Bài giảng Ngữ văn 10: Hồi trống cổ thành
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (974.63 KB, 25 trang )
BÀI GIẢNG NGỮ VĂN LỚP 10
14/03/2008
Ai được mệnh danh là “thi tiên”?
ÔNG LÀ AI?
Trên con đường thiên lý, có một văn
nhân đầu đội khăn lụa đen, mặc áo
dài màu lục, thắt lưng thâm, ơng là
ai? Ơng đi về đâu? Người ta bảo
ông là La Bản, với ông bốn bể là
nhà (hiệu là “Hồ Hải Tản Nhân”).
Lần này ông đến Hàng Châu để
thoả thú nhàn tản vừa đi kiếm tìm
tư liệu viết sách. Và chắc chắn nơi
đây cũng ko phải là điểm dừng chân
cuối cùng của ông. Những chặng
đường dài trên đất nước Trung
Quốc đều đã lưu lại dấu chân của
ơng. Đó cũng chính là chặng đường
đời của nhà tiểu thuyết nổi tiếng:
La Quán Trung
I,TIỂU DẪN
1.Tác giả:
La Quán Trung (1330-1400 ?), tên là La Bản, hiệu là
Hồ Hải Tản Nhân.
Ông sống vào cuối thời Nguyên, đầu thời Minh.
Quê quán: Người vùng Thái Ngun, Sơn Tây,TQ.
Tính tình cơ độc lẻ loi, thích ngao du đây đó một mình.
Chun sưu tầm và biên soạn dã sử.
Tác phẩm chính: Tam Quốc Diễn Nghĩa, Tuỳ Đường
lưỡng triều chí truyện, Tấn Đường.
( Gạch thông tin trên trong SGK)
2.Tác phẩm:
Ra đời vào đầu thời
Minh (1368-1444).
Thể loại: Tiểu
thuyết lịch sử
chương hồi (120
hồi).
Nội dung: Kể về
cuộc phân tranh cát
cứ trong vịng 97
năm của ba tập
đồn lớn: Ngụy,
Thục, Ngơ.
•
Tóm tắt tác phẩm
Từ hồi 1 đến hồi 14: Cuộc khởi nghĩa “Khăn vàng” nổi
dậy. Đổng Trác thâu tóm quyền lực.Vương Doãn dùng
kế mĩ nhân (là Điêu Thuyền chia rẽ cha con Đổng Trác
và Lã Bố).
Từ hồi 15 đến hồi 50: Viên Thiệu xưng hùng rồi đại bại.
Tào Tháo tiêu diệt các tập đoàn phương Bắc làm chủ
Trung Nguyên. Lưu Bị binh hùng tướng mạnh (nhưng
chưa có đất) liên minh cùng Tơn Quyền đánh bại Tào
Tháo ở Xích Bích dành được đất Kinh Châu.
Nơi diễn ra trận đánh Xích Bích
Sau trận Xích Bích, giang san Trung Quốc
hình thành thế “chân vạc”:
Phía Bắc có Tào Tháo (Bắc Ngụy).
Phía Tây có Lưu Bị (Tây Thục).
Phía Đơng có Tơn Quyền (Đơng Ngơ).
Bản đồ Ngụy -Thục - Ngô
Tào Tháo và Tôn Quyền
Lưu Bị
Từ hồi 51 đến hết: Tào tháo ngày càng mạnh, lúc
đánh Ngô, lúc tiến công Thục, thế trận đang giằng
co thì Tào Tháo chết. Tào Phi là con lên thay phế
vua Hán lập ra nhà Ngụy, dần dần quyền lực rơi
vào tay thừa tướng Tư Mã Ý.
Lưu Bị có quân sư Gia Cát Lượng và ngũ hổ tướng
ngày 1 mạnh, lên ngôi vua. Quan Công bị Đông
Ngô giết, Trương Phi đi trả thù cho anh cũng bị hại,
Lưu Bị gặp hoả công của Đông Ngô cũng chết. Con
là Lưu Thiện lên thay, ít lâu Gia Cát Lượng
chết.Thục suy vong.
Năm 279, Tư Mã Viêm là cháu của Tư Mã Ý đánh
14/03/2008
Đông
Ngô, lập ra nhà Tấn, thống nhất Trung Quốc
3.Vị trí đoạn trích
Được trích ở phần giữa của hồi 28 với
2 câu thơ tiêu đề:
“Chém Sái Dương anh em đồn tụ
Hồi Cổ Thành tơi chúa đồn viên”
4.Tóm tắt đoạn trích
Trên đường đi Nhữ Nam, Quan Cơng đi ngang
qua Cổ Thành và nghe nói Trương Phi đang
chiếm thành ở đó, mừng rỡ sai Tơn Càn vào
thành báo tin cho Trương Phi đón 2 chị.
Trương Phi nghe thế tức giận địi giết Quan Vũ vì
nghĩ rằng Quan Cơng đã bội nghĩa (hàng Tào).
Quan Công hết lời thanh minh nhưng Trương Phi
một mực không tin và thách thức Quan Công
chém bay đầu Sái Dương (một tên tướng của Tào
đang đuổi theo) trong vòng 3 hồi trống để chứng
minh lòng trung nghĩa. Quan Cơng khơng nói
một lời chưa dứt 1 hồi trống đã chém rơi đầu Sái
Dương. Bấy giờ anh em mới đoàn tụ.
Đọc phân vai: Người dẫn chuyện, Quan Công,
Trương Phi và các vai phụ.
Chú ý giọng điệu để
thể hiện được tính cách nhân vật.
Ba anh em Trương Phi, Lưu Bị, Quan
Công kết nghĩa vườn đào
1. Tính cách Trương Phi:
Hành động: Chẳng nói chẳng rằng, lập tức mặc áo
giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn một nghìn qn,
đi tắt ra cửa Bắc.
Cử chỉ: Mắt trợn trịn xoe, râu hùm vểnh ngược;
hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại; hăm hở
xông lại.
Xưng hô: mày – tao
bỏ anh
Lập luận: -Mày
hàng Tào
được phong hầu
đánh lừa tao
bắt ta đó
-Trung thần thà chịu chết khơng chịu
nhục…có lẽ đâu đại trượng phu lại thờ 2 chủ.
Thông qua những hành động, cử
chỉ, cách xưng hô, và những lập
luận của Trương Phi chứng tỏ thái
độ và tính cách gì của nhân vật
này?
Thái độ tức giận và tính cách nóng
nảy, bộc trực, thẳng thắn.
Thái độ rất nhún nhường, điềm tĩnh và
tính cách độ lượng, từ tốn.
- Gợi âm vang của khơng khí trận mạc.
- Là tiếng trống thách thức(của Trương
Phi); là tiếng trống minh oan của Quan
Cơng).
- Và cuối cùng là tiếng trống đồn tụ của
tình huynh đệ.
4. Nét đặc sắc về nghệ thuật
• Tính cách nhân vật được khắc họa rõ nét qua hành động
và lời nói.
• Đoạn văn giàu kịch tính, mang đậm khơng khí chiến trận.
• Ngơn ngữ truyện sinh động, sơi nổi.
• Lối kể chuyện giản dị, hấp dẫn.
III. Tổng Kết
Đoạn trích đã làm sống lại khơng khí thế trận
của “Tam quốc” và để lại một bài học sâu sắc: kết
nghĩa anh em, bạn bè… phải nhằm mục đích
trong sáng, cao cả thì mới vững bền.
14/03/2008
Câu hỏi thảo luận củng cố kiến thức:
Nhóm1: Chi tiết Quan Công chưa dứt một hồi trống
đã chém rơi đầu Sái Dương thể hiện điều gì?
Nhóm 2: Nếu như khơng có sự xuất hiện của Sái
Dương thì vấn đề mâu thuẫn sẽ được giải quyết như
thế nào?Sự xuất hiện của nhân vật này có hợp lý
khơng? Vì sao?
Nhóm 3: Có người cho rằng đây là cửa ải thứ 6 mà
Quan Cơng phải vượt qua. Cửa ải này có gì đặc biệt?
Nhóm 4: Em rút ra được bài học gì tình bạn, tình
anh em qua đoạn trích này?
Tiết sau các em chuẩn bị học đoạn
trích “Tào tháo uống rượu luận anh
hùng”
Tiết học đến đây kết thúc
Chúc các em học tốt!
