NGU VAN 8 TUAN 58 time new ro man

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.7 MB, 57 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn : Ngày giảng :
Tuần : 5 Tiết : 17

Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội

a. mục tiêu .

Học xong bài này, h/s :

1/Kiến thức: - Hiểu được thế nào là từ ngữ địa phương và thế nào là biệt ngữ
xã hội .

-Nắm được hoàn cảnh sử dụng và giá trị của từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã
hội.

-Tác dụng của việc sử dụng biệt ngữ xã hội, từ ngữ địa phương.

2/Kĩ năng: - Nhận biết, hiểu nghĩa một số từ địa phương, biệt ngữ xã hội 
-Dùng từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội phù hợp tình huống gia tiếp.
3/Thái độ:.

-Có ý thức sử dụng từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội phù hợp trong giao
tiếp.

b. chuẩn bị .

G: Giáo án , bảng phụ .

H: Đọc và trả lời câu hỏi phần tìm hiểu bài .

c. Tiến trình tổ chức các hoạt động

1. ổn định tổ chức .
2. Kiểm tra bài cũ .

- Nêu đặc điểm , cơng dụng của từ tượng hình , từ tượng thanh .
- Trong các từ sau từ nào là từ tượng thanh ?

A. vật vã . B. mải mốt . (C). xôn xao . D. chốc chốc
3. Bài mới .

Hoạt động 1 Giới thiệu bài . Tiếng việt là thứ tiếng có tính thống nhất
cao . Người Bắc Bộ , người Trung Bộ và người Nam Bộ có thể hiểu được
tiếng nói của nhau . Tuy nhiên , bên cạnh sự thống nhất ấy , tiếng nói mỗi
địa phương cũng có những khác biệt về ngữ âm , từ vựng và ngữ pháp . sự
khác biệt ấy ntn , chúng ta cùng tìm hiểu bài học .

Hoạt động GV Hoạt động HS ND cần đạt

Hoạt động 2 : Hình thành khái
niệm từ ngữ địa phương .

G chép VD ra bảng phụ .? Gọi
h/s đọc to VD .

HS đọc to ví dụ

I .Từ ngữ địa
phương

? Hai từ '' bắp , bẹ '' đều có

nghĩa là '' ngơ '' . ttrong ba từ

-HS trả lời

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

đó từ nào được dùng phổ biến
hơn . Tại sao ?

hơn vì nó nằm trong vốn từ
vựng tồn dân , có tính chuẩn
mực văn hố cao .

? Trong 3 từ trên , những từ
nào được gọi là từ địa phương .
Tại sao?

Hai từ '' bắp , bẹ '' là từ địa
phương vì nó chỉ được dùng
trong phạm vi hẹp , khơng
rộng rãi .

?Tìm thêm một số từ đp em
biết?

-trái thơm,mè đen,con heo

Gv gọi h/s đọc ghi nhớ . Hs đọc ghi nhớ / 56 ghi nhớ /56.
Hoạt động 2 : Hình thành khái

niệm biệt ngữ xã hội

II. Biệt ngữ XH .
? Yêu cầu h/s đọc thầm hai

đoạn văn ?

? Tại sao trong đoạn văn a có
chỗ tác giả dùng từ '' mẹ '' có
chỗ lại dùng từ '' mợ '' ?

Hs đọc.
-hs thảo luận

'' Mẹ và mợ '' là hai từ đồng
nghĩa . Dùng '' mẹ '' để miêu
tả suy nghĩ của n/v '' tôi '' ,
dùng từ '' mợ '' trong câu đáp
của cậu bé Hồng trong cuộc
đối thoại với bà cơ ( phù hợp
với hồn cảnh giao tiếp ) .
? Trớc CM T8 , tầng lớp XH

nào ở nước ta '' mẹ '' được gọi
bằng từ mợ , cha được gọi bằng
cậu ?

-Tầng lớp trung lưu , thượng
lưu .

->cậu,mợ là biệt ngữ xh
? ở VD b các từ '' ngỗng , trúng

tủ ' nghĩa là gì ?

? các đối tượng nào thường
dùng từ ngữ này ?

- Ngỗng : điểm 2 .

- Trúng tủ : đúng phần đã học
.

Học sinh , sinh viên .
BT nhanh : Các từ ngữ '' trẫm ,

khanh , long sàng '' có nghĩa là
gì? Tầng lớp nào thường dùng
những từ ngữ này ?

- Trẫm : cách xưng hô của
vua .

- Khanh : cách vua gọi các
quan .

- Long sàng : giường của vua
Tầng lớp vua quan trong triều
đình phong kiến .

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Gọi h/s đọc ghi nhớ . Hs đọc ghi nhớ / 57 . ghi nhớ / 57 .
Hoạt động 2 : Tìm hiểu cách

sử dụng từ ngữ địa phương và
biệt ngữ xã hội .

III. Sử dụng từ ngữ
địa ph ơng và từ ngữ
xã hội .

? Khi sử dụng từ ngữ địa
ph-ương và biệt ngữ xã hội cần
chú ýý điều gì ?

- cần lu ýý đối tượng giao
tiếp ( người đối thoại , người
đọc ) .

+ Tình huống giao tiếp : trang
trọng , nghiêm túc hay suồng
sã .

+ Hoàn cảnh giao tiếp : XH
đang sống , môi trường học
tập , công tác .

*Chú ý :

- Tình huống giao
tiếp

- đối tượng giao tiếp

- Hoàn cảnh giao
tiếp

? Tại sao không nên lạm dụng
từ ngữ địa phương và biệt ngữ
xã hội?

-hs nx

Không nên lạm dụng một
cách tuỳ tiện nó dễ gây sự
khó hiểu .

? Tại sao trong các tác phẩm
văn thơ các tác giả vẫn sử dụng
từ địa phương ?

Để tô đậm sắc thái địa
ph-ương , tầng lớp xuất thân
hoặc tính cách nhân vật

Gọi h/s đọc ghi nhớ . Hs đọc ghi nhớ / 58 . Ghi nhớ / 58 .
Hoạt động 3 : Hớng dẫn h/s

luyện tập .

? Đọc yêu cầu bài 1

IV. Luyện tập .
Bài 1 .

Hình thức : chia 2 nhóm . u
cầu chơi trò chơi tiếp sức .
Nhóm nào tìm được nhiều
nhóm đó thắng ( 3') .

- Từ ngữ địa phương : ngái
( Nghệ Tĩnh ) ; Mận

( Nam Bộ ) ; thơm ; ghe ;
mè .

- Từ ngữ toàn dân : xa ; quả
roi ; quả dứa ; thuyền ; vừng
? Lựa chọn trường hợp nào nên

dùng từ địa phơng , trường hợp
nào không nên dùng ?

- Nên dùng từ ngữ địa
phư-ơng : d, a .

- Không nên dùng từ ngữ địa
phương : b, c, e, g .

Bài 3 .

Hoạt động 4 4/Củng cố :

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

?Nhắc lại khái niệm

5. H ướng dẫn về nhà .

- Học thuộc ghi nhớ .- Làm bài 1,2, 5 .

- Chuẩn bị bài mới : '' Tóm tắt văn bản tự sự '' .

-Sưu tầm một số câu ca dao, hị, vè, thơ, văn có sử dụng từ ngữ địa phương,
biệt ngữ xã hội

-Đọc, sửa lỗi do lam dụng từ địa phương trong 1 số bài TLV của bản thân.
*****************************************************

Ngày soạn :
Ngày giảng :

Tiết 18

Tóm tắt văn bản tự sự

a. mục tiêu .

Sau tiết học này, h/s :

1/Kiến thức: - Hiểu được thế nào là tóm tắt văn bản tự sự , mục đích , cách
thức tóm tắt văn bản tự sự .

-Các yêu cầu đối với việc tóm tắt văn bản tự sự

2/Kĩ năng: - Đọc-hiểu nắm bắt được toàn bộ cốt truyện của VBTS.
-Phân biệt sự khác nhau giữa tóm tắt khái quát và tóm tắt chi tiết.
-Tóm tắt VBTS phù hợp với yêu cầu sử dụng.

3/Thái độ: -Có ý thức tóm tắt vb sau khi học .
b. chuẩn bị .

G: Giáo án

H: Trả lời câu hỏi sgk .

c. Tiến trình tổ chức các hoạt động

1. ổn định tổ chức .
2. Kiểm tra bài cũ .

- Có các phơng tiện nào để liên kết đoạn văn trong văn bản ?
3. Bài mới .

Giới thiệu bài .

Tóm tắt là một kĩ năng rất cần thiết trong cuộc sống , học tập và nghiên cứu
. Xem một cuốn sách , một bộ phim hay ta có thể tóm tắt lại cho ngời cha
đọc , cha xem đợc biết . Khi đọc tác phẩm văn học , muốn nhớ đợc lâu ngời
đọc thờng phải ghi chép lại bằng cách tóm tắt nội dung . Vậy tóm tắt văn
bản là gì , chúng ta cùng tìm hiểu .

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Hoạt động 1 : Hớng dẫn 
tìm hiểu thế nào là tóm tắt
văn bản tự sự

I. Thế nào là

tóm tắt tác 
phẩm tự sự .
G đa câu hỏi để h/s thảo

luận .

? Hãy cho biết trong tác
phẩm tự sự yếu tố nào là
quan trọng nhất?

-hs trả lời

Sự việc và nhân vật trong
tác phẩm tự sự .

? Ngồi hai yếu tố đó cịn
có yếu tố nào khác ?

- Yếu tố miêu tả , biểu cảm
, và nhân vật phụ .

? Khi tóm tắt văn bản tự sự ta
phải dựa vào yếu tố nào là
chính?

Sự việc và nhân vật chính .

? Theo em mục đích chính của
việc tóm tắt tác phẩm tự sự là
gì?

- Kể lại cốt truyện để ngời đọc
hiểu đợc nội dung cơ bản của
tác phẩm

? Yêu cầu làm câu hỏi số 2 .
Chọn câu trả lời đúng nhất về
thế nào là tóm tắt văn bản tự sự

Chọn ýý b và c .

? Qua việc phân tích trên em
hiểu tóm tắt văn bản tự sự là
gì ?

Gọi h/s đọc ghi nhớ 1/ sgk-61

Hs đọc ghi nhớ

Là dùng lời văn
của mình trình
bày ngắn gọn nội
dung của văn bản
đó .

Hoạt động 2 : Tìm hiểu u cầu
của việc tóm tắt văn bản tự sự

II. Cách tóm tắt
văn bản tự sự .

1. Nhứng yêu cầu
đối với văn bản
tóm tắt .

Đọc đoạn văn trên bảng phụ .
? Văn bản tóm tắt trên kể lại nội
dung của văn bản nào ?

? Dựa vào đâu mà em nhận ra
điều đó ?

Hs đọc đoạn văn .

Văn bản Sơn Tinh - Thuỷ
Tinh.

Dựa vào các nhân vật , sự việc
và chi tiết tiêu biểu đã nêu
trong văn bản tóm tắt .
? Văn bản tóm tắt có nêu đợc

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Tinh - Thuỷ Tinh không ?

? Văn bản tóm tắt trên có gì
khác so với văn bản Sơn Tinh
-Thuỷ Tinh về độ dài , lời văn ,
số lợng nhân vật và sự việc ?
? Từ việc tìm hiểu trên hãy cho
biết các yêu cầu đối với một văn
bản tóm tắt ?

- Độ dài của văn bản tóm tắt
ngắn hơn so với độ dài của tác
phẩm .

- Số lợng nhân vật và sự việc
trong văn bản tóm tắt ít hơn so
với tác phẩm .

- Có lời văn của ngời tóm tắt

- Đáp ứng đúng
mục đích và yêu
cầu .

- đảm bảo tính
khách quan .
- Đảm bảo tính
hồn chỉnh .

- Đảm bảo tính
cân đối .

2. Các b ớc tóm
tắt văn bản .
GV nêu câu hỏi

?Các bớc tóm tắt ?

-hs trao đổi-ghi ra nháp

B1 :Đọc kĩ vb,nắm chắc ND
B2 :Lựa chọn nv chính,sv
chính

B3 :Sắp xếp cốt chuyện hợp lí
B4 :Viết bằng lời văn của
mình

Gv yêu cầu h/s độc nội phần ghi
nhớ .

Hs đọc ghi nhớ . * Ghi nhớ
SGK/61
4/Củng cố:

?Mục đích của tóm tắt vb là gì?

? Trong các văn bản đã học sau đây , văn bản nào không thể tóm tắt theo
cách tóm tắt văn bản tự sự ?

A . Thánh Gióng . C. ýý nghĩa văn chơng .
B . Lão Hạc D. Thạch Sanh .
5. H ớng dẫn về nhà .

- Học thuộc phần ghi nhớ .

- Chuẩn bị tóm tắt văn bản : '' Lão Hạc '' - Nam Cao .
- Soạn bài :Luyện tập Tóm tắt văn bản tự sự .

******************************************************

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Luyện tập tóm tắt văn bản tự

sự

a. mục tiêu .

Học xong tiết luyện tập này, h/s :

1/Kiến thức: - - Nắm được bố cục văn bản , đặc biệt là cách sắp xếp các nội
dung trong phần thân bài

-T/d của việc xây dựng bố cục.

2/Kĩ năng: - Sắp xếp các ĐV trong bài theo một bố cục nhất định.
Vận dụng KT về bố cục trong việc đọc-hiểu văn bản

3/Thái độ:.

- vận dụng các kiến thức đã học ở tiết 18 vào việc luyện tập tóm tắt văn bản
tự sự .

- rèn luyện các thao tác tóm tắt văn bản tự sự .
b. chuẩn bị .

G: Giáo án . , bảng phụ ghi tóm tắt vb Lão Hạc,Tức nớc vỡ bờ
H: Tóm tắt văn bản '' Lão Hạc '' Tức nớc vỡ bờ

c. Tiến trình tổ chức các hoạt động

1. ổn định tổ chức .
2. Kiểm tra bài cũ .

- Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự .

- Nêu các yêu cầu và các bớc tóm tắt văn bản tự sự ?
3. Bài mới .

1. giới thiệu bài .

Trong tiết học trớc chúng ta đã đợc tìm hiểu về u cầu tóm tắt và các bớc
tóm tắt một văn bản tự sự . Tiết học này chúng ta sẽ thực hành những yêu cầu và nội
dung đã học ấy .

Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND cần đạt

Hoạt động 1 : Hớng dẫn h/s
tìm hiểu u cầu tóm tắt văn
bản tự sự

?Nhắc lại các bớc tóm tắt vb
TS?

-HS nhắc lại

1. Tìm hiểu
yêu cầu tóm
tắt văn bản
tự sự .

G treo bảng phụ ghi nội dung
bài tập –gọi hs đọc

.a, Con trai lão Hạc đi phu đồn điền.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

c. Lão mang tiền dành dụm ....
d. Vì muốn để lại ...
? Bản liệt kê trên đã nêu được

những sự việc tiêu biểu và
các nhân vật quan trọng trong
truyện Lão Hạc cha ? Thứ tự
các sự việc đã hợp lí cha

Hs đọc và thảo luận theo
nhóm

( 2 nhóm )

- Bản liệt kê đã nêu các sự
việc , nhân vật tơng đối
đầy đủ nhng khá lộn xộn ,
thiếu mạch lạc .

? Hãy sắp xếp lại theo thứ tự
hợp lí?

-hs nêu cách sắp xếp
b-a-d-c-g-e-i-h-k

2. Viết văn
bản tự sự .
? Hãy tóm tắt truyện Lão Hạc

bằng một văn bản ngắn gọn ?
( khoảng 10 dòng )-đọc lên

? Gọi h/s tóm tắt truyện lão
Hạc .

Hs viết theo hai nhóm .

'' Lão Hạc có một ngời con trai , một mảnh
vờn và một con chó Vàng . Con trai lão đi
phu đồn điền cao su , lão chỉ còn lại cậu
Vàng . Vì muốn giữ lại mảnh vờn cho con ,
lão đành phải bán con chó , mặc dù hết sức
buồn bã và đau xót . Lão mang tất cả tiền
dành dụm đợc gửi ông giáo và nhờ trông
coi mảnh vờn . Cuộc sống mỗi ngày một
khó khăn , lão kiếm đợc gì ăn nấy và từ
chối tất cả những gì ông giáo giúp . Một
hôm lão xin Binh T ít bả chó. Ơng giáo rất
buồn khi nghe Binh T kể chuyện ấy . Nhng
rồi lão bỗng nhiên chết - cái chết thật dữ
dội . Cả làng khơng hiểu vì sao lão chết ,
chỉ có Binh T và ơng giáo hiểu

? Hãy nêu các sự việc tiêu

biểu và nhân vật quan trọng
trong đoạn trích '' Tức nớc vỡ
bờ '' ?

?Hãy chọn 1 sự kiện phù hợp
điền tiếp cho h/c bản tóm tắt

- Nhân vật chính : là chị
Dậu .

- Sự việc tiêu biểu : chị
dậu chăm chồng bị ốm .
Cai lệ và ngời nhà lí trởng
đến bắt trói anh Dậu , chị
đã đánh lại cai lệ và ngời
nhà lí trởng để bảo vệ
chồng mình .

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

lại

quyết liệt đánh ngã cả 2 tên
? Có ýý kiến cho rằng văn bản :

'' Tôi đi học '' của Thanh Tịnh và
'' Trong lòng mẹ '' của Nguyên
Hồng rất khó tóm tắt . Em thấy có
đúng khơng . Nếu tóm tắt đợc ta
phải làm gì ?

-hs thảo luận trao đổi ý kiến

Hai văn bản ấy khó tóm tắt vì
đó là những văn bản trữ tình ,
chủ yếu miêu tả những diễn
biến trong đời sống nội tâm
của nhân vật , ít các sự việc để
kể lại .

- Nếu muốn tóm tắt hai văn
bản này thì chúng ta phải viết
lại truyện . Đó là một cơng
việc khó khăn , cần phải có
thời gian và vốn sống mới
thực hiện đợc .

3. Trao đổi
đánh giá văn
bản tóm tắt .

4/Củng cố :

?Nhắc lại các bớc tóm tắt vb TS

? Sắp xếp lại các bớc tóm tắt văn bản tự sự sau đây theo một trình tự hợp lí ?
A . Xác định nội dung chính cần tóm tắt : lựa chọn những sự việc tiêu biểu
và nhân vật quan trọng .

B . Sắp xếp các nội dung chính theo một trật tự hợp lí .

C . Đọc kĩ tồn bộ tác phẩm cần tóm tắt để nắm chắc nội dung của nó .
D . Viết văn bản tóm tắt bằng lời văn của mình .

Đọc thêm bài trang 62,63
5. H ớng dẫn về nhà .

- Xem lại các yêu cầu , các bớc tóm tắt văn bản tự sự .
- Bài tập : Viết phần tóm tắt đoạn trích : '' Tức nớc vỡ bờ '' .
+ Yêu cầu viết trong khoảng 10 dịng .

- Soạn bài : Cơ bé bán diêm .

****************************************************
****

Ngày soạn : Ngày giảng :

Tiết : 20

Trả bài tập làm văn số 1

a. mục tiêu .

Học xong tiết này, h/s :

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

- Hs nhận thấy những u điểm đã làm đợc trong bài viết của mình và nêu
h-ớng khắc phục những nhợc điểm .

- Rèn luyện các kĩ năng về ngôn ngữ và kĩ năng xây dựng văn bản .
b. chuẩn bị .

G: Giáo án , bài kiểm tra đã chấm và trả bài trớc cho h/s .

H: Phát hiện u và nhợc điểm ( những lỗi cịn mắc ) trong bài viết của mình .

c. Tiến trình tổ chức các hoạt động

1. ổn định tổ chức .

2. Kiểm tra bài cũ . ( kết hợp với kiểm tra sự chuẩn bị của h/s )
3. Bài mới .

Giới thiệu bài .

ở tiết học trớc chúng ta đã viết bài văn số 1 . Văn tự sự kết hợp miêu tả và
biểu cảm . Tiết trả bài hôm nay cô và các em sẽ phát hiện ra những u điểm
và những nhợc điểm hay mắc phải để có hớng khắc phục cho những bài viết

sau .

Hoạt động GV Hoạt động HS ND cần đạt

Hoạt động 1 : Hớng dẫn h/s
tìm hiểu đề , nhận xét u
-nhợc điểm .

? HS nêu lại đề bài ?

? Xác định các yêu cầu
trong phần tìm hiểu đề ?

? Phần mở bài cần nêu
những nội dung gì ?

? Phần thân bài cần kể lại

những sự việc gì , kể lại
ntn ?

- Thể loại : Tự sự .

- Nội dung : Kỉ niệm về
ngày đầu tiên đi học .

- Nêu lí do gợi cho em nhớ
lại kỉ niệm về ngày đầu
tiên đi học.

- Tâm trạng khi nhớ lại .
- Kể lại diễn biến tâm trạng
trong ngày đầu tiên đi học .
- Hôm trớc ngày đi học .
+ Bố mẹ chuẩn bị chu
đáo ....

+ Tâm trạng : hồi hộp ,
mong đợi .

1.Đề bài

Kể lại những kỉ
niệm về ngày
đầu tiên đi
học .

A.Tìm hiểu

chung

1/Tìm hiểu đề

2/ Lập dàn
bài :

a, Mở bài.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

? Phần kết bài cần nêu
những nội dung gì ?

G nhận xét :- u điểm :+ hầu
hết nắm đợc yêu cầu đề bài ,
đúng nội dung .

+ Bài viết tự sự xen lẫn
miêu tả và biểu cảm .

- Nhợc điểm : + Cha xác
định yêu cầu đề bài , sai nội
dung .

+ Bài viết sơ sài , chỉ đơn
thuần kể sự việc , khơng có
miêu tả , biểu cảm , cha xác
định rõ ràng

bố cục bài văn .

- Buổi sáng trớc khi đi
học .

+ Trên đờng tới trờng .
+ Trên sân trờng .

+ Khi vào trong lớp học .
Khẳng định lại cảm xúc
mãi mãi không bao giờ
quên .

Hs đối chiếu bài làm .
.

c, Kết bài .

B. Nhận xét và
sửa lỗi.

1/Nhận xét

Hoạt động 2 : Chữa lỗi bài .
Chép đoạn văn MB trên bảng
phụ : '' Ngày đầu tiên đi học là
một kỉ niệm đầy những vui buồn
của tôi '' ( Nguyễn Thị Thi ) .
? Nhận xét phần mở bài trên ?
? Theo em phần mở bài trên cần
sửa lại ntn cho đúng ?

y/c hs lên bảng tự sửa những lỗi
sai về chính tả,cách viết
hoa,cách dùng từ đặt câu(mỗi
lần 6 hs lên) –hs khác nhận xét
.

Học sinh làm cá nhân

-Cha đáp ứng đợc yêu cầu
phần mở bài : cha có lí do gợi
nhớ , tâm trạng khi nhớ lại .
Sửa lại : '' Ai đã từng là h/s
chắc hẳn sẽ có những kỉ niệm
đẹp về thời cắp sách . Với tôi ,
kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học
đã để lại ấn tợng sâu sắc trong
tôi ''.

2. Sửa lỗi.
a. Lỗi chính tả:
b. Lỗi diễn đạt.
- Lỗi dùng từ
khơng chính xác.
- Đặt câu viết
đoạn còn dài, lan
man.

- Dựng đoạn cha
hợp lí.

Điểm K,G :
Điểm TB :
Điểm Y :

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Điểm Kém :
 4/Củng cố:

- Đọc tham khảo 2,3 bài làm tốt

-Đọc 1 bài yếu nhất –yêu cầu chỉ ra lỗi điển hình –cách sửa
-Trao đổi bài cho nhau-nhận xét

5/ H ớng dẫn học và làm bài ở nhà .

-chú ý những thiếu sót của bài làm và có ý thức khắc phục trong những bài
sau

- Ôn lại kiến thức về văn tự sự.

-Về nhà viết tiếp bài văn theo đề bổ sung và gợi ý sau

Ngày soạn : Ngày giảng :

Tuần : 6 Tiết : 21;22

. Mục tiêu .

Học xong văn bản này, h/s có được :

1.Kiến thức: -Biết đọc-hiểu một đoạn trích trong TP truyện.
-Những hiểu biết bước đầu về tác giả An -đéc –xen.

-NT kể chuyện, cách tổ chức các yếu tố hiện thực mộng tưởng trong tác
phẩm.

-Sự thể hiện của tinh thần nhân đạo của t/g với em bé bất hạnh.
2. Kĩ năng: - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tp.

-Phân tích được tác dụng của nghệ thuật tương phản , đối lập
-Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện.

3.Thái độ:

- Giáo dục lòng yêu mến , biết thông cảm , xẻ chia với những người bất hạnh
.

b. chuẩn bị .

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

c. Tiến trình tổ chức các hoạt động

1. ổn định tổ chức .
2. Kiểm tra bài cũ .

Hãy cho biết trong truyện ngẵn “Lão Hạc” nv lão Hạc chết vì lí do gì:
A. Quá thương con . C. Quá đau khổ và bế tắc .

B. Quá tự trọng . D. Quá ân hận vì đã đánh lừa một con chó
mà lão vơ cùng u qúy .

? Em chọn nguyên nhân nào trong số những ngun nhân trên ? Hãy giải
thích vì sao ?

3. Bài mới .
Giới thiệu bài .

Trên thế giới có khơng những nhà văn chun viết truyện cổ tích dành cho
trẻ em . Nhng Những truyện cổ tích do nhà văn Đan Mạch - An-đéc-xen
sáng tạo thì thật tuyệt vời . Không những trẻ em khắp nơi vô cung yêu thích ,
say mê đón đọc mà ngời lớn đủ mọi lứa tuổi cũng đọc mãi không chán : ''
Cô bé bán diêm '' là truyện nh thế .Nhà văn Nga Pau-xtop-xki từng cho rằng
An-đéc-xen là nhà văn của những ngời nghèo khổ

Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND cần

đạt
Hoạt động 1: Hướng dẫn h/s.

Tìm hiểu chung

I/Tìm hiểu
chung
Cho hs quan sát chân dung

t/g

? Nêu ngắn gọn về tác giả
An-đéc-xen ?

Tác phẩm : Nàng công chúa và hạt
đậu, Bầy chim thiên nga, Bộ quần áo
mới của hoàng đế,Nàng tiên cá, Chú
lính chì dũng cảm……

Nhân vật trong truyện của An đec
-xen thường là các em nhỏ, đồ dùng,
cây cỏ, loàivật….

-Truyện của An đec xen giàu chất
nhân văn, đợm màu sắc h ảo và thơ
mộng, ngộ nghĩnh và thông minh,
đáng yêu. Cốt truyện hấp dẫn, cách
kể sinh động, lời văn nhẹ nhàng,
trong sáng….Tất cả tạo nên vẻ đẹp
lâu bền của truyện cổ tích
An-đec-xen.

1/ Tác giả
:

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

GV ông sinh trưởng trong 1 gđ lđ nghèo,cha là thợ giày,14 t ông dời quê lên thủ đô
lập nghiệp.Năm 24t đI khắp nớc ĐM du lịch nhiều nớc châu Âu.Năm 30 t tại Y ông
sáng tác loại truyện kể in thành “Truyện kể cho trẻ em” gồm 168 truyện

Thật hạnh phúc khi lồi người có được Andersen. Người đàn ơng có gương mặt
khắc khổ này đó gỡn giữ phần tươi trẻ nhất trong mỗi con người bằng những
chuyện kể của mỡnh. Cổ tớch của Andersen dành cho mọi lứa tuổi, khụng cú bất kỳ
sự phõn biệt ranh giới nào. Đó là con người, thỡ sẽ đọc Andersen và tỡm thấy mỡnh
trong đó. Có thể ai đó sẽ cho rằng đó sang thế kỷ 21, con người đó xuống tận nơi

sâu nhất của biển và đang tỡm cỏch chinh phục khụng gian thỡ việc gỡ phải nghe
cổ tớch và tin vào điều huyễn hoặc. Khơng đâu, đó là điều có thật trong trái tim và
tâm hồn mỗi người, không thể bị đánh tráo hoặc tiêu diệt. Bởi khi những điều như
thế mất đi, trái đất sẽ trở nên quá cằn cỗi và những nụ cười sẽ không cũn mang
hương vị của các bông hoa. ( Ngô Thị Kim Cúc – báo Thanh niên 1/6/2004)

?Em hãy nêu xuất xứ vb? -hs nêu sgk 2- Tác phẩm

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

cảm thông . chú ý phân biệt cảnh
thực và cảnh mộng sau từng lần cô
bé quẹt diêm

? G đọc mẫu . Gọi đọc và nhận xét ?

Hs đọc ( 2 h/s ) . Nhận
xét phần đọc của bạn .

?Nêu thể loại của vb? -Thể loại: truyện

ngắn

LƯu ý chú thích 4),(7),(9),(10),(11),(12)

?Em hãy tóm tắt vb?

? Yêu cầu h/s tóm tắt lại đoạn trích ?

Em bé mồ cơi mẹ phải đi bán diêm trong
đêm giao thừa rét buốt. Em chẳng dám về
nhà vì sợ bố đánh, đành ngồi nép vào góc

tường, liên tục quẹt diêm để

sởi. Hết một bao diêm thì em bé chết cóng
trong giấc mơ cùng bà nội lên trời.Sáng hôm
sau-mồng 1 Tết, mọi người qua đ ường vẫn
thản nhiên nhìn cảnh tượng thương tâm.
? Đoạn trích có thể chia làm mấy

phần , nội dung của từng phần ?

-hs chia đoạn Chia làm:
- P1: Từ đầu .... cứng đờ
ra : H/cảnh của cô bé bán
diêm .

- P2: Tiếp theo ... về chầu
thợng đế : Những lần quẹt
diêm và mộng tưởng .
- P3 : Còn lại : Cái chết của
cô bé bán diêm .

- Bố cục : 3
phần

?Em có nx gì về cách kể chuyện của
t/g?

-hs nx

-> Kể theo trình tự thời

gian và sự việc. Cách kể
phổ biến trong truyện cổ
tích

Hoạt động 2 : Tìm hiểu văn bản . II. Phân tích

văn bản .
? Đọc P1 của văn bản . Em thấy gia

cảnh của cô bé có gì đặc biệt ?

? Hồn cảnh gia đình như vậy đã đẩy
em đến tình trạng nào ?

* Gia cảnh:

- Mồ côi mẹ, bà mất.
- Nhà nghèo.

- Sống chui rúc trong 1 xó
tối tăm. Phải đi bán diêm
kiếm sống và luôn bị bố
đánh đập

1. Hoàn cảnh
của cô bé bán
diêm

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

, chửi rủa. lẫn tinh thần.
? Cô bé bán diêm xuất hiện trong

thời điểm đặc biệt nào ?

Đêm giao thừa- là thời
điểm quan trọng kết thúc
năm cũ mở đầu năm mới ,
mọi ngời đều sum họp đầm
ấm

H/ả em bé bán
diêm trong đêm
giao thừa :....

? Trong khi đó hình ảnh em bé bán
diêm hiện ra ntn ?

? Để làm nổi bật tình cảnh tội nghiệp
của em bé bán diêm trong đêm giao
thừa , tác giả sử dụng nghệ thuật gì ?

(NT tương phản đối lập)

? Cảnh tượng nào trong đêm giao
thừa hiện ra trước mắt em bé bán
diêm ?

+ Bụng đói, rét

+ Ngồi nép trong 1 góc
t-ờng, Khơng dám về nhà

-> sự thiếu thốn, đói rét
sợ hãi của em bé

-"Cái xó tối tăm"

><cơ bé đầu trần , chân
đất

-> cô bé phong phanh
rách rưới

+ Cửa sổ mọi nhà
sáng rực ánh đèn.
+ Sực sức mùi
ngỗng quay.
-> sự vui vẻ, ấm
áp, no đủ của
những ngời xung
quanh

"Ngôi nhà xinh
xắn có

dây thờng xuân
bao quanh"

-Trời đông giá rét
tuyết rơi

-> tương phản
giữa khung cảnh
thiên nhiên lạnh
giá

? Qua phân tích , em có nhận xét gì
về hồn cảnh em bé bán diêm ?

-hs khái quát-đa ra nx
, không nhận đợc bất kỳ
một sự quan tâm nào.

NT tương phản
đối lập->Nhỏ
nhoi, đơn độc,
đói rét, bị đày ải.
Đó là một em bé
khốn khổ và vô
cùng đáng thơng.
? Em bé đã quẹt diêm tất cả mấy lần ? Vì sao em bé phải quẹt

diêm

GV treo tranh –nhìn tranh phân tích

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Gv đa câu hỏi thảo luận :

? Mỗi lần quẹt diêm tác giả đã để cho em
bé mơ thấy những gì? Sau mỗi lần mộng
tởng em bé lại trở về với thực tại của

mình ntn ?

( Hình thức chia 2 nhóm )

GV treo bảng phụ lật theo phát biểu của
các nhóm

Lần
quẹt
diêm

Mộng tưởng Ước mong Thực tại

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Lần 2 Bữa ăn thịnh soạn Muốn được ăn no Bức tường dày đặc, lạnh lẽo
Lần 3 Cây thông nô en Muốn được vui chơi -Tất cả những ngọn nến bay
lên, gợi cho em suy nghĩ về

cái chết.
Lần 4 Bà em mỉm cười với em Muốn được yêu

thương

ảo ảnh về bà biến mất.
Lần 5 muốn níu bà lại…Hai bà

cháu vụt lên cao…về
chầu Thượng đế.

Khơng cịn đói rét,
đau buồn đe dọa…

Em đi theo bà, em vĩnh viễn
ra đi trong đói khát và rét

buốt.

? Em suy nghĩ gì về mong
ớc của cô bé trong 4 lần
quẹt diêm đầu ?

-hs nx

->Phù hợp với tâm lý trẻ thơ
và hình ảnh thực tại của cơ bé
lúc bấy giờ.

?Đó là ước mơ ntn? Ước mơ của tuổi thơ thật kỳ
diệu và niềm khao khát cũng
thật chính đáng : c/s khơng
đói rét, ấm áp tình cảm của
người thân

?Nêu ý nghĩa lần quẹt
diêm thứ 5 em mơ cùng bà
bay lên trời?

- Cuộc sống chỉ là đau buồn ,
đói rét đối với người cùng
khổ , chỉ có cái chết mới giải
thoát cho họ .

- Hạnh phúc của họ có nơi
thượng đế chí nhân .

?Em có nx gì về nt kể
chuyện của t/g ở đoạn
này?t/d?

-hs nhận xét ->Tương phản, đan xen
giữa mộng ảo và thực
tại phũ phàng ->Làm
nổi bật tình cảnh và
khao khát ước mơ của
cô bé bán diêm.

?Em nhận được t/c nào từ
t/g?

->Nỗi đau to lớn của An-đec-xen. Ông muốn nhắc khẽ
ai đó đang được sống trong vịng tay u thương của bố
mẹ nên biết cảm thông với nỗi khổ tâm, nỗi đau thơng
của các bạn nhỏ bất hạnh. Bởi lẽ biết san sẻ cùng đồng
loại cũng là 1 hạnh phúc.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

que diêm vụt tắt thì em bé lại trở về với cảnh hiện thực . Cảnh thực thì chỉ có một
duy nhất nhng cảnh ảo thì biến hóa 5 lần phù hợp với ớc mơ cháy bỏng của em bé .

Y/c hs đọc đv cuối

3. Cái chết của em

bé bán diêm .

G: Trong buổi sáng lạnh
lẽo ấy em bé bán diêm đã
chết vì giá rét trong đêm
giao thừa .

?Tìm những chi tiết miêu
tả ?

- Chết vì giá rét…ngồi giữa
những bao diêm

- Cơ bé có đơi má hồng, đôi môi
đang mỉm cười

-> em bé đáng yêu
nh 1 tiểu thiên thần
đang ngủ.

? Cảnh huy hoàng lúc hai
bà cháu bay lên trời đón
niềm vui đầu năm có thật
hay cũng là ảo ảnh ? Điều
đó có ýý nghĩa gì ?

-> Làm cho người đọc cảm thấy
bớt đi sự bi thương để tiễn đa cô
bé lên trời với niềm vui , niềm hi
vọng chợt loé sáng

?Tình cảm và thái độ của
mọi người khi chứng kiến
cảnh tợng ấy?

?Qua đó t/g muốn nói lên
tiếng nói nào?

-hs phát hiện

-thờ ơ ,lạnh nhạt,bình thản trước
cái chết

->Lên án XH thờ ơ
với những nỗi bất
hạnh của người
nghèo, không mang
lại hạnh phúc cho
trẻ thơ.

-> Nhà văn viết trong niềm xót thương vơ hạn; tình thương u sự cảm thơng ấy đã
khiến nhà văn miêu tả hình ảnh đau thương nhưng rất đẹp của cô bé bán diêm.

III/Tổng kết
? ? Câu chuyện '' Cô bé

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

?Tác giả đã sử dụng nt đặc
sắc nào trong truyện?
?Thông điệp đưa ra qua
truyện là gì? Nội dung?

Yêu cầu h/s đọc ghi nhớ /
SGK

- Nghệ thuật tương phản .

- Cách kể chuyện hấp dẫn , đan xen giữa hiện thực và
mộng tởng

- Hãy biết yêu thương những số phận bất hạnh .

-Truyện biểu hiện niềm thơng cảm của tác giả
đối với trẻ thơ lam lũ đã nói lên ước mơ được sống tốt
đẹp của trẻ thơ.

* Ghi nhớ SGK / 68

4/Củng cố:

? Khi thảo luận về nguyên nhân gây nên cái chết cô bé bán diêm , mỗi bạn
đa ra một ýý kiến khác nhau : bạn thì đổ lỗi cho ngời cha tàn nhẫn vơ trách
nhiệm , bạn thì quy tội cho ngời đời lạnh lùng vô tâm. Vậy ýý kiến của em
ntn?

Hình thức thảo luận nhóm -đa ra ý kiến

Bài 1 : Nhận định nào nói đúng nhất về tính chất của truyện '' Cơ bé bán
diêm '' .

A. Cô bé bán diêm là một truyện ngắn có hậu .
B. Cơ bé bán diêm là một truyện cổ tích có hậu .

C. Cơ bé bán diêm là một truyện cor tích thần kì .
D. Cơ bé bán diêm là một truyện ngắn có tính bi kịch .

?Nhận định nào nói đúng nhất nội dung của truyện :'' Cô bé bán
diêm '' ?

A. Kể về số phận bất hạnh của một em bé nghèo phải đi bán diêm cả vào
đêm giao thừa.

B. Gián tiếp nói lên bộ mặt của xã hội nơi cơ bé bán diêm sống , đó là một
cõi đời khơng có tình người .

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

5. H ướng dẫn về nhà .

- Tại sao có thể nói : '' Cơ bé bán diêm '' là một bài ca về lịng nhân ái với
con người nói chung , với trẻ em nói riêng .

- Học thuộc ghi nhớ ,tìm đọc truyện cổ tích An-đec-xen
- Soạn bài : '' Đánh nhau với cối xay gió '' .

*********************************************************
*

Ngày soạn :21/9/2010 Ngày giảng :
23/9/2010

Tiết 23

Trợ từ,thán từ

a. mục tiêuCầN ĐạT.

Học xong bài này,h/s :

1/Kiến thức: - Hiểu được thế nào là trợ từ , thế nào là thán từ , các loại thán 
từ.

-Nhận biết và hiểu tác dụng của trợ từ, thán từ
-Đặc điểm và cách sử dụng thán từ, trợ từ

2/Kĩ năng:- Biết cách sử dụng trợ từ , thán từ trong các trường hợp giao tiếp
cụ thể .

3/Thái độ:.

-Có ý thức sử dụng trợ từ , thán từ
b. chuẩn bị .

G: Giáo án , tài liệu tham khảo ( Ngữ pháp Tiếng Việt - Đinh Văn Đức ) ,
bảng phụ .

H: Trả lời các câu hỏi trong SGK .
c. Tiến trình tổ chức các hoạt động
1 . ổn định lớp .

2 . Kiểm tra bài cũ .

- HS 1 : Từ ngữ địa phương là gì ?

A. Là từ ngữ được sử dụng phổ biến trong toàn dân .

B. Là từ ngữ chỉ được sử dụng ở một hoặc một số địa phương nhất định .
C. Là từ ngữ được sử dụng ở một số dân tộc thiểu số phía Bắc .

D. Là từ ngữ được sử dung ở một số dân tộc thiểu số phía Nam .
? Biệt ngữ xã hội là gì ?

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

- HS 2 : Khi sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội , cần chú

ýý đến điểm gì ?

A. Tình huống giao tiếp . C. Địa vị của người nói trong
xã hội .

B. Tiếng địa phương của người nói . D. Nghề nghiệp của người
nói .

? Trong giao tiếp chúng ta có nên sử dụng thường xuyên các từ ngữ địa
phương và biệt ngữ xã hội không ?

A. Có . B. Khơng .
Hãy lí giải vì sao ?

3. Bài mới .

Hoạt động 1 Giới thiệu bài .

Từ ngữ TV vốn rất phong phú . Ngoài vốn từ toàn dân , mỗi địa
phương , mỗi tầng lớp lại có một số lượng từ ngữ mang đặc điểm riêng , phù
hợp với từng vùng miền nhất định. Vậy sử dụng vốn từ ngữ ấy ntn để đem lại
hiệu qủa cao . Chúng ta cùng tìm hiểu bài học.

Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND cần đạt

Hoạt động 2 : Hướng dẫn 
h/s tìm hiểu khái niệm trợ từ

I. Trợ từ .
Gv treo bảng phụ ghi sẵn ví

dụ .

Gọi h/s đọc VD .

? Nghĩa của các câu có gì
khác nhau ? Vì sao lại có sự
khác nhau đó ?

G: Như vậy câu 2 và 3 ngồi
việc thơng báo thơng tin cịn
có sư đánh giá , nhấn mạnh
sự việc .

Hình thức hoạt động tập
thể .

Hs đọc VD .

- Câu 1 : thơng báo khách
quan.

- Câu 2 : Có ýý kiến nhấn
mạnh , đánh giá việc nó ăn

hai bát cơm là nhiều quá
mức bình thường .

- Câu 3 : nhấn mạnh , đánh
giá việc nó ăn hai bát ... là
ít so với bình thường .
? Cho BT đặt câu có dùng 3

trợ

từ : chính , đích , ngay và
nêu tác dụng của việc dùng
các trợ từ đó?

hs nêu

VD : - Nói dối làm hại
chính mình .

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

? Qua việc phân tích VD em
hiểu trợ từ là gì ? Trợ từ có
tác dụng gì ?

tôi nữa à .

Nhấn mạnh đối tượng
nói đến là mình , nó , tôi .
Hs khái quát lại .

? Gọi h/s đọc ghi nhớ SGK /

69 ?

HS đọc ghi nhớ . *Ghi nhớ / 69
II. Thán từ .
Gv chép VD ra bảng phụ .

? Các từ '' này ; a ; vâng ''
trong các VD biểu thị điều gì
?

? Chọn đáp án đúng về cách
dùng từ : '' này ; a; vâng ''
bằng cách lựa chọn những
câu trả lời đúng :

a. Các từ ngữ ấy có
thể ...

b. Các từ ngữ ấy không
thể ...

c. Các từ ấy không thể làm
một ..

d. Các từ ấy có
thể ...

? Qua phân tích em hiểu thán
từ là gì ?

? Đăt 3 câu dùng 3 than từ : ''
ôi ; ái ; ừ '' ?

-- '' Này '' : tiếng thốt ra gây
sự chú ýý của người đối
thoại .

- '' A '' : tiếng thốt ra biểu
thị thái độ tức giận .

- '' Vâng '' : dùng để đáp lại
lời người khác một cách lễ
phép .

Hình thức hoạt động cá
nhân

HS khách quan chọn đáp
án đúng : a và d .

Hs rút ra từ ghi nhớ SGK /
70 .

- '' Ôi ! buổi chiều thật
đẹp .

- ái ! tôi đau qúa .

- ừ ! cái cặp ấy đẹp đấy .
Hs đọc lại ghi nhớ .

* Ghi nhớ /70

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

h/s LT tập .
Gv chép nội dung BT ra

bảng phụ , yêu cầu h/s đọc

và chọn câu trả lời đúng . Hs suy nghĩ trả lời : Câu
có trợ từ : a, c, g, i .

Bài 1 : Lựa 
chọn đâu là trợ
từ .

Hs thảo luận theo nhóm ,
mỗi nhóm 1 phần .

N1
N2
N3

Hình thức thảo luận
nhóm :

a/ Lấy : Khơng có ( 1 lá

thư ... ).

b, '' Nguyên '' : riêng tiền
cưới đã qúa cao .

+ '' đến '' : tất cả .

c, ''cả'' : nhấn mạnh việc ăn
qúa mức bình thương .
d, '' cứ '' : nhấn mạnh sự
việc lặp đi lặp lại .

Bài 2 : Giải 
thích nghĩa của
trợ từ

? Yêu cầu h/s đọc bài ? Hình thức làm cá nhân :
Các thán từ :

a. Này , á d. chao ôi .
b. ấy e. hỡi ơi .
c. Vâng .

Bài 3 : Chỉ ra 
các thán từ .

? Đặt câu với 5 thán từ ? - Ôi ! bông hoa đẹp qúa .
- Vâng ! Em biết ạ .
- ái ! Đau qúa .

Bài 5 . Đặt câu
với thán từ .

Hoạt động 4 4/Củng cố:

?Nhắc lại thán từ là gì?trợ từ là gì?

5 .Hướng dẫn về nhà .

- Học thuộc ghi nhớ .- Làm bài tập 4 , 6 .
- Chuẩn bị bài mới : '' Tình thái từ '' .

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự

a. mục tiêu :

Học xong bài này, h/s :

1/Kiến thức: - Nhận ra và hiểu vai trò của yếu tố kể, yếu tố miêu tả, biểu 
cảm trong văn bản tự sự.

-Sự kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự.

2/Kĩ năng: - Nhận ra và phân tích được t/d của yếu tố miêu tả, biểu cảm 
trong văn bản tự sự.

- Nắm được cách thức vận dụng các yếu tố này trong văn bản tự sự .
3/Thái độ:.

- Có ý thức học bài.
b. chuẩn bị .

G: Giáo án ; bảng phụ .

H: Trả lời các câu hỏi phần tìm hiểu bài .
c. Tiến trình tổ chức các hoạt động

1. ổn định tổ chức .
2. Kiểm tra bài cũ .

- HS 1 : Tóm tắt văn bản tự sự là gì ?

A. Là dùng lời văn của mình kể lại các chi tiết của văn bản một cách ngắn
gọn

B. Là dùng lời văn của mình kể về nhân vật chính trong văn bản một cách
ngắn gọn .

C. Là dùng lời văn của mình nói về các yếu tố nghệ thuật tiêu biểu của văn
bản một cách ngắn gọn .

D . Là dùng lời văn của mình giới thiệu một cách ngắn gọn nội dung chính
của văn bản .

- HS 2: Tóm tắt đoạn trích : '' Tức nước vỡ bờ '' của Ngơ Tất Tố .
3 . Bài mới .

Hoạt động 1 Giới thiệu bài .

ở lớp 6 , 7 văn miêu tả , tự sự , biểu cảm được tách rời như là những
phơng thức biểu đạt độc lập . Việc giới thiệu như thế nhằm giúp h/s nắm
chắc đặc trưng của từng phương thức . Trong thực tế , ít có tác phẩm nào
lại chỉ dùng một phương thức biểu đạt , phản ánh mà thường là sự kết hợp ,
đan cài nhiều phương thức trong một văn bản . Vậy miêu tả , biểu cảm được
sử dụng ntn trong văn bản tự sự . Chúng ta cùng tìm hiểu bài học .

Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND cần đạt

Hoạt động 2 : Hướng dẫn
h/s tìm hiểu về sự kết hợp

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

các yếu tố kể , miêu tả và
bộc lộ tình cảm trong văn
tự sự .

Gọi h/s đọc đoạn văn /
SGK .

? Đoạn trích trên tác giả kể
lại những sự việc gì ?
? Sự việc ấy được kể lại
bằng những chi tiết nào ?

Hs đọc đoạn văn .

Kể lại cuộc gặp gỡ đầy
cảm động của nhân vật ''
tôi '' với người mẹ xa cách
lâu ngày .

-hs tìm

-Mẹ tơi vẫy tơi , tơi chạy
theo

mẹ kéo tơi lên xe , tơi ồ
lên khóc , mẹ tơi cũng sụt
sùi theo

tả và biểu lộ
tình cảm trong
văn bản tự sự .

? Tìm các yếu tố miêu tả
trong đoạn văn ?

? Xác định các yếu tố biểu
cảm trong đoạn văn ?

? Các yếu tố này đứng
riêng hay đan xen với các
yếu tố tự sự ? Tìm ví dụ
minh họa ?

? Nếu tước bỏ các yếu tố
miêu tả , biểu cảm thì việc
kể chuyện trong đoạn văn
sẽ bị ảnh hưởng ntn ?

- Tôi thở hồng hộc .... chân
lại.

- Mẹ tôi khơng cịm cõi .
- Gương mặt ... ( cịn sung
túc ) gò má .

Hay tại sự .... còn sung túc
( suy nghĩ ) .

Tôi thấy những ... thơm tho
lạ thường ( cảm nhận ) .
Phải bé lại ... êm dịu vô
cùng

( cảm tưởng nhân vật tôi ) .

Các yếu tố trên không
đứng tách riêng mà đan
xen vào nhau, vừa kể , vừa
tả , vừa biểu cảm .

VD : '' Tôi ngồi ... lạ
thường '' .

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

? Vậy yếu tố miêu tả và
biểu cảm có tác dụng gì
trong văn bản tự sự ?

? Nếu bỏ các yếu tố kể
trong đoạn văn trên chỉ để
lại yếu tố miêu tả và biểu
cảm thì đoạn văn sẽ ntn ?

? Qua phân tích đoạn văn
em rút ra được kết luận
gì ?

Hs trả lời

-Nếu bỏ yếu tố miêu tả ,
biểu cảm thì đoạn văn sẽ
trở nên khơ khan , khơng
khơi gợi tình cảm từ người
đọc .

Làm cho việc kể chuyện
thêm sinh động và sâu sắc
hơn .

Nếu bỏ yếu tố kể thì đoạn
văn khơng cịn là câu
chuyện vì khơng có nhân
vật và sự việc .

Hs tự rút ra nội dung ghi
nhớ

( 2 h/s đọc ) .

* Ghi nhớ SGK/
74 .

Hoạt động 3 : Hướng dẫn
h/s luyện tập .

? Đọc yêu cầu Bài tập 1 ?
Hình thức chia 3 nhóm
thảo luận :

N1: Tìm trong văn bản : ''
Tơi đi học '' .

N2: Tìm trong văn bản : ''
Tức nước vỡ bờ '' .

N3: Tìm trong văn bản : ''
Lão Hạc '' .

Gọi h/s nhận xét .

Gv chốt vấn đề , bổ sung
nếu cần thiết .

? Đọc yêu cầu BT 2 ?

Thảo luận theo nhóm .
Cử đại diện trình bày .
- Miêu tả :

- Biểu cảm :

Hình thức làm cá nhân .
Hs viết đoạn văn theo gợi
ýý sau:

- Nên bắt đầu từ chỗ nào ?

II . Luyện tập .
Bài 1 : Văn bản 
'' Tôi đi học '' ;
'' Tức nước vỡ
bờ' ; '' Lão Hạc
'' .

Bài 2 .

Viết đoạn văn có
sử

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Gọi h/s trình bày . Hs khác
nhận xét .

G bổ sung
Chốt vấn đề .

- Từ xa thấy người thân ntn
?

( hình dáng , mái tóc ) .
- Lại gần thấy ra sao ?
Hành động của mình và
người thân , tả chi tiết
khuôn mặt , quần áo .
- Những biểu hiện tình cảm
của hai người sau khi đã
gặp như thế nào ? ( Vui
mừng , xúc động thể hiện
bằng các chi tiết nào ?
Ngôn ngữ , hành động , lời
nói cử chỉ , nét mặt .... ) .
Hoạt động 4 4/Củng cố:

Đọc thêm bài trang 74

?Trong VBTS yếu tố đóng vai trị gì?

5. Hướng dẫn về nhà .

- Học thuộc ghi nhớ .- Tìm tiếp các đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả
, biểu cảm

- Chuẩn bị bài : '' Luyện tập viết văn bản ... '' .

**********************************************************
Ngày soạn :26/9/2010 Ngày giảng : 28/9/2010

Tuần 7 Tiết : 25;26

(Xéc-van-tet)
a. mục tiêu .

Học xong văn bản này, h/s đạt được :

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

-Đặc điểm thể loại truyện với nhân vật, sự kiện, diễn biến truyện qua 1 đoạn
trích trong TP Đơn Ki-hơ-tê.

-ý nghĩa của cặp nhân vật bất hủ Đôn-ki-hô-tê ; Xan-chô Pan-xa tương phản
về mọi mặt góp vào văn học nhân loại.

2/Kĩ năng: - Nắm bắt diễn biến các sự kiện trong truyện.

Chỉ ra được những chi tiết tiêu biểu cho tính cách mỗi vật được miêu tả
trong đoạn.

3/Thái độ:.

-Biết Đánh giá mặt tốt , mặt xấu của hai nhân vật từ đó rút ra bài học thực
tiễn .

b. chuẩn bị .

G: Giáo án , tranh minh họa hai nhân vật Đơn-ki-hơ-tê và Xan-chơ Pan-xa .
H: Đọc kĩ chú thích , trả lời các câu hỏi / SGK .

c. Tiến trình tổ chức các hoạt động
1. ổn định tổ chức .

2. Kiểm tra bài cũ .

? Nêu những biện pháp NT chủ yếu được tác giả An-đéc-xen sử dụng trong
truyện '' Cơ bé bán diêm '' . Phân tích dẫn chứng cụ thể ?

? Nhận định nào nói đúng nhất nội dung truyện '' Cô bé bán diêm '' .
A. Kể về số phận bất hạnh của một em bé nghèo phải đi bán diêm cả vào
đêm giao thừa.

B. Gián tiếp nói lên bộ mặt của XH nơi cơ bé bán diêm sống , đó là một cõi
đời khơng có tình người .

C. Thể hiện niềm thương cảm của nhà văn đối với những em bé nghèo khổ .
D.Cả ba nội dung trên .

3. Bài mới .

Hoạt động 1* Giới thiệu bài . ?Em hiểu gì về đất nước Tây Ban Nha?
Tây Ban Nha là đất nước ở phía tây châu Âu , trong thời đại phục hưng đất
nước này đã sản sinh ra một nhà văn vĩ đại Xéc-van-tet với tác phẩm bất hủ
'' Đôn-ki-hô-tê '' . Trong truyện ta thấy hiệp sĩ Đôn-ki-hô-tê và người giám
mã Xan-chô Pan-xa quyết định chu du thiên hạ để cứu khổ phị nguy , lập
lại cơng bằng xã hội . Hiệp sĩ anh hùng lại chỉ gặp thất bại . Vì sao lại như
vậy ? Câu hỏi ấy sẽ được làm rõ trong bài học .

Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND cần đạt
Hoạt động 2

? Dựa vào chú thích * nêu ngắn

gọn về tác giả ? - Đọc chú thích về
tác giả và trả lời
câu hỏi.

Tìm hiểu
chung

1. Vài nét về tác
giả

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

- Ông sống một
cuộc đời cực nhọc,
âm thầm cho đến
khi công bố tiểu
thuyết
Đôn-ki-hô-tê.

– 1616)

- Là nhà văn
Tây Ban Nha.

GV nêu vấn đề: cần đọc văn bản
với giọng điệu như thế nào để phù
hợp với văn bản? Khi đọc cần chú
ý những gì?

- GV hướng dẫn học sinh đọc: Khi
đọc cần chú ý những câu đối thoại
nhưng khơng in xuống dịng của
hai nhân vật chính. Những câu nói
với cối xay gió – bọn khổng lồ –
của Đôn-ki-hô-tê cần đọc với
giọng thích hợp, vừa ngây thơ,
vừa tự tin xen lẫn hài hước.

GV đọc đoạn đầu sau đó gọi 3 em
đọc tồn bộ văn bản .

Cho HS nhận xét cách đọc của
bạn, GV đánh giá khả năng đọc
của học sinh.

- Trao đổi, trả lời
câu hỏi.

-Nghe GV hướng
dẫn cách đọc văn
bản.

Đọc văn bản và
nhận xét cách đọc
của bạn.

2/

Tác phẩm:

? Văn bản Đánh nhau với cối xay
gió được trích trong tác phẩm nào?
Giới thiệu ngắn gọn nd?

- Trả lời. Đoạn trích Đánh
nhau với cối xay
gió thuộc
chương 8 được
trích trong tiểu
thuyết
Đôn-ki-hô-tê gồm 126
chương

GV giới thiệu thêm về các chuyến đi của Đôn :-Cứu em bé bị trói,cản
đường tốn lái bn y/c thừa nhận nàng Đuyn xi nê a ;Đánh nhau với cối
xay gió ,xơng vào đánh lính áp giải giải thốt tù nhân...Hai vợ chồng quận
cơng bày trị trêu chọc 2 thầy trị...

? u cầu h/s hỏi đáp chú thích :
1,2,6,7,9,10 ?

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

? Văn bản này có thể chia làm
mấy phần ?

- Gồm ba phần:

+ Từ đầu đến: ...
Không cân sức: Trước
khi Đô-ki-hô-tê đánh

nhau với cối xay gió.
+ Tiếp đến: ... Ngã
văng ra: Trong khi
Đôn-ki-hô-tê đánh nhau
với cối xay gió.

+ Đoạn cịn lại: Sau khi
Đơn-ki-hơ-tê đánh nhau
với cối xay gió

-Bố cục : ba
phần

Hoạt động 3
Chú ýý đoạn 1 .

? Trong văn bản có mấy nhân
vật? Mối quan hệ giữa các nhân
vật đó là gì ?

-hs nêu

Hai nhân vật :
Đơn-ki-hơ-tê và Giám mã
Xan-chô Pan-xa
quan hệ chủ tớ ;
thầy trò .

II. Đọc-hiểu văn
bản

1. Trước khi
đánh nhau với
cối xay gió 
? Xem lại chú thích và tái hiện lại

chân dung Đơn-ki-hơ-tê và
Xan-chơ Pan-xa về nguồn gốc?hình
dáng?mong muốn?

Đơn-ki-hơ-tê Xan-chơ Pan-xa
+/ nguồn gốc: Tên

thật Ki-ha-đa
trong gđ q tộc
nghèo

+/Hình dáng: Gầy

+/ nguồn gốc: xuất
thân là một nông
dân

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

?Thế nào là hiệp sĩ?

?Mong muốn của Đơn có tốt đẹp
khơng?

? Tác giả đã sử dụng biện pháp
nghệ thuật gì khi miêu tả chân

dung 2 nhân vật ?

? Trên đường đi khi nhìn thấy cối
xay gió hai thầy trị có những
nhận định và suy nghĩ ntn ?

? Vì sao Đôn-ki-hô-tê lại có
những nhận định như vậy ?

? Qua suy nghĩ , nhận định em
thấy Đơn-ki-hơ-tê và Xan-chơ là
người ntn ?

gị , cao lênh
khênh , cưỡi một
con ngựa còm ,
mình mặc áo giáp
, đầu đội mũ sắt ,
vai vác giáo dài
+/Mong muốn: trở
thành hiệp sĩ

->Nghệ thuật
tương phản .

- Nhận định:là
những

tên khổng lồ
-Đọc nhiều truyện

kiếm hiệp , muốn
trở thành hiệp sĩ
giang hồ

-Hoang tưởng
nhưng có ước mơ
tốt đẹp .

Béo lùn , cưỡi trên
lưng con lừa thấp
lè tè .

+/ Mong

muốn:danh

vọng,ăn ngon,ngủ
kĩ

- là những chiếc
cối xay gió .

-Ln thực tế và
tỉnh táo .

GV: Một bác nông dân nghèo, lùn, nhận làm giám mã cho Đôn-ki-hô-tê với
hy vong sau này chủ công thành danh toại, Bác sẽ làm thống đốc cai trị
một vài hòn đảo. giám mã đủng đỉnh cưỡi lừa đi theo chủ, lúc nào cũng
mang theo bầu rượu và cái túi hai ngăn đựng đầy đủ thức ăn.

Như vậy sau chuyến đi phiêu lưu thứ nhất bị đánh 1 trận nhừ tử,mọi người
trong nhà đốt hết sách kiếm hiệp mong y tỉnh ngộ nhưng y lại lén lút rủ rê
bác thợ cày hàng xóm ra đi vậy chuyến đi này ntn?

2. Đôn-ki-hô-tê
tấn công bọn
khổng lồ .

?Khi cho rằng những chiếc cối
xay gió là những tên khổng lồ
Đơn đang trong tình trạng nào?

A.Say rượu B.Hồn tồn
tỉnh táo

C.Khơng tỉnh táo lắm (D).Mê muội
mù quáng

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

bất kì nhìn,nghe,quan sát thực tế điều gì ông ta đều lập tức liên tưởng đến
các nv trong truyện hiệp sĩ->đây cũng là thực trạng XH TBN lúc đó

G nêu câu hỏi thảo luận :

? Hãy tìm những chi tiết miêu tả
hành động , lời nói của nhân vật
Đơn-ki... và nhân vật Pan-xa ?
Hình thức : chia 2 nhóm –mỗi
nhóm tìm 1 nv

? Nêu nhận xét của em về hai

nhân vật này ?

?ý nào sau đây khơng nói lên
Mục đích cuộc giao chiến giữa
Đô-ki-hô-tê với những cối xay?

Đôn-ki-hô-tê Xan-chô Pan-xa
- Thúc ngựa xơng

lên hét lớn :'' Chớ
có chạy trốn

... bọn mi đây ''

- Hét bảo chủ đó là
những cối xay
gió .

- Lấy khiên che
kín thân , thúc
ngựa đâm mũi
giáo vào cách
quạt.. ngã văng ra
xa

- Thúc lừa chạy
đến cứu

->+/Tính cách:
Hão huyền nhưng

rất dũng cảm Tinh
thần kiên cường,
và quyết thắng.

-> nhát gan .

A. Thu được chiến lợi phẩm để trở nên
giàu có .

B. Quét sạch cái giống xấu xa này ra
khỏi mặt đất .

C. Đánh bại kẻ thù để trở nên vinh
quang .

(D.) Để thử sức mạnh của mình .
? Hình ảnh Đơ-ki-hơ-tê đánh

nhau với cối xay gió rồi ngã văng
ra xa gây cho em cảm giác gì ?

Cảm giác buồn cười
.

->là người có lí
tưởng cao đẹp
đáng trân trọng

G: Như vậy , với đầu óc mê muội nhiều khi đồng nhất một người thực , việc
thực với những nhân vật và sự việc hoang đường trong tiểu thuyết .

Đôn-ki.... đã lầm tưởng những cối xay gió là những tên khổng lồ hung hãn cần
phải diệt trừ . Lí tưởng chiến đấu cao qúy và tinh thần chiến đấu kiên
cường là điểm đáng trân trọng . Song những hành động ấy lại bắt chước
các hiệp sĩ trong truyện là điều điên rồ , đáng cười.

? Sau khi thất bại trong cuộc giao
chiến hai thầy trò lại tranh luận

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

với nhau điều gì ? gió .
Câu hỏi thảo luận :

Hình thức chia : 2 nhóm .

? Hãy tìm những chi tiết , hình
ảnh của Xan-chơ và Đơn .... cũng
như quan niệm về sự đau đớn
-chuyện ăn ; ngủ ?

? Qua những chi tiết này em thấy
Đôn-ki ... và Xan-chơ cịn là
người ntn ?

? Qua đoạn trích em thấy Đơn và
Xan có những mặt nào là tích cực
, hạn chế nào ?

Đôn-ki-hô-tê Xan-chô Pan-xa
- ko kêu đau ,

không rên rỉ

- Lúc này chưa
cần ăn .
- Thức trắng đêm
để nghĩ

tới tình nương

- Chỉ cần hơi đau
một tí là kêu

- Vừa đi theo chủ
vừa ung dung đánh
chén .

- Ngủ một mạch
đến sáng

-Không quan tâm

đến vật chất cá
nhân .

- Có ước muốn tầm
thường , thực tế
->khát vọng cao

cả dũng cảm ,
mong giúp ích
cho đời- Mê muội

, hão huyền

-> chỉ nghĩ đến cá
nhân

, hèn nhát , thiết
thực - tỉnh táo
? Đặt 2 nhân vật với hai tính cách

khác nhau nhưng luôn song song
với nhau , nhà văn có dụng ýý
gì ?

-hs nhận xét

Trong cuộc sống
cần phải tỉnh táo ,
thực tế không nên
qúa hão huyền và cá
nhân thực dụng .
? Qua văn bản này em rút ra bài

học gì cho mình về cách chọn
sách ?

Phải biết chọn sách
phù hợp với đối
tượng , lứa tuổi và
có tính giáo dục
cao .

Hoạt động 4 III/Tổng kết:

? Văn bản có những thành cơng
gì về nghệ thuật ?

+ Hai nhân vật góp phần bổ xung
cho nhau lại có những điểm
chung thống nhất, gắn bó.=> Sự
hấp dẫn độc đáo trong tác phẩm.

?Nghệ thuật ấy góp phần làm nổi

-hs kháI quát
- Xây dựng cặp
nhân vật tương phản
.

- Bố cục rõ ràng ,
rành mạch theo trình
tự thời gian .

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

bật nội dung gì trong truyện?
Gọi h/s đọc ghi nhớ .

- Đan xen giữa tự sự
, miêu tả, biểu cảm .
Hs rút ra phần ghi
nhớ SGK/80 .

* Ghi nhớ .

Hoạt động 5
4/Củng cố:

GV hướng dẫn học sinh thảo luận theo nhóm bằng phiếu học tập sau:
Các đặc điểm so sánh Đôn-ki-hô-tê Xan-chô Pan-xa
1. Chân dung ngoại

hình.

2. Mục đích chuyến đi.
3. Đặc điểm tính cách
4. Những điểm tốt đáng
khen.

5. Những khuyết điểm
đáng chê trách.

6. Đặc điểm tính cách
nổi bật

7. Giải thích nguyên
nhân.

- Em rút ra được bài học bổ ích và thiết thực gì từ câu trutyện Đánh
nhau với cối xay gió? Từ chân dung Đơn-ki-hơ-tê và Xan-cho Pan-xa?

- Sau khi thảo luận, Gv cho học sinh từng nhóm trả lời. Các nhóm
khác nghe, nhận xét và bổ sung.

- GV chốt lại nội dung cơ bản.
5/Hướng dẫn học ở nhà.

- Tập tóm tắt văn bản.

- Sưu tầm truyện của nhà văn Xéc-van-tét để đọc và tìm hiểu.
- Chuẩn bị trước bài: Chiếc lá cuối cùng.

********************************************************.

Ngày soạn :26/9/2010 Ngày giảng : 30/9/2010
Tiết 27

tình thái từ

a. mục tiêu cần đạt

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

1/Kiến thức: - Hiểu rõ thế nào là tình thái từ , các loại tình thái từ.

. -Cách sử dụng tình thái từ

-Nhận biết và hiểu tác dụng của tình thái từ

2/Kĩ năng: - Biết sử dụng tình thái từ phù hợp với tình huống giao tiếp .
3/Thái độ:.

- Giaó dục ý thức học tập
b. chuẩn bị .

G: Giáo án . bảng phụ .

H: Trả lời các câu hỏi SGK .
c. Tiến trình tổ chức các hoạt động
1. ổn định tổ chức .

2. Kiểm tra bài cũ .

- Trợ từ là gì ? Thán từ là gì ?

- Trong những từ in đậm ở các câu sau , từ nào là thán từ ?

A. Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hóa chơi với mẹ mày khơng ?
B. Vâng , cháu cũng đã nghĩ như cụ .

C. Không , ông giáo ạ !

D. Cảm ơn cụ , nhà cháu đã tỉnh táo như thường .
Đáp án : A , B , D .

3. Bài mới .

Hoạt động 1 Giới thiệu bài .

Trong Tiếng việt số lượng tình thái từ khơng nhiều , nhưng việc sử dụng tình
thái từ khơng phải bao giờ cũng đơn giản . sử dung tình thái từ ntn ? Có tác
dụng gì ? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hơm nay .

Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND cần đạt

Hoạt động 2 : Hướng dẫn
h/s tìm hiểu chức năng của

trợ từ .

I. Chức năng
của tình thái từ
.

G chép VD ra bảng phụ .

Gọi h/s đọc VD .

a. Mẹ đi làm rồi à ?

b. Mẹ tôi vừa kéo tay
tơi, ... Con nín đi !

c. Thương thay cũng
một ....

Khéo thay mang lấy sắc
tài ...

d. Em chào cô ạ !
? Nêu mục đích nói của

những câu có từ in đậm

a. dùng để hỏi .

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

trong VD ? khiến .

d. cảm thán .
? Nếu bỏ in đậm trong 3 VD

thì mục đích nói của câu này
có thay đổi khơng ?

? Vậy những từ in đậm thêm
vào câu trên có tác dụng gì ?

-hs suy nghĩ

-Các câu sẽ thay đổi .
- '' à'' : để tạo lập câu nghi
vấn

- '' đi'' : để tạo lập câu cầu
khiến .

- ' thay '' : để tạo lập câu
cảm thán .

? Từ '' ạ'' VD d biểu thị sắc
thái tình cảm gì của người
nói ?

Biểu thị sắc thái tình
cảm : thể hiện mức độ lễ
phép cao hơn .

G: Có những tình thái từ không phải là phương tiện cấu tạo ba loại câu

trên mà dùng biểu thị sắc thái tình cảm , thái độ của người nói '' ạ , nhé ,
cơ , mà '' . Một số tình thái từ xuất hiện ở câu nghi vấn , cầu khiến nhưng
không cho phép là phương tiện cấu tạo loại câu đó , bởi lẽ khơng có chúng

ýý nghĩa câu nghi vấn , câu cầu khiến vẫn còn tồn tại .

Đưa ra một số ví dụ VD : - Ơng là người HN
phải ko ạ?

- Ông là người HN phải
ko ?

- Anh ăn đi chứ ?
- Anh ăn đi !
? Qua các VD cho biết thế

nào là tình thái từ ?

Hs rút ra từ ghi nhớ .

Hs đọc ghi nhớ . * Ghi nhớ T/ 81.
Hoạt động 2 : Hướng dẫn

h/s sử dụng tình thái từ .

II . Sử dụng
tình thái từ .
G chép VD ra bảng phụ .

Gọi h/s đọc ví dụ .

Hs đọc VD .
- Bạn chưa về à ?
- Thầy mệt ạ ?

- Bạn giúp tôi một tay
nhé !

- Bác giúp cháu một tay
ạ !

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

là của ai nói với ai , nói với
mục đích và thái độ ntn ?

nhau .

b. Học trị- thầy : lễ phép ,
kính trọng .

c. Cầu khiến , thân mật ,
bằng vai .

d. Cháu - bác : cầu khiến ,
lễ phép .

? Qua VD , trong hoàn cảnh
giao tiếp khác nhau ta nên
sử dụng tình thái từ ntn ?
? Hãy so sánh sự khác biệt
giữa tình thái từ với thán

từ ?

Hs rút ra nội dung ghi
nhớ .

Hs đọc ghi nhớ .
-HS trả lời

- Cùng biểu thị tình cảm .
- Thán từ : tách ra thành 1
câu riêng biệt .

* Ghi nhớ / 81

Hoạt động 3 : Hướng dẫn 
luyện tập

III. Luyện tập .
G chép BT ra bảng phụ .

Yêu cầu h/s chọn đáp án
đúng .

Hình thức làm cá nhân .
Tình thái từ : b, c, e, i.

Bài 1 .

? Đọc yêu cầu BT .

GV yêu cầu lớp chia 4
nhóm-làm bài

Hình thức chia 4 nhóm .
N1: a, chứ: nghi vấn dùng
trong trường hợp điều
muốn hỏi đã ít nhiều
khẳng định .

N2: b, chứ : nhấn mạnh
điều vừa khẳng định cho
là không thể khai thác
được .

N3: c, ư : hỏi về thái độ
phân vân .

N4: d, nhỉ : thái độ thân
mật

Bài 2 .

? Đặt câu với các tình thái từ
đã cho ?

Hình thức làm cá nhân .
- Nó là học sinh giỏi mà !
- Đừng trêu chọc nữa , nó
khóc đấy !

- Tơi phải giải bằng được

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

bài toán ấy chứ lị !
- Em chỉ nói vậy để anh
biết thơi !

- Con thích bơng hoa kia
cơ !

- Thôi , đành ăn cho xong
vậy!

Hoạt động 4 4/Củng cố:

?Nhắc lại thế nào là tình thái từ ?

5 . Hướng dẫn về nhà .

- Học thuộc ghi nhớ .- Làm bài 4,5 .
- Chuẩn bị bài Tiếng việt địa phương .

*********************************************************
 Ngày soạn :28/9/2009 Ngày giảng : 1/10/2009
Tiết 28

Luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả

và biểu cảm

a. mục tiêu cần đạt

Học xong bài này, h/s có được:

1/Kiến thức: -Vận dụng kiến thức về các yếu tố miêu tả và biểu cảm khi viết
đoạn văn tự sự .

2/Kĩ năng: - Thực hành sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm khi
viết đoạn văn tự sự .

-Rèn luyện kĩ năng viết đoạn văn TS sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và
biểu cảm có độ dài khoảng 90 chữ.

3/Thái độ:.

-Có ý thức viết văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm
b. chuẩn bị .

G: Giáo án , đoan văn mẫu , bảng phụ .

H: Ôn lại kiến thức về văn tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm .
c. Tiến trình tổ chức các hoạt động

1. ổn định tổ chức .
2 .Kiểm tra bài cũ .

- Bài tập : Trong văn bản tự sự yếu tố miêu tả có vai trị và ýý nghĩa ntn đối
với sự việc được kể ?

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

C. Làm cho sự việc được kể đầy đủ hơn .

D. làm cho sự việc được kể sinh động và hiện lên như thật .
3. Bài mới .

Hoạt động 1 1. Giới thiệu bài .

Dẫn dắt từ phần KTBC : Miêu tả và biểu cảm đóng vai trị quan trọng 
trong văn bản tự sự . Vậy viết đoạn văn tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm 
cần tuân theo những bước nào ? Chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài học .

Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND cần đạt

Hoạt động 2 : I. Từ sự việc và

nhân vật đến
đoạn văn tự sự
có yếu tố miêu
tả và biểu cảm .
? Những yếu tố cần thiết để

xây dựng đoạn văn tự sự ?

- Sự việc và nhân vật chính
.

? Vai trò của các yếu tố
miêu tả và biểu cảm trong
đoạn văn tự sự ?

Làm cho sự việc trở nên dễ

hiểu , hấp dẫn và nhân vật
chính trở nên gần gũi , sinh
động .

? Quy trình xây dựng đoạn
văn tự sự gồm mấy bước ?
Nêu nhiệm vụ của mỗi
bước là gì ?

- Bước 1 : Lựa chọn sự
việc chính ( đồ vật , con
người ...) .

- Bước 2 : Lựa chọn ngơi
kể :

a. Ngơi kể thứ nhất số ít :
tơi , mình , tớ , em ,
anh ...

b. Ngôi kể thứ nhất số
nhiều : chúng tôi , chúng ta
, bọn mình

c. Ngơi kể thứ nhất ( số ít ,
nhiều ) gián tiếp thường do
tác giả hư cấu , nhân hóa .
VD : Cái bàn tự truyện .
- Bước 3 : Xác định thứ tự
kể

1.

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

( khởi đầu , diễn biến , kết
thúc) .

- Bước 4 : Xác định yếu tố
miêu tả và biểu cảm sẽ
dùng trong đoạn văn tự sự .
- Bước 5 : Viết thành đoạn
văn

Hoạt động 2 : hướng dẫn
luyện tập viết bài .

? Hãy xác định một đoạn
văn tự sự có sử dụng yếu tố
miêu tả và biểu cảm theo
các bước qua đề bài : ''
Chẳng may em đánh vỡ
một lọ hoa đẹp '' ?

2. Viết đoạn
văn .

Đề a : Chẳng
may em đánh vỡ
một lọ hoa đẹp .

-Em ngồi thẫn thờ trước lọ hoa đẹp vừa bị vỡ

tan .

-Chỉ vì một chút vội vàng mà em phải trả giá
bằng sự nuối tiếc ân hận .

-Lọ hoa vỡ thành từng mảnh .

-Ngắm nghía mân mê vì mảnh vỡ có hoa văn
rất đẹp .

-Bố , mẹ , anh chị ... về và chứng kiến .
-Suy nghĩ của mình , thái độ của mọi người .
-Bài học kinh nghiệmvề sự cẩn thận .

Hoạt động 3 : Hướng dẫn 
h/s luyện tập.

II. Luyện tập .
bài 1 .

Hình thức chia 2 nhóm : Hs thảo luận theo nhóm và cử đại diện trình
bày .

'' Tôi đang ngồi nghĩ ngợi vẩn vơ về những người hàng xóm đang sống
quanh tơi , trong đó có lão Hạc . Lão sống âm thầm trong cảnh túng quẫn
và trong cả sự chờ đợi vô vọng đứa con trai duy nhất đã đi xa . Bỗng lão
Hạc bước vào nhà tôi , lạng lẽ ngồi xuống cái ghế gỗ ọp ẹp của nhà tơi
buồn bã nói :

- Cậu Vàng đi đời rồi , ông giáo ạ !

Tôi ngạc nhiên hỏi lại :

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

- Thì vẫn yêu nhưng phải bán ! Cãi số kiếp nó và cả tơi nữa thì có gì khác
nhau đâu hả ơng giáo ?

Tôi lẩm bẩm : - Không thể nào tin được !

- Tôi bán thật rồi . Họ vừa bắt nó và mang đi ...

Lão Hạc bỏ lửng câu nói , cười mà miệng méo xệch đi , nước mắt lưng
trịng .... Tơi cảm thấy nghẹn ngào và chỉ muốn ôm chầm lấy lão để khóc ào
lên cho vơi bớt những day dứt, bức bối trong lịng . Tơi chợt nghĩ đến cái
việc tôi bán đi 5 quyển sách....

? Chỉ ra các yếu tố miêu tả và
biểu cảm trong đoạn văn ?

? Tìm đoạn văn tương ứng nội
dung trên trong tác phẩm '' Lão
Hạc '' của Nam Cao ?

? Những yếu tố miêu tả và biểu
cảm đã giúp Nam Cao thể hiện
được điều gì ?

- Miêu tả : Tôi đang ngồi
nghĩ ... vẩn vơ ... lão Hạc bước
vào ngồi xuống chiếc ghế ọp
ẹp ... bỏ lửng câu nói , cười như
mếu.

- Biểu cảm : Tôi cảm
thấy... trong lịng .

'' Hơm sau lão Hạc ... Lão
hu hu khóc '' .

- Miêu tả : Cười như mếu ,
mắt lão ầng ậng nước , mặt
lão đột nhiên co rúm lại ,
những vết nhăn xô lại , cái
đầu ngoẹo về một bên ,
miệng móm mém như con
nít . Lão hu hu khóc .

- Biểu cảm : khơng xót
xa ... hỏi cho có chuyện .
- Sự việc : Lão Hạc báo tin
bán con chó Vàng .

- Ngơi kể : tơi ( ngơi thứ
nhất số ít ) .

Khắc sâu vào lịng người
đọc một hình ảnh lão Hạc
khốn khổ về hành dáng bên
ngoài và đặc biệt thể hiện
rất sinh động sự đau đớn ,
quằn quại về tinh thần một

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

con người trong giây phút
ân hận , xót xa '' già bằng
ngần này tuổi đầu rồi còn
đánh lừa một con chó '' .
4/Củng cố:

? Đọc phần đọc thêm ? Hs đọc .

5. Hướng dẫn về nhà .

- Xem lại vai trò yếu tố miêu tả , biểu cảm , kể trong văn bản tự sự .
- Đóng vai Xan-chơ Pan-xa kể lại truyện : '' Đánh nhau với cối xay gió '' .
- Chuẩn bị bài : '' Lập dàn ýý cho bài văn tự sự '' .

*************************************************************
*****

Ngày soạn :3/10/2009 Ngày giảng :
5/10/2009

Tuần 8 Tiết 29

( O Hen-ri )

a. mục tiêu cần đạt:

Học xong văn bản này, h/s :

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

-Thấy được nghệ thuật kể chuyện độc đáo , hấp dẫn của t/g O Hen-ri.
-NV, sự kiện, cốt truyện trong TP truyện ngắn hiên đại Mĩ.

-ý nghĩa của tác phẩm NT vì cuộc sống con người.

2/Kĩ năng: - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các PTBĐ trong TPTS để
đọc-hiểu TP.

-Phát hiện, phân tích đặc điểm nổi bật về NT kể chuyện của nhà văn.
-Cảm nhận được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện.

3/Thái độ:.

-Biết rung động trước cái hay cái đẹp và lịng thơng cảm của tác giả đối với
những nỗi bất hạnh của người nghèo .

b. chuẩn bị .

G : Giáo án , tư liệu về nhà văn O Hen-ri .

H : Đọc chú thích , trả lời các câu hỏi trong SGK .
c. Tiến trình tổ chức các hoạt động

1. ổn định tổ chức .
2. Kiểm tra bài cũ .

- HS 1 : Cảm nghĩ của em về hai nhân vật Đôn-ki-hô-tê và Xan-chơ Pan-xa
trong đoạn trích : '' Đánh nhau với cối xay gió '' . Qua đó em hiểu gì về nhà
văn Xéc - van- tet ?

- HS 2 : Nhận xét nào nói đầy đủ nhất tính cách của Đơn-ki-hơ-tê được thể
hiện trong đoạn trích : '' Đánh nhau với cối xay gió '' .

A. Là một người có nhiều điểm tốt đẹp .
B. Là một người có hành động nực cười .

C. Là một người hết sức điên rồ cẩ trong ước muốn lẫn hành
động .

D. Gồm A và B .
3. Bài mới .

Hoạt động 1 Giới thiệu bài . :Tình cảm tương thân tương ái của con người
ln là một tình cảm đẹp và là mạch cảm hứng bất tận của thơ văn . Chính 
những tình cảm cao đẹp ấy đã giúp con người có được nghị lực và niềm tin 
để vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống . Điều đó được thể 
hiện qua truyện ngắn '' Chiếc lá cuối cùng '' .

Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND cần đạt

Hoạt động 2

GV gọi 1 HS đọc chú thích
về tác giả và tác phẩm trong
SGK.

Đọc phần chú thích về tác giả và
tác phẩm.

I. Tìm hiểu chung
.

1. Tác giả. ( 1862 –
1910)

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

? Nêu những hiểu biết của
em về tác giả O-hen-ri?
? Nhìn chung, các truyện
ngắn của nhà văn toát lên
điều gì?

Trả lời dựa vào chú thích trong
SGK.

- Truyện của nhà văn O-hen-ri
thường nhẹ nhàng nhưng toát lên
tinh thần nhân đạo cao cả, tình
thương yêu người nghèo khổ rất
cảm động.

chuyên viết truyện
ngắn.

G nêu yêu đọc : giọng nhẹ
nhàng biểu cảm , chú ýý lời
đối thoại nhân vật .

? G đọc mẫu . Gọi h/s đọc

và nhận xét ?

? Cho h/s hỏi - đáp chú
thích : 1 , 4 , 8 ?

? Đoạn trích được học trích
ở phần nào trong truyện?

Nghe GV hướng dẫn và đọc
mẫu.

Đọc văn bản.

-Nghe và nhận xét cách đọc của
bạn.

2 em tìm hiểu chú thích.

2. Tác phẩm.

- Đoạn trích: là phần
cuối truyện ngắn
Chiếc lá cuối cùng 
-Thể loại : truyện
ngắn

? Hãy nêu chủ đề của văn
bản?

GV dùng bảng phụ nhỏ để

kết luận về chủ đề.

- Đoạn trích kể về tình cảm gắn
bó keo sơn của đơi bạn Xiu và
Giơn-xi trong tình cảnh khó khăn
và sự hy sinh dũng cảm của cụ
Bơ-men đã cứu sống Giôn-xi và
làm nên một kiệt tác nghệ thuật.
?Hãy xác định các sự việc

chính?

-Giơn –xi đợi cái chết
-...vượt qua cái chết
-Bí mật của chiếc lá

-Bố cục :3 phần

?Nêu PTBĐ?Tìm một số
đoạn văn tiêu biểu có sự kết
hợp này?

-HS trả lời

(Nhưng, ô kìa !...cách mặt đất
chừng hai mươi bộ...)

-PTBĐ : TS+MT+BC

Hoạt động 3 II/Đọc-hiểu văn bản

?Hãy nêu gia cảnh sống của
những hoạ sĩ?

-hs Trả lời.

-Họ là những hoạ sĩ nghèo,sống
ở khu chung cư tồi tàn nước Mỹ

1. Diễn biến tâm

trạng của

Giơn-xi
? Trong đoạn trích, em thấy

Giơn-xi đang ở trong tình
trạng như thế nào? Chỉ ra

Trả lời.

Cặp mắt :thẫn thờ
Ra lệnh :thều thào

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

những từ ngữ có t/d MT
Tình trạng ấy ?

? Tình trạng áy khiến cơ hoạ
sĩ trẻ này có tâm trạng gì?

- Bệnh tật và nghèo túng khiến
cơ hoạ sĩ trẻ có tâm lí chán nản,
mệt mỏi bi quan

? Suy nghĩ của Giôn-xi: Khi
chiếc lá cuối cùng rụng thì
lúc đó cơ sẽ chết ... nói lên
điều gì?

-hs nêu

- Giơn-xi nghĩ: Khi chiếc lá cuối
cùng rụng thì lúc đó cơ sẽ chết

=> Một cô gái yếu đuối, bệnh
tật, ít nghị lực ngớ ngẩn và đáng
thương

- Một cô gái thiếu
nghị lực

?Cụm từ chuyến đi xa xơi
bí ẩn được hiểu theo nghĩa
nào ?

Thảo luận và trả lời.

->nghĩa bóng chỉ cái chết -yếu đuối
? Tại sao tác giả viết: Khi

trời vừa hửng sáng thì
Giơn-xi, con người tàn
nhẫn lại ra lệnh kéo màn
lên? Hành động này thể
hiện tâm trạng gì của
giơn-xi? Cơ tàn nhẫn với ai? Có
phải bản chất đó là của cơ
hay khơng?

- GV bổ xung ý kiến cho
học sinh.

Thảo luận và trả lời.

-Tâm trạng: Tàn nhẫn, lạnh lùng,
thờ ơ với chính bản thân mình->
Cơ khơng để ý, khơng quan tâm
đến sự lo lắng của mọi người.
- Tâm trạng ấy không phải là bản
chất của cô mà do bệnh tật, thiếu
nghị lực gây nên.

-Tâm trạng: Tàn
nhẫn, lạnh lùng, thờ ơ
với chính bản thân
mình

Giơn xi là người tàn nhẫn , lạnh lùng thờ ơ với chính bản thân mình , với cuộc sống
đang tắt dần trong cơ thể mình . Từ đó cô không để ýý , không mấy quan tâm đến sự lo
lắng , ân cần chăm sóc của cơ bạn Xiu . Tàn nhẫn , thờ ơ , chán chường khơng phải là

bản tính của cơ mà do bệnh nặng , do thiếu nghị lực gây nên . Cô đã sắn sàng đón đợi
lúc mình lìa đời như chiếc lá cuối cùng lìa cành

? Thái độ, tâm trạng và lời
nói của cơ sau đó như thế
nào? Khi kéo mành lên , cơ
nhìn thấy những gì ? Cơ có
những cử chỉ , hành động gì
. Hãy tìm và phân tích ?

Thảo luận và trả lời.

- Hành động : kéo mành lên .
- Chiếc lá thường xn vẫn cịn
đó .

- " Em thật là cô bé hư .... tệ ntn .
Muốn chết là một tội ... xin tí
cháo sữa , rượu vang ... chiếc
gương ... xem nấu nướng .

- Chiếc lá thường
xuân vẫn dũng cảm
bám trụ cịn đó .

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

nhất ý nghĩa câu nói đó? B. Giơn –xi thấy mình đã làm những điều khiến mọi
người lo lắng

C.Trước việc cố bám lấy sự sống dù là mỏng manh của
chiếc lá,cô nhận thấy sự buông xuôi yếu đuối của mình

D.Cả ý B và C

=> Ngày hôm sau Giôn-xi
đã khỏi bệnh hẳn, cô đã
muốn sống, đã vui hơn, đã
lạc quan hơn.

Thảo luận và trả lời.

- Chiếc lá cịn đó -> Giôn-xi
ngạc nhiên -> Cơ muốn ăn,
muốn nhìn, muốn uống rượu và
muốn vẽ vịnh Na-pơ.

-Nhu cầu sống trở lại

? Vậy nguyên nhân nào làm
cho Giôn-xi khỏi bệnh?
Việc Giơn-xi khỏi bệnh đã
nói lên điều gì?

A.Từ sự chăm sóc tận tình của
Xiu

B.Do cơ uống thuốc

C.Do sự khâm phục chiếc lá
D.Do tình yêu nghệ thuật

GV :Có thể nói Giơn-xi khỏi bệnh khơng chỉ vì tác dụng của thuốc men hay sự chăm

sóc của người bạn mà chính từ sự khâm phục sự gan góc kiên cường của chiếc lá ,nó đã
giúp cơ đem lại sự nhịêt tình tuổi trẻ->chiếc lá là phương thuốc nhiệm màu đã cứu sống
cô

- Gv yêu cầu học sinh theo
dõi vào văn bản.

GV: Cụ Bơ-men là một hoạ
sĩ già, ngoài 60 tuổi, râu
xồm, kiếm ăn bằng cách
ngồi ;làm mẫu vẽ cho các
hoạ sĩ trẻ. Cụ mơ ước vẽ
một kiệt tác, nhưng đã bốn
chục năm nay vẫn chưa
thực hiện được.

Theo dõi văn bản và nghe GV
giới thiệu.

1. Cụ Bơ-men với

kiệt tác

Chiếc lá cuối cùng

? Em hãy tìm những chi tiết
có nhắc đến cụ Bơ-men?
Sau khi học sinh trả lời, GV
dùng bảng phụ có ghi các
chi tết nhắc đến cụ

Bơ-men để khái quát cho học
sinh.

-Tìm kiếm và trả lời.

- Quan sát bảng phụ và ghi chép.
Các chi tiết có nhắc đến hình ảnh
cụ Bơ-men:

+ “Khi hai người ... Làm tảng
đá”

+ “Tên là Bơ-men ... Chu đáo
hơn”

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

? Qua các chi tiết trên, em
thấy cụ Bơ-men có thái độ
như thế nào?

với em ... Chiếc lá cuối cùng
đã rụng”

- Cụ sợ khi nhìn thấy những
chiếc lá thay nhau rụng.

- Tấm lòng thương
yêu, lo lắng cho số
phận của Giơn-xi.
? Chi tiết: Rồi họ nhìn nhau

một lát chẳng nói năng gì

gợi cho ta nhận thấy cụ
Bơ-men đang suy nghĩ điều gì?
Mục đích vẽ chiếc lá của
cụ?

- Trao đổi và trả lời, nhận xét và
bổ sung.

=> Cụ Bơ-men và Xiu nhìn nhau
khơng nói năng gì có thể gợi suy
nghĩ: => Có thể cụ đã có ý định
vẽ chiếc lá cuối cùng để cứu
Giôn-Xi.

-Là người vẽ chiếc lá
trên tường cứu sống
Giôn-xi

? Qua những chi tiết trên,
em thấy cụ Bơ-men hiện lên
với những nét tính cách và
phẩm chất gì?

- Trao đổi và trả lời => Tính cách cao
thượng quên mình vì
người khác, lẳng lặng
mà làm, không cần
cho người khác biết ý

định của mình.

GV: Cụ Bơ-men suốt đời khơng thành đạt, là một hoạ sĩ nghèo túng mượn rượu giải
khy, tính nóng nảy và mơ ước vẽ một kiệt tác. Là một ồng già tốt bụng, tính cương
trực, giàu lòng thương người. Cụ vẽ chiếc lá trong đêm mưa lạnh với mục đích duy
nhất là cứu sống Giơn-xi. Trả lại niềm tin yêu cuộc sống cho cô. Khi vẽ cụ khơng nghĩ
mình đang .làm một kiệt tác, khơng báo trứơc cho một ai

? Tại sao người kể chuyện
bỏ qua khơng nói đến
chuyện cụ vẽ chiếc lá ra sao
mà đến cuối cùng mới cho
biết qua lời kể của Xiu?

- Không kể chuyện cụ vẽ chiếc lá
để tạo bất ngờ cho Giôn-xi và
gây hứng thú cho người đọc
?Thế nào là một kiệt tác

nghệ thuật

? Có thể gọi chiếc lá cuôi
cùng là một kiệt tác nghệ
thuật được khơng? Vì sao?

Trao đổi và trả lời câu hỏi.

(Có z tư tưởng NT cao đem lại
niềm vui có ích cho cs,cho con
người)

- Chiếc lá cụ vẽ đúng là một kiệt
tác vì:

+ Chiếc lá được vẽ giống như
thật.

+ Nó đem lại sự sống cho
Giơn-xi.

+ Vẽ bằng cả tình thương bao la
và đức hi sinh cao thượng.

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

GV: Chiếc lá cịn là một kiệt tác là vì cho ta thấy quy luật nghiệt ngã của nghệ thuật:
+ Kiệt tác là hiếm hoi, là bất ngờ ngoaì ý muốn của con người.

+ Thưc sự là kiệt tác khi nó có giá trị nhân sinh và nghệ thuật rất cao.

+ Phải hướng tới, phải phục vụ cuộc sống con người->. Kiệt tác của bác Bơmen là sự
tích lũy tổng hịa hơn 40 năm cầm bút , sự dồn tụ cao độ của cái tâm và cái tài khiến
tác phẩm của bác trở thành bất tử . Nghệ thuật chân chính phục vụ con người và vì con
người .

?Người họa sĩ ấy đã phải trả
giá ntn cho bức tranh vẽ của
mình?

-cụ bị viêm phổi và đã chết
? theo em Xiu có được cụ

Bơ-men cho biết ý định của
mình khơng? Sáng ngày
hơm sau, Xiu có biết chiếc
lá trên tường là lá giả hay
không?

?Hãy nêu những nx của em
về cụ Bơ-men?

Thảo luận và trả lời, nhận xét, bổ

sung -Nhà văn muốn tạo

cho các nv và người
đọc sự bất ngờ

? Tình thương yêu của Xiu
đối với Giôn-xi được biểu
hiện như thế nào? Qua các
chi tiết nào?

- Trao đổi và trả lời, nhận xét và
bổ sung

Xiu lo sợ khi nhìn những chiếc
lá thường xuân còn lại cứ mỗi
ngày một ít đi.

- Xiu lo sợ mình sẽ ra sao nếu
Giơn-xi chết: Em hãy nghĩ...

chị sẽ làm gì đây.

2. Nhân vật Xiu hay
tấm lòng của một
người bạn

- Sự động viên, chăm
sóc Giơn-xi một cách
tận tình.

? Kết thúc truyện tác giả chỉ
để cho Xiu kể chuyện về
bác Bơmen mà khơng để
cho Giơn xi nói một lời nào
về bác Bơmen . Vậy em có
nhận xét gì về cách kết thúc
truyện đó ? Xiu là người ntn
? Em có nhận xét gì về tình
bạn giữa Xiu và Giôn xi ?

- Cách bố trí tình tiết và kết
truyện có tác dụng làm cho câu
chuyện diễn biến một cách tự
nhiên mà còn bộc lộ rõ hơn
phẩm chất của Xiu : kính phục ,
nhớ tiếc bác họa sĩ và hết lịng
với bạn .

Đó là tình bạn thuỷ chung , chân
thành biết hi sinh cho nhau .

-Đó là tình bạn thuỷ
chung , chân thành
biết hi sinh cho nhau .
? nghệ thuật đảo ngược tình

huống truyện hai lần gây bất

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

ngờ và tạo sự hấp dẫn đặc
biệt cho truyện ngắn này là
ở chỗ nào?

+Lần 1: Ai cũng tưởng Giơn-xi
sẽ chết vì bệnh tật nặng và nghèo
túng, chán sống còn chiếc lá sẽ
rụng vào đêm mưa rét ấy. Nhưng
chiếc lá không rụng, Giôn-xi dần
khỏi bệnh.

Lần thứ hai: Cụ già Bơ-men
đang khoẻ mạnh bỗng cảm lạnh,
sưng phổi và qua đời sau hai
ngày => Cụ để lại kiệt tác

- Nghệ thuật đảo
ngược tình huống 2
lần

=> Cả hai lần đảo
ngược đều gắn liền

với việc sưng phổi và
hình ảnh chiếc lá cuối
cùng, bệnh sưng phổi
không quật ngã được
Giôn-xi nhưng lại
làm cụ Bơ-men lìa
cõi đời.

Hoạt động 4 III/Tổng kết

? Vậy ta có thể khái quát
chủ đề tư tưởng của tác
phẩm Chiếc lá cuối cùng
với những khía cạnh nào?

GV căn cứ vào ghi nhớ để
tổng kết nội dung bài học
cho học sinh

- Trả lời, nhận xét và bổ sung
=> chủ đề tư tưởng:

+ Tình thương yêu cao cả của
những con người nghèo khổ.
+ Sức mạnh của tình yêu cuộc
sống.

+ Sức mạnh và giá trị nhân sinh,
nhân bản của nghệ thuật.

Đọc theo mục ghi nhớ * Ghi nhớ.

Hoạt động 5
4/Củng cố:

? Em hãy thảo luận với bạn và viết một kết thúc khác cho truyện ngắn này.
- Gv kết luận và bổ sung, đánh giá kết quả.

-GV đọc thêm bài “Sức hấp dẫn của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng””
VHTT số 9/2004

5/Dặn dò

? Hãy tưởng tượng cảnh cụ Bơmen vẽ chiếc lá và minh họa bằng tranh
vẽ ?

-Tóm tắt lại truyện trong 15-20 dòng
-Soạn bài “Hai cây phong”

*************************************************************
*******

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

Ngày soạn : Ngày giảng :
Tiết 31

chương trình địa phương(Tiếng việt)
Bài 1:

Rèn luyện chính tả

(Tìm hiểu các lỗi chính tả phổ biến ở n Bái về các vần khó có nguyên
âm và bán âm cuối dễ lẫn)

a. mục tiêu cần đạt :Sau khi học xong bài này,HS đạt được:
1/Kiến thức: -Biết được các vần khó:uynh,uỵch,uỵt.uya…

- Biết được các vần có nguyên âm dễ lẫn: ăng/eng,các vần có
phụ âm cuối dễ lẫn:ang/an; ắc/át…

2/Kĩ năng:-Đọc và viết đúng các vần khó :uynh,uỵch,uỵt.uya…

-Đọc và viết đúng các vần có nguyên âm dễ lẫn: ăng/eng,các vần
có phụ âm cuối dễ lẫn:ang/an; ắc/át…

3/Thái độ: -Có ý thức đọc đúng,viết đúng các vần khó
-Góp phần giữ gìn sự trong sáng của TV
b. chuẩn bị .

G : Bảng phụ , yêu cầu h/s lập bảng điều tra ở nhà .
H : Chuẩn bị yêu cầu của G .

c. Tiến trình tổ chức các hoạt động

1. ổn định tổ chức .
2. Kiểm tra bài cũ .

- HS 1 : Khi sử dụng tình thái từ , cần chú ýý điều gì ?

A. Tính địa phương . C. Không được sử dụng biệt
ngữ .

B. Phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp . D. Phải có sự kết hợp với các
trợ từ .

- HS 2 : Trong các câu sau đây , câu nào khơng sử dụng tình thái từ ?
A. Những tên khổng lồ nào cơ ?

B. Tôi đã chẳng bảo ngài phải cẩn thận đấy ư ?
C. Giúp tôi với , lạy chúa !

D. Nếu vậy , tôi chẳmg biết trả lời ra sao .
? Giải thích lí do , vì sao em chọn đáp án đó ?
3 . Bài mới .

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

Tiếng việt của chúng ta rất giàu và đẹp , ngày một phát triển và hiện đại hóa theo đà đổi
mới của XH . Ngoài từ ngữ toàn dân , mỗi một vùng quê , mỗi một địa phương lại có
những từ ngữ mang đậm sắc thái vùng quê mình . Các em cần có kĩ năng đọc đúng,viết
đúng các từ ngữ TV

Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND cần đạt

Hoạt động 2 (10p) 1/Luyện đọc

Đưa các từ ngữ có vần
khó lên bằng bảng phụ
-Hướng dẫn hs đọc

-Đọc các từ ngữ

-Phát hiện cách đọc khác

nhau giữa các vần dễ lẫn
(15p)

GV dùng phiếu học tập
phát cho các nhóm-mỗi
nhóm viết một phần

2/Luyện tập 
điền vần và dấu
thanh

Đại diện nhóm trình bày
kq-nx-bổ sung

GV nx bổ sung đưa đáp
án

a,loăng quăng ,năng nổ,trực thăng…

b,Nú nang,mạng nhện,máng lợn,làng xóm,ràng
buộc,tamg tóc,khệnh khạng…

c,Bạch cầu,chắc chắn,trục trặc,ngắc ngứ,reo
rắc…

d,laọi hình,khoai sắn ,xoay chuyển,xoay vần…

Hoạt động 2 (15p) 3/Luyện viết

đoạn văn

GV yêu cầu hs lựa chọn

chủ đề

Viết đoạn văn -Y/C:biết sử dụng các từ ngữ
có vần khó và các từ có các
nguyên âm dễ lẫn

-Biết liên kết về nội dung và
hình thức trong đoạn

Gọi hs đọc
GV kiểm tra

-1,2 em đọc
Hoạt động 3 (5p)

GV hướng dẫn hs sưu
tầm các từ ngữ có vần
khó và các từ có các
nguyên âm dễ lẫn

hs sưu tầm các từ ngữ và sắp
xếp theo chủ đề hoặc theo
trình tự A,B,C…ghi vào sổ
tay

4/Ghi vào sổ tay
chính tả

Hoạt động 4 4/Củng cố:

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

5/Dặn dò: Làm tiếp bài tập 3

- Chuẩn bị bài : '' Nói qúa '' .

***************************************************
Ngày soạn :5/10/2009 Ngày giảng :
8/10/2009 
Tiết 32

Lập dàn

ý

ý cho bài văn tự sự kết hợp với

miêu tả và biểu cảm

a. mục tiêu .

Học xong bài này,h/s :

1/Kiến thức: -Cách lập dàn ý cho bài văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả
và biểu cảm.

2/Kĩ năng- Xây dựng được bố cục các phần mở bài , thân bài , kết bài , sắp
xếp các ý của một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm

-Viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm có độ dài
khoảng 450 chữ.

3/Thái độ:

- Nhận diện được bố cục các phần mở bài , thân bài , kết bài của một bài văn
tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm .

- Biết cách tìm , lựa chọn và sắp xếp các ýý trong bài văn .
b. chuẩn bị .

G : Giáo án , bảng phụ .

H : Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi trong SGK .
c. Tiến trình tổ chức các hoạt động

1.ổn định tổ chức .
2. Kiểm tra bài cũ .

Bài tập : Cho đoạn văn sau ,được viết theo phương thức biểu đạt nào ?

'' ánh trăng vằng vặc đã gội tràn trề xuống hai gương mặt đầm đìa nước
mắt áp lên nhau và hai mớ tóc ngắn dài trộn với nhau . Hương hoa cau và
hoa lí sáng và ấm đã xao xuyến lên bởi những tiếng khóc dồn dập vỡ lở ở
một góc vườn rì rì tiếng dế '' .

( Nguyên Hồng
-Mợ Dư )

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

? Tại sao em lại chọn đáp án đó ?
3. Bài mới .

Hoạt động 1 1. Giới thiệu bài .

Để viết được một bài văn hay , rõ ràng , chặt chẽ ta cần phải làm tốt bước

lập dàn ýý . Vậy lập dàn ýý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm , cần
tuân thủ những yêu cầu gì ? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học .

Hoạt động của GV Hoạt động của HS ND cần đạt

Hoạt động 2 I. Dàn ý ý của bài

văn tự sự
? Gọi h/s đọc : '' Món qùa sinh

nhật'' .

h/s đọc Văn bản : '' Món quà
sinh nhật '' .

1. Tìm hiểu dàn
ý

ý của bài văn tự
sự

? Hãy chỉ ra bố cục của văn
bản , nêu nội dung khái quát
của mỗi phần ?

- MB : Từ đầu ... la liệt kể
lại quang cảnh chung của buổi
sinh nhật .

- TB : Tiếp ... khơng nói kể

về món qùa độc đáo của người
bạn .

- KB : Còn lại Cảm nghĩ
của nhân vật Trang về món
quà.

a/ bố cục:3 phần

? Truyện kể về việc gì ?

? Người kể chuyện ở ngôi thứ
mấy?

Kể về buổi sinh nhật .

Ngôi kể thứ nhất số ít : '' tơi '' .

b/Sự việc chính
-Ngơi kể

? Câu chuyện xảy ra với ai . Có
những nhân vật nào . Ai là
nhân vật chính .

Tính cách của mỗi nhân vật?

- Sự việc xoay quanh nhân vật
chính là Trang . Ngồi ra cịn
có các nhân vật : Trinh , Thanh

và các bạn khác .

- Tính cách : + Trang : hồn
nhiên , sốt ruột .

+ Trinh : kín đáo , đằm thắm ,
chân thành .

+ Thanh : hồn nhiên .

-Nhân vật:

? Câu chuyện diễn ra như thế
nào?

- Giới thiệu buổi sinh nhật .
- Món quà đặc biệt mà Trinh
giành cho Trang .

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

? Điều gì đã tạo nên sự bất ngờ
của câu chuyện ?

Từ chỗ hiểu lầm , rồi vỡ lẽ ,
đến một tấm lòng thơm thảo ,
thể hiện qua món qùa sinh nhật
đầy ýý nghĩa .

? Các yếu tố miêu tả và biểu
cảm được kết hợp sử dụng ở
những chỗ nào trong văn bản ?

Tác dụng của những yếu tố này

- Miêu tả : Suốt buổi sáng , nhà
tôi .... bao nhiêu thứ bày la liệt
trên bàn .

- Tự sự : Nhân kỉ niệm ngày
sinh ....

- Biểu cảm : Vui thì vui thật ,
nhưng vẫn cứ bồn ... kia mà .
bộc lộ tình cảm bạn bè
chân thành và sâu sắc giúp
người đọc hiểu được .

Miêu tả giúp người đọc có
thể hình dung được khơng và
cảm nhận được tình bạn thắm
thiết giữa Trang và Trinh .
G yêu cầu h/s thảo luận để rút

ra cấu tạo chung của dàn ýý
của bài văn tự sự kết hợp với
văn miêu tả và biểu cảm .

Gọi h/s đọc ghi nhớ .

Hs thảo luận .

- MB : Giới thiệu sự việc ,
nhân vật , tình huống xảy ra
câu chuyện .

- TB : Kể diễn biến câu chuyện
theo một trình tự nhất định
( kết hợp miêu tả - biểu cảm ) .
- KB : Nêu bố cục và cảm nghĩ
của người trong cuộc .

Hs đọc ghi nhớ .

2. Dàn ý ý của một
bài văn tự sự .
- MB

- TB

- KB
*ghi nhớ

Hoạt động 3 II. Luyện tập .

Bài tập 1 .
Hướng dẫn h/s luyện tập .

? Yêu cầu h/s làm thảo luận
theo nhóm ?

Xem lại văn bản : '' Cơ bé bán

diêm

Hoạt động theo nhóm :
Cử đại diện nhóm trình bày .
a. MB .

Giới thiệu quang cảnh đêm giao thừa và gia cảnh cơ
bé bán diêm - nhân vật chính của truyện .

b. TB .

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

G : Kết hợp sử dụng các yếu tố
miêu tả và biểu cảm . Đặc biệt
là cảnh mộng tưởng sau mỗi
lần quẹt diêm được miêu tả rát
sinh động và những suy nghĩ
của nhân vật .

lần quẹt diêm .

- Em bé không dám về nhà vì sợ bố mắng , vì khơng
bán được diêm . Em tìm một góc tường tanh rét
nhưng tồn thân em vẫn lạnh giá , em quẹt diêm để
sưởi ấm .

+ Que diêm thứ nhất : em tưởng tượng như mình
đang ngồi trước lò sưởi ấm áp , dễ chịu .

+ Que diêm thứ hai : em mơ thấy một bàn ăn thịnh
soạn .

+ Que diêm thứ ba : em mơ thấy một cây thông
Nô-en lộng lẫy với hàng ngàn ngọn nến sáng rực .

+ Que diêm thứ tư : em nhìn thấy bà đang mỉm cười
với em và em đã cùng bà bay lên trờ , về chầu
thượng đế .

c. KB .

Em bé bán diêm đã chết vì giá lạnh trong đêm giao
thừa . Người qua đường không ai biết được điều kì
diệu mà em đã thấy , nhất là lúc em ùng bà bay lên
đón niềm vui đầu năm

? G đọc yêu cầu bài tập 2 ?
Hướng dẫn h/s làm .

Bài tập 2 . Lập
dàn ýý với đề bài :
'' Hãy kể về một kỉ
niệm với người
bạn tuổi thơ ''
- MB : Người bạn của em là ai? Kỉ niệm khiến em xúc động là ai kỉ niệm gì ? ( Nêu
khái quát)

- TB :

+ Kể về kỉ niệm ấy .

- Xảy ra ở đâu , lúc nào , với ai?

- Chuyện xảy ra ntn ? ( Mở đầu, diễn biến , kết qủa ) .

- Điều gì khiến em xúc động ? Xúc động ntn ? ( Miêu tả các biểu hiện của sự xúc
động ) .

- KB : Nêu cảm nghĩ về kỉ niệm đó .
Hoạt động 4 4/Củng cố:

? So sánh với dàn ýý bài văn tự sự đã học ở lớp 6 có điểm gì giống nhau và
có gì là khác ?

- Giống : MB, TB , Kb đều nêu những nội dung cụ thể như dàn ýý của bài
văn tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm .

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

5 . Hướng dẫn về nhà .

- Lập dàn ýý cho văn bản : '' Lão Hạc '' của Nam Cao .
- Ôn tập văn tự sự kết hợp miêu tả , biểu cảm .

- Chuẩn bị bài viết số 2 :