CHUYEN DE NGU VAN THANH PHO

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (497.89 KB, 17 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

MộT VàI Đặc điểm thể loại của truyền

thuyết và việc Tổ chức, H íng DÉn

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

CHuyên đề Ngữ văn

Một vài Đặc điểm thể loại của truyền thuyết và việc Tổ chức, H 
ớng Dẫn Học sinh đọc - hiểu Truyền Thuyết

Theo Đặc tr ng Thể Loại
I. Lí do chọn đề tài

- Muốn hiểu đ ợc tác phẩm VHDG chúng ta phải giải mã 
tác phẩm theo đúng đặc tr ng thể loại.

- Thực tiễn trong công việc dạy - học văn học trong các nhà 
tr ờng hiện nay cịn có giáo viên h ớng dẫn học sinh đọc - 
hiểu tác phẩm văn học dân gian nói chung và những tác 
phẩm của thuộc thể loại truyền thuyết nói riêng cịn xa rời 
đặc tr ng thể loại.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

- Ch ơng trình Ngữ văn cấp Trung học cơ sở thể loại truyền 
thuyết đ ợc đ a vào học gồm có năm bài. Đó là các bài Con “
Rồng cháu tiên”… Đây cũng là một số l ợng t ơng đối nhiều 
so với số l ợng các tác phẩm thuộc các thể loại văn học dân 
gian khác. Những điều nói trên đã cho thấy thể loại truyền 
thuyết có một vị trí rất quan trọng.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

1. C¬ së khoa häc

1.1. Một vài đặc điểm về thể loại của truyền thuyết yêu 
cầu giáo viên cần nắm vững để hiểu và h ớng dẫn học sinh

đọc - hiểu tác phẩm theo đúng đặc tr ng thể loại

a. Kh¸i niƯm

* Một vài điểm l u ý khác biệt giữa thể loại truyền 
thuyết với một số thể loại văn học dân gian khác dễ 
nhầm lẫn.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

-

Truyền thuyết với thần thoại:

+ Thn thoại ra đời từ thủa hồng hoang của lồi ng “ ”
ời nhằm giải thích nguồn gốc của một số sự vật và một số 
hiện t ợng của tự nhiên, xã hội. Khi xã hội, nhận thức của 
con ng ời phát triển đến một trình độ nhất định nào đó thì 
sáng tác thần thoại chấm dứt.

+ Truyền thuyết ra đời giai đoạn sau của thần thoại và 
tiếp tục tồn tại song hành với lịch sử loài ng ời. Truyền 
thuyết là cách nhận thức lịch sử, phản ánh lịch sử theo 
quan điểm của dân gian

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

- Trun thut víi trun cỉ tÝch :

+ Trun cỉ tÝch lµ truyện kể về những điều không có 
thực, ít yếu tố hiện thực những chuyện không thể xảy ra 
trong thùc tÕ

+ Truyền thuyết là truyện kể về về những điều có thực 
hay ít nhiều cũng liên quan đến điều có thực hoặc làm cho 
ng ời kể và ng ời nghe nhận thức nh là những điều có thât.

* Định nghĩa : Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về 
các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

b: Các tiểu loại truyền thuyết.

* Truyền thuyết địa danh

Là những truyện kể dân gian về nguồn gốc lịch sử 
của những tên gọi địa lí khác nhau hoặc về nguồn gốc bản 
thân những đặc điểm, địa hình, sự vật địa lí ấy.

Ví dụ: về sông ( sự tích sông Tô lịch ), hå ( Sù tÝch 
Hå T©y ), nói ( Sự tích núi Tản Viên ) ...

*Trun thut phỉ hƯ

Là những truyện kể dân gian về nguồn gốc của các 
thị tộc, bộ lạc, làng x·, tỉ nghỊ ...

VÝ dơ: Trun thuyết Hùng V ơng, truyền thuyết về 
Trạng Bùng ...

*Trun thut lÞch sư

Là những truyện kể dân gian về các nhân vật lịch sử 
và sự kiện lịch sử.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

c: Đặc điểm nội dung của truyền thuyết.

* : Đặc điểm thứ nhất :

Truyền thuyết là những truyện kể dân gian vỊ

những việc có thực, những nhân vật lịch sử, sự kiện lịch 
sử trong quá khứ có liên quan đến vận mệnh dân tộc, vận 
mệnh quốc gia. Đây chính là phần lõi lịch sử của truyện.

* : Đặc điểm thứ hai

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

d . Chức năng và ý nghĩa của truyền thuyết:

* Phản ánh lịch sử, tức là ghi lại những sự kiện lÞch sư

* Phản ánh thái độ, tình cảm của nhân dân ( tác giả dân 
gian ) đối với các sự kiện lịch sử và nhân vật lịch sử

* Gi¶i thÝch sù vËt, hiƯn t ỵng.
.

e . Một vài đặc điểm về thi pháp của truyền thuyết
 * Nhân vật, sự kiện trong truyền thuyết :

- Cách lựa chọn nhân vật: Nếu nh nh©n vËt trong trun cỉ 
tÝch, sù kiƯn trong trun cổ tích là nhân vật h cấu, sự kiện h 
cấu thì nhân vật trong trun thut, sù kiƯn trong truyền 
thuyết là những nhân vật lịch sử, sù kiƯn lÞch sư

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

* Xung đột trong truyền thuyết:

- Xung đột giữa con ng ời với thiên nhiên.

- Xung đột giữa dân tộc với các thế lực ngoại xâm

- Xung đột giữa nhân dân với chính quyền phong kiến.

* KÕt cÊu cña trun thut:

- Truyền thuyết có đặc điểm nổi bật là kết cấu xâu chuỗi 
thành một hệ thống .

VÝ dụ: chuỗi truyền thuyết về thời các vua Hùng gồm 
có các truyện mà học sinh học là : Con rồng cháu tiên, Sơn 
Tinh - Thuỷ Tinh, Thánh Gióng.

- Cèt truyÖn:

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

* Vấn đề lịch sử và h cấu trong truyền thuyết 
* Lời kể

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>