Phân tích tám câu thơ giữa đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (711.72 KB, 7 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀI VĂN MẪU LỚP 9

PHÂN TÍCH TÁM CÂU THƠ GIỮA ĐOẠN TRÍCH KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

A. Sơ đồ gợi ý tóm tắt

B. Dàn bài chi tiết 
1. Mở bài

- Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Du:

+ Nguyễn Du (1766 – 1820), là nhà thơ, nhà văn hóa lớn của Việt Nam. 
- Giới thiệu về đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích

+ Đoạn trích nằm ở phần hai (Gia biến và lưu lạc) Truyện Kiều, được viết bằng chữ Nôm.
- Giới thiệu tám câu thơ:

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng 
Tin sương luống những rày trơng mai chờ.

Bên trời góc bể bơ vơ, 
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa cửa hôm mai, 
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?

Sân Lai cách mẩy nắng mưa, 
Có khi gốc tử đã vừa người ôm

+ Tám câu thơ này khắc họa một cách xúc động về nỗi nhớ người yêu, nhớ cha mẹ qua
ngôn ngữ độc thợi nội tâm của chính nhân vật Kiều.

2. Thân bài

- Khái quát về đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

sơng một mình ở lầu Ngưng Bích với tâm trạng cơ đơn buồn tủi.

- Khái quát nội dung tám câu thơ: là nỗi nhớ thương của Kiều về người yêu và cha mẹ.
- Kiều nhớ tới Kim Trọng

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng 
Tin sương luống những rày trông mai chờ.

+ Chữ “tưởng”: hồi tưởng, nhớ lại

+ Nhớ lại đêm thề nguyền dưới trăng: “chén đồng” – chén rượu thề nguyền, đồng lòng, đồng
dạ mà Thúy Kiều và Kim Trọng đã uống dưới ánh trăng.

+ Nhớ về Kim Trọng nên đau đớn hình dung ở Liêu Dương cách trở, xa xôi, chàng không hề
hay biết Kiều đã bán mình chuộc cha mà vẫn đang mong chờ tin tức và Kiều cảm thấy có lỗi:

Bên trời góc bể bơ vơ, 
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.

+ Động từ “gột rửa”: diễn tả tấm lòng thủy chung, mối tình đầu đẹp đẽ khơng thể gột rửa
được.

 Nỗi nhớ người yêu da diết, đau đáu.
- Nỗi nhớ cha mẹ

Xót người tựa cửa hơm mai,

Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?

Sân Lai cách mẩy nắng mưa, 
Có khi gốc tử đã vừa người ôm

+ Nếu nhớ đến Kim Trọng, Kiều “tưởng” thì nhớ đến cha mẹ nàng lại “xót”.
+ Kiều xót khi cha mẹ già yếu mà ngày ngày vẫn tựa cửa ngóng tin con.

+ Thành ngữ “Quạt nồng ấp lạnh” và điển tích “Sân Lai”: nói lên tấm lịng hiếu thảo của Kiều.
+ Nhớ về cha mẹ, Kiều tưởng tượng ra cảnh giờ đây quê nhà đã đổi thay, cha mẹ không ai
chăm sóc, đỡ đần lúc về già.

+ Cụm từ “cách mấy nắng mưa”: vừa nói về thời gian xa cách qua bao mùa mưa nắng vừa
nói lên sự tàn phá của tự nhiên, của nắng mưa đối với con người và cảnh vật.

+ Nhớ về cha mẹ, Kiều luôn nhớ đến công ơn sinh thành, dưỡng dục “Nhớ ơn chín chữ cao
sâu”.

 Kiều là một con người hiếu thảo, thủy chung, vị tha, luôn nghĩ cho người khác trước khi
nghĩ cho mình.

- Lí giải: Kiều nhớ đến người yêu trước khi nhớ đến Kim Trọng

+ Khi đặt chung giữa hai chữ tình và hiếu, Kiều đã tạm yên với chữ hiếu bởi khi bán mình
chuộc cha, Kiều đã phẩn nào đền đáp được công ơn sinh thành, nuôi dưỡng của cha mẹ. Còn
với Kim Trọng, trước khi về Liêu Dương chịu tang chú, chàng đã kỳ vọng rất nhiều vào Kiều.
Nhưng giờ đây, tấm thân của Kiều đã hoen ố, nên nàng càng ân hận và day dứt hơn.

 Điều này hoàn toàn phù hợp với quy luật tâm lí.

 Thể hiện sự tinh tế trong ngịi bút miêu tả tâm lí của Nguyễn Du.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

3. Kết bài

- Nội dung:

+ Đoạn trích thể hiện nỗi nhớ người yêu, nhớ cha mẹ của Kiều.

+ Tấm lòng ca ngợi, trân trọng vẻ đẹp phẩm chất của con người, đặc biệt là người phụ nữ
 Đây là biểu hiện cảm hứng nhân đạo của Nguyễn Du trong Truyện Kiều.

- Nghệ thuật: ngơn ngữ độc thoại nội tâm, hình ảnh, từ ngữ tinh tế.

C. Bài văn mẫu

Đề bài: Phân tích đoạn thơ sau để thấy được vẻ đẹp ở nhân vật Thúy Kiều 
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng

Tin sương luống những rày trông mai chờ. 
Bên trời góc bể bơ vơ,

Tấm son gột rửa bao giờ cho phai. 
Xót người tựa cửa hơm mai, 
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?

Sân Lai cách mẩy nắng mưa, 
Có khi gốc tử đã vừa người ôm

Gợi ý làm bài:

Nguyễn Du là đại thi hào dân tộc, danh nhân văn hóa Thế giới, tên tuổi của ông gắn liền với
tác phẩm “Truyện Kiều” – kiệt tác của văn học Trung đại Việt Nam, ngoài giá trị nội dung sâu
sắc “Truyện Kiều” cịn rất thành cơng về nghệ thuật. Với nghệ thuật tả người qua bút pháp
ước lệ tượng trưng, tả cảnh thiên nhiên qua bút pháp tả và gợi thì nghệ thuật miêu tả nội
tâm nhân vật cũng rất xuất sắc. Tiêu biểu là đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích và điển hình là
tám câu thơ đã khắc họa một cách xúc động về nỗi nhớ người yêu, nhớ bố mẹ của Thúy
Kiều, qua ngôn ngữ độc thoại nội tâm của chính nhân vật.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng 
Tin sương luống những rày trông mai chờ.

Bên trời góc bể bơ vơ, 
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.

Xót người tựa cửa hơm mai, 
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Có khi gốc tử đã vừa người ơm

Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vì sợ “mất cả vốn
lẫn lời” nên đã hứa đợi Kiều bình phục sẽ gả nàng vào nơi tử tế, rồi mụ đưa Kiều ra lầu
Ngưng Bích, thực chất là giam lỏng nàng. Thân gái một mình nơi đất khách quê người Kiều
sống ở lầu Ngưng Bích với tâm trạng cô đơn buồn tủi. Trước mắt nàng chỉ là một không gian
mênh mông rợn ngợp với non xa trăng gần, với những cồn cát bụi bay mù mịt, cịn thời gian
thì tuần hồn khép kín. Không gian và thời gian ấy như giam hãm con người, khiến nàng
càng cảm thấy cô đơn buồn tủi đau đơn, tan nát cõi lòng hơn.

Và tám câu thơ tràn đầy cảm xúc về nỗi nhớ thương người yêu, nhớ cha mẹ của Thúy Kiều.
Trước hết Kiều nhớ đến Kim Trọng.

Tưởng người dưới nguyệt chén đồng, 
Tin sương luống những rày trông mai chờ

Chữ “tưởng” ở đây có nghĩa là hồi tưởng, nhớ lại. Nhớ về Kim Trọng là nhớ về người yêu
nên bao giờ Kiều cũng nhớ về lời thề đôi lứa. “Chén đồng” là chén rượu thề nguyền, đồng
lòng, đồng dạ mà Kiều và Kim Trọng đã uống dưới ánh trăng vằng vặc:

Vầng trăng vằng vặc giữa trời, 
Đinh ninh hai miệng một lời song song.

Vầng trăng kia vẫn còn, chén rượu thề nguyền chưa ráo mà nay tình duyên đã chia cắt đột
ngột. Câu thơ như có nhịp thổn thức của trái tim yêu thương đang rỉ máu.

Nhớ về Kim Trọng, Kiều đau đớn hình dung ra cảnh ở Liêu Dương xa xôi cách trở, Kim
Trọng không hề hay biết Kiều đã bán mình chuộc cha mà vẫn hướng về Kiều chờ tin mà
uổng cơng vơ ích. Càng nhớ chàng bao nhiêu thì Kiều càng thương cho số phận mình bấy
nhiêu:

Bên trời góc bể bơ vơ, 
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.

Thương thân mình bơ vơ trên trời, góc bể, càng nuối tiếc cho mối tình đầu. Câu thơ “Tấm
son gột rửa bao giờ cho phai” có thể hiểu tấm son của Kiều đã bị hoen ố, nàng khơng cịn là
một thiếu nữ phịng kh, nhưng cũng có thể hiểu “tấm son” là tấm lòng chung thủy son sắc
của nàng dành cho Kim Trọng chẳng bao giờ nguôi ngoai. Đặt trong hồn cảnh cơ đơn, Kiều
đã tạm để tấm lịng mình lắng xuống và nhớ đến Kim Trọng. Đó là sự vị tha và tấm lòng
chung thủy của một người.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Xót người tựa cửa hơm mai, 
Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ?

Sân Lai cách mấy nắng mưa, 
Có khi gốc tử đã vừa người ơm.

Kiều xót xa khi bố mẹ đã già yếu mà ngày ngày vẫn tựa cửa ngóng tin con, nàng cịn xót xa
bởi mình khơng tự tay chăm sóc được cha mẹ và hiện thời ai là người chăm nom. Thành ngữ
“Quạt nồng ấp lạnh”, điển cố “sân lai”, “gốc tử” đều nói lên tâm trạng nhớ thương, tấm lịng
hiếu thảo của Kiều.

Nhớ về cha mẹ còn tưởng tượng ra cảnh giờ đây quê nhà đã đổi thay, mà sự đổi thay khiến
nàng lo lắng nhất là “Có khi gốc tử đã vừa người ơm” nghĩa là cha mẹ mỗi ngày thêm một già
yếu nàng thì chẳng thể nào chăm sóc. Cụm từ “cách máy nắng mưa” vừa nói được thời gian
xa cách qua bao mùa mưa nắng vừa nói lên sự tàn phá của tự nhiên, của nắng mưa đối với
con người và cảnh vật, lần nào nhớ về cha mẹ Kiều cũng “nhớ ơn chín chữ cao sâu” và ln
ân hận day dứt vì đã phụ cơng sinh thành ni dưỡng của cha mẹ. Nỗi nhớ của nàng được
gửi gắm vào chiều dài thời gian, chiều sâu không gian bởi vậy mà càng thêm sâu xa. Đến đây
ta hiểu tại sao trong nỗi nhớ thương Kiều lại nhớ Kim Trọng trước cha mẹ sau, phải chăng
trong hai chữ tình hiếu nàng đã tạm yên với chữ hiếu bởi khi bán mình chuộc cha Kiều đã
phần nào đền đáp được công ơn sinh thành nuôi dưỡng của cha mẹ. Còn với Kim Trọng
trước khi về Liêu dương chịu tang chú, chàng đã kỳ vọng vào Kiều biết bao nhiêu.

Giữ vàng giữ ngọc cho hay, 
Cho đành lòng kẻ chân mây với trời.

Vậy là giờ đây, tấm thân Kiều đã bị hoen ố, nàng đã phụ bạc chàng Kim vì thế nàng ln ân
hận, day dứt như một kẻ phụ tình. Nỗi đau ấy cứ xé tâm can nàng khiến nàng luôn nhớ đến
Kim Trọng, nhớ người u trước nhớ cha mẹ sau, điều đó hồn tồn phù hợp với quy luật
tâm lý của Kiều. Đồng thời thể hiện sự tinh tế trong ngòi bút miêu tả tâm lý của Kiều. Đồng
thời thể hiện sự tinh tế trong ngòi bút miêu tả tâm lý của Nguyễn Du. Điều đáng lưu ý là dù
trong hoàn cảnh cơ đơn ở lầu Ngưng Bích Kiều là người đáng thương nhất nhưng trái tim

Kiều đầy yêu thương, nhân hậu và vị tha. Nàng là người tình thủy chung, là người con rất
mực hiếu thảo, thật đáng trân trọng biết bao.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, 
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh 
nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các 
trường chuyên danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây 
dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học. 
- Luyện thi vào lớp 10 chuyên Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên 
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

- Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS
lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho 
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần 
Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt 
thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các 
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn 
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.

Học Toán Online cùng Chuyên Gia

</div>