Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (669.38 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

VĂN MẪU LỚP 9

PHÂN TÍCH BỨC TRANH THIÊN NHIÊN

TRONG BÀI THƠ ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ

Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá mà Học247 giới
thiệu dưới đây sẽ giúp các em thấy được bức tranh thiên nhiên đẹp, rộng lớn, lộng lẫy của
vùng Hạ Long thơ mộng. Đồng thời, dàn bài chi tiết và bài văn mẫu này sẽ giúp các em định
hướng được cách phân tích một phẩm văn học. Mời các em cùng tham khảo!

A.SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý

B. DÀN BÀI CHI TIẾT 
1. Mở bài

- Huy Cận là nhà thơ nổi tiếng trong phong trào Thơ mới. Sau Cách mạng thơ Huy Cận tràn
đầy niềm vui, niềm tin yêu cuộc sống mới.

- Thiên nhiên vũ trụ là nguồn cảm hứng dồi dào trong thơ Huy Cận và nó mang những nét
đẹp riêng. Trong đó có bài thơ Đồn thuyền đánh cá.

2. Thân bài

a. Cảnh hồng hơn trên biển

- Mở đầu bài thơ là cảnh hồng hơn.

- Cảnh mặt trời lặn được miêu tả thật độc đáo và ấn tượng:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Sóng đã cài then đêm sập cửa

- Nghệ thuật so sánh nhân hóa cho thấy cảnh biển hồng hơn vơ cùng tráng lệ, hùng vĩ. Mặt
trời được ví như một hịn lửa khổng lồ đang từ từ lặn xuống. Trong hình ảnh liên tưởng này,
vũ trụ như một ngôi nhà lớn, với đêm buông xuống là tấm cửa khổng lồ, những lượn sóng là
then cửa. Chi tiết Mặt trời xuống biển có thể gây ra sự thắc mắc của người đọc vì bài thơ tả
cảnh đồn thuyền đánh cá ở vùng biển miền Bắc, mà ở bờ biển nước ta, trừ vùng Tây Nam
thường chỉ thấy cảnh mặt trời mọc trên biển chứ không thể thấy cảnh mặt trời lặn xuống
biển. Thực ra hình ảnh mặt trời xuống biển là được nhìn từ trên con thuyền đang ra biển
hoặc từ một hòn đảo vào lúc hồng hơn, nhìn về phía tây, qua một khoảng biển thì vẫn có
thể thấy như là mặt trời xuống biển. Với sự quan sát tinh tế nhà thơ đã miêu tả rất thực
chuyển đổi thời khắc giữa ngày và đêm.

- Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi: khơng phải là con thuyền mà là đồn thuyền tấp nập.
Con thuyền khơng nhỏ bé mà kì vĩ, hồ nhập với thiên nhiên, vũ trụ.

b. Cảnh buổi bình minh lên trên biển

- Kết thúc bài thơ là cảnh bình minh “Mặt trời đội biển nhơ màu mới”. Ánh mặt trời sáng
rực, từ từ nhô lên ở phía chân trời xa cảm giác như mặt trời đội biển. Câu thơ với ẩn dụ táo
bạo cho thấy sự tuần hoàn của thời gian, của vũ trụ.

- Cảnh hồng hơn trên biển và cảnh bình minh được đặt ở vị rí mở đầu, kết thúc bài thơ vẽ
ra không gian rộng lớn mà thời gian là nhịp tuần hoàn của vũ trụ.

- Vẻ đẹp rực rỡ của các loại cá, sự giàu có lộng lẫy. Trí tưởng tượng của nhà thơ đã chắp
cánh cho hiện thực, làm giàu thêm, đẹp thêm vẻ đẹp của biển khơi.

=> Đó là cảnh tượng đẹp huy hoàng giữa bầu trời và mặt biển, giữa thiên nhiên và thành
quả lao động.

3. Kết bài

- Bức tranh thiên nhiên trong bài thơ: đẹp, rộng lớn, lộng lẫy.

- Cảm hứng vũ trụ đã mang đến cho bài thơ những hình ảnh thiên nhiên hồnh tráng
C. BÀI VĂN MẪU

Đề bài: Phân tích bức tranh thiên nhiên trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận 
Gợi ý làm bài:

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

của một bức tranh thiên vừa hùng vĩ, tráng lệ, vừa lung linh huyền ảo và rực rỡ tươi sáng
của biển trời bao la.

Trước hết, mở đầu bài thơ là một bức tranh thiên nhiên trên biển vào lúc buổi chiều hoàng
hơn bng xuống thật huy hồng, tráng lệ:

Mặt trời xuống biển như hịn lửa 
Sóng đã cài then đêm sập cửa.

Hình ảnh “mặt trời” được nhân hóa (xuống biển) và so sánh (như hòn lửa) trở nên sống
động, huy hoàng, gần gũi và ấm áp. Đó là tín hiệu của sự vận động, chảy trôi của thời gian,
báo hiệu thời khắc của ngày tàn đêm đến. “Sóng” và “đêm” cũng được nhân hóa với hành
động “cài then”, “sập cửa”. Vũ trụ được hình dung như một ngơi nhà lớn đang vào đêm với
động tác như con người: tắt lửa, cài then, sập cửa. Màn đêm như là tấm cửa khổng lồ đã sập
xuống, còn những con sóng lượn là cái then cài. Thiên nhiên như dọn dẹp để nghỉ ngơi sau
một chu trình hoạt động. Cảnh thật đẹp, diễm lệ, xuất phát từ cảm hứng vũ trụ mạnh mẽ, có
phần thi vị lãng mạn hóa.

Theo nhịp bước vận động của thời gian, của một chuyến hành trình tiến ra khơi xa của đoàn
thuyền đánh cá, mọi vẻ đẹp và sự giàu có trù phú của biển cả như dần hiện hình, nổi sắc
dưới ống kính quay chậm của nhà thơ. Các lồi cá biển được liệt kê ra như biểu trưng cho sự

giàu đẹp của biển Đông mà thiên nhiên đã ban tặng cho con người:

Cá thu biển Đơng như đồn thoi 
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.

Những đàn cá thu được so sánh “như thoi đưa”, có tác dụng diễn tả cá ở biển Đông thật
nhiều, thật đông và bơi nhanh như thoi đưa vậy. Và chính các lồi cá tôm, thủy sản ở dưới
biển ấy, đã làm nên những “luồng sáng”, sự sống của biển cả thiên nhiên. Và sau khi đã đưa
chiếc thuyền tiến ra khơi xa, quăng lưới bủa vây đánh bắt cá thì tất cả cảnh đẹp giàu có và
hết sức thơ mộng của biển cả như thu lại vào trong tầm mắt của người ngư dân trên khoang
thuyền:

Cá nhụ cá chim cùng cá đé 
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng 
Cái đi em quẫy trăng vàng chóe

Đêm thở sao lùa: nước Hạ Long.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

vàng chóe. Những con cá song hiện lên như những ngọn đuốc đen hồng đang bơi trong
luồng nước dưới ánh trăng đêm. Những đàn cá tung tăng, bơi lội quẫy đuôi làm cho ánh
trăng in xuống mặt nước như bị tan ra thành biển trăng “vàng chóe”. Câu thơ cuối qua phép
nhân hóa, khiến cho thấy vũ trụ hiện lên như một người khổng lồ, biển cả như một cái lồng
ngực đang phập phồng những hơi thở đều đặn. Những ánh sao đêm in xuống mặt nước,
thủy triều xơ bóng sao dưới mặt nước mà tạo thành sao lùa nước Hạ Long. Và trong hình
dung của nhà thơ, ấy chính là tiếng thở của đêm, của biển của thiên nhiên sóng nước. Khơng
gian biển cả chao nghiêng vừa như thực, vừa như hư, đậm chất lãng mạn bay bổng.

Và chính sự giàu đẹp của biển đã đem lại cho những nguời ngư dân vùng chài một mùa lao
động bội thu:

Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng. 
Vẩy bạc đi vàng lóe rạng đơng 
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.

Hình ảnh người lao động kéo lưới “xoăn tay” là một nét vẽ tạo hình đầy góc cạnh, khơng chỉ
cho thấy vẻ đẹp gân guốc, cường tráng mạnh mẽ của những bắp thịp trên cánh tay các chàng
thanh niên khỏe mạnh mà còn cho thấy sức nặng như “ngàn cân” của những chùm cá nặng
trĩu, đầy ắp. Ánh nắng hồng của bình minh hịa cùng với sắc màu của cá: “bạc”, “vàng” có tác
dụng tơ đậm thêm sự giàu có và q giá “rừng vàng biển bạc” của biển cả mà thiên nhiên ban
tặng cho con người. Vì thế, con người như càng thấm thía biết ơn trước biển cả quê hương:

Biển cho ta cá như lịng mẹ 
Ni lớn đời ta tự buổi nào.

Nghệ thuật so sánh và nhân hóa vừa cho thấy được tình cảm bao la, vĩ đại, cao cả của người
mẹ biển cả tự nhiên; lại vừa bộc lộ niềm biết ơn sâu sắc của con người ngư dân đối với
người mẹ thiên nhiên, vũ trụ.

Cuối cùng, vẻ đẹp thiên nhiên biển cả hiện lên lung linh, rực rỡ, chan hòa ánh sáng trong
buổi sớm bình minh, cùng với đồn thuyền đánh cá thắng lợi trở về:

Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời 
Mặt trời đội biển nhô màu mới 
Mắt cá huy hồng mn dặm phơi.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

chủ nghĩa xã hội, xây dựng cuộc sống mới sau bao nhiêu năm đọa đầy dưới làn bom, mũi
súng của kẻ thù thực dân.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, nội dung
bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, giỏi về kiến

thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Phạm Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Tốn Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Toán Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho

học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần

Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt

thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các

môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn

phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.