<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 1

<b>VĂN MẪU LỚP 8 </b>

<b>ĐỀ BÀI: CẢM NHẬN BÀI THƠ HAI CHỮ NƯỚC NHÀ CỦA TRẦN TUẤN KHẢI </b>

<b>A. SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý </b>

<b>B. DÀN BÀI CHI TIẾT </b>
<b>1. Mở bài </b>

- Giới thiệu bài thơ Hai chữ nước nhà và tác giả Trần Tuấn Khải
- Dẫn dắt vào vấn đề

<b>2. Thân bài </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 2
• Đề tài và hồn cảnh ra đời:

o Bài thơ lấy cảm hứng từ một đề tài lịch sử (chuyện về cha con Nguyễn Trãi khi
xưa)

o Bài thơ ra đời năm 1924, khi đất nước đang chịu sự xâm lược của thực dân
Pháp

• Vị trí đoạn trích: Bài thơ dài 101 câu. Đoạn trích là 36 câu đầu bài thơ
• Thể thơ: Song thất lục bát

• Bố cục bài thơ:
- Nội dung

• Nỗi sầu li biệt

o Khơng gian: ảm đạm, tăm tối: chốn ải Bác, mây sầu ảm đạm, gió thảm đìu hiu,
hổ thét chim kêu

o Hoàn cảnh: cha con li biệt

o Tâm trạng: đau đớn, xót xa: nước mất nhà tan, máu và lệ hịa quyện
Thiêng liêng, xúc động và có sức tryền cảm lớn

• Nỗi đau mất nước

o Mượn tâm sự của người cha

o Tủi nhục vì đất nước có truyền thống độc lập mấy nghìn năm, có nhiều nhân tài
mà bị mất vào tay giặc

o Căm giận vì kẻ thù phá đất nước tan hoang

Nỗi xót xa trào xé tâm can, ngậm ngùi, khóc than, khối uất, cơn sầu
• Lo cho dân tộc

Lời lẽ thống thiết, bi phẫn. Đây không phải là dằn vặt riêng tư mà là nỗi đau lớn
của cả dân tộc, cả một thế hệ

• Lời trao gởi cho con

o <i>“Giang sơn gánh vác…. Cậy con”, “noi gương tổ tơng”, “vì nước gian lao”, “phất </i>
<i>cao ngọn cờ” </i>

o Trao cho con nhiệm vụ nặng nề nhưng hết sức cao cả. Đó là khát vọng của cha,

của tác giả, của cả dân tộc

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 3
- Nêu nhận xét, đánh giá, cảm nhận chung về bài thơ

- Mở rộng vấn đề bằng những suy nghĩ và cảm nhận của cá nhân
<b>C. BÀI VĂN MẪU </b>

Những năm 20 của thế kỉ trước, những bài thơ hát theo làn điệu dân ca, những bài
thơ lục bát, song thất lục bát, thất ngôn... được truyền bá sâu rộng trong dân gian. Những
gương anh hùng được Trần Tuấn Khải nói đến có giá trị khích lệ tinh thần u nước, nói
lên nỗi đau nhục nơ lệ lầm than, bày tỏ khát vọng độc lập tự do không bao giờ ngi.

<i>Đoạn trích bài thơ "hai chữ nước nhà" gồm có 36 câu thơ song thất lục bát được Trần </i>
<i>Tuấn Khải sáng tác vào năm 1926, in trong tập "Bút quan hồi". Trong lời đề từ, nhà thơ </i>
<i>nói rõ cảm hứng của mình là "nghĩ tới lời ơng Phi Khanh dặn ông Nguyễn Trãi khi ông bị </i>

<i>quân Minh bắt giải sang Tàu". Qua đó,ta cảm nhận được "Hai chữ nước nhà" là bài thơ </i>

mượn đề tài lịch sử để thể hiện cảm hứng yêu nước, kích thích lịng u nước cho quốc
dân đồng bào khi đang làm thân trâu ngựa cho thực dân Pháp. Lời đề từ đưa chúng ta trở
về những năm tháng đau thương của đất nước và dân tộc. Năm 1407, giặc Minh xâm lược
nước ta, dìm đất nước ta vào trong máu lửa, chúng ta bắt cha con ông Hồ Quý Li và một
số đại thần, trong đó có Nguyễn Phi Khanh giải về Tàu. Có thể nói bài thơ là lời cha dặn
<i>con về "Hai chữ nước nhà", về mối thù nhà nợ nước. </i>

Trong phần đầu tiên của đoạn trích, tác giả đã gợi lên cảnh đất nước đau thương
<i>dưới ách thống trị của giặc Minh tàn bạo. Những hình ảnh nhân hóa rất gợi: "mây sâu ảm </i>

<i>đạm", "gió thảm đìu hiu" "hổ thét chim kêu"... Cảnh vật núi sông như mang nỗi đau con </i>

<i>người. Cả một không gian rộng lớn từ "chôn ải Bắc" đến "chốn ải Nam’' và "khắp bốn bể" </i>
đều thấm máu và nước mắt của hàng triệu con người:

<i>"Chốn ải Bắc, mây sầu ảm đạm, </i>
<i>Cõi trời Nam, gió thảm đìu hiu </i>
<i>Bốn bể hổ thét chim kêu..." </i>

<i>Trước thảm cảnh "vong quốc", người cha già trên con đường đi đày càng ngổn ngang </i>
<i>nỗi niềm. Các chữ, các hình ảnh như: "bất bình", "hạt máu nóng thấm quanh hồn nước", </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 4
bi kịch lịch sử của cha con Phi Khanh và Nguyễn Trãi. Câu thơ như thấm đầy lệ, giọng thơ
thiết tha não nùng:

<i>"Trông con tầm tã châu rơi </i>

<i>Con ơi! Con nhớ lấy lời cha khuyên" </i>

<i>Nguyễn Trãi có câu thơ chữ Hán "Anh hùng di hận kỉ thiên niên", nghĩa là người anh </i>
<i>hùng để lại mối hận đến nghìn năm. Phần đầu bài "hai chữ nước nhà", Trần Tuấn Khải đã </i>
<i>nói lên thật xúc động nỗi đau nước mất nhà tan, nỗi "di hận" của người anh hùng thất thế </i>
Nguyễn Phi Khanh.

<i>Phần thứ hai là những lời thống thiết cha dặn con. Nhớ "hai chữ nước nhà" là nhớ về </i>
<i>dòng giống Hồng Lạc, là nhớ về lịch sử trường tồn "mấy ngàn năm" của dân tộc, là nhớ </i>
<i>giang sơn "giời Nam riêng một cõi này", là nhớ đến bao "anh hùng hiệp nữ" nhưHai Bà </i>
<i>Trưng, Bà Triệu, Lí Thường Kiệt, Trần Quốc Tuấn... Nhớ "Hai chữ nước nhà" là để nâng </i>
cao lịng tự tơn, tự hào dân tộc:

<i>"Giời Nam riêng một cõi này </i>

<i>Anh hùng hiệp nữ xưa nay kém gì!" </i>

Giọng thơ trở nên bừng bừng căm giận khi cha dặn con hãy khắc cốt ghi tâm những
<i>tội ác tày trời của quân "cuồng Minh": </i>

<i>"Bốn phương khói lửa bừng bừng . </i>

<i>Xiết bao thảm họa xương rừng máu sông </i>
<i>Nơi đô thị thành tung quách vỡ </i>

<i>Chốn nhân gian bỏ vợ lìa con, </i>
<i>Làm cho xiêu tán hao mòn </i>

...

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 5
<i>Những từ ngữ hình ảnh "khói lửa bừng bừng", "xương rừng máu sông", "thành tung </i>

<i>quách vỡ", "đất khóc giời than", "xây khối nát", "vật cơn sầu"... tuy mang tính ước lệ, nhưng </i>

trong văn cảnh vẫn có sức truyền cảm mạnh mẽ vì đã gợi lên bao nỗi nhục mất nước, lòng
căm thù đối với quân xâm lược. Đặc biệt đoạn thơ của Trần Tuấn Khải đã đem đến liên
<i>tưởng cho người đọc về "BìnhNgơ đại cáo"đoạn nói về tội ác giặc Minh tàn bạo: </i>

<i>"Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn, </i>
<i>Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ </i>

<i>Dối trời, lừa dân, đủ mn nghìn kể, </i>

<i>Gây binh, kết ốn, trải hai mươi năm </i>
<i>Bại nhân nghĩa nát cả đất trời </i>

<i>Nặng thuế khóa sạch khơng đầm núi..." </i>

Người cha bị cùm trói, bị giải sang Tàu, nhìn cơ đồ giang san mà đau đớn như xé tâm
can. Càng đau đớn, ông càng lo lắng cho vận mệnh của đất nước, tương lai của giống nòi.
Câu cảm thán kết hợp với câu hỏi tu từ cất lên vô cùng thống thiết:

<i>"Con ơi! Càng nói càng đau </i>
<i>Lấy ai tế độ đần sau đó mà?" </i>

Vần thơ như chứa đầy lệ, có lời than, có tiếng nức nở. Lời cha dặn con cũng là lời non
nước.

<i>Tám câu cuối trong phần cuối bài thơ vừa nói lên bi kịch của người cha: "tuổi già sức </i>

<i>yếu", "sa cơ đành chịu bó tay"... vừa trơng cậy vào con để trả thù, rửa hận nước: "Giang </i>
<i>san gánh vác sau này cậy con"... Cha thiết tha dặn con lần cuối: "Vì nước" hãy "nhớ tổ tơng", </i>

<i>hãy đem máu đào mà hi sinh chiến đấu cho độc lập của Tổ quốc. Đó là "hai chữ nước nhà" </i>
đó là những lời huyết lệ:

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net T: 098 1821 807 Trang | 6

<i>Ngọn cờ độc lập máu đào còn đây..." </i>

<i>"Hai chữ nước nhà" là một bài thơ hay và cảm động. Nói lên một cách hàm súc cô </i>

đọng nỗi đau, nỗi nhục mất nước của dân tộc ta trong thế kỉ XV và căm thù đối với giặc

Minh cướp nước. Sâu xa hơn, bài thơ đã khích lệ lịng u nước của đồng bào, khêu gợi
<i>khát vọng độc lập tự do của dân tộc khi đang làm thân trâu ngựa cho thực dân Pháp. "Hai </i>

<i>chữ nước nhà" vừa là lời cha dặn con, vừa là lời Tổ quốc kêu gọi. </i>

Từ ngơn ngữ, hình ảnh đến giọng thơ, vần thơ, từ những cặp câu thất ngôn đối nhau
đến những hình ảnh nhân hóa, tượng trưng ước lệ đều cho thấy một bút pháp nghệ thuật
rất già dặn, giàu bản sắc của Á Nam.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc 1
<b>Website HOC247 cung cấp một mơi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh, </b>
<b>nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh </b>

<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các </b>

trường chuyên danh tiếng.

<b>I. </b>

<b>Luyện Thi Online</b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây </b>
<b>dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học. </b>
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các </b>

<i>trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên </i>
<i>khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn. </i>

<b>II. Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Tốn Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho </b>
<i>học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần </i>

<i>Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt </i>

thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III. </b>

<b>Kênh học tập miễn phí</b>

- <b>HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các </b>
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn </b>
phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->