giao an 11 moi

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (129.33 KB, 4 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Tuần:4
Tiết: 13

BÀI CA NGẤT NGƯỞNG

( Nguyễn Công Trứ )

A

/

MỤC TIÊU BÀI HỌC

Giúp Hs:

1/ Về kiến thức:

-Hiểu được phong cách sống của Nguyễn Công Trứ với tính cách một nhà nho và hiểu được vì
sao có thể coi đó là sự thể hiện bản lĩnh cá nhân mang ý nghĩa tích cực.

-Hiểu đúng nghĩa của khái niệm “ngất ngưởng” để không nhầm lẫn với lối sống lập dị của một số
người hiện đại

-Nắm được những tri thức về hát nói là thể thơ dân tộc bắt đầu phổ biến rộng rãi từ thế kỉ XIX.
- Hình tượng nghệ thuật thể hiện khuynh hướng khát vọng tự do, thái độ coi khinh đời ngạo thế
bộc lộ môt cách công khai, sự tự ý thức tài năng, phẩm chất và giá trị bản thân.

- Phong cách trào phúng vừa mang tính chất triết lí có dư âm truyền thống, vừa dự báo tinh thần
thời đại: ý thức về cái tôi.

* Trọng tâm:

Giá trị nghệ thuật đặc sắc trong phong cách ngôn ngữ của NCT.
Cảm hứng ngất ngưởng trong bài thơ.

Nhấn mạnh giọng điệu: bài hát nói viết theo lối tự thuật, tự nhìn nhận và đánh giá bản thân.

Giọng điệu thơ là tự hào sảng khối, tự tin.

2/ Về kĩ năng

Phân tích thơ hát nói theo đặc trưng thể loại

3/ Về thái độ - tình cảm

Có cái nhìn đúng đắn về cách sống ngất ngưởng của NCT.

B/ CHUẨN BỊ.

Gv: Sgv, Sgk, soạn giảng

Hs: Đọc, tìm hiểu vài nét về Nguyễn Cơng Trứ, soạn bài theo hướng dẫn của GV

C/ HOẠT ĐỘNG DẠY –HỌC.

Hoạt động của GV & HS Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: kiểm tra bài cũ

Mục tiêu: kiểm tra kiến thức cũ, dẫn dắt vào
bài mới

Cách thức tổ chức:
GV: nêu câu hỏi

Hình ảnh bà Tú hiện lên qua bài Thương vợ
ntn? Tấm lòng của ông Tú đối với bà ra sao?

HS: trả lời cá nhân

GV: nhận xét, chốt ý, cho điểm
Giới thiệu bài mới

Hoạt động 2: GV hướng dẫn HS tìm hiểu
chung

Mục tiêu: nắm những nội dung chính về tác
giả- tác phẩm tạo tiền đề cho việc tìm hiểu
bài thơ

Cách thức tổ chức:

I. Tìm hiểu chung
1/Tác giả- tác phẩm
a/ Tác giả

- NCT ( 1778 – 1858 ), xuất thân trong
một gia đình Nho học, người làng Uy
Viễn, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.
- 1819 thi đỗ giải nguyên và được bổ
nhiệm làm quan.

- Là người có tài năng và nhiệt huyết trên
nhiều lĩnh vực: văn hoá, xã hội, kinh tế,
quân sự.Là người sáng lập ra hai huyện
Kim Sơn và Tiền Hải.

- Con đường làm quan không bằng phẳng.

b/ Tác phẩm

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

GV: Dựa vào tiểu dẫn trình bày những nét 
chính về Nguyễn Cơng Trứ.

HS: dựa sgk và trình bày những nét chính.
Gv cung cấp thêm cho HS những nét chính về
cuộc đời NCT - một người có chí lớn, chí “kinh
bang tế thế” ( trị nước giúp đời), tung hoành
ngang dọc.

GV: Nêu những nét chính về sự nghiệp sáng 
tác của NCT ? Em biết gì về thể loại hát nói?

HS: Trình bày sự nghiêp sáng tác.

Hát nói:Là một trong những thể điệu của ca trù.
Một bài hát nói gồm hai phần: phần mưỡu và
hát nói.

GV: bổ sung, Chốt ý.

Giới thiệu cho hs biết về nhà nho cùng với quan
niệm đạo đức nhân cách và cách hành xử của
họ trong quá khứ, đặc biệt là quan niệm về lễ
và danh giáo của nhà nho.

Hoạt đợng 3: hướng dẫn tìm hiểu nợi dung 
văn bản

Mục tiêu: nắm nội dung và nghệ thuật của
bài thơ

Hình ảnh ơng ngất ngưởng.
Cách thức tổ chức:

GV: Gọi hs đọc bài và định hướng tìm hiểu..

- Từ “ngất ngưởng” xuất hiện mấy lần?
HS: Xuất hiện 5 lần,

- Nghĩa thực của từ “ngất ngưởng” là gì?
HS: Trạng thái của một đồ vật có chiều cao
trong tư thế ngả nghiêng, khơng vững chắc, lúc
lắc, chơng chênh, gây khó chịu cho mọi người .

GV: Ở đây tác giả dùng từ ngất ngưởng với ý
gì?

HS: Đọc đoạn đầu và nêu suy nghĩ bản thân.
Giảng. Trên cơ sở ý thức về tài năng và nhân
cách của bản thân, NCT trong “bài ca ngất
ngưởng” khoe sự ngang tàng, sự phá cách trong
lối sống của ơng, lối sống ít phù hợp với khuôn
khổ của đạo Nho. Ngất ngưởng đối lập với lễ,
danh giáo.

GV: Trong thời gian làm quan, NCT đã thể
hiện thái độ “ngất ngưởng” của mình như thế

nào?

HS: Trả lời cá nhân

Giảng. Điều này được NCT thể hiện rất nhiều
trong các tp của ông, như: ông cho rằng kẻ làm

2/ Bài thơ

-Thời điểm sáng tác: Sau năm 1848, là
năm ông cáo quan về hưu.

-Thể loại: Hát nói là một thể loại hỗn hợp
dùng để diễn xướng gắn với âm nhạc. Nó
gồm cả thơ, nhạc và lời nói.

II/ Đọc – hiểu văn bản

1. Cảm hứng chủ đạo của bài thơ

Từ “ngất ngưởng” xuất hiện 5 lần. “Ngất
ngưởng” chính là sự ngang tàng, phá cách,
phá vỡ khuôn mẫu hành vi “khắc kỉ, phục
lễ” của nhà nho để hình thành một lối sống
thật hơn, dám khẳng định chính mình,
khẳng định bản lĩnh cá nhân bắt nguồn từ
ý thức về tài năng và nhân cách của bản
thân.

 Đó chính là nội dung xun suốt tồn bộ

tác phẩm, làm nổi bật cá tính con người
ơng.

2/Hồn cảnh và mội trường ngất ngưởng
a/Ngất ngưởng tại triều.

- Câu 1 “Vũ trụ …phận sự”: Mọi việc
trong trời đất chẳng có việc nào không
phải là phận sự của ta.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

trai là phải mang lấy cái nợ và phải tung hoành
ngang dọc để trả cho trọn cái nợ ấy

Tuy nhiên, đối với NCT, công danh không chỉ
là vinh mà còn là nợ, là trách nhiệm, vì vậy ông
coi đó là sự dấn thân tự nguyện đem tự do, tài
hoa nhốt vào vòng trói buộc

GV: Vậy tại sao ông coi việc làm quan là mất
tự do vậy mà vẫn ra làm quan?

HS: Vì ơng coi việc làm quan là một điều kiện,
một phương tiện để thể hiện hồi bão

Giảng bình, chốt ý.

GV: Em có nhận xét gì về nghệ thuật được sử
dụng ở đây?

HS: nêu những nét nghệ thuật chủ yếu. TÁc
dụng.

GV: nhận xét, chốt.

Chuyển ý : không chỉ ngất ngưởng tại triều mà
ngay cả khi về hưu ông cũng ngất ngưởng.

GV: Thái độ ngất ngưởng của Nguyễn Công 
Trứ lúc này như thế nào so với lúc ông đang 
làm quan tại triều?

HS: đậm nét hơn, vì đã được “tháo củi sổ lòng”
thốt khỏi chốn quan trường.

GV: Ngày “đơ mơn giải tổ” của ơng có gì đặc 
biệt?

HS: Cỡi bò vàng, đeo đạc ngựa.

Giảng bình: về hình ảnh bị vàng đeo đạc 
ngựa

GV: Đó có phải là cách sống tự cao tự đại, lập
dị khác người của ông không?

HS: trao đổi nhanh trả lời
Giảng, chốt ý.

GV: Hai câu 9- 10 gợi cho em suy nghĩ gì?

HS: nêu suy nghĩ

trách nhiệm và tài năng của bản thân.

- Câu 2 “ơng Hi văn tài…vào lồng”

 Ơng coi việc nhập thế làm quan như một

trói buộc, giam hãm vào lồng. phù hợp

với nhân cách của ông

-Câu 3, 4, 5, 6 Liệt kê tất cả các sự việc
lớn nhỏ, các chức phận ông đã trải
qua.Thái độ tự tôn cá nhân một cách độc
đáo, một cách chơi ngơng.

 Ơng có tài năng thực sự và tận tâm với

sự nghiệp, không hề luồn cúi để vinh thân
phì gia.

+ Nghệ thuật: Hệ thống từ Hán Việt uy
nghiêm trang trọng, âm điệu nhịp nhàng,
nhiều điệp ngữ  khẳng định tài năng lỗi

lạc, địa vị xã hội vẻ vang, xứng đáng một
con người xuất chúng.

b. Khi đô môn giải tổ.

-Câu 7, 8 : Năm cáo quan là một sự kiện
lạ, phong cách khác người “ Đạc ngựa bò
vàng đeo ngất ngưởng”.Trêu ngươi khinh
thị cả thế gian kinh kì.Bức chân dung trào
lộng nhưng độc đáo, đáng yêu.

-Câu 9 – 12: Cách sống phóng khống,
thảnh thơi.Dẫn các cơ gái trẻ lên chơi
chùa, đi hát ả đào và tự đánh giá cao các
việc làm ấy.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

GV: Câu 13-16 nói lên quan niệm sống nào 
của ông?

HS: dựa vào sgk nêu lên quan niệm sống.

Giảng : Một nhân cách, một bản lĩnh cao, chấp
tất cả, không để luỵ và khinh tất cả những gì
của thói thường.

GV: Theo NCT điều quan trọng nhất đối với 
kẻ nam nhi là gì?

HS: nghĩa vua tơi.

GV: giảng về quan niệm làm trai của NCT

Khi làm quan trong triều, ông cũng khơng chấp

nhận sự khom lưng, uốn gối hay thói quỵ luỵ
thường thấy “ trong triều ai…như ông”

Hoạt động 3:Tìm hiểu về nghệ thuật

Mục tiêu: nắm được đặc sắc của thể loại hát
nói