HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
VIỆN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC


BÀI THU HOẠCH
MÔN: LÝ LUẬN DÂN TỘC VÀ QUAN HỆ DÂN TỘC Ở
VIỆT NAM

CHÍNH SÁCH DÂN TỘC CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC
VIỆT NAM THỜI KỲ ĐỔI MỚI

Học viên: NGUYỄN TRUNG SƠN
Mã số học viên: ..............................
Lớp: Hoàn chỉnh CCLLCT, K70-C04

HÀ NỘI - 2019


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU...............................................................................................................1
NỘI DUNG...........................................................................................................3
1. Nội dung cơ bản của chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước.....................3
2. Một số kết quả trong q trình thực hiện chính sách dân tộc............................6
3. Định hướng thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước trong thời
kỳ mới..................................................................................................................10
KẾT LUẬN.........................................................................................................13
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................14


MỞ ĐẦU
Vấn đề dân tộc và quan hệ dân tộc từ lâu đã được đặt ra trong xã hội

loài người và hiện nay vẫn đang là một vấn đề phức tạp trên thế giới. Đại
đoàn kết dân tộc là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, được hình
thành và phát triển cùng chiều dài lịch sử cách mạng đấu tranh giữ nước. Đại
đoàn kết dân tộc là đoàn kết mọi người trong đại gia đình dân tộc Việt Nam,
bao gồm các giai cấp, tầng lớp, dân tộc, tôn giáo, người trong nước và người
định cư ở nước ngoài, vì mục tiêu chung của cách mạng. Đại đồn kết chủ
yếu phải lấy mục tiêu chung đó làm điểm tương đồng, đồng thời chấp nhận
những điểm khác nhau, không trái với lợi ích chung của dân tộc, cùng nhau
xố bỏ định kiến, mặc cảm, hận thù, hướng về tương lai, xây dựng tinh thần
đoàn kết, cởi mở, tin cậy lẫn nhau, tất cả vì độc lập của Tổ quốc, tự do và
hạnh phúc của Nhân dân.
Việt Nam là một quốc gia đa dân tộc, gồm 54 dân tộc anh em cùng sinh
sống, trong đó dân tộc thiểu số là 53 dân tộc, với số dân chiếm khoảng 13%
dân số cả nước, cư trú trên địa bàn rộng lớn, chủ yếu ở miền núi, biên giới có
vị trí chiến lược quan trọng cả về chính trị, kinh tế – xã hội và quốc phịng –
an ninh. Vì vậy, vấn đề dân tộc và đồn kết các dân tộc có vị trí chiến lược lâu
dài trong sự nghiệp cách mạng nước ta, là nguồn sức mạnh và động lực to lớn
để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Chính vì vậy, Đảng ta đã sớm nhận thức vai trò của việc thực hiện
chiến lược đại đồn kết tồn dân tộc, coi đó là một trong những động lực quan
trọng của sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Ngay từ khi mới ra đời và trong
suốt q trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta ln xác định vấn đề dân tộc,
công tác dân tộc và đồn kết các dân tộc có vị trí chiến lược quan trọng trong
sự nghiệp cách mạng. Dựa trên những quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin

1


và tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc, Đảng ta đã đề ra những chính
sách dân tộc phù hợp trong từng giai đoạn cách mạng.

Ngoài phần mở đầu, Kết luận và danh mục Tài liệu tham khảo, bài thu
hoạch được kết cấu thành 3 phần:
1) Nội dung cơ bản của chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước.
2) Một số kết quả trong quá trình thực hiện chính sách dân tộc.
3) Định hướng thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước
trong thời kỳ mới.

2


NỘI DUNG
1. Nội dung cơ bản của chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước
Từ Đại hội VI, cùng với sự nghiệp đổi mới, Đảng đã có những nhận
thức mới, quan trọng về chính sách dân tộc và giải quyết các mối quan hệ
giữa các dân tộc. Các nguyên tắc đảm bảo cho quan hệ giữa các dân tộc phát
triển tốt đẹp được nhấn mạnh là: “Trên tinh thần đồn kết, bình đẳng, giúp đỡ
nhau, cùng làm chủ tập thể; kết hợp phát triển kinh tế và phát triển xã hội, đẩy
mạnh sản xuất xuất và chăm lo đời sống con người, kể cả con người từ nơi
khác đến và dân tại chỗ”. Tư tưởng đổi mới đó cịn được thể hiện sâu sắc, cụ
thể hóa tại “Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa
xã hội” được thông qua tại Đại hội VII. Cương lĩnh nêu rõ: “Thực hiện chính
sách bình đẳng, đồn kết, tương trợ giữa các dân tộc, tạo mọi điều kiện để các
dân tộc phát triển đi lên con đường văn minh, tiến bộ, gắn bó mật thiết với sự
phát triển chung của cộng đồng các dân tộc Việt Nam”.
Với quan điểm cách mạng là sáng tạo không ngừng, trong thời kỳ đổi
mới, chính sách dân tộc của Đảng ta vừa bảo đảm tính nhất quán, vừa đổi mới
trước yêu cầu phát triển và hội nhập quốc tế nhằm giải quyết thành công vấn
đề dân tộc ở nước ta hiện nay và trong tương lai. Từ Đại hội IV đến Đại hội
XII của Đảng, chính sách dân tộc được Đảng ta đề ra trên các vấn đề cốt lõi
là: Vị trí của vấn đề dân tộc trong tồn bộ sự nghiệp cách mạng; các nguyên

tắc cơ bản trong chính sách dân tộc; những vấn đề trọng yếu của chính sách
dân tộc trong những điều kiện cụ thể. Trong suốt quá trình phát triển, quan
điểm của Đảng và Nhà nước ta về chính sách dân tộc là nhất quán theo
nguyên tắc “Các dân tộc bình đẳng, đồn kết, tương trợ nhau cùng phát triển”.
Điều này, một mặt, thể hiện trách nhiệm của Đảng và Nhà nước đối với đồng
bào các dân tộc thiểu số; mặt khác, cho thấy việc giải quyết vấn đề dân tộc
đang là sự đòi hỏi cấp thiết cần phải có những chỉ đạo kịp thời.

3


Nội dung của chính sách dân tộc trong thời kỳ đổi mới của Đảng và
Nhà nước ta tập trung vào các nội dung cơ bản sau đây: Một là, chính sách về
phát triển kinh tế vùng các dân tộc thiểu số nhằm phát huy tiềm năng, thế
mạnh của vùng đồng bào các dân tộc, gắn với kế hoạch phát triển chung của
cả nước, đưa vùng đồng bào các dân tộc thiểu số cùng cả nước tiến hành cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Hai là, chính sách xã hội tập trung vào các
vấn đề giáo dục - đào tạo, văn hóa, y tế... nhằm nâng cao năng lực, thực hiện
quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tạo tiền đề và các cơ hội để các dân tộc có
đầy đủ các điều kiện tham gia quá trình phát triển, trên cơ sở đó khơng ngừng
nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào. Ba là, chính sách liên
quan đến quốc phòng - an ninh, nhằm củng cố các địa bàn chiến lược, giải
quyết tốt vấn đề đoàn kết dân tộc và quan hệ dân tộc trong mối liên hệ tộc
người, giữa các tộc người và liên quốc gia trong xu thế tồn cầu hóa.
Nhìn tổng thể cả ba chính sách trên, xét về mục tiêu, chính sách dân
tộc của Đảng đều nhằm khai thác mọi tiềm năng của đất nước để phục vụ
đời sống nhân dân các dân tộc, từng bước khắc phục khoảng cách chênh
lệch, xóa đói, giảm nghèo, thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh”, thể hiện nguyên tắc cơ bản: bình đẳng, đồn kết,
tơn trọng giúp nhau cùng phát triển. Các nội dung đó có quan hệ hữu cơ với

nhau, tác động qua lại lẫn nhau, hợp thành một thể thống nhất, vừa là mục
tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. Bình đẳng dân tộc là nền tảng thực
hiện đồn kết dân tộc; có đồn kết, thương u, tơn trọng giúp đỡ nhau thì
mới thực hiện được bình đẳng dân tộc. Nhìn lại thời kỳ đổi mới, có thể khái
lược ở những nội dung cơ bản sau:
Thứ nhất, vấn đề dân tộc và đoàn kết dân tộc là vấn đề chiến lược cơ
bản, lâu dài, đồng thời cũng là vấn đề cấp bách hiện nay của cách mạng Việt
Nam. Các dân tộc trong đại gia đình Việt Nam bình đẳng, đồn kết, tương trợ,
giúp đỡ nhau cùng phát triển, cùng nhau phấn đấu thực hiện thắng lợi sự

4


nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Thứ hai, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao mức sống của đồng bào dân tộc
thiểu số, trọng tâm là đồng bào ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa. Trong những
năm qua tập trung trợ giúp đồng bào nghèo, các dân tộc thiểu số đặc biệt khó
khăn, giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc, như tình trạng thiếu lương
thực, thiếu nước sinh hoạt, nhà ở tạm bợ, không đủ tư liệu sản xuất, dụng cụ
sinh hoạt tối thiểu; xây dựng kết cấu hạ tầng khu vực biên giới, vùng sâu,
vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Giải quyết cơ bản tình trạng thiếu đất sản
xuất, đất ở và vấn đề tranh chấp đất đai ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số,
nhất là ở Tây Nguyên, Tây Bắc và vùng đồng bào dân tộc Khmer ở Tây Nam
Bộ. Xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội vùng biên
giới. Tất cả công việc này đều được xây dựng trên nguyên tắc đoàn kết dân
tộc.
Thứ ba, củng cố và nâng cao chất lượng hệ thống chính trị cơ sở ở các
vùng dân tộc thiểu số. Do lịch sử để lại, hiện nay giữa các dân tộc ở nước ta
vẫn cịn tình trạng phát triển khơng đều. Tương trợ giúp đỡ lẫn nhau cùng

phát triển là một tất yếu khách quan trong một quốc gia đa dân tộc. Đảng và
Nhà nước ta coi trọng tương trợ giúp đỡ nhau cùng phát triển giữa các dân tộc
là một nguyên tắc cơ bản trong chính sách dân tộc trong thời kỳ xây dựng chủ
nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.
Kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cơ sở; kiên quyết khắc
phục tình trạng quan liêu, xa dân của một số cán bộ; thực hiện tốt công tác
quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ, luân chuyển cán bộ. Đẩy
mạnh phát triển đảng viên trong đồng bào dân tộc thiểu số. Xây dựng thế
trận quốc phịng tồn dân và thế trận an ninh nhân dân, phát huy sức mạnh
tại chỗ để sẵn sàng đập tan mọi âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch;
tăng cường công tác bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an tồn xã hội,

5


khơng để xảy ra những “điểm nóng” về an ninh, trật tự xã hội ở vùng dân tộc
và miền núi. Tiếp tục xây dựng, phát triển nhanh các khu kinh tế kết hợp
quốc phòng ở vùng sâu, vùng xa, biên giới.
Thứ tư, đổi mới nội dung, phương thức công tác dân tộc phù hợp với
yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Thực hiện tốt dân chủ ở cơ sở, tạo
điều kiện để nhân dân tích cực, chủ động tham gia xây dựng, thực hiện và
giám sát việc thực hiện các chính sách, chương trình, kế hoạch phát triển kinh
tế - xã hội, an ninh, quốc phòng ở địa phương. Thơng qua các chính sách, biện
pháp cụ thể, động viên đồng bào các dân tộc phát huy nội lực, ý chí tự lực tự
cường, tinh thần vươn lên trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói,
giảm nghèo, xây dựng cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc.
2. Một số kết quả trong quá trình thực hiện chính sách dân tộc
Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước có nhiều chủ trương và chính
sách đúng đắn đối với vùng đồng bào các dân tộc thiểu số để phát triển kinh
tế, củng cố quốc phòng – an ninh, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần, xố

đói giảm nghèo, nâng cao trình độ dân trí, giữ gìn và phát huy bản sắc văn
hố, tiếng nói, chữ viết và truyền thống tốt đẹp của các dân tộc, theo nguyên
tắc cơ bản là: “Bình đẳng đồn kết, tương trợ giúp đỡ nhau cùng phát triển”.
Những nguyên tắc cơ bản này được Đảng, Nhà nước thể hiện một cách nhất
quán trong các văn kiện của Đảng, Hiến pháp của Nhà nước và cụ thể hố
bằng những chính sách phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong từng giai đoạn
cách mạng của nước ta. Nhất là, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
ngày nay, những nguyên tắc cơ bản đó lại càng được thể hiện rõ hơn, Đảng,
Nhà nước đã cụ thể hố ra hàng loạt những chính sách cụ thể, nhằm đảm bảo
cho nhân dân các dân tộc thực sự được bình đẳng về mọi mặt; nhiều chính
sách đã đi vào cuộc sống và được đồng bào các dân tộc thiểu số đồng tình ủng
hộ.

6


Cơng tác dân tộc thời gian qua đã góp phần tích cực làm thay đổi rõ nét
diện mạo nơng thơn vùng dân tộc và miền núi, quyền bình đẳng giữa các dân
tộc ngày càng được thể chế hóa và thực hiện trên thực tế các lĩnh vực của đời
sống. Qua đó, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào được nâng lên từng
bước, tỷ lệ hộ nghèo giảm rõ rệt.
Theo báo cáo của các địa phương vùng dân tộc và miền núi, chỉ tiêu
giảm tỷ lệ hộ nghèo đều đạt và vượt, bình quân khoảng 3% - 4%/năm, cụ thể
là: Các tỉnh vùng Đông Bắc giảm 3,62%; Tây Bắc giảm 4,47%; Tây Nguyên
giảm 3,04%; đồng bằng sông Cửu Long giảm 2,15%. Kết cấu hạ tầng kinh tế
- xã hội thay đổi rõ rệt: 98,6% số xã có đường ô-tô đến trụ sở ủy ban nhân dân
xã; có 99,8% số xã và 95,5% số thơn có điện (số liệu của Tổng Cục thống kê
năm 2010 -2015).
Cơng tác xóa đói, giảm nghèo đạt được kết quả khả quan. Đời sống của
đồng bào các dân tộc được cải thiện đáng kể. Đặc biệt, mặt bằng dân trí được

nâng cao. Vùng dân tộc và miền núi đã hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học
và xóa mù chữ. Hệ thống trường phổ thơng dân tộc nội trú được hình thành và
phát triển từ Trung ương đến các huyện vùng dân tộc và miền núi, tạo nguồn
đào tạo đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số.
Đời sống văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số được nâng cao một
bước, văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số được tôn trọng, bảo tồn
và phát huy. Hệ thống phát thanh, truyền hình ở vùng dân tộc và miền núi
khơng ngừng phát triển. Cơng tác giáo dục có nhiều tiến bộ: 99,5% số xã có
trường tiểu học; 93,2% số xã có trường trung học cơ sở; 12,9% số xã có
trường trung học phổ thơng và 96,6% số xã có trường mẫu giáo/mầm non;
100% số xã đạt chuẩn phổ cập tiểu học, nhiều nơi đã đạt chuẩn phổ cập trung
học cơ sở. Loại hình trường nội trú, bán trú đang phát triển, hiện nay cả nước
có 294 trường phổ thơng dân tộc nội trú với 80.832 học sinh; 4 trường dự bị
đại học với trên 3.000 học sinh/năm. Tất cả các tỉnh vùng dân tộc và miền núi

7


đều có trường trung học chuyên nghiệp, cao đẳng, trường dạy nghề và đào tạo
nghiệp vụ trong các lĩnh vực nơng nghiệp, quản lý kinh tế, tài chính, giáo dục,
y tế,...
Bên cạnh đó, mạng lưới y tế phát triển, hệ thống bệnh viện tỉnh, huyện
và trạm y tế xã được quan tâm đầu tư, có 99,39% số xã có trạm y tế, 77,8% số
xã đạt chuẩn quốc gia về y tế. Năm 2013, có 88% số thơn, bản trong cả nước
có nhân viên y tế hoạt động. Đồng bào dân tộc thiểu số được tiếp cận dịch vụ
chăm sóc sức khỏe cơ bản, người nghèo được khám, chữa bệnh miễn phí và
được hưởng chính sách bảo hiểm y tế đúng quy định. Các dịch bệnh ở vùng
dân tộc và miền núi, như sốt rét, bướu cổ cơ bản được khống chế; tỷ lệ trẻ em
suy dinh dưỡng giảm đáng kể. Mạng lưới thơng tin, văn hóa, thể thao nơng
thơn có sự phát triển nhanh, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần

của đồng bào. Năm 2011, 81,5% số xã có hệ thống loa truyền thanh đến thơn;
38,7% số xã có nhà văn hóa xã; 48% số xã có sân thể thao.
Cơng tác tun truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong vùng dân
tộc và miền núi có chuyển biến tốt, dịch vụ trợ giúp pháp lý đang tiếp cận
với người dân. Công tác vận động nhân dân, phát huy vai trị người có uy tín
trong cộng đồng được chú trọng. Bình đẳng giới từng bước được tạo lập
giúp người phụ nữ nâng cao nhận thức, vươn lên phát huy vai trị của bản
thân trong gia đình và xã hội.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả chủ yếu nêu trên, vẫn còn một số
vấn đề đặt ra trong việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng hiện nay. Cụ
thể như sau:
Quan điểm của Đảng về chính sách dân tộc trong các giai đoạn cách
mạng nói chung và trong thời kỳ đổi mới nói riêng đã đồn kết được tất cả
các dân tộc trên đất nước ta cùng phấn đấu cho mục tiêu chung là xây dựng
nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh.
Tuy nhiên, việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng có lúc ở một số nơi

8


chưa tốt. Điều đó làm cho đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các
dân tộc thiểu số ở nhiều nơi nhìn chung cịn khó khăn, thấp kém hơn so với
đồng bào Kinh. Nhiều chính sách chưa đạt được mục tiêu do nguồn lực cấp
không đủ theo dự án được phê duyệt (Chương trình 135 giai đoạn I tuy có
nhiều thành tựu song vẫn cịn dang dở, đồng bào miền núi vẫn cịn nhiều khó
khăn, các điều kiện của chương trình: văn phịng, nhân sự của Chương trình
135 vẫn còn tồn tại, phải đến khi tiếp tục xây dựng chương trình 135 giai
đoạn II mới có những bước tiến đáng kể...), phải kéo dài thời gian thực hiện
dẫn đến các định mức của chính sách khơng cịn phù hợp với thực tế. Có
chính sách do huy động nhiều nguồn vốn, khi cấp vốn khơng đồng bộ dẫn

đến khó khăn trong triển khai (Chính sách hỗ trợ cho các hộ nghèo vùng
đồng bào dân tộc thiểu số vay vốn). Nguồn vốn từ ngân sách nhà nước chủ
yếu mang tính chất hỗ trợ, chưa đủ mạnh để làm chuyển biến vùng khó
khăn. Việc bố trí vốn đối ứng của hầu hết các địa phương chưa đáp ứng theo
quy định. Có chính sách chưa sát thực tế, khơng phù hợp với địa bàn, định
mức hỗ trợ thấp, chậm hướng dẫn, sửa đổi (Chính sách cho đồng bào vay
vốn cịn rườm rà, nhiều thủ tục: xác nhận hộ nghèo, xác nhận là người dân
tộc thiểu số, mức hỗ trợ tuy có song khơng nhiều). Có chính sách chưa thật
sự đảm bảo tính cơng khai, dân chủ, người dân ít có điều kiện tham gia triển
khai và giám sát trong quá trình thực hiện. (Chính sách hỗ trợ cây và con
giống vùng đồng bào dân tộc thiểu số tuy có, song có những nơi vẫn chưa
đến được tay người dân). Do ảnh hưởng của suy thối kinh tế nói chung và
ảnh hưởng của sự phát triển của nền kinh tế đất nước nói riêng nên trong
những năm qua, miền núi và vùng dân tộc thiểu số cịn nhiều khó khăn. Tỷ
lệ nghèo ở các vùng dân tộc thiểu số còn cao so với mặt bằng chung cả
nước. Số người mù chữ còn nhiều. Trình độ dân trí, mức hưởng thụ văn hố
của đồng bào ở một số vùng dân tộc thiểu số còn thấp. Việc chăm sóc sức
khoẻ cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số cịn hạn chế. Tình hình an ninh

9


chính trị và trật tự an tồn xã hội trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn
tiềm ẩn những nhân tố gây mất ổn định. Vẫn còn nhiều kẽ hở cho các thế lực
thù địch lợi dụng vấn đề dân tộc để chống phá cách mạng Việt Nam. Đội ngũ
cán bộ làm công tác dân tộc tuy nhiều, nhưng cán bộ làm công tác dân tộc là
người dân tộc thiểu số chiếm số lượng nhỏ. Nhiều cán bộ làm công tác dân
tộc là người Kinh không biết tiếng dân tộc. Đó là một nguyên nhân dẫn đến
hạn chế trong việc thực hiện chính sách dân tộc. Mặt khác, quá trình phối kết
hợp các cơ quan, đơn vị trong việc thực hiện chính sách dân tộc vẫn cịn gặp

nhiều khó khăn do chồng chéo về chức năng nhiệm vụ.
3. Định hướng thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước
trong thời kỳ mới
Thứ nhất, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị, các
cấp, các ngành và tồn thể xã hội về vị trí, nhiệm vụ của cơng tác dân tộc
trong tình hình mới. Xem việc quán triệt và thực hiện tốt chính sách dân tộc
của Đảng là nhiệm vụ thường xuyên và quan trọng của các cấp ủy, tổ chức
đảng, chính quyền, Mặt trận, đồn thể từ Trung ương đến địa phương. Tuyên
truyền, giáo dục các chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng và nhà nước
cho mọi cán bộ, đảng viên và cho nhân dân. Phổ biến sâu rộng các chủ
trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc và miền núi cho
đồng bào các dân tộc thiểu số.
Thứ hai, tiếp tục thực hiện tốt các chính sách phát triển kinh tế - xã
hội vùng dân tộc và miền núi; rà sốt, điều chỉnh, bổ sung để hồn chỉnh
những chính sách đã có và nghiên cứu ban hành những chính sách mới, để
đáp ứng yêu cầu phát triển các vùng dân tộc và nhiệm vụ công tác dân tộc
trong giai đoạn mới.
Thứ ba, huy động nhiều nguồn lực cho đầu tư, phát triển, giúp đỡ vùng
dân tộc và miền núi. Ưu tiên đầu tư cho xóa đói, giảm nghèo, phát triển nhanh
kinh tế - xã hội, giải quyết những khó khăn bức xúc của đồng bào vùng dân

10


tộc và miền núi; trước hết tập trung cho các vùng đặc biệt khó khăn. Thực
hiện nghiêm chỉnh việc cơng khai hóa các chính sách, chương trình, dự án,
vốn đầu tư... để đồng bào biết và tham gia quản lý, giám sát quá trình thực
hiện.
Thứ tư, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ ở vùng
dân tộc và miền núi. Thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng,

sử dụng cán bộ là người dân tộc thiểu số cho từng vùng, từng dân tộc. Trong
những năm trước mắt, cần tăng cường lực lượng cán bộ có năng lực, phẩm
chất tốt đến cơng tác ở vùng dân tộc, nhất là các địa bàn xung yếu về chính
trị, an ninh, quốc phịng; coi trọng việc bồi dưỡng, đào tạo thanh niên sau
khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự làm nguồn cán bộ bổ sung cho cơ sở;
nghiên cứu sửa đổi tiêu chuẩn tuyển dụng, bổ nhiệm và các cơ chế, chính
sách đãi ngộ cán bộ cơng tác ở vùng dân tộc và miền núi, nhất là những cán
bộ công tác lâu năm ở miền núi, vùng cao.
Thứ năm, kiện toàn và chăm lo xây dựng hệ thống tổ chức cơ quan
làm công tác dân tộc từ Trung ương đến địa phương. Tăng cường số lượng
và chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc để làm tốt cơng tác tham
mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc thực hiện chính sách
dân tộc. Một số bộ, ngành cần tổ chức bộ phận và có cán bộ chuyên trách
làm công tác dân tộc.
Thứ sáu, tăng cường công tác vận động quần chúng trong việc bảo đảm
thực hiện tốt chính sách dân tộc trong giai đoạn cách mạng hiện nay. Nâng
cao hơn nữa vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân
trong việc tham gia triển khai, thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc.
Có chính sách động viên, bồi dưỡng, hướng dẫn và phát huy vai trò của
những người có uy tín trong đồng bào dân tộc trong việc thực hiện chính sách
dân tộc của Đảng và ở các địa bàn dân cư vùng dân tộc và miền núi.

11


Thứ bảy, đổi mới nội dung và phương pháp công tác dân vận ở vùng
đồng bào dân tộc; quán triệt phương châm: chân thành, tích cực, thận trọng,
kiên trì, tế nhị, vững chắc. Sử dụng nhiều phương thức phù hợp với đặc thù
của từng dân tộc, từng địa phương. Cán bộ công tác ở vùng dân tộc và miền
núi phải quán triệt và thực hiện thật tốt phong cách công tác dân vận: trọng

dân, gần dân, hiểu dân, học dân, có trách nhiệm với dân.
Thực hiện các định hướng nêu trên nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, từng bước nâng cao đời sống đồng bào các dân tộc miền núi, góp phần
phát triển kinh tế - xã hội của cả nước. Bởi lẽ, vấn đề dân tộc có vị trí chiến
lược trong cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Thực hiện “Bình đẳng,
đồn kết, thương yêu, tôn trọng và giúp nhau cùng tiến bộ,” giữa các dân tộc
trong sự nghiệp đổi mới cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, đó là một nhiệm vụ
vơ cùng quan trọng nhằm thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

12


KẾT LUẬN
Vấn đề dân tộc, quan hệ dân tộc là những nội dung quan trọng, có ý
nghĩa chiến lược đối với các quốc gia trên thế giới và Việt Nam. Việc giải
quyết đúng hay sai, phù hợp hay không phù hợp những vấn đề dân tộc khơng
chỉ mang tính chính trị - xã hội sâu sắc, ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình ổn
định chính trị, trật tự an tồn xã hội của đất nước và uy tín, vị thế quốc gia
trên trường quốc tế, mà cịn mang tính liên ngành, toàn diện, tác động đến
nhiều cấp, nhiều ngành trong hệ thống tổ chức nhà nước, hệ thống chính trị xã
hội các cấp từ trung ương đến địa phương.
Chính vì vậy, việc nhận thức đúng đắn vấn đề dân tộc cũng như thực
hiện đúng chính sách dân tộc là một trong những nhiệm vụ rất quan trọng,
chẳng những góp phần xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết các dân tộc vững
mạnh mà còn nâng cao sức mạnh quốc phòng, an ninh của từng địa phương
và cả nước.

13



TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hồng Chí Bảo (chủ biên) (2009), Bảo đảm bình đẳng và tăng cường hợp
tác giữa các dân tộc trong phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta hiện nay,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Cương lĩnh xây dựng đất nước trong
thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Nxb Sự thật, Hà Nội.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2001.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ X,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2006.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ XI,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011.
6. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Giáo trình cao cấp Lý luận
chính trị, Lý luận dân tộc và quan hệ dân tộc ở Việt Nam, Nhà xuất bản
Lý luận chính trị, Hà Nội, 2018.
7. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương
Đảng, Hà Nội, 2016.6. Hội đồng dân tộc của Quốc hội khóa X (2005),
Chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước về dân tộc, Nxb Chính trị quốc
gia, Hà Nội.
8. Lâm Bá Nam (2010), Chính sách dân tộc của Đảng trong thời kì đổi mới,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
9. Nguyễn Đình Tấn - Trần Thị Bích Hằng (2010), Nhận thức, thái độ, hành
vi của cộng đồng các dân tộc thiểu số đối với chính sách dân tộc của Đảng
và Nhà nước trong giai đoạn hiện nay: Thực trạng và giải pháp, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
10.;

14