KỸ NĂNG SỬ DỤNG TIẾNG ĐỘNG TRONG BÁO PHÁT THANH

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (306.16 KB, 29 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

KHOA PHÁT THANH-TRUYỀN HÌNH

TIỂU LUẬN

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

MỤC LỤC

A.MỞ ĐẦU………...3

B.NỘI DUNG………..4

I.Khái niệm Báo phát thanh………..4

II.Tiếng động báo phát thanh………....4

III.Khảo sát thực trạng sử dụng tiếng động trong tác phẩm báo

phát thanh……….7

IV.Kỹ năng sử dụng tiếng động trên báo phát thanh………9

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

A.MỞ ĐẦU

Trong số các thể loại báo chí hiện nay,báo phát thanh ( báo nói ) đã từ lâu
đóng một vai trị hết sức quan trọng trong việc truyền tải thông tin đến với
người nghe trên sóng Radio.Lời nói, tiếng động, âm nhạc là 3 yếu tố cấu
thành của ngôn ngữ báo nói. Nhưng để lời nói, tiếng động và âm nhạc gắn
quyện vào nhau để tạo cho người nghe thoải mái, dễ hiểu nội dung thông tin
mà tác giả muốn truyển tải đến cơng chúng thì tiếng động phát thanh có vai
trị hết sức quan trọng trong việc cung cấp thời gian,khơng gian,bối

cảnh,nhịp điệu từ đó tạo sự chân thực,khách quan cho thông tin mà nhà đài

muốn truyền tải,làm tăng sắc thái biểu cảm cũng như tạo sự liên tưởng mạnh
mẽ cho người nghe.

Tuy nhiên để có thể thực hiện được những tác phẩm,chương trình phát thanh
hay,sử dụng tiếng động một cách đa dạng nhưng đồng thời cũng phải hợp lý
thì địi hỏi rất nhiều những kỹ năng trong việc khai thác,sử dụng tiếng

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

B.NỘI DUNG

I.KHÁI NIỆM BÁO PHÁT THANH

-Báo phát thanh là loại hình báo chí chỉ sử dụng kỹ thuật sóng điện tử và hệ
thống truyền thanh,truyền đi âm thanh,trực tiếp tác động vào thính giác của
đối tượng tiếp nhận.

-Phương tiện chuyển tải thơng tin chính và duy nhất của báo phát thanh là sử
dụng âm thanh tổng hợp gồm lời nói,tiếng động,âm nhạc,tác động trực tiếp
vào thính giác đối tượng tiếp nhận.

II.TIẾNG ĐỘNG BÁO PHÁT THANH

Tiếng động là một trong ba thành tố của ngôn ngữ báo phát thanh: Lời
nói,tiếng động và âm nhạc.Trong đó lời nói là thành tố chínhtrong ngơn ngữ
báo phát thanh.Ở các chương trình,tác phẩm được phát trên các đài phát
thanh quốc gia,đài phát thanh,truyền thanh địa phương hiện nay,thời lượng
sử dụng tiếng động cịn ít và hạn chế.Tuy nhiên khơng thể phủ nhận vai trị
to lớn của tiếng động trong việc truyền tải thông tin đến công chúng nghe
đài.

1.Khái niệm tiếng động

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

-Mức cường độ tiếng động ( âm thanh ) mà tai người có thể nghe thấy được
là trong khoảng 20 Hz đến 20 kHz.

2.Tiếng động phát thanh
2.1 Khái niệm

-Tiếng động trong báo phát thanh là những âm thanh của cuộc sống được
phát ra trong quá trình vận động và phát triển của con người và vạn vật hoặc
là những âm thanh mô phỏng tiếng động tự nhiên được nhà báo ghi âm sử
dụng trong tác phẩm phát thanh làm tăng hiệu quả thông tin của mỗi một tác
phẩm,chương trình phát thanh.

2.2 Phân lọai các dạng tiếng động báo phát thanh
a, Dạng tiếng động phân chia theo nguồn gốc,xuất xứ

Dựa theo tiêu chí về nguồn gốc,xuất xứ có thể phân chia thành tiếng động tự
nhiên và tiếng động nhân tạo.

-Tiếng động tự nhiên: Là tiếng động do người,vật tạo ra trong quá trình vận
động phát triển.

Ví dụ như tiếng tàu chạy,tiếng nước suối chảy róc rách,tiếng mưa rào,tiếng
chó sủa…

-Tiếng động nhân tạo: Là tiếng động do nhà báo tạo ra bằng cách mô phỏng
tiếng động từ tự nhiên.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

b, Dạng tiếng động được phân chia theo cách thức sử dụng tiếng động của
nhà báo

Theo tiêu chí này,tiếng động được phân chia thành hai dạng tiếng động đồng
thời và tiếng độc lập

-Tiếng động đồng thời là dạng tiếng động được xuất hiện đồng thời cùng với
các thành tố âm thanh khác như lời nói của phóng viên,lời nói của nhân vật
hoặc xuất hiện đồng thời với âm nhạc

Ví dụ:

Trong vở kịch truyền thanh “ Hoa hậu du xuân” được phát trên VOV1 ngày
22/2/2015. Trong vở kịch này sau phần dẫn của người dẫn truyện,các nhân 
vật trò chuyện với nhau trên nền tiếng động đường phố,có tiếng động cơ xe 
máy,,tiếng cịi xe… ồn ào ngày tết để mơ tả một cuộc nói chuyện trên đường 
phố.Như vậy,ở trong trường hợp nay,lời nói của nhân vật và tiếng động ln
gắn bó khăng khít với nhau,bổ trợ lẫn nhau.

Trong chương trình Giao lưu Văn hóa các dân tộc : “Lễ hội Cầu Ngư- Trao 
truyền những giá trị văn hóa” (28/1/2015).

Ở phần mở đầu chương trình đã sử dụng lời của phát thanh viên được dẫn 
trên nền tiếng trống,kèn được biểu diễn trong lễ hội Cầu Ngư .

-Tiếng động độc lập là tiếng động xuất hiện trong tác phẩm một cách riêng
biệt,không đi liền với bất kỳ một thành tố âm thanh nào khác .

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

máy đi lướt qua,khi những tiếng rao ấy được nén âm lượng thấp xuống thì 
lời nói của phát thanh viên mới xuất hiện.

III.KHẢO SÁT THỰC TRẠNG SỬ DỤNG TIẾNG ĐỘNG TRONG 
TÁC PHẨM PHÁT THANH

Để thấy rõ thực trạng sử dụng tiếng động trong các tác phẩm,chương trình
phát thanh hiện nay.Tôi đã tiến hành khảo sát 15 chương trình phát thanh
GIAO LƯU VĂN HĨA CÁC DÂN TỘC (Hệ VOV 2-Đài tiếng nói Việt
Nam)

Bao gồm các tác phẩm-chương trình sau:

1.Lễ cúng cơm mới của đồng bào miền núi phía Bắc. (5/1/2015)
2.Cách làm nhà truyền thống của người Mơng. (7/1/2015)

3.Hội làng Quế Võ-Nét đẹp văn hóa Kinh Bắc xưa (7/4/2015)
4.Lễ hội Kim Pang Then của người Thái-Lễ cúng cầu an,cầu phúc.
(22/1/2015)

5.Trò chơi dân gian: Nét đẹp vùng cao Tây Băc. (26/1/2015)
6.Lễ hội Cầu Ngư-Trao truyền những giá trị văn hóa. (28/12014)
7.Múa dân gian: Những giá trị bản làn. (6/2/2015)

8.Tết Khu Cù Tê của Đồng báo La Chí (Hà Giang)-Tết sum họp gia đình.
(10/2/2015)

9.Đặc sản Văn hóa ẩm thực các vùng miền. (19/2/2015)
10.Đàn dây-Những linh hồn quê. (23/2/2105)

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

13.Người Mông và những khúc ca dân tộc độc đáo. (9/3/2015)
14.Lễ hội Xăng Khan-Kết nối bản làng. (17/3/2015)

15.Lễ hội xuống đồng Bủng Kham-Cầu mùa,cầu phúc. (24/3/2015)

Dạng tiếng động Đầu tác phẩm Giữa tác phẩm Cuổi tác phẩm

Tiếng động độc lập 2 2 1

Tiếng động đồng thời 1 9
Kết quả khảo sát:

Trong 15 chương trình phát thanh được khảo sát thì chỉ có 3 tác phẩm sử
dụng tiếng động ngay từ đầu tác phẩm (chiếm 20 %), 11 tác phẩm không sử
dụng tiếng động xuất hiện đầu tác phẩm mà xuất hiện từ giữa tác phẩm dưới
hình thức trải dài theo lời dẫn của phóng viên và lời nói của nhân chứng
(chiếm 73 %), Có 1 tác phẩm sử dụng tiếng động độc lập ở cuối chương
trình (chiếm 7 %).

Từ kết qủa khảo sát nêu trên,chúng ta có thể nhận thấy rõ tiếng động thường
xuất hiện nhiều ở phần giữa nội dung của tác phẩm,giúp cho người nghe dễ
dàng cảm nhận được nội dung,cũng như dòng chảy của câu truyện mà mỗi
một tác giả muốn truyền đạt thơng qua tác phẩm của mình.,một số tác phẩm
sử dụng tiếng động ở phần đầu và cuối tác phẩm để tạo điểm nhấn cho tác
phẩm phát thanh của mình,tạo ấn tượng đến với người nghe.Tuy nhiên ở
phần cuối của mỗi một tác phẩm,khi đưa ra kết luận của vấn đề nên tiếng
động ít được sử dụng ở những phần nội dung này.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Qua đây có ta có thể đưa ra những nhận xét chung sau.Tiếng động có thể sử
dụng ở bất kỳ phần nội dung của tác phẩm,với một thời lượng linh hoạt.Ở
phần đầu tác phẩm thường sử tiếng độc độc lập để tạo điểm nhấn,cũng như
thu hút thính giả ngay từ những phút đầu tiên phát sóng.Ở phần giữa thường
sử dụng các tiếng động đồng thời xen lẫn với lời dẫn của phóng viên hay lời
nói của nhân vật,đồng thời có thể sử dụng một số đoạn tiếng động độc lập
với thời lượng ngắn.Phần cuối là phần kết thúc vấn đề thường không sử

dụng tiếng động.Tuy nhiên tùy thuộc vào nội dung,đề tài,cách thể hiện tác
phẩm mà ta có thể cho tiếng độc độc lập vào cuối tác phẩm.

Tiếng động thực sự phù hợp với các thể loại sau: Tường thuật trực tiếp; Ghi
nhanh trực tiếp; Phóng sự; Bài phản ánh về sự kiện,sự việc,giao lưu trực
tiếp; tin về sự kiện,vụ việc. (Sắp xếp theo thứ tự mức độ phù hợp)

IV. KỸ NĂNG SỬ DỤNG TIẾNG ĐỘNG TRÊN BÁO PHÁT THANH
 Khái niệm Kỹ năng:

Kỹ năng là năng lực hay khả năng của chủ thể thực hiện thuần thục một hay
một chuỗi hành động trên cơ sở hiểu biết (kiến thức hoặc kinh nghiệm) 
nhằm tạo ra kết quả mong đợi.

Khái niệm kỹ năng sử dụng tiếng động trên báo phát thanh:

Đó là năng lực,hay khả năng của đội ngũ nhà báo,phóng viên,biên tập viên 
phát thanh trong lĩnh vực khai thác và sử dụng tiếng động tự nhiên hay 
nhân tạo vào trong tác phẩm phát thanh nhằm tạo ra những tác

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

1.Những yêu cầu cơ bản về tiếng động được sử dụng trong Báo

Phát thanh.

1.1 Tiếng động Phát thanh(tiếng động tự nhiên) khi được sử dụng trong 
các tác phẩm,chương trình phát thanh phải là “tiếng động thật,giống 
như thật”.

Tiếng động được sử dụng để truyền tải thông tin phải là những tiếng

động,âm thanh tự nhiên hoặc âm thanh,tiếng động đó cũng phải là bản sao

của tiếng động tự nhiên.Đó là những tiếng động được nhà báo ghi âm lại
trong quá trình sự kiện,câu chuyện đó diễn ra.

Đối với phần âm thanh tiếng động này thì địi hỏi tác giả cần phải chọn
lọc,thêm bớt,cắt xén và sửa chữa sao cho tiếng động đó đảm bảo yêu cầu tự
nhiên giống như thật.Nếu không cẩn thận chú ý đến yêu cầu này mà khiến
cho tiếng động tự nhiên trong tác phẩm khơng giống so với tiếng động thực
ngồi đời thì sẽ dễ gây phản cảm,phản tác dụng làm mất đi giá trị chân
thực,khách quan của tác phẩm.

Ví dụ: Trong một trương trình phóng sự viết về đề tài giao thơng,thì nhất 
định nhà báo cần phải tiến hành ghi âm tiếng động-âm thanh đường

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

-Trong Phát thanh nhất là các tác phẩm chương trình thực tế,nên hạn chế sử
dụng các tiếng động nhân tạo.Chỉ trừ các trường hợp tác giả không thể thu
được tiếng động để đưa vào trong tác phẩm.Mà tác phẩm này nếu khơng có
tiếng động thì sẽ làm giảm đi sự hấp dẫn của tác phâm đó thì tác giả có thể
sử dụng những tiếng động lưu trữ có sẵn,sau đó lắp ghép chỉnh sửa rồi đưa
vào trong tác phẩm.Điều này địi hỏi những nhà báo,cần phải có trình độ,tay
nghề cao để tạo nên những tiếng động như thật.

1.2 Tiếng động phát thanh cần phải có nhiệm vụ làm sáng tỏ bối cảnh 
,khơng gian,thời gian,tâm trạng,tính cách…của sự vật,hiện tượng,con 
người được đề cập trong tác phẩm.

Nói đúng hơn là những tiếng động được sử dụng trong một tác phẩm phát
thanh cần phải cần phải đề cập một cách chân thực bối cảnh,không gian,thời
gian..đồng thời giúp khắc họa rõ nét tâm trạng,chân dung nhân vật.

Ví dụ:

Trong phóng sự: Một xã “đáng sống” của huyện Khối Châu thuộc chun 
mục Góc nhìn phóng viên-Hệ VOV2.(22/03/2015).

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Tiếp theo là phần trả lời phỏng vấn của ông Đỗ Vũ Ngọc trưởng Ban Mặt 
trận thơn Thiết trụ cùng với đó là kèm theo những tiếng chim hót,tiếng gà 
kêu.Giúp cho thính giả cảm nhận và hình dung ra được sự trong lành,bonhf 
yên của của vùng thơn q này.Và thấy được lợi ích từ một việc làm tưởng 
trừng nhỏ bé và không mấy cần thiết này.

Hay để miêu tả cảnh khi ông Ngọc dẫn phóng viên đến nhà ơng Lê Văn 
Tấn-một hộ gia đình trong thơn tiêu biểu trong phong trào vệ sinh đường làng 
ngõ xóm.Lúc này có tiếng cổng sắt nhà ông Tấn kêu lên khi ông Ngọc và 
phóng viên đã đến nhà ơng Tấn.

1.3 Tiếng động phải có thơng tin

Khơng nên đưa vào tác phẩm phát thanh những tiếng động vô thưởng vô
phạt,hoặc tiếng động phức tạp,làm hạn chế mục đích truyền tải thơng tin của
tác phẩm.Những tiếng động trong một tác phẩm phát thanh (tiếng động độc
lập) cần phải đủ dài,đủ rộng đủ sâu để diễn đạt trọn vẹn một thơng tin nào
đó,đem đến một sự hình dung,liên tưởng phù hợp cho người nghe.

Cịn nếu chúng ta khơng đáp ứng đúng u cầu này đối với tiếng động thì sẽ
làm mất đi giá trị của tác phẩm,khi mà người nghe họ phải tiếp nhận những
âm thanh,tiếng động mà họ không hiểu đó là những âm thanh tiếng động gì.
1.4 Tiếng động mang tính đặc trưng

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Có những tiếng động đặc trưng sau:

-Một lễ hội mùa xn thì thường có tiếng trống vật,tiếng khấn lần rần trong
những ngôi chùa,tiếng loa phát thanh phát những bài hát về mùa xuân về quê
hương đất nước.Tiếng người cười nói.

-Buổi đêm ở một thơn q vào hè đó là tiếng ếch kêu,tiếng dế gáy và đơi khi
có tiếng gà gáy.

-Đường phố chính là tiếng động cơ xe lưu thơng trên đường

-Bữa tiệc đó là tiếng người nói chuyện vui vẻ,tiếng của những bản nhạc của
những cái cụm ly

-Vào vụ gặt ngoài đồng là tiếng người gọi nhau í ới,tiếng của lưỡi liềm cắt
lúa,tiếng của những chiếc máy phụt lúa vang khắp cánh đồng.

1.5 Tiếng động phải rõ ràng,chung thực,chính xác

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

1.6 Tiếng động phải đủ dài đủ sâu,để người nghe có thể hiểu rõ ràng và 
cảm nhận.

Ví dụ:

Để miêu tả rõ ràng khơng khí nhộn nhịp,vui vẻ và ấm cúng của Tết Khu Cù 
Tê của đồng bào La Chí-Hà Giang.Tác giả của bài phóng sự đã sử dụng 
những tiếng động như tiếng trống,chiêng được đánh trong trong ngày 
tết,tiếng mọi người nói chuyện với nhau.Những tiếng động này được sử 
dụng ở dạng tiếng động độc độc lập sau lời dẫn của PTV và được đưa vào 
sử dụng ở đoạn giữa của tác phẩm.

1.7 Thời điểm,thời lượng cũng như âm lượng của tiếng động trong mỗi

một tác phẩm phát thanh cần phải được sử dụng linh hoạt tùy thuộc 
vào ý đồ chủ quan của nhà báo.

Cho đến nay thì vẫn chưa có một tiêu chuẩn nhất định nào về thời lượng của
tiếng động trong tác phẩm phát thanh,bởi vì tiếng động cũng là một nghệ
thuật,nó cần sự sáng tạo.

Trong mỗi một tác phẩm phát thanh,tùy thuộc vào thể loại,nội dung của tác
phẩm mà nhà báo quyết định sử dụng tiếng động sao cho hợp lý.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

-Trong những chương trình phát thanh trực tiếp như cầu phát than trực tiếp
thì tiếng động có thể được sử dụng trong suốt chiều dài của tác phẩm.Tiếng
động lúc này cùng kết hợp với âm nhạc cũng như lời dẫn của phóng viên và
nhân vật-nhân chứng sẽ làm nên những chương trình phát thanh trực tiếp.
-Cịn đối với các tác phẩm,phóng sự,phỏng vấn ghi nhanh…mỗi nhà báo đều
tự quyết định về mặt thời lượng của các loại tiếng động được sử dụng.

Ví dụ

Trong phóng sự “ Tiếng giao thời @” được phát vào ngày 16/3/2015.Tác 
phẩm có thời lượng là 5’50s.Tác giả đã sử dụng tiếng động từ tiếng động 
độc lập đầu tác phẩm cho đến tiếng động đồng thời được sử dụng làm nền 
cho lời dẫn của phóng viên và lời nói của nhân vật là 5’30s.Điều này giúp 
cho tác phẩm chở nên chân thực và sinh động rất nhiều.

Hay trong phóng sự: “Trạm Tấu:Khi người nghèo xuất ngoại” phát ngày 
20/3/2015.Mở đầu tác giả sử dụng tiếng động đó chính là tiếng loa của xe 
tuyên truyền lưu động giới thiệu chính sách thúc đẩy xuất khẩu lao động của
Đảng và nhà nước được trung tâm văn hóa thơng tin huyện Trạm Tấu tuyên
truyền đến từng xã trong huyện.Tuy tiếng động chỉ được sử dụng với thời

lượng rất ngắn là 28s nhưng cũng đã đủ để giúp cho người nghe cảm nhận 
rõ hơn khơng khí của vùng q nghèo Trạm Tấu lúc này.

1.8 Âm lượng của tiếng động trong tác phẩm phát thanh cần phải linh 
hoạt

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

phẩm,có đoạn tiếng động có âm lượng to được vang lên một cách rõ
ràng,nổi bật,

tạo điểm nhấn,gây ấn tượng cho người nghe.Nhưng cũng có những đoạn
tiếng động được cho âm lượng giảm dần,nhỏ dần xuống để hỗ trợ cho thơng
tin bài viết.

Trong q trình sử dụng tiếng động thì một điều rất đáng để lưu ý đó chính
là cần phải phân biệt đúng đâu là tiếng động,đâu là lời nói của nhân chứng.
Thực tế thì nhiều người,trong đó có cả một số phóng viên nhầm lẫn tiếng
động chính là lời nói của nhân chứng.

Lời nói trên sóng phát thanh bao gồm lời nói của phát thanh viên,biên tập
viên và cả lời nói của nhân chứng.Cả nhà báo và nhân chứng đều phải dùng
ngơn từ để có thể truyền đạt thơng tin,thể hiện cảm xúc,thái độ.Như vậy lời
nói của nhân chứng khơng phải là tiếng động mặc dù trong quá trình được
phóng viên nhà báo phỏng vấn thì đi kèm với lời nói của nhân chứng là
những tiếng động của môi trường xung quanh.

2.Cách thức khai thác và sử dụng tiếng động trong tác phẩm

báo phát thanh.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

chắc chắn nhà báo đã có thể xác định được chủ đề bái viết,những nội dung
thơng tin sẽ có trong bài viết và xác định thể loại tác phẩm.

Căn cứ từ những yếu tố nêu trên,nhà báo sẽ xác định được rằng tác phẩm
này có cần sử dụng tiếng động khơng? Nếu có thì sẽ bao gồm những tiếng
động nào? Sử dụng tiếng động độc lập,tiếng động nền hay cả hai dạng này?
Và cuối cùng là nên đưa tiếng động vào những phần nội dung nào của tác
phẩm cho bố cục tác phẩm được hợp lý?

Từ những câu hỏi nêu trên,chắc chắn rằng mỗi một nhà báo đều sẽ phác thảo
ra được ý tưởng sử dụng tiếng động cho tác phẩm báo phát thanh của riêng
mình.

Ví dụ: Khi viết một phóng sự với chủ đề “Toàn cảnh vụ chặt 6700 cây xanh 
ở thành phố Hà Nội”,nhà báo có thể đưa ra ý tưởng sử dụng tiếng động của
mình như sau:

-Xác định nội dung chính của bài phóng sự,bao gồm:

Phần 1:Phản ánh thực trạng hiện nay là cây xanh ở thành phố Hà Nội đang 
dần bị chặt hạ.

Phần 2: Tiếng hành tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến vụ việc này.
Phần 3: Ý kiến của người dân Hà Nội về vụ việc này.

Phần 4: Ý kiến của một số nhà chuyên môn về vấn đề này.

-Những tiếng động mà nhà báo cần sử dụng dựa theo nội dung của từng 
phần như đã nêu trên trong phóng sự này

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

4,Tiếng ồn do người nói chuyện,tiếng máy ảnh trong một cuộc họp báo chất 
vấn các nhà lãnh đạo của các cơ quan ngành có liên quan để tìm câu trả lời

xác đáng cho vụ việc này.

Theo nội dung từng phần nhà báo có thể đưa tiếng động vào sử dụng như 
sau:

Phần 1: Có thể đưa tồn bộ những tiếng động 1,2,3 nêu trên làm tiếng động
độc lập tiếp sau đó sẽ dẫn lời của phóng viên,nhà báo.

Phần2: Đưa những tiếng động cùng câu trả lời của những nhà lãnh đạo có 
liên quan trong cuộc họp báo để làm phần lý giải nguyên nhân của vụ việc 
này

Phần 3: Bên cạnh những phần trả lời phóng vẩn của người dân về vụ việc 
này,tác giả cũng có thể sử dụng những tiếng động 1,2,3 đưa nó trở thành 
tiếng động nền,giúp cho tác phẩm trở nên sinh động,chân thực.

Phần 4:Lấy ý kiến của các chuyên gia để đưa vào tác phẩm không cần phải 
sử dụng tiếng động.

Phần cuối: Kết thúc phóng sự này có thể đưa tiếng cưa máy,tiếng những 
cái cây sau cưa bị đổ xuống cùng với lời nói của phóng viên hiện trường.

2.2 Thu âm tiếng động tại hiên trường

Đây là một công đoạn hết sức quan trọng vì nó sẽ quyết định tới nội dung
của tác phẩm,chương trình phát thanh mà một nhà báo thực hiện.

Chính vì vậy khi đến hiện trường nhà báo cần phải:

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

không thể thu được những tiếng động phù hợp như hình dung ban đầu trước

khi tiếp cận hiện trường ,nhà báo sẽ cần phải đưa ra những ý tưởng về sử
dụng tiếng động nhân tạo để thay thế.

b.Nếu có nhiều tiếng động thì nhà báo cần phải thực sự chú tâm lắng nghe 
để phân biệt xem sắc thái của từng tiếng động,từ đó đưa ra quyết định xem
tiếng động nào thì phù hợp với sắc thái thông tin của từng phần nội dung
trong tác phẩm.

c.Kỹ thuật thu âm tiếng động tại hiện trường.

-Bước đầu tiên trước khi nhà báo muốn thực hiện thu âm hiện trường đó là
cần phải kiểm tra tồn bộ máy móc,những thiết bị cần sử dụng và chắc chắn
rằng các thiết bị đó đã được kết nối sẵn sàng.Những thiết bị cần có khi đi thu
âm hiện trường thường là micro,máy ghi âm,tai nghe cũng thực sự rất cần
thiết.

-Nhà báo cần phải dành thời gian nhất định để lựa chọn thời gian,địa điểm
để tiến hành ghi âm,tính khoảng cách từ nơi ghi âm đến địa điểm phát ra
tiếng động để có thể thu được những tiếng động hợp lý.

Với những tiếng động có cường độ âm thanh nhỏ hoặc ở mức trung bình-nhà
báo nên đến gần để có thể thu được âm thanh đó một cách chân thực.

Với những tiếng động có cường độ âm thanh q lớn thì nhà báo cần phải
tìm một khoảng cách hợp lý,vì nếu thu quá gần thì sẽ dẫn đến âm thanh
tiếng động đó bị vỡ,khi nghe thính giả rất khó nhận định đó là âm thanh
tiếng động gì.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Khi phỏng vấn lấy lời nhân vật,thì nhà báo cũng nên lưu ý.Nên chọn địa
điểm phỏng vẫn cách xa một khoảng cách nhất định với những nguồn âm

thanh quá to như nêu trên,để tránh việc âm thanh,tiếng động lấn át lời của
nhân vật phỏng vấn.Khi phỏng vấn nên đặt máy ghi âm gần với miệng của
người nói.

Nhà báo cần phải thật chú ý tới quá trình thu những tiếng động mà thính giả
dễ nhầm lấn khi nghe như:

+Tiếng các phương tiện giao thông trên phố với tiếng máy móc trong cơng
trường xây dựng

+Tiếng mưa rơi với tiếng nước suối chảy

Nhà báo cần phải lựa chọn điểm và góc đặt mic sao cho phù hợp.

d. Khi đến hiện trường nhà báo cần phải thu thật nhiều tiếng động để khi về 
sản xuất chương trình có thể có nhiều cơ hội lựa chọn những tiếng động phù
hợp cho mỗi một chi tiết trong tác phẩm( tránh thu tràn lan những tiếng động
không phù hợp mà ngay từ đầu đã khơng có trong ý tưởng thu thập tiếng
động của nhà báo)

-Nên dùng lời để đánh dấu từng phần tiếng động khác nhau,hoặc với loại
máy ghi âm hiên đại,nhà báo có thể dùng marker để đánh dấu.Việc đánh dấu
này sẽ giúp cho nhà báo dễ dàng trong quá trình chỉnh sửa lựa chọn tiếng
động,từ đó tránh tình trạng qn hoặc nhầm lẫn.

e. Sử dụng máy ghi âm chuyên dụng để đảm bảo chất lượng âm thanh 
tốt,chân thực,rõ nét từ đó tránh bị nhầm lẫn với tạp âm.

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

2.3 Một số thiết bị máy ghi âm xách tay và những đặc điểm kỹ thuật cần
lưu ý.

a. Zoom H4n

Đặc điểm kỹ thuật:

Loại thẻ nhớ: SD (16MB-2GB); SDHC (4GB-32GB)
Khả năng thu đa kênh

Đầu vào: Analogue

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Định dạng ghi âm:

-Đối vơí file âm thanh không nén ( WAV)

Bit lượng tử:16/24 bit ; Tần số lấy mẫu (fs): 44,1/48/96 KHz
-Đối với file âm thanh nén (MPEG3)

Tốc độ truyền (Bit Rate):48-320 kb/s ; Tần số lấy mẫu: 44,1 KHz (thu), 48
KHz (thu,phát)

Batterry: AA (2 pin)

Thời gian sử dụng pin: 6-11h

*Lưu ý: Đối với máy ghi âm Zoom H4n,nên sử dụng micro ngoài.
Với micro trong nên để góc 90 độ giữa hai mic.

Đồng thời điều chỉnh mức -12 dBFs đến -6 dBFs.
Mở chế độ PreREC

Đặc biệt máy ghi âm này có chức năng MASK để đánh dấu những đoạn ghi
âm khác nhau,từ đó hỗ trợ rất nhiều cho khâu biên tập âm thanh tiếng động
cho phóng viên,nhà báo sau này.

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Đặc điểm kỹ thuật:
Loại thẻ nhớ: SD

Khả năng thu: Chỉ Stereo
Đầu vào: Analogue

Micro ngoài: Micro tụ điện,Micro trong
Zắc Micro: 3 li

Định dạng ghi âm:

-WAV: 16/24 bit; fs: 44,1/48 KHz

-MPEG 3: Bit Rate: 32-320 kb/s; fs: 44,1/48 KHz
Battery: AA (2 pin)

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Đặc điểm kỹ thuật:
Chỉ có thẻ nhớ trong (1Gb)
Khả năng thu: Stereo,mono
Đầu vào: Analogue

Chỉ có micro trong
Định dạng ghi âm:

-WAV: 16 bit; fs: 44,1/48 KHz

MPEG 2: Bit Rate 128 kb/s; fs: 44,1/48/32 KHz
Battery: AA (2 pin)

Thời gian sử dụng pin : 10h

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Sau quá trình thu thập tiếng động tại hiện trường và có được những file âm
thanh tiếng động ở dạng “thô”.Lúc này nhà báo tiến hành công đoạn lựa
chọn và biên tập tiếng động.Kỹ năng này đòi hỏi nhà báo cần phải dành một
lượng thời gian nhất định,đồng thời nhà báo cũng phải có khả năng cảm thụ
để có thể nhận biết được những sắc thái của mỗi một tiếng động.Từ đó lựa
chọn ra được những âm thanh tốt,chất lượng.

Để lựa chọn được những âm thanh tốt nhà báo cần phải có những ký năng cơ
bản sau:

-Nghe nhanh,nghe lướt lại toàn bộ những tiếng động mà mình thu được
trong suốt quá trình tiếp cận hiện trường.Và ngay trong lần nghe đầu tiên
này,nhà báo nên lựa chọn luôn những đoạn tiếng động cảm thấy cần thiết
nên sử dụng trong tác phẩm thì nhà báo cần phải đánh dấu marker trên các
phần mềm Adobe audition hoặc coppy các đoạn âm thanh đó để sau này có
thể dễ dàng nghe lại và chọn lựa.

-Nghe lại một lần nữa những tiếng động đã được ghi âm để coppy,cut những
đoạn tiếng động cần cho nội dung thông tin của tác phẩm.

-Sau khi lựa chọn được những file tiếng động cần thiết,nhà báo tiến hành
biên tập kỹ lưỡng những đoạn tiếng động đó qua những cơng việc cụ thể như

+ Loại bỏ tạp âm,tức là những tiếng ồn,tiếng động khơng có thơng tin;cắt bỏ
những tiếng động thừa hoặc lặp lại..

+Ghép những chi tiết tiếng động cần thiết lại với nhau thành một đoạn tiếng
động hoàn chỉnh,hợp lý,đáp ứng yêu cầu của tiếng động phát thanh trong tác
phẩm báo chí.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Tuy nhiên khơng được chỉnh sửa quá nhiều những file tiếng động đặc biệt là
mix nhiều tiếng động lại với nhau tạo nên sự phức tạp và đôi khi trong
nhiều trường hợp nó sẽ trở thành tạp âm.

2.5 Pha âm tiếng động cho tác pha âm
Khái niệm pha âm trong phát thanh:

“Pha âm” hay còn gọi là “dựng ghép” trong phát thanh có nghĩa là lựa
chọn,sắp xếp và liên kết giữa những đoạn âm thanh tiếng động riêng biệt
hoặc cũng có thể là giữa lời nói,tiếng động và âm nhạc để từ đó tạo ra một
tác phẩm phát thanh thống nhất,hồn chỉnh theo trình tự mà kịch bản địi
hỏi.

-Trước đây,khi chưa có những phần mềm chỉnh sửa,cắt ghép hiện đại thì các
nhà báo thường phải tiến hành pha âm theo phương thức truyền thống đó là
ghi âm vào băng từ sau đó trộn âm thanh bằng phương thức thủ công,nghĩa
là vào studio bật băng ghi âm lời nói rồi bật băng tiếng động để chèn vào
những đoạn cần chèn nhạc ,rồi phát sóng trực tiếp,hoặc thu băng lại để phát
sóng sau.Theo như phương thức này thì nhà báo chỉ có thể chèn được những
đoạn tiếng động đơn giản.Hơn nữa còn tạo ra tâm lý ngại sử dụng tiếng động
khi làm một tác phẩm báo phát thanh từ đó ít tạo ra được những chương

trình tác phẩm hay,có chất lượng cao.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Và pha âm là công đoạn cuối cùng để tạo ra một tác phẩm,chương trình phát
thanh hồn chỉnh khi mà đã có được lời nói,tiếng động và âm nhạc.Công
đoạn này bao giờ cũng được tiến hành trước khi nhà báo đã hoàn tất hoặc
gần hoàn chỉnh phần lời cho tác phẩm.

Khi pha âm cho tác phẩm,nhà báo cần phải lưu ý một số vấn đề sau:

-Có ý tưởng chi tiết về sử dụng tiếng động cho bài viết,trong đó cụ thể hóa:
+Thời điểm tiếng động xuất hiện

+Nội dung tiếng động

+Dạng tiếng động( Tiếng động độc lập,hay tiếng động đồng thời)
+Thời lượng cho từng tiếng động

-Cụ thể hơn là nhà báo cần phải có trong đầu những hình dung cụ thể về
dịng chảy tiếng động trong tác phẩm: Bắt đầu là tiếng động gì(xuất hiện
dưới dạng nào),tiếp theo là tiếng động gì,những tiếng động đó xuất hiện ở
những vị trí những phần nội dung thông tin nào trong bài viết,thời lượng của
đoạn tiếng động đó là bao nhiêu…Cũng trong cơng đoạn này nhà báo cần
phải chú ý đến tổng quan thời lượng,âm lượng của phần tiếng động mà mình
sử dụng.

-Pha âm phải làm sao cho tiếng động được đi ra một cách hài hịa hợp lý,làm
tơn lên phần lời,phần nội dung chính của tác phẩm phát thanh.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

cho phần tiếng động thật phong phú,tránh lặp lại tiếng động để tránh gây nên
sự nhàm chán cho người nghe)