TÓM TẮT LUẬN VĂN

Trong nền kinh tế hiện đại, thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách Nhà
nước, không chỉ là công cụ đảm bảo nguồn thu cho NSNN mà cịn là một cơng cụ
quan trọng của Nhà nước để quản lý, điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Cơ chế quản lý
thuế đã thay đổi rất căn bản, từ chỗ: “Nhà nước tổ chức tính thuế, thu thuế, doanh
nghiệp nộp thuế” chuyển sang “Doanh nghiệp tự tính, tự khai, tự nộp thuế”;
chuyển đổi nhận thức: Trước đây coi doanh nghiệp là đối tượng quản lý, nay coi
doanh nghiệp là “Bạn đồng hành” nhằm thể hiện sự bình đẳng về quyền và nghĩa
vụ của Người nộp thuế trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế nhà nước và phù hợp với
thông lệ quốc tế. Cơ quan thuế từ chỗ thực hiện chế độ chuyên quản đối với từng
doanh nghiệp, đôn đốc việc nộp thuế đối với các doanh nghiệp; nay thực hiện chức
năng tuyên truyền, hỗ trợ về thuế và thanh tra thuế theo phương pháp đánh giá rủi
ro.
Thanh tra thuế là một trong những chức năng quan trọng nhất của quản lý
thuế, đặc biệt với cơ chế “tự khai, tự nộp”. Hoạt động thanh tra thuế giúp phát hiện
và xử lý những hành vi gian lận thuế, đưa ra tín hiệu cảnh báo, răn đe để người nộp
thuế khơng dám vi phạm pháp luật thuế; qua đó phịng ngừa trốn thuế, gian lận
thuế, tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng cho Người nộp thuế. Hơn nữa,
thơng qua cơng tác thanh tra thuế giúp cơ quan thuế phát hiện những bất hợp lý
trong cơ chế, chính sách, pháp luật thuế để nghiên cứu bổ sung, sửa đổi, hỗ trợ kịp
thời, nhằm phát huy tốt nhất vai trò của thuế trong việc đảm bảo nguồn thu cho
ngân sách nhà nước và điều tiết vĩ mơ nền kinh tế. Vì vậy, muốn nâng cao hiệu quả
quản lý thuế, một trong những nội dung mà cơ quan thuế các cấp phải làm là
thường xuyên hoàn thiện, nâng cao kỹ năng và hiệu quả của công tác thanh tra
thuế.


Công tác quản lý thuế ở Cục Thuế tỉnh An Giang một mặt phải tăng cường
hoạt động thanh tra thuế, mặt khác, phải đổi mới nội dung và phương thức thanh
tra để vừa đảm bảo tăng cường hiệu quả hoạt động thanh tra của cơ quan thuế, vừa

tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, góp phần tạo môi trường
kinh doanh lành mạnh, công bằng trong lĩnh vực thuế. Điều này có nghĩa là phải
làm tốt hơn nữa cơng tác thanh tra thuế. Chính vì vậy, đề tài: “Hồn thiện cơng
tác thanh tra thuế tại Cục Thuế tỉnh An Giang” để phân tích và đánh giá thực
trạng công tác thanh tra thuế đối với doanh nghiệp tại Cục Thuế tỉnh An Giang. Từ
đó chỉ ra những mặt làm được, những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế
làm cơ sở đề ra những giải pháp, kiến nghị phù hợp để công tác thanh tra thuế tại
Cục Thuế tỉnh An Giang ngày càng hồn thiện, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu
quả của công tác quản lý thuế.
Số liệu thống kê và tài liệu nghiên cứu được thu thập từ Cục thuế tỉnh An
Giang thông qua Báo cáo tổng kết công tác thanh tra, kiểm tra và Báo cáo tổng kết
công tác thuế năm 2012, 2013 và 2014. Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu
như: Thu thập dữ liệu thứ cấp, thống kê, so sánh, phân tích, tổng hợp, suy luận, quy
nạp.…
Ngồi mục lục, danh mục chữ viết tắt, danh mục bảng biểu và sơ đồ, phần mở
đầu, nội dung luận văn được kết cấu gồm 3 chương.
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về Thanh tra Thuế
Phản ánh những vấn đề cơ sở lý luận về quản lý thuế, các nội dung của quản
lý thuế. Sau đó là những vấn đề cơ bản về thanh tra thuế, qua đó cho thấy được
hoạt động thanh tra thuế là một chức năng quan trọng không thể thiếu trong cơng
tác quản lý thuế, góp phần nâng cao hiệu lực và hiệu quả của quản lý thuế. Trong
đó, để tài tập trung nghiên cứu về hoạt động thanh tra thuế đối với doanh nghiệp
với mục tiêu nghiên cứu tổng qt là: Hồn thiện cơng tác thanh tra thuế đối với


doanh nghiệp tại Cục Thuế tỉnh An Giang, trong đó, các mục tiêu nghiên cứu cụ
thể là:
- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về công tác thanh tra thuế đối với
các doanh nghiệp.
- Đánh giá thực trạng công tác thanh tra thuế tại Cục Thuế tỉnh An Giang.

Nêu được những thành công và hạn chế cũng như những nguyên nhân của những
hạn chế đó.
- Đề xuất phương hướng, giải pháp thích hợp để hồn thiện cơng tác thanh
tra thuế đối với doanh nghiệp; qua đó, góp phần nâng cao hiệu lực và hiệu quả
quản lý thuế của Cục thuế tỉnh An Giang.
- Tăng thu cho ngân sách nhà nước; thiết lập lại trật tự, kỷ cương trong cơng
tác thanh tra thuế. Góp phần tạo mơi trường cạnh tranh lành mạnh trong nền kinh
tế thị trường, đảm bảo sự công bằng về quyền lợi và nghĩa vụ, bình đẳng trong
kinh doanh giữa các doanh nghiệp và các thành phần kinh tế. Đồng thời nâng cao ý
thức chấp hành pháp luật thuế của người nộp thuế.
Từ đó nêu lên quan điểm và tiêu chí hồn thiện cơng tác thanh tra thuế đối
với doanh nghiệp và các nhân tố ảnh hưởng đến công tác thanh tra thuế đối với
doanh nghiệp.
Chương 2: Thực trạng công tác thanh tra Thuế đối với doanh nghiệp tại
Cục Thuế tỉnh An Giang
Sau khi phản ánh những vấn đề cơ bản về thanh tra thuế, Luận văn tiến hành
phân tích, đánh giá thực trạng thanh tra thuế đối với doanh nghiệp tại Cục Thuế
tỉnh An Giang giai đoạn năm 2012-2014. Chương 2 Luận văn nêu bật được các vấn
đề sau:


2.1. Những kết quả đạt được:
- Công tác thanh tra năm 2012 hoàn thành 100% kế hoạch thanh tra về số
cuộc là 71 cuộc do Tổng cục Thuế giao.
- Công tác thanh tra năm 2013 đã xử lý qua thanh tra số tiền 47.071 triệu
đồng, hoàn thành 104,6% kế hoạch thanh tra về số tiền xử lý do Cục Thuế giao là
45.000 triệu đồng.
- Công tác thanh tra năm 2014 đã xử lý qua thanh tra số tiền 92.603 triệu
đồng, hoàn thành 185,21% kế hoạch thanh tra về số tiền xử lý do Cục Thuế giao là
50.000 triệu đồng.

Công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp năm 2012-2014 có nhiều
thuận lợi nhờ sự quan tâm lãnh chỉ đạo của cơ quan thuế cấp trên, đã ban hành
nhiều văn bản hướng dẫn, chỉ đạo việc thực hiện quản lý thuế. Bên cạnh đó là sự
lãnh chỉ đạo sâu sát của Ban lãnh đạo Cục Thuế đã giúp bộ phận thanh tra thuế dễ
dàng nhận dạng được các dấu hiệu rủi ro về thuế, nhất là đối với các doanh nghiệp
mới đăng ký thành lập kinh doanh các mặt hàng nơng sản tại địa phương, lợi dụng
sự thơng thống của chính sách thuế để phát hành và sử dụng hóa đơn bất hợp
pháp nhằm chiếm đoạt tiền thuế. Bên cạnh đó là sự nỗ lực phấn đấu, quyết tâm cao
của tất cả cán bộ, cơng chức phịng Thanh tra Thuế từ khâu chuẩn bị thanh tra như
phân tích rủi ro của doanh nghiệp đến khâu tiến hành thanh tra và xử lý qua thanh
tra theo đúng quy định. Bên cạnh những mặt đã làm được, công tác thanh tra thời
gian qua đã bộc lộ những hạn chế nhất định, đó là:
2.2. Những hạn chế:
- Về Công tác lập kế hoạch thanh tra:
+ Phương pháp lập kế hoạch thanh tra và lựa chọn doanh nghiệp để kiểm tra
hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế, tiêu chí để phân tích, nhận dạng rủi ro về thuế,
các biện pháp áp dụng trong thanh tra,... chưa được cụ thể hố. Ngồi ra, chưa có


Bộ tiêu chí phân tích, đánh giá rủi ro về thuế hồn chỉnh.
+ Cơng tác thu thập thơng tin, khả năng tiếp cận, khai thác nguồn thông tin
và nắm bắt tình hình sản xuất kinh doanh, tình hình tài chính của doanh nghiệp cịn
hạn chế,... Chưa đi sâu phân tích các chỉ tiêu thông tin rủi ro cụ thể để xây dựng kế
hoạch thanh tra doanh nghiệp đúng với yêu cầu nhiệm vụ.
- Về công tác xây dựng đề cương thanh tra: Cục Thuế chưa xây dựng được
đề cương thanh tra theo chuyên đề để có cơ sở đánh giá, đối chiếu các doanh
nghiệp với nhau nhằm đưa ra mức xử lý vi phạm thống nhất.
- Về đạo đức, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp, tinh
thân trách nhiệm của cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ thanh tra chưa tương
xứng với khối lượng công việc, ý nghĩa và vai trị của cơng tác thanh tra thuế. Việc

nghiên cứu những văn bản của các ngành có liên quan như Ngân hàng, Hải quan...
chưa tốt; Trưởng đoàn thanh tra thiếu thận trọng trong khâu lập biên bản thanh tra
nên cịn sai sót về số liệu; Một số cán bộ công chức chưa thực sự công tâm trong
phân tích và xử lý.
- Cơng tác thanh tra chưa thực sự tập trung thanh tra chống thất thu ở một
số ngành còn thất thu lớn, lĩnh vực kinh doanh đặc biệt như: Lưu trú, ăn uống
như nhà hàng, khách sạn, kinh doanh xe gắn máy, bất động sản, đầu tư nước
ngoài...
- Về tổ chức cán bộ và nguồn nhân lực thực hiện công tác thanh tra: Số
lượng cán bộ công chức được giao nhiệm vụ thanh tra thuế không đủ đáp ứng
nhiệm vụ thanh tra.
- Cơ sở dữ liệu về thơng tin về người nộp thuế cịn yếu kém chưa đáp ứng
được với khối lượng dữ liệu khổng lồ của tất cả các DN quản lý.
Các chương trình, phần mềm, ứng dụng nội bộ hỗ trợ công tác thuế như: Báo
cáo tài chính, thanh tra - kiểm tra (TTR), ứng dựng hỗ trợ lập kế hoạch thanh tra


(TPR), Quản lý thuế (QLT),... cịn nhiều sai sót, bất cập chưa nâng cấp kịp thời với
các văn bản quy định hiện hành.
- Sự phối hợp giữa Phòng thanh tra thuế với các phòng chức năng khác, các Chi
cục Thuế trong nội bộ Cục Thuế tỉnh còn rời rạc, chưa chặt chẽ, chưa thơng suốt.
- Chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan thuế và các cơ quan quản lý
nhà nước có liên quan khác như: Tài chính, Công an, Hải quan, Kho bạc, Tài
nguyên môi trường, Quản lý thị trường,... và các tổ chức khác như: Ngân hàng,
Hiệp hội doanh nghiệp,...
- Khâu cập nhật số liệu, tổng hợp số liệu, xử lý số liệu còn chậm, việc đi lại
khi thực hiện cơng tác thanh tra,... cịn mất nhiều thời gian.
- Chế độ lương và đãi ngộ đối với công chức làm công tác thanh tra thuế chưa
đảm bảo, khiến họ chưa toàn tâm toàn ý tập trung với công việc; Tiền lương, phụ cấp
hạn hẹp dễ dẫn đến sa ngã, mua chuộc, sa bẫy của doanh nghiệp.

* Nguyên nhân của hạn chế:
- Tổ chức bộ máy thanh tra chưa tương xứng với khối lượng công việc và vai
trị thanh tra thuế.
- Năng lực chun mơn , nghiệp vụ , đạo đức nghề nghiệp , tinh thần trach
nhiệm và tính liêm chính của một số cán bộ thanh tra thuế còn thấp.
- Sự thiếu kịp thời và nghiêm khắc trong xử phạt các hành vi vi phạm pháp luật
về thuế.
- Chưa ứng du ̣ng có hiê ̣u quả kỹ thuật quản lý rủi ro vào quá triǹ h thanh tra
thuế ta ̣i doanh nghiệp.
- Hệ thống cơ sở dữ liệu về người nộp thuế chưa hồn thiện.
- Cơng tác phối hợp giữa các bộ phận chức năng chưa tốt.
- Ý thức tuân thủ pháp luật thuế của người nộp thuế còn thấp.


- Công tác phố i hơ ̣p của cơ quan thuế với các cơ quan quản lý nhà nước , tổ
chức khác và các cơ quan bảo vệ pháp luật chưa tốt.
- Cơ sở vật chất như phương tiện làm việc không đầy đủ.
- Chế độ tiền lương và đãi ngộ đối với người làm công tác thanh tra chưa
đáp ứng điều kiện sống trong giai đoạn hiện nay.
Chương 3: Giải pháp hồn thiện cơng tác thanh tra thuế tại Cục Thuế tỉnh
An Giang
Trên cơ sở phân tích thực trạng, Luận văn đã đề xuất một số giải pháp
đồng bộ, mang tính khả thi cao nhằm hồn thiện cơng tác thanh tra thuế tại
Cục Thuế tỉnh An Giang như sau:
*Nhóm giải pháp về tổ chức cán bộ và nguồn nhân lực:
- Tăng cường lực lượng cho bộ phận thanh tra thuế:
- Nâng cao trình độ chun mơn và đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ thanh
tra thuế.
- Phát triển nguồn nhân lực trong ngành Thuế tỉnh An Giang nói chung và
tại phịng thanh tra nói riêng.

- Làm tốt cơng tác ln phiên cơng việc và chuyển đổi vị trí cơng tác.
- Tăng cường công tác kiểm tra nội bộ ngành và xử lý nghiêm minh các hành
vi vi phạm kỷ luật ngành và pháp luật Nhà nước.
* Nhóm giải pháp về chun mơn - nghiệp vụ:
- Xây dựng, hồn thiện cơ sở dữ liệu người nộp thuế phục vụ hiệu quả cho
công tác thanh tra.
- Tăng cường công tác lập đề cương kế hoạch thanh tra, kiểm tra.
- Hoàn thiện các kỹ năng thanh tra thuế.


- Một số giải pháp cụ thể khi thực hiện thanh tra thuế một số doanh nghiệp,
lĩnh vực đă ̣c biê ̣t như: Doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp xây dựng lắp đặt, doanh
nghiệp kinh doanh bất động sản.
- Hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa bộ phận kiểm tra thuế với các bộ phận
khác, các Chi cục Thuế trong nội bộ cơ quan th́ .
* Nhóm giải pháp khác:
- Hồn thiện cơ sở vật chất và các điều kiện cần thiết khác phu ̣c vu ̣ công tác
thanh tra thuế
- Chủ động làm tốt công tác phối hợp các ngành có liên quan trong cơng tác
thanh tra thuế.
Các kiến nghị:
* Kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ:
- Bổ sung thẩm quyền cho cơ quan thuế: Giao chức năng điều tra về thuế và
có thẩm quyền tạm giữ người cho cơ quan thuế, đồng thời có kế hoạch đào tạo nâng
cao năng lực cho đội ngũ cán bộ. Thêm vào đó, cầ n hoàn thiện các quy định pháp lý
về kiểm soát giao dịch trong kinh doanh của người nộp thuế.
- Hoàn thiện chế tài xử lý vi phạm về thuế.
- Sửa đổi các quy định về cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế .
Theo đó, cầ n sửa đổ i quy trin
̀ h về triǹ h tự áp du ̣ng các biê ̣n pháp cưỡng chế thi hành

quyế t đinh
̣ hành chin
́ h thuế.
- Đổi mới căn bản chế độ tiền lương đối với công chức ngành Thuế.
- Chế độ đãi ngộ hợp lý đối với công chức làm công tác thanh tra Thuế.
* Kiến nghị với Bộ Tài chính:
- Có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời đối với các văn bản lập quy, quy
phạm pháp luật mới ban hành.


- Kiến nghị Chính phủ về mức lương, chế độ đãi ngộ cho công chức làm
công tác thanh tra Thuế.
* Kiến nghị với Tổng cục Thuế:
- Kịp thời có văn bản hướng dẫn, trả lời các vướng mắc của các Cục Thuế
khi các Cục Thuế có văn bản xin ý kiến hướng dẫn thực hiện.
- Tổ chức đào tạo và đào tạo lại kiến thức kế toán; đào tạo kỹ năng thanh tra,
kiểm tra thuế cho tất cả các cán bộ thanh tra, kiểm tra thuế.
- Rà soát, tổng kết, đánh giá để hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung các quy trình
nghiệp vụ quản lý thuế, đảm bảo đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
- Kịp thời triển khai và cập nhật các chương trình quản lý thuế, cơ sở dữ liệu
người nộp thuế phù hợp các văn bản hướng dẫn về thuế hiện hành.
* Kiến nghị với Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang:
- Có văn bản chỉ đạo các cơ quan thông tin đại chúng tăng cường giáo dục
pháp luật thuế để nâng cao ý thức tuân thủ của Người nộp thuế; các Sở, ban, ngành
có liên quan như Viện kiểm sốt, Cơng an, Tồ án,… hỗ trợ tốt, phối hợp chặt chẽ
với cơ quan thuế.
- Có văn bản chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư tham khảo ý kiến của Cục Thuế
về hình thức và mức độ ưu đãi thuế trước khi đề xuất Ủy ban nhân dân tỉnh cấp
Giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư cho doanh nghiệp.
Bằng quá trin

̀ h nghiên cứu và qua thực tế làm việc tại cơ quan thuế trong thời
gian vừa qua, tác giả luận văn “Hồn thiện cơng tác thanh tra thuế tại Cục thuế tỉnh
An Giang ” đã đạt được các kết quả chủ yếu qua Luận văn như sau:
Thứ nhất, Luận văn đã hê ̣ thố ng hóa những vấ n đề lý luận cơ bản về thanh
tra thuế đố i với doanh nghiê ̣p như : Khái niệm, đặc điểm và phương pháp thanh tra
thuế; các tiêu chí đánh giá kết quả thanh tra thuế; các nhân tố ảnh hưởng đến thanh
tra thuế; nội dung của thanh tra thuế,...
Thứ hai, Luận văn đã đánh giá thực trạng công tác thanh tra thuế tại Cục


thuế tỉnh An Giang, chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân hạn
chế trong hoạt động thanh tra thuế của Cục thuế An Giang.
Thứ ba, Luận văn đã đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác
thanh tra tại Cục thuế tỉnh An Giang . Ngoài ra , Luâ ̣n văn còn kiến nghị các cơ
quan cấp trên mô ̣t số giải pháp điề u kiê ̣n nhằ m góp phầ n nâng cao hiê ̣u quả công
tác thanh tra thuế như : Giao thêm thẩ m quyề n cho cơ quan thuế , đở i mới chính
sách tiền lương và thu nhập đối với cơng chức nhà nước , hồn thiện chế độ đãi ngộ
đố i với công chức thanh tra thuế ,...
Sau cùng, kết quả nghiên cứu trên là nguồn dữ liệu đáng tin cậy khi thực
hiện các giải pháp hoàn thiện công tác thanh tra thuế đối với doanh nghiệp tại Cục
Thuế tỉnh An Giang để hoạt động thanh tra thuế tại Cục Thuế tỉnh An Giang ngày
càng tốt hơn.