slide 1 việc nhân nghĩa cốt ở yên dân quân điếu phạt trước lo trừ bạo bạn biết gì về cuộc đời của nguyễn trãi cuộc đời 1 xuất thân sinh năm 1380 mất năm 1442 hiệu là ức tr

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.07 MB, 27 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

VIỆC

NHÂN

NGHĨA

CỐT

Ở

YÊN

DÂN

QUÂN

ĐIẾU

PHẠT

TRƯỚC

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

• C̣C C̣C 
ĐỜI

ĐỜI
1. X́t

thân.

- Sinh năm 1380, mất năm 1442, hiệu là Ức Sinh năm 1380, mất năm 1442, hiệu là Ức

Trai, quê gốc ở làng Chi Ngại (Chí Linh, Hải

Dương).

- Thân phụ là Nguyễn Ứng Long (hay Nguyễn Thân phụ là Nguyễn Ứng Long (hay Nguyễn

Phi Khanh), là Thái Học Sinh (Tiến sĩ) thời

Trần, làm quan dưới thời Hồ.

- Thân mẫu là Trần Thị Thái, con quan Tư đồ Thân mẫu là Trần Thị Thái, con quan Tư đồ

(ngang với Tể Tướng) Trần Nguyên Đán.



Nguyễn Trãi được sinh ra trong

một gia đình yêu nước và có văn

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

-

- C̣C C̣C 
ĐỜI

ĐỜI
1. X́t

thân.

2. C̣c đời 
có nhiều 
đauthương
3. NT sống
trong thời 
đạibi hùng
cualịch sử.

Tang mẹ lúc 5 tuổi, ông ngoại qua đời

lúc 10 tuổi.

1407, thân phụ Nguyễn Phi Khanh bị

giặc Minh đưa sang Trung Quốc.

- Thời đại chống quân Minh, NT sống trong Thời đại chống quân Minh, NT sống trong

ngọn lửa yêu nước hào hùng của dân tộc.

Chính ông cũng là người có cơng lớn

Chính ơng cũng là người có cơng lớn với với
chiến thắng của

chiến thắng của cuộc cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, khởi nghĩa Lam Sơn,
ông là một lãnh đạo tài ba, một quân sư

ông là một lãnh đạo tài ba, một quân sư

mưu lược.

- Triều đại phong kiến đã bắt đầu suy vong.Triều đại phong kiến đã bắt đầu suy vong.

Mâu thuẫn nội bộ dẫn đến sát hại công thần,

gian thần lộng hành NT

gian thần lộng hành NT cũng bị nghi oan,cũng bị nghi oan, bi bi
bắt giam.

bắt giam.

Sau khi được tha, ông về ở ẩn ở Côn Sơn.

- Năm 1440, Lê Thánh Tông lại mời ông ra Năm 1440, Lê Thánh Tông lại mời ông ra

giúp việc nước. Năm 1442, oan án Lệ Chi

viên đổ ập xuống gia đình, dòng họ ông, ông

bị khép vào tội “tru di tam tộc”

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Ngày 27 tháng 7 âm lịch Ngày 27 tháng 7 âm lịch 14421442 (Nhâm Tuất, niên hiệu (Nhâm Tuất, niên hiệu 
Đại Bảo thứ 3), vua

Đại Bảo thứ 3), vua Lê Thái TôngLê Thái Tông đi tuần ở miền Đông, đi tuần ở miền Đông, 
duyệt quan ở thành

duyệt quan ở thành Chí LinhChí Linh, , Hải DươngHải Dương. . Nguyễn TrãiNguyễn Trãi
đón vua ngự ở

đón vua ngự ở chùa Côn Sơnchùa Côn Sơn, nơi ở của Nguyễn Trãi. , nơi ở của Nguyễn Trãi. 
Ngày 4 tháng 8 âm lịch vua về đến

Ngày 4 tháng 8 âm lịch vua về đến Lệ Chi viênLệ Chi viên thuộc thuộc 
huyện Gia Định

huyện Gia Định.. Cùng đi với vua có Cùng đi với vua có Nguyễn Thị LộNguyễn Thị Lộ, ,

một người thiếp của Nguyễn Trãi khi ấy đã vào tuổi 40

được vua

được vua Lê Thái TơngLê Thái Tơng u q vì sắc đẹp, văn yêu quý vì sắc đẹp, văn

chương hay, luôn được vào hầu bên cạnh vua. Khi về

đến Lệ Chi Viên, vua thức suốt đêm với Nguyễn Thị

Lộ rồi

Lộ rồi băng hàbăng hà, lúc này ông mới 20 tuổi. Các quan bí , lúc này ông mới 20 tuổi. Các quan bí 
mật đưa về, ngày 6 tháng 8 mới đến kinh sư, nửa đêm

mật đưa về, ngày 6 tháng 8 mới đến kinh sư, nửa đêm

vào đến cung mới phát tang. Triều đình đã quy cho

Nguyễn Thị Lộ tội giết vua. Nguyễn Trãi và gia đình bị

án tru di tam tộc và bị giết ngày 16 tháng 8 âm lịch

năm này

năm này.. Đến tháng 7 âm lịch ăm 1464, Đến tháng 7 âm lịch ăm 1464, Lê Thánh Lê Thánh 
Tông

Tông đã rửa oan cho Nguyễn Trãi, truy tặng ông tước đã rửa oan cho Nguyễn Trãi, truy tặng ông tước 
Tán Trù bá và bổ dụng người con cịn sống sót của

Tán Trù bá và bổ dụng người con cịn sống sót của

ơng là Ngũn Anh Vũ

ông là Nguyễn Anh Vũ. .

THẢM ÁN LỆ CHI VIÊN

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

• C̣C C̣C 
ĐỜI

ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP

THƠ 
THƠ 
VĂN
VĂN
1. Tác 
1. Tác 
phẩm 
phẩm 
tiêu 
tiêu 
biểu.
biểu.
LOẠI

LOẠI CHỮ HÁNCHỮ HÁN CHỮ NÔMCHỮ NÔM

QUÂN 
QUÂN 
SƯ
SƯ
CHÍNH 
CHÍNH 
TRI
TRI

- Bình Ngơ đại cáoBình Ngơ đại cáo

- Quân trung từ mệnh Quân trung từ mệnh

tập

- Chiếu, biểu viết dưới Chiếu, biểu viết dưới

triều Lê

- Chí Linh sơn phúChí Linh sơn phú

LICH SƯ

ĐIA LÍ

- Băng Hồ di sự lục

- Băng Hồ di sự lục

-- Lam Sơn thực lục Lam Sơn thực lục

-- Văn bia VĨnh Lăng Văn bia VĨnh Lăng

-- Ức Trai dư Địa chí Ức Trai dư Địa chí
THƠ CA

THƠ CA - Ức Trai thi tập- Ức Trai thi tập - Quốc âm - Quốc âm

thi tập.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

QUỐC

ÂM

THI

TẬP

QUỐC

ÂM

THI

TẬP

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8></div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

văn chính
văn chính
luận kiệt 
luận kiệt 
xuất.
xuất.

-

Khối lượng sáng tác khá lớn

.

-

Tư tưởng chủ đạo xuyên suốt

trong văn chính luận là tư

tưởng nhân nghĩa,yêu nước

thương dân.

-

Văn chính luận của Nguyễn

Trãi đạt tới trình độ nghệ thuật

mẫu mực về đối tượng, mục

đích, lập luận sắc bén

.

.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN
1. Tác 
1. Tác 
phẩm tiêu
phẩm tiêu
biểu.
biểu.
2. Nhà 
2. Nhà 
văn chính
văn chính
luận kiệt 
luận kiệt 
xuất.
xuất.

-

*

Bình Ngô đại cáo

: là áng văn yêu

nước lớn của thời đại, bản tuyên ngôn

độc lập, bản cáo trạng hùng hồn tội ác

của kẻ thù, là khúc tráng ca về cuộc

khởi nghĩa Lam Sơn.

*

Quân trung từ mệnh tập

:

là một tập

hợp gồm những thư từ gửi cho tướng

giặc và những giấy tờ giao thiệp với

triều đình nhà Minh của Nguyễn Trãi....

là tập văn chiến đấu "có sức mạnh bằng

mười vạn quân"

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN

1.

1. Tác phẩm Tác phẩm 
tiêu biểu.

tiêu biểu.
2. Nhà văn 
2. Nhà văn 
chính luận
chính luận
kiệt xuất.
kiệt xuất.



*”

Thư dụ Vương Thông lần

nữa

”

”

:

:

Bức thư nhằm phân tìch

Bức thư nhằm phân tìch

tình hình khó khăn mọi mặt

của quân Minh,

vạch rõ nguy

vạch rõ nguy

cơ bại vong nếu chúng vẫn

ngoan cố giữ thành.





Tháng 10 năm ấy Vương

Thông tự ý giảng hòa với quân

Lam Sơn,

đầu hàng rồi kéo

đầu hàng rồi kéo

quân về nước.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN

1.

1. Tác phẩm Tác phẩm 
tiêu biểu.
tiêu biểu.
2. Nhà văn 
2. Nhà văn 
chính luận
chính ḷn
kiệt x́t.
kiệt x́t.



Tác giả có lới hành văn phân hóa tùy

từng đối tượng.

- - Đối với Phương Chính,một viên tướng khát máu vô Đối với Phương Chính,một viên tướng khát máu vô
mưu không cần thuyết phục thì gọi hắn là mày:

mưu không cần thuyết phục thì gọi hắn là mày:

““Bảo cho mày nghe ngược tặcBảo cho mày nghe ngược tặc PhươngPhương Chính Chính biếtbiết:Ta :Ta

nghe nói

nghe nói ngươi danh tướng trọng dang nghĩangươi danh tướng trọng dang nghĩa, khinh , khinh
khinh quyền mưu

khinh quyền mưu. . Bọn mày quyền mưuBọn mày quyền mưu còn chưa đủ, còn chưa đủ,
huống là danh nghĩa

huống là danh nghĩa! ! Trước mày gửi thưTrước mày gửi thư cho ta, cho ta, cứ cười cứ cười
ta núp náu ở rừng ở núi

ta núp náu ở rừng ở núi, , thập thò như chuột thập thò như chuột không dám không dám
ra noi

ra noi đất phẳng đồng bằng đểđất phẳng đồng bằng để đánh nhau. đánh nhau. Nay quân ta Nay quân ta
đã đến đây, ngòai thành

đã đến đây, ngòai thành Nghệ Nghệ An đều là An đều là chiến trường chiến trường
cả.

cả. Mày cho đó là rừng núi chăng ?Mày cho đó là rừng núi chăng ?Thế mà mày cứThế mà mày cứ đóng đóng
thành

thành bềnbền giữgiữ nhu mụ già là làm sao?Ta e nhu mụ già là làm sao?Ta e rằng bọn màyrằng bọn mày
khơng

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN

1.

1. Tác phẩm Tác phẩm 
tiêu biểu.
tiêu biểu.
2. Nhà văn 
2. Nhà văn 
chính luận

chính luận
kiệt xuất.
kiệt xuất.

- Đối với Vương Thông, Sơn Thọ, những

- Đối với Vương Thơng, Sơn Thọ, những

có học thức, có thể thuyết phục thì gọi là

“ông”:

““Nay các ông kế cùng lực kiệt, lính tráng mỏi Nay các ông kế cùng lực kiệt, lính tráng mỏi
mệt, trong không lương thảo, ngoài không viện

mệt, trong không lương thảo, ngoài không viện

binh, bám hờ khu nhỏ mọn, nghỉ tạm thành chơ

vơ, há chẳng phải như thịt trên thớt, cá trong

nồi rồi sao?”



Nguyễn Trãi là nhà lãnh đạo tài

ba, một mưu sĩ lỗi lạc, có công

lớn trong cuộc khởi nghĩa Lam

lớn trong c̣c khởi nghĩa Lam

Sơn

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP

NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN

1.

1. Tác phẩm Tác phẩm 
tiêu biểu.
tiêu biểu.
2. Nhà văn 
2. Nhà văn 
chính luận
chính luận
kiệt xuất.
kiệt xuất.
3. Nhà thơ 
3. Nhà thơ 
trữ tình sâu 
trữ tình sâu

sắc
sắc



a.Người anh hùng vĩ đại:

*Lí tưởng anh hùng hòa quyện giữa

nhân nghĩa với yêu nước, thương

dân:

“Trừ độc,trừ tham,trừ bạo ngược,

Có nhân,có trí,có anh hùng.”

*

Tình cảm yêu nước thiết tha,mãnh

liệt

:

“Bui một tấc lòng ưu ái cũ,

Đêm ngày cuồn cuộn nước triều

đơng”

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN

1.

sắc
sắc

*

Kiên quyết đấu tranh vì chân lí:

“Vườn huỳnh dù chim kêu hót,

Cõi trần có trúc đứng ngăn.”

(Tự thán 4)

*Sống hết

*Sống hết

m

m

ình cho lí tưởng:

ình cho lí tưởng:

“Những vì chúa thánh âu đời trị

Há kể thân nhàn tiếc tuổi tàn.”

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN

1.

sắc
sắc



b.Con

người trần thế

:



*Tình

*Tình

yêu thương con người.

*Tình yêu thiên nhiên quê hương.

*Tình yêu thiên nhiên quê hương.

-

Đau nỗi đau của con người

“Hoa thường hay héo cỏ thường tươi.”

(Tự thuật 9 )

- Mơ ước XH thái bình thịnh trị:

“Dẽ cỏ ngu cầm đàn một tiếng,

Dân giàu đủ khắp địi phương.”

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN

1.

1. Tác phẩm Tác phẩm 
tiêu biểu.
tiêu biểu.
2. Nhà văn 
2. Nhà văn 
chính luận
chính luận
kiệt xuất.

kiệt xuất.
3. Nhà thơ 
3. Nhà thơ 
trữ tình sâu 
trữ tình sâu

sắc
sắc

-

Tình nghĩa vua tơi, tình cha con đầy

cảm động

Quân thân chưa báo lịng canh cánh,

Tình phụ cơm trời áo cha.

(Ngôn chí 3)

-

Tình bạn trong sáng:

“Lòng bạn trăng vằng vặc cao

”

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN

1.

sắc
sắc

*Tình yêu thiên nhiên quê

hương.

- Bầu bạn với thiên nhiên:

“Côn Sơn suối chảy rì rầm,

Ta nghe như tiếng đàn cầm bên

tai”.

(Côn Sơn ca)

-Nâng niu vẻ đẹp nguyên sơ cua

tự nhiên:

“

Nước còn nguyệt hiện xá thôi chèo”



Không nỡ thả mái chèo vì sợ làm tan

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

NÓI CHUNG:

Nguyễn Trãi vừa là một vị anh

hùng vĩ đại mà cũng vừa là một vị

anh hùng trần thế.

Khía cạnh “con người” trong người

anh hùng nguyễn Trãi chính là vẻ

đẹp nhân bản đã góp phần nâng

người anh hùng lên tầm nhân loại.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN

• TỞNG KẾTTỞNG KẾT

•

Về nợi dung:

•

-

Bao trùm trong thơ Nguyễn Trãi là

nguồn cảm hứng yêu nước và nhân

đạo sâu sắc.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

• C̣C C̣C

ĐỜI
ĐỜI

• SỰ SỰ

NGHIỆP 
NGHIỆP 
THƠ VĂN
THƠ VĂN

• TỞNG KẾTTỞNG KẾT

*

Về nghệ tḥt:

Về nghệ thuật:

--

Thể

Thể

loại:

loại:

+ Là nhà văn chính luận kiệt xuất.

+ Là người khai sáng văn học tiếng

Việt, sáng tạo thơ Đường luật bằng

chữ Nôm.

- Ngôn ngữ: sử dụng thuần thục,

làm giàu cho chữ Nôm- ngôn ngữ

làm giàu cho chữ Nơm- ngơn ngữ

dân tộc.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

MỢT SỚ BÀI THƠ CỦA

NGUYỄN TRÃI

Bạch Đằng Hải Khẩu

Sóc phong xuy hải khí lăng lăng

Khinh khởi ngâm phàm quá Bạch Đằng

Ngạc đoạn kinh khô sơn khúc khúc

Qua trầm kích chiết ngạn tằng tằng

Quan hà bách nhị do thiên thiết

Hào kiệt công danh thử địa tằng

Vãng sự hồi đầu ta dĩ hĩ

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Cửa biển Bạch Đằng

Gió biển bắc phương về giá buốt

Buồm reo vượt cửa khẩu sông Đằng

Núi như kình ngạc phân đòi đoạn

Đất tựa kích đao rải ngổn ngang

Hai chống hàng trăm, trời yểm trợ

Nhiều nên hào kiệt, đất tiềm tàng

Ơi, quay đầu lại ơn mn sự

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24></div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Tùng

Đớng lương tài có mấy bằng mày,

Nhà cả đòi phen chống khỏe thay.

Cội rễ bền, dời chẳng động,

Tuyết sương thấy đã đặng nhiều ngày.

Tuyết sương thấy đã đạng nhiều ngày,

Có thuốc trường sinh cành khỏe thay.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Hoa Mai

Xuân đến nào hoa chẳng tốt tươi?

Yêu mi vì tiết sạch hơn người.

Gác Đông ắt đã từng làm khách,

Há những Bô Tiên kết bạn chơi?

Hoa Đào

Một đóa đào hoa khéo tớt tươi,

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27></div>

slide 1 việc nhân nghĩa cốt ở yên dân quân điếu phạt trước lo trừ bạo bạn biết gì về cuộc đời của nguyễn trãi cuộc đời 1 xuất thân sinh năm 1380 mất năm 1442 hiệu là ức tr

<b>VIỆC </b>

<b>NHÂN </b>

<b>NGHĨA </b>

<b>CỐT </b>

<b>Ở </b>

<b>YÊN </b>

<b>DÂN</b>

<b>QUÂN</b>

<b>ĐIẾU</b>

<b>PHẠT</b>

<b>TRƯỚC</b>





<b>Nguyễn Trãi được sinh ra trong </b>

<b>Nguyễn Trãi được sinh ra trong </b>

<b>một gia đình yêu nước và có văn </b>

<b>một gia đình yêu nước và có văn </b>

Tang mẹ lúc 5 tuổi, ông ngoại qua đời

Tang mẹ lúc 5 tuổi, ông ngoại qua đời

lúc 10 tuổi.

lúc 10 tuổi.

1407, thân phụ Nguyễn Phi Khanh bị

1407, thân phụ Nguyễn Phi Khanh bị

giặc Minh đưa sang Trung Quốc.

giặc Minh đưa sang Trung Quốc.

<b>THẢM ÁN LỆ CHI VIÊN</b>

<b>QUỐC </b>

<b>QUỐC </b>

<b>ÂM</b>

<b>ÂM</b>

<b>THI </b>

<b>THI </b>

<b>TẬP</b>

<b>TẬP</b>

<b>QUỐC </b>

<b>QUỐC </b>

<b>ÂM</b>

<b>ÂM</b>

<b>THI </b>

<b>THI </b>

<b>TẬP</b>

-

Khối lượng sáng tác khá lớn

Khối lượng sáng tác khá lớn

.

.

-

Tư tưởng chủ đạo xuyên suốt

Tư tưởng chủ đạo xuyên suốt

trong văn chính luận là tư

trong văn chính luận là tư

tưởng nhân nghĩa,yêu nước

tưởng nhân nghĩa,yêu nước

thương dân.

thương dân.

-

Văn chính luận của Nguyễn

Văn chính luận của Nguyễn

Trãi đạt tới trình độ nghệ thuật

Trãi đạt tới trình độ nghệ thuật

mẫu mực về đối tượng, mục

mẫu mực về đối tượng, mục

đích, lập luận sắc bén

đích, lập luận sắc bén

.

<sub>.</sub>

*

*

Bình Ngô đại cáo

Bình Ngô đại cáo

: là áng văn yêu

: là áng văn yêu

nước lớn của thời đại, bản tuyên ngôn

nước lớn của thời đại, bản tuyên ngôn

độc lập, bản cáo trạng hùng hồn tội ác

độc lập, bản cáo trạng hùng hồn tội ác

của kẻ thù, là khúc tráng ca về cuộc

của kẻ thù, là khúc tráng ca về cuộc

khởi nghĩa Lam Sơn.