Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (578.7 KB, 8 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>I/ CƠ QUAN SINH DỤC</b>
<b>NAM</b>
Cơ quan sinh dục nam bao gồm tinh
hoàn, ống dẫn tinh, các tuyến sinh dục
<b>A – TINH HỒN (testis)</b>
Tinh hồn là một dơi tuyến hình trứng
nằm trong bìu (Scrotum) nặng chừng
20– 30g , vừa làm nhiệm vụ sinh tinh
vừa có chức năng nội tiết.
Tinh hoàn được bao một bao liên kết rất chắc
màu trắng đục ( tunica albuginca ) gồm 2 lớp:
lớp ngoài là một màng liên kết sợi chắc, lớp
trong là màng liên kết sợi xốp có nhiều mạch
máu.
Bao này dày lên ở bờ sau tinh hoàn và từ đó
phát sinh ra các vách ngăn chia tinh hoàn thành
nhiều thùy ( lobuli testis). Số lượng thùy trong
mỗi tinh hồn có tới 250 – 300, trong đó có các
ống sinh tinh uốn khúc (tubuli seniniferi ) có
chức năng sản sinh tinh trùng.
Mỗi ống sinh tinh dài độ 50 – 80 cm, nhưng
tổng các ống có thể lên tới 200 – 300 m. Các ống sinh tinh nối với các ống thẳng, khi đi
qua khỏi thùy nối tiếp với nhau tạo nên mạng tinh (rele testis) (còn gọi là mạng lưới
Ha-le) nằm trong trung thất tinh hoàn (thể Haimo Highmore).
Từ mạng này tập hợp thành 15 – 20 ống đi (duc-tus efferens) đi vào mào tinh hoàn
(epididymis) nằm ở trên về phía sau tinh hồn. Mỗi ống đi trong mào tinh hoàn cũng là
một ống uốn khúc.
Tất cả đổ vào một ống chung gọi là ống
thụ tinh (ductuscpididymidiy) cũng nằm
trong mào tinh ống này uốn khúc rất nhiều
nên dài tới 6 – 7m và tiếp với ống dẫn tinh
(ductus deferens)
Thành của ống sinh tinh được cấu tạo ở
phía ngồi bởi một lớp cơ trơn. Trong là
một lớp tế bào đặc biệt có khả năng sản
sinh tinh trùng. Ở các ống đi và ống thụ
tinh, tinh trùng được sản sinh đi vào ống
dẫn tinh.
<b>B– ĐƯỜNG DẪN TINH</b>
Tinh trùng được sản sinh trong tinh hoàn, qua các ống thụ tinh ở mào tinh hoàn sẽ theo
ống dẫn tinh đi vào bóng tinh từ đó qua ống phóng tinh và mượn đường niệu đạo để ra
ngoài qua mỗi lần phóng tinh khi
giao hợp.
<i><b>1.Ống dẫn tinh (duc-tus deferens)</b></i>
dài chừng 40-45cm, đi trong thừng
tinh (funifuniculuf fpermaticus) cùng
với các động mạch, tĩnh mạch, và dây
thần kinh liên quan tới tinh hoàn.
Thừng tinh đi qua ống bẹn để vào ổ
bụng.
<i><b>2.Bọng tinh (vesiculae seminales) </b></i>
nằm sau bóng đái, trên tuyến tiền liệt
và bên ngoài phần tận cùng của ống
dẫn tinh. Bọng tinh được coi như ống
dẫn tinh phân hóa thành từ một chồi
bên, làm thành một ống cuộn khúc có
nhiệm vụ trữ tinh trước khi phóng,
ngồi ra cịn làm nhiệm vụ của một
trong những tuyến phụ sinh dục, tiết
ra một chất dịch nhớt hịa trộn với
tinh trùng thành tinh dịch, có tác
dụng kích thích sự hoạt động của tinh
trùng
<i><b>3.Ống phóng tinh (ductus- ejaculatorius) gồm 2 ống dài 2cm tiếp với ống dẫn tinh. </b></i>
Đoạn này đi trong tuyến tiền liệt, đầu trên nhận lỗ đổ vào của bọng tinh, đầu dưới đổ vào
đoạn đầu của niệu đạo. Tinh trùng từ bọng tinh qua ống phóng tinh, vào niệu đạo để ra
ngồi trong lúc phóng tinh khi giao hợp
Tuyến tiền liệt gồm một màng bao bọc, màng này ăn sâu vào tuyến làm thành những
vách chia tuyến thành nhiều ơ. Dịch tiết của tuyến tiền liệt đóng góp khoảng 25% thể tích
tinh dịch và góp phần vào sự vận động và sức sống của tinh trùng. Dịch tiết của tuyến
tiền liệt được đổ vào niệu đạo tiền liệt.
<b>Tuyến tiền liệt: (Prostate)</b>
Bên cạnh chức năng của một tuyến tiết, tuyến tiền liệt còn làm nhiệm vụ của một tổ chức
cơ vì trong đó có các cơ vịng niệu đạo góp phần sự bài xuất nước tiểu trong lúc xuất tinh
khiến nước tiểu và tinh dịch khơng bị hịa trộn.
<b> </b>
Có hai tuyến hành nằm ở hai bên niệu đạo gần tuyến tiền liệt.Mỗi tuyến to bằng hạt ngô
và đổ dịch tiết vào niệu đạo hành xốp bằng một ống tiết. Dịch tiết của tuyến là một chất
kiềm có tác dụng trung hòa dịch acid của nước tiểu trong niệu đạo, qua đó bảo vệ cho
tinh trùng. Tuyến cũng tiết ra dịch nhờn để bôi trơn đầu dương vật và niêm mạc niệu đạo,
thường tiết nhiều trước lúc giao hợp làm cho dễ dàng khi giao hợp.
Dương vật hình trụ trịn tận cùng bởi quy
đầu . Qui đầu dương vật được bao bọc trong
một nếp nửa da nửa niêm mạc có thể di động
được gọi là bao qui đầu. Ở đỉnh quy đầu có
lỗ niệu đạo ngoài. Dương vật là cơ quan
niệu-sinh dục ngồi vừa để dẫn nước tiểu
vừa để phóng tinh dịch.
<b>Về mặt cấu tạo dương vật gồm ba ống hình </b>
trịn nằm song song với nhau, cấu tạo bằng các mơ cương, trong đó có hai ống thể hang
và một ống thể xốp được bao xung quanh bởi ba lớp: lớp cân sâu (cân Buck), lớp mô
dưới da và lớp da.
<b>- Thể hang</b>
Thể hang là ống có mơ cương gồm
nhiều khoảng trống như hang động, chạy
dọc theo chiều dài và nằm phía lưng của
dương vật, bao quanh bởi những lớp cân
trắng Buck cách nhau bằng một màng
chắn.
<b>- Thể xốp</b>
Thể hang cũng như thể xốp đều được bao ngoài bằng một bao thở rất đàn hồi. bao này
phân vách vào trong chia thể nang và thể xốp thành nhiều ơ, chứa các tổ chức cương
cứng. Đó là một dạng biến đổi của hệ mạch có khả năng giãn nở rất mạnh. Khi chứa đầy
máu thì làm các vật cương cứng căng ra và
lớn lên
Bìu là một túi da rất sẫm màu do các lớp của
thành bụng trĩu xuống tạo thành. Nó được chia
thành hai lớp ngăn, mỗi ngăn chứa một tinh
hoàn và một mào tinh. Trong bìu có lớp có
Dartos được tạo nên bởi sợi cơ trơn, sợi đàn hồi
và sợi liên kết, tương tự như một cơ. Bìu cùng
với dương vật là các bộ phận ngoài của cơ quan
sinh dục nam.
<b>II. Cơ Quan Sinh Dục Nữ</b>
Các cơ quan chính trong bộ phận sinh dục phụ
nữ nằm trong phần dưới cùng của bụng xuống
đến đáy chậu, dưới ruột, trước hậu môn.
Khác với cơ quan sinh dục bên ngồi ở nam
phơ bày rõ rệt, những cơ quan sinh dục bên
ngoài ở nữ thường nằm khuất phía dưới, được
che kín bởi lơng hạ bộ và khi đứng thẳng, bởi
phần trên của hai đùi
Gồm 2 phần
- Phần trong: Buồng trứng,dạ con, âm đạo
- Phần ngoài: Âm vật, các môi lớn, môi bé và các tuyến phụ sinh dục
<b>1.Buồng trứng:</b>
Gồm 1 đôi hình bầu dục, vừa làm
nhiệm vụ ngoại tiết (sản xuất ra trứng)
vừa làm nhiệm vụ nội tiết (tiết nội tiết
tố nữ).
Buồng trứng nằm ở hai phía của tử
cung, trong ổ bụng dưới (hố chậu bé),
áp sát vào thành chậu hông và được
cố định bởi các dây chằng
Phần vỏ là nơi có nhiều trứng chín, phần tủy có nhiều mạch máu và mạch bạch
huyết.
Trong thời kỳ phơi thai, hai buồng trứng có khoảng 6 triệu bọc trứng non, khi sinh
còn lại 1 triệu và chỉ cịn 40.000 khi tới tuổi dậy thì. Khi dậy thì, dưới tác dụng của
hormone sinh sản, trứng theo chu kỳ phát triển, chín và rụng. Trong cả đời người nữ, chỉ
có 400 trứng hồn thành chu kỳ và rụng, những trứng khác thường teo nhỏ rồi tan biến.
Ngoài ra, buồng trứng cịn có chức năng tạo ra các hormone điều hòa sinh lý.
<b>2.Ống dẫn trứng</b> :
Ống dẫn trứng(hay vòi trứng)-
fallopian tubes nối tử cung với
buồng trứng (mối bên có một ống
dẫn trứng) và được treo bởi dây
chằng tử cung buồng trứng.Ống
dẫn trứng có chiều dài khoảng 10
cm và nhỏ hơn sợi mỳ.
Nó thực hiện hai nhiệm vụ: (1) là
đường di chuyển của trứng và tinh
trùng, (2) nơi xảy ra sự gặp gỡ của
tinh trùng từ ngoài đi vào và trứng
từ buồng trứng đi ra.
Ống dẫn trứng dài khoảng 10 -12cm, rộng 0,5 - 2 cm, xuất phát từ 2 góc của tử
cung, hướng sang 2 bên hố chậu, đính với hố chậu nhờ dây chằng.
Mỗi ống có đầu thơng với tử cung bằng lỗ hẹp có đường kính 2mm, đầu cịn lại
loe ra hình phễu để đón trứng rụng.
Thành ống dẫn trứng có 4 lớp: lớp ngoài là màng tiết, lớp giữa là các sợi cơ trơn,
lớp dưới niêm mạc và trong cùng là niêm mạc (màng nhày)
<b>3. Dạ con (Uterus)</b>
Tử cung nằm trong chậu hông, sau bàng quang, trước trực tràng, trên âm đạo.
Tử cung là một túi cơ hình quả lê, hơi dẹt trước sau, hơi cong và ngã về phía
trước, đính với hố chậu nhờ các dây chằng tử cung.
Tử cung là nơi để thai làm tổ và phát triển, đồng thời có tác dụng co bóp đẩy thai
ra ngồi khi sinh đẻ.
Khi khơng mang thai tử cung dài khoảng 6 - 7,5 cm, chỗ rộng nhất 4 cm và nặng
khoảng 50 - 60 g. Kích thước và hình dạng của tử cung thay đổi tùy thuộc vào đặc điểm
cấu tạo của cơ thể, vào tuổi và số lần sinh đẻ của người phụ nữ.
Tử cung gồm 3 phần: phần thân, phần eo và phần cổ tử cung.
+ Phần thân rộng nhất, nơi chứa thai
+ Phần eo là phần nhỏ nhất của tử cung, chỉ rộng
khoảng 1 cm.
+ Phần cổ tử cung nối liền với âm đạo
Thành của tử cung được cấu tạo bởi 4 lớp:
ngoài là tổ chức liên kết mỏng.
niêm mạc và trong cùng là lớp niêm mạc nhẵn, có nhiều mạch máu để ni thai, có nhiều
tuyến tiết dịch
<b>4.Âm đạo (Vagina)</b>
Thông với tử cung, là cơ quan
giao hợp dẫn tinh dịch tới tử
cung.
Âm đạo là một ống cơ dài
khoảng 8-10 cm, hơi dẹt theo
hướng trước sau, có khả năng
co dãn đàn hồi rất lớn
Thành của âm đạo được cấu tạo
bởi 2 lớp cơ rất phát triển: lớp
cơ dọc ở bên ngoài và lớp cơ
vịng xoắn ở bên trong. Ngồi
ra cịn có các mơ liên kết, các
sợi đàn hồi và các mạch máu.
Đầu dưới của âm đạo được giới hạn với âm hộ bằng màng trinh.
Màng trinh có những lỗ nhỏ để máu hành kinh chảy qua.
<b>5. Các bộ phận cấu tạo bên ngoài của cơ quan sinh dục nữ</b>
a. Âm vật
b. Môi lớn
c. Môi bé
d.Hành tiền đình
e. Tuyến tiền đình
f.Màng trinh
Âm vật :Là cơ quan sinh dục rất đặc biệt, cơ quan này khơng có một chức năng gì
<b>khác ngồi việc cung cấp khối cảm tình dục,có kích thước chỉ bằng hạt đậu, nằm </b>
gép trong một nếp mô, ở chỗ hai môi bé gặp nhau.
<b>Môi lớn và môi nhỏ</b>
Chỉ cần một cái gương nhỏ bạn có thể nhìn thấy rõ cơ quan sinh dục của
mình.Khu vực sinh dục bên ngồi gọi là âm hộ.. Nhìn vào đây bạn thấy cặp mơi
lớn, bên trong là cặp môi nhỏ. Môi lớn và mơi nhỏ che chở cho hệ sinh dục
Hành tiền đình: là hai thể xốp ở hai bên cửa vào âm đạo. Khi giao hợp nó căng đầy
máu và cũng có chức phận như âm vật
Tuyến tiền đình: là đơi tuyến chùm nằm ở cuối hành tiền đình, có lỗ đổ ra mặt
trong các môi bé, tiết dịch nhờn khi bị kích thích.
Màng trinh có nhiều loại hình khác nhau. Nó là một nếp niêm mạc mọc ra từ
chung quanh âm mơn, che phủ lỗ ngồi của âm đạo, nhưng khơng phải kín bưng
như tang trống. Màng trinh có lỗ để máu kinh hàng tháng thốt ra. Tùy theo hình
dáng của lỗ mà màng trinh có hình dạng khác nhau: lỗ hình trịn nhỏ hay trái xoan,
lỗ hình nửa vịng trịn, hoặc lỗ hình lá, hình bầu dục... Ở lớp niêm mạc màng trinh
có những mao mạch.
<b>6.Tuyến sữa</b>
Bên trong vú là hệ thống sinh sữa gồm các khoang sinh sữa trông như chùm nho
và các ống dẫn hình cây nối vào ống dẫn chính đưa ra đầu vú.
<b>Giải phẩu Người – Trần Xuân Nhĩ – Nguyễn Quang Vinh</b>
<b> />
<b> </b>
<b> />