<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b> ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI </b>

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

---

<b>NGUYỄN DIỆU LINH </b>

<b>VAI TRÒ CỦA CÁC CÔNG CỤ KINH TẾ </b>

<b>TRONG QUẢN LÝ MÔI TRƢỜNG Ở VIỆT NAM</b>

<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ </b>

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI </b>

<b>TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ </b>

---

<b>NGUYỄN DIỆU LINH </b>

<b>VAI TRÒ CỦA CÁC CÔNG CỤ KINH TẾ </b>

<b>TRONG QUẢN LÝ MÔI TRƢỜNG Ở VIỆT NAM</b>

<b>Chuyên ngành: Quản lý kinh tế </b>

<b>Mã số: 60 34 04 10 </b>

<b>LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ </b>

CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

<b>NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN LƢƠNG THANH </b>

VIỆN NGHIÊN CỨU THƢƠNG MẠI – BỘ CÔNG THƢƠNG

XÁC NHẬN CỦA CTHĐ

XÁC NHẬN CỦA GVHD

<b> TS. Nguyễn Trúc Lê </b>

<b>TS. Nguyễn Lƣơng Thanh </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

LỜI CAM ĐOAN

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>LỜI CẢM ƠN </b>

Để hồn thành chƣơng trình cao học và viết luận văn này, tôi đã nhận

đƣợc sự hƣớng dẫn , giúp đỡ và góp ý nhiệt tình của quý thầy cô Trƣờng Đại

học Kinh tế - Đa ̣i ho ̣c Quốc gia Hà Nô ̣i.

Trƣớc hết, tôi xin chân thành cảm ơn đến quý thầy cơ trƣờng Đại học

Kinh tế, đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ cho tôi trong quá trình ho ̣c tâ ̣p.

Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Lƣơng Thanh đã dành rất

nhiều thời gian và tâm huyết hƣớng dẫn nghiên cứu và giúp tơi hồn thành

luận văn tốt nghiệp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>MỤC LỤC </b>

DANH MỤC VIẾT TẮT ... i
DANH MỤC CÁC BẢNG ... ii
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ... iv
MỞ ĐẦU ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ TỔNG QUAN TÀI LIỆU<b>Error! </b> <b>Bookmark </b>

<b>not defined.</b>

1.1 Cơ sở lý luận về tổng quan vấn đề nghiên cứu <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.1.1 Môi trƣờng và phát triển bền vững ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.1.2 Các công cụ quản lý nhà nƣớc về môi trƣờng<b>Error! </b> <b>Bookmark </b> <b>not </b>
<b>defined.</b>

1.1.3 Nâng cao vai trò của CCKT và nó trong quản lý nhà nƣớc về môi trƣờng
... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.2 Một số công cụ kinh tế và vai trị của nó trong quản lý môi trƣờng ... <b>Error! </b>
<b>Bookmark not defined.</b>

1.2.1. Thuế và phí mơi trƣờng ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.2.2 Giấy phép xả thải ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.2.3. Ký quỹ môi trƣờng: ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.2.4. Bồi thƣờng thiệt hại cho môi trƣờng: ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.2.5. Nhãn sinh thái ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.2.6. Các công cụ kinh tế khác ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.3 Tình hình nghiên cứu và một số vấn đề liên quan đến kinh nghiệm sử dụng
các công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trƣờng của một số quốc gia trên thế giới
... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.3.1. Tình hình nghiên cứu ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.3.2. Kinh nghiệm về sử dụng các công cụ kinh tế trong bảo vệ môi trƣờng
của một số nƣớc trên thế giới ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

1.3.3. Tiểu kết chƣơng ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

CHƢƠNG 2 PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

2.1. Cách tiếp cận nghiên cứu ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

2.3. Kỹ thuật sử dụng ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

CHƢƠNG 3 THỰC TRẠNG ÁP DỤNG CÁC CÔNG CỤ KINH TẾ VÀ VAI TRÕ
CỦA NÓ TRONG QUẢN LÝ MÔI TRƢỜNG Ở VIỆT NAM<b>Error! </b> <b>Bookmark </b>
<b>not defined.</b>

3.1. Thực trạng các công công kinh tế và việc áp dụng trong quản lý môi trƣờng ở
Việt Nam ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

3.1.1 Thực trạng chính sách sử dụng các công cụ kinh tế áp dụng trong quản lý
môi trƣờng ở nƣớc ta ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

3.1.2 Thực trạng áp dụng các công cụ kinh tế trong quản lý môi trƣờng tại một
số địa phƣơng ở nƣớc ta ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

3.2. Đánh giá thực trạng vai trị của các cơng cụ kinh tế ở nƣớc ta ... <b>Error! </b>
<b>Bookmark not defined.</b>

3.2.1. Các thành tựu đã đạt đƣợc ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

3.2.2. Các mặt còn hạn chế ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

3.3. Một số nguyên nhân làm hạn chế vai trò của các công công kinh tế trong
quản lý môi trƣờng ở nƣớc ta ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

3.3.1. Những nguyên nhân chủ yếu ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

3.3.2. Những vấn đề đặt ra đối với việc áp dụng các công cụ kinh tế trong quản
lý môi trƣờng nƣớc ta trong thời gian tới ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

CHƢƠNG 4 QUAN ĐIỂM ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO
VAI TRÕ CỦA CÁC CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG QUẢN LÝ MÔI TRƢỜNG Ở
VIỆT NAM ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

4.1. Bối cảnh quốc tế và trong nƣớc tác động tới việc áp dụng các công cụ kinh tế
trong quản lý môi trƣờng ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

4.1.1 Bối cảnh quốc tế ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

4.1.2 Bối cảnh trong nƣớc... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

4.2. Quan điểm của việc áp dụng các công cụ kinh tế trong quản lý môi trƣờng
... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

4.3 Các Giải pháp nhằm nâng cao vai trị của các cơng cụ kinh tế trong quản lý
môi trƣờng ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

4.3.2. Nhóm các giải pháp cụ thể ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

KẾT LUẬN ... <b>Error! Bookmark not defined.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

i

<b>DANH MỤC VIẾT TẮT </b>

<b>STT </b>

<b>Ký hiệu </b>

<b>Nguyên nghi ̃a </b>

1.

BVMT Bảo vệ môi trƣờng

2.

BOD Biological Oxygen Demand: Nhu cầu oxy tối thiểu

3.

BPP Beneficiary Pay Principle: Nguyên tắc “Ngƣời hƣởng
thụ phải trả tiền”

4.

BLHS Bộ luật hình sự

5.

CAC Command and control – Mệnh lệnh và kiểm soát

6.

CCKT EIs - Economic instruments – công cụ kinh tế

7.

CNH – HĐH Công nghiệp hóa – hiện đại hóa

8.

COD Chemical Oxygen Demand: Nhu cầu oxy hóa học

9.

CTR Chất thải rắn

10.

DN Doanh nghiệp

11.

GDP Thu nhập bình quân của Quốc gia

12.

KCN – KCX Khu công nghiệp – Khu chế xuất

13.

KT – XH Kinh tế - xã hội

14.

KTTT Kinh tế thị trƣờng

15.

LEFASO Hiệp hội Da giày Việt Nam

16.

MT Môi trƣờng

17.

MTST Môi trƣờng sinh thái

18.

OECD Organization of Economic Cooperation and

Development: Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

ii

<b>STT </b>

<b>Ký hiệu </b>

<b>Nguyên nghi ̃a </b>

20.

PTBV Phái triển bền vững

21.

QMT Quỹ môi trƣờng

22.

NSNN Ngân sách Nhà nƣớc

23.

TN&MT Tài nguyên và Môi trƣờng

24.

TTKT Tăng trƣởng kinh tế

25.

TW Trung ƣơng

26.

UBND Ủy ban nhân dân

27.

VASEP Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam

28.

VITAS Hiệt hội Dệt may Việt Nam

29.

VPHC Vi phạm hành chính

30.

WHO Tổ chức y tế thế giới

31.

WB Ngân hàng Thế giới

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

iii

<b>DANH MỤC CÁC BẢNG</b>

<b>STT </b>

<b>Bảng </b>

<b>Nội dung </b>

<b>Trang </b>

1

Bảng 1.1 Các loại cơ chế chi trả cho dịch vụ môi trƣờng

24

2

Bảng 1.2

Các công cụ kinh tế đƣợc áp dụng ở các nƣớc

OECD

31

3

Bảng 3.1 Mức thuế áp dụng đối với từng nhóm hàng hóa

43

4

Bảng

3.2

Mức phí BVMT đối với nƣớc thải công nghiệp

46

5

Bảng

3.3

Tình hình thu phí nƣớc thải tại một vài địa

phƣơng

46

6

Bảng

3.4

Tổng nguồn thu từ phí nƣớc thải đƣợc chuyển

về Quỹ BVMT

47

7

Bảng 3

.5

Danh sách các PoA ở Việt Nam đƣợc EB cơng

nhận

50

8

Bảng

3.6

Tình hình nộp phí của các DN trên địa bàn Hà

Nội

60

9

Bảng

3.7

Tình hình nộp phí của các DN tại Tp. Hồ Chí

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

iv

<b>DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ </b>

<b>STT </b>

<b>Hình </b>

<b>Nội dung </b>

<b>Trang </b>

1

Hình 1.1

Mối quan hệ giữa môi trƣờng và hệ thống

kinh tế

11

2

Hình 1.2

Sự phát triển về số lƣợng nhãn sinh thái

Châu Âu đƣợc cấp từ năm 1992 đến 2010

(tính đến 30/7/2010) [124]

35

3

Hình 3.1

Số dự án đƣợc đăng kí tính theo nƣớc chủ

nhà (4920 dự án)

50

Hình 3.2

Tình hình thu phí nƣớc thải cơng nghiệp

trên địa bàn Tp.Hồ Chí Minh (Từ 12/2004

– 06/2006)

62

Hình 3.3

Kết quả thu phí BVMT đối với nƣớc thải

cơng nghiệp trên địa bàn TP.HCM từ tháng

1/2010 đến tháng 9/2010

63

Hình 3.4

Kết quả thu phí BVMT đối với nƣớc thải

công nghiệp trên địa bàn TP.HCM từ năm

2004 đến năm 2010

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

5

<b>TÀI LIỆU THAM KHẢO </b>
<b>Tiếng Việt </b>

1. Bộ Khoa học công nghệ và Môi trƣờng, Trung tâm kinh tế môi trƣờng và phát
triển vùng , ĐHKTQD, 1999. <i>Báo cáo tổng hợp đề tài "Cơ sở khoa học và thực </i>
<i>tiễn xây dựng các quy định về đặt cọc - hồn trả, ký quĩ và bảo hiểm mơi trường</i>.
Hà Nội;

2. Bộ Khoa học công nghệ và Môi trƣờng, Cục môi trƣờng , 2000. <i>Các quy định </i>
<i>pháp luật về môi trường</i>. Hà Nội: Nhà xuất bản chính trị quốc gia.

3. Bộ Khoa học cơng nghệ và Môi trƣờng, Cục môi trƣờng, 2000. <i>200 câu hỏi đáp </i>
<i>về môi trường</i>. Hà Nội;

4. Bộ Khoa học công nghệ và Môi trƣờng, Cục môi trƣờng, 2001. <i>Giới thiệu về công cụ </i>
<i>kinh tế và khả năng áp dụng trong quản lý môi trường ở Việt Nam.</i> Hà Nội.

5. Chƣơng trình đào tạo kinh tế fulbright, 1998. T<i>ập bài giảng "Kinh tế học môi </i>
<i>trường và chính sách"</i>. TP. Hồ Chí Minh;

6. Chƣơng trình mơi trƣờng Liên hợp quốc (UNEP); Bộ kế hoạch và Đầu tƣ (MPI);
Trung tâm kinh tế môi trƣờng và phát triển vùng (ceerd), 2001. <i>Khoá tập huấn </i>
<i>CP3 – Sinh lời từ sản xuất sạch hơn</i> – Hà Nội, Thái Ngun, Hải Phịng, Việt
Trì, Thanh Hố, Thừa Thiên Huế;

<i>7.</i> Chính phủ, 1994. <i>Nghị định 175/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi </i>
<i>trường. </i>Hà Nội.

<i>8.</i> Cục Môi trƣờng; CEETIA, NORAD, UNEP, 2001. <i>Báo cáo hiện trạng môi </i>
<i>trường Việt Nam; </i>

9. Cục Môi trƣờng, 2002. <i>Hành trình vì sự phát triển bền vững 1972-1992-2002.</i>
Hà Nội: Nhà xuất bản chính trị quốc gia.

10. Cục Môi trƣờng, 2000. <i>Xây dựng, phát triển</i>, Hà Nội;

11. Cục Môi trƣờng, 2002. <i>Phát triển bền vững ở Việt Nam mười năm nhìn lại và </i>
<i>con đường phía trước, Báo cáo quốc gia tại Hội nghị thượng đỉnh thế giới về </i>
<i>phát triển bền vững</i>, Hà Nội;

12. Dự án kinh tế chất thải, waste – econ, 2001. <i>Kinh tế chất thải trong Phát triển </i>
<i>bền vững.</i> Hà Nội: Nhà xuất bản chính trị quốc gia.

13. Dự án VIE/97/007, tháng 5/2011. Sổ tay hƣớng dẫn sử dụng các công cụ cho các

mục tiêu môi trƣờng trong kế hoạch phát triển, Hà Nội;

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

6

15. Joseph E.Stiglitz, 1995. <i>Kinh tế học công cộng</i>. Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học
và kỹ thuật.

16. Đặng Nhƣ Toàn và Nguyễn Thế Chinh, 1997. <i>Một số vấn đề cơ bản về kinh tế và </i>
<i>Quản lý môi trường</i>. Hà Nội: Nhà xuất bản Xây dựng.

17. Lê Thu Hoa, 1999. <i>Bàn thêm về sử dụng các công cụ kinh tế và cơ chế đặt cọc – </i>
<i>hồn trả trong quản lý mơi trường ở Việt Nam</i>, Hà Nội;

18. Lê Thạc Cán, 1995. <i>Cơ sở khoa học mơi trường</i>. Giáo trình Đại học Mở, Hà Nội.
19. Lê Thị Hƣờng, 1999. <i>Kinh tế môi trường</i>. TP.Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản thống kê.
20. Lê Văn Khoa, 1997. <i>Môi trường và ô nhiễm</i>. Hà Nội: Nhà xuất bản Giáo dục.
21. Nguyễn Thế Chinh, 1999. <i>Áp dụng các công cụ kinh tế đề nâng cao năng lực </i>

<i>quản lý môi trường ở Hà Nội.</i> Hà Nội: Nhà xuất bản chính trị quốc gia.
22. Quốc hội Khố X, 2005. <i>Luật Bảo vệ mơi trường. </i>Hà Nôi.

23. Robert S.Pindyck & Daniel L.Rubinfeld, 1999. <i>Kinh tế học vi mô</i>. Hà Nội: Nhà
xuất bản thống kê.

24. E. Kerry Turner, David Pearce & Ian Bajeman, 2005. <i>Kinh tế môi trường</i>. Tài
liệu dùng cho lớp huấn luyện ngắn hạn kinh tế tài nguyên và môi trƣờng tổ chức
tại Trƣờng Đại học nơng lâm TP.Hồ Chí Minh từ 24/7/1995 đến 1/9/1995.
25. Trần Văn Học, <i>Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng, 1999. Bộ Tiêu chuẩn </i>

<i>ISO 14000 và vấn đề áp dụng tại Việt Nam</i>, kỷ yếu Hội thảo ngày 6/3/1999 –

diễn đàn các nhà quản lý về trách nhiệm ngăn ngừa ô nhiễm công nghiệp, Bộ
khoa học công nghệ và môi trƣờng, Cục Môi trƣờng, Hà Nội;

26. Trần Võ Hùng Sơn, 2001. <i>Nhập mơn phân tích lợi ích chi phí</i>. TP.Hồ Chí Minh:
Nhà xuất bản Đại học Quốc gia.

27. Trƣơng Thu Trang, 2009. Viện Thông tin Khoa học xã hội, <i>Pháp luật về bảo vệ môi </i>
<i>trường: kinh nghiệm một số nước châu Á và bài học đối với Việt Nam</i>, Hà Nội;
28. Viện phát triển kinh tế, Ngân hàng thế giới và Cục Môi trƣờng, Bộ Khoa học và Môi

trƣờng, tháng 9/1997. <i>Kỷ yếu Hội thảo ngăn ngừa ô nhiễm công nghiệp</i>, Đà Lạt;

<b>Tiếng Anh </b>

29. Ahmed M. Hussen, Principles of Environmental Economics, 2000. Economics,
ecology and public policy, T.J. Internatinal Ltd., Padstow, Great Britain;

30. Barry C Field, 1994. The Economics of Environmental Quality, Environmental
Economis Mc Graw Hill Publishers, New York;

31. David O'Connor, 1994. Managing the Environment with Rapid Industrialization
Lessons from the East Asian Experience, OECD, Development Centre, Paris;
32. Environmentall issues in investment planning for sustainable development.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

7

33. E. Kula, 1997. Economics of Natural Resources, the Environment and Policies,
Second Edition, Chapman and Hall, St. Edmundsbury Press, Great Britain;
34. Hans. B. Opschoor, Kenneth Button and Pieter Nijkamp, 1999. Environmental

Economics and Development, Edward Elgar Publishing Limited, UK;

35. Jan Bojo, Karl Goran Maler and Lena Unemo, 1990. Environment and
Development: An Ecomomics Approach, Kluer Academic Publishers,
Dordrecht, The Netherlands;

36. Michael Common, 1996. Environmental and Resource Ecomomics: An
Introduction, Second Edition, Addision Wesley Longman Ltd., New York;
37. OECD - Organization for Economic Co-operation and Development, 1994. Managing

the Environment: The role of Economic Instruments, Paris;

38. Oberheitmann, A. 2007. “Energiewirtschaftliche und ökologische Rahmenbedingungen
ökonomischer Modernisierung in Ostasien im Spannungsfeld der Umweltund
Energiesicherheit.” Paper presented at the Asian congress, “Prekäre Macht, Fragiler
Wohlstand? Globalisierung und Politik in Ostasien,” on October 25, 2007 in
Otzenhausen, Germany.

39. R. Kerry Turner, David Pearce & Ian Bateman, 1994. Environmental Economics
- An Elementary Introduction, Harvester Wheatsheaf, T. J. Press, Padstow) Ltd,
Great Britain;

40. Tom Tietenberg, 1992. Environmental and Natural Resource Economics, Third
Edition, Harper Collins Publishers Inc. New York;

41. UNCTAD, World Investment Report 2010

42. Zvi Adar and James M. Griffin, 3/1976. Uncertainty and the Choice of Pollution
Control Instruments, Journal of Environmental Economics and Management.
43. World Bank 2009: State and trends of the Carbon Market 2009, Washington,

DC. World Bank.

44. Worrell, Ernst, Price, Lynn, Neelis, Maarten, Galitsky, Christina, and Zhou Nan.
2007: World Best Practice

</div>

<!--links-->
Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng công cụ kinh tế trong quản lý môi trường trên địa bàn thành phố Hà Nội.doc

• 60
• 5
• 91