<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>ĐỀ SỐ 21</b> <b>BỘ ĐỀ THI THPT QUỐC GIA CHUẨN CẤU TRÚC BỘ GIÁO DỤC</b>
<i>Môn: Ngữ văn</i>

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề


<b>I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)</b>

<b> Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:</b>

<i>Niềm vui của người này không phải là nỗi buồn của người kia. Chỉ có thể là thế khi mình</i>
<i>biết nghĩ đến người khác. Mình khơng nói cho hả giận khi người khác nhói lịng. Mình khơng</i>
<i>chỉ lo cho được việc mình mặc ai kia khổ sở. Tơi có đọc một truyện ngắn của Tổng Thư kí tịa</i>
<i>soạn Sinh Viên Việt Nam – Hoa Học Trị mang tên Huyền thoại phần mía ngọn. Câu chuyện</i>
<i>trả lời câu hỏi khi nào em lớn? Câu trả lời khi nào em biết nhận phần mía ngọn, đề phần mía</i>
<i>gốc cho người khác. Ấy là khi em lớn, vịt con xấu xí sẽ biến thành thiên nga.</i>

<i>Khơng ai muốn làm người xấu xí. Có phải vì thế mà ngày mùa, người dân nghèo q tơi</i>
<i>có thể sống ấm bằng nghề mót lúa. Có phải vì thế mà mỗi khi thu hoạch khoai lang, mẹ tôi để</i>
<i>lại nhiều củ khoai nhỏ khơng vặt hết, để rồi chiều tối có đám trẻ con làng bên qua vặt lại.</i>
<i>Nhưng đứa trẻ con sau cơn mưa, cứ nhìn những chồi non nhú lên ruộng khoai là biết ngay</i>
<i>dưới lớp đất mỏng có những củ khoai sót mẹ tơi có tình để lại. Có phải vì thế mà truyện cố</i>
<i>tích nói rằng chỉ nên may túi 3 gang không là túi 7 gang?</i>

<i>Vô cảm với người khác là thiểu năng cảm xúc. Còn tệ hơn cả thiểu năng trí tuệ. Bởi vì</i>
<i>thiểu năng cảm xúc nghĩa là dù không phải trời bắt tội, em cũng đã bị tật nguyền ngay trong</i>
<i>cơ thể khỏẻ mạnh, đẹp đẽ của chính mình.</i>

(Trích Huyền thoại phần mía ngọn, Đồn Cơng Lê
Huy, dẫn theo /><b>Câu 1. Xác định phong cách ngôn ngữ của văn bản?</b>

<b>Câu 2. Tác giả câu chuyện "Huyền thoại phần mía ngọn " trả lời câu hỏi khi nào em lớn như</b>
<i>thế nào?</i>

<b>Câu 3. Tác giả kể lại câu chuyện mẹ mình để lại những củ khoai lang mỗi khi thu hoạch</b>
nhằm mục đích gì?

<b>Câu 4. Thơng điệp nào trong đoạn trích có ý nghĩa nhất với anh/ chị? Vì sao?</b>
<b>II. LÀM VĂN (7,0 điểm)</b>

<b>Câu 1. (2,0 điểm)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Câu 2 (5,0 điểm)</b>

Cảm nhận về bức ảnh nghệ thuật trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa của
Nguyễn Minh Châu (Ngữ văn 12, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2017).

Từ đó liên hệ với cảnh cho chữ trong truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân
<i>(Ngữ văn 11, Tập 1, NXB Giáo dục Việt Nam, 2017) để nhận xét quan niệm về cái đẹp của</i>
mỗi nhà văn.

<b>HƯỚNG DẪN GIẢI ĐỀ THI</b>
<b>I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)</b>

<b>Câu 1. Đoạn trích trên thuộc phong cách ngơn ngữ chính luận/ Chính luận.</b>

<b>Câu 2. Đây là câu kiểm tra năng lực nắm bắt thơng tin, HS dựa vào đoạn trích trả lời bằng</b>
cách trích dẫn hoặc diễn dạt lại theo ý mình. Dưới dây là câu trả lời tham kháo

– Tác giả câu chuyện "Huyền thoại phần mía ngọn" trả lời câu hỏi khi nào em lớn như sau:
<i>Câu trả lời khi nào em biết nhận phần mía ngọn, để phần mía gốc cho người khác.</i>

<i>– Hoặc diễn đạt lại theo ý mình: Trở thành người lớn là khi các em biết nhường nhịn, yêu</i>
<i>thương người khác, dành cho người khác phần tốt đẹp hơn bản thân mình nhận dược.</i>

<b>Câu 3. Mục đích của câu chuyện của tác giả là đưa ra ví dụ để chứng minh luận điểm: Khơng</b>
ai muốn làm người xấu xí, bản chất của con người là lương thiện, tốt đẹp.

<b>Câu 4. Học sinh có thể tham khảo các gợi ý thông điệp dưới đây:</b>
– Sống, cần biết nhường nhịn sẻ chia.

– Sống vơ cảm cịn tệ hơn thiểu năng trí tuệ.
<b>II. LÀM VĂN (7,0 điểm)</b>

<b>Câu 1 (2,0 điểm)</b>

Học sinh có thể đồng ý hoặc khơng đồng ý với quan điểm của tác giả đoạn trích nhưng lập
luận chặt chẽ, lí lẽ thuyết phục. Dưới đây là một gợi ý:

Quy ước viết tắt : [Đ]: Đặt vấn đề [G]: Giải quyết vấn đề

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

hội. Nó có thể biến con người thành kẻ vơ trách nhiệm, vơ lương tâm và vơ văn hóa, thậm chí
là kẻ tội đồ. Có thể nói hầu hết những vấn nạn trong xã hội hiện nay như tham những, thực
phẩm bẩn, phá hoại mơi trường, gây chiến tranh ... đều có nguyên nhân sâu xa từ sự vô cảm
của con người. Do vậy, việc biết yêu thương sẻ chia đồng cảm với những người xung quanh
và lên án mạnh mẽ lối sống vô cảm là điều hết sức cần làm.

<b>Câu 2 (5,0 điểm)</b>

Yêu cầu cơ bản (yêu cầu chính) của đề là cảm nhận về bức ảnh nghệ thuật trong truyện ngắn
<i>Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu (Ngữ văn 12).</i>

Yêu cầu nâng cao là liên hệ với cảnh cho chữ trong truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn
Tuân (Ngữ văn 11) để làm nổi bật quan niệm về cái đẹp của mỗi nhà văn.

<b>Dưới đây là gợi ý tham khảo:</b>

<b>1. Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Minh Châu, truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa</b>
<b>và ý nghĩa của bức ảnh nghệ thuật</b>

– Nguyễn Minh Châu (1930 - 1989), cây bút tiên phong của văn học Việt Nam sau đổi mới.
Ông "thuộc trong số những nhà văn mở đường tinh anh và tài năng nhất của văn học ta hiện
nay" (Ngun Ngọc). Sau 1975, ngịi bút của ơng chuyển hẳn sang cảm hứng thế sự với
những vấn đề đạo đức và triết lí nhân sinh.

– Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa (8 – 1983) in trong tập truyện cùng tên là một tác phẩm
tiêu biêu của ông sau 1975. Tác phẩm ra đời trong bối cảnh đất nước thống nhất. Như các tác
phẩm sau 1975, tác phẩm có xu hướng hướng nội, khai thác sâu sắc số phận cá nhân và thân
phận con người đời thường.

– Bức ảnh nghệ thuật là một hình tượng nghệ thuật trung tâm, là một sáng tạo nghệ thuật độc
đáo của Nguyễn Minh Châu.

<b>2. Yêu cầu cơ bản: Cảm nhận về bức ảnh nghệ thuật (Ngữ văn 12, tập hai, NXB Giáo dục,</b>
2007):

<b>a) Hoàn cảnh sáng tác bức ảnh nghệ thuật:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

– Phùng đã bấm máy hết cả cuộn phim để thu vào ống kính cảnh đẹp tuyệt vời đó của tạo
hóa.

<b>b) Sự thật cuộc đời đằng sau bức ảnh nghệ thuật:</b>

– Khi con thuyền tiến vào bờ, nghệ sỹ Phùng phải chứng kiến một cảnh tượng đầy nghịch lý.
Trên con thuyền ngư phủ bước ra hai vợ chồng người thuyền chài, gã đàn ông vũ phu đánh
đập vợ một cách dã man, đứa con trai nhỏ để bảo vệ mẹ đã chống lại bố.

– Tất cả những cảnh đó khiến Phùng cay đắng nhận ra: đằng sau cái tồn bích toàn thiện
<i>toàn mĩ là cái xấu, cái ác, cái trái ngang. Có thể nói, chính những bi kịch trong gia đình</i>
thuyền chài kia là thứ thuốc rửa ảnh quái đản làm bức hình kì diệu anh mới dày cơng chụp
được bỗng hiện hình một cách khủng khiếp, ghê rợn.

<b>c) Vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài:</b>

– Sau khi chứng kiến cảnh gã chồng vũ phu đánh đập vợ một lần nữa, nghệ sỹ Phùng cùng
bạn là chánh án Đẩu đã mời người đàn bà lên tòa án huyện để thuyết phục chị ly hôn với gã
chồng vũ phu. Nhưng qua những lời giãi bày của chị ở tòa án huyện, nghệ sỹ Phùng và bạn
mới nhận ra nhiều vẻ đẹp khuất lấp của người đàn bà hàng chài.

– Đó là vẻ đẹp của tình mẫu tử, của đức hy sinh, sự trải đời. Chị không sống cho mình mà
sống cho các con, vì các con mà chị van xin được sống với gã chồng vũ phu để có người chèo
chống con thuyền mỗi khi giơng bão đặng nuôi nấng các con. Trong đau khổ chị vẫn chắt lọc
được những niềm vui, niềm hạnh phúc giản dị vui nhất là nhìn đàn con tơi chúng nó được ăn
<i>no...</i>

<b>d) Cảm nghĩ của nghệ sỹ Phùng khi ngắm bức ảnh nghệ thuật:</b>

– Tấm ảnh Chiếc thuyền ngoài xa được những người yêu nghệ thuật đánh giá cao. Không
<i>những trong bộ lịch năm ấy mà mãi mãi về sau nó vẫn cịn giữ ngun giá trị. Có thể nói</i>
cách khác, tấm ảnh ấy cũng được treo trong những phòng khách sang trọng của những người
sành nghệ thuật. Sự đánh giá cao ấy xứng đáng với công sức mà Phùng đã bỏ ra để "phục

kích" nhiều ngày mới chộp được nó. Đó là vẻ đẹp mà có khi cả đời Phùng chỉ nắm bắt được
một lần. Những người yêu nghệ thuật trân trọng tấm ảnh ấy cũng là điều dễ hiểu. Song, có
khi họ là những người yêu nghệ thuật thuần túy, cảm nhận cái đẹp trên bình diện của một tấm
ảnh tồn bích, đáng thưởng thức, đáng treo ở những nơi sang trọng nhất.

– Nhưng với nghệ sỹ Phùng nó khơng chỉ là bức ảnh nghệ thuật mang vẻ đẹp lãng mạn mà
mỗi khi nhìn kỹ anh lại thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai và như thấy
người đàn bà ấy bước ra khỏi tấm ảnh tấm lưng áo bạc phếch, nửa thân dưới ướt sũng, khn
<i>mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm...</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

+ Màu hồng hồng của ánh sương mai là biểu tượng cho cái đẹp lãng mạn của bức ảnh nghệ
thuật.

+ Hình ảnh người đàn bà hàng chài lam lũ bước ra khỏi bức ảnh là biểu tượng cho một vẻ đẹp
khác của hiện thực cuộc sống. Đó là vẻ đẹp của con người trong cuộc sống tần tảo mưu sinh,
nhọc nhằn, đa đoan nhưng vẫn ẩn chứa nhiều vẻ đẹp khuất lấp cần đc người nghệ sỹ tiếp tục
khám phá.

+ Qua hai chi tiết này, Nguyễn Minh Châu muốn gửi gắm thông điệp về cái đẹp nghệ thuật:
Cái đẹp, nghệ thuật đích thực khơng bao giờ tách rời khỏi cuộc sống của con người; người
nghệ sỹ chân chính khơng thể chỉ phản ánh cái đẹp lãng mạn như con thuyền ngoài xa mà
phải khám phá được chiều sâu của cái đẹp trong cuộc sống và con người dù còn bộn bề ngang
trái và cả những bi kịch đớn đau.

<b>3. Yêu cầu phân hóa - nâng cao: Liên hệ với cảnh cho chữ trong truyện ngắn Chữ người tử</b>
<i>tù của Nguyễn Tuân.</i>

– Cảnh cho chữ là một cảnh tượng xưa nay chưa từng có vì nó diễn ra trong một hồn cảnh
khơng gian và thời gian đặc biệt, giữa những con người cũng vô cùng đặc biệt:

+ Người cho chữ và người xin chữ có mối quan hệ đặc biệt. Trên phương diện xã hội, đó là
những con người đối lập nhau, thậm chí khơng đội trời chung với nhau: Một người chống lại
trật tự xã hội đương thời bị kết án tử hình, bị giam giữ trong nhà lao tử tù; còn hai người kia
là ngục quan, đại diện cho cái xã hội mà Huấn Cao chống lại. Nhưng trên bình diện nghệ
thuật họ lại là những người tri âm tri kỉ với nhau, ông Huấn Cao là người nghệ sỹ sáng tạo cái
đẹp còn quản ngục và thư lại là những người biết trân trọng và nâng niu cái đẹp.

+ Cảnh cho chữ, một hành động sáng tạo nghệ thuật thanh cao lại diễn ra vào lúc đêm khuya
giữa nhà ngục tối tăm chật hẹp ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, mặt đất vương vãi phân gián,
phân chuột. Đối lập với những những thứ tối tăm hôi hám ấy là ánh sáng rừng rực của ngọn
đuốc, tấm lụa bạch tinh khiết và mùi mực thơm tỏa khắp buồng giam.

+ Cảnh cho chữ được nhà văn khắc họa đầy ấn tượng, dưới ánh sáng đỏ rực của một bó đuốc,
một người tù cổ đeo gơng, chân vướng xiềng đang dậm tô những nét chữ trên tấm lụa trắng;
quản ngục và thơ lại thì run run bê chậu mực, khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô
chữ...

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

– Cảnh cho chữ trong nhà ngục thể hiện quan niệm của Nguyễn Tuân về cái đẹp: Cái đẹp và
thiên lương cao cả có thể tỏa sáng cả ở những chốn hôi hám, nhơ bẩn, ở ngay chính nơi mà
cái xấu, cái ác ngự trị. Cái đẹp có thể được sinh ra từ trong tăm tối, trong môi trường mà cái
xấu, cái ác ngự trị nhưng cái đẹp phải được sống trong môi trường của cái đẹp, cái đẹp không
thể chung sống lẫn lộn với cái xấu, cái ác. Cái đẹp một khi được tỏa sáng nó có tác dụng khơi
dậy cái thiện bên trong con người, thèm một nét chữ đẹp của ông Huấn, quản ngục và thơ lại
đã từ bỏ chốn tù ngục nhơ nhớp để giữ cho lành cho vững thiên lương của mình.

– Hai tác phẩm, hai chi tiết nghệ thuật đều thể hiện quan niệm về cái đẹp của mỗi nhà văn,
quan niệm ấy có những nét tương đồng và khác biệt. Cả hai nhà văn đều quan niệm cái đẹp
phải gắn với cái thiện. Với Nguyễn Minh Châu thì <i>bản thân cái đẹp chính là đạo đức; cịn</i>
Nguyễn Tn thì quan niệm muốn chơi chữ trước hết phải giữ thiên lương cho lành vững.
Tuy nhiên, do quan niệm nghệ thuật khác nhau nên mỗi nhà văn cũng có những quan điểm

riêng về cái đẹp. Với Nguyễn Tuân, cái đẹp có thể được sinh ra giữa chốn tù ngục, nơi cái
xấu, cái ác ngự trị nhưng cái đẹp là một phạm trù tách bạch, đối lập hoàn toàn với cái lem
luốc của cuộc đời. Tới Nguyễn Minh Châu cái đẹp hòa lẫn trong cuộc đời xù xì, lấm láp và
cịn nhiều ngang trái đớn đau. Cái đẹp đích thực khơng bao giờ tách rời khỏi cuộc sống đời
thường; người nghệ sỹ chân chính phải biết nâng niu cái đẹp đó, để nó có thể tỏa sáng ngay
cả trong bóng tối của sự khổ đau.

<b>4. Đánh giá chung</b>

Hai nhà văn đã có những đóng góp lớn về quan niệm nghệ thuật tiến bộ, mới mẻ đối với nền
văn học nước nhà.

</div>

<!--links-->
23 đề thi thử THPT quốc gia 2015 môn toán (có đáp án chi tiết)

• 80
• 4
• 3