<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<i><b> Chương II_ H À M S Ố B Ậ C N H Ấ T</b></i>

<b>---Tiết 18-ĐS9 </b>

<i><b>§1_ NHẮC LẠI VÀ BỔ SUNG CÁC KHÁI NIỆM VỀ HÀM SỐ</b></i>

25/10/2005

<b>A/ MỤC TIÊU:</b>

*Về kiến thức cơ bản , HS phải nắm vững các nội dung sau:

-Các khái niệm về “hàm số “, “ biến số “, hàm số có thể cho bằng bảng , bằng cơng thức.
-Khi y là hàm số của x, thì có thể viết y= f(x); y= gx); … Giá trị của hàm số y= f(x) tại x0,x1 <b>…. </b>

được kí hệu là f(x0), f(x1),…

-Đồ thị của hàm số y= f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x; f(x))
trên mặt phẳng tọa độ

-Bước đầu nắm được khái niệm hàm số đồng biến trên R , nghịch biến trên R

* Về kĩ năng, yêu cầu HS tính thành thạo các giá trị của hàm số khi cho trước biến số ; biết biểu
diễn các cặp số (x; y ) trên mặt phẳng tọa độ; biết vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax.

<b>B/ CHUẨN BỊ:</b>
<b> GV: </b>Bảng phụ<b> </b>

<b> HS</b>: -Ôn lại phần hàm số đã học ở lớp 7.
-Máy tính bỏ túi, bảng nhóm

<b>C-TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY </b>
<b>I/ Ổn định</b>: (1’)

<b>II/ Kiểm tra bài cũ:</b>
<b> </b> <b>III/ Dạy học bài mới </b>

Đặt vấn đề: (2’) Lớp 7 chúng ta đã được làm quen với khái niệm hàm số, một số ví dụ hàm
số,khái niệm mặt phẳng tọa độ; đồ thị hàm số y= ax. Ở lớp 9, ngồi ơn tập lại kiến thức trên ta cần bổ
sung thêm một số khái niệm : hàm số đồng biến , hàm số nghịch biến; đường thẳng song songvà xét kĩ
một hàm số cụ thểy = ax + b (a 0 ). Tiết học này ta sẽ nhắc lại và bổ sung các khái niệm hàm số.

<b>TL</b> <b>Hoạt động của giáo viên</b> <b>Hoạt động của học sinh</b> <b>Nội dung</b>

20’ <b>HĐ1: Khái niệm hàm số :</b>

-Cho HS ôn lại các khái niệm về hàm
số :

+Khi nào đại lượng y được gọi là hàm
số của đại lượng thay đổi x

+ Hàm số có thể được cho bằng cách
nào?

-Yêu cầu HS nghiên cứu VD1a); 1b)
SGK trang 42

-Đưa bảng phụ ghi sẵn VD1a); 1b)và
giới thiệu lại:

+VD1a: y là hàm số của x đựơc cho
bằng bảng. Em hãy giải thích vì sao y

+ Nếu đại lượng y phụ thuộc
vào đại lượng thay đổi x sao
cho với mỗi giá trị của x ta
luôn xác định được một giá trị
tương ứng của y thì y được gọi
là hàm số của x và x được gọi
là biến số

+Vì có đại lượng y phụ thuộc
vào đại lượng thay đổi x , sao

<b>1/ Khái niệm hàm </b>
<b>số :</b>

Nếu đại lượng y phụ
thuộc vào đại lượng
thay đổi x sao cho
với mỗi giá trị của x
ta ln xác định được
một giá trị tương ứng
của y thì y được gọi
là hàm số của x và x
được gọi là biến số
VD1: SGK

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

10’

laø hàm số của x ?

+VD1b:(cho thêm cơng thức:y= 1 <i>x</i>)
y là hàm số được cho bởi 1 trong 4
cơng thức em hãy giải thích vì sao y là
hàm số của x ?

Các công thức khác tương tự

-Đưa bảng phụ ghi VD 1c (BT1b

SBT trang 56) Bảng sau ghi các

giá trị tương ứng của x và y. Bảng

này có xác định y là hàm số của

x khơng?Vì sao?

x 3 4 3 5 8

y 6 8 4 8 16

-Qua VD trên ta thấy hàm số có thể cho
bằng bảng nhưng ngược lại không phải
bảng nào ghi các giá trị tương ứng của x
và y cũng cho ta một hàm số y của x
- Nếu hàm số được cho bằng công
thức y = f(x), ta hiểu rằng biến số x chỉ
chỉ lấy những giá trị mà tại đó f(x) xác
định

+Ở VD 1b, biểu thức 2x xác định với
mọi giá trị của x, nên hàm số y = 2x
,biến số x có thể lấy các giá trị tùy ý.
+Ở hàm số y = 2x +3, biến số x có thể

lấy các giá trị tùy ý ,vì sao?

+Ở hàm số y = 4<i>_x</i> , biến số x có thể lấy
các giá trị nào?Vì sao?

+Hỏi như trên với hàm số y= 1 <i>x</i>
-Cơng thức y = 2x ta cịn có thể viết y
= f(x) =2x

-Em hiểu thế nào về kí hiệu f(0), f(1),
f(2)….,f(a)?

-Yêu cầu HS làm ?1 Cho hàm số y =

f(x) = 1 5

2<i>x</i> . Tính f(0); f(1); f(a)
-Thế nào là hàm hằng? Cho VD?

cho với mỗi giá trị của x ta
luôn xác định được chỉ một giá
trị tương ứng của y

+HS trả lời tưong tự như trên
-Bảng trên không xác định y là
hàm số của x ,vì: ứng với một
giá trị x = 3 ta có hai giá trị của
y là 6 và 4

+Biểu thức 2x + 3 xác định với

mọi giá trị của x

+Biến số x chỉ lấynhững giá trị
x0. Vì biểu thức 4

<i>x</i>không xác
định khi x=0

+Biến số x chỉ lấy những giá trị
x  1

-là giá trị của hàm số f(x) taïi
x = 0; 1; 2;….; a

f(0) = 5; f(1) = 5,5;
f(a) = 1 5

2<i>a</i>

Khi x thay đổi mà y luôn nhận
một giá trị khơng đổi thì hàm
số y được gọi là hàm hằng.
VD y = 2 là một hàm hằng

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

10’

<b>HĐ2:Đồ thị của hàm số :</b>

Yêu cầu HS làm ?2

-Kiểm tra bài cuûa 2 HS

-Thế nào là đồ thị của hàm số y = f(x)

-Em hãy nhận xét các cặp số của ?2 a
là của hàm số nào trong các VD trên
_Đồ thị của hàm số đó là gì?

_Đồ thị hàm số y = 2 x là gì?

Cả lớp làm ?2 vào vở
2 HS lên bảng

a)

y

x

0 1 2 3 4

6
5
4
3
2
1

1
3

1
2

E _F

D
C
B
A

b)Vẽ đồ thị của hàm số y =2x
Với x = 1 y =2

A(1;2)thuộc đồ thị hàm số y =
2x

-Tập hợp tất cả các điểm biểu
diễn các cặp giá trị tương ứng
(x; f(x)) trên mặt phẳng tọa độ
được gọi là đồ thị của hàm số
y = f(x)

-của VD1a) được cho bằng
bảng trang 42

-Là tập hợp các điểmA, B, C,
D, E, F trong mặt phẳng tọa độ
Oxy

-Là đường thẳng OA trong mặt
phẳng tọa độ Oxy

<b>2/ Đồ thị của hàm </b>
<b>số :</b>

VD ?2 SGK

Tập hợp tất cả các
điểm biểu diễn các
cặp giá trị tương ứng
(x; f(x)) trên mặt
phẳng tọa độ được
gọi là đồ thị của hàm
số y = f(x)

<i><b> </b></i>
O

y

x
2

1
A

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>HĐ3: Hàm số đồng biến, nghịch biến</b>

-Yêu cầu làm HS ?3

-Đưa đáp án ghi sẵn ( bảng phụ )
ï

+Biểu thức 2x +1 xác định với những
giá trị nào của x?

+Hãy nhận xét :Khi x tăng dần các giá
trị của y = 2x+1 thế nào?

+Giới thiệu hàm số y = 2x+1 đồng biến
trên tập R

-Xét hàm số y = -2x+1 cũng tương tự

Giới thiệu hàm số y = -2x+1 nghịch
biến trên tập R

-Đưa khái niệm ( ghi sẵn )

-Cả lớp tính tốn và điền bằng
bút chì vào bảng ở SGK trang
43

+Biểu thức 2x +1 xác định với
mọi x  R

+ Khi x taêng dần các giá trị của
y = 2x+1 cũng tăng

+biểu thức –2x +1 xác định với
mọi x  R

+Khi x tăng dần thì các giá trị
tương ứng của y = -2x +1 giảm
dần

2 HS đọc phần “Một cách tổng
quát”

<b>3/Hàm số đồng </b>
<b>biến, nghịch biến:</b>

VD: ?3 SGK

Tổng quát:

Cho hàm số y = f(x)
xác định với mọi giá
trị của x thuộc R
a)Nếu giá trị của x
tăng lên mà giá trị
tương ứng f(x) cũng
tăng lênthì hàm số y
= f(x) được gọi là
hàm số đồng biến
trên R

b)Nếu giá trị của x
tăng lên mà giá trị
tương ứng f(x)cũng
tăng lênthì hàm số y
= f(x) được gọi là
hàm số đồng biến
trên R

<b>IV/ Dặn dò : </b>(2’)

-Nắm vững khái niệm hàm số , đồ thị của hàm số, hàm số đồng biến , nghịch biến
-BTVN: 1, 2, 3 /44, 45 SGK; 1, 3 /56 SBT . Xem trước bài 4/45SGK

-Hướng dẫn bài 3 trang 45 SGK:
+Cách 1:lập bảng như ?3 SGK
+Cách 2: Xét hàm số y = f(x) = 2x
-Lấy x1 ; x2  R sao cho x1 < x2

 f(x₁) = 2x₁ ; f(x₂) = 2x₂

Ta coù x1 < x2  2x1 < 2x2 f(x1) < f(x2)

Từ x1 < x2  f(x1) < f(x2)  hàm số y = 2x đồng biến trên tập xác định R

<b>D/ RUÙT KINH NGHIEÄM </b>

………
………..
………
………..

<i><b> </b></i>

x

y=2x+1
y= -2x+1

-2,5 -2 -1,5 -1 -0,5 0 0,5 1 1,5

-4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5></div>

<!--links-->