Co che xac dinh gioi tinh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.02 MB, 17 trang )

KIỂM TRA BÀI CŨ

<b>Câu hỏi: Trình bày quá trình phát sinh giao tử ở động vật?</b>

<b>Trả lời: </b>

1. Phát sinh giao tử đực:

- Các tế bào mầm nguyên phân liên tiếp nhiều lần tạo ra nhiều tinh nguyên bào.

- Tinh nguyên bào giảm phân tạo ra các tế bào con:

+ Tinh bào bậc 1 qua giảm phân I cho 2 tinh bào bậc 2.

+ Mỗi tinh bào bậc 2 qua giảm phân II cho 2 tinh tử, các tinh tử phát sinh thành tinh

trùng.

=> Từ tinh bào bậc 1 qua giảm phân cho 4 tinh tử phát sinh thành 4 tinh trùng.

2. Phát sinh giao tử cái:

- Các tế bào mầm nguyên phân liên tiếp nhiều lần tạo ra nhiều noãn nguyên bào.

- Noãn nguyên bào giảm phân tạo ra các tế bào con:

+ Noãn bào bậc I qua giảm phân I cho thể cực thứ nhất (kích thước nhỏ) và nỗn bào

bậc 2 (kích thước lớn) .

+ Nỗn bào bậc 2 qua giảm phân II cho thể cực thứ 2( kích thước nhỏ) và một tế bào

trứng (kích thước lớn).

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH</b>

<b>Có bao giờ chúng ta tự hỏi: Tại sao tôi không phải </b>

<b>là con trai mà lại là con gái hoặc vì sao tơi khơng </b>

<b>phải là con gái mà lại là con trai? Cơ chế nào xác </b>

<b>định giới tính ở sinh vật? Liệu có cách nào làm </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

<b>I. Nhiễm sắc thể giới tính:</b>

- Trong tế bào lưỡng bội:

+ Chứa các cặp NST thường

tồn tại thành từng cặp

tương đồng, giống nhau ở

cả hai giới.

+ 1 cặp NST giới tính khác

nhau giữa 2 giới:

 Quan sát hình vẽ sau:

Thảo luận nhóm: (3’)

? Nhận xét sự giống và khác

nhau giữa bộ NST của Ruồi

giấm đực và ruồi giấm cái?

giữa bộ NST của Người nam

và người nữ?

Bộ NST của người

Nữ Nam

+ Giống: ở số lượng, hình

dạng của NST thường.

+ Khác: 1 cặp NST giới

tính (XX và XY)

? NST giới tính có ở tế bào nào?

Số lượng bao nhiêu cặp?

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

<b>I. Nhiễm sắc thể giới tính:</b>

- Trong tế bào lưỡng bội:

+ Chứa các cặp NST thường tồn

tại thành từng cặp tương đồng,

giống nhau ở cả hai giới.

+ 1 cặp NST giới tính khác nhau

giữa 2 giới :

Tương đồng: XX

 Không tương đồng: XY, XO.

- NST giới tính mang gen qui định

các tính trạng liên quan và

khơng liên quan đến giới tính.

? Hãy mơ tả hình dạng cặp NST

giới tính ở người?

Nữ gồm hai chiếc hình que giống

hệt nhau(XX). Nam gồm hai chiếc

khác nhau, 1 chiếc hình que, 1 chiếc

hình hạt (XY).

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

<b>I. Nhiễm sắc thể giới tính:</b>

- Trong tế bào lưỡng bội:

+ Chứa các cặp NST thường tồn

tại thành từng cặp tương

đồng, giống nhau ở cả hai

giới.

+ 1 cặp NST giới tính khác

nhau giữa 2 giới :

* Tương đồng: XX

* Không tương đồng: XY, XO.

- NST giới tính mang gen qui

định các tính trạng liên quan

và khơng liên quan đến giới

tính.

<b>II. Cơ chế NST xác định giới </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Bè mÑ

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Quan sát c ch

ơ

ế và

hình v 12.2 SGK ->

ẽ

thảo luận nhĩm : (5’)

- Có mấy loại trứng và

tinh trùng được tạo ra

qua Gi m

ả Phân.

- Sự thụ tinh giữa các

loại tinh trùng mang

NST giới tính nào với

trứng để tạo ra hợp tử

phát triển thành con

trai hay con gái?.

- Tại sao tỉ lệ con trai

và con gái sơ sinh là

xấp xỉ 1:1?

-Qua giảm phân, nam tạo ra hai loại tinh trùng là

22A+X và 22A+Y, nữ tạo ra 1 loại trứng là 22A+X

- Trong thụ tinh,sự kết hợp giữa tinh trùng 22A+X và

trứng 22A+X sẽ tạo ra con gái. Còn thụ tinh giữa tinh

trùng 22+Y với trứng 22A+X sẽ tạo ra con trai

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Tỉ lệ trai gái xấp xỉ 1:1 trong các trường hợp:

- Số lượng nghiên cứu phải đủ lớn

<b>- Không bị ảnh hưởng bởi thiên tai dịch bệnh</b>

- Trứng và tinh trùng thụ tinh hoàn toàn ngẫu nhiên

Giới

Lứa tuổi

Nam

Nữ

Baøo thai

<b>114</b>

<b>100</b>

Lọt lòng

<b>105</b>

<b>100</b>

10 tuổi

<b>101</b>

<b>100</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

<b>I. Nhiễm sắc thể giới tính:</b>
- Trong tế bào lưỡng bội:

+ Chứa các cặp NST thường tồn tại thành từng cặp
tương đồng, giống nhau ở cả hai giới.

+ 1 cặp NST giới tính khác nhau giữa 2 giới :
* Tương đồng: XX

* Khơng tương đồng: XY, XO.

- NST giới tính mang gen qui định các tính trạng
liên quan và khơng liên quan đến giới tính.
<b>II. Cơ chế NST xác định giới tính:</b>

- Cơ chế: Sự phân li của cặp NST giới tính trong
q trình phát sinh giao tử và tổ hợp lại trong
thụ tinh là cơ chế xác định giới tính.

- Cơ chế NST xác định giới tính ở người:
+ Trong giảm phân: Người nữ (XX) tạo được 1

loại trứng mang NST X; người nam (XY) tạo
được 2 loại tinh trùng: 1 loại mang NST X và 1
loại mang NST Y.

+ Trong thụ tinh:

* Nếu trứng mang NST X kết hợp với tinh trùng Y
tạo hợp tử XY phát triển thành con trai.

* Nếu trứng mang NST X kết hợp với tinh trùng X
tạo hợp tử XX phát triển thành con gái.

+ Sơ đồ lai minh họa:

P: 44A+XX (♀) x 44A+XY (♂)

G: 22A+X 22A+Y

F1: 44A+XX 44A+XY

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

<b>I. Nhiễm sắc thể giới tính:</b>
- Trong tế bào lưỡng bội:

+ Chứa các cặp NST thường tồn tại thành từng cặp tương

đồng, giống nhau ở cả hai giới.

+ 1 cặp NST giới tính khác nhau giữa 2 giới :
* Tương đồng: XX

* Khơng tương đồng: XY, XO.

- NST giới tính mang gen qui định các tính trạng liên
quan và khơng liên quan đến giới tính.

- Cơ chế: Sự phân li của cặp NST giới tính trong q
trình phát sinh giao tử và tổ hợp lại trong thụ tinh là
cơ chế xác định giới tính.

- Cơ chế NST xác định giới tính ở người:

+ Trong giảm phân: Người nữ (XX) tạo được 1 loại trứng
mang NST X; người nam (XY) tạo được 2 loại tinh
trùng: 1 loại mang NST X và 1 loại mang NST Y với
số lượng ngang nhau.

+ Trong thụ tinh:

* Nếu trứng mang NST X kết hợp với tinh trùng mang
NST Y tạo hợp tử XY phát triển thành con trai.
* Nếu trứng mang NST X kết hợp với tinh trùng mang

NST X tạo hợp tử XX phát triển thành con gái.

+ Sơ đồ lai minh họa:

P: 44A+XX (♀) x 44A+XY (♂)
G: 22A+X 22A+Y

F1: 44A+XX : 44A+XY

<b>III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự </b>

Quan niệm cho rằng: người

mẹ quyết định việc sinh con

trai hay con gái là đúng hay

sai?

Sai, vì việc sinh con trai hay

<b>con gái là do sự kết hợp </b>

<b>ngẫu nhiên giữa tinh </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

Hãy đọc các thông tin sau đây:

Dùng

Metyl testosteron

(hoocmơn

sinh dục) tác động vào cá vàng cái

có thể làm cá cái biến thành cá đực.

Trứng rùa ủ ở nhiệt độ

dưới

28 C

sẽ

nở thành con đực,

trên 32

C

thì nở

thành con cái.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

Hãy đọc các thơng tin sau đây:

Khi nhiệt độ trái đất nóng lên, tất cả

các cá thể San hô Nhật Bản đều biến

đổi thành các cá thể San hô đực.

Th u d u tr ng trong ánh sáng c ng

ầ

ồ

ườ

độ yếu thì số hoa đực giảm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

Hãy đọc các thơng tin sau đây:

Sử dụng hooc môn sinh dục

kết hợp với giải phẩu, anh

Thanyarasmi đã chuyển đổi

giới tính thành nữ và đoạt

vương miện hoa hậu chuyển

đổi giới tính Thái Lan 2002.

Cũng như Thanyarasmi, nam

diễn viên Hàn Quốc Lee Si

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

<b>I. Nhiễm sắc thể giới tính:</b>
- Trong tế bào lưỡng bội:

+ Chứa các cặp NST thường tồn tại thành từng cặp tương
đồng, giống nhau ở cả hai giới.

+ 1 cặp NST giới tính khác nhau giữa 2 giới :
* Tương đồng: XX

* Không tương đồng: XY, XO.

- NST giới tính mang gen qui định các tính trạng liên
quan và khơng liên quan đến giới tính.

- Cơ chế: Sự phân li của cặp NST giới tính trong q
trình phát sinh giao tử và tổ hợp lại trong thụ tinh là
cơ chế xác định giới tính.

- Cơ chế NST xác định giới tính ở người:

+ Trong thụ tinh:

* Nếu trứng mang NST X kết hợp với tinh trùng mang
NST Y tạo hợp tử XY phát triển thành con trai.
* Nếu trứng mang NST X kết hợp với tinh trùng mang

NST X tạo hợp tử XX phát triển thành con gái.

+ Sơ đồ lai minh họa:

P: 44A+XX (♀) x 44A+XY (♂)
G: 22A+X 22A+Y

F1: 44A+XX : 44A+XY

<b>III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự </b>

- Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân
hóa giới tính:

+ Mơi trường ngồi: Nhiệt độ, độ ẩm,
ánh sáng, hồn cảnh thụ tinh…
+ Môi trường trong: Các loại

hoocmon sinh dục.

- Ý nghĩa: Chủ động điều chỉnh tỉ lệ
đực: cái ở vật nuôi và cây trồng

phù hợp với mục đích sản xuất.

? Hãy cho biết: Những yếu

tố nào ảnh hưởng đến sự

phân hóa giới tính

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

BÀI TẬP CỦNG CỐ

<b>Bài 1- SGK trang 41: Nêu những điểm khác nhau giữa NST thường và </b>

NST giới tính?

Gợi ý trả lời:

NST thường

NST giới tính

Số lượng

Đặc điểm

Chức

năng

Thường tồn tại với số cặp lớn

hơn 1 trong tế bào lưỡng bội.

Thường tồn tại 1 cặp

trong tế bào lưỡng bội.

Tồn tại thành từng cặp

tương đồng giống nhau ở

con đực và con cái.

Tồn tại thành cặp tương

đồng (XX)hoặc không

tương đồng (XY hoặc XO)

khác nhau giữa con đực và

con cái.

Mang gen qui định tính trạng

thường của cơ thể.

Mang gen qui định tính

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

BÀI TẬP CỦNG CỐ

<b>Bài 5- SGK trang 41: Ở những loài mà giới đực là giới dị giao tử thì </b>

những trường hợp nào sau đây đảm bảo tỉ lệ đực : cái xấp xỉ là 1:1?

a. Số giao tử đực bằng số giao tử cái.

b. Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số lượng tương

đương.

c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài vốn đã bằng nhau.

d. Xác suất thụ tinh của hai loại giao tử đực (mang NST X và NST

Y) với giao tử cái

tương đương.

b

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>