<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>I. MỤC TIÊU BAØI HỌC:</b>
<i><b>1. Kiến thức:</b></i>

- Đời sống văn hóa của nhân dân ta dưới thời Trần rất phong phú.

- GD. KHKT thời Trần đạt trình độ cao, nhiều cơng trình nghệ thuật tiêu biểu.
<i><b>2. Tư tưởng:</b></i>

Bồi dưỡng ý thức dân tộc, niềm tự hào một thời kỳ lịch sử có văn hóa riêng mang đậm bản sắc
dân tộc.

<i><b>3. Kỹ năng:</b></i>

Giúp học sinh nhìn nhận sự phát triển xã hội và văn hóa qua phương pháp so sánh thời kỳ trước.
<b>II. CHUẨN BỊ:</b>

<i><b>1. Giáo viên: </b></i>

- Tranh ảnh, các thành tựu văn hóa thời Trần.
- Sử dụng các H.35, 36, 37 SGK. chuẩn kiến thức
<i><b>2. Học sinh:</b></i>

- Học bài, đọc trước bài mới.
<b>- Sách giáo khoa, vở, bút… </b>
<b>III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:</b>

<b>TG</b> <b>NỘI DUNG</b> <b>HOẠT ĐỘNG CỦA GV</b> <b>HOẠT ĐỘNG CỦA HS</b>

1’ <i><b>1. Ổn Định</b></i> Kiểm tra sĩ số Lớp trưởng báo cáo

3’ <i><b>2. Kiểm tra bài cũ</b></i>

? Nêu đặc điểm kinh tế thời
Trần sau chiến tranh

- Học sinh trả lời

- Học sinh khác nhận xét
? Trình bày vài nét về xã hội

thời Trần

- Học sinh 2 trả lời
- Học sinh khác nhận xét
1’ <i><b>3. Bài mới:</b></i>

<i><b>* Giới thiệu:</b></i> Ở nước ta chúng ta thấy nền
kinh tế thời Trần sau chiến tranh
vẫn phát triển. Vậy trên lĩnh vực
văn hóa, giáo dục, khoa học nghệ
thuật như thế nào? Đó là nội dung
ma ta sẽ học hơm nay.

Lắng nghe

9’ <b>1. Đời sống văn hóa:</b> <b>Hoạt động 1</b>

Gọi học sinh đọc đoạn 1 SGK. Học sinh đọc

Bài 15 SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ

VĂN HÓA THỜI TRẦN

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Các tín ngưỡng cổ
truyền phổ biến trong
nhân dân

? Thời Trần những tín ngưỡng cổ

truyền được duy trì như thế nào. - Tín ngưỡng cổ truyền phổ
biến trong nhân dân.

? Kể tên một vài tín ngưỡng

trong dân gian. - Thờ tổ tiên, thờ các anh
hùng dân tộc, người có cơng
với đất nước.

? Đạo phật thời Trần so với thời

Lý như thế nào. - Phát triển nhưng không
mạnh bằng.

? Nêu những chi tiết chứng tỏ
đạo phật phát triển.

- Cả đạo phật và nho
giáo đều phát triển.

- Nhiều người đi tu + Chùa
mọc lên nhiều.

Yêu cầu học sinh đọc phần in
nghiên và nêu nhận xét về vị trí
của đạo phật.

- Đạo phật không là quốc
giáo, chùa chiền là trung
tâm sinh hoạt văn hóa.
? So với đạo phật, nho giáo phát

triển như thế nào. - Được nâng cao và chú ý
hơn do nhu cầu xây dựng
Nhà nước của giai cấp thống
trị.

Yêu cầu học sinh đọc đoạn in
nghiên. Để khẳng định vị trí của
đạo nho.

- Học sinh đọc to rõ.

- Hoïc sinh khác nghe và
nêu nhận xét.

- Các hình thức sinh hoạt
văn hóa phổ biến: ca hát,
nhảy múa…

? Các hình thức sinh hoạt văn

hóa diễn ra như thế nào. - Phổ biến và phát triển

khắp nơi như ca hát, nhảy
múa, đấu vật…

- Tập quán sống giản dị.

? Nêu dân chủ tập quán sống

giản dị của nhân dân. - Đi chân dất, quần áo đơn
giản,…

? Nhận xét gì về các hoạt động

văn hóa thời Trần. - Phong phú đa dạng đậm
đà bản sắc dân tộc.

6’ <b>2. Văn học</b> <b>Hoạt động 2</b>

? Văn học thời Trần có đặc điểm
gì.

- Phong phú mang bản sắc
dân tộc chứa đựng lịng u
nước…

Văn học chữ Hán và chữ
Nơm chứa đựng nội dung

? Kể 1 số tác giả và tác phẩm
mà em biết.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

phong phú làm rạng rỡ
văn hóa Đại Việt.

- Phú sông BĐ (THS).
GV giới thiệu vài nét về tác giả,

tác phẩm văn học thời Trần.
9’ <b>3. Giáo dục và khoa</b>

<b>hoïc kỹ thuật</b>
- Giáo dục:

<b>Hoạt động 3</b>

? Nêu những chi tiết chứng tỏ
nhà Trần quan tâm đến giáo dục.

+ Mở nhiều trường học. - Mở rộng quốc tử giám,

nhiều trường học.
+ Tổ chức thi cử chặt

chẽ, thường xuyên.

- Tổ chức các kỳ thi.

+ Lập quốc sử viện. - Lập quốc sử viện.

+ 1672 Bộ “ĐVSKX” ra
đời.

? Quốc sử viện có nhiệm vụ gì.
Ai đứng đầu.

- Cơ quan viết sử do Lê
Văn Hưu đứng đầu.

? Về QS, y học và KHKT có
những thành tựu gì.

- Qn sự, y học, KHKT
đạt nhiều thành tựu đáng
kể.

- QS có tp binh thủ yếu
lược.

- Y học có người thầy
thuốc nổi tiếng như Tuệ
Tĩnh.

- Chế tạo thuốc súng…
9’ <b>4. Nghệ thuật, kiến</b>

<b>trúc và điêu khắc.</b>

<b>Hoạt động 4</b>

Giới thiệu tranh tháp phổ minh,
thành Tây Đơ

Học sinh quan sát và nhận
xét.

Nhiều cơng trình kiến
trúc ra đời với nghệ thuật
chạm khắc tinh tế.

? Nhận xét hình đầu rồng so với
các thời trước (Đới chiếu hình 26.
bài 12)

 Nghệ thuật ngày càng
tinh vi, sắc xảo rõ nét hơn.
4’ <i><b>4. Củng cố:</b></i>

? Em có nhận xét gì về văn hóa,
giáo dục và KHKT thời Trần.

Học sinh trả lời.
- Bài tập trắc nghiệm (GV chuẩn

bị bảng phụ)

Làm bài tập.
1’ <i><b>5. Dặn dò:</b></i>

- Học bài theo các câu hỏi cuối
sách giáo khoa.

- Lắng nghe và thực hiện.
- Xem trước bài 16 phần I.

+ Đọc kỹ sách giáo khoa, nắm
được rõ nét về tình hình kinh tế
xã hội nước ta nửa sau TK XIV.

- Về nhà chuẩn bị theo yêu
cầu của giáo viên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

I. TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI:

Bài 16

SỰ SUY SỤP CỦA NHAØ TRẦN

CUỐI TK XIV

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:</b>
<b>1. Kiến thức:</b>

- Tình hình kinh tế xã hội cuối thời Trần: Vua quan ăn chơi sa đọa không quan tâm tới sản xuất
làm đời sống của người dân ngày càng cực khổ.

- Các cuộc đấu tranh của nơng nơ, nơ tì diễn ra rầm rộ.
<b>2. Tư tưởng: </b>

- Bồi dưỡng tình cảm yêu thương người lao động.

- Thấy được vai trò của quần chúng nhân dân trong lịch sử.
<b>3. Kỹ năng:</b>

Rèn luyện kỹ năng phân tích, đánh giá nhận xét các sự kiện lịch sử.
<b>II. CHUẨN BỊ:</b>

<b>1. Giáo viên:</b>

- Lược đồ khởi nghĩa nơng dân cuối TK XIV.
- Tư liệu lịch sử (nếu có). Chuẩn kiến thức
<b>2. Học sinh:</b>

- Theo yêu cầu của giáo viên ở tiết trước.
<b>- Sách giáo khoa, vở ghi, bút… </b>

<b>III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:</b>

<b>TG</b> <b>_{NỘI DUNG}</b> <b>_{HOẠT ĐỘNG CỦA GV}</b> <b>_{HOẠT ĐỘNG CỦA HS}</b>

1’ <b>1. Ổn Định</b> Kiểm tra sĩ số Lớp trưởng báo cáo

3’ <b>2. Kiểm tra bài cũ</b>

? Trình bày một số nét về tình
hình văn hóa, giáo dục, KHKT
thời Trần? Em có nhận xét gì.

Học sinh trả lời

Học sinh khác nhận xét.
1’ <b>3. Bài mới:</b>

<i><b>* Giới thiệu:</b></i> Sau cuộc kháng chiến chống
xâm lược Mông - Nguyên tình
hình đất nước phát triển rực rỡ
nhưng cuối thế kỉ XIV nhà Trần
sa sút nghiêm trọng. Đâu là
ngun nhân chính…

Lắng nghe

<b>1. Tình hình kinh tế </b> <b>Hoạt động 1</b>

? Từ nửa sau thế kỉ XIV thái độ
của Nhà nước đối với nông
nghiệp ra sao.

- Cuối TK XIV Nhà nước
không quan tâm tới sản
xuất nông nghiệp.

 Không cịn quan tâm tới
sản xuất nơng nghiệp, khơng
tu sửa đê…

? Việc làm trên của nhà Trần để

lại hậu quả gì.  Mất mùa, đói kém. Nơng

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

nghiên SGK và nhận xét tình hình
kinh tế nước ta cuối TK XIV.

nghe và rút ra nhận xét.

 Tình hình kinh tế suy sụp
nghiêm trọng, đời sống nhân
dân cực khổ.

- Quan lại vơ vét của cải. ? Tại sao lại có tình trạng đó.

 Nhà nước không quan
tâm.

- Quan lại vơ vét của cải
ruộng đất.

 Nên kinh tế suy sụp. <i>Chuyển ý.</i>
20 <b>2. Tình hình xã hội:</b> <b>Hoạt động 2</b>

? Trước tình hình đời sống nhân
dân như vậy. Vua, quan nhà Trần
tỏ thái độ như thế nào.

 Vua, quan, quý tộc vẫn
lao vào ăn chơi sa đọa.

Yêu cầu học sinh đọc đoạn in
nghiên để thấy được sự ăn chơi sa
đọa của vua Dụ Tông.

- Học sinh đọc to rõ, cả lớp
nghe và nhận xét.

Kể câu chuyện dâng sở chém
nịnh thần của Chu Văn An.

- Học sinh nghe và nhận xét.
? Em có nhận xét gì về vua Dụ

Tông.

 Là vị vua không anh
minh, không nghe lời can
khun của trung thần.

- Nhà Trần càng suy sụp hơn khi
Dụ Tông mất.

- Champa xâm lược, nhà
Minh hạch sách ngang
ngược.

? Tình hình trong nước rối loạn
có ảnh hưởng như thế nào đến đất
nước.

 Bị Champa tấn công, Nhà
Minh hạch sách đời sống nhân
dân càng cực.

? Em coù nhận xét gì về cuộc
sống của vua quan nhà Trần.

 Sa đọa, phung phí.
- Nơng dân, nơ tì nổi dậy

đấu tranh.

- Bị áp bức bốc lột nơng dân, nơ
tì  đấu tranh.

<i><b>* Các cuộc khởi nghĩa</b></i>
<i><b>tiêu biểu:</b></i>

Sử dụng lược đồ hình 39.

Yêu cầu học sinh xác định địa
điểm khởi nghĩa nông dân và nơ
tì.

Học sinh lên xác định trên
lược đồ.

u cầu học sinh đọc SGK và
trình bày trên lược đồ các cuộc
khởi nghĩa tiêu biểu theo SGK.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<i><b>a. Khởi nghĩa Ngô Bệ:</b></i>
- Diễn ra từ 1344  1360
ở Hải Dương.

- Kết quả: Thất bại

 Nd đã ý thức cs của mình.  Khởi nghĩa Ngơ Bệ nổ ra
ở n Phụ, nêu cao khẩu hiệu
<i>“Chẩn cứu dân nghèo”. Đến</i>
<i>1360 thì thất bại. </i>

<i><b>b. Khởi nghĩa Nguyễn.</b></i>
<i><b>Thanh Nguyễn Kỵ:</b></i>

Diễn ra ở Thanh Hóa năm
1379 bị thất bại.

 1379 Nguyễn Thanh nổi
dậy ở Thanh Hóa, Nguyễn Kỵ
nổi dậy ở Nơng Cống.

 Thất bại.
<i><b>c. Khởi nghĩa của Phạm</b></i>

<i><b>Sư Ôn:</b></i>

Diễn ra ở Sơn Tây năm
1390  bị đàn áp.

 Khởi nghĩa Phạm Sư Ôn
diễn ra ở Sơn Tây, chiếm TL
được 3 ngày  bị đàn áp.
<i><b>d. Khởi nghĩa của</b></i>

<i><b>Nguyễn Nhữ Cái:</b></i>

Diễn ra ở Sơn tây, Vĩnh
Phúc năm 1399  1400 bị
đàn áp.

<b>Diễn ra ở Sơn tây, Vĩnh</b>
<b>Phúc năm 1399  1400 bị</b>
<b>đàn áp.</b>

? Các cuộc khởi nghĩa tuy thất

bại nhưng đã nói lên điều gì.  Sức phản ứng mãnh liệt
của nhân dân.

- Nhà Trần lung lai  báo
hiệu sự suy sụp.

5’ <b>4. Củng cố:</b> ? Trình bày tóm tắt tình hình

kinh tế xã hội nước ta nửa sau thế
kỉ XIV.

Học sinh trình bày ngắn gọn
theo nd đã tiếp thu.

? Điền vào bảng dưới đây nói về các cuộc khởi nghĩa nơng dân.
<b>Thời</b>

<b>gian</b>

<b>Địa</b>
<b>điểm</b>

<b>Người lãnh</b>
<b>đạo</b>

<b>Kết quả</b>
1344 

1360

Thất bại
Phạm Sư Ôn.

1’ <b>5. Dặn dò:</b>

- Học bài theo các câu hỏi SGK. - Lắng nghe và thực hiện.
- Đọc trước SGK phần II tìm

hiểu:

+ Nhà Hồ được thành lập trong
hồn cảnh nào?

- Thực hiện theo yêu cầu của
GV.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8></div>

<!--links-->