<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 1

<b>VĂN MẪU LỚP 11 </b>

<b>ĐỀ</b>

<b>BÀI:</b>

<b> CH</b>

<b>Ấ</b>

<b>T LI</b>

<b>Ệ</b>

<b>U </b>

<b>DÂN GIAN ĐƯỢ</b>

<b>C TH</b>

<b>Ể</b>

<b> HI</b>

<b>ỆN TRONG BÀI THƠ TƯƠNG TƯ </b>

<b>C</b>

<b>Ủ</b>

<b>A NGUY</b>

<b>ỄN BÍNH</b>

<b>A.</b> <b>SƠ ĐỒ TĨM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B.</b> <b>DÀN BÀI CHI TIẾT </b>
<b>1.</b> <b>Mở bài </b>

- Giới thiệu vềnhà thơ Nguyễn Bính và bàithơ Tương tư

- Dẫn dắt vào vấn đề: chất liệu dân gian được thể hiện trong bài thơ Tương tư

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 2
- Khái qt chung

• Xuất xứ: trích từtác phẩm “L<i>ỡbước sang ngang”</i>
• Thểthơ: Thơ lục bát truyền thống

• Bố cục:

o 4 câu đầu: khái quát nỗi lòng tương tư

o 12 câu tiếp: Những trạng thái của tương tư

o 4 câu cuối: ước vọng tình yêu xa xơi

- Nội dung

• Thểthơ: lục bát truyền thống

• Đềtài quen thuộc: tương tưvà nỗi nhớ, ước nguyện chân thành trong tình u
• Dùng chất liệu ngơn từ:

o Địa danh (ThơnĐồi, thơn Đơng)

o Thành ngữ(chín nhớmười mong)
o Số từ (một, chín, mười)

o Cách tổ chức lời thơ độc đáo: đẩy đối tượng vềhai đầu câu thơ tạo khoảng cách

xa (Một người…một người) giữa họlà nhịp cầu“<i>chín nhớmười mong”</i>

o Đại từ phiếm chỉ “ai” ý nhị,duyên dáng, kín đáo (Biết cho ai hỏi aingười biết

cho…) ... Tất cả các cách diễnđạt từca dao dân ca ấy hòa quyện vào từng câu
thơ, ý thơ hết sức nhuần nhị.

• Cấu trúc câu trùngđiệp, cách ngắt nhịp truyền thống (Gió mưa là…Tương tư là…,
Nhà emcó…Nhà anh có……)

• Phép điệp và phép đối quen thuộc của ca dao: (Ngày qua ngày lại qua ngày…)
• Hình ảnh quen thuộc: trầu cau….

• Giọng điệu: Là giọng kể lể, giọng của điệu nói (Bảo rằng…, Đã đành…, Nhưngđây…,
Có…mấy mà…)

<b>3.</b> <b>Kết bài: </b>

- Cảm nhận, nhận xét chung về vấn đề

- Mở rộng vấn đề bằng suy nghĩ và liên tưởng của mỗi cá nhân

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 3
Trong khi hầu hết các nhà Thơ mới – theo nhận xét của Hoài Thanh "<i>đều đội lên đầu </i>

<i>dăm bảy nhà thơ Pháp"</i>thì Nguyễn Bính đã tìm một lối đi riêng, trở về với văn hóa dân

gian, với những câu hát cửa đình, rặng mồng tơi, bến đò , cây đa, bến nước.... Ông đã trở
thành "ch<i>ủ</i> <i>soái"</i> của trường phái "<i>thơ mới dân gian"</i> gồm Anh Thơ, Đoàn Văn Cừ, Bàng
Bá Lân. Và cũng như các nhà Thơ mới khác, thơ Nguyễn Bính có tiếng hát tình u song
khơng mãnh liệt, dữ dội như tình yêu trong thơ Xuân Diệu, khơng tang thương như thơ
tình Hàn Mặc Tử. Tình yêu trong thơ Nguyễn Bính chân thật và mộc mạc như tình yêu

của người bình dân trong ca dao. Bài thơ "<i>Tương tư"</i> rất tiêu biểu cho hồn thơ và giọng

thơ Nguyễn Bính trong lĩnh vực thơ tình. Bài thơ là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa nét

truyền thống và hiện đại, vừa chứa những nét dân gian chân chất vừa mang trong mình
cái hồn thơ mới.

Trong dòng Thơ Mới 1930-1945 ,"<i>Tương tư</i>" của Nguyễn Bính có phong cách cổđiển

dân dã ở cả thi liệu, thểthơ, đềtài. Nếu như thơ Xuân Diệu mới lạtrong màu sắc phương
Tây, Hàn Mặc Tửsiêu thực trong thơ Điên... Nguyễn Bính tinh rịng chất ca dao .Nét truyền
thống trước hết thể hiện ở ngay thểthơ- thể lục bát, đây là thểthơ truyền thống do người
Việt Nam sáng tạo nên. Nguyễn Bính vận dụng cách ngắt nhịp đều đặn, hài hoà như ca

dao truyền thống. Đó là nhịp chẵn 2/2/2; 2/4( câu lục ) và 2/2/2/2; 4/4 ( câu bát )

thường thấy của ca dao:

<i>"Thơn Đồi / ngồi nhớ/ thơn Đơng</i>

<i>Một người / chín nhớ/ mười mong / một người" </i>

Vềđềtài, bài thơ là nỗi nhớ, tương tư trong tình yêucủa chàng trai dành cho người

con gái. Đây là đềtài thường thấy trong ca dao.

<i>Nhớ ai khổ sở thế nầy </i>

<i>Nhớ ai, ai nhớ, đêm ngày nhớ ai </i>
<i>Nhớai, ai có nhớ ai </i>

<i>Nhớ sao da diết, biết có ai nhớmình</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 4
<i>Khăn rơi xuống đất </i>

<i>Khăn thương nhớ ai </i>

<i>Khăn vắt lên vai</i>
<i>Khăn thương nhớ ai </i>

<i>Khăn chùi nước mắt </i>

(Ca dao)

Thơ lục bát của Nguyễn Bính cũng rất tựnhiên, mượt mà, khơng gị ép nhưng cũng
khơng rơi vào diễn ca, vần vè, dễdãi. Bởi thể lục bát dường như đã nhuyễn vào hồn thơ

Nguyễn Bính. Theo thi sĩ Mộng Tuyết thì Nguyễn Bính làm thơ lục bát rất dễdàng: <i>"Bính </i>

<i>viết lục bát nhanh như văn xi</i>". Đọc thơ Nguyễn Bính, ta như được thưởng thức những

khúc nhạc êm dịu của ca dao:

<i>Gió mưa là bệnh của trời, </i>

<i>Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng.</i>
<i>Hai thôn chung lại một làng,</i>

<i>Cớsao bên ấy chẳng sang bên này?</i>
<i>Ngày qua ngày lại qua ngày,</i>

<i>Lá xanh nhuộm đỏthành cây lá vàng.</i>

<i>Bảo rằng cách trởđị giang,</i>

<i>Khơng sang là chẳng đường sang đã đành;</i>
<i>Nhưng đây cách một đầu đình,</i>

<i>Có xa xơi mấy mà tình xa xơi.</i>

Phát huy nhịp điệu trầm buồn, êm ái, mượt mà của thể lục bát, Nguyễn Bính đã tạo

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 5
Về ngôn ngữ, cũng như ngôn ngữ của thơ ca dân gian, ngôn ngữtrong thơ Nguyễn

Bính khơng cầu kì khn sáo mà gần gũi, chân thành. Ta nghe như có tiếng trách móc nhẹ
nhàng đáng yêu của một chàng trai với người mình thương:

<i>Hai thơn chung lại một làng,</i>

<i>Cớsao bên ấy chẳng sang bên này?</i>

<i>Hay những lời kểchân chất: </i>

<i>Nhà em có một giàn giầu, </i>

<i>Nhà anh có một hàng cau liên phịng.</i>

Ngơn ngữthơ của Nguyễn Bính gần gũi với ngơn ngữthơ ca dân gian cịn bởi nó giàu
hình ảnh, màu sắc, nhạc điệu. Nhà thơ đã chọn cho mình cách biểu hiện thế giới tình cảm
trừu tượng thơng qua những sự vật hiện tượng cụ thể xung quanh, những cảnh quan bình

dịnơi thơn dã gần gũi thân quen, đó là thế giới của giàn giầu, hàng cau, mái đình, của làng
quê Việt Nam thân quen, gần gũi.

Một điều đáng chú ý nữa là những từcó vùng mờ nghĩa hết sức đặc sắc của thơ ca
dân gian đã hịa hợp vào "<i>Tương tư</i>" của Nguyễn Bính một cách rất tựnhiên. Những cụm
từphíếm chỉtơi- nàng, Thơn Đồi – thơng Đơng, bên ấy –bên này, bến –đị, hoa –bướm

cùng đại từ phiếm chỉ "ai" rất tế nhị, khó xác định chính xác đối tượng nhưng cũng rất dễ

vận vào bất cứ người nào, làm tăng khả năng khái quát tâm trạng điển hình của nhiều

người, tăng khảnăng đồng cảm giữa những con người khác nhau. Nguyễn Bính đã làm

người đọc phải suy nghĩ vấn vương bởi những câu có từ mờnghĩa:

"<i>Tương tư thức mấy đêm rồi </i>
<i>Biết cho ai biết, ai người biết cho </i>

<i>Hai thôn chung lại một làng</i>

<i>Cớsao bên ấy chẳng sang bên này"</i>

Nguyễn Bính cịn làm tăng sắc thái biểu hiện của ngôn ngữthơ bằng việc sử dụng

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 6
"<i>hoa- bướm" (hoa khuê các, bướ</i>m giang hồ), "<i>trầu- cau" (giàn giầu/ hàng cau liên phòng), </i>

"<i>bến - đò"</i> (Bao giờ bến mới gặp đị).

Nguyễn Bính sử dụng rất thuần thục lối đan chữthường thấy trong thơ ca dân gian,

"<i>chín nhớmười mong" được hốn cả</i>i từthành ngữ " <i>chín nhớmười thương</i>" từthành ngữ
để chàng trai bộc lộ nỗi niềm riêng tư của mình, diễn tả sự xa cách trong tình u, u
người nhưng khơng được gặp người, tình u khơng được đền đáp, thậm chí người ta cịn
chưa biết nên sinh ra nỗi tương tư. Do đó, từ ngữkhơng cịn ý nghĩa thường có của chúng

bởi vì chính khi tư duy theo kiểu đan lồng những từtương hợp thì ý nghĩa của từđã được

nhân lên gấp bội:

<i>"Thơn Đồi ngồi nhớthơn Đơng</i>

<i>Một người chín nhớmười mong một người" </i>

Lối đan chữ<i>"chín nhớmười mong"</i>đã làm tăng nỗi nhớ mong thấp thỏm của chàng
trai đang trong trạng thái " <i>tương tư".</i>

Trong bài thơ, chất dân gian vẫn khơng lấn át được những tình điệu lãng mạn vốn là

sản phẩm đặc thù của thời đại Thơ mới. Nét hiện đại thể hiện rõ nét qua nhịp điệu, hình
ảnh và đặc biệt là cảm xúc –tình cảm cá nhân được bộc lộ trực tiếp.

Trước hết ở nhịp điệu:

Vì mang hơi thở của cái tơi Thơ Mới, lục bát của Nguyễn Bính nhiều khi phá vỡtính
cân xứng hài hồ của lục bát cổ, đặc biệt là về nhịp điệu. Lục bát trong thơ tình Nguyễn

Bính vừa ngắt nhịp theo kiểu truyền thống vừa có những kiểu ngắt nhịp phá cách linh
động diễn tảtâm hồn của nhân vật trữtình và cái tơi trữtình. Tác giả sử dụng kiểu ngắt
nhịp 3/3/2 ởcâu bát làm cho lời thơ sinh động hẳn lên. Nhịp thơ ngắt bất ngờ tạo sự xuất
hiện đột ngột của tình huống:

<i>Bao giờ bến mới gặp đị,</i>

<i>Hoa kh các, / bướm giang hồ /gặp nhau. </i>

Hay sự ngắt nhịp 3/3 trong câu lục biểu thị nỗi chờđợi mòn mỏi của chàng trai:

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 7
<i>Lá xanh nhuộm đỏthành cây lá vàng.</i>

Với lối ngắt nhịp linh hoạt phácách không tuân theo những quy tắc truyền thống mà
tuân theo tần số dao động của tình cảm, Nguyễn Bính đã tạo cho thơ lục bát của ông

những dấu ấn riêng độc đáo khác với ca dao, đem lại những xúc cảm mới mẻ cho người

đọc.

Về việc sử dụng hình ảnh, Nguyễn Bính khơng phải là nhà thơ gây ấn tượng đối với

người đọc bằng những hình ảnh mới lạ như những nhà Thơ Mới khác như Xuân Diệu,

Hàn Mặc Tử, ChếLan Viên. Thơ ông là sự trở về với những hình ảnh gần gũi quen thuộc
trong ca dao với những giàn giầu, hàng cau, làng xóm...nhưng điều đáng chú ý là Nguyễn

Bính sử dụng hình ảnh chất liệu dân dã của ca dao nhưng ơng đã thổi vào đó cái hồn của

Thơ Mới. Trong ca dao hay thơ trung đại, các tác giả lấy thiên nhiên làm cái cớ, ẩn chứa

trong đó lí do, gửi gắm nỗi niềm, ẩn dụcho chàng trai –cơ gái

"<i>Bóng trăng anh tưởng bóng đèn</i>

<i>Bóng cây anh ngỡbóng thuyền em sang" </i>

<i>"Huệ nhớthương Lan, héo vàng xác Huệ</i>
<i>Anh quá thương nàng, trối kệ thị phi" </i>

Còn trong thơ Nguyễn Bính, tác giả thể hiện trực tiếp tình cảm của mình và thiên
nhiên, các hình ảnh thơ để tạo không gian nhân vật sống, không gian quen thuộc ni
dưỡng tình cảm của nhân vật trữtình:

<i>Nắng mưa là bệnh của giời </i>

<i>Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng</i>

Sự thực trong câu thơ đã len vào thứ giọng đậm chất thành thị của con người thời

Âu hóa với đặc điểm dám gọi đích danh sự vật hiện tượng, sự vật, dám chường cái tơi của

mình ra mà giãi bày – một lời giãi bày trần trụi, táo bạo và mãnh liệt. Ngay ởtên nhan đề
bài thơ cũng đã thể hiện rõ ràng: "<i>tương tư</i>" –nó như phơ bày, như khoe lịng mình trước

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 8
"<i>Tương tư</i>" của Nguyễn Bính tuy vẫn đi trên khung truyền thống của dân tộc nhưng
nét mới nhất là nằm ở nội dung. Nguyễn Bính đã làm mới thể thơ lục bát bằng cách sử

dụng từ ngữ, hình ảnh, nhịp điệu mới mẻ, linh động, thấm đẫm cái tình tứThơ Mới. Bên

cạnh đó đó ơng đã thổi "<i>hồn quê</i>" vào bài thơ. Điều này đã làm cho tác phẩm có diện mạo

riêng so với ca dao và các tác phẩm khác trong phong trào Thơ Mới. Nét nổi bật của hồn

quê trong lục bát Nguyễn Bính là thứ hồn quê mang màu sắc cá nhân. Cũng mang "h<i>ồn </i>

<i>quê</i>" nhưng lục bát ca dao nó mang tính phổqt cịn trong thơ lục bát của Nguyễn Bính,
khơng gian đồng q được phủlên cái tâm tư của con người hiện đại. Bài thơ vừa là sự

kết hợp, kế thừa của những yếu tố truyền thống vừa có những nét mới, tiêu biểu cho

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1
Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b>sinh động, nhiều <b>tiện ích thơng minh</b>,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>

<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹnăng sư phạm</b>đến từcác trường Đại học và các

trường chuyên danh tiếng.

<b>I.</b>

<b>Luy</b>

<b>ệ</b>

<b>n Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG:</b>Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm</b> từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa <b>luyện thi THPTQG </b>các mơn: Tốn, NgữVăn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9</b> và <b>luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán</b> các

trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An</i> và các trường Chuyên
khác cùng <i>TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.</i>

<b>II.</b>

<b>Khoá H</b>

<b>ọ</b>

<b>c Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS
lớp 6, 7, 8, 9 yêu thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ởtrường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Toán:</b> Bồi dưỡng 5 phân mơn <b>Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học </b>và <b>Tổ Hợp</b> dành cho

học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: <i>TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn</i>cùng đôi HLV đạt
thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.</b>

<b>Kênh h</b>

<b>ọ</b>

<b>c t</b>

<b>ậ</b>

<b>p mi</b>

<b>ễ</b>

<b>n phí</b>

- <b>HOC247 NET:</b> Website hoc miễn phí các bài học theo <b>chương trình SGK</b> từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV:</b> Kênh <b>Youtube</b> cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, NgữVăn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>V</b></i>

<i><b>ữ</b></i>

<i><b>ng vàng n</b></i>

<i><b>ề</b></i>

<i><b>n t</b></i>

<i><b>ảng, Khai sáng tương lai</b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->