ngày con
cháu "chúc thọ" ông bà và các bậc cao niên (ngày xưa, các cụ thường không nhớ rõ
ngày tháng sinh nên chỉ biết Tết đến là tăng thêm một tuổi).
Thăm viếng họ hàng là để gắn kết tình cảm gia đình họ hàng. Lời chúc tết
thường là sức khỏe, phát tài phát lộc, gặp nhiều may mắn, mọi ước muốn đều thành
công... Những người năm cũ gặp rủi ro thì động viên nhau tai qua nạn khỏi hay của
đi thay người nghĩa là trong cái họa cũng tìm thấy cái phúc, hướng về sự tốt lành.

Lì xì là một tên gọi của tục lệ mừng tuổi trẻ em trong dịp Tết Nguyên đán ở
các nước Á Đơng và Việt Nam, đó là lệ đặt tiền vào chiếc phong bì nhỏ có trang trí
7


màu vàng son rực rỡ để mừng tuổi trẻ em. Trong phương ngữ miền Nam của tiếng
Việt, tiền ấy được gọi là tiền Lì-xì.

Các chương trình truyền hình đón Tết: Thời sự đặc biệt; Táo Quân; Gala chào
Xuân; Thời sự khơng khí Tết.Ngồi ra, tết cũng là dịp để các nghệ sĩ thực hiện
những show ca múa nhạc tết và hài kịch phục vụ người ái mộ . Các hãng sản xuất
phim cũng có phim Tết đặc biệt.
Tết, và các tục lệ, được nhắc đến rất nhiều trong ca dao Việt Nam: Mùng Một
tết cha, Mùng Hai tết mẹ, Mùng Ba tết thầy Tết cũng là đề tài cho nhiều văn, thi sĩ ,


Câu đối ngày Tết

8


Đường phố được trang trí rực rỡ trong ngày Tết

CHƯƠNG 2 :PHONG TỤC TẬP QUÁN VÀ TÍN NGƯỠNG NGÀY TẾT
1.Phong tục tập quán
* Phong tục thất truyền
• Sêu

Tết : Ngày xưa các cặp trai gái đang trong thời kỳ hứa hôn, trước
Tết người con rể tương lai phải mang lễ đến biếu bố mẹ vợ
• Trồng và hạ nêu : trên cây treo một số vật tượng trưng gọi là bùa để
để trừ tà quỷ.
• Hát sắc bùa : sau giao thừa,trẻ em nhà nghèo tụ thành từng nhóm,đến
cửa các nhà vừa hát vừa gõ trống.Chủ nhà bao giờ cũng mở cửa ra phát tiền
mừng tuổi cho các em để hai bên cùng gặp hên.
• Gánh nước : ngay sau giao thừa hoặc sáng mồng Một,người nhà mang
thùng ra sông hoặc ra giếng đô đầy chum vại,với hy vọng sang năm mới “
của cải như nước non”.
• Chúc Tết theo thứ tự : chúc theo thứ tự “Mồng một nhà trai,mồng hai
nhà vợ,mồng ba nhà thầy”.Ngày nay,tùy theo thời tiết,đường sá,tiện bên nào
thì đến bên đó trước.

9


• Lạy


sống ông bà : con cháu đến chúc tết việc đầu tiên là phải vào quỳ
lạy sống các cố và ơng bà.
* Phong tục đại chúng
• Mua

và xin câu đối trước Tết : người ta mua một câu đối hoặc một vài
chữ Nho mang ý nghĩa cầu an,cầu tài lộc cho năm mới.
• Mâm ngu quả và bàn thờ gia tiên : Đc bày biện cầu kỳ đầy đủ vạt
lễ.Người nội trợ có ý thức mua đủ 5 loại quả sao cho đẹp mắt và có ý thể
hiển vẻ sung túc của gia đình.
• Xơng nhà : người ta nhờ người hợp tuổi,hợp mệnh đến xông nhà,cầu
mong sang năm lấy được vía tốt của người xơng nhà.
• Chọn hướng xuất hành : sau giao thừa,có người xuất hành đi du xuân
luôn.Họ chọ một hướng tương hợp tương sinh với mình,với con giáp của
năm để xuất hành cầu tài đón lộc.
• Mừng tuổi : chúc mừng tuổi người lớn (ơng bà,cha mẹ,họ hàng),lì xì
cho trẻ nhỏ với hy vọng được may mắn .
• Lễ chùa : Có người cả năm không đi lễ,nhưng đến Tết nhất thiết phải
đi lễ chùa,thắp nén hương,dâng tiền giọt dầu hoặc tiền công đức cho
chùa.Vào ngày đầu năm,tại chốn linh thiêng,người ta tin rằng điều cầu khấn
của mình có nhiều hả năng thành hiện thực.
• Mua muối : đầu năm mọi nhà đều mua muối để cầu may mắn đến.Dân
gian đã có câu ‘ đầu năm mua muối,cuối năm mua vơi”
• Khai ấn và khai bút : Đầu Xuân, nhằm vào ngày tốt, giờ tốt, người có
chức tước khai ấn (đóng con dấu lần đầu tiên trong năm); học trò, sĩ
phu khai bút (viết bài hoặc một đoạn văn, một câu thơ... đầu tiên trong năm);
nhà nông khai canh, (cày ruộng, làm đất, trồng, cấy lần đầu tiên trong năm);
người bn bán thì "khai thương", (mở hàng lần đầu tiên trong năm)... Sau
ngày mùng Một, dù có mải vui cũng chọn ngày để khai nghề, làm lấy ngày.

Nếu như mùng Một tốt thì chiều mùng Một bắt đầu. Riêng khai bút thì Giao
thừa xong, chọn giờ Hồng đạo khơng kể mùng Một là ngày tốt hay xấu.
Người thợ thủ công nếu chưa ai thuê mướn đầu năm thì cũng tự làm cho gia
đình một sản phẩm, một dụng cụ gì đó. Người bn bán, vì ai cũng chọn
ngày tốt nên phiên chợ đầu xuân vẫn đông, mặc dầu người bán chỉ bán lấy
lệ, người ta thường chợ Tết cùng với du xuân (đi chơi Tết).
2.Tín ngưỡng ngày Tết
10


*Điềm lành
• Hoa

mai : sau Giao thừa, nếu hoa mai (loại 5 cánh) nở thêm nhiều và
đầy đặn thì đó là một điềm may. Và may mắn hơn nữa khi có một hoặc vài
bơng hoa 6 cán
• Chó lạ vào nhà : Tục ngữ Mèo đến nhà thì khó, Chó đến nhà thì sang
• Cây đào : Nếu có nhiều cánh kép (hoa kép) 3 lớp (hàng) trên đài hoa
và có hình dáng như bơng hồng thì sẽ có nhiều phúc lộc
• Cây quất : Nếu cây có nhiều chồi xanh mọc thì năm đó sẽ có nhiều
lộc. Nếu có đủ Tứ quý: Quả chín, quả xanh, hoa và lộc thì sẽ may mắn và
thành đạt cả năm
*Kiêng kỵ
Theo quan niệm trong ngày đầu năm (Nguyên Đán) mà có nhiều điều tốt đẹp
thì cả năm đó chắc chắn sẽ có nhiều điều tốt đẹp đến cho mọi người, do đó, người
Việt có một số kiêng kỵ như sau:
Miền Bắc
•

Kỵ mai táng: Ngày Tết Nguyên Đán là ngày vui của toàn dân tộc, ngày mở

đầu cho vận hội hanh thông của cả một năm, có ý nghĩa rất thiêng liêng. Gia
đình phải tạm gác mối sầu riêng để hoà chung với niềm vui tồn dân tộc. Vì vậy
có tục lệ cất khăn tang trong ba ngày Tết. Nhà có đại tang kiêng đi chúc
Tết, mừng tuổi bà con, xóm giềng, ngược lại bà con xóm giềng lại cần đến chúc
Tết và an ủi gia đình bất hạnh. Trường hợp gia đình có người chết vào ngày 30
tháng chạp mà gia đình có thể định liệu được thì nên chơn cất cho kịp trong
ngày đó, đa số các gia đình kiêng để sang ngày mùng Một đầu năm. Trường
hợp chết đúng ngày mùng Một Tết thì chưa phát tang vội nhưng phải chuẩn bị
mọi thứ để sáng mùng Hai làm lễ phát tang.

•

Ngày mùng Một Tết người ta rất kỵ người khác đến xin lửa nhà mình, vì
quan niệm lửa là đỏ là may mắn. Cho người khác cái đỏ trong ngày mùng Một
Tết thì cả năm đó trong nhà sẽ gặp nhiều điều không may như làm ăn thua lỗ,
trong nhà lủng củng, ra đường hay gặp tai bay vạ gió...

•

Kiêng cho nước đầu năm vì nước được ví như nguồn tài lộc trong câu
chúc tiền vô như nước, nếu cho nước thì coi như mất lộc.

11


•

Trong ngày này, người ta kiêng quét nhà vì theo một điển tích của Trung
Quốc, nếu qt nhà thì năm đó gia cảnh sẽ nghèo túng, khánh kiệt. Khi hốt rác
trong nhà đổ đi thì thần Tài sẽ đi mất.


•

Ngày đầu năm cũng như ngày đầu tháng, người ta rất kiêng kỵ việc vay
mượn hay trả nợ, cho vay. Người xưa quan niệm không nên vay tiền hoặc đồ
đạc vào những ngày đầu năm mới, điều đó có thể làm chúng ta rơi vào cảnh
túng thiếu cả năm, không may mắn.[57]

•

Trong ăn uống, người ta kiêng ăn thịt chó, cá mè, thịt vịt... Nếu ăn những thứ
này vào dịp đầu năm hay đầu tháng sẽ "xúi quẩy".

•

Ngồi ra, người già cũng khuyên con cháu trong ngày này không được đánh
vỡ bát đĩa, ấm chén, cãi nhau, chửi nhau, kiêng những điều khơng vui xảy ra
với gia đình.[57]

•

Người ta thường kiêng khóc lóc, buồn tủi hoặc nói tới điều rủi ro hoặc xấu
xa trong dịp Tết.

•

Kiêng mặc quần áo màu trắng và đen: Theo quan niệm của người xưa, màu
trắng và đen là màu của tang lễ, chết chóc, vì vậy những ngày đầu năm thì phải
mặc trang phục với những màu sắc sặc sỡ và thu hút sự chú ý, tạo nên sự phấn
khởi và vui vẻ để đón chào năm mới, như: màu hồng, đỏ, vàng, xanh...


•

Kiêng nói to, cãi nhau, nói xấu hay mắng người khác.

•

Kiêng đi chúc Tết vào sáng Mồng Một Tết nếu không được gia chủ mời vì
sợ sẽ mang đến điều khơng tốt đẹp cho chủ nhà trong năm mới. Theo phong tục
xông đất, người đầu tiên bước vào nhà ai trong ngày mùng một Tết chính là
người quyết định đem lại sự may mắn hoặc xui xẻo cho gia đình ấy trong cả
năm.

•

Ngày mồng 5 tháng giêng Âm lịch là ngày nguyệt kỵ, người Việt thường tin
rằng ngày này khơng thích hợp cho xuất hành.
Miền Trung

•

Kiêng ăn các món chế biến từ tơm vì sợ năm mới đi giật lùi như tơm.

•

Kiêng ăn trứng vịt lộn, thịt vịt bởi đầu năm mà ăn món này thì sẽ xúi quẩy.

12



•

Một số vùng kiêng mặc đồ trắng suốt tháng Giêng vì đó là biểu tượng của
tang tóc.
Miền Nam

•

Kiêng để cối xay gạo trống vào ngày đầu năm vì đó là tượng trưng cho việc
thất bát, mất mùa năm tới. Người ta thường đổ một ít lúa vào cối xay, ngụ ý cầu
mong năm mới lúa gạo đầy tràn.

•

Gia chủ hễ có khách đến là dọn cỗ, mời uống rượu, ăn bánh. Khách không
được từ chối bữa ăn, dù no cũng phải nhấm nháp chút ít.
CHƯƠNG 3: ẨM THỰC ĐẶC TRƯNG NGÀY TẾT

Thành ngữ Việt nam có câu “Đói giỗ cha,no ba ngày Tết”.Tết đến dù nghèo
khó đến đâu thì người ta cũng cố vay mượn,xoay sở để có đủ ăn trong 3 ngày
Tết,sao cho “trẻ có bát canh,già được manh áo mới”. Cùng chung đất nước Việt
Nam,cùng ăn chung cái Tết cổ truyền của dân tộc,thế nhưng ở mỗi miền lại có
những món ăn ngày Tết đặc trưng riêng.Cùng tìm hiểu đặc trưng ẩm thực của 2
miền Nam và miền Bắc.
1.Ẩm thực miền Bắc

13


Món Tết miền bắc rất đa dạng,trong đó phải kể đến các món như bánh chưng,

dưa hành,thịt đơng,thịt bị kho quế,...
Bánh chưng
Bánh chưng xanh là linh hồn của ngày Tết cổ truyền,thể hiện tinh hoa đất trời
qua bàn tay khéo léo của con người.Trên bàn thờ tổ tiên người miền bắc.dịp tết
không thể thiếu cặp bánh chưng xanh.
Ngày nay,khi xã hội phát triển hiếm có hay rất khó tìm được gia đình nào gói
bánh chưng ngày Tết nhưng bánh chưng mua về cũng phải là loại ngon nhất.Gạo
nếp phải chọn loại dẻo,thơm nhất để lâu không bị lại gạo.Nhân bánh thường có thịt
mỡ,đỗ,hạt tiêu.Bánh phải gói chặt tay,sau khi lược suốt 14 tiếng vớt ra,rửa qua
nước lã rồi dùng một tấm ván cùng những vật nặng ép chặt bánh.Như vậy khi cắt
bánh ăn không nát lại dẻo,cắn vào miệng bánh thơm lạ bùi.

Dưa hành
Dưa hành thường được sử dụng như một món ăn kèm với bánh chưng hoặc
với các loại thịt nhiều mỡ ( thịt đông,thịt kho tàu,thịt luộc) cho đở ngán trong
những ngày Tết.Vị chua dịu,cay nhẹ của dưa hành vừa giúp gia tăng hương vị,vừa
giúp cơ thể dễ tiêu hóa thức ăn.

14


Giò nạc,giò thủ
Đối với người Việt Nam,trong mâm cỗ ngày tết từ xưa đến nay,đĩa giị,đĩa chả
ln giữ vị trí mỹ vị,và đã trở thành món ăn khơng thể thiếu.
Giị là thịt giã trong cối đá cho thật nhuyễn,gói lá chuối thành hình ống,buộc
lạt giang rồi đem luộc,nhưng hấp thì giò sẽ ngon hơn.Giò thái theo khoanh,trắng
mịn,bày lên đĩa,phải sắt giị cho gọn,trơng đẹp mắt và dễ gắp.Giị làm từ thịt
lợn,được gọi là giò lợn,từ thịt bò được gọi là giò bò.
Giò dùng thịt đầu heo được gọi là giò thủ. Làm Giị thủ, tai heo, thịt thủ,
khơng giã mà thái nhỏ, trộn thêm mộc nhĩ (nấm mèo), nước mắm, hạt tiêu rồi xào

chín (xào là chiên trong chảo, giữ lửa cho đều và đảo ln tay). Xong, gói bằng lá
chuối tươi, buộc lạt cho chặt rồi luộc hoặc hấp cách thủy. Khi giị chín, vớt ra rồi
ép, dùng 4 thanh tre cặp quanh khoanh giò, cột cho chặt, treo trên bếp. Khi ăn cũng
thái như giò lụa.

15


Thịt đơng
Thịt đơng là món riêng có của mùa đơng xn Bắc bộ. Trong làn khơng khí
lạnh, thịt đơng trở nên ngon hơn. Món này được làm từ thịt lợn ba chỉ, đôi khi
được sử dụng cả gà, cộng thêm một mảng bì lợn. Tất cả đều được ninh nhừ. Sau
khi nấu xong, bạn lấy khỏi bếp và đặt nồi thịt ra ngồi sân, đậy kỹ cho nó ăn gió
uống sương, thu lấy cái rét mướt từ trời cao và đất thấp vào mình để sớm hơm sau,
nhà ta đã có nồi thịt đơng kỳ diệu. Trên mặt của nồi thịt đơng là lớp ván mỡ có màu
trắng như tuyết pha sắc vàng mịn như mặt hồ khơng gợn sóng. Một miếng thịt
đơng kèm một củ dưa hành, thì thật đúng nghĩa Tết bắc

.

Nem

16


Nem rán là món ăn dễ chế biến, đã trở thành món ăn quen thuộc trong các gia
đình Việt Nam, đặc biệt là trong những dịp Tết.
Nguyên liệu để làm nhân nem rán gồm: thịt lợn nạc (ngon nhất là nạc dăm)
băm nhỏ, thịt cua bể hay tôm nõn, nấm hương, mộc nhĩ, hành khô, giá sống (hay
củ đậu), trứng, hạt tiêu, muối, gia vị… Tất cả trộn đều rồi dùng bánh đa nem (miền

Nam gọi là bánh tráng) đã được nhúng nước cho mềm gói lại thành những cuốn
trịn rồi rán chín vàng trong chảo ngập mỡ. Bánh đa nem phải kén loại bánh tráng
mỏng và dai để gói thì nem rán sẽ ngon hơn, vỏ giịn mà khơng bị vỡ.
Nước chấm nem rán phải pha chế thật ngon, khéo điều hòa giữa vị mặn của
nước mắm ngon, vị ngọt của mì chính, đường (nếu pha bằng nước dừa tươi thì
khơng cần đường), vị chua của chanh (hay dấm) rồi hịa chung với nước lọc, thêm
vào ít tỏi băm nhỏ, vài lát ớt tươi sao cho vừa đủ độ mặn, ngọt, chua, cay, dậy mùi
thơm của tỏi, ớt.

Rau nộm
Bên cạnh những món nem, giị chả dễ gây ngán trong ngày Tết mâm cỗ ngày
Tết khơng thể thiếu món rau nộm. Nộm có nhiều khúc biến tấu khác nhau: nộm
rau muống, hoa chuối, xu hào…. nhưng tựu chung đều rất đơn giản, dễ làm và rất
được ưa chuộng trong những ngày Tết.

17


Canh măng lưỡi lợn
Măng khô, ngon nhất là măng lưỡi lợn, tức lấy phần mầm non vừa nhú, xẻ ra
phơi, nó giống hình lưỡi của con lợn, đặc, chắc và nhuyễn khơng có sợi xơ. Măng
đem ngâm nước ấm, luộc và xả cho ra hết chất quánh lâu ngày, rồi thái miếng vừa
ăn. Trước khi nấu có thể xào với mỡ, hành và nêm gia vị cho thấm. Thịt ninh măng
có thể là cổ, cánh, chân gà, nhưng thích hợp nhất là chiếc giị lợn. Giị chặt hình
qn cờ vừa ăn. Xếp một lớp măng, một lớp giò heo vào nồi (có thể cho vài mảnh
quế và hồi cho thơm) đổ nước xâm xấp, hầm với lửa cháy vừa phải. Thường xuyên
hớt bọt và châm thêm nước cho đến khi thịt và măng chín mềm, nêm nếm vừa ăn,
cho hành, mùi, rắc tiêu. Trong nồi hầm sục sôi ấy, thịt và măng có sự tác động lẫn
nhau và giao hịa tuyệt vời, mỗi thứ đều được tôn lên về chất. Miếng thịt giảm bớt
béo ngấy, giữ độ ngọt cộng thêm mùi thơm thảo mộc thâm trầm, quyến rũ. Miếng

măng nhận vào vị béo vị ngọt của thịt, mà vẫn giữ cái bùi, cái đậm, chất thanh nhã
của rừng.

18


2.Miền Nam
những món ăn đặc trưng trong ngày Tết, mang đậm bản sắc văn hóa của
người Nam bộ. Ngồi việc đơn thuần là món ăn, ẩn chứa đằng sau là ước mong
tâm linh mọi đau khổ sẽ qua đi, chào đón một năm mới vng trịn, hạnh phúc và
đầy may mắn.
Thịt kho trứng
Món ăn phổ biến nhất trong ba ngày Tết là thịt kho tàu, còn được gọi là thịt
kho hột vịt hay thịt kho nước dừa. Những ngày giáp Tết, các bà nội trợ của gia đình
đã lo đi chợ mua loại thịt ba rọi, trứng vịt, nước dừa xiêm tươi. Thịt ba rọi mua về
được rửa với nước muối, sau đó rửa lại bằng nước sạch. Thái thịt thành từng khúc
cỡ ba ngón tay, ướp thịt với các loại gia vị như nước mắm, muối, đường, tỏi, hành
tím, ớt sừng trâu bằm nhỏ... Thịt ướp trong khoảng 30 phút để ngấm gia vị. Hột vịt
đem luộc chính, bóc bỏ vỏ. Đặt nồi lên bếp, cho nước dừa tươi, nước lạnh vào đun
sơi. Sau đó cho thịt vào, khi thịt vừa mềm thì cho trứng vào, nêm lại gia vị, để nhỏ
lửa và ninh đến khi thịt thật mềm, nước trong nồi chuyển sang màu vàng cánh gián
đẹp mắt là được.
Bánh tét
Món thứ hai khơng thể thiếu là bánh tét, đây là món chính khơng thể vắng mặt
trong ngày đầu năm. Bánh tét người miền Nam có hai loại là bánh mặn với nhân là
đậu, thịt lợn và bánh ngọt có nhân chuối hoặc nhân đậu xanh. Bánh tét của miền

19



Nam có cách gói gần giống với bánh tét của người miền Trung, cũng gói thành địn
dài với lớp lá chuối bọc bên ngoài, bên trong là nếp, tùy bánh ngọt hay mặn mà sử
dụng loại nhân cho phù hợp. Ngồi việc dùng để cúng ơng bà, làm q biếu, bánh
tét kết hợp với tơm khơ củ kiệu cịn là món ăn ngon miệng khơng thể thiếu trong
những ngày Tết.
Khổ qua nhồi thịt
Một món ăn dân dã khác khơng thể không nhắc đến là khổ qua dồn thịt. Bên
cạnh là một món ăn ngon miệng, có tác dụng thanh mát cơ thể, người miền Nam ăn
món này đầu năm cịn có ý nghĩa cầu mong mọi chuyện khơng vui sẽ qua đi, một
năm tươi sáng sẽ đến với mọi gia đình.
Củ kiệu
Sẽ là thiếu sót nếu khơng nhắc đến món tơm khơ ăn với củ kiệu ngâm chua.
Làm món này rất đơn giản, củ kiệu tươi mua về ngâm qua nước tro một đêm để
giảm bớt mùi hằng. Sau đó làm sạch rễ và lá, cho lên trên mâm hoặc cái sàng và
đem phơi, nếu trời nắng to chỉ cần phơi trong một buổi là được. Cho củ kiệu vào lọ
thủy tinh, một lớp kiệu một lớp đường cát trắng, đậy kín lọ lại để kiệu tự ra nước,
trong khoảng từ mười ngày đến hai tuần là dùng được. Củ kiệu được kết hợp với
tơm khơ tạo thành một món ăn rất ngon miệng với vị chua ngọt lại bùi bùi rất đặc
trưng và ngon miệng.

CHƯƠNG 4: THỰC TRẠNG CÁC HOẠT ĐỘNG TRONG NGÀY TẾT
CỔ TRUYỀN VIỆT NAM HIỆN NAY
Đất nước đang trong thời kỳ hội nhập kinh tế thế giới.Sự phát triển ở mọi
mặt về văn hóa,kinh tế,chính trị trong những năm qua đã đem đến cho chúng ta
những vị thế mới. Cùng với q trình hiện đại hố kinh tế của đất nước, những nét
văn hoá truyền thống của Việt nam cũng đang dần bị ảnh hưởng và mai một bởi
yếu tố ngoại lai. Làn sóng văn hố Phương Tây đang du nhập làm thay đổi ít nhiều
những giá trị văn hoá truyền thống bản địa. Đây là vấn đề mà hầu như các quốc gia
đang phát triển nào cũng gặp phải đặc biệt trong việc bảo tồn và phát huy các giá
trị văn hoá truyền thống trong thời đại mới.


20


Hiện nay, những ngày Lễ của Quốc tế đang dần đi vào cuộc sống mỗi người
dân, các ngày nghỉ lễ hằng năm như 30/4, 2/9; Noel; Tết Dương lịch, các lễ hội
diễn ra quanh năm ít nhiều đã chi phối phần nào tầm quan trọng của Tết cổ truyền.
Giới trẻ bây giờ dường như thích thú với các ngày Tết Dương lịch, Giáng sinh, Lễ
tình yêu hơn là những ngày Tết truyền thống.
Việc bảo tồn Tết truyền thống theo được đúng phong tục ngày xưa hầu như là
khó. Đa số do xã hội phát triển, đời sống người dân được cải thiện nên Tết dường
như bị rút ngăn và loại bỏ đi khá nhiều phong tục như: thay vì cúng mâm cơm 5
ngày Tết thì bây giờ chỉ có 3 ngày,…
Xã hội hoá kèm theo nhưng hành động tiêu cực: Về ẩm thực, chất lượng ẩm
thực ngày càng được chú trọng mà đặc biệt là ngày Tết. Cờ bạc Tết bấy giờ là để
kiếm tiền chứ không phải để chơi vui như ngày xưa. Giao thông đi lại trước ngày
Tết luôn bị ùn tắc hoặc hết vé mặc dù các cơ quan chức năng của nhà nước đã
được tăng cường.
Các khu vui chơi, ăn uống ngày Tết bị bán với giá rất cao, ảnh hưởng đến
khách du lịch muốn hưởng thụ cái Tết âm lịch ở Việt Nam.

21