<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐT HÀM YÊN
<b> TRƯỜNG THCS THÁI HÒA </b>

<b>THAM LUẬN </b>

<b>" ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC, KHẮC PHỤC TÌNH TRẠNG DẠY</b>
<b>HỌC THEO LỐI “ ĐỌC - CHÉP” MƠN SINH HỌC BẬC THCS.</b>

<i><b>- Kính thưa các vị Đại biểu</b></i>
<i><b>- Thưa tồn thể Hội nghị</b></i>

Tên tơi là: Nguyễn Thị Loan - Sinh hoạt tại tổ chuyên môn Ban chung nhiệm
vụ được giao là dạy học môn sinh học khối 8, 9. Chủ nhiệm 9A

Được sự phân công của tổ chun mơn tơi xin trình bày tham luận "Thực hiện
đổi mới phương pháp dạy học khắc phục tình trạng dạy và học theo lối đọc chép môn
sinh học".

Xuất phát từ mục tiêu của giáo dục là đổi mới phương pháp dạy học theo
hướng tích cực. Vì vậy chủ trương chống “đọc- chép” trong dạy học hiện nay là
nhiệm vụ cấp bách trong tiến trình phát triển của ngành giáo dục. Tuy nhiên để thực
hiện điều này chúng ta đang gặp nhiều khó khăn trước hết là điều kiện đảm bảo cho
việc đổi mới phướng pháp dạy học.

<b>I - Thực trạng đổi mới phương pháp dạy học mơn sinh học ở trường trung học</b>
<b>cơ sở Thái Hồ.</b>

Qua thực tế dạy học môn sinh học ở trường trung học cơ sở Thái Hồ tơi nhận
thấy việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học khắc phục tình trạng dạy và học
theo lối đọc - chép đã và đang thực hiện có nhiều chuyển biến, học sinh đã làm quen
với phương pháp mới như: Dạy học nêu vấn đề và giải quyết vấn đề, tổ chức học tập

theo nhóm nhỏ, cách kiểm tra đánh giá kết quả dạy và học... Như vậy đổi mới
phương pháp dạy và học khơng có nghĩa là phủ nhận hồn tồn hệ thống phương
pháp dạy học truyền thống mà là phát huy điểm mạnh của phương pháp dạy học phối
hợp hợp lý các phương pháp dạy học khác nhau. Cốt lõi của đổi mới phương pháp
dạy học là hướng tới hoạt động học tập chủ động tích cực sáng tạo và hứng thú của
người học tuy nhiên bên cạnh đó cịn những mặt hạn chế nhất định:

<i><b>* Đối với giáo viên</b></i>

- Việc tiếp cận đổi mới phương pháp dạy học của một bộ phận giáo viên còn
hạn chế.

- Vai trò chủ đạo của giáo viên trong giờ giảng chưa thể hiện rõ:
+ Nội dung đổi mới thể hiện trong bài soạn chưa cụ thể.

+ Còn lệ thuộc nhiều vào giáo án nên chưa làm chủ được kiến thức.
+ Việc sử dụng thiết bị dạy học chưa thành kỹ năng.

+ Trong quá trình dạy chưa quan tâm đến hết đối tượng học sinh mà chủ yếu
dựa vào một số học sinh khá.

+ Lượng kiến thức truyền đạt trong giờ giảng còn quá dài.

+ Cơ sở vật chất phục vụ dạy và học chưa đảm bảo yêu cầu đổi mới thiếu
phịng học chức năng, phịng bộ mơn.

<i><b>*Về phía học sinh: </b></i>

- Một số học sinh chưa tiếp cận được với phương pháp học tập tích cực.
- Học sinh có thói quen chỉ học những nội dung giáo viên cho ghi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Một số học sinh còn ỷ lại khơng chủ động tìm hiểu kiến thức.
- Trình độ nhận thức của học sinh còn chưa đồng đều.

- Một số học sinh còn dựa dẫm vào bạn nhất là khi hoạt động nhóm hoặc khi
kiểm tra nên khả năng ghi nhớ kiến thức cịn hạn chế.

- Tình trạng học sinh lười đọc trước bài mới cũng như chuẩn bị bài cũ gần như
là phổ biến.

Từ những thực trạng trên qua thực tiễn giảng dạy để khắc phục tồn tại hạn chế
và thực hiện có hiệu quả việc đổi mới phương pháp dạy học khắc phục tình trạng dạy
và học theo lối đọc chép môn sinh học bản thân tôi xin đề xuất một số giải pháp sau:

<b>II. Xác định những nội dung cần thiết phải thực hiện để tiếp tục đổi mới phương</b>
<b>pháp dạy học, khắc phục tình trạng dạy và học theo lối đọc - chép.</b>

- Giáo viên phải nắm vững nội dung trong SGK.
- Chuẩn bị tốt bài giảng.

- Xác định mục tiêu bài học theo chuẩn kiến thức kỹ năng.

- Đặt học sinh trước tình huống có vấn đề và tìm cách giải quyết vấn đề.
- Biết kết hợp nhiều phương pháp, biện pháp.

- Sử dụng thiết bị dạy học có hiệu quả.
- Tham khảo tài liệu liên quan đến bài dạy.

- Xây dựng hệ thống câu hỏi hợp lý, vừa sức với trình độ và yêu cầu của học
sinh.

<b>III. Giải pháp thực hiện.</b>

<i><b>1-Đối với giáo viên:</b></i>

- Muốn đổi mới phương pháp dạy và học khắc phục tình trạng day học theo lối
đọc chép trước hết người giáo viên phải có trình độ chun mơn sâu rộng, có trình độ
sư phạm lành nghề, có đầu óc sáng tạo và nhạy cảm. Giáo viên phải đầu tư nhiều
công sức và thời gian mới có thể thực hiện bài lên lớp với vai trị là người gợi mở,
xúc tác, động viên, cố vấn, trọng tài trong các hoạt động tìm tịi hào hứng tranh luận
sơi nổi của học sinh để từ đó học sinh tự lực chiếm lĩnh kiến thức mới hạn chế được
tình trạng chép cho học sinh.

- Giáo viên dạy phải bám theo chuẩn kiến thức, kỹ năng.

- Phân loại đối tượng học sinh để có phương pháp dạy phù hợp.

- Ln tự học, tự bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ để nâng cao trình độ
chun mơn.

- Tích cực kiểm tra bài cũ để học sinh có ý thức trong học tập.
- Hướng dẫn các em cách học ở nhà.

<i><b>2-Đối với học sinh:</b></i>

- Chú ý, tập trung cao vào việc tìm tịi phát hiện kiến thức mới ở trên lớp- tích
cực thảo luận để hiếu sâu vấn đề ngay tại lớp.

- Tăng cường thời gian tự học và ôn tập để đạt trình độ chuẩn theo khối lớp.
- Có phương pháp học và tự học bộ môn.

- Sắp xếp kế hoạch học tập khoa học.
<i><b>* Nội dung </b></i>

Để thực hiện được đổi mới phương pháp dạy học khắc phục tình trạng dạy và
học theo lối đọc chép trong hội nghị hôm nay tơi mạnh dạn xin trao đổi với các đồng
chí về nội dung đổi mới phương pháp dạy học khắc phục tình trạng dạy và học theo
lối đọc-chép trong bộ môn sinh học thông qua một số hoạt động của một số bài cụ thể

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

nhằm đáp ứng được yêu cầu khắc phục tình trạng đọc chép phù hợp với điều kiện dạy
và học của từng đối tượng từng vùng miền.

Ví dụ:

VD1: Khi dạy về cơ chế tự nhân đôi của phân tử ADN

Giáo viên hướng dẫn học sinh 3 bước của quá trình tự nhân đôi của phân tử
ADN:

Bước 1: Dưới tác dụng của enzim ADN tháo xoắn trở về dạng mạch thẳng.
Bước 2: Dưới tác dụng của enzim các liên kết hiđrô bị phá vỡ tạo thành 2 mạch
đơn.

Bước 3: Lần lượt các nuclêơtít trên từng mạch của ADN liên kết với các
nuclêơtít trong môi trường nội bài theo NTBS: A - T , G - X.

Kết quả: Từ một ADN mẹ tạo ra 2 ADN con.
VD2: Khi dạy về cơ chế tổng hợp ARN.

Giáo viên hướng dẫn học sinh 3 bước của quá trình tổng hợp ARN.

Bước 1: Dưới tác dụng của enzim một đoạn của phân tử ADN tương ứng với
gen tháo xoắn trở về dạng mạch thẳng.

Bước 2: Dưới tác dụng của enzim các liên kết hiđrô của gen bị phá vỡ tạo
thành 2 mạch đơn.

Bước 3: Lần lượt các nuclêơtít trên mạch mã gốc lần lượt liên kết với các ribơ
nuclêơtít trong mơi trường nội bài theo NTBS: A - U, G - X.

---> Sẽ tổng hợp nên phân tử ARN.

VD3: Khi hình thành khái niệm quần thể.

Giáo viên đưa 1 ví dụ về quần thể "Rừng cây thơng nhựa phân bố tại vùng núi
Đông Bắc Việt Nam".

Giáo viên phân tích ví dụ: - Cùng lồi

- Cùng sống một khu vực

- Có khả năng sinh sản để tạo ra con cái
Giáo viên hỏi: Quần thể là gì?

Học sinh sẽ trả lời được khái niệm về quần thể.
Giáo viên yêu cầu học sinh lấy ví dụ về quần thể.
Giáo viên đưa 2 ví dụ:

VD1: 1 chậu cá chép
VD2: 1 lồng gà tam hoàng

Hỏi: 2 ví dụ này có phải quần thể khơng?
<i><b>IV. Dự kiến kết quả cụ thể:</b></i>

- Giữa học kỳ I: 90% giáo viên thực hiện ĐMPP dạy học khắc phục tình trạng
đọc - chép đạt yêu cầu.

- Cuối học kì I : 95 %

- Giữa học kì II và cuối năm khơng cịn tình trạng dạy học theo lối đọc - chép.
<b>V</b>. <b>Kiến nghị đề xuất.</b>

- Cần tăng cường tập huấn giáo viên về việc giảng dạy theo chuẩn kiến thức kỹ
năng, thường xuyên kiểm tra việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học khắc phục
tình trạng dạy và học theo lối đọc – chép.

- Đầu tư trang thiết bị CNTT để hỗ trợ việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy
học đảm bảo theo yêu cầu.

<i><b>VI. Kết luận </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Như vậy muốn đổi mới phương pháp dạy học khắc phục tình trạng dạy và học
theo lối đọc chép giáo viên phải là người làm chủ được kiến thức, tích cực học và tự
bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, thường xuyên trao đổi với đồng nghiệp để
tích luỹ thêm kinh nghiệm.

- Hướng dẫn cho học sinh phương pháp học và tự học bộ mơn. Thường xun
động viên, khuyến khích kịp thời khi các em có tiến bộ.

- Ln an tâm cơng tác, u nghề mến trẻ tận tuỵ với công việc.

Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân qua 10 năm giảng dạy của bản
thân tôi rất mong được sự góp ý của các đồng chí.

<i><b>Xin trân trọng cảm ơn!</b></i>

Người viết
Nguyễn Thị Loan

</div>

<!--links-->