<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Tuần 9; Tiết 33. NS: 111/10/2009; ND: 12/10/2009. </b>

Tập làm văn

<b>NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ </b>

<b>I. Mục tiêu: giúp học sinh:</b>

a. Kiến thức:

- Nắm được đặc điểm và ý nghĩa của ngôi kể trong văn tự sự.

- Sơ bộ phân biệt được tính chất khác nhau của ngôi kể thứ ba và ngôi kể thứ nhất.
b. Rèn luyện kỹ năng: phân biệt ngôi kể phân biệt và lựa chọn ngôi kể .

c. - Giáo dục hs biết lựa chọn và thay đổi ngôi kể thích hợp khi làm văn tự sự.
<b>II. Chuẩn bị:</b>

<i> - Gv: nghiên cứu bài dạy.</i>

<i> - Hs: đọc kĩ bài và soạn bài, chuẩn bị bài </i>

<b>III. Tiến trình tổ chức các hoạt động – dạy học :</b>
<i> 1) ổn định:</i>

<i> 2) Kiểm tra bài :</i>
- Không

<i> 3) Bài mới:</i>

- Giới thiệu bài mới .

<b> Hoạt động của gv </b> <b> Hoạt động của gv </b> <b> nội dung</b>

<i><b>Hoạt động 1: hs đọc</b></i>

đoạn văn và trả lời câu
hỏi.

+ Ngôi kể là gì? thế
nào là kể theo ngôi thứ
nhất và kể theo ngôi
thứ ba?

- Yêu cầu hs đọc đoạn
văn và các u cầu để
tìm hiểu ngơi kể.

+ Đoạn 1 được kể theo
ngôi nào? Dựa vào
dấu hiệu nào để nhận
ra điều đó?

+ Kể theo ngơi thứ 3
thì có ưu điểm gì?
+ Có thể thay đổi ngơi
kể trong đoạn 1 được
không?

+ Đoạn 2 được kể theo
ngôi nào? làm sao để
nhận ra điều đó?

- Đọc đoạn văn SGK/

87,88.

- Trình bày cách hiểu
ngôi kể ( Theo sgk/87)
- Đọc đoạn văn sgk
- Ngơi thứ 3. Vì

- Tự do, linh hoạt
- Không

- Thứ nhất

<b>I. Ngơi kể và vai trị của ngơi kể</b>
<b>trong văn tự sự:</b>

<i>1. Ví dụ:</i>

<i><b>* Đoạn 1: kể theo ngơi thứ ba vì người</b></i>
kể giấu mình.

<i><b>-> Kể tự do, linh hoạt.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

+ Người xưng tôi
trong đoạn 2 là nhân
vật hay là tác giả?
+ Thử thay đổi ngôi kể
<i><b>(Dế Mèn = Tôi) . Xem</b></i>
đoạn văn có thay đổi
không?

+ Trong hai ngôi kể
trên, ngôi kể nào có
thể kể tự do, khơng bị
hạn chế, cịn ngơi kể
nào chỉ được kể những
gì mình biết và đã trãi
qua?

- Gv chốt ý.

- Yêu cầu hs rút ra bài
học qua ghi nhớ.

- Dế Mèn
- Không .

- So sanh lại và nhận
xét .

- Nghe .

- Tự rút ra từ nội dung
trên .

<i><b>tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ.</b></i>

- Thay đổi ngơi kể: đoạn văn không
thay đổi.

<i>2/ Ghi nhớ: sgk/ 89</i>

<i><b>Hoạt động 2: luyện</b></i>
tập.

- Gv tổ chức hs làm
bài tập theo nhóm: bài
tập 1,2

- Chốt lại vấn đề .
- Đàm thoại cho HS
tìm hiểu bài tập 3,4,5
- Yêu cầu hs đọc bài
tập 6

- Thực hiện làm nhóm
4 người trong thời
gian 2 phút và cử đại
diẹn trả lời?

- Lớp nhận xét.

- 3 HS thực hiện trả lời
câu hỏi.

- Trình bày miệng

<b>II. Luyện tập:</b>

<i>Bài 1: thay tôi = Dế Mèn</i>
-> có sắc thái khách quan.

<i>Bài 2: thay thanh, chàng = tơi</i>
-> tơ dậm thêm sắc thái tình cảm.

<i>Bài 3: truyện cây bút thần được kể</i>
theo ngôi thứ ba.

<i>Bài 5: khi viết thư, em sử dụng ngôi kể</i>
thứ nhất.

<i>Bài 6: trình bày miệng </i>

<i><b>Hoạt động 3 </b></i>
<i> 4) củng cố:</i>

- Ngôi kể là gì? vai trị của từng ngơi kể.
- Để kể chuyện linh hoạt, người kể làm gì?
<i> 5) dặn dò:</i>

- Học ghi nhớ sgk/ 89. - Làm bài tập 4 (sgk/ 90).
<i><b> - Chuẩn bị bài ông lão đánh cá và con cá vàng:</b></i>

+ Đọc kĩ văn bản và kể tóm tắt văn bản.

+ Đọc chú thích * để hiểu về tác giả và tác phẩm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Văn bản:

<i><b>HD đọc thêm: </b></i>

<b>ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ VÀ CON CÁ VÀNG </b>

<i> (truyện cổ tích của A. Pu - Skin</i>

<i> )</i>

<b>A. Mục tiêu: Giúp học sinh:</b>
a. Kiến thức :

<i><b> - Hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện cổ tích Ơng lão đánh cá và con cá vàng.</b></i>

- Nắm được biện pháp nghệ thuật chủ đạo và một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu, đặc sắc
trong truyện.

b. Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng đọc và kể chuyện

c. Thái độ: - Giáo dục HS về lòng biết ơn đối với người đã giúp đỡ mình.
<b>B. Chuẩn bị:</b>

<i> - GV: Nghiên cứu bài dạy + tranh minh hoạ.</i>

<i> - HS: Tìm hiểu văn bản và soạn bài, chuẩn bị theo sự phân cơng.</i>
<b>C. Tiến trình tổ chức các hoạt động:</b>

<i> 1) Ổn định:</i>

<i> 2) Kiểm tra bài cũ:</i>

<b> - Nêu ý nghĩa của truyện Cây bút thần?</b>

-> Thể hiện quan niệm của nhân dân về cơng lí xã hội, về mục đích của tài năng nghệ thuật
và ước mơ về khả năng kì diệu của con người.

<b> - Qua nhân vật Mã Lương, em thích nhất ở nhân vật điều gì?</b>

-> Nhân vật Mã Lương: tài năng, vượt khó, nhân hậu -> HS chọn và giải thích.
<i> 3) Bài mới:</i>

- Giới thiệu bài mới

<b>Hoạt động của GV </b> <b>Hoạt động của</b>
<b>HS</b>

<b> Nội dung</b>
<i><b>Hoạt động 1: Hướng</b></i>

dẫn tim hiêu chung
- HS đọc chú thích tác
giả - GV lưu ý chú
thích *.

<b>- Nêu chú thích về</b>
tác gỉa kể.

- Nêu chú tích về
từ khó.

<b>I. Tìm hiêu chung: </b>

1. Chú thích về tác giả kể : sgk
2. Chú thích về từ ngữ : sgk

<i><b>Hoạt động 2: Hướng</b></i>
dẫn HS thảo luận trả
lời câu hỏi.

- GV đọc văn bản và
gọi HS đọc văn bản

tiếp theo.

+ Trong truyện mấy
lần ông lão ra biển gọi
cá vàng? Việc kể lại
những lần ông lão ra
biển gọi cá vàng là

- Đọc văn bản

- 5 lần , lặp lại tăng
tiến.

<b>II. Đọc , tìm văn bản: :</b>

<i><b>1. Ơng lão ra biển gặp cá vàng theo đòi</b></i>
<i><b>hỏi của mụ vợ</b></i>:

<b>Mụ vợ đòi hỏi</b> <b>Cảnh biển</b>
<b>- Lần 1: máng lợn</b>

<b>- Lần 2: nhà rộng</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

biện pháp lặp lại có
chủ ý của truyện cổ
tích. Hãy nêu tác dụng
của biện pháp này.
+ Mỗi lần ông lão ra
biển gọi cá vàng, cảnh
biển thay đổi như thế

nào? Vì sao?

<b>Hết tiết 1</b>

+ Lịng tham của mụ
vợ được thể hiện như
thế nào?

+ Tại sao ngay từ đầu
mụ vợ khơng địi hỏi
ngay làm Long
Vương?

+ Theo em, nếu cá
vàng đáp ứng yêu cầu
lần thứ năm của mụ vợ
thì mụ vợ có dừng lại
khơng?

-> GV bình giảng
thêm về lịng tham vơ
độ, khơng có điểm
dừng của mụ vợ.

+ Sự bội bạc của mụ
vợ đối với ai và được
thể hiện như thế nào?

+ Tại sao cá vàng
không trừng trị mụ vợ

ngay từ khi đòi làm
nhất phẩm phu nhân?
+ Nếu em là cá vàng,
em sẽ làm gì?

+ Cá vàng trừng trị mụ
vợ như thế nào? Theo
em sự trừng trị đó đã
đích đáng chưa?

+ Cá vàng trừng trị mụ
vợ vì tội tham lam hay
bội bạc?

<b>+ Nêu ý nghĩa của</b>

- Có sự thay đổi
khác nhau

- Qua sự đòi hỏi
- Vì tầm nhìn và sự
hiểu biét của mụ có
<i>hạn. Sau đó: được</i>
<i>voi địi tiên </i>

- không

- Đối với chồng và
sự đèn ơn của cá
vàng.

- Vì đó là cái mà
cá vàng có thể chấp
nhận được và nó
cũng muốn đền ơn.
- Xử trí như nó.

- Bắt trở về c/s như
xưa.

- cả 2, nhưng chủ
yếu là bội bạc

- Trình bày theo cá

<b>- Lần 3: Nhất phẩm</b>
phu nhân

<b>- Lần 4: Nữ hoàng</b>
<b>-Lần5: Long Vương</b>

-> nổi sóng dữ dội
( tức giận)
-> nổi sóng mù mịt
-> nổi giơng tố
(nổi trận lơi đình)
<i><b>-> Lặp lại tăng tiến => nổi bật tính cách</b></i>
đối lập của nhân vật.

<i><b>2. Nhân vật mụ vợ:</b></i>

<i> a/ Lòng tham:</i>

Máng lợn Vật chất

Nhà rộng Vật chất( tăng)
Nhất phẩm phu

nhân

Danh vọng

Nữ hoàng Quyền lực

Long Vương Địa vị quyền uy
nhưng không có
thật

<i>b/ Thái độ bội bạc:</i>

<i><b>- Với chồng: mắng -> quát -> quát như</b></i>
<i>tát nước vào mặt -> giận dữ -> nổi cơn</i>
<i>thịnh nộ</i>

<i><b>- Với cá vàng: muốn cá vàng hầu hạ mãi</b></i>
<i>mãi .</i>

=> Bị cá vàng trừng trị đích đáng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>hình tượng cá vàng?</b>

<i><b>Hoạt động 3: Tổng</b></i>
kết.

- Yêu cầu HS rút ra
nội dung, nghệ thuật
của truyện.

nhân .

- HS 1 trình bày nội
dung.

- HS 2 trình bày
nghề thuật

- Tượng trưng cho lòng biết ơn đối với
người nhân hậu.

- Tượng trưng cho chân lí của dân gian.

<b>IV/ Tổng kết:</b>

1. Nội dung: Truyện ca ngợi lòng biết
ơn đối với những người nhan hậu và nêu
lên bài học đích đáng cho những kẻ tham
lam.

2. Nghệ thuật : <i>Những yếu tố nghệ thuật tiêu</i>
<i>biểu có tác dụng làm cho TP hay hơn: </i>

- Sự lặp lại tăng tiến

- Sự đối lập giữa các nhân vật .
- Yếu tố tượng tượng hoang đường.
<i><b>* Hoạt động 4</b></i>

<i> 4) Củng cố:</i>

- Nêu nội dung, nghệ thuật nổi bật của truyện?
- Qua truyện, em rút ra bài học gì?

<i> 5) Dặn dị:</i>

- Đọc lại truyện và học ghi nhớ SGK/ 96.
<i><b> - Chuẩn bị bài Thứ tự kể trong văn tự sự:</b></i>
+ Nghiên cứu bài để soạn bài.

<i> + Chuẩn bị bảng phụ: nhóm 10 -> tóm tắt các sự việc trong truyện Ơng lão đánh cá và</i>
<i>con cá vàng; nhóm 11 -> tóm tắt các sự việc thức tế của bài văn (câu 2); nhóm 12 -> trình</i>
bày thứ tự kể trong bài văn.

<b> Tuần 9; Tiết 36 : ND: 13/10/2009; ND: 14/10/2009</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

a. Kiến thức: Giúp học sinh:

- Thấy trong văn tự sự có thể kể “xi”, có thể kể “ngược” tuỳ theo nhu cầu thể hiện.

- Tự nhận thấy sự khác biệt của cách kể “xuôi” và cách kể “ngược”, biết được muốn kể “ngược”
phải có điều kiện.

b. Kỹ năng: : - Luyện tập kể theo hình thức nhớ lại.

c. Thái độ: - Giáo dục HS biết chọn thứ tự kể thích hợp khi làm văn tự sự.
<b>B. Chuẩn bị:</b>

<i> - GV: Nghiên cứu bài dạy </i>
<i> - HS: Tìm hiểu bài, soạn bài </i>

<b>C. - Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học:</b>
<i> 1) Ổn định:</i>

<i> 2) Kiểm tra bài cũ:</i>

<i><b> - Ngơi kể là gì? Có những ngơi kể nào?</b></i>

-> Ngơi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể chuyện. Có hai ngơi kể chính trong văn tự
sự: kể theo ngơi thứ ba và kể theo ngôi thứ nhất.

<i><b> - Thế nào là kể theo ngôi thứ ba? Vai trị của ngơi kể thứ ba.</b></i>

-> Khi gọi các nhân vật bằng tên gọi của chúng, người kể tự giấu mình đi gọi là ngơi kể thứ ba.
Người kể có thể kể linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật.

<i> 3) Bài mới:</i>

- Giới thiệu bài mới

<b> Hoạt động của GV </b> <b>Hoạt động của HS</b> <b> Nội dung</b>

<i><b>Hoạt động 1: Tìm hiếu thứ</b></i>
tư kể .

- Yêu cầu HS tóm tắt các sự
<i>việc trong truyện Ông lão</i>

<i>đánh cá và con cá vàng.</i>

Cho biết các sự việc trong
truyện được kể theo thứ tự
nào

- GV nhận xét bổ sung, làm
rõ thứ tự -> rút ra thứ tự kể
xuôi.

+ Thế nào là thứ tự kể xuôi
(thứ tự tự nhiên)?

+ Kể theo thứ tự đó tạo nên
hiệu quả nghệ thuật gì trong
đoạn văn này?

-> GV nhấn mạnh thứ tự kể
xi và chuyển ý.

<i><b>Hoạt động 2: HD tìm hiểu</b></i>
thứ tự kể ngược.

- Y/cHS đọc đoạn văn .

+ Thứ tự thực tế của các sự

- Thảo luận nhóm 4 em để
trình bày ra giấy nháp( 2
ý) .

- Lớp nhận xét, bổ sung
- nghe ghi.

- kể theo thứ tự cái già diễn
ra trước thì kể trước.

- Kết luận và trình bày.

- Đọc đoạn văn .

- HS trình bày bằng bảng

<b>I/ Tìm hiểu thứ tự kể trong văn</b>

<b>tự sự:</b>

<i> * Ví dụ:</i>

1. Tóm tắt các sự việc trong văn
<i>truyện Ông lão đánh cá và con cá</i>

<i>vàng:</i>

- Giới thiệu hai vợ chồng ơng lão
đánh cá.

- Ơng lão bắt được cá vàng và thả
cá vàng, nhận lời hứa của cá vàng.
- Năm lần ra biển gặp cá vàng và
kết quả của mỗi lần.

<i>-> Đó là thứ tự gia tăng của lịng</i>

<i>tham ngày càng táo tợn của mụ vợ</i>
<i>và cuối cùng bị trả giá.</i>

<i><b>=> Thứ tự tự nhiên (kể xi) -></b></i>
<i><b>có ý nghĩa tố cáo và phê phán.</b></i>

<i>2. Bài văn (SGK/ 97):</i>

- Thứ tự thực tế của các sự việc:
+ Ngỗ mồ côi, lêu lỏng, bị mọi
người xa lánh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

việc trong bài văn đã diễn ra
như thế nào?

+ Bài văn đã kể lại theo thứ
tự nào?

- GV rút ra nhận xét và ghi
bảng: thứ tự kể ngược.
+ Thế nào là kể theo thứ tự
kể ngược?

+ Vậy kể theo thứ tự này có
tác dụng nhấn mạnh điều gì?
-> Qua việc tìm hiểu trên,
em hãy nhắc lại cách kể xuôi
và kể ngược.

- Yêu cầu HS đọc ghi nhớ
SGK/ 98

<i><b>Hoạt động 3: Luyện tập.</b></i>

1- HS đọc bài tập 1.

+ Nêu yêu cầu của bài tập và
thực hiện.

- Yêu cầu lớp nhận xét, bổ
sung.

- GV chốt ý và ghi bảng.
2 - HS đọc bài tập 2
- GV ghi đề lên bảng.
- Yêu cầu HS lên xác định
yêu cầu đề.

- GV tổ chức HS lập dàn bài
theo nhóm.

+ Em lập dàn bài kể theo thứ
tự nào?

phụ.

- Lớp nhận xét, bổ sung
- HS lên bảng sắp xếp theo
thứ tự của bài văn bằng cách
viết số thứ tự.

- Lớp nhận xét.
- kết luận

- Trình bày tác dụng

- Tổng kết 2 cách kể để rút
ra bài học

HS đọc ghi nhớ SGK/ 98

- Đọc bài và nêu yêu cầu,
thưch hiện nhóm 2 người .
- HS nhận xét, bổ sung

- HS xác định yêu cầu đề
- Địan diện nhóm trình bày .
- Lớp nhận xét, bổ sung.

+ Khi Ngỗ bị chó dại cắn thật, kêu
cứu thì khơng ai tới cứu.

+ Ngỗ bị chó cắn phải băng bó,
tiêm thuốc.

- Thứ tự kể: hậu quả -> nguyên
nhân (kể ngược).

<i><b>=> Nổi bật ý nghĩa của một bài</b></i>
<i><b>học.</b></i>

<i>* Ghi nhớ: SGK/ 98</i>

<b>II/ Luỵện tập:</b>
<i>Bài 1: </i>

- Kể theo thứ tự: kể ngược, theo
dòng hồi tưởng.

- Truyện được kể theo ngôi thứ
nhất.

- Yếu tố hồi tưởng đóng vai trị: cơ
sở cho việc kể ngược.

<i>Bài 2: Dàn bài</i>

<i>a. Mở bài: Giới thiệu chuyến đi</i>

chơi xa lần đầu tiên của em.

<i>b. Thân bài: Kể diễn biến của</i>
chuyến đi xa đó:

+ Trước khi đi; trên đường đi; nơi
đến

+ Kết thúc chuyến đi.

<i>c. Kết bài: Cảm nghĩ về lần đầu</i>
tiên em được đi chơi xa.

<b>* Hoạt động 4: Cũng cố- dặn dò: </b>

<i> 4) Củng cố:</i>

- Thế nào là kể theo thứ tự tự nhiên, kể theo thứ tự kể ngược?
- Khi nào thì ta có thể kể ngược?

<i> 5) Dặn dò:</i>

- Học ghi nhớ SGK/ 98 và xem lại bài tập 2.

</div>

<!--links-->