Phân tích bài ca dao Công cha như núi Thái Sơn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (630.86 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀI VĂN MẪU LỚP 8

PHÂN TÍCH CÂU CA DAO “

CÔNG CHA NHƯ NÚI THÁI SƠN - NGHĨA MẸ

NHƯ NƯỚC TRONG NGUỒN CHẢY RA - MỘT LỊNG THƠ MẸ KÍNH CHA -

CHO TRỊN CHỮ HIẾU MỚI LÀ ĐẠO CON”

A.Sơ đồ tóm tắt gợi ý

B.Dàn bài chi tiết 
1.Mở bài

- Trong kho tàng ca dao Việt Nam có rất nhiều câu hay nói về tình cảm gia đình.
- Nói về cơng ơn của cha mẹ với con cái, câu ca dao sau đây tình ý thật thấm thía:

Cơng cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra 
Một lịng thờ mẹ kính cha

Cho trịn chữ hiếu mới là đạo con.

2.Thân bài

- Ý nghĩa của câu ca dao
+ Công cha như núi Thái Sơn

Thái Sơn là tên một ngọn núi bên Trung Quốc, là một trong năm ngọn núi lớn nhất, mà họ
gọi nó là Ngũ Nhạc.

Ví cơng cha như núi Thái Sơn là ví cơng ơn sinh dưỡng của cha chồng chất như núi non,

sừng sững và bất diệt.

Công ơn của cha hiện hữu thực tế và bất biến trong đời thường, trong xướng máu của từng
đứa con.

+ Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

năm. Đó chưa kể là nguồn thác, nguồn sơng, thì nước ấy mênh mơng tn hịa vào biển cả.
Ví nghĩa mẹ với nước trong nguồn là ví tình mẹ bao la vơ tận, khơng giới hạn, không đo
đếm được. Đúng như câu ca dao:

Chim trời ai dễ đếm lông, 
Nuôi con ai dễ kể công tháng ngày

+ “Đạo”:

Đạo là con đường

Đạo làm con là con đường đúng nhất mà nguowif làm con phải tuân theo cho đúng luân lí
đạo đức xã hội. Con đường ấy là “thờ mẹ, kính cha”

Người ta dùng chữ “đạo” để chỉ một tơn giáo

Mỗi tơn giáo sẽ có người đứng đầu, những điều lệ, những lời răn về đạo đức.

Người theo tơn giáo nào thì thờ người đứng đầu tôn giáo ấy.

Nhiều người thơ cúng Phật, Chúa mà lại khơng thờ cúng cha mẹ thì thật làm lỗi đạo làm
con.

- Làm thế nào để tròn chữ hiếu, tròn đạo làm con?

+ Ở đây, lời khuyên của ơng bà là “thờ mẹ, kính Cha”. Vậy thế nào là thừ mẹ kính cha?
Thờ Mẹ kính Cha không chỉ là chữ dành cho người đã khuất

Khi cha mẹ cịn sống, thờ kính có nghĩa là vâng lời cha mẹ răn dạy, sống đúng đạo nghĩa,
làm tốt những bổn phận của người con.

Khi cha mẹ ốm đau, con cái chăm sóc, dỗ dành. Đó là nguồn sức mạnh tăng thêm sinh lực,
giúp cha mẹ chống chọi với cơn bệnh và vượt qua bệnh tật.

Khi cha mẹ qua đời, con cái cần ma chay chu đáo, tuy không xa hoa, nhưng cần đầy đủ.
Ngày thất, ngày giỗ không quên cúng kiến thành tâm.

Hơn thế, người con có hiếu là người biết sống theo đạo đức của mẹ, cha. Lấy cha mẹ làm
tấm gương để noi theo: sống một đời trong sạch và hữu ích.

3.Kết bài

- Tình cảm và cách cư xử của bản thân mỗi người đối với cha mẹ là thước đo đầu tiên đánh
giá tư cách đạo đức của mỗi con người.

- Nghệ thuật: thể thơ lục bát, những hình ảnh so sánh quen thuộc góp phần thể hiện rõ nội
dung của câu ca dao.

C. Bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê 
Gợi ý làm bài:

Ca dao dân ca là dịng sữa ngọt ngào ni dưỡng chúng ta từ thuở lọt lòng. Dòng sữa tinh
thần ấy lan xa theo hương lúa, cánh cò, trầm bổng ngân nga theo nhịp chèo của con thuyền
xuôi ngược, âu yếm thiết tha như lời ru của mẹ... như khúc hát tâm tình quê hương đã thấm
sâu vào tâm hồn tuổi thơ mỗi người. Em nhớ mãi lời ru của bà của mẹ:

Công cha như núi Thái Sơn

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.

Lời ca dao tuy giản dị mà ý nghĩa thật lớn lao, nó ca ngợi cơng lao trời biển của cha mẹ và
nhắc nhở đạo làm con phải lấy chữ hiếu làm đầu.

Vẫn là thi pháp thường thấy trong ca dao, các tác giả dân gian dùng cách nói ví von để tạo ra
hai hình ảnh cụ thể, song hành với nhau: Công cha đi liền với nghĩa mẹ. Không phải ngẫu
nhiên mà cha ông ta mượn hình ảnh núi Thái Sơn và nước trong nguồn vơ tận để so sánh
với công lao nghĩa mẹ:

Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra

Cha mẹ sinh con ra, nuôi con mau lớn thành người. Tấm lòng cha mẹ dành cho con thật vơ
tận, nó chỉ có thể sánh với núi sông hùng vĩ trường cửu mà thôi. Công cha lớn lao như núi,
cha thức khuya dậy sớm làm lụng vất vả lo cho con có cơm ăn áo mặc, học hành, khôn lớn
thành người. Người cha như chỗ dựa tinh thần và vật chất cho con, cha nâng niu ôm ấp
chăm chút cho con, ai có thể quên cơng lao trời biển ấy. Chín tháng mang nặng rồi đẻ đau,
mẹ chắt chiu từng giọt sữa ngọt ngào nuôi con khôn lớn. Lúc con khỏe mạnh cũng như khi
ốm đau lòng mẹ giành cho con: như biển Thái Bình dạt dào. Khơng có cha mẹ làm sao có
chúng ta được: con có cha mẹ, không ai ở lỗ nẻ mà lên, tục ngữ đã dạy ta bài học đó. Câu ca
dao đã nâng công lao của cha mẹ lên tầm kỳ vĩ sánh với vũ trụ, đất trời. Những hình ảnh tuy

giản dị đơn sơ mà thấm đượm lòng biết ơn vô hạn của con cái với mẹ cha.

Công lao trời biển của cha mẹ sao kể hết bằng lời. Trong những dịng trữ tình hàm súc ấy ẩn
chứa một chân lí ngàn đời, chân lí ấy phải được chuyển hoá thành hành động, hành động
của lịng biết ơn:

Một lịng thờ mẹ kính cha 
Cho trịn chữ hiếu mới là đạo con.

Ơng cha ta dạy kẻ làm con phải: thờ mẹ kính cha phải giữ tròn phận sự của kẻ làm con. Đạo
làm con phải làm tròn chữ hiếu. Hiếu ở đây là hiếu thuận, hiếu nghĩa, là cư xử làm sao cho
kính trọng, u thương. Đó cũng là cách sống, cách thức làm người, lẽ sống của con người.
Với cha mẹ phải thương yêu ngoan ngoãn vâng lời, lúc nhỏ thì chăm ngoan học giỏi, lớn lên
trở thành người cơng dân tốt, đứa con hiếu thuận trong gia đình. Phải tuân theo những cách
thức ứng xử hợp đạo lý. Hai chữ một lòng thể hiện niềm thuỷ chung, son sắt khơng thay đổi.
Luật gia đình của chúng ta ngày nay quy định bậc con cái phải có nghĩa vụ kính trọng cha
mẹ, săn sóc cha mẹ khi già yếu chính là kế tục truyền thống tốt đẹp muôn đời của dân tộc ta
uống nước nhớ nguồn. Những kẻ đi ngược lại đạo lý ấy thì sẽ không bao giờ tốt với ai hết, và
dĩ nhiên kẻ ấy không bao giờ trở thành một công dân tốt cho xã hội. Những kẻ ấy nếu sống ở
trên đời sẽ là những ung nhọt bệnh hoạn của gia đình, xã hội mà chúng ta thường gọi là bất
nhân bất nghĩa.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

cảnh con khinh rẻ cha mẹ, thậm chí đối xử tệ bạc với những người đã sinh ra và ni dưỡng
mình. Những cách sống của những kẻ như vậy phải bị xã hội trừng trị. Bài ca dao đã đánh
thức những kẻ đã và đang sống thiếu lương tri, đồng thời cũng như luồng ánh sáng chiếu rọi
vào trái tim mỗi chúng ta - những đứa con.

Ngày nay chữ hiếu khơng chỉ dừng ở góc độ gia đình, rộng hơn là hiếu với dân, với nước. Có
được như vậy mới nhằm xây dựng một xã hội lành mạnh, đẹp đẽ hơn, mà trước hết phải từ
gia đình sống với nhau hiếu thuận có đạo đức.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh

nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các

trường chuyên danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Tốn Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho

học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần

Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt

thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các

môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn

phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.