Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (216.63 KB, 16 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>PHòNG GIáO DụC - ĐàO TạO HUYệN thn thµnh</b>
<b>TRêng THCS Song LiƠu</b>
<b>Trờng THCS Song Liễu</b>
MộT Số NGUYÊN Tố HOá HọC
<b>1</b> <b>Argentium</b> <b>Bạc </b> <b>Ag</b> <b>KL</b> <b>108</b> <b>I</b>
<b>2</b> <b>Alminium</b> <b>Nhôm</b> <b>Al</b> <b>KL</b> <b>27</b> <b>III</b>
<b>3</b> <b>Aurum</b> <b>Vàng</b> <b>Au</b> <b>KL</b> <b>197</b> <b>III</b>
<b>4</b> <b>Baryum</b> <b>Bari</b> <b>Ba</b> <b>KL</b> <b>137</b> <b>II</b>
<b>5</b> <b>Beri</b> <b>Be</b> <b>KL</b> <b>9</b> <b>II</b>
<b>6</b> <b>Bromum</b> <b>Brom</b> <b>Br</b> <b>PK láng</b> <b>80</b> <b>I,III,V,VII</b>
<b>7</b> <b>Carboneum</b> <b>Cacbon</b> <b>C</b> <b>PK r¾n</b> <b>12</b> <b>IV,II</b>
<b>8</b> <b>Cleium</b> <b>Canxi</b> <b>Ca</b> <b>KL</b> <b>40</b> <b>II</b>
<b>9</b> <b>Chlorum</b> <b>Clo</b> <b>Cl</b> <b>PK khÝ</b> <b>35,5</b> <b>I,III,V,VII</b>
<b>10</b> <b>Cuprum</b> <b>§ång</b> <b>Cu</b> <b>KL</b> <b>64</b> <b>I,II</b>
<b>11</b> <b>Cromum</b> <b>Crom</b> <b>Cr</b> <b>KL</b> <b>52</b> <b>II,III…</b>
<b>12</b> <b>Flo</b> <b>F</b> <b>PK </b> <b>19</b> <b>I</b>
<b>13</b> <b>Ferrum</b> <b>S¾t</b> <b>Fe</b> <b>KL</b> <b>56</b> <b>II,III</b>
<b>14</b> <b>Hydrogenium</b> <b>Hi®ro</b> <b>H</b> <b>PK khÝ</b> <b>1</b> <b>I</b>
<b>15</b> <b>Heli</b> <b>He</b> <b>KhÝ hiÕm</b> <b>4</b>
<b>16</b> <b>Hydrargyrum</b> <b>Thủ ng©n</b> <b>Hg</b> <b>KL</b> <b>201</b> <b>I,II</b>
<b>17</b> <b>Iodium</b> <b>Iot</b> <b>I</b> <b>PK r¾n</b> <b>127</b> <b>I</b>
<b>18</b> <b>Kalium</b> <b>Kali</b> <b>K</b> <b>KL</b> <b>39</b> <b>I</b>
<b>19</b> <b>Magnesium</b> <b>Magie</b> <b>Mg</b> <b>KL</b> <b>24</b> <b>II</b>
<b>20</b> <b>Manganum</b> <b>Mangan</b> <b>Mn</b> <b>KL</b> <b>55</b> <b>II,IV,VII</b>
<b>21</b> <b>Liti</b> <b>Li</b> <b>KL</b> <b>7</b> <b>I</b>
<b>22</b> <b>Nitrogenium</b> <b>Nit¬</b> <b>N</b> <b>PK khÝ</b> <b>14</b> <b>II,III,IV,V</b>
<b>23</b> <b>Narium</b> <b>Natri</b> <b>Na</b> <b>KL</b> <b>23</b> <b>I</b>
<b>24</b> <b>Oxygennium</b> <b>Oxi</b> <b>O</b> <b>PK khÝ</b> <b>16</b> <b>II</b>
<b>25</b> <b>Phosphorum</b> <b>Photpho</b> <b>P</b> <b>PK r¾n</b> <b>31</b> <b>III,V</b>
<b>26</b> <b>Plombum</b> <b>Ch×</b> <b>Pb</b> <b>KL</b> <b>207</b> <b>II</b>
<b>27</b> <b>Sunlfur</b> <b>Lu huúnh</b> <b>S</b> <b>PK r¾n</b> <b>32</b> <b>II,IV,VI</b>
<b>28</b> <b>Silicium</b> <b>Silic</b> <b>Si</b> <b>PK</b> <b>28</b> <b>IV</b>
<b>29</b> <b>Stanum</b> <b>ThiÕc</b> <b>Sn</b> <b>KL</b> <b>119</b> <b>IV</b>
<b>30</b> <b>Cromum</b> <b>Crom</b> <b>Cr</b> <b>KL</b> <b>52</b> <b>II,III…</b>
<b>31</b> <b>Zineum</b> <b>KÏm</b> <b>Zn</b> <b>KL</b> <b>65</b> <b>II</b>
<b>32</b>
<b>33</b>
Ngoµi ra có thể chia axit thành axit mạnh và axit yÕu
<i><b> Axit mạnh</b></i> <i><b>Axit trung bình</b></i> <i><b>Axit yếu</b></i> <i><b>Axit rất yếu</b></i>
Một số gốc axit
<b>Ký hiệu</b> <b>Tên gọi</b> <b>STT</b> <b>Hoá trị</b> <b>Khối lợng(đ.v.C)</b>
<b> Cl</b> <b>Clorua</b> <b>1</b> <b>I</b> <b>35,5</b>
<b>= S</b> <b>Sunfua</b> <b>2</b> <b>II</b> <b>32</b>
–<b> NO3</b> <b>Nitrat</b> <b>3</b> <b>I</b> <b>62</b>
–<b> HSO4</b> <b>Hi®rosunfat</b> <b>4</b> <b>I</b> <b>97</b>
<b>= SO4</b> <b>Sunfat</b> <b>5</b> <b>II</b> <b>96</b>
–<b> HSO3</b> <b>Hi®rosunfit</b> <b>6</b> <b>I</b> <b>81</b>
<b>= SO3</b> <b>Sunfit</b> <b>7</b> <b>II</b> <b>80</b>
–<b> HCO3</b> <b>Hi®rocacbonat</b> <b>8</b> <b>I</b> <b>61</b>
<b>= CO3</b> <b>Cacbonat</b> <b>9</b> <b>II</b> <b>60</b>
<b> H2PO4</b> <b>Đihiđrophotphat</b> <b>10</b> <b>I</b> <b>97</b>
<b>= HPO4</b> <b>Hi®rophotphat</b> <b>11</b> <b>II</b> <b>96</b>
<b>= PO4</b> <b>Photphat</b> <b>12</b> <b>III</b> <b>95</b>
<b>= SiO3</b> <b>Silicat</b> <b>13</b> <b>II</b> <b>76</b>
<b>OCOCH3</b>
<b>Axetat</b> <b>14</b> <b>I</b> <b>59</b>
<b>H</b>
<b>ợ</b>
<b>p</b>
<b> c</b>
<b>h</b>
<b>ấ</b>
<b>t</b>
<b> v</b>
<b>ô</b>
<b> c</b>
<b>¬</b>
Oxit (AxOy)
Axit (HnB)
Baz¬- M(OH)n
Muèi (MxBy)
Oxit axit: CO2, SO2, SO3, NO2, N2O5, SiO2, P2O5
Oxit baz¬: Li2O, Na2O, K2O, CaO, BaO, CuO,Fe2O3
Oxit trung tÝnh: CO, NO…
Oxit lìng tÝnh: ZnO, Al2O3, Cr2O3
Axit kh«ng cã oxi (Hidroxit): HCl, HBr, H2S, HF
Axit cã oxi (Oxiaxit): HNO3, H2SO4, H3PO4 ….
Baz¬ tan (KiỊm): NaOH, KOH, Ca(OH)2, Ba(OH)2
Baz¬ kh«ng tan: Mg(OH)2, Cu(OH)2, Fe(OH)3…
Muèi axit: NaHSO4, NaHCO3, Ca(HCO3)2…
Muèi trung hoà: NaCl, KNO3, CaCO3
HNO3
H2SO4
HCl
H3PO4
H2SO3
CH3COOH
H2CO3
VD:Na2O - natri oxit
NO - nitơ oxit
<b>oxit</b> <b>axit</b> <b>bazơ</b> <b>muối</b>
<b>Định</b>
<b>ngha</b> Là hợp chất của 2 nguyên tốtrong đó có 1 nguyên tố là
oxi.VD: CO2 ,SO2
,SO3 ,P2O5 ,CuO ,Al2O3 ,FeO
…
Lµ hợp chất mà phân tö
gåm 1 hay nhiỊu nguyªn
tư H liªn kÕt víi gèc
axit.VD:HCl,H2SO4 ,
HNO3
Là hợp chất mà phân tử gồm
1 nguyên tử kim loại liên kết
với 1 hay nhiều nhóm
OH(hiđroxit):NaOH.Ca(OH)2
Là hợp chất mà phân tử
gồm kim loại liên kết
với gốc axit.VD:NaCl,
CuSO4 ,,NaHCO3
,Ca(HCO3)2 …
<b>CTHH</b>
của ng.tố(hoá trị n)
- M2On nếu n lẻ
- MOn/2 nếu n chẵn
Trong đó A là gốc axit hố
trị n
Trong đó M là ng.tố kim loại
Trong đó:
M là ng.tố kim loại hoá
trị y,A là gốc axit h/ trị
x
<b>Tên</b>
<b>gọi</b>
<b>Tên oxit =Tên nguyên tố + </b>
<b>oxit</b>
Lu ý :- Kèm theo hoá trị của
kim loại nếu kim loại có nhiều
hoá trị.VD: FeO Sắt (II) oxit
Fe2O3 S¾t(III) oxit
-NÕu p.kim có nhiều hoá trị thi
kèm theo tiếp đầu ngữ
VD: CO2 Cacbon ®ioxit
SO3 Lu huúnh trioxit
P2O5 điphotpho pentaoxit
<b>- Axit không có oxi: Axit</b>
<b>+ tên phi kim + hidric</b>
VD: HCl axit Clohi®ric
H2S axit sunfuhi®ric
<b>- Axit cã Ýt oxi: Axit +</b>
<b>tên phi kim + ơ (rơ)</b>
VD: H2SO3 axit sunfurơ
<b>- Axit có nhiều oxi: Axit</b>
<b>+ tên phi kim + ic (ric)</b>
VD:HNO3 axit nitric
H2SO4 axit sunfuric
H3PO4 axit photphoric
<b>Tên bazơ :Tên kimloại</b>(kèm
theo hoá trị nếu kim loại có
nhiều hoá trị)+ <b>hidroxit</b>
NaOH : natri hiđroxit
Ca(OH)2 :Canxi hiđroxit
Cu(OH)2 :Đồng(II) hiđroxit
Fe(OH)3 :Sắt(III) hiđroxit
<b>Tên muối = tên kim </b>
<b>loại</b>(kèm theo hoá trị
nếu kim loại có nhiều
hoá trị) <b>+ tên gèc axit</b>
Na2SO4 : natri sunfat
Na2SO3 : natri sunfit
ZnCl2 : KÏm Clorua
Fe(NO3)3 :s¾t(III) nitrat
KHCO3 : kali
hi®rocacbonat
NaH2PO4 : natri đi
hiđrophotphat
<b>TCHH</b> 1. Tác dụng với nớc
- Một số oxit bazơ (Na2O,K2O,
CaO,BaO) tác dụng với nớc
tạo thành dd Baz¬
<b>Na2O + H2O -> 2NaOH</b>
- Mét sè oxit axit (CO2, SO2,
SO3, N2O5,P2O5) tác dụng với
nớc tạo thµnh dd Axit
<b>P2O5 + 3H2O -> 2H3PO4</b>
2)Oxit bazơ+dd axit tạo thành
muối và nớc
<b>CuO + HCl -> CuCl2 + H2O</b>
3)Oxit axit + dd Baz¬ tạo
thành muối và nớc
CO2+ Ca(OH)2 ->CaCO3+ H2O
1)Lm quỳ tím đỏ
(hồng)
2)Tác dụng với kim loại
(đứng trớcH) muối và
Hiđro
<b>Zn + 2HCl -> ZnCl2 + H2</b>
3)T¸c dơng với Bazơ
Muối và nớc
<b>HCl + NaOH -> NaCl + H2O</b>
<b>2HCl + Cu(OH)2-> CuCl2 +2H2O</b>
<b>4) Tác dụng với oxit bazơ</b>
<b> muối và nớc</b>
<b>6HCl +Fe2O3 ->2FeCl3 +</b>
<b>3H2O</b>
<b>5)T¸c dơng víi mi </b>
<b>mi míi vµ axit mới(ĐK:</b>
<b>axit tạo thành phải yếu hơn</b>
1) dd Kim lm i màu chất
chỉ thị
- Lµm quú tÝm xanh
- Lµm dd phenolphtalein không
màu hồng
2) dd bazơ tác dụng với axit
mi vµ níc
NaOH +HCl -> NaCl +H2O
3) dd KiỊm tác dụng với oxit
axit muối và nớc
<b>2NaOH + CO2 -> Na2CO3 + H2O</b>
4)dd KiÒm + dd muèi
Muèi míi + Bazơ mới<b>(ĐK:2</b>
<b>chất tham gia pứ fải tan,s¶n</b>
<b>phÈm f¶i cã chÊt kÕt tđa)</b>
<b>2NaOH + CuCl2</b> <b>->Cu(OH)2</b>
1)dd muèi + Kim lo¹i
Muối mới + kim loại
mới(kim loại đứng trớc
đẩy đợc kim loại đứng
sau ra khỏi dd muối)
<b>Cu + 2AgNO3 -> Cu(NO3)2</b>
<b>+2Ag</b>
2)T¸c dơng víi axit
mi míi + axit
míi(§K<b>: axit tạo thành</b>
<b>Na2CO3 +2HCl->2NaCl + CO2 +</b>
<b>H2O</b>
2. dd muèi + dd KiÒm
4)Oxit axit + một số Oxit bazơ
tạo thành muối
BaO +CO2 -> BaCO3
<b>hc dƠ bay h¬i h¬n axit</b>
<b>tham gia pø)</b>
<b> H2SO4(l) + BaCl 2 -> BaSO4 +2HCl</b>
<b>2HCl + Na2CO3 ->2NaCl + CO2 + H2O</b>
<b>+2NaCl</b>
5)Bazơ không tan bị nhiệt
phân oxit + níc
Cu(OH)2
0
<i>t</i>
CuO + H2O
muèi mới + bazơ
mới<b>(ĐK:2 chÊt tham gia</b>
<b>pø f¶i tan,s¶n phÈm f¶i cã</b>
<b>chÊt kÕt tđa)</b>
<b>CuCl2 +2NaOH ->Cu(OH)2</b>
<b>+2NaCl</b>
3)dd muèi + dd muèi
2 muèi míi<b>(§K:2 chÊt</b>
<b>tham gia pø f¶i tan,s¶n</b>
<b>phÈm f¶i cã chÊt kÕt tña)</b>
<b>AgNO3 +NaCl -> AgCl +</b>
<b>NaNO3</b>
5. Một số muối bị nhiệt
phân
<b>2KClO3</b>
0
<i>t</i>
<b>2KCl + 3O2</b>
<b>CaCO3</b>
0
<i>t</i>
<b>CaO + CO2</b>
<b>2Al2O3 + 2NaOH +2H2O -> 2NaAlO2 + 3H2O</b>
<b>Al2O3 + 6HCl -> 2 AlCl3 + 3H2O</b>
- HNO3, H2SO4 đặc có các
tÝnh chÊt riêng - Bazơ lỡng tÝnh cã thĨ t¸cdơng víi c¶ dd axit vµ dd
kiỊm
<b>Al(OH)3 + NaOH -> NaAlO2 + 2H2O</b>
<b>Al(OH)3 + 3HCl -> 2AlCl3 + 3H2O</b>
- Mi axit cã thĨ ph¶n
øng nh 1 axit
Bảng tính tan trong nớc của các axit bazơ - muối
<b>- OH</b>
<b> - Cl</b>
<b>- NO3</b>
<b>- CH3COO</b>
<b> = S</b>
<b>= SO4</b>
<b> = CO3</b>
<b> = SiO3</b>
<b> = PO4</b>
<b>TÝnh chÊt ho¸ häc cđa các hợp chất vô cơ</b>
+ dd Muối
+ axit
+ dd bazơ
+ kim loại
t0
+ dd muối
t0
+ axit
+ Oxax
+ Oxit Bazơ
+ Bazơ
+ dd Mi
+ KL
+ Níc
+Níc
O
x
it
a
x
it
O
x
it
b
a
z
¬
Mi
+
n-íc
axit KiỊm
Mi
+ dd Axit
+ dd Bazơ
A
x
it
Muối + H2O
Q
u
ỳ
t
ím
đ
ỏ
Muối + h2 Muối + Axit
M
u
ố
i
Bazơ
Kiềm k.tan
Q
u
ỳ
Muối + h2O
oxit +
h2O
M
u
è
i
+
a
x
it
Muèi + baz¬
Muèi + muèi
Muèi + kim
loại
Các
sản phẩm
khác nhau
<b>Tchh của oxit</b> <b>Tchh của Axit</b>
<b>Tchh của mi</b>
<b>Tchh cđa baz¬</b>
<b>L</b>
<b> u ý </b>:+Thờng chỉ gặp 5 oxit bazơ tan đợc trong nớc là: Li2O, Na2O, K2O, CaO, BaO. õy
cũng là các oxit bazơ có thể tác dụng với oxit axit.
+Đối với bazơ, có các tính chất chung cho cả 2 loại nhng có những tính chất chỉ
của Kiềm hoặc bazơ không tan mới cã.
+Một số loại hợp chất có các tính chất hố học riêng, trong này khơng đề cập tới,
có thể xem phần đọc thêm hoặc các bài giới thiệu riêng trong sgk.
<b>Mối quan hệ giữa các loại hợp chất vô cơ</b>
<b>Các phơng trình hoá học minh hoạ thờng gỈp</b>
4Al + 3O2 <sub> </sub><i>t</i>0 2Al2O3
CuO + H2 <sub> </sub><i>t</i>0 Cu + H2O
Fe2O3 + 3CO <sub> </sub><i>t</i>0 2Fe + 3CO2
S + O2 <sub> </sub><i>t</i>0 SO2
CaO + H2O Ca(OH)2
Cu(OH)2
0
<i>t</i>
CuO + H2O
CaO + 2HCl CaCl2 + H2O
CaO + CO2 CaCO3
Na2CO3 + Ca(OH)2 CaCO3 + 2NaOH
NaOH + HCl NaCl + H2O
2NaOH + CO2 Na2CO3 + H2O
BaCl2 + Na2SO4 BaSO4 + 2NaCl
SO3 + H2O H2SO4
P2O5 + 3H2O 2H3PO4
P2O5 + 6NaOH 2Na3PO4 + 3H2O
N2O5 + Na2O 2NaNO3
BaCl2 + H2SO4 BaSO4 + 2HCl
2HCl + Fe FeCl2 + H2
2HCl + Ba(OH)2 BaCl2 + 2H2O
6HCl + Fe2O3 2FeCl3 + 3H2O
2HCl + CaCO3 CaCl2 + 2H2O
<b>điều chế các hợp chất vô cơ</b>
Giáo viên: Nguyễn Văn Chanh THCS Song Liễu
6
1
2
3 5
4
<b>Phân </b>
<b>huỷ</b>
<b>+ H2O</b>
<b>+ dd Kiềm</b>
<b>+ Oxbz</b>
<b>+ Bazơ</b> <b>+ Axit</b>
<b>+ Kim lo¹i </b>
<b>+ dd KiỊm</b>
<b>+ Axit</b>
<b>+ Oxax</b>
<b>+ dd Mi</b>
<b>+ H2O</b>
<b>+ Axit</b>
<b>+ Oxi</b>
<b>+ H2, CO</b>
<b>+ Oxi</b>
Mi
Oxit axit
Oxit baz¬
Baz¬
KiỊm k.tan
<b>+ Oxax</b>
Kim lo¹i Phi kim
<b>+ Oxbz</b>
<b>+ dd Muèi</b> Axit
M¹nh yÕu
<i><b>L</b></i>
<i><b> u ý:</b></i>
- Mét sè oxit kim lo¹i nh Al2O3,
MgO, BaO, CaO, Na2O, K2O
không bị H2, CO khử.
- Các oxit kim loại khi ở trạng thái
hoá trị cao lµ oxit axit nh: CrO3,
Mn2O7,
- Các phản ứng hoá học xảy ra phải
tuân theo các ®iỊu kiƯn cđa từng
phản ứng.
- Khi oxit axit tác dụng với dd Kiềm
thì t theo tØ lƯ sè mol sÏ t¹o ra
mi axit hay muèi trung hoµ.
VD:
NaOH + CO2 NaHCO3
2NaOH + CO2 Na2CO3 + H2O
- Khi tác dụng với H2SO4 đặc,HNO3
kim lo¹i sÏ thĨ hiện hoá trị cao
nhất, không giải phóng Hidro
VD:
<b> Cu + 2H2SO4 đ</b><b> CuSO4 + SO2</b><b> + H2O</b>
<b> Cu + 4HNO3</b><b> Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O</b>
<b>Kim loại + oxi</b>
<b>Phi kim + oxi</b>
<b>Hợp chất + oxi</b>
<b>oxit</b>
<b>Nhiệt phân muối</b>
<b>Nhiệt phân bazơ</b>
<b>không tan</b>
<b>Phi kim + hidro</b>
<b>Oxit axit + níc</b>
<b>Axit m¹nh + mi</b>
<b>1.</b> 3Fe + 2O2
0
<i>t</i>
Fe3O4
<b>2.</b> 4P + 5O2
0
<i>t</i>
2P2O5
<b>3.</b> CH4 + 2O2
0
<i>t</i>
CO2 + 2H2O
<b>4.</b> CaCO3
0
<i>t</i>
CaO + CO2
<b>5.</b> Cu(OH)2
0
<i>t</i>
CuO + H2O
<b>6.</b> Cl2 + H2 <i>askt</i> 2HCl
<b>7.</b> SO3 + H2O H2SO4
<b>8.</b> BaCl2 + H2SO4 BaSO4 +
2HCl
<b>9.</b> Ca(OH)2 + Na2CO3 CaCO3
+ 2NaOH
<b>10.</b> CaO + H2O Ca(OH)2
<b>11.</b> <b>2NaCl + 2H2O </b> <i>dpdd</i> <b>2 NaOH </b>
`
19
20
21
13
14
15
16
17
18
12
7
8
9
10
11
<b>Baz¬</b>
<b>KiỊm + dd muối</b>
<b>Oxit bazơ + nớc</b>
<b>điện phân dd muối</b>
(có màng ngăn)
<b>Axit</b>
<b>Axit + baz¬</b>
<b>Oxi t baz¬ + dd axi t</b>
<b>Oxi t axit + dd kiỊm</b>
<b>Oxit axit </b>
<b>Muèi + dd axit</b>
<b>Muèi</b> Kim lo¹i + phi kim
Kim lo¹i + dd axit
Kim lo¹i + dd muèi
<b>12.</b> Ba(OH)2 + H2SO4 BaSO4 + 2H2O
<b>13.</b> CuO + 2HCl CuCl2 + H2O
<b>14.</b> SO2 + 2NaOH Na2SO3 + H2O
<b>15.</b> CaO + CO2 CaCO3
<b>16.</b> BaCl2 + Na2SO4 BaSO4 + 2NaCl
<b>17.</b> CuSO4 + 2NaOH Cu(OH)2 + Na2SO4
<b>18.</b> CaCO3 + 2HCl CaCl2 + CO2 + H2O
<b>19.</b> 2Fe + 3Cl2
0
<i>t</i>
2FeCl3
<b>20.</b> Fe + 2HCl FeCl2 + H2
<b>TÝnh chÊt ho¸ häc cđa kim lo¹i</b>
<b>Dãy hoạt động hố học của kim loại.</b>
<b>K, Na,Ba,Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Ni,Sn,Pb, (H), Cu, Hg,Ag,Pt, Au</b>
(<b>K</b>hi <b>N</b>µo <b>B</b>ạn <b>C</b>ần <b>M</b>ay <b>A</b>ó <b>Z</b>áp <b>Sắt Nhớ Sang Phố</b> <b>H</b>ỏi <b>Cửa Hàng á Phi Âu</b>)
<b>ý nghĩa</b>:<b> </b>
+Mc hoạt động của các kim loại giảm dần từ trái qua phải
K Na Ba Ca Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb <b>H</b> Cu Hg Ag Pt Au
+ O2: nhiệt độ thờng ở nhiệt độ cao Khó phản ứng
K Na Ba Ca Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb <b>H</b> Cu Ag Hg Au Pt
Tác dụng với nớc Không tác dụng với nớc ở nhiệt độ thờng
K Na Ba Ca Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb <b>H</b> Cu Ag Hg Au Pt
Tác dụng với các axit thông thờng giải phóng Hidro Không tác dụng.
K Na Ba Ca Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb <b>H</b> Cu Ag Hg Au Pt
Kim loại đứng trớc đẩy kim loại đứng sau ra khỏi muối
K Na Ba Ca Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb <b>H</b> Cu Ag Hg Au Pt
H2, CO không khử đợc oxit khử đợc oxit các kim loại này ở nhiệt độ cao
<i><b>Chó ý:</b></i>
- HS tù viÕt c¸c PTHH cho tõng ý nghÜa.
- Các kim loại đứng trớc Mg phản ứng với nớc ở nhiệt độ thờng tạo thành dd Kiềm và
giải phóng khí Hidro.
- Trừ Au và Pt, các kim loại khác đều có thể tác dụng với HNO3 v H2SO4 c nhng
không giải phóng Hidro.
<b>So sánh tính chất hoá học của nhôm và sắt</b>
<b>* Giống:</b>
- Đều có các tính chất chung của kim loại.
- u khụng tác dụng với HNO3 và H2SO4 đặc nguội
* Kh¸c:
TÝnh chÊt <b>Al</b> (NTK = 27) <b>Fe</b> (NTK = 56)
TÝnh chÊt
vËt lý - Kim loại màu trắng, có ánh kim,nhẹ, dẫn điện nhiệt tốt.
- t0
nc = 6600C
- Kim loại màu trắng xám, có ánh
kim, dẫn điện nhiệt kém hơn
Nhôm.
- t0
nc = 15390C
Giáo viên: Nguyễn Văn Chanh THCS Song Liễu
<b>+ Axit</b>
<b>+ O2</b>
<b>+ Phi kim </b> <b>+ DD Muèi</b>
<b>Kim</b>
<b>lo¹i</b>
<b>oxit</b>
<b>Muèi</b>
<b>Muèi + H2</b>
<b>Muèi + kl </b>
1. 3Fe + 2O2
0
<i>t</i>
Fe3O4
2. 2Fe + 3Cl2
0
<i>t</i>
2FeCl3
3. Fe + 2HCl FeCl2 + H2
- Lµ kim lo¹i nhĐ, dƠ dát mỏng,
dẻo. - Là kim loại nặng, dẻo nên dễ rèn.
Tác dụng với
phi kim 2Al + 3Cl2
0
<i>t</i>
2AlCl3
2Al + 3S <i><sub>t</sub></i>0
Al2S3
2Fe + 3Cl2 <sub> </sub><i>t</i>0 2FeCl3
Fe + S <i><sub>t</sub></i>0
FeS
T¸c dơng víi
axit 2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2 Fe + 2HCl FeCl2 + H2
T¸c dơng víi
dd muèi 2Al + 3FeSO4 Al2(SO4)3 + 3Fe Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2 + 2Ag
T¸c dơng víi
dd KiỊm
<b>2Al +2NaOH + H2O </b><b> 2NaAlO2 + 3H2</b> Không phản ứng
Hợp chất - Al2O3 có tÝnh lìng tÝnh
Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O
Al2O3+ 2NaOH2NaAlO2 + H2O
- Al(OH)3 kết tủa dạng keo, là hợp
chất lỡng tÝnh
- FeO, Fe2O3 và Fe3O4 đều là các
oxit bazơ
- Fe(OH)2 màu trắng xanh
- Fe(OH)3 mu nõu
<b>Kt lun</b> <b>- Nhơm là kim loại lỡng tính, có thể</b>
<b>t¸c dơng víi c¶ dd Axit vµ dd</b>
<b>KiỊm. Trong các phản ứng hoá</b>
<b>học, Nhôm thể hiện hoá trị III</b>
<b>- Sắt thể hiện 2 hoá trị: II, III</b>
<b>+ Tác dụng với axit thông thờng,</b>
<b>với phi kim yếu, với dd muối: II</b>
<b>+ Tác dụng với H2SO4 đặc nóng, dd</b>
<b>HNO3, vi phi kim mnh: III</b>
Gang và thép
<i><b>Gang</b></i> <i><b>Thép</b></i>
Đ/N <b>- Gang là hợp kim cđa S¾t với</b>
<b>Cacbon và 1 số nguyên tố khác nh</b>
<b>- Thép là hợp kim cđa S¾t víi</b>
<b>Cacbon vµ 1 số nguyên tố khác</b>
<b>(%C<2%)</b>
<b>Sản xuÊt</b> <b><sub>C + O</sub><sub>2</sub></b> <i><sub>t</sub></i>0
<b> CO2</b>
<b>CO2 + C </b>
0
<i>t</i>
<b> 2CO</b>
<b>3CO + Fe2O3</b>
0
<i>t</i>
<b> 2Fe + 3CO2</b>
<b>4CO + Fe3O4</b>
0
<i>t</i>
<b> 3Fe + 4CO2</b>
<b>CaO + SiO2</b>
0
<i>t</i>
<b> CaSiO3</b>
<b>2Fe + O2</b>
0
<i>t</i>
<b> 2FeO</b>
<b>FeO + C </b> <i><sub>t</sub></i>0
<b> Fe + CO</b>
<b>FeO + Mn </b> <i><sub>t</sub></i>0
<b> Fe + MnO</b>
<b>2FeO + Si </b> <i><sub>t</sub></i>0
<b> 2Fe + SiO2</b>
Tính chất Cứng, giịn… Cứng, đàn hồi…
<b>tÝnh chÊt ho¸ häc cđa phi kim.</b>
+ NaOH
+ KOH,
t0
+ NaOH
+ H2O
+ Kim lo¹i
+ Hidro
+ Hidro
<b>+ O2</b>
+ Kim loại
<b>Phi</b>
<b>Kim </b>
Oxit axit
Muối clorua
sản phẩm khí
<b>Clo </b>
HCl
Oxit kim loại hoặc muối
HCl + HClO
Nớc Clo
NaCl + NaClO
+H2O
Nớc Gia-ven
KCl + KClO3
<b>Kim cơng</b>: Là chất rắn
trong suốt, cứng, không
dÉn ®iƯn…
Làm đồ trang sức, mũi
khoan, dao cắt kính…
<b>Than chì:</b> Là chất rắn,
mềm, có khả năng dẫn điện
Làm điện cực, chất bôi
trơn, ruột bút chì
<b>Cacbon vụ nh hình:Là </b>
<b>chất rắn, xốp, khơng có khả</b>
<b>năng dẫn điện, có tớnh hp </b>
<b>ph.</b>
Giáo viên: Nguyễn Văn Chanh THCS Song LiƠu
<b>+ Oxit KL</b> <b>+ O2</b>
<b>Ba d¹ng thï hình của Cacbon </b>
<b>cacbon </b> <b>CO2</b>
<b>Kim loại + CO2</b>
<b>Cỏc phơng trình hố học đáng nhớ</b>
5. 2Fe + 3Cl2 2FeCl3
6. Fe + S <i><sub>t</sub></i>0
FeS
7. H2O + Cl2 HCl + HClO
8. 2NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O
9. 4HCl + MnO2 <sub> </sub><i>t</i>0 MnCl2 + Cl2 + 2H2O
6. <b>NaCl + 2H2O </b>
<i>dpdd</i>
<i>mnx</i>
<b>2NaOH + Cl2+</b>
<b>H2</b>
1. C + 2CuO <i><sub>t</sub></i>0
2Cu + CO2
2. 3CO + Fe2O3
0
<i>t</i>
2Fe + 3CO2
3. NaOH + CO2 NaHCO3
4. 2NaOH + CO2 Na2CO3 + H2O
Hỵp chất hữu cơ
<b>Hidro cacbon </b> Dẫn xuất của RH
Hidrocabon
no
Ankan
CTTQ
C
nH2n+2
VD: CH
4
(Metan)
Hidrocacbon
không no
Anken
CTTQ:
C
nH2n
VD: C
2H4
(Etilen)
Hidrocacbon
không no
Ankin
CTTQ:
C
nH2n-2
VD: C
2H4
(Axetilen)
Hidrocacbon
thơm
Aren
CTTQ
C
nH2n-6
VD: C
6H6
(Benzen)
Dẫn xuÊt
chøa
Halogen
VD:
C
2H5Cl
C
6H5Br
DÉn xuÊt
chøa Oxi
VD:
C
2H5OH
CH<sub>3</sub>COOH
ChÊt bÐo
Gluxit…
DÉn xuÊt
chøa Nit¬
VD:
Protein
Hỵp chÊt Metan Etilen Axetilen Benzen
CTPT.
PTK CH4 = 16 C2H4 = 28 C2H2 = 26 C6H6 = 78
Công thức
Liờn kt n
C
H H
H
C
H
Liờn kt ụi gồm 1 liên kết
bền và 1 liên kết kém bền
C H
H C
Liªn kÕt ba gåm 1 liªn kÕt
bền và 2 liên kết kém bền 3lk đôi và 3lk đơn xen k
trong vũng 6 cnh u
Trạng thái Khí Lỏng
Tính chÊt
vËt lý
Khơng màu, khơng mùi, ít tan trong nớc, nhẹ hơn khơng khí. Khơng màu, khơng tan
trong nớc, nhẹ hơn nớc,
hồ tan nhiều chất, độc
Tính cht
hoá học
*Giống
nhau:
Có phản ứng cháy sinh ra CO2 và H2O
CH4 + 2O2 <sub> </sub><i>t</i>0 CO2 + 2H2O
C2H4 + 3O2 <sub> </sub><i>t</i>0 2CO2 + 2H2O
2C2H2 + 5O2 <sub> </sub><i>t</i>0 4CO2 + 2H2O
2C6H6 + 15O2 <sub> </sub><i>t</i>0 12CO2 + 6H2O
*Khác
nhau: Chỉ tham gia phản ứng thế<sub>CH</sub><sub>4</sub><sub> + Cl</sub><sub>2</sub> <i>anhsang</i>
CH3Cl + HCl
Cã ph¶n øng céng
C2H4 + Br2 C2H4Br2
C2H4 + H2
0
, ,
<i>Ni t P</i>
C2H6
C2H4 + H2O C2H5OH
Có phản ứng trùng hợp:
nCH2=CH2
0
<i>t</i>
n(CH2=CH2)
Có phản ứng céng
C2H2 + Br2 C2H2Br2
C2H2Br2+ Br2 C2H2Br4
Hc:
C2H2 + 2Br2 C2H2Br4
Võa cã ph¶n øng thÕ và
phản ứng cộng (khó)
C6H6 + Br2
0
,
<i>Fe t</i>
C6H5Br + HBr
C6H6 + Cl2 <i>asMT</i>
C6H6Cl6
ứng dụng <b>Làm nhiên liu, nguyờn liu</b>
<b>trong i sng v trong cụng</b>
<b>nghip</b>
<b>Làm nguyên liệu điều chế nhựa</b>
<b>PE, rợu Etylic, Axit Axetic, kích</b>
<b>Làm nhiên liệu hàn xì, thắp</b>
<b>sáng, là nguyên liệu sản xuất</b>
<b>PVC, cao su </b>
<b>Làm dung môi, diÒu chÕ</b>
<b>thuèc nhuém, dợc phẩm,</b>
<b>thuốc BVTV</b>
<b>Điều chế</b> <b>Có trong khÝ thiªn nhiªn, khí</b>
<b>ng hnh, khớ bựn ao.</b>
<b>Sp chế hoá dầu má, sinh ra khi qu¶</b>
<b>chÝn</b>
<b>C2H5OH </b>
0
2 4 ,
<i>H SO d t</i>
<b>Cho đất đèn + nớc, sp chế hoá</b>
<b>dầu mỏ</b>
<b>CaC2+H2O</b><b>C2H2 + Ca(OH)2</b>
<b>Sản phẩm chng nha than ỏ.</b>
<b>Nhận biết</b> <b>Khôg làm mất màu dd Br2</b>
<b>Làm mất màu Clo ngoài as</b> <b>Làm mất màu dung dịch Brom</b> <b>Làm mất màu dung dịch Bromnhiều hơn Etilen</b> <b>Ko làm mất màu dd BromKo tan trong nớc</b>
<b>rợu Etylic</b> <b>Axit Axetic</b>
C«ng thøc CTPT: C2H6O
CTCT: CH3 – CH2 – OH
c
h
o
c
h
h
h
h
h
CTPT: C2H4O2
CTCT: CH3 – CH2 – COOH
c
h
o
TÝnh chÊt vËt lý <b>Là chất lỏng,không màu,sôi ở 78,3Là chất lỏng, không màu, dễ tan và tan nhiều trong nớc.0<sub>C, nhẹ hơn nớc,tan v« han </sub></b>
<b>trong nớc, hồ tan đợc nhiều chất nh Iot, Benzen…</b> <b>Là chất lỏng, khơng màu , có vị chua, sơi ở 118</b>
<b>0<sub>C (dd Axit axetic </sub></b>
<b>2-5% lµm giÊm ăn)</b>
Tính chất hoá
học.
- Phản ứng với Na:
2C2H5OH + 2Na 2C2H5ONa + H2 2CH3COOH + 2Na 2CH3COONa + H2
- Rợu Etylic tác dụng với axit axetic tạo thành este Etyl Axetat
CH3COOH + C2H5OH
0
2 4 ,
<i>H SO d t</i>
<sub> </sub>
CH3COOC2H5 + H2O
- Ch¸y víi ngọn lửa màu xanh, toả nhiều nhiệt
C2H6O + 3O2
0
<i>t</i>
2CO2 + 3H2O
- BÞ OXH trong kk cã men xóc t¸c
C2H5OH + O2 <i>mengiam</i> CH3COOH + H2O
- Mang đủ tính chất của axit: Làm đỏ quỳ tím, tác dụng
với kim loại trớc H, với bazơ, oxit bazơ, dd muối
2CH3COOH + Mg (CH3COO)2Mg + H2
CH3COOH + NaOH CH3COONa + H2O
2CH3COOH + Na2CO3 2CH3COONa + CO2 + H2O
ứng dụng Dùng làm nhiên liệu, dung môi pha sơn, chế rợu bia,<sub>dợc phẩm, điều chế axit axetic và cao su</sub><sub>…</sub> Dùng để pha giấm ăn, sản xuất chất dẻo, thuốc nhuộm, <sub>dợc phẩm, tơ</sub><sub>…</sub>
§iỊu chÕ
Bằng phơng pháp lên men tinh bột hoặc đờng
C6H12O6 <sub>30 32</sub><sub></sub> 0
<i>Men</i>
<i>C</i> 2C2H5OH + 2CO2
Hoặc cho Etilen hợp nớc
C2H4 + H2O <i>ddaxit</i> C2H5OH
- Lên men dd rợu nhạt
C2H5OH + O2 <i>mengiam</i> CH3COOH + H2O
- Trong PTN:
2CH3COONa + H2SO4 2CH3COOH + Na2SO4
<b>Chất béo </b> @KN:Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo có cơng thức chung là: <b>(R-COO)3C3H5</b>
Trong đó R: <b>C17H35- , C17H33- , C15H31</b>
<b>-@TCHH:</b>1)Phản ứng thuỷ phân trong môi trờng axit:<b>(R-COO)3C3H5 + 3H2O </b> <i>ddaxit</i> <b> C3H5(OH)3 + 3R-COOH</b>
<b> 2)</b> Phản ứng thuỷ phân trong môi trờng kiềm(còn goi là pứ xà phòng hoá)
<b> (R-COO)3C3H5 + 3 NaOH </b> <b>C3H5(OH)3 + 3R-COONa</b>
<b>glucozơ</b> <b>saccarozơ</b> <b>tinh bột và xenlulozơ</b>
<b>Công thức</b>
<b>C6H12O6</b>
PTK:180
<b>C12H22O11</b> <b>(C6H10O5)n</b> Tinh bét: n 1200 – 6000
Xenluloz¬: n 10000 – 14000
Trạng thái
Tính chất
vật lý
Chất kết tinh, không màu, vị ngọt,
dễ tan trong níc ChÊt kÕt tinh, không màu, vị ngäts¾c, dƠ tan trong níc, tan nhiỊu trong
níc nãng
Là chất rắn trắng. Tinh bột tan đợc trong nớc
nóng hồ tinh bột. Xenlulozơ không tan trong
nớc kể cả đun núng
Tính chất
hoá học
quan
trọng
<b>1)Phản ứng tráng g¬ng</b>(trong dd
C6H12O6 +Ag2O C6H12O7 + 2Ag
<b>Axit gluconic</b>
<b>2)Pø lªn men rợu(Phần điều chế rơu</b>
<b>etylic)</b>
Thuỷ phân khi ®un nãng trong dd
axit lo·ng
C12H22O11 + H2O <sub> </sub><i>ddaxit t</i>,<i>o</i><sub></sub>
<b>Saccroz¬</b> C6H12O6 + C6H12O6
<b> glucoz¬ fructozơ</b>
Thuỷ phân khi đun nóng trong dd axit loÃng
(C6H10O5)n + nH2O
<i>o</i>
<i>ddaxit t</i> <sub> nC</sub><sub>6</sub><sub>H</sub><sub>12</sub><sub>O</sub><sub>6</sub>
ứng dụng
Thức ăn, dợc phẩm,pha huyết
thanh,tráng gơng,tráng ruột
phích
Thức ăn, làm bánh kẹo Pha chế d
-c phẩm Tinh bột là thức ăn cho ngời và động vật, lànguyên liệu để sản xuất đờng Glucozơ, rợu
Etylic. Xenlulozơ dùng để sản xuất giấy, vải, đồ
gỗ và vật liệu xây dựng.
Điều chế Có trong quả chín (nho), hạt nảy<sub>mầm; điều chế từ tinh bột.</sub> Có trong mía, củ cải đờng Tinh bột có nhiều trong củ, quả, hạt. Xenlulozơ<sub>có trong vỏ đay, gai, sợi bơng, gỗ</sub>
Nhận biết Phản ứng tráng gơng Có phản ứng tráng gơng khi đun<sub>nóng trong dd axit</sub> Nhận ra tinh bột bằng dd Iot: có màu xanh c<sub>trng</sub>
<b>Polime:</b>-KN: Là những chất có phân tử khối rất lớn do nhiều mắt xích liên kết với nhau tạo nên
-P/loại:gồm 2 loại:polime thiên nhiên(tinh bột,protein,caosu)và polime tổng
hợp(polietilen,polivinylclorua,tơnilon,caosubuna)
<b>Chất dẻo</b> <b>Tơ</b> <b>Caosu</b>
<b>Khái</b>
<b>nim</b> <b>L vt liệu chế tạo từ polime có tính dẻo:có khả năng bin dng khi cú lc tac </b>
<b>ng.VD:PE,PVC,Teflon</b>
<b>Là những polime có cấu tạo mạch thẳng.VD:Tơ </b>
<b>Visco,T axetat,si t tm, si bụng, sợi gai..</b> <b>Là polime có tính đàn hồi,có khả năng biến dạng và trở về </b>
<b>trạng tháI ban đầu.VD:Cao </b>
<b>subuna</b>
<b>TÝnh</b>
<b>chÊt</b> <b>Nhẹ, bền, cách điện, cách nhiệt,dễ gia công..</b> <b>Có thể kéo dài thành sợi</b> <b>Không thám nớcm khí,chiu màimon.cách điện</b>
<b>ứng</b>
<b>dng</b> <b>Đợc sử dụng rất nhiều trong đời sống và sản xuất,để thay thế kim loại,sành sứ,thuỷ tinh</b> <b>Dệt vải may mặc và các nhu cầu khác nh vải nhẹ,thấm mồ hôi,chống cháy…</b> <b>Sản xuất lốp xe,vỏ dây điện,áo ma, áo lặn,đồ chơi,găng </b>
<b>tay,giằy,dép,dụngcụ y tế.</b>