<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>SKKN: Một số phương pháp giúp học sinh vẽ được ảnh của một vật tạo bởi gương.</b>
<i>l/</i>

<i>Tên đề tài:</i>

<b>MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIÚP HỌC SINH VẼ ĐƯỢC ẢNH</b>
<b>CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI GƯƠNG.</b>

<b>I. ĐẶT VẤN ĐỀ:</b>

Để nâng cao chất lượng và hiệu quả dạy học, đảm bảo cho HS chiếm lĩnh được
kiến thức, phát triển được kỹ năng hành động sáng tạo, tìm tịi của HS. Phương pháp
giảng dạy của GV góp phần rất quan trọng cho sự lĩnh hội kiến thức đó.

Hiện nay chúng ta đã đổi mới SGK, chính vì vậy phương pháp giảng dạy của GV
cũng phải đổi mới cho phù hợp với xu hướng chung của ngành giáo dục đã đề ra. Tuy
nhiên, hiện nay ở HS cịn gặp rất nhiều khó khăn trong tiếp thu kiến thức cũng như mục
tiêu của bài học đã đề ra. Một trong những khó khăn mà HS gặp phải đó là: Khả năng
tiếp thu kiến thức bài học của các em còn hạn chế, một số HS người dân tộc chưa hiểu
hết cách ngôn từ Việt Nam, chính vì vậy mà các em cịn <i><b>"mập mờ"</b> trong nhận thức.</i>
Bên cạnh đó vẫn cịn một số em chưa xác định đúng đắn vai trò học tập của mình, chưa
nhận thức hết được con đường học vấn là quan trong như thế nào. Từ đó kết quả học tập
đạt thấp là điều không thể tránh khỏi.

Trong năm qua, với cuộc vận động <b>"Hai khơng"</b> trong tồn ngành giáo dục, kết
quả cho thấy chất lượng giáo dục hiện nay của nước đang trong tình trạng báo động. Cụ
thể trong năm học qua trường THCS Long Phú có rất nhiều HS yếu kém, HS khá giỏi
khơng cao. Chính vì vậy, mỗi GV cần phải có những phương pháp dạy học sao cho phù
hợp với chun mơn mình giảng dạy, nhằm mục đích nâng cao dần chất lượng giáo dục
đi lên. Với đặc thù của bộ môn tôi đang giảng dạy là mơn Vật lí 7, tơi cũng hiểu được
điều đó. Tuy nhiên, một số em HS yếu kém hầu như không nắm được mục tiêu kiến

thức của bài học đã đề ra. Khi yêu cầu các em vẽ ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng
các em thường mắc một số lỗi sau: Các em hầu như không biết vẽ hoặc khơng biết mình
bắt đầu cơng việc xuất phát từ đâu, một số em vẽ cho có chứ khơng biết mình vẽ gì?
Khi vẽ ảnh và vật khơng bằng nhau. Ngồi ra, các em cũng khơng xác định được khoảng
cách của vật và ảnh nó như thế nào. Chính vì vậy, tơi đã mạnh dạn đưa ra một số
phương pháp nhằm giúp HS học tốt phần Quang học nói chung và phần vẽ ảnh của một
vật tạo bởi gương phẳng nói riêng. Đây chính là nền tảng cũng như là tiền đề để các em
học tốt hơn ở phần Quang lớp 9 sau này.

<b>II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.</b>
<b>1. Đặc điểm tình hình:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>SKKN: Một số phương pháp giúp học sinh vẽ được ảnh của một vật tạo bởi gương.</b>
đều như nhau. Đó là nhờ vào sự quan tâm nhiệt tình của Ban giám hiệu, các cấp lãnh
đạo của ngành, của địa phương, nên tình hình học tập của các em có nhiều thuận lợi.

Sau đây là số liệu thống kê trong kiểm tra 15 phút mà các em đã thực hiện. Số
liệu như sau:

<b>STT</b> <b>Lớp</b> <b>TSHS</b> <b>_{trên 5}Điểm</b> <b>TL(%)</b> <b>_{dưới 5}Điểm</b> <b>TL(%)</b>
1

2
3
4
5

7A1
7A2
7A3

7A4
7A5

34
34
24
17
25

21
22
9
7
11

62
65
30
42.8

44

13
12
15
10
14

38
35

70
57.2

46

<b>Coäng</b> 134 70 52.2% 64 44.8%

Qua bảng điều tra cho thấy vẫn còn một tỉ lệ khá cao HS dưới trung bình. Đây là
tình hình chung mà giáo viên nào cũng gặp phải trong quá trình giảng dạy. Đó là:

<b> Đối với học sinh:</b>

Mục tiêu chung của phần Quang học là yêu cầu HS phải biết được một số hiện
tượng Vật lí thường gặp, chủ yếu dựa vào vận dụng lý thuyết của bài học để trả lời. Tuy
nhiên khả năng lập luận của các em còn hạn chế, cách diễn đạt còn lúng túng, thiếu
chính xác...

Về vẽ ảnh của một vật đặt trước gương các em còn chưa xác định được cách vẽ
ảnh là như thế nào? Các quy định chung khi vẽ ảnh của vật qua gương phẳng hầu như
các em không nắm được.

 <b>Đối với giáo viên:</b>

Dụng cụ dạy học còn thiếu chính xác hoặc mức độ chính xác khơng cao. Ví dụ:
Khi chiếu một chùm tia tới song song đến gặp gương cầu lõm thì chùm tia phản xạ là
chùm tia hội tụ ở trước gương. Tuy nhiên khi tiến hành làm thí nghiệm thì kết quả khơng
đạt theo u cầu của bài học.

Trình độ tiếp thu kiến thức của các em không đồng đều dẫn đến kết quả truyền
thụ kiến thức để các em nắm vững còn hạn chế.

Như vậy, để góp phần hạn chế số lượng HS yếu kém, mỗi giáo viên cần phải đổi
mới phương pháp dạy học cho phù hợp với chun mơn mình giảng dạy. Nhằm giúp các
em nhận thức đúng đắn vai trò học tập của mình, đảm bảo cho các em có thể vẽ được
ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng, tôi đã thực hiện một số phương pháp sau:

<b> Bước 1:</b> Giáo viên cần cho học sinh hiểu được như thế nào là ảnh ảo. Bằng thí
nghiệm cụ thể: Giáo viên bố trí thí nghiệm gồm một gương phẳng đặt thẳng đứng trên
bàn. Quan sát ảnh của chiếc pin, viên phấn trên bàn.

- Yêu cầu học sinh đưa tấm bìa dùng làm màn chắn ra phía sau gương để xem ảnh
có hứng được trên màn chắn hay không? (Ảnh không hứng được trên màn chắn là ảnh
<i>ảo).</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>SKKN: Một số phương pháp giúp học sinh vẽ được ảnh của một vật tạo bởi gương.</b>
<b> Bước 2:</b> Sau khi các em nắm được như thế nào là ảnh ảo giáo viên cần bố trí
thí nghiệm cho học sinh quan sát độ lớn của ảnh có bằng độ lớn của vật hay khơng?

Giáo viên bố trí thí nghiệm để kiểm tra bằng dụng cụ: Thay gương phẳng bằng
một tấm kính màu. Dùng pin thứ hai bằng pin thứ nhất, đưa ra phía sau gương để so sánh
ảnh của pin thứ nhất. Khi di chuyển pin thứ hai trùng khít với ảnh của pin thứ nhất thì có
nghĩa là ảnh của pin thứ nhất lớn bằng pin thứ hai, do đó cũng bằng chính pin thứ nhất vì
ta đã chọn hai pin đều bằng nhau.

<b> Bước 3:</b> So sánh khoảng cách từ một điểm của vật đến gương và khoảng cách
từ ảnh của điểm đó đến gương.

Cũng tương tự thí nghiệm ở bước 2, giáo viên tiến hành làm thí nghiệm như sau:
Lấy một tấm bìa, trên đó có kẽ các ơ vng. Giáo viên dùng tấm gương màu đặt vng
góc với tấm bìa có đánh dấu đường thẳng MN. Sau đó dùng hai pin giống nhau làm thí

nghiệm như ở bước hai. Ta đánh dấu vị trí đặt vật là A và vị trí của ảnh sau tấm kính
màu là A'.

Cho học sinh quan sát và thực hiện đo các khoảng cách theo yêu cầu. Học sinh sẽ
trả lời được: Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương bằng khoảng cách từ ảnh của
điểm đó đến gương.

<b>?</b> AA' có vng góc với MN khơng? (AA' vng góc với MN).

Ngồi ra giáo viên cũng có thể làm thí nghiệm khác bằng cách dùng thước thẳng
có chia vạch đặt trước gương. Quan sát ảnh của thước trong gương xem khoảng cách của
nó như thế nào?

 Như vậy, học sinh có thể nắm được :
- Ảnh ảo là như thế nào?

- Độ lớn của ảnh bằng độ lớn của vật.

- Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương bằng khoảng cách từ ảnh của điểm
đó đến gương và nằm vng góc với mặt gương.

 Sau đây là một vài bài tập yêu cầu vẽ ảnh của một vật qua gương:
<b>Hãy vẽ ảnh của vật qua gương phẳng?</b>

a) b)

c) d)

Sau khi yêu cầu các em thực hiện các bài tập trên, kết quả đạt được như sau:

<b>STT</b> <b>Lớp</b> <b>TSHS</b> <b>Điểm</b>

<b>treân 5</b>

<b>TL(%)</b> <b>Điểm</b>

<b>dưới 5</b>

<b>TL(%)</b>

1 7A1 34 28 82.3 6 17.7

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>SKKN: Một số phương pháp giúp học sinh vẽ được ảnh của một vật tạo bởi gương.</b>
2

3
4
5

7A2
7A3
7A4
7A5

34
24
17
25

29

19
14
19

85.3
79.2
82.4
76

5
5
3
6

14.7
20.8
17.6
24

Coäng 134 109 81.3% 25 18.7%

Trên đây là một số phương pháp trọng tâm mà tôi đã áp dụng vào thực tiễn, cụ
thể là ở các lớp hiện tôi đang giảng dạy. Tôi nhận thấy, sau khi áp dụng một số phương
pháp trên hiệu quả dạy học đạt được khá cao, đáp ứng được yêu cầu của mục tiêu bài
học đề ra.

<b>IV. KEÁT LUẬN.</b>

Trong q trình giảng dạy đối tượng cần được quan tâm nhiều nhất là các em học
sinh yếu kém. Chính vì vậy, để từng bước nâng cao dần chất lượng giáo dục, địi hỏi mỗi

giáo viên cần phải có những biện pháp cũng như là các phương pháp dạy học của mình
sao cho phù hợp để nhằm mục đích nâng cao dần chất lượng học tập của học sinh. Từ
kết quả đó học sinh mới tích cực hứng thú, chủ động trong học tập, tiếp thu được kiến
thức của mục tiêu bài học đã đề ra.

<b>Long phú, ngày 20 tháng 10 năm 2007.</b>
<b>Người thực hiện</b>

<b> Hồ Việt Caûnh</b>

</div>

<!--links-->