1
MỞ ĐẦU
Từ sau thắng lợi của cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, lập
nên nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, Đảng ta đã trở thành Đảng cầm
quyền và là Đảng duy nhất cầm quyền lãnh đạo Nhà nước và các tổ chức
chính trị xã hội thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược là xây dựng thành công chủ
nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Điều lệ Đảng
Cộng sản Việt Nam khẳng định: "Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng cầm
quyền, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, chịu sự giám sát
của nhân dân; dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng; đoàn kết và lãnh đạo
nhân dân tiến hành sự nghiệp cách mạng. Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị,
đồng thời là một bộ phận của hệ thống ấy. Đảng lãnh đạo tôn trọng và phát
huy vai trò của Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đồn thể chính
trị - xã hội".1
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người đầu tiên sử dụng thuật ngữ "Đảng cầm
quyền". Trong Di chúc, Người viết: "Đảng ta là Đảng cầm quyền. Mỗi cán
bộ, đảng viên phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm
liêm chính, chí cơng vơ tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng
đáng là người lãnh đạo, người đầy tớ thật trung thành của nhân dân"2.
Do vậy, em chọn vấn đề: “Nâng cao năng lực lãnh đạo, bản lĩnh
cầm quyền của Đảng Cộng sản – Một số vấn đề từ thực tiễn Việt Nam” để
làm bài thu hoạch của mình.
Do thời gian cịn hạn hẹp và sự hiểu biết các vấn đề chưa sâu sắc, chắc
chắn bài viết của em cịn có nhiều thiếu sót. Bởi vậy em mong được sự chỉ
bảo của thầy cô để bài viết có thể hồn thiện hơn.

1Đảng Cộng sản Việt Nam: Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, H.2011, tr. 3-4
2Hồ Chí Minh tồn tập, tập 12, Nxb Chính trị Quốc gia, H.2002, tr.510.


2

NỘI DUNG
1. Tổng kết những bài học kinh nghiệm lớn sau 80 năm lãnh đạo
sự nghiệp cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam đã đúc kết: "Sự lãnh
đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định thắng lợi của
cách mạng Việt Nam”
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã phân tích sâu sắc,
tồn diện bối cảnh trong nước, quốc tế trong 5, 10 năm trước mắt và trong
vài chục năm tới; xác định quyết tâm chính trị phấn đấu đến năm 2020 đưa
đất nước cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, và đến
giữa thế kỷ XXI, trở thành nước công nghiệp hiện đại, theo định hướng xã
hội chủ nghĩa . Đó là sự nghiệp vẻ vang của tồn dân tộc, mà Đảng Cộng sản
Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong
của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích
của giai cấp cơng nhân, nhân dân lao động và của dân tộc” chính là người
đứng mũi chịu sào với tư cách là Đảng duy nhất cầm quyền, lãnh đạo Nhà
nước và xã hội. Để hồn thành sứ mạng và trọng trách nặng nề đó Đảng phải
không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, bản lĩnh cầm quyền, xem đó là
nhân tố của mọi nhân tố quyết định thắng lợi của toàn bộ sự nghiệp cách
mạng.
2. Năng lực lãnh đạo của Đảng Cộng sản là tổng hoà những phẩm
chất, tri thức, kinh nghiệm, phương thức, phương pháp cách mạng tạo
thành sức mạnh, uy tín giúp Đảng có thể tập hợp lực lượng, tổ chức thực
hiện thành cơng lý tưởng, mục tiêu chính trị của mình.
Bước vào thời kỳ phát triển mới, nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng
chính là nâng cao chất lượng, hiệu quả những công việc cấu thành phương
thức lãnh đạo của Đảng, trong đó, Đảng Cộng sản Việt Nam đặc biệt chú
trọng ba công việc sau đây:


3

Thứ nhất, xây dựng và khơng ngừng hồn thiện đường lối cách mạng,
những chủ trương, chính sách lớn - ngọn cờ tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi
hoạt động của Đảng, của hệ thống chính trị và tồn thể nhân dân
Đại hội XI của Đảng Cộng sản Việt Nam là sự kiện chính trị phản ánh
đậm nét nỗ lực xây dựng, phát triển đường lối, chủ trương của Đảng. Đại hội
đã thảo luận và thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá
độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011)-Văn kiện có tầm
quan trọng đặc biệt, trình bày những nhận thức có ý nghĩa nền tảng, những
quan điểm cốt lõi của Đảng về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ
nghĩa xã hội ở Việt Nam. Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 2011-2020,
nêu rõ mục tiêu, quan điểm, phương hướng, nhiệm vụ và những giải pháp
chủ yếu, những khâu đột phá để đưa đất nước tiếp tục phát triển nhanh, bền
vững trong 10 năm tới. Báo cáo Chính trị nhấn mạnh những nhiệm vụ trọng
tâm, những công việc thiết yếu, những giải pháp cần kíp phải triển khai ngay
trong 5 năm trước mắt. Những văn kiện quan trọng nói trên được xây dựng
trên cơ sở tiếp thu những thành quả nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn
nghiêm túc và những ý kiến đóng góp tâm huyết, trí tuệ của cán bộ, đảng
viên, nhân dân. Trong quá trình xây dựng, phát triển đường lối, chủ trương,
chính sách, Đảng ln nêu cao tinh thần độc lập, tự chủ; vận dụng sáng tạo
và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào điều kiện cụ
thể của Việt Nam trong bối cảnh của thời đại ngày nay; bám sát thực tiễn đất
nước, tôn trọng qui luật khách quan và những nguyện vọng, lợi ích chính
đáng của nhân dân; hết sức tránh cực đoan, bảo thủ, giáo điều và chủ quan,
duy ý chí. Đảng ln cảnh báo và đề phịng sai lầm về đường lối - sai lầm tệ
hại và nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng đến sinh mệnh của Đảng và sự phát
triển của đất nước.
Thứ hai, tổ chức thực hiện thắng lợi các nghị quyết, đưa đường lối,
chủ trương của Đảng trở thành hiện thực sinh động



4
Thấm nhuần tư tưởng và phong cách Hồ Chí Minh, trong q trình
lãnh đạo, Đảng Cộng sản Việt Nam ln coi trọng phương châm: đưa hơi thở
của đời sống thực tiễn trở thành sức sống của nghị quyết đảng, đưa nghị
quyết đảng trở lại đời sống thành hiện thực sinh động, "sự lãnh đạo trong
mọi công tác thiết thực của Đảng, ắt phải từ trong quần chúng ra, trở lại nơi
quần chúng”(6), Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI chủ trương chỉ
ban hành nghị quyết về những vấn đề đặc biệt quan trọng, mới nảy sinh,
dành thời gian chỉ đạo, tổ chức thực hiện, sơ kết, tổng kết những nghị quyết
đã có và mới ban hành. Thiết thực, hiệu quả là tư tưởng nổi bật trong công
tác lãnh đạo của Đảng hiện nay. Nghiên cứu lý luận chính trị hướng vào phục
vụ thiết thực yêu cầu lãnh đạo của Đảng; đổi mới nội dung, phương thức
công tác tư tưởng, tuyên truyền, hướng mạnh về cơ sở, nâng cao tính thuyết
phục, tính chiến đấu, dự báo chính xác, phát hiện sớm và giải quyết có kết
quả những bức xúc về tư tưởng, tâm trạng xã hội, công tác kiểm tra, giám
sát, tập trung nắm chắc tình hình thực hiện đường lối, quan điểm, chủ
trương, chính sách, Điều lệ của Đảng, kịp thời biểu dương, nhân rộng những
nhân tố mới, những điển hình tiên tiến, uốn nắn, xử lý những lệch lạc, sai
phạm, tiêu cực... Nói đi đơi với làm; nói ít, làm nhiều; kiên quyết chống căn
bệnh quan liêu, xa rời thực tiễn, xa rời nhân dân. Đó là những biểu hiện mới,
tinh thần mới đang thiết thực góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo của
Đảng, đưa nhanh tư tưởng, đường lối, chủ trương của Đảng vào cuộc sống
của đất nước, dân tộc.
Thứ ba, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của đảng viên, trước
hết của người đứng đầu
Sự nghiệp vĩ đại, thành công vẻ vang của Đảng Cộng sản Việt Nam là
thành quả hy sinh phấn đấu của tồn Đảng, của qn dân cả nước, trong đó
cơng lao hàng đầu thuộc về Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người sáng lập và rèn
luyện Đảng, thuộc về các chiến sĩ cộng sản tiền bối, các đảng viên trung kiên



5
của Đảng qua các thời kỳ. Nhân dân tin yêu, một lịng đi theo, ủng hộ, bảo
vệ Đảng, suy tơn Đảng là lực lượng lãnh đạo duy nhất, phần quan trọng vì
Đảng có đường lối chính trị đúng đắn, song trực tiếp và giàu sức thuyết phục
nhất chính là vì Đảng có đội ngũ đảng viên ưu tú ln đứng nơi đầu sóng
ngọn gió, chấp nhận đương đầu và chiến thắng những gian nan, hiểm nguy,
luôn dĩ công vi thượng, cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ tư, thật sự là tấm
gương sáng để nhân dân noi theo. Thực tiễn hào hùng đó đã được nhân dân
trân trọng đúc kết thành phương châm hành động "Đảng viên đi trước, làng
nước theo sau"; "Cán bộ nào, phong trào nấy"…
Trên cơ sở tổng kết, rút kinh nghiệm những ưu điểm, hạn chế
của Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh được triển khai sâu rộng trong nhiệm kỳ Đại hội Đảng lần thứ X, Đại
hội lần thứ XI của Đảng chủ trương đưa việc học tập, làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh trở thành cơng việc thường xun, thành nền nếp sinh
hoạt trong tồn Đảng. Từng đảng bộ, chi bộ, từng đảng viên, đặc biệt là
người đứng đầu, chủ động xây dựng chuẩn mực đạo đức phù hợp theo tấm
gương Hồ Chí Minh và kế hoạch thực hiện cụ thể, thiết thực, đưa vào
chương trình, nội dung sinh hoạt thường xuyên của tổ chức đảng, chính
quyền, đồn thể. Gắn việc học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh với việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ xây
dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí; với
cuộc vận động xây dựng đời sống văn hố ở khu dân cư… Tổng Bí thư, bí
thư và cấp uỷ đảng các cấp trực tiếp chỉ đạo; người đứng đầu các cấp, ban,
ngành, cơ quan có chương trình phấn đấu theo những nhiệm vụ chủ yếu
được giao, trình bày công khai trước tập thể; định kỳ lấy ý kiến để đóng góp
của nhân dân đối với đảng viên ở nơi cư trú và nơi công tác; lấy kết quả học
tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh làm tiêu chí quan trọng đánh
giá, sàng lọc, bố trí cán bộ. Đây là cuộc vận động xây dựng đạo đức sâu rộng



6
nhất, căn cơ nhất, được chuẩn bị và tiến hành công phu nhất trong suốt hơn
80 năm hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam. Thành bại của công việc hệ
trọng này sẽ liên quan trực tiếp đến tăng hay giảm năng lực lãnh đạo, vai trị,
uy tín của Đảng.
3. Từ mùa Thu năm 1945, sau khi lãnh đạo nhân dân cả nước
vùng lên Tổng khởi nghĩa, lật đổ chính quyền thực dân, phong kiến, xây
dựng chính quyền dân chủ, nhân dân, Đảng Cộng sản Việt Nam trên
thực tế, trở thành Đảng cầm quyền, lãnh đạo Nhà nước, xã hội. Là Đảng
cầm quyền, phương thức lãnh đạo của Đảng tất yếu phải bằng Nhà nước
và thông qua Nhà nước, do vậy, năng lực cầm quyền chính là một bộ
phận trọng yếu hợp thành năng lực lãnh đạo của Đảng; bản lĩnh cầm
quyền chính là thành tố cốt lõi cấu thành bản lĩnh chính trị của Đảng.
Trước những yêu cầu, nhiệm vụ nặng nề của thời kỳ phát triển mới,
Đảng Cộng sản Việt Nam đặc biệt coi trọng việc nâng cao năng lực, bản lĩnh
cầm quyền. Tinh thần đó được thể hiện đậm nét trong các văn kiện Đại hội
XI và trong hoạt động thực tiễn của Đảng.
Trước hết, Đảng hình thành và từng bước hoàn thiện đường lối, quan
điểm, chủ trương và những định hướng lớn xây dựng Nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân
Thứ hai, Đảng tập trung lãnh đạo xây dựng bộ máy, nâng cao chất
lượng hoạt động của Nhà nước
Thứ ba, Đảng lãnh đạo xây dựng hệ thống pháp luật và tăng cường
pháp chế xã hội chủ nghĩa
Thứ tư, Đảng lãnh đạo xây dựng đội ngũ cơng chức nhà nước có năng
lực, phẩm chất, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
Thứ năm, Đảng tự đổi mới phương thức cầm quyền
4. Để không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, bản lĩnh cầm

quyền, Đảng Cộng sản Việt Nam thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh


7
đốn; chăm lo xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức,
quan trọng nhất là phấn đấu nâng cao trình độ trí tuệ, bản lĩnh chính
trị, phẩm chất đạo đức của Đảng. Định hướng xây dựng Đảng trong suốt
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Cương lĩnh (bổ sung, phát triển
năm 2011) nêu rõ: phải giữ vững truyền thống đoàn kết thống nhất, tăng
cường dân chủ và kỷ luật trong hoạt động của Đảng; thường xuyên tự
phê bình và phê bình, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ
hội, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và mọi hành động chia rẽ, bè
phái; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch có phẩm
chất, năng lực, sức chiến đấu cao theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh;
bồi dưỡng, đào tạo lớp người kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và
dân tộc.
Trong những năm trước mắt, Đảng tập trung vào những công việc
trọng tâm, vừa cơ bản, vừa cấp bách sau:
- Tăng cường xây dựng Đảng về chính trị, kiên định mục tiêu độc lập
dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên định đường lối đổi mới;
- Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng, lý luận, tiếp tục
làm sáng tỏ những vấn đề về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa
xã hội ở Việt Nam, những vấn đề mới nảy sinh trong quá trình đổi mới, tăng
cường sự thống nhất tư tưởng trong Đảng, sự đồng thuận xã hội; chú trọng
rèn luyện phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, đẩy mạnh
tự phê bình, phê bình trong sinh hoạt đảng, tạo chuyển biến rõ nét về đạo
đức, lối sống trong Đảng, trong xã hội;
- Tiếp tục đổi mới, kiện toàn tổ chức, bộ máy của Đảng và hệ thống
chính trị đồng bộ, hợp lý từ trung ương đến cơ sở, trong đó đặc biệt quan tâm
kiện tồn tổ chức, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức

cơ sở đảng;


8
- Nâng cao chất lượng đảng viên; đổi mới, tăng cường công tác quản
lý, phát triển đảng viên theo yêu cầu của thời kỳ mới, bảo đảm đúng tiêu
chuẩn của Điều lệ Đảng;
- Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ công tác cán bộ; thực hiện tốt
chiến lược cán bộ thời kỳ cơng nghiệp hố, hiện đại hố; đổi mới tư duy,
cách làm, nâng cao chất lượng trong từng khâu của công tác cán bộ; chú
trọng xây dựng theo hướng trẻ hoá đội ngũ cán bộ lãnh đạo, cán bộ quản lý
các cấp, đội ngũ chuyên gia đầu ngành;
- Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ
luật; tập trung kiểm tra, giám sát việc chấp hành Điều lệ, nghị quyết, chỉ thị,
quy định của Đảng, luật pháp, chính sách của Nhà nước; việc chấp hành
nguyên tắc tập trung dân chủ, quy chế làm việc, chế độ công tác, thực hiện
dân chủ trong Đảng...
- Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với
hoạt động của hệ thống chính trị; đổi mới phong cách, lề lối làm việc của các
cơ quan lãnh đạo của Đảng từ trung ương đến địa phương, cơ sở ...
5. Trong lịch sử loài người từ trước đến nay, lựa chọn mục tiêu đi
lên chủ nghĩa xã hội và phấn đấu xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội
là sự lựa chọn đúng đắn hợp qui luật, là sự nghiệp mới mẻ, vinh quang
nhưng lâu dài, đầy khó khăn, gian khổ. Sứ mạng này đặt lên vai các
đảng cộng sản; thành bại của đại nghiệp này tuỳ thuộc vào năng lực,
bản lĩnh của các đảng cộng sản.
Hơn 80 năm qua, dù phải trải qua muôn vàn khó khăn, thử thách và
hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức gay gắt, Đảng Cộng sản Việt
Nam vẫn kiên định mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội với niềm tin sắt đá
vào thắng lợi cuối cùng. Niềm tin ấy toả sáng trong Cương lĩnh (bổ sung,

phát triển năm 2011): "Cuộc đấu tranh của nhân dân các nước vì hồ bình,
độc lập dân tộc, dân chủ, phát triển và tiến bộ xã hội dù gặp nhiều khó khăn,


9
thách thức, nhưng sẽ có những bước tiến mới. Theo qui luật tiến hố của
lịch sử, lồi người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội (11).
Là Đảng duy nhất cầm quyền, Đảng Cộng sản Việt Nam chịu trách
nhiệm trước dân tộc, trước lịch sử về sự phát triển đất nước trong hiện tại và
tiền đồ của đất nước trong tương lai. Giữa bộn bề muôn vàn công việc quốc
gia đại sự, điều mà Đảng luôn luôn tâm niệm, đang và sẽ phải phấn đấu
khơng ngừng chính là thường xuyên chăm lo tự đổi mới, chỉnh đốn Đảng,
nâng cao năng lực lãnh đạo và bản lĩnh cầm quyền của Đảng./.


10
KẾT LUẬN
Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi
của cách mạng nước ta. Trải qua biết bao thử thách, nhân dân đã tin Đảng,
trao cho Đảng vai trò dẫn dắt sự phát triển của đất nước, của dân tộc, bởi
Đảng khơng có mục đích nào khác ngồi quyền lợi của Tổ quốc, của nhân
dân. Trong mỗi giai đoạn cách mạng, năng lực cầm quyền và nâng cao năng
lực cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam là vấn đề luôn mới bởi những
những điều kiện cụ thể và nhân tố ảnh hưởng luôn có sự thay đổi.Trong điều
kiện Đảng cầm quyền hiện nay, năng lực cầm quyền của Đảng trở thành
nhân tố quyết định thắng lợi sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ
vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.Thực hiện được điều đó, địi hỏi rất cao
ở năng lực cầm quyền của Đảng. Nâng cao năng lực cầm quyền của Đảng
Cộng sản là vấn đề rất quan trọng, rất cần thiết và cấp bách. Để nâng cao
năng lực cầm quyền của Đảng Cộng sản ở nước mình cần nhận thức sâu sắc

và vận dụng sáng tạo những vấn đề lý luận nêu trên phù hợp với thực tiễn
của nước mình và nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm của các Đảng Cộng
sản anh em.