<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i><b>Cách chăm sóc chim cu gáy.</b></i>

<b>Chào các bác. Hôm nay em xin mạn phép chia sẻ với các bác về cách </b>
chăm sóc chim cu gáy. Đây là nhưng kinh nghiệm của em sau 10 năm
nuôi chim gáy.

Đối với chim gáy non. Loại này nuôi dễ nhất là từ khi bắt đầu sổ "tăm
bông" trỏ lên tức là hi bắt đầu sổ lông nâu ở các đầu lông ống. Nuôi lúc
non quá không tốt lắm tất nhiên là vẫn ni được, nhưng khó ni và
khơng bụ chim bằng mẹ nó ni đến lúc sổ tăm bông hay già hơn. Khi đã
sở hữu được một chú chim như vậy, các bác nên để chúng tong một chiếc
hộp đủ khoang trống cho nó quay người là được, dưới lót ít vải mềm. Cách
cho ăn có hai cách.

<i><b>C1: xa sưa khơng vệ sinh lắm nhưng khơng hại chim.</b></i>

Các bác nhai ít gạo + ít đỗ, lạc. Gạo phần nhiều lạc và đõ hay ngô chỉ phụ
gia thêm vào thôi. Sau khi nhai kỹ các bác chịu khó để mỏ chú chim của
mình vào miệng mình "mơi khiếp nhẹ". Theo bản năng nó sẽ dũi vào

miệng ta để ăn hết thức ăn như mẹ chúng mớm. Cách này không phải cho
uống nước thêm.

<i><b>C2: nuôi bằng cám công nghiệp sạch sẽ dẽ áp dụng</b><b> .</b><b> </b></i>

Các bác hòa cám ra làm sao cho cám đủ dẻo để nặn được không khô cũng
khơng nhã q. Khơ thì khó vo viên chim khó ăn, nhã quá khôing vo viên
được & bẩn. Các bác vo thành từng viên dài khoảng 2-->2,5 (cm) đường
kính to bằng cái đầu đũa (đầu bé nha) mỗi lần cho ăn các bác nặn khoảng
8-->9 viên như vậy. Cho ăn lần nào đứt đoạn lần ấy không cho chim ăn
cám đã hòa lâu. Sau khi vo viên song các bác chuẩn bị một ít nước để cho

chim uống thêm. Các bác dùng 1 tay hẽ bành iệng chim ra, tay còn lại lấy
viên cám khẽ dúng vào nước rồi mới đút cho chim ăn. khoảng 4-->5 viên
cho uống một ít nước. sau khi chim đủ lớn các bác tập cho chim tự mổ lấy
thức ăn. Hai cách trên các bác chỉ cho ăn 3-->4 bữa một ngày thế là đủ
không cần ăn nhiều.

<b>Khi chim đã biết mổ thức ăn các bác trộn cám với thóc cho chim ăn, </b>
bên cạnh đó cũng phải cho ăn thêm vừng, ngô non, kê, lạc, đỗ xanh.
không nên cho ăn các loại này nhiều chim dễ bị đi ngồi. Cũng nên có một
cóng nhỏ đựng cát vàng hoặc sỏi nhỏ để chim ăn thêm giúp đỡ cho quá
trình nghiền thức ăn dễ tiêu hóa, nước ln sạch, khơng để phân và thức
ăn rơi và nước, chim uống phải sẽ bị đi ngoài. Khi chim đã thay lứa lông
sữa song các bác ngừng không cho ăn cám nữa lúc này chỉ cho ăn thóc là
chính và các loại hạt khác như đã kể ở trên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

chăm sóc như chim non sau khi đã thay một lứa lơng.

<b>Nói chung khi nuôi các bác phải chú ý đến việc vệ sinh chuồng trại </b>
<b>cho chim, ngày nào cũng phải vệ sinh lồng cóng ăn & cóng nước nhất là </b>
cóng đựng nước. Lâu lâu cũng phải hạ thổ chim. Sáng đến sau khi vệ sinh
song các bác cho chim ra sửa nắng sớm khỏang 45' là đủ. Thỉnh thoảng
cũng nên cho chim tắm mưa tất nhiên là chỉ chốc lát thôi.

Lồng nuôi chỉ nên nuôi loại quả đào vừ đủ cho chim xoay người, bêmn trên
phủ áo lồng chiếm khoảng 1/3 chiều dài lồng từ trên trở xuống.

<b>Lưu ý với chim non đang nằm ổ chứa đi được, khi muốn bắt chim ra các </b>
bác cần nhẹ nhàng nhấc chim lên từ từ đợi chim tụ bỏ chân ra mới được
bắt ra. không được nhấc chim ra khi chim chưa bỏ chân ra khỏi ổ, nếu làm
như vậy chim dễ bị liệt.

Trên đây là một số kinh nghiệm của em về chim gáy. Có gì khơng phải
mong các bác bỏ qua. Rất mong nhân được ý kiến đóng góp của các bác.

<b>KỸ THUẬT NI CHIM CU GÁY</b>

Cu cu ăn đậu, ăn mè,

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

(Ca dao)

Nuôi chim Gáy (cu Gáy) là một thú vui có từ lâu đời. Để có một con chim Gáy hay, người
ni phải tuyển chọn cơng phu, vì âm sắc của chim Gáy rất đa dạng; mỗi âm sắc có cái hay
riêng, tuỳ theo sự thưởng thức của người chơi. Nuôi chim Gáy khá công phu...

Thường người mới chơi chim Gáy không chú ý tới âm sắc của chim mà chỉ chọn con thấy
khách là gụ. Những con chim này thường được nuôi từ chim non nên chóng thuần, nhưng
tiếng gù rất đơn điệu. Nhưng "thợ" chơi Gáy thì khác, họ chỉ chú trọng âm sắc của chim.
Chim Gáy có giọng thổ đồng, thổ gầm, thổ dền bao giờ cũng cao giá hơn. Khi chọn được con
có âm sắc vừa ý, họ cịn theo dõi xem lúc Gáy tiết tấu ra sao? Có con Gáy đảo liên hồi (lúc bổ
hai, bổ ba, tư và lại từ cao xuống thấp...). Ngồi ra cịn phải chọn con chim Gáy có hình dáng
như mỏ giang, cườm dày, đầu xanh, phao xám, thân hình bắp bi... như thế mới là chim Gáy
chuẩn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Chim Gáy thường được ni bằng lồng hình quả đào, thoạt trơng có vẻ đơn sơ, nhưng càng
trơng càng đẹp. Thân lồng nửa dưới to, trên nhỏ, diện tích chỉ đủ để chim Gáy xoay. Ni loại
lồng này chim chóng thuần mà tiện xách đi xách lại. Theo những người ni chim lâu năm thì
chim Gáy khơng ưa lồng rộng, trơng khơng hợp mà chim thường hay giật mình nhảy toác đầu,
lâu thuần.

<b>Bẫy cu gáy</b>

Chim cu gáy sống từng đôi, một trống một mái theo chế độ "đơn thê", gắn bó chung thủy.
Chúng đi ăn từng đàn, có lãnh thổ riêng, có một con trống có dáng hình đẹp đẽ, có tiếng gáy
tuyệt vời. Có lẽ nó là con chim lãnh chúa. Khi vùng lãnh thổ riêng bị xâm phạm, tất đưa đến
"đấu khẩu" rồi "ác chiến" giữa chủ nhà và kẻ xâm lăng. Người đi đánh bẫy để bắt chim cu gáy
(gọi tắt là đi đánh cu) lợi dụng đặc điểm này để bẫy chim cu gáy.

<b>Cách bẫy chim cu </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Nghi trang mồi thượng với cành lá cây. Treo lồng mồi thượng trên cây trước một nhánh cây
gọi là "nhánh thế", vừa tầm với cửa lồng để cho chim hoang đến đậu có được tư thế thích hợp
mà đấu gáy với chim mồi. Đậu ở nhánh thế, chim hoang có thể nhìn xuống đất và trơng thấy
chim mồi đất.

Gài chiếc lưới đất, thả con mồi đất đã nhíp kín mắt cho đi lui đi tới để nhử. Người đi đánh cu
vào chỗ ẩn núp.

Các giai đoạn từ khi chim mồi thượng cất tiếng gáy cho đến khi chim hoang sập bẫy và bị bắt.
- Chim mồi thượng cất tiếng gáy. Nếu đợi một lúc lâu chưa nghe nó gáy, người đi đánh cu
huýt gió để giục nó gáy.

- Con chim hoang, lãnh chúa của vùng lãnh thổ này đang nghỉ ngơi ở một nơi nào đó đột
nhiên nghe tiếng gáy của chim lạ. Biết lãnh thổ riêng của mình đang bị xâm phạm, nó liền bay
về, đậu ở một cây nào đó, nghểnh tai nghe ngóng. Khi biết được vị trí của kẻ xâm lăng, nó
phóng đến nhánh thế. Mồi thượng trông thấy liền cất tiếng gáy thách thức, vừa gáy vừa xoay
mình như con vụ. Chim hoang lãnh chúa cũng khơng phải tay vừa, nó xịe hai cánh ra, xù
cườm, gục gặc đầu, nóng nảy, vừa chạy tới chạy lui trên nhánh thế vừa gáy liên hồi. Hai con
đấu gáy sôi nổi, không con nào chịu thua con nào.

- Đến đây có thể xảy ra mấy trường hợp sau đây:

<b>a.</b> Con chim hoang tức tối nhảy vào lồng để ác chiến với kẻ thù. Vừa nhảy vào, bẫy liền sập
và người đánh cu nhào ra để bắt. Đó là trường hợp dễ.

<b>b.</b> Nhưng thường thường, người đi đánh cu gặp trường hợp khó hơn nhiều vì con chim lãnh
chúa đã mấy lần dợm nhảy nhưng rồi lại thơi. Nó là con chim khơn, nó bay đi. Chim mồi
thượng im tiếng.

<b>c.</b> Có trường hợp con chim khơn ấy khơng bay đi mà lao xuống đất, nhìn chim mồi đất rồi đi
vịng quanh ở ngồi triêng lưới đất. Nó khơn lắm, rất cảnh giác với những gì lạ quanh mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Như trên đã trình bày, muốn bắt được con chim hay, người đi đánh cu phải chịu khó kiên
nhẫn, có khi phải mất cả ngày mới có kết quả. Cịn gặp những con chim tầm thường, khơng có
gì đặc biệt thì với một lưới đất, một ngày có thể bắt được năm bảy con là chuyện dễ dàng.

<b>Chim mồi và lồng bẫy</b>

Đi đánh cu phải có chim mồi và chiếc lồng đặc biệt gọi là lồng bẫy sập.
Chim mồi

Chim mồi là chim rừng ta đã đánh bắt được, nuôi lâu ngày thành quen, hết sợ bóng người, gáy
tự nhiên như khi cịn hoang dã. Chim mồi phải gáy hay, gáy càng hay càng được đánh giá cao
vì sẽ rất đắc lực lúc đem đi "đánh" chim hoang. Người ta lại còn phân biệt mồi "lỡ" và mồi
"giỏi". Mồi "lỡ" là thứ mới đem đi đánh một vài lần. Mồi "giỏi" hay còn gọi là mồi "chai" là
thứ đã đi đánh nhiều lần, đã có bản lĩnh và quen trận mạc!

Một con chim gáy trống nuôi lâu (Chim thuộc) thường phải gáy đủ 3 loại tiếng sau:

<i>Gáy gọi:</i>

Đây là tiếng gáy lúc sáng sớm, buổi trưa hoặc chiều. Giọng gáy này anh em ta vẫn gọi là bổ.

Tất cả chim gáy cả trống và mái đều gáy được kiểu này.

Liều trơn: cúc cu cu
Liều bổ một: cúc cu cu, cu
Liều bổ hai: cúc cu cu, cu cu
Liều bổ ba: cúc cu cu, cu cu cu

Quí nhất là con gáy liều bổ ba: cúc cú cu, cu cu cu. Có người gọi nó là con chim mồi "kim bất
hốn", ngụ ý nói đem vài ba chỉ vàng đổi nó, chủ nhân cũng không muốn đổi.

Những con gáy gọi 4 tiếng (bổ tứ) là phần nhiều, người ta coi như gáy gọi tiếng Đủ còn những
con gáy gọi 5 tiếng thì coi là tiếng Thừa

Tiêu chuẩn này ko quan trọng để đánh giá 1 con chim hay

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

lèo 4 hay 5 tiếng

"...chim Cu có cả thảy 5 giọng là giọng Trơn, giọng Một, giọng Hai, giọng Ba, và giọng Cà
lăm.

- Giọng Trơn: Cúc cu cu ( mỗi lần gáy chỉ thốt ra ba tiếng đơn giản, cụt ngủn).
- Giọng Một: Cúc cu cu...cu ( có thêm một tiếng cu hậu ở dằng sau, nghe hay hơn).

- Giọng Hai: Cúc cu cu... cu cu ( có thêm hai tiếng cu hậu ở đằng sau, nghe càng hay hơn).
- Giọng Ba: Cúc cu cu... cu cu cu ( có ba tiếng cu hậu ở đằng sau, nghe càng hay hơn nữa. Ở
đâu mà có con cu rừng nào hót hay như thế này thì dù có xa xơi cách mấy, người gác Cu cũng
mị đến bắt cho bằng được, vì đây là chim q khó tìm).

- Giọng Cà lăm: Con chim này gáy giọng khi thế này lúc lại thế khác, tiếng nọ xọ tiếng kia,
nghe khơng ra làm sao cả...chỉ có đem thịt mà thơi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

(liều bổ ba thì thường khơng có giọng ba rịng, thương nó gáy giọng ba vớI tỷ lệ nhiều hơn
giọng đôi)

<i>Gáy trận:</i>

Đây là tiếng gáy mà các nghệ nhân, hoặc người chơi chim gáy có kinh nghiệm dùng để đánh
giá con chim hay dở. Chỉ chim trống mới gáy kiểu này cũng có những con mái sắp đẻ nuôi
nhốt cũng gáy tiếng trận nhưng tiếng nhỏ và không sung. Một con chim gáy được đánh giá là
chim hay khi phải có đủ: chu, lèo, vấp nhưng rất hiếm con gáy nào có cả chu lèo vấp

Khi gáy trận chim nằm xuống sàn lồng và máy nhẹ hai cánh và gáy: cúc cu cu, cúc cu cu liên
tục có khi hàng giờ đồng hồ

Chỉ khi chim gáy thật căng mới có kiểu này, và đầu nó chúc hẳn xuống đáy lồng người ta hay
gọi là Sà cầu máy cánh.

Thường thì bất cứ giống chim nào cũng có thời điểm sung mãn và trùng, chim gáy ko ngoại
lệ, khi mình ni thì gáy căng được như thế này chỉ có thời điểm nhất định thôi

+ Chu: là khi gáy trận sau ba tiếng cúc cu cu thì thừa hơi và thêm 1 tiếng cu rất nhẹ
VD Cúc cu cu, Cúc cu cu..cu,Cúc cu cu..cu

+ Lèo: là khi gáy trận sau ba tiếng cúc cu cu con chim gáy thêm 1 nhịp cục cù cù hoặc cục cù
gần giống với tiếng gù nhưng nhanh hơn. VD Cúc cu cu, Cúc cu cu… Cục cù cù. Đa số chim
thỉnh thoảng mới ra lèo rất hiếm con có lèo dặm tức là gáy Cúc cu cu, cục cù cù, Cúc cu cu,
Cục cù cù liên tục.

+ Vấp: Khi gáy tiếng trận đột nhiên con chim ngừng như bị ai đó chẹp ngang cổ họng sau đó
lại lên tiếng trận bình thường. Vd Cúc cu cu, cúc…….,cúc cu cu

+ Dặm (Dặt?): Khi gáy tiếng trận sau ba tiếng cúc cu cu chim thêm vào 1 hay 2 tiếng gù: cù…
grù (vd: cúc cu cu, cù … grù cúc cu cu, cù … grù). Chim mồi gáy dặm nhiêù làm cho chim
rừng rất mau nổi nóng.

<i>Gù: </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

chồng đấu. Chim hay là chim phải có nước gù cao, trung bình chim chỉ gù một lần khơng q
8 tiếng liên tục, chim hay có nước gù khoảng từ 12-14 tiếng, chim có nước gù khoảng 18-20
tiếng được xem là hiếm. Ngoài ra khi gù một con chim dữ có khả năng gù chồng 2-3 lần (vd:
một con chim gù 20 tiếng liên tục/lần khi gù chồng 3 lần nó sẽ gù 60 tiếng liên tục khơng ngắt
qng).

Tiếng gáy ta có thể chia làm 2 loai chính

Thứ 1 là chim gáy có tiếng Thổ có nghĩa là giọng trầm, ấm,(âm thanh ở tần số thấp)
Thứ 2 là chim gáy có tiếng Cịi có nghĩa là giọng thanh ,cao (âm thanh ở tần số cao)

Còn chim gáy có tiếng gáy ở giữa 2 thứ giọng trên là gọi là tiếng Pha(Thổ nhiều Cịi ít gọi là
Thổ Pha hay Cịi nhiều Thổ ít gọi là Cịi Pha)

Thường thường cu gáy tiếng Thổ bao giờ cũng gáy chậm ko nhanh như tiếng cịi và hay có
Dặt và Chu

Còn cu gáy tiếng Còi hay gáy mau hơn và ra nhiều tiếng Nhịu và Vấp

Nghe giọng chim Cu gáy xong, ta cịn phải xem cái âm của nó hay dở ra sao nữa. Đây là một
việc cực kỳ khó khăn mà chỉ những người lão luyện trong nghề mới phân tích được kỹ càng,
dù là tai họ chỉ mới nghe phớt qua.Cịn người mới vào nghề thì chắc chắn không tài nào hiểu
nổi.

Nếu xét kỹ hơn thì Giọng chim Cu gáy có bốn loại âm chính: Âm thổ, âm đồng, âm son và âm
kim. có nhiều âm điệu: đồng thổ, đồng pha, thổ pha

- Âm Thổ: Chim gáy có âm thổ thì giọng trầm. Loại chim này được đánh giá là loại chm khôn
nhất. Trong âm thổ cịn có bốn âm sau đây:

1/ Thổ đồng: âm trầm ngân vang như tiếng chiêng cồng.
2/ Thổ bầu: âm trầm mà ồm to lên.

3/ Thổ sấm: âm trầm mà rền như tiếng sấm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

- Âm Đồng: Chim gáy có âm đồng thì tiếng ngân vang. Ân đồng cũng có nhiều loại như sau:
1/ Đồng pha thổ(âm ngân vang nhưng lại trầm trầm).

2/ Đồng pha son(âm càng lúc càng ngân vang)

3/ Đồng pha kim(âm càng lúc càng nhỏ, nhưng vẫn vang xa).

- Âm Son: Chim gáy có âm son, có người gọi là âm chng, vì giọng chim ngân vang như
tiếng chng rền, nghe có vẻ hùng tráng, oai vệ. Âm son cũng có nhiều loại như:

1/ Son pha đồng(âm to mà rền vang như tiếng sấm).

2/ Son pha kimâm khởi đầu rền vang như tiếng chuông ngân, nhưng sau cứ nhỏ dần...).
- Âm Kim: Chim gáy có âm kim thì tiếng nhỏ và vang xa. Trong âm kim cũng có nhiều loại
như:

1/ Kim pha son
2/ Kim pha thổ

3/ Kim pha đồng

...muốn phân tích một giọng chim Cu thật chính xác khơng phải là chuyện dễ dàng. Ai hiểu
thấu đáo được điều này chắc chắn người đó sẽ gặp nhiều điều thú vị khi lắng tai nghe chim
đang gáy.Đến đây, thì chắc chúng ta khơng cịn ngạc nhiên nhiều khi biết tại sao người ta lại
có thể say mê ni một con chim có bề ngồi khơng sắc sảo này đến thế!....Vì rằng, chọn được
con chim mồi vừa ý, những đặc điểm ưu việt kể trên đâu phải là chuyện dễ. Đôi khi trăm con,
hoặc ngàn con mới có một ! Chắc gì trong một đời người có thể chọn được cho mình một hoặc
hai con mà ni? Do đó, giá trị con Cu mồi tốt nhất cũng độ nửa lượng vàng, nhưng người ta
vì q q nó đến nổi có người dù nghèo, nhưng ai mua với giá nào cũng không bán, thề"sống
nuôi chết chôn"; đôi khi họ cịn dám đem thân mình bảo vệ cho chim."

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Mà chim cu gáy thường thì chim già mình bẫy về ni dù có hơi vất vả thuần nó lúc đầu
nhưng về sau tiếng gáy của nó hay ,bền và ổn định hơn chim nuôi non. Chim nuôi non lên
tiếng gáy của nó thường ko bền ,thất thường (vd: chim già gáy đấu (gáy trận) liên tục ít khi
đang gáy đấu chuyển sang gáy gọi chứ chim non nuôi lên đang gáy đấu 1 lúc lại chuyển sang
gáy gọi và tiếng ko bền, đặc biệt cu gáy non nuôi lên khi gặp con gáy già đánh bẫy thường hay
chịu thua tiếng gáy hễ con già gáy đấu căng là im tiếng luôn thỉnh thoảng mới mở mồm gáy
gọi vài tiếng).

Đi sâu vào cu nghề ni Gáy khi đã hiểu càng ngày càng thích, nên kiếm được con cu có tiếng
gáy hay lại hội đủ tiêu chuẩn CHU, LÈO, DẶT, VẤP khác nào đi tìm hoa hậu vừa đẹp người
lại đẹp nết

Bây giờ mà kiếm đủ được bộ cu Gáy hay có nhiều tiếng có các chất giọng
Tạm ví mạo muội:

Thứ 1: Đặc thổ (giọng hát ca sỹ nghệ sỹ ưu tú Trung Đức, giọng hát ca sỹ nghệ sỹ Nhân dân
Trần Hiếu, NSND Quang Thọ, Lê Dung, Doãn Tần, Đăng Dương, Chế Linh )

Thứ 2: Đặc còi (giọng hát nghệ sỹ nhân dân Thu Hiền, giọng hát nghệ sỹ nhân dân Tường Vy,
NSUT Tường Vy,Thanh Hoa,Ngọc Sơn,Thanh Tuyền)

Thứ 3: Thổ Pha (giọng hát ca sỹ Nguyễn Phi Hùng, Thanh Lam, Bảo Yến, Đan Trường, Trọng
Tấn)

Thứ 4: Còi Pha (giọng hát ca sỹ Mỹ Tâm, Thu Hà, Bằng Kiều, Thu Phương, Hồng Ngọc)
Nếu là bầu chọn giọng suất sắc thì mình sẽ chọn giọng nói dẫn chương trình Văn Nghệ Chủ
Nhật của 1 cậu con trai vẫn dẫn là giọng Thổ Đồng thật xuất sắc.

Để đánh giá tiếng gáy 1 con chim cu gáy có chất giọng hay thật sự suất sắc là người ta muốn
nói đến chất giọng đặc biệt của nó mà ko phải con chim nào cũng có được,đơn giản là âm
thanh của nó đã hay nhiều tiếng lại cịn sang sảng,thánh thót ,nghe trong văn vắt mà bất cứ
nghe xa hay gần đều cho cái chất giọng đó ko bị lẫn 1 tiếng rè nào cả,q hiếm và hay là ở chỗ
đó.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

đồng.

Ví như ta nghe 1 bài hát của ca sỹ hay chẳng hạn như Ngọc Sơn hát bài Chiếc vịng cầu hơn
mở cùng âm lượng nhưng nghe qua bộ dàn Hi-end Receiver 5.1 của DENON và qua đôi loa
Nam Mơn thì ta thấy ngay chất lượng âm thanh khác nhau ra sao ngay

Ai mà đang có những con cu gáy như vậy thì là đang có bộ sưu tập chim cu gáy đặc sắc
đấy( dừng hiểu lầm là như ca sỹ thật đấy nhé >>>VD cho sinh động thôi )

Lồng bẫy và phụ kiện

Lồng bẫy sập - Đây là một chiếc lồng đặc biệt, cửa lồng có cái bẫy sập, cài chốt cị khéo léo,
đụng đến chốt là bẫy sập liền.

Lưới đất - Lưới đất là một chiếc lưới chụp có triêng bằng tre uốn hình vịng cung. Lưới chụp
được gài một cách khéo léo ở mặt đất, dưới cây trên đó người đi đánh cu treo lồng mồi
thượng. Khi ta giựt dây thì lưới chụp xuống nhốt các con chim hoang vào trong đó.
<b>Thức ăn và cách chăm sóc</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Cái quan trọng nhất nuôi Cu là phải hạ thổ để lấy sinh khí từ mặt đất. Tuần có thể hạ 1 hay 2
lần, mỗi lần khoảng 2 tiếng, tất nhiên càng nhiều và càng lâu càng tốt. Hạ thổ là để cả lồng
chim ( có thể tháo máng đựng phân ) và để xuống mặt đất . Và cũng như các loại chim khác
cũng cần phải tắm nước, tắm nắng, nhưng mật độ thưa hơn, 1 lần/ tuần vào mùa hè, 2 tuần/1
lần vào mùa đơng là được rồi. Chim gáy thường rất ít khi cho tắm như họa mi được nhưng
tháng vài lần ta cho tắm theo kiểu phun mưa nhẹ vào chim hay là gặp trời mưa ta cho chim
tắm tự nhiên là hay nhất (thời gian độ 10'>15'), nên hạ vào chỗ có nhiều mùn giun, thỉnh
thoảng cho ăn giun đất. Có thể tạo mùn giun bằng cách đặt một viên gạch lát nền lên mặt đất
sau đó giun sẽ đùn nhiều mùn ở dưới viên gạch.

Nuôi cu gáy trống gần 1 chị cu mái nữa là làm chim cũng căng lên nhiều,ta cho lồng cu trống
gần lồng cu cái 1 vài hôm xong lại dật ra vài ngày lại ghép gần (mất vợ anh nào chẳng kêu ầm
lên).

Nuôi cu gáy bằng lồng Quả đào là ưu việt nhất (theo thuộc tính của chim và các cụ dạy lại từ
ngày xưa rồi).

<b>Cách chọn chim gáy hay:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

hết đuôi,cườm dầy,hạt đen nhỏ quấn gần như kín cổ thì là đích thị là con cu gáy có hình thức
q đẹp

Đầu phải trịn, lơng đầu màu xanh xám, mắt dữ, vệt lông đen phải kéo dài qua khoé mắt
Thân hình dáng như bắp chuối, ức nở, chót đi thu nhỏ lại ( Đi vót) Lơng ép sát mình,
Chân khơ (có nhiều vảy mơc trắng). Chân màu đỏ tươi là chim non đấy.

Quan trọng nhất là cườm và phao

Nhìn qua cườm ta có thể đốn được khá đúng chất giọng của chim: các cụ có câu "Kim nổ,
thổ vừng" Nổ tức là hạt cươm màu trắng trên cổ chim to trịn chim có cườm này thường gáy
giọng kim. Vừng là hạt cườm nhỏ li ti như hạt vừng chim có cườm này thường gáy giọng thổ.
Chim mà nền lông đen trên cổ nhiều thì gù nhiêù. Chim mà có cườm giắt thường là chim hay.
Những hạt cườm trên vai chim có màu vàng nhạt mà kéo càng cao lên phía trên cổ cũng tốt.
1- Về mầu lông:

- Thường ban đầu quan sát mầu lông của cu gáy để chọn người ta kết hợp quan sát cả mầu
lơng mình chim và mầu lông phao chim. Mầu lông phao chim đã được bạn Lộc abc đề cập khá
kỹ. Cịn mầu lơng mình chim người ta phân làm 03 loại:

+ Mã kẻ mực: Mầu lông xám tối, chim dở nhát giong không hay, khơng nên chọn

+ Mã phấn hồng: Lơng có sắc phớt hồng như có phấn, chim mau nổi, giong thường được nên
chơi.

+ Mã sậm tía: là mầu ở giữa 2 mầu trên, lơng chim có sắc sẫm tía, chim ni lâu nổi nhưng đã
nổi rất bền, chim gan, thường làm chim mồi bẫy, chim gáy bất kỳ lúc nào.

Phao: ( Vùng lơng phía dưới đi che phủ khu WC)

Có 3 loại phao chính: Xám, Hồng, Trắng ngo ra cịn có loại phao pha trộn giữa 3 màu này
Chim phao xám lâu nổi nhưng khi đã nổi thì siêng gáy nếu chon làm mồi thì khi đi đánh bẫy
khơng bỏ vệt (Lúc gáy lúc không)

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

Phao trắng: Nhanh nổi nhưng không bền chim

2- Cách phân biệt chim trống mái:
- Chim trống:

+ Đầu nhỏ, trịn, lơng đầu xanh.
+ Mỏ to, gồ.

+ Dáng đứng: khi đứng trên cầu đuôi hay cụp xuống (lưng gù, đuôi cụp).
+ Xương bụng phía dưới gần hậu mơn chụm.

+ Khi gáy: Chim trống có khả năng đảo giọng.
3- Mầu chân chim:

- Thường người chơi cho rằng chim non là chân đỏ son. Điều này đúng nhưng khơng đủ, vì
theo vùng có chim rất già nhưng chân vẫn đỏ son. Người chơi kỹ lại lấy tiêu chí chim già mà
chân vẫn đỏ son để chọn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

4- Hình dạng lơng cách chim:
- Có hai loại chính:

+ Loại hình trịn (quy me?): chim ni mau nổi, khơng bền chim

+Loại hình nhọn đầu (quy tràng rên?): chim ni lâu nổi, những lại bền chim.
5- Đặc điểm của chim theo vùng:

- Thường người chơi (phía Bắc) chọn chim vùng: Phú Thọ, Thái Nguyên, Hà Nam Ninh (cũ).
Chim ở miền Trung thường có mép cánh trắng, khơng phải khơng có chim có giọng gáy hay
nhưng thật xuất sắc thường rất hiếm và chim thường không đẹp,lại nhỏ con hơn chim các
vùng phía Bắc.

- Ở Miền Nam chim gáy sống ở các vùng rừng thường dữ hơn chim sống ở Đ ồng Bằng vì

trong mơi trường thiên nhiên chúng phải tranh đấu giành lãnh thổ, thức ăn khắc nghiệt hơn,
tuy nhi ên nói vậy khơng phải là phủ nhận chim ở đồng bằng khơng có chim hay mà tỷ lệ
chim dữ ở vùng đồng bằng rất thấp. Cụ thể là chim sống ở đồng bằng nước gù rất thấp. Chim
ở Tây Ninh, Bù Đốp, Đà Nẵng, Huế… được đánh giá là chim dữ.

"... một chim Cu thuộc vào loại tốt nhất ... phải có những điểm đặc biệt sau:

- Nhứt Huỳnh kiên: Tức là chim có cườm màu vàng. Cườm này phải xuống tận vai, nhưng
khơng đóng ở trên lưng.Loại này hiếm khi gặp được.

- Nhì Liên giáp: Tức là hình dáng của chim giống như một cái bắp chuối, hai đầu nhỏ, giữa
phình ra, trơng rắn chắc, gọn chặt.

- Tam Q kh: Có cái chỉ màu đen chạy dưới khoé mắt, dài quá khoé mắt một chút mới tốt.
- Tứ Chân khô: Có nghĩa là chân chim phải vng cạnh, và khơ. Vảy đóng hai hàng trơn, đóng
chặt, nổi mốc lên.

- Ngủ Liên hồn: Cườm phải đóng giáp vịng hết cổ mới thật tốt. Thường thì chim chỉ có
cườm đóng ở phần trên cổ mà thơi, phần ức khơng có cườm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

Ngồi ra, cũng cịn có những chi tiết quan trọng sau đây cũng phải lưu ý tới:

- Chim Cu mà đi vót, tức là ở bắp đi thì lớn, chót đi thì nhỏ lại, mới là con chim tốt và
khơn.

- Chim có gián cánh, tức là có lông trắng ở trên một cánh hay cả hai cánh. Đó là chim tốt nên
chọn ni.

- Chim có móng trắng gọi là bạch đề: chỉ cần có một móng trắng hay nhiều móng trắng, là
chim q hiếm.

- Chim có mỏ đỏ, là chim sát thủ, tức là chim rất dữ, chọn làm mồi thì chỉ tồn gặp may.
Ngồi ra, ta phải chọn chim có đầu nhỏ, có mỏ cong, có hình bầu, có cổ lãi (cổ cao), có chân
thấp, đi nhọn, có cánh phủ mình hay cánh chéo, lơng phủ đầu gối..."

Quan trọng nhất là nhìn tổng quát , chim nên đứng thẳng, lưng dọc, tránh chim đứng co rụt,
lưng song song mặt đất.

Mỏ : độ dài vừa phải, không ngắn , không dài, độ cong vừa phải, chim mỏ cong hay phá thóc
và thức ăn trong cóng lại cịn khơng đẹp . đặc biệt nên chọn chim co mũi lớn, chim sẽ khỏe và
bền hơi hơn.

Đầu :nhọn(như đầu rắn) chim sẽ dữ và khôn hơn, tránh chim trán vồ và cao, chim hay nhát và
ngu, hay sợ chim ngoài. Ngoài ra nên chon chim mắt vàng lửa , chim này có tính khí hung
hăng hơn, mau thuần hơn.

Cổ: cổ phải cao, chim sẽ gáy lớn tiếng.

Cườm :đặc biệt quan trọng, cườm trắng phải nhỏ(thường gọi là cườm cám) , đóng dày, càng
dày càng tốt(chim này siêng gáy, bền hơi),

Ức : nên xẹp, khơng nên căng trịn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

Đuôi: cuống đuôi lớn , đuôi dài, thường người nuôi hay cắt lông đuôi cho khỏi vướng (chim
mồi).

Cẳng chân: nên thấp (mau thuần, chim ít nh ảy), vảy khơ (càng khô chim càng dữ) đỏ.

<b>Bệnh và cách chữa trị</b>

Chim gáy nuôi thường mắc một số bệnh phổ biến như đau mắt, ỉa chảy... không chữa trị kịp
thời chim sẽ chết.

Cu gáy khi đã bị bệnh như vậy phát ra ngồi là do 1 q trình ni chim khá lâu ko được
chăm sóc tốt( nước uống thiếu và bẩn ko vệ sinh,thức ăn lúc đủ lúc hết kéo dài ,lồng ít khi dc
vệ sinh) vì vậy lúc đó sức khỏe của chim xuống cấp yếu nên chim sẽ mắc bệnh thôi >>> ĐI
ỈA>ĐAU MẮT> RỤI ƯỚT LÔNG BẢ CÁNH>>MẮT CÀNG ĐAU>>LÊN HẠT ĐẬU
quanh mép

Khi phát hiện chim bị như vậy hãy bình tĩnh xử trí từng bước,tỷ lệ thành cơng cịn tùy thuộc
vào thể trạng bệnh nặng hay nhẹ ,nếu phát hiện sớm để chữa thì chim khỏi bệnh khá cao.
Cách chữa:

Đầu tiên cần nâng thể trạng của chim lên vì lúc này thể trạng chim khá yếu bằng cách cho cu
ăn cám con cị ở cóng riêng. Ngồi ra vẫn có cóng thóc+kê+đỗ xanh .

Nếu thấy chim ướt hai đầu cánh là chim bị đau mắt: vắt múi chanh lấy nước bơm vào mắt
ngày 2 - 3 lần là khỏi.

Lấy thuốc chữa đau mắt cho người (chỉ cần dùng Cloramphenicol 9%o) nhỏ và thoa đều lên 2
bả cánh của chim và nhỏ trực tiết vào mắt cho chim vài giọt. Liều lượng dùng thì ngày làm 2
lần, thời gian thì khi nào thấy chim ko cịn đau mắt nữa thì thơi. Bắt chim ra ngồi lấy bơng y
tế thấm nước sạch lau 2 bên bả cánh bị ướt của chim khi sạch rồi thì thấm khơ đi. Nếu lông
quanh mắt của chim cũng bị ướt bệt lại thì cũng làm vệ sinh như vậy.

Có cách trị dau mắt rất hay, hiệu quả đây: dùng lá khổ qua, đập dập bôi lên mắt và cho ăn
luôn, đảm bảo hiệu quả.

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

Thực tế khi cu gáy bị bệnh này thì cách chữa như vậy tỷ lệ thành cơng khá cao,bạn nào có
chim bị như vậy thử áp dụng xem ,có khi lại thành cơng đối với chim của mình đó

Chim gáy bị đau mắt thường đi kèm với bệnh đi ỉa, để lâu không chữa trị sẽ chết.

Thông thường chim gáy khi đau mắt thường lấy cánh dụi (vì thế thường ướt ở vai cánh), trước
đây thường hay lấy ớt xát vào cánh để con chim bị cay sẽ không lấy cánh dụi mắt nữa (ớt
không tác dụng chữa mắt cho chim gáy), sau này sẽ cịn làm hỏng giọng chim.

Khơng nên cho gáy uống các loại thuốc ( vì đây là các loại thuốc cho người, liều lượng theo
trọng lượng cơ thể) , ở Việt nam cũng chưa có bác sỹ chuyên chữa cho chim cảnh.

Muốn chữa thì phải tìm hiểu ngun nhân bị bệnh: Ni chim ít vệ sinh lồng, để lồng ở nơi
thiếu mát, thiếu độ ẩm (ni trên độ cao q), thiếu ánh sáng.

Bạn có thể chữa rất đơn giản: Bỏ đáy lồng chim và hạ thổ (đặt lồng vào góc vườn mát hoặc
lên chậu cây , nếu khơng có vườn hoặc chậu cây thì có thể tạo một khay đựng đất to. Lưu ý:
đất cần đánh tơi). Thức ăn : 1 giỏ thóc và 1 giỏ kê, thỉnh thoảng đào giun đỏ và cho ăn. Nuôi
nhự vậy sau khoảng 15-20 ngày là tự khỏi.

</div>

<!--links-->