tieát chöông trình 92 tieát 92 thöïc haønh caùc pheùp tu töø pheùp ñieäp vaø pheùp ñoái i – luyeän taäp veà pheùp ñieäp 1 – tìm hieåu caùc ngöõ lieäu sgk ngöõ lieäu 1 sgk 4 caâu ñaàu “treøo leân caâ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (340.9 KB, 38 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TIEÁT : 92

THỰC HÀNH CÁC PHÉP TU

TỪ:

PHÉP ĐIỆP

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Ngữ liệu 1: (sgk)

• 4 câu đầu

:

“Trèo lên cây bưởi hái hoa

Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

đầu câu lục

“Nụ tầm 
xuân”

cuối câu bát

lặp nguyên vẹn ở

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Ngữ liệu 1: 4 câu thơ đầu

* Nếu thay thế thì:

+ “nuï ” khác “hoa”

=> “nụ tầm xuân” sẽ khác “hoa 
tầm xuân”.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Ngữ liệu

1

:

4 câu thơ đầu

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Ngữ liệu 1:

• 4 câu cuối:

“…Bây giờ em đã có chồng,

Như chim vào lồng như cá mắc câu.

Cá mắc câu biết đâu mà gỡ,

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Ngữ liệu 1: 4 câu cuối:

* “

Cá mắc câu”

-> lặp lại ở đầu câu sau.
* “Chim vào lồng”

-> lặp lại ở đầu câu sau.



Nhằm diễn tả trạng thái

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Ngữ liệu

1

:

4 câu cuối

+ Việc lặp lại hai câu sau để
nhấn mạnh một thực trạng bất
khả kháng.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Ngữ liệu 1:

+ Cách lặp “nụ tầm xuân” nói 
đến sự phát triển của sự vật, 
sự việc theo quy luật.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Ngữ liệu 2:

1- Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng .
 ( Tục ngữ)

2 -Có cơng mài sắt có ngày nên kim.
 (Tục ngữ )

3 -Bà con vì tổ vì tiên không phải vì tiền 
vì gạo.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Ngữ liệu 2:

1 - …thì…,…thì…

2 - Có…., có …

3 - …vì …vì , …vì …vì …

-> Lặp lại từ ngữ có tác dụng so
sánh, hay khẳng định nội dung 2 vế
của mỗi câu tục ngữ .

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Ngữ liệu 2:

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

2 - Định nghóa:

Phép điệp là biện pháp tu từ

lặp lại một yếu tố diễn đạt (

vần,

nhịp, từ, cụm từ, câu..)

,

nhằm

nhấn mạnh, biểu đạt cảm xúc và

ý nghĩa, có khả năng gợi hình

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

2 - Định nghóa:

*

Điệp ngữ có nhiều dạng:
+ Điệp ngữ cách quãng.

+ Điệp ngữ nối tiếp.

+ Điệp ngữ chuyển tiếp (điệp ngữ 
vịng).

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

*

Mô hình của phép điệp

a

+b+c..,

a

+d+e…

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

3 -Vaän dụng

: Phân tích các ví

dụ sau

Ví dụ 1:

“ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy

Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu
Ngàn dâu xanh ngắt một màu

Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai”

(Chinh phụ ngâm)

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

3 - Vận dụng:

* Các từ: thấy, xanh, ngàn dâu 
 -> điệp nhiều lần.

* Cách điệp: chuyển tiếp ( điệp ngữ 
vịng)

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

3 - Vận dụng:

Ví dụ 2:

“Gió đánh cành tre, gioù đập cành tre

Chiếc thuyền anh vẫn le te đợi nàng.”

* Cấu trúc: Gioù …cành tre 
 -> điệp lại 2 lần.

* Cách điệp: ngắt quãng

=> Mặc cho gió rất to, rất nhiều, 
rất mạnh anh vẫn quyết tâm đợi

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

3 - Vận dụng:

Ví dụ 3:

Con bò đang gặm cỏ. Con bò

ngẩng đầu lên. Con bò rống ò ò.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

3 - Vận dụng:

Ví dụ bổ trợ

+ “Anh đi tìm em rất lâu, rất lâu

Cơ gái ở Thạch Kim, Thạch Nhọn

Khăn xanh, khăn xanh phơi đầy lán sớm
 Sách giấy mở tung trắng cả rừng chiều”.
 + “Chuyện kể từ nỗi nhớ sâu xa

Thương em, thương em, thương em biết 
mấy”.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

3 - Vận dụng:

“Những lúc say sưa cũng muốn chừa
Muốn chừa nhưng tính lại hay ưa

Hay ưa nên nỗi không chừa được

Chừa được nhưng mà cũng chẳng chừa”.

(Tố Hữu)

“ Khi tỉnh rượu lúc tàn canh

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

II – LUYỆN TẬP VỀ PHÉP ĐỐI:
 1 – Đọc các ngữ liệu sau:

- Chim có tổ, người có tơng.

(Tục ngữ)

- Đói cho sạch, rách cho thơm.
 (Tục ngữ)

- Người có trí ắt phải nên, nhà có 
nền ắt phải vững

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Ngữ liệu 1:

Mỗi câu có 2 vế đối nhau.
2 vế

đốivề

Số tiếng trong vế
Từ loại (DT, ĐT)

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Ngữ liệu 1:

+ Cách sắp xếp từ ngữ có tính chất đối 
xứng, hài hoà về âm thanh, nhịp điệu. 
 + Sự gắn kết giữa hai vế nhờ sử dụng

các từ trái nghĩa hoặc các từ cùng một 
trường nghĩa.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Ngữ liệu 2:

“ Tiên học lễ: diệt trò tham nhũng.
 Hậu học văn: trừ thói cửa quyền.”

(Câu ca dao báo Giáo dục Thời đại số xuân 2000)

Dòng trên đối nhau với dòng dưới
 + Về từ loại.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Ngữ liệu 3:

“Vân xem trang trọng khác vời,

Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,

Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”
 (Nguyễn Du-Truyện Kiều)

-> Hai vế của câu bát đối nhau .

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Ngữ liệu 4:

“Rắp mượn điền viên vui tuế nguyệt
Trót đem thân thế hẹn tang bồng”
 (Nguyễân Công Trứ)

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

* Mô hình

:

A+B+C A’+B’+C’

Hoặc:

A+ B+ C

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

2 - Định nghóa:

Phép đối là cách sắp đặt từ ngữ

cụm từ và câu ở vị trí cân xứng

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

3 -Vận dụng:

Chỉ ra phép đối trong các câu tục
ngữ sau:

1- Thuốc đắng dã tật, sự thật

mất lòng.

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

3 -Vận dụng:

Câu 1:

“Thuốc đắng dã tật, sự thật

mất lịng.”

Vế 1 đối vế 2
ở:

vần

“

ật

”

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

3 -Vận dụng:

Câu 2:

• “Bán anh em xa, mua láng

giếng gaàn.”

Vế 1 đối

vế 2 qua từ :

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

3 -Vận dụng:

Câu 2:

-> Khơng thể thay thế các từ ngữ 
khác được vì nó sẽ khơng tạo ra sự 
hài hồ về âm thanh.

+ Vần: Sự thống nhất hài hoà về âm

thanh.

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

Phép đối trong tục ngữ 
thường đi đôi với vần, nhịp,

phép điệp từ ngữ và lặp kết cấu 
ngữ pháp.

->

Dùng phép đối trong tục 
ngữ có điều kiện để nêu những 
nhận định khái quát trong một 
khuôn khổ ngắn gọn cô đọng.

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

III – LUYỆN TẬP CHUNG:

1 - Viết một đoạn văn có phép

điệp theo nội dung tự chọn?

2 - Cho vế đối sau em hãy đối

lại?

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

Bài tập 2: (chia nhóm)

Cho vế đối sau em hãy đối

lại?

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

tieát chöông trình 92 tieát 92 thöïc haønh caùc pheùp tu töø pheùp ñieäp vaø pheùp ñoái i – luyeän taäp veà pheùp ñieäp 1 – tìm hieåu caùc ngöõ lieäu sgk ngöõ lieäu 1 sgk 4 caâu ñaàu “treøo leân caâ

<b>PHÉP ĐIỆP </b>

<b>Ngữ liệu 1: (sgk)</b>

•

<b>4 câu đầu</b>

<b>:</b>

<b>Ngữ liệu 1: 4 câu thơ đầu</b>

<b>Ngữ liệu</b>

<b>1</b>

<b>: </b>

<b>4 câu thơ đầu</b>

<b>Ngữ liệu 1:</b>

•

<b>4 câu cuối:</b>

<b>Ngữ liệu 1: 4 câu cuối:</b>

<b>* “</b>



<b>Ngữ liệu</b>

<b>1</b>

<b>: </b>

<b>4 câu cuối</b>

<b>Ngữ liệu 1:</b>

<b>Ngữ liệu 2:</b>

<b>Ngữ liệu 2:</b>

<b>Ngữ liệu 2:</b>

<b>2 - Định nghóa:</b>

<b> </b>

Phép điệp là biện pháp tu từ

lặp lại một yếu tố diễn đạt (

<i>vần, </i>

<i>nhịp, từ, cụm từ, câu..)</i>

<i> , </i>

nhằm

nhấn mạnh, biểu đạt cảm xúc và

ý nghĩa, có khả năng gợi hình

<b>2 - Định nghóa:</b>

<b>*</b>

<b>* </b>

<b>a</b>

+b+c..,

<b>a</b>

+d+e…

<i><b> </b></i>

<b>3 -Vaän dụng</b>

<b>3 - Vận dụng:</b>

<b>3 - Vận dụng:</b>

<b>3 - Vận dụng:</b>

<b>3 - Vận dụng:</b>

<b>3 - Vận dụng:</b>

<b>Ngữ liệu 1:</b>

<b>Ngữ liệu 2:</b>

<b>Ngữ liệu 3:</b>

<b>Ngữ liệu 4:</b>

<b>* Mô hình</b>

:

<b>A+B+C A’+B’+C’</b>

Hoặc:

<b>A+ B+ C</b>

<b>2 - Định nghóa:</b>

Phép đối là cách sắp đặt từ ngữ

cụm từ và câu ở vị trí cân xứng

<b>3 -Vận dụng:</b>

<i><b>1- Thuốc đắng dã tật, sự thật </b></i>

<i><b>mất lòng.</b></i>

<b>3 -Vận dụng:</b>

<i><b>“Thuốc đắng dã tật, sự thật </b></i>

<i><b>mất lịng.”</b></i>

vần

“

<b>ật</b>

<b><sub>”</sub></b>

<b>3 -Vận dụng:</b>

<b>Câu 2:</b>

•

<i><b>“Bán anh em xa, mua láng </b></i>

<i><b>giếng gaàn.”</b></i>

<b>3 -Vận dụng:</b>

<b> Câu 2:</b>

<b>-> </b>

1 - Viết một đoạn văn có phép