Đề thi HSG môn Ngữ văn lớp 9 năm 2019, Phòng GD&ĐT Tam Dương

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (554.41 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

PHÒNG GD&ĐT TAM DƯƠNG ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 
 NĂM HỌC 2018-2019

Môn thi: Ngữ văn

Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề)

Câu 1: (8,0 điểm)

Rác có mặt ở khắp nơi: từ xóm nhỏ đến phố lớn, từ mặt nước đến chân đồi, từ mỗi cá 
nhân đến toàn xã hội…

Lấy chủ đề Rác trong cuộc sống, em hãy viết một bài văn để trình bày suy nghĩ của mình
xung quanh vấn nạn trên.

Câu 2: (12,0 điểm)

Nhà văn Nguyễn Khải quan niệm:

“Giá trị của một tác phẩm nghệ thuật trước hết là ở giá trị tư tưởng của nó”.

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy phân tích giá trị tư tưởng nhân đạo trong tác phẩm
“Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ để làm sáng tỏ ý kiến trên.

---HẾT--- 
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT 
A. YÊU CẦU CHUNG

- Giám khảo cần nắm được nội dung trình bày bài làm của thí sinh, tránh đếm ý cho điểm.
Vận dụng linh hoạt hướng dẫn chấm, sử dụng nhiều mức điểm một cách hợp lí, khuyến
khích những bài viết có cảm xúc, sáng tạo.

- Học sinh có thể làm bài theo nhiều cách nhưng nếu đáp ứng những yêu cầu cơ bản của đề,
diễn đạt tốt vận cho điểm tối đa.

- Điểm bài thi làm tròn đến 0,25 điểm.
B. YÊU CẦU CỤ THỂ

Câu 1: (8,0 điểm) 
a. Về kĩ năng:

- Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội, bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, vẫn dụng tốt các
thao tác lập luận, dẫn chứng tiêu biểu, chọn lọc.

- Bài viết trong sáng, mạch lạc, khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
b. Về kiến thức:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

* Giải thích ý kiến

- “Rác”: Là những vật, những chất đã bị thải do khơng cịn hoặc cịn rất ít giá trị sử dụng. Rác
là nguyên nhân trực tiếp của tình trạng ơ nhiễm mơi trường, gây ra nhiều ảnh hưởng tieu
cực cho cuộc sống của con người.

- Việc rác thải có mặt khắp nơi (từ xóm nhỏ đến phố lớn, từ mặt nước đến chân đồi, từ mỗi
cá nhân đến toàn xã hội…) là một vấn nạn nhức nhối trong cuộc sông hôm nay.

* Nêu thực trạng vấn đề

Rác đã và đang là một vấn nạn trong xã hội hiện đại, đe dọa cả môi trường tự nhiên và môi
trường xã hội.

- Trong môi trường tự nhiên: Rác xuất hiện ở hầu hết khắp mọi nơi – từ nông thôn đến
thành thị, từ các nguồn nước đến các vùng đất đai… với nhiều loại rác khác nhau.

+ Rác sinh hoạt: nước thải sinh hoạt; các loại vật phẩm, đồ dùng bỏ đi,…
+ Rác từ các ngành sản xuất, dịch vụ:

++ Rác thải cơng nghiệp: Khí thải, nước thải, chất thải…

++ Rác thải nông nghiệp: Rơm rạ, phân bón, hóa chất thải loại…
++ Rác thải văn phòng: giấy loại, chai lọ, túi nilon,…

++ Rác thải y tế: Các loại dụng cụ, thiết bị đã qua sử dụng, chất bẩn y tế…
++ Rác thải từ các hoạt động du lịch, dịch vụ…

+ Rác trong vũ trụ: Là các mảnh vỡ từ những tên lửa hoặc vệ tinh đã qua sử dụng… đang tồn
tại trên quỹ đạo của trái đất.

- Trong môi trường xã hội: Cũng tồn tại nhiều loại rác thải độc hại khác như:

+ Những tin tức: Là những thông tin sai sự thật, những tin đồn vô căn cứ, những câu chuyện
vô bổ… làm phiền đến cuộc sống của con người và gây nhiễu loạn xã hội.

+ Rác văn hóa: Là những scandal của nghệ sĩ; các sản phẩm đi ngược lại quy định pháp luật
và thuần phong mĩ tục; các hành vi tuyên truyền cho văn hóa phẩm đồi trụy…

+ Rác tâm hồn: Là những suy nghĩ tiêu cực, những việc làm sai trái, những tói hư tật xấu
trong mỗi con người.

* Nguyên nhân 
- Khách quan:

+ Sự phát triển của khoa học kĩ thuật làm cho cuộc sống của con người nói chung ngày càng
hiện đại, tiện nghi hơn. Sự phát triển ấy làm tăng các nhu cầu về vật chất, tinh thần của con
người và kéo theo sự xuất hiện của nhiều loại rác thải trong đời sống.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

- Chủ quan:

+ Do ý thức ở mỗi cá nhân còn chưa tốt, thói vơ trách nhiệm và tâm lí thực dụng ở nhiều
người cũng là nguyên nhân dẫn đến việc rác thải ngày càng nhiều.

+ Một bộ phận không nhỏ con người trong xã hội còn thiếu hiểu biết, thiếu kĩ năng sống, nên
đã gây ra nhiều tổn hại đến môi trường.

* Hậu quả

- Rác gây ô nhiễm môi trường; là nguyễn nhân của các loại dịch bệnh; đe dọa chất lượng
cuộc sống của con người cả về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Nếu các loại dịch bệnh như
ebola, sốt xuất huyết, viêm nhiễm… đe dọa sức khỏe, tuổi thọ của con người; thì những biểu
hiện tiêu cực trong suy nghĩ, hành động lại làm nguy hại đến uy tín, danh dự của mỗi cá
nhân và của toàn xã hội.

- Rác thải cũng là nguyên nhân cản trở sự phát triển, tiến bộ của xã hội.
* Giải pháp

- Cần có những biện pháp để xử lý rác thải như tiêu hủy rác hay tái chế sử dụng rác… để làm
cho môi trường trở nên trong sạch, lành mạnh hơn.

- Cần nâng cao hiểu biết cho con người, quan tâm bồi dưỡng – giáo dục kĩ năng sống, hướng
tới các mục tiêu phát triển bền vững.

* Bài học nhận thức và hành động

- HS rút ra những bài học liên hệ về nhận thức và hành động phù hợp.
* Kết thúc vấn đề.

Câu 2: (12,0 điểm) 
a. Về hình thức:

- Biết cách làm bài văn nghị luận chứng minh văn học, bố cục rõ ràng, vận dụng tốt các thao
tác lập luận.

- Biết cách phân tích dẫn chứng để làm sáng tỏ vấn đề nghị luận.

- Bài viết mạch lạc, trong sáng, có cảm xúc, khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

b. Về kiến thức: HS có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý cơ
bản sau:

1. Dẫn dắt và giới thiệu vấn đề: 
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Dữ.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2. Giải thích ý kiến

- Giá trị tư tưởng của tác phẩm văn học là nội dung tư tưởng, là thế giới quan, là ước mơ, lí
tưởng, tình cảm… của người sáng tác thể hiện trong tác phẩm.

- Tác phẩm văn học phản ánh hiện thực khách quan thơng qua lăng kính chủ quan của người
nghệ sĩ. Đằng sau bức tranh hiện thực được khắc họa trong tác phẩm bao giờ cũng là tư
tưởng, tình cảm, thái độ, quan niệm của nhà văn đối với cuộc sống. Tác phẩm chỉ có thể lay
động trái tim độc giả, trường tồn với thời gian khi nó mang chở những tư tưởng đúng đắn,

tiến bộ, tình cảm nhân ái, chan hịa.

-> Tiêu chuẩn đầu tiên để đánh giá giá trị của một tác phẩm nghệ thuật chính là những tư
tưởng đúng đắn, tiến bộ, tình cảm cao đẹp trong tác phẩm.

3. Phân tích – Chứng minh giá trị nhân đạo biểu hiện trong tác phẩm “Người con gái 
Nam Xương”

a. Khái quát về giá trị nhân đạo trong văn học:

- Nhân đạo là đạo lú hướng tới con người, vì con người, là tình yêu thương giữa người với
người. Nhà văn chân chính là những nhà nhân đạo chủ nghĩa, đấu tranh giải phóng con
người và bênh vực quyền sống cho con người.

- Trong tác phẩm văn học, tư tưởng nhân đạo là tình cảm, thái độ của chủ thể nhà văn đối
vứi cuộc sống con người được miêu tả trong tác phẩm thể hiện cụ thể ở lịng xót thương
những con người bất hạnh; phê phán những thế lực hung ác áp bức, chà đạp con người; trân
trọng những phẩm chất và khát vọng tốt đẹp của con người, đòi quyền sống, quyền hạnh
phúc cho con người… Đồng thời, tư tưởng nhân đạo được thể hiện qua các hình tượng nghệ
thuật, qua cảm hứng, cảm xúc, giọng điệu…

- Cảm hứng nhân đạo cùng với cảm hứng yêu nước là hai sợi chỉ đỏ xuyên suốt toàn bộ nền
văn học Việt Nam. Về cơ bản có những biểu hiện chung song ở mỗi thời kì, giai đoạn, do
hoàn cảnh lịch sử xã hội, do ý thức hệ tư tưởng của các nhà văn khác nhau nên có những
biểu hiện riêng. “Người con gái Nam Xương” là tác phẩm điển hình thể hiện cảm hứng nhân
đạo sâu sắc, mới mẻ của văn học trung đại Việt Nam.

b. Giá trị nhân đạo biểu hiện trong tác phẩm “Người con gái Nam Xương”

* Nguyễn Dữ trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp của con người, đặc biệt là vẻ đẹp người phụ nữ qua

nhân vật Vũ Nương:

- Người phụ nữ xinh đẹp, nết na, hiền thục, đảm đang, tháo vát…
- Thủy chung, son sắt.

- Hiếu thảo với mẹ chồng, hết mình vì gia đình…

- Nàng là người phụ nữ hồn hảo, lý tưởng của mọi gia đình, là khn vàng thước ngọc của
mọi người phụ nữ.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

- Vũ Nương có đầy đủ phẩm chất đáng quý, nàng xứng đáng được sống hạnh phúc, nhưng số
phận nàng lại đầy bất hạnh:

+ Chờ chồng đằng đẵng bao ngày tháng.
+ Bị chồng nghi ngờ lòng thủy chung.

+ Con người trong trắng bị xúc phạm nặng nề, bị vùi dập tàn nhẫn, bị đầy đến cái chết oan
uổng…

+ Bi kịch đời nàng là tấn bi kịch cho cái đẹp bị chà đạp phũ phàng.

* Nhà văn lên án những thế lực tàn ác chà đạp lên quyền sống và khát vọng sống của con 
người:

- Bi kịch của Vũ Nương là một lời tố cáo xã hội phong kiến trọng quyền uy của kẻ giàu có và
của người đàn ơng trong gia đình.

- Lên án chiến tranh phong kiến phi nghĩa tước đoạt hạnh phúc của con người.

- Xã hội phong kiến với những hủ tục như: Trong nam khinh nữ, lễ giáo hà khắc,… gây bao

bất công cho người phụ nữ.

* Giá trị nhân đạo được biểu hiện cao đẹp nhất đó chính là: Nguyễn Dữ đã khơng để cho nhân 
vật của mình phải chết oan khuất; bênh vực, bảo vệ phẩm hạnh Vũ Nương, đó cũng là khát 
vọng nhân văn chân chính trong truyền thống đạo đức của người Việt Nam:

- Mượn yếu tố kì ảo của thể loại Truyền kì, nhà văn diễn tả Vũ Nương được trở về, để rửa
sạch nỗi oan khuất, với vẻ đẹp còn lộng lẫy hơn xưa.

4. Đánh giá, nâng cao vấn đề

- Ý kiến trên hoàn toàn đúng đắn, khẳng định giá trị tư tưởng trường tồn trong các tác phẩm
văn học nói chung và “Chuyện người con gái Nam Xương” nói riêng.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh 
nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên

khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho

học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần
Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt 
thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các

môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn

phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.