Xét nghiệm Miễn Dịch
trong Huyết học Truyền máu
Mục tiêu
Biết được quy trình một số XN miễn dịch
huyết học truyền máu cơ bản
Hiểu được nguyên tắc và ý nghĩa nghiệm
pháp Coombs
Nhóm máu
Trước Landsteiner : khơng hiểu tại sao truyền
máu lúc được, lúc khơng (BN tử vong)
Karl Landsteiner
1901, Nhóm A, B, O
1904 : nhóm AB
1930 : Nobel Y Học
1940 : nhóm máu Rhesus
Jan Janský
(1873-1921)
Định nhóm máu
Trên phiến kính
Trong tube : PP trực tiếp & gián tiếp
Cho máu đông lại
Chiết ra riêng phần serum
Rửa khối HC và treo trong môi
trường nước muối đẳng
trương
PP trực tiếp : HC của BN
PP gián tiếp : serum của BN
Phản ứng chéo
(cross-match)
Phản ứng chéo (cross-match)
Nguyên tắc : trộn máu người cho với máu BN
Khơng đơn giản : trùng nhóm máu vẫn bị phản
ứng
Phản ứng chéo
Tách riêng
- HC
- và huyết thanh
BN
Bọc máu
Huyết thanh
Huyết thanh
HC
HC
BN
(nhóm B)
Bọc máu
(nhóm B)
Huyết thanh
Huyết thanh (-)
HC
HC (-)
BN
(nhóm B)
Bọc máu
(nhóm O)
Huyết thanh
Huyết thanh (+++)
HC
HC (-)
Nhớ : đây chỉ là in vitro
BN
(nhóm B)
Bọc máu
(nhóm O)
Huyết thanh
Huyết thanh (+++)
HC
HC (-)
(Phần chính của
phản ứng chéo)
BN
(nhóm B)
Bọc máu
(nhóm O)
Huyết thanh
Huyết thanh (+++)
HC
(Phần phụ của
phản ứng chéo)
HC (-)
Vẫn cho truyền được
Một ít tình huống phức tạp
Định nhóm máu khơng được
Định nhóm khác nhau ở nhiều lần xét nghiệm
(trên 1 cá thể)
Trùng nhóm máu giữa người bệnh và bọc máu
nhưng cross-match vẫn (+)
Một ít tình huống phức tạp
Ngun tắc xử lý
Phải chuyển mẫu máu về Trung tâm Truyền
máu ( 1 ống 5 mL máu đơng và 1 ống 5 mL
có kháng đơng) trước khi quyết định ...
Truyền HC lắng O nếu cần cấp cứu sốc mất
máu
Một ít tình huống phức tạp
Định nhóm máu khơng được : mâu thuẫn giữa PP định
nhóm trực tiếp và gián tiếp
* Sơ sinh non tháng : kháng nguyên nhóm máu yếu, kháng
thể tự nhiên chưa có
* Máu tự ngưng kết nguy hiểm khi định nhóm AB
* Nhỏ anti-serum xong mà để lâu quá không coi k/q
* BN đã được truyền máu khác nhóm mới đây
....
Một ít tình huống phức tạp
Định nhóm máu khác nhau ở cùng 1 cá nhân : lúc
thì A lúc thì AB
* Nhóm máu AB nhưng coi vội, tưởng là A
(kháng nguyên A mạnh và anti-A có hiệu giá mạnh
hơn B nhiều)
* Máu BN tự ngưng kết nhóm AB
....
Một ít tình huống phức tạp
Trùng nhóm máu nhưng cross-match (+)
Nhóm máu phụ, eg. : BN nhóm A2, A2B
....
Làm sao biết là BN bị tiêu huyết do có hiện diện một
kháng thể bất thường trên màng HC ?
Làm sao biết là BN có kháng thể bất thường đang lưu
hành trong serum BN ?