CÁC PHƯƠNG PHÁP
TẦM SOÁT
UNG THƯ CỔ TỬ CUNG
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 1
ĐẠI CƯƠNG
Ung thư CTC: đứng thứ 4 ở phụ nữ
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 2
ĐẠI CƯƠNG
Năm 2012:
588.000 ca mới
266.000 TH tử vong
Tiên lượng sống (>5 năm) phụ thuộc vào giai đoạn phát hiện bệnh: lên đến 100%
nếu phát hiện ở giai đoạn 0
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 3
ĐẠI CƯƠNG
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 4
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
XN tế bào học tìm bất thường trong lớp biểu mơ CTC
1928 George Nicolas Papanicolaou giới thiệu lần đầu >>> 1939 được triển khai
và chẩn đoán được K CTC giai đoạn sớm >>> 1943 giới thiệu nghiên cứu trong
bài báo “Diagnosis of Uterine Cancer by the Vaginal Smear” XN được gọi là xét
nghiệm PAP
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 5
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
CHỈ ĐỊNH:
1.
Kiểm tra định kỳ
.Hội Ung Thư Hoa Kỳ:
60
1 năm
1 năm
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
3 năm
PP TẦM SOÁT K CTC - 6
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
CHỈ ĐỊNH:
1.
Kiểm tra định kỳ
.WHO 2005:
o.Tuổi 30 hoặc hơn.
o.Nếu phụ nữ tầm soát chỉ có một lần trong cuộc đời của họ thì tốt nhất là giữa tuổi 35 và 45.
o.Trên 50 tuổi thì 5 năm phết một lần.
o.Từ 25-49 tuổi mỗi 3 năm phết một lần.
o.Khơng cần thiết tầm sốt cho phụ nữ trên 65 tuổi, nếu hai lần âm tính.
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 7
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
CHỈ ĐỊNH:
2. Khám PK thấy sang thương nghi ngờ
3. Có dấu hiệu nghi ngờ: XHTC bất thường
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 8
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN:
1.
2.
3.
4.
KHÔNG đặt thuốc, GH, thụt rửa 24-48g trước
KHÔNG viêm AD, CTC cấp, nặng
KHÔNG xuất huyết AD
KHÔNG hành kinh (thường sau sạch kinh)
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 9
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
HÌNH THỨC:
1.
PAP smear
2.
Liquid-based cytology
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 10
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
DIỄN GIẢI KẾT QUẢ:
1. Theo PAPANICOLAOU
1. TB bình thường
2. TB biến đổi nhân và tb chất do viêm không đặc hiệu
3. TB dị dạng: có thể do viêm, sd thuốc tránh thai, ung thư
4. TB dị dạng có nhiều đặc tính nghi K hoặc K tại chỗ
5. Chắc chắn K
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 11
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
DIỄN GIẢI KẾT QUẢ:
1.
Theo PAPANICOLAOU
- Nhóm 1, 2: theo dõi lịch làm phết tb, điều trị viêm – tổn thương lành tính tại chỗ
- Nhóm 3: điều trị đặc hiệu từng nguyên nhân, 2 tuần ktra lại PAP và soi CTC
- Nhóm 4, 5: soi CTC – sinh thiết
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 12
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
DIỄN GIẢI KẾT QUẢ:
2. Theo BETHESDA 2001 (TB cổ ngoài + cổ trong)
1. TB dạng lành tính:
- TB biểu mơ bình thường
-TB biểu mơ biến đổi lành tính: viêm nhiễm Chlamydia, Trichomonas,
Actinomyces, Candida, Herpes
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 13
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
DIỄN GIẢI KẾT QUẢ:
2. Theo BETHESDA 2001 (TB cổ ngoài + cổ trong)
2. Biến đổi TB do phản ứng:
- Viêm teo do giảm Estrogen
- Tia xạ
- Vịng
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SỐT K CTC - 14
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
DIỄN GIẢI KẾT QUẢ:
2. Theo BETHESDA 2001 (TB cổ ngoài + cổ trong)
3. Thay đổi bất thường ở TB biểu mô gai:
- Thay đổi TB biểu mơ gai khơng điển hình: ASC-US, HSIL
- Thay đổi TB biểu mô gai do tổn thương trong biểu mô grad thấp: LSIL # CIN
1
- Thay đổi TB biểu mô gai do tổn thương trong biểu mô grad cao: HSIL
- K biểu mô gai xâm lấn
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 15
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
DIỄN GIẢI KẾT QUẢ:
2. Theo BETHESDA 2001 (TB cổ ngoài + cổ trong)
4. Thay đổi bất thường ở TB biểu mô tuyến:
- Thay đổi TB biểu mơ tuyến khơng điển hình (AGC): TB cổ trong, TB NMTC
(hành kinh, TSNMTC ở người sd hormone thay thế)
- TB biểu mơ tuyến khơng điển hình do tân sinh: TB cổ trong, TB NMTC
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 16
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
DIỄN GIẢI KẾT QUẢ:
2. Theo BETHESDA 2001 (TB cổ ngoài + cổ trong)
5. Thay đổi bất thường ở TB biểu mô tuyến:
- Ung thư TB tuyến tại chỗ
- Ung thư TB tuyến xâm lấn: CTC trong, NMTC, cơ quan khác, không rõ
nguồn gốc
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 17
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
DIỄN GIẢI KẾT QUẢ:
2. Theo BETHESDA 2001 (TB cổ ngoài + cổ trong)
1.
2.
TB biến đổi lành tính: điều trị ngun nhân
Bất thường biểu mơ gai:
- ASC: PAP + HPV 2 lần trong 12 tháng (bt hoặc HPV NC thấp theo dõi
thông thường, bất thường soi CTC)
- LSIL, HSIL, K soi CTC – sinh thiết
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 18
PHẾT TẾ BÀO ÂM ĐẠO (Pap test)
DIỄN GIẢI KẾT QUẢ:
2. Theo BETHESDA 2001 (TB cổ ngoài + cổ trong)
3. Thay đổi bất thường ở TB biểu mô tuyến:
- AGS PAP lại ngay (bt PAP định kỳ, bất thường soi CTC + nạo kênh,
nạo lòng nếu >35 hoặc XHTC bất thường)
- Bất thường cổ trong, NMTC nạo lịng
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SỐT K CTC - 19
HPV TEST
DNA virus, rất hay lây, và có khả năng gây nhiều chứng bệnh từ nhẹ đến trầm
trọng.
Gây u nhú ở bộ phận sinh dục của con người (còn gọi là sùi mào gà) là bệnh
nhiễm trùng phổ biến, lây truyền qua đường tình dục (STI).
Gây u nhú trên cổ tử cung của người, có liên quan tới hầu hết các ca ung thư cổ
tử cung (K CTC), Ung thư âm hộ, âm đạo, dương vật, hậu môn, và hầu họng
(mặt sau của cổ họng bao gồm cả lưỡi và amiđan).
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 20
HPV TEST
100 loại HPV, trong 40 loại gây bệnh ở cơ quan sinh dục con người, có 15 loại có gây nguy cơ
cao
chủng HPV 16, 18, 31, 33 là những chủng ác tính, chúng được tìm thấy ở 50-80% các trường
hợp nghịch sản và ở 90% các trường hợp ung thư cổ tử cung xâm lấn.
Các chủng HPV 6 và 11 là những chủng gây condyloma sùi ở âm hộ, âm đạo, cổ tử cung, cũng
được tìm thấy trong những tổn thương nghịch sản nhẹ CIN I, nhưng diễn tiến lành tính và hiếm
khi diễn tiến thành ung thư xâm lấn.
Một số HPV khác gây ung thư âm đạo, ung thư âm hộ, ung thư hậu môn, ung thư dương vật,
ung thư đầu và cổ.
Loại nhẹ gây chứng mụn cóc ở tay là (HPV-2) và bàn chân là (HPV-1).
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 21
HPV TEST
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 22
SOI CỔ TỬ CUNG
CHỈ ĐỊNH:
- Bất thường tế bào
- Tổng thương đại thể nghi ngờ
- Theo dõi sau điều trị bảo tồn
- Nhiễm HPV 16, 18
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 23
SOI CỔ TỬ CUNG
ĐIỀU KIỆN:
- N8 – 12 kỳ kinh
- Thường sau sạch kinh
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 24
/>sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRxqF
QoTCLv9mKHRscgCFaLdpgodGjwEqQ&url=http%3A%2F
%2Fwww.mayoclinic.org%2Ftests-procedures%2Fcolposcopy%2Fmultimedia
%2Fcolposcopy%2Fimg-20007395&psig=AFQjCNGpyXIGVvRAQKLwPR9tgqosAPnrg&ust=1444351030737911
BS. HUỲNH THỊ BẠCH TUYẾT
PP TẦM SOÁT K CTC - 25