<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 1
<b> ĐỀ CƯƠNG CHUYÊN ĐỀ PHÂN LOẠI CÂU THEO MỤC ĐÍCH NĨI ƠN TẬP HK2 MƠN NGỮ VĂN </b>

<b>I. Hệ thống kiến thức theo chuyên đề: </b>
• Câu chia theo mục đích nói gồm:

o Câu nghi vấn
o Câu cầu khiến
o Câu cảm thán
o Câu trần thuật
• Yêu cầu:

o Học sinh cần nắm được đặc điểm hình thức và chức năng của 4 kiểu câu trên.
o Làm hết các bài tập của phần luyện tập trong SGK của mỗi kiểu câu.

o Áp dụng làm bài tập thực hành cơ bản và nâng cao.
• Cụ thể:

<b> STT Kiểu câu</b> <b>Đặc điểm hình thức</b> <b> Chức năng</b>

1 Câu nghi
vấn

- Đặc điểm hình thức: Câu chứa các từ nghi vấn (ai,
gì, nào, thế nào, đâu…); các cặp phụ từ (“có…khơng,
có phải…khơng…”); câu có chứa các tình thái từ (à,
ư, hử, hả, chứ, chăng…); câu có chứa từ “hay” chỉ ý
lựa chọn...

- Khi viết, câu thường kết thúc bằng dấu hỏi chấm.

- Chức năng <b>chính </b>là dùng
để <b>hỏi; </b>và các chức năng
khác (dùng để khẳng định,
phủ định, đe dọa, bộc lộ cảm
xúc…)

2 Câu cầu
khiến

- Đặc điểm hình thức: Câu chứa các từ cầu khiến
như: hãy, chớ, đừng, đi, thôi, nào…hay ngữ điệu cầu
khiến…

- Khi viết, câu thường kết thúc bằng dấu chấm than
nhưng khi ý cầu khiến không được nhấn mạnh thì
kết thúc bằng dấu chấm.

- Chức năng: Dùng để ra
lệnh, yêu cầu, khuyên bảo,
đề nghị…

3 Câu cảm
thán

- Đặc điểm hình thức: Câu có chứa từ ngữ cảm thán
như: ơi, than ôi, hỡi ôi, hỡi ơi, chao ôi; thay, thương
thay, bao, xiết bao…

- Khi viết, câu thường kết thúc bằng dấu chấm than.

- Chức năng: Dùng để bộc lộ
cảm xúc trực tiếp của người
nói (người viết)

4 Câu trần
thuật

- Đặc điểm hình thức: Khơng có đặc điểm của các
kiểu câu trên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 2

<b> STT Kiểu câu</b> <b>Đặc điểm hình thức</b> <b> Chức năng</b>

- Khi viết, câu thường kết thúc bằng dấu chấm
nhưng đơi khi cũng có thể kết thúc bằng dấu chấm
than hoặc dấu chấm lửng…

ngoài ra câu trần thuật còn
dùng để yêu cầu, đề nghị,
bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

<b>II. Bài tập cơ bản và nâng cao: </b>

<b>Bài tập 1: Xác định kiểu câu phân loại theo mục đích nói trong các câu văn sau: </b>

a)<i> Em là ai? Cô gái hay nàng tiên </i>

<i>Em có tuổi hay khơng có tuổi </i>
<i>Mái tóc em đây, hay là mây là suối </i>

<i>Đơi mắt em nhìn hay chớp lửa đêm giơng </i>
<i>Thịt da em hay là sắt là đồng? </i>

<i> (Người con gái Việt Nam) </i>
b) Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi xa cách nhau. (1) Anh nhớ chưa? (2). Anh hứa
đi!(3)

<i> (Cuộc chia tay của những con búp bê) </i>
c) Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh,
phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang.

<i> (Bài học đường đời đầu tiên) </i>
d) Chúng tôi nguyện đem xương thịt của mình theo minh cơng, cùng với thanh gươm thần này báo
đền Tổ quốc!

<i> (Sự tích Hồ Gươm) </i>
<b>Bài tập 2: Phân biệt sự khác nhau trong hai câu nghi vấn (in đậm) sau: </b>

(Mẹ hồi hộp thì thầm vào tai tơi:)
- Con có nhận ra con khơng? (…)

- Con đã nhận ra con chưa? (- Mẹ vẫn hồi hộp.)

<i>(Bức tranh của em gái tôi) </i>
<b>Bài tập 3: Các câu sau có phải là câu nghi vấn khơng? Hãy điền dấu câu thích hợp vào cuối câu.</b>
a) Vua hỏi:

Còn nàng Út đâu ( )
b) Vua hỏi nàng Út đâu ( )

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 3
a) Nhờ bạn đèo về nhà.

b) Mượn bạn cái bút.

c) Bộc lộ cảm xúc trước một bức tranh đẹp.

<b>Bài tập 5: Tìm các câu cầu khiến trong các câu dưới đây và chỉ ra dấu hiệu hình thức của các </b>
<b>câu cầu khiến đó: </b>

a) Đừng cho gió thổi nữa! Đừng cho gió thổi nữa!

<i> (Cây bút thần) </i>
b) Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất khơng khỏi tội chết. Thơi bây giờ nhân trời
chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.

<i> (Thạch Sanh) </i>
c) Đã ăn thịt còn lo liệu thế nào? Mày đừng có làm dại mà bay đầu đi đó, con ạ!

<i> (Em bé thông minh) </i>
d)

<i> Bưởi ơi nghe ta gọi </i>
<i>Đừng làm cao </i>
<i>Đừng trốn tránh </i>
<i>Lên với tao </i>
<i>Vui tiếp nào…! </i>

<i>(Truyện Lương Thế Vinh) </i>

<b>Bài tập 6: Chỉ ra sự khác nhau về hình thức trong các câu cầu khiến sau để thấy sự thay đổi </b>
<b>thái độ của người mẹ: </b>

(1) Mẹ tơi, giọng khản đặc, từ trong màn nói vọng ra:
- Thôi hai đứa liệu mà đem chia đồ chơi ra đi.
(2) - Đem chia đồ chơi ra đi! - Mẹ tôi ra lệnh.

( 3) - Lằng nhằng mãi. Chia ra! - Mẹ tôi quát và giận dữ đi về phía cổng.

<i> (Cuộc chia tay của những con búp bê) </i>
<b>Bài tập 7: Đặt các câu cầu khiến để: </b>

 Nói với bác hàng xóm cho mượn cái thang.
 Nói với mẹ để xin tiền mua sách.

 Nói với bạn để mượn quyển vở.

Chỉ ra những từ ngữ biểu thị những sắc thái khác nhau làm cho câu cầu khiến phù hợp với hoàn cảnh
giao tiếp, phù hợp với quan hệ với người nghe.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 4
a) Khốn nạn! Nhà cháu đã khơng có, dẫu ơng có chửi mắng cũng đến thế thôi.

<i>(Tức nước vỡ bờ) </i>
b) Ha ha! Một lưỡi gươm!

<i> (Sự tích Hồ Gươm) </i>
c) Cứ nghĩ thầy sắp ra đi và tơi khơng cịn được gặp thầy nữa, là tôi quên cả những lúc thầy phạt, thầy
vụt thước kẻ.

Tội nghiệp thầy!

<i> (Buổi học cuối cùng) </i>
d) Ôi! Tai họa lớn của xứ An-dát chúng ta là bao giờ cũng hoãn việc học đến ngày mai.

<i>(Buổi học cuối cùng) </i>
<b>Bài tập 9: Đặt câu cảm thán nhằm bộc lộ cảm xúc trước các sự việc sau: </b>

a) Được điểm 10.
b) Bị điểm kém.

c) Được nhìn thấy một con vật lạ.

<b>Bài tập 10: Những câu trần thuật in đậm dưới đây có gì đặc biệt? Chúng được dùng nhằm mục </b>
<b>đích gì? </b>

a)

- Thơi, em chào cơ ở lại. Chào tất cả các bạn, tôi đi.
(Cuộc chia tay của những con búp bê)

b) - Thôi, tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng được. Nhưng trước khi nhắm mắt tơi khun anh: ở đời
<b>mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà khơng biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình </b>
<b>đấy. </b>

<i> (Bài học đường đời đầu tiên) </i>
<b>Bài tập 11: Viết đoạn văn khoảng 12 câu nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp của Bác Hồ sau khi học </b>
xong bài thơ “Tức cảnh Pác Bó”. Trong đoạn văn có sử dụng một câu cảm thán và một câu nghi vấn
dùng để bộc lộ cảm xúc (gạch chân và chú thích rõ).

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 5
Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b> sinh động, nhiều <b>tiện ích thơng minh</b>,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh </b>
<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm</b> đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

<b>I.</b> <b>Luyện Thi Online </b>

-<b>Luyên thi ĐH, THPT QG:</b> Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm</b> từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa <b>luyện thi THPTQG </b>các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

-<b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9</b> và <b>luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán</b> các

trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An</i> và các trường Chuyên
khác cùng <i>TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.</i>

<b>II. Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

-<b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS

THCS lớp 6, 7, 8, 9 yêu thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

-<b>Bồi dưỡng HSG Toán:</b> Bồi dưỡng 5 phân mơn <b>Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học </b>và <b>Tổ Hợp</b> dành

cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: <i>TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. </i>

<i>Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn</i> cùng đôi

HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.</b> <b>Kênh học tập miễn phí </b>

-<b>HOC247 NET:</b> Website hoc miễn phí các bài học theo <b>chương trình SGK</b> từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả

các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư
liệu tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

-<b>HOC247 TV:</b> Kênh <b>Youtube</b> cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi
miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng
Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->
Phân loại câu theo cấu tạo – Câu ghép - văn mẫu

• 4
• 10
• 28