Mon kinh te Viet Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (742.72 KB, 51 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG

KHOA KINH TẾ - QTKD

TĨM T

Ắ

T BÀI GI

Ả

NG

MƠN KINH T

Ế

VI

Ệ

T NAM

(Dành cho các lớp cử nhân không chuyên)

Biên soạn: NGUYỄN THANH XUÂN

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

MỤC LỤC

Chương 1. ĐO LƯỜNG NỀN KINH TẾ...4

1.1. Tại sao phải nghiên cứu kinh tế Việt Nam?...4

1.2. Sản lượng nền kinh tế...4

1.2.1. Tổng sản phẩm nội địa (GDP)...4

1.2.2. GNP (Gross National Products)...4

1.2.3. Một số chỉ tiêu khác về sản lượng...4

1.2.4. Tốc độ tăng trưởng sản lượng...5

1.3. Cơ cấu nền kinh tế...5

1.3.1. Cơ cấu kinh tế theo thành phần GDP...5

1.3.2. Cơ cấu kinh tế theo ngành (khu vực)...6

1.3.3. Cơ cấu kinh tế theo vùng (địa lý)...6

1.4. Đầu tư phát triển...6

1.4.1. Khái niệm...6

1.4.2. Vai trò của đầu tư...6

1.4.3. Các loại đầu tư...6

1.4.4. Hiệu quảđầu tư (ICOR: Incremental Capital Output Ratio)...7

1.5. Cán cân...7

1.5.1. Cán cân ngân sách chính phủ...8

1.5.2. Cán cân cán cân thương mại...8

1.6. Chỉ số phát triển con người (HDI)...8

1.6.1. Phương pháp tính...8

1.6.2. Các yếu tố tác động...9

Chương 2. QUY MÔ VÀ TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VIỆT NAM...10

2.1. Quy mô...10

2.1.1. Quy mô và tốc độ tăng trưởng...10

2.1.2. So với các nước...11

2.2. GNP bình quân đầu người...13

2.2.1. Tốc độ tăng trưởng...13

2.2.2. So với các nước khác...13

Chương 3. CƠ CẤU KINH TẾ VIỆT NAM...14

3.1. Cơ cấu kinh tế theo tổng chi tiêu...14

3.1.1. Thành phần tổng chi tiêu Việt Nam...14

3.1.2. So với một số nước...15

3.2. Cơ cấu kinh tế theo ngành (khu vực)...16

3.2.1. Ba khu vực kinh tế Việt Nam...16

3.2.2. So với các nước...16

Chương 4. ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN TẠI VIỆT NAM...18

4.1. Vốn đầu tư thực hiện...18

4.1.1. Tình hình vốn đầu tư thực hiện...18

4.1.2. Cơ cấu vốn đầu tư theo ngành kinh tế...18

4.1.3. Cơ cấu vốn đầu tư theo thành phần kinh tế...19

4.2. Vai trò của Đầu tư (I) trong GDP...20

4.3. Hiệu quả sử dụng vốn...20

4.3.1. Hệ số ICOR...20

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Chương 5. NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM...24

5.1. Tình hình xuất nhập khẩu...24

5.1.1. Quy mơ và tốc độ...24

5.1.2. Cán cân thương mại...24

5.1.3. Cơ cấu hàng xuất khẩu...25

5.1.4. Cơ cấu nhập khẩu...26

5.1.5. Thị trường xuất nhập khẩu...27

5.2. Đóng góp của ngoại thương vào GDP...27

5.3. Triễn vọng dự báo...28

5.3.1. Xuất khẩu...28

5.3.2. Nhập khẩu...29

5.3.3. Nguồn thu chính phủ...30

5.3.4. Phúc lợi...30

5.3.5. Điều chỉnh cơ cấu...30

5.4. Kết luận...31

5.4.1. Ưu điểm...31

5.4.2. Nhược điểm...32

Chương 6. CHỈ SỐ PHÁT TRIỂN CON NGƯỜI VIỆT NAM...33

6.1. Tình hình HDI Việt Nam 1995 – 2006...33

6.1.1. HDI VN từ năm 1992 đến năm 2004...33

6.1.2. So với thế giới...34

6.2. Các yếu tố tác động đến HDI...35

6.2.1. Y tế...36

6.2.2. Giáo dục...37

6.2.3. Thu nhập...39

6.3. Dự báo...39

6.3.1. Kịch bản 1 : lạc quan...40

6.3.2. Kịch bản 2 : bi quan...40

6.3.3. Kịch bản 3 : trung dung...40

6.3.4. Nhận định...40

6.4. Kết luận...41

Chương 7. CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN VÀ TRIỄN VỌNG...42

7.1. Những vấn đề cần giải quyết...42

7.1.1. Doanh nghiệp nhà nước...42

7.1.2. Lao động dư thừa...42

7.1.3. Xóa đói giảm nghèo...42

7.1.4. Quan hệ với các nền kinh tế lớn...42

7.1.5. Quan hệ với Việt kiều...43

7.1.6. Tranh chấp quốc tế...43

7.1.7. Trợ nông trên thế giới...43

7.2. Chính sách nào cho phát triển?...43

GIÁO TRÌNH CHÍNH VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO...44

Phụ lục 01 : Xếp hạng 100 nền kinh tế lớn nhất thế giới năm 2006 ...45

Phụ lục 02 : Xếp hạng 100 nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh nhất thế giới năm 2006...47

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Chương 1. ĐO LƯỜNG NỀN KINH TẾ

1.1. Tại sao phải nghiên cứu kinh tế Việt Nam?

− Việt Nam là quốc gia đông dân thuộc top 15 trên thế giới và vừa thoát khỏi danh sách 49 quốc
gia nghèo nhất hành tinh này. Nếu tính theo tốn học thì mất 97 năm nữa, dân Việt Nam mới có
mức sống ngang với dân Singapore hiện nay. Mức sống bình thường của thế giới khoảng 5.500
USD thì Việt Nam là 550 USD1. Điều này cho thấy Việt Nam vẫn là một nước rất nghèo so với
các nước trên thế giới.

− Việt Nam có nhiều tài nguyên vô giá để phát triển kinh tế như : nguồn nhân lực, vị trí địa lý
thuận lợi …. Nhưng chúng ta sử dụng các nguồn lực này còn kém hiệu quả. Lao động làm việc
với năng suất thấp, tiền lương rẻ; khối lượng hàng hóa mua bán qua hàng chục cảng biển lớn
nhất Việt Nam cộng lại không bằng cảng Singapore. Rõ ràng chúng ta đang lãng phí “nguồn
vốn” q giá của mình.

Do đó, nghiên cứu về kinh tế Việt Nam là để xác định rõ vị trí của Việt Nam trên bản đồ kinh tế
khu vực, kinh tế thế giới và cũng để thấy rõ trách nhiệm của con dân Việt với tiền đồ của đất
nước của dân tộc của con cháu.

1.2. Sản lượng nền kinh tế

1.2.1. Tổng sản phẩm nội địa (GDP)

hay còn gọi là tổng sản phẩm quốc nội, là giá trị tính bằng tiền của tất cả các sản phẩm và dịch 
vụ cuối cùng được sản xuất ra trên phạm vi một lãnh thổ trong một thời kỳ.

1.2.2. GNP (Gross National Products)

Tổng sản lượng quốc dân (GNP) giá trị tính bằng tiền của tất cả các sản phẩm và dịch vụ cuối 
cùng được công dân một quốc gia sản xuất trong một thời kỳ.

GNP được tính như sau:

GNP = GDP + IFFI - OFFI

Mà NFFI = IFFI – OFFI Nên GNP = GDP + NFFI

Trong đó:

IFFI: thu nhập yếu tố từ nước ngoài chuyển vào trong nước (Input Foreign Factor Income)
OFFI: thu nhập yếu tố từ trong nước chuyển ra nước ngoài (Output Foreign Factor Income)
NFFI : thu nhập rịng từ yếu tố nước ngồi (Net Foreign Factor Income)

1.2.3. Một số chỉ tiêu khác về sản lượng

− GDP PPP (Purchasing power parity) : GDP tính theo ngang bằng sức mua.

1 S

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

− GDP bình quân đầu người = GDP

Dân số
− GNP bình qn đầu người = GNP

Dân số

− GDP xanh: GDP chỉ tính những sản phẩm tạo ra mà không từ khai thác tài nguyên quá mức
và không làm ô nhiễm môi trường.

− Gini: chỉ sốđo lường mức độ chênh lệch thu nhập của các nhóm dân cư trong một quốc gia.

− Năng lực cạnh tranh quốc gia (GCI): chỉ sốđo lường năng lực cạnh tranh về kinh tế của các
quốc gia.

1.2.4. Tốc độ tăng trưởng sản lượng

Tốc độ tăng trưởng sản lượng cho biết mức độ thay đổi của sản lượng nền kinh tế qua các giai
đoạn khác nhau.

Tốc độ tăng trưởng sản lượng (g) được tính bằng cơng thức sau:
gt=

t t-1
t-1

Y - Y 100

Y x

Trong đó:

gt : tốc độ tăng trưởng năm t.

Yt -1: Sản lượng thực tế trước năm t là 1 năm.
Yt : Sản lượng thực tế năm t

Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm ( g ) trong giai đoạn (1-t) được tính:

g(1-t) = 1) 100
Y

Y
( 1

1
t

x
t− −
g > 0 : nền kinh tế tăng trưởng

g = 0 : nền kinh tế trì trệ
g < 0 : nền kinh tế suy thoái

1.3. Cơ cấu nền kinh tế

1.3.1. Cơ cấu kinh tế theo thành phần GDP 
GDP tính theo phương pháp chi tiêu:

GDP = C + G + I + X - M

Trong đó:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

M (Import) là nhập khẩu.

1.3.2. Cơ cấu kinh tế theo ngành (khu vực)

Một nền kinh tế thông thường được chia thành ba khu vực như:

− Khu vực I : Nông nghiệp

− Khu vực II: Công nghiệp

− Khu vực III: Thương mại & Dịch vụ

Thông thường theo xu hướng chung một nền kinh tế thường bắt đầu phát triển khu vực I – nông
nghiệp trước và chuyển dần sang công nghiệp rồi sang dịch vụ. Một nước đang phát triển (như
Việt Nam, Trung Quốc …) thì đóng góp của Nơng nghiệp là rất lớn. Đối với các nước công
nghiệp mới như: Hàn Quốc, Singapore … thì cơng nghiệp có vai trị quan trọng hơn, còn đối với
các nước giàu (Hoa Kỳ, Nhật Bản …) thì dịch vụ là quan trọng nhất. Sự chuyển đổi cơ cấu từ vật
chất sang tri thức này được nhiều nhà kinh tế học cho rằng xu thế các nước sẽ tiến đến nền kinh
tế tri thức.

1.3.3. Cơ cấu kinh tế theo vùng (địa lý)

Vì mỗi vùng có đặc điểm kinh tế riêng, nên đề thuận tiện cho việc hoạch định, ban hành và thực
thi chính sách chính phủ sẽ phân một nền kinh tế thành nhiều vùng kinh tế. Nền Việt Nam được
phân thành bảy vùng kinh tế như:

Đồi núi phía Bắc Đồng bằng Sơng Hồng

Dun hải Bắc Trung Bộ Đông Nam Bộ

Duyên hải Nam Trung Bộ Đồng bằng Sông Cửu Long
Tây Nguyên

1.4. Đầu tư phát triển 
1.4.1. Khái niệm

Đầu tư phát triển là là hoạt động tập trung nguồn lực cho việc tạo ra giá trị gia tăng nhằm thỏa
mãn nhu cầu cao hơn của con người.

1.4.2. Vai trò của đầu tư

Đầu tư là một yếu tố quan trọng quyết định tốc độ tăng trưởng và hướng đi tương lai cho nền
kinh tế.

1.4.3. Các loại đầu tư

Xét trong 1 nền kinh ta có hai hình thức đầu tư:

− đầu tư trong nước : vốn đầu tư từ trong nước.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Xét theo thành phần kinh tế ta có thể thể chia thành ba loại đầu tư:

− đầu tư nhà nước

− đầu tư ngoài quốc doanh

− đầu tư nước ngồi

Trong đó đầu tư nước ngồi cịn có thể chia thành đầu tư gián tiếp và đầu tư trực tiếp.

Đầu tư gián tiếp nước ngoài (FII) là một loại hình mà chủ thể nước ngoài đầu tư vốn nhưng
không trực tiếp quản lý và điều hành các hoạt động sử dụng vốn. Ở hình thức này, quyền sở hữu
tài sản đầu tư tách rời khỏi quyền sử dụng. Chủđầu tư nước ngồi có thểđầu tư dưới hình thức
cho vay hoặc đầu tư mua cổ phiếu, trái phiếu. FII có 3 hình thức: hỗ trợ phát triển chính thức
(ODA), cho vay chính phủ và mua cổ phiếu, trái phiếu chính phủ.

Đầu tư trực tiếp nước ngồi (FDI) là hình thức đầu tư mà nhà đầu tưđã đầu tư không chỉ về vốn
mà còn tham gia quản lý điều hành sử dụng vốn trong kinh doanh. Nhà đầu tư nước ngồi góp
vốn đủ lớn vào doanh nghiệp để họ có quyền tham gia quản lý điều hành doanh nghiệp và “lời ăn
lỗ chịu” cùng doanh nghiệp. FDI gồm nhiều hình thức như: 100% vốn nước ngoài, liên doanh,
hợp đồng hợp tác kinh doanh, BOT, BT ….

1.4.4. Hiệu quảđầu tư (ICOR: Incremental Capital Output Ratio) 
ICOR là chỉ sốđể cho biết số vốn đầu tư cần thiết để tăng một đơn vị GDP.

ICOR thường được dùng để đo lường tính hiệu quả sử dụng vốn đầu tư. ICOR càng cao hiệu

quả sử dụng vốn càng thấp và ngược lại.

ICOR có thểđược tính bằng hai phương pháp sau:
Theo phương pháp 1:

( 1)
( )

( )

I
ICOR

−
=

∆
Theo phương pháp 2:

( 1)
( )

( )

t
t

i
ICOR

−
=
Trong đó :

I(t) : tổng vốn đầu tư năm t ∆Y(t) =Y(t) - Y(t-1)

i(t-1) : tỷ lệđầu tư trên GDP năm t-1 g(t) : tỷ lệ tăng trưởng cuả Y năm t

Ví dụ: năm 2003 ICOR đầu tư Việt Nam là 6,3; nghĩa là ta cần tăng thêm 6,3 đồng vốn đầu tưđể
tạo ra một đồng GDP tăng thêm.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

1.5.1. Cán cân ngân sách chính phủ

Cán cân ngân sách là chênh lệch giữa tổng thu nhập và tổng chi tiêu của khu vực cơng.

Ngân sách chính phủ thặng dư hay thâm hụt phụ thuộc đáng kể vào chu kỳ kinh tế. Trong giai
đoạn tiến triển, thu nhập thuế khố tăng trong khi chi tiêu chính phủ - đặc biệt là chi tiêu cho trợ
cấp thất nghiệp và bảo trợ xã hội - giảm xuống, do đó ngân sách thường thặng dư. Ngược lại
trong thời kỳ sa sút thường xảy ra thâm hụt ngân sách. Để bù đắp thâm hụt, chính phủ phải vay
nợ trên thị trường vốn.

Nếu G nhỏ hơn Tn thì ngân sách thặng dư hay bội thu ⇒ Ngân sách đầu tư phát triển.

Nếu G lớn hơn Tn thì ngân sách thâm hụt hay bội chi ⇒ Chính phủ phải vay thêm trên thị trường
tài chính.

1.5.2. Cán cân cán cân thương mại

Cán cân thương mại là chênh lệch giữa xuất khẩu và nhập khẩu.
• Nếu xuất khẩu > nhập khẩu thặng dư, còn gọi là xuất siêu.

• Nếu xuất khẩu < nhập khẩu thâm hụt, còn gọi là nhập siêu.

1.6. Chỉ số phát triển con người (HDI) 
1.6.1. Phương pháp tính

Chỉ số phát triển con người (Human Development Index - HDI) là chỉ số so sánh, định lượng về
mức thu nhập, tỷ lệ biết chữ, tuổi thọ và một số nhân tố khác của các quốc gia trên thế giới. HDI
giúp tạo ra một cái nhìn tổng quát về sự phát triển của một quốc gia. Chỉ số này được phát triển
bởi một kinh tế gia người Pakistan là Mahbub ul Haq vào năm 1990 và được Chương trình phát
triển của Liên hợp quốc (UNDP) sử dụng làm tiêu chí đánh giá nguồn nhân lực giữa các quốc
gia. Mahbub ul Haq đã nhận thấy rằng hầu hết các kinh tế gia phát triển đều quên rằng khi nghĩ
đến sự phát triển, tựu trung đều là con người. Tầm nhìn của Mahbub ul Haq cũng đã được chia
sẻ bởi nhiều người khác, trong đó có Paul Streeten và Frances Stewart, cũng quan tâm sớm đến
nhu cầu cơ bản trong kinh tế phát triển cái mà cũng nhấn mạnh đến sự hạnh phúc của con người.

Chỉ số phát triển con người là số trung bình cộng của chỉ số tuổi thọ bình quân, chỉ số giáo dục
và chỉ số thu nhập.

HDI = Chỉ số tuổi thọ bình quân + Chỉ số giáo dục + Chỉ số thu nhập
3

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Phân loại các nước theo chỉ số HDI: Phát triển con người cao (HDI lớn hơn 0,800), Phát triển
con người trung bình (HDI từ 0,500 đến 0,799), Phát triển con người thấp (HDI nhỏ hơn 0,500).

Chỉ số phát triển con người là một thước đo tóm tắt về yếu tố phát triển con người. Nó đo lường
những thành tựu trung bình trong một nước về ba tiêu chí cơ bản của yếu tố phát triển con người:

* Sống thọ và mạnh khỏe, được đo lường bởi chỉ số tuổi thọ bình qn.

Chỉ số tuổi thọ = tuổi thọ bình quaân 25

85 25− −

2.

* Kiến thức, được đo lường bởi chỉ số giáo dục.

Chỉ số giáo dục = 2/3 tỷ lệ số người lớn biết đọc + 1/3 tỷ lệ học sinh đến trường.

* Tiêu chuẩn sống tốt, được đo lường bởi GDP đầu người tính bằng USD.

Chỉ số GDP = log(GDP bình quân đầu ngườitheo ngang bằng sức mua) log(100)
log(40.000) log(100)− −

Bảng 1.1 : Các thơng số dùng để tính HDI hiện nay

Thơng số Giá trị cực đại Giá trị cực tiểu

Tuổi thọ bình quân 85 25

Tỷ lệ người lớn biết đọc 100 0

Tỷ lệ học sinh đến trường 100 0

GDP đầu người (PPP) $ 40.000 100

1.6.2. Các yếu tố tác động

Qua cách tính HDI đã trình bày trên cho thấy chỉ số HDI được quyết định bởi các yếu tố sau:

- Tuổi thọ bình quân

- Tỷ lệ người lớn biết đọc

- Tỷ lệ học sinh đến trường

- GDP đầu người (PPP)

Các chỉ số này càng cao thì HDI của một quốc gia càng cao và ngược lại.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Chương 2. QUY MÔ VÀ TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VIỆT NAM 
Qua gần hai mươi năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn và được nhiều lời
khen ngợi từ trong và ngồi nước. Có thể tóm tắt qua những chỉ tiêu sau:

• Thu nhập bình qn đầu người tăng gấp 2,5 lần.

• Chuyển từ một nước phải nhập hàng triệu tấn lương thực 1 năm sang xuất khẩu hơn 3
triệu tấn lương thực hàng năm.

• Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu trên 20%

Với mức tăng trưởng bình quân hơn 6% trong 15 năm qua đã làm thay đổi Việt Nam “thay da
đổi thịt” từng ngày. Không viếng thăm Việt Nam 10 năm nay, nguyên thủ tướng Singapore, đã
đánh giá khách quan là Việt Nam đã tiến bộ rất nhanh3. Với mức tăng thu nhập bình quân đầu
người từ chưa tới 300 USD nay đã 700 USD. Nhiều nhà đầu tư nước ngồi đã tìm đến Việt Nam
mà đi cùng với họ là các công nghệ, kỹ thuật tiên tiến được mang theo. Người Việt sẽđược tiếp
cận với trình độ của thế giới và nâng cao năng suất lao động. Không cần lạc quan cũng nhận thấy
nước ta đang dần dần thốt khỏi nhóm những nước nghèo nhất thế giới. Điều này có thể là không
tưởng trong những năm 1980 nhưng này đã là hiện thực.

2.1. Quy mô

2.1.1. Quy mô và tốc độ tăng trưởng

Bảng 2.1 : Tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam (1989-2006)
Quy mô kinh tế Việt Nam tăng trưởng

không ngừng trong suốt gần 2 thập niên
qua (1989-2006). Sau 17 năm, GDP
của nước ta đã tăng gấp 3,4 lần với
mức tăng trưởng bình quân là 7,4%.
Với tốc độ tăng trưởng này, Việt Nam
có thể tăng gấp đơi GDP trong 10 năm.

Nguồn : Asian Development Bank

(ADB) - Key Indicators 2007 
(www.adb.org/statistics)

Mức tăng trưởng có lúc nhanh có lúc

chậm qua các năm này. Xét theo tốc độ tăng trưởng có thể chia quá trình phát triển kinh tế thành
bốn giai đoạn chính sau :

3 />cập nhật: 17/01/2007, 01:35 (GMT+7)

4 GDP th

ực tính theo giá so sánh năm 1994

GDP4 (tỷđồng) Tăng trưởng (%)

1989 125,571 4.7

1990 131,968 5.1

1991 139,634 5.8

1992 151,782 8.7

1993 164,043 8.1

1994 178,534 8.8

1995 195,567 9.5

1996 213,833 9.3

1997 231,264 8.2

1998 244,596 5.8

1999 256,272 4.8

2000 273,666 6.8

2001 292,535 6.9

2002 313,247 7.1

2003 336,243 7.3

2004 362,435 7.8

2005 392,989 8.4

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Giai đoạn đầu từ 1989 – 1991 là giai đoạn bắt đầu chính sách đổi mới. Nền kinh tế Việt Nam vừa
thoát khỏi khủng hoảng kinh tế trầm trọng trước đó. Tốc độ tăng trưởng chưa nhanh và chủ yếu
làm nền tảng cho nền kinh tế tăng tốc sau đó.

Bảng 2.2 : Bốn giai đoạn phát triển kinh tế Việt Nam

1989-1991 1992-1997 1998-1999 2000-2006 1989-2006

Tăng trưởng (%) 5.5 8.8 4.8 7.6 7.4

Nguồn : tính từAsian Development Bank (ADB) - Key Indicators 2007 (www.adb.org/statistics) 
1992-1997 là giai đoạn phát triển nhanh nhất của nước ta. Với 8,8% tốc độ tăng trưởng kinh tế
nhanh hơn thời kỳ trước đó là 150%. Trong hơn 5 năm tăng trưởng này đã làm quy mô nền kinh
tế, mức sống của người dân tăng lên rõ rệt.

1998-1999 là giai đoạn khủng hoảng tiền tệ Châu Á. Nhiều nhà kinh tế cho rằng khủng hoảng
này ít nhiều ảnh hưởng đến Việt Nam do hai lý do chính :

− Các nền kinh tế có đầu tư lớn vào Việt Nam lúc đó như : Đài Loan, Hàn Quốc, Singapore ...
đều bị khủng hoảng trầm trọng. Các công ty mẹ ngưng các dự án đầu tư tại Việt Nam và quay về
củng cố tình hình kinh doanh tại cơng ty mẹ.

− Lãnh đạo Việt Nam nhìn cuộc khủng hoảng này với thái độ rất thận trọng nên các chính sách

cải cách dè dặt sau đó hầu như không mang lại kết quảđáng kể nào trong thúc đẩy kinh tế tăng
trưởng nhanh hơn trước.

Mặt khác, một số nhà kinh tế cũng cho rằng các động lực phát triển trước đó đã hết mà các động
lực khác chưa có nên nền kinh tế tăng trưởng chậm lại một cách đáng tiếc [2].

Từ năm 2000 đến năm 2006 nền kinh tế Việt Nam lấy lại tốc độ tăng trưởng nhanh như lúc
trước. Lúc này nhiều chính sách “cởi trói” của chính phủ bắt đầu phát huy tác dụng việc thông
qua Luật doanh nghiệp năm 2000, Hiệp định thương mại Việt Mỹ năm 2001, Luật Đầu tư năm
2005 ....

2.1.2. So với các nước

375 là thứ hạng của Việt Nam khi tính theo GDP ngang bằng sức mua (PPP). Cũng theo bảng
xếp hạng này nền kinh tế Hoa Kỳ lớn hơn Việt Nam gấp 50 lần. GDP ngang bằng sức mua của
Việt Nam đạt 258,6 tỷ USD trong khi GDP thường chỉ bằng khoảng ¼6. Nếu tính theo GDP
thường, đểđạt quy mô như Hoa Kỳ hiện nay, Việt Nam cần 80 năm nữa7. Thực tế là các nước sẽ
không dừng lại để chờ Việt Nam bắt kịp. Nếu nhìn sang nước láng giềng Trung Quốc sẽ thấy :

− nền kinh tế này có tốc độ tăng trưởng ln cao hơn Việt Nam trong suốt 25 năm qua;

− hiện nay quy mô kinh tế Trung Quốc lớn gấp 40 lần so với Việt Nam.

Do đó, khoảng cách của Việt Nam và Trung Quốc sẽ tiếp tục lớn ra nếu chúng ta không chạy
nhanh hơn Trung Quốc trong thời gian tới.

5 xem chi ti

ết trong Phụ lục 1

6 s

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Đối với Philippines, có dân số gần bằng Việt Nam, có GDP PPP lớn hơn Việt Nam khoảng 71%
và tốc độ tăng trưởng trung bình giai đoạn 2002-2006 là 5% trong khi Việt Nam là 7,5%. Nếu
tiếp tục duy trì tốc độ tăng như hiện nay, đến năm 2030 Việt Nam mới đuổi kịp nước láng giềng
này.

Cũng theo cách tính này, đến năm 2053 Việt Nam đạt quy mô kinh tế tương đương Thái Lan, là
quốc gia có dân số ít hơn Việt Nam 20 triệu dân.

Bảng 2.3 : Tốc độ

tăng trưởng GDP

(%) của một số nước

Châu Á

Tốc độ tăng trưởng sẽ
quyết định nền kinh
tế Việt Nam sẽ đuổi
kịp các nước khác
trong thời gian bao
lâu. Nếu chạy chậm
hơn Việt Nam sẽ tiếp
tục tụt hậu xa hơn.

Nguồn : Asian

Development Bank

(ADB) - Key

Indicators 2007 
(www.adb.org/statisti
cs)

Bảng 2.3 cho thấy có
nhiều nước có tốc độ

tăng trưởng GDP nhanh hơn Việt Nam như : Azerbaijan, Armenia, Campuchia, Myanmar, Trung
Quốc, .... Nếu lấy số liệu năm 2006 thì Ấn Độ cũng là quốc gia tăng trưởng nhanh hơn Việt Nam
nhiều. Nếu Việt Nam khơng đi nhanh hơn thì sẽ ngày càng tụt hậu so với Trung Quốc và Ấn Độ,
và dần dần sẽ bị Campuchia, Myanmar đuổi kịp.

Tóm lại Việt Nam đang ở thứ hạng thấp trong bảng xếp hạng về quy mô nền kinh tế. Tốc độ tăng
trưởng của Việt Nam khá nhanh nhưng còn chậm hơn các nền kinh tế lớn trong khu vực như :
Trung Quốc và Ấn Độ. Nguy cơ tụt hậu của Việt Nam là rất rõ.

GDP

2001 2002 2003 2004 2005 2006

Azerbaijan d 9.9 10.6 11.2 10.2 26.4 34.5
Armenia 9.6 13.2 14.0 10.5 14.0 13.4
Campuchia 5.5 6.9 8.5 10.0 13.5 10.8
Myanmar 11.3 12.0 13.8 13.6 13.2* …
Trung Quốc 8.3 9.1 10.0 10.1 10.4 10.7
Kazakhstan d 13.8 9.5 9.0 9.4 9.9 10.6

Turkmenistan 20.4 15.8 17.1 17.2 9.6 9.0

Georgia c 4.8 5.5 11.1 5.9 9.6 9.4

Viet Nam 6.9 7.1 7.3 7.8 8.4 8.2

Ấn Độ 5.8 3.8 8.5 7.5 8.4 9.4

Pakistan g 2.0 3.2 4.8 7.4 7.7 6.9

Hong Kong 0.6 1.8 3.2 8.6 7.5 6.8

Lào 5.8 5.9 5.8 6.9 7.3 7.5

Mông Cổ 1.0 3.8 6.1 10.8 7.1 8.4

Uzbekistan 4.3 4.2 4.5 7.7 7.1 7.3

Tajikistan 9.6* 10.8* 11.0* 10.3* 6.7* 7.0
Singapore c -2.4 4.2 3.1 8.8 6.6 7.9

Bangladesh 5.3 4.4 5.3 6.3 6.0 6.7

Indonesia 3.8 4.3 4.8 5.0 5.7 5.5

Malaysia e 0.5 5.4 5.8 6.8 5.0 5.9

Philippines 1.8 4.4 4.9 6.4 4.9 5.4

Thailand 2.2 5.3 7.1 6.3 4.5 5.0

Hàn Quốc 3.8 7.0 3.1 4.7 4.2 5.0

Đài Loan -2.2 4.2 3.4 6.1 4.0 4.6

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

2.2. GNP bình quân đầu người

2.2.1. Tốc độ tăng trưởng

Bảng 2.4 : Tốc độ tăng trưởng GNP bình quân đầu người của Việt Nam

2000 2001 2002 2003 2004 2005

GNP bình quân đầu người (USD/năm) 380 410 430 470 540 620

Thay đổi (%) 8 5 9 15 15

Nguồn : tính từAsian Development Bank (ADB) - Key Indicators 2007 (www.adb.org/statistics) 
GNP bình quân đầu người của Việt Nam tăng khá nhanh trong giai đoạn 2003-2005. Tuy nhiên
mức sống người dân Việt Nam vẫn còn rất thấp. Theo cách tính của Ngân hàng thế giới (WB),
một nước có thu nhập bình qn đầu người dưới 700USD là một nước nghèo. Nếu duy trì tốc độ
tăng trưởng nhanh như hiện nay, đến năm 2008, Việt Nam mới thoát khỏi danh sách các nước
nghèo.

2.2.2. So với các nước khác

Bảng 2.5 : GNP bình quân đầu người của một số nước Châu Á năm 2005

Đơn vị tính: USD/người/năm

GNP bình qn

đầu người

So với Việt Nam 
(lần)

Thay đổi 
2003-2005

(%)

Hong Kong 27,670 44.6 4

Singapore 27,580 44.5 13

Brunei Darussalam 25,754 41.5 17

Hàn Quốc 15,840 25.5 15

Đài Loan 15,650 25.2 7

Malaysia 4,970 8.0 12

Thailand 2,720 4.4 12

Trung Quốc 1,740 2.8 17

Philippines 1,320 2.1 9

Indonesia 1,280 2.1 17

Sri Lanka 1,160 1.9 12

Ấn Độ 730 1.2 17

Việt Nam 620 1.0 15

Campuchia 430 0.7 14

Lao PDR 430 0.7 12

Myanmar 217 0.4 4

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Chương 3. CƠ CẤU KINH TẾ VIỆT NAM

3.1. Cơ cấu kinh tế theo tổng chi tiêu

Tổng chi tiêu = C + G + I + X - M 
Trong đó Xuất khẩu rịng (NX) = X – M do đó:

Tổng chi tiêu = C + G + I + NX 
3.1.1. Thành phần tổng chi tiêu Việt Nam

Bảng 3.1 : Cơ cấu tổng chi tiêu (% GDP theo giá hiện hành) của Việt Nam 1990-2006 
Đơn vị tính : %

1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Tiêu dùng tư nhân 84,8 73,6 66,5 64,9 65,1 64,9 65,1 63,6 62.8

Tiêu dùng chính phủ 12,3 8,2 6,4 6,3 6,2 6,9 6,4 6,2 5.9

Đầu tư 12,6 27,1 29,6 31,2 33,2 35,1 35,5 35,4 35.7

Xuất khẩu 36,0 32,8 55,0 54,6 56,8 60,3 65,7 69,0 73.5

Nhập khẩu - 45,3 - 41,9 - 57,5 - 56,9 - 62,0 - 67,9 - 73,3 - 73,6 - 76.8
Nguồn: Asian Development Bank (ADB) - Key Indicators 2007 (www.adb.org/statistics)

Tiêu dùng tư nhân (C) chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu GDP của Việt Nam. Tuy nhiên C có
xu hướng giảm dần trong giai đoạn 1990 – 2006. Đầu thập niên 90, C chiếm trên 80% tổng chi
tiêu thì đến năm 2006 chỉ còn khoảng 2/3. Ngược với tiêu dùng hộ tư nhân, chi tiêu chính phủ
(G) có xu hướng giảm dần. Năm 1990 G chiếm trên 12% GDP thì đến năm 2005-2006 chỉ cịn
khoảng 1/2 . G có tỷ trọng thấp nhất trong cơ cấu tổng chi tiêu của nền kinh tế. Đầu tư (I) chiếm
có tỷ trọng tương đương G năm 1990. Đầu tư có tốc độ tăng nhất nên đến năm 2006, I chiếm 1/3
GDP. I hiện nay là một thành phần rất quan trọng đối với tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế Việt
Nam. I cũng có vai trị quyết định hướng phát triển của Việt Nam trong tương lai.

Hình 3.1 Cơ cấu tổng chi tiêu của Việt Nam (tích lũy từ 2001 đến 2006)

-200,000
0
200,000
400,000
600,000
800,000
1,000,000
1,200,000

1,400,000

Tiêu dùng hộ
GĐ

Chi tiêu chính
phủ

Đầu tư

Xuất khẩu
rịng

Nguồn: Asian Development Bank (ADB) - Key Indicators 2007 (www.adb.org/statistics)

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

GDP. Do nhập siêu kéo dài và thường xun nên xuất khẩu rịng của Việt Nam ln nhỏ hơn 0.
Xuất khẩu rịng (NX) tích lũy từ năm 2001 đến 2006 chiếm – 7% GDP Việt Nam. Xét trực tiếp
NX làm giảm GDP nhưng thực ra NX đã góp phần quan trọng gián tiếp làm tăng C, I và G của
nền kinh tế Việt Nam.

3.1.2. So với một số nước

Chọn ba nước Châu Á trong khu vực có ít nhiều điểm tương đồng để so sánh với Việt Nam. Đó
là :

− Trung Quốc: phát triển trước Việt Nam khơng lâu; có thể chế chính trị, văn hóa, xã hội nhiều
điểm tương đồng với Việt Nam; có chung đường biên giới với Việt Nam.

− Thái Lan: có dân số, vị trí địa lý, văn hóa nhiều nét tương đồng; trình độ kinh tế phát triển
trước Việt Nam khoảng 20 năm; thành viên ASEAN.

− Singapore: cùng nằm trong khu vực Đông Nam Á, thành viên ASEAN; cách đây 40 năm cũng
nghèo nàn lạc hậu như Việt Nam hiện nay; hiện nay phát triển thành công và là nước có mua bán
nhiều với Việt Nam.

Bảng 3.2 : Cơ cấu tổng chi tiêu một số nước Châu Á (2006) 
Đơn vị tính : %

Nguồn: Asian Development 
Bank (ADB) - Key Indicators 
2007 (www.adb.org/statistics)

So với các nước trong khu vực,

C của Việt Nam có tỷ trọng cao nhất. Điều này cho thấy việc thay đổi C ở Việt Nam ảnh hưởng
mạnh đến tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam so với các nước khác. Tiêu dùng cá nhân ở
Trung Quốc là thấp nhất, chiếm chưa tới 2/5 tổng chi tiêu Trung Quốc năm 2006. C của
Singapore cũng tương đương Trung Quốc. Tiêu dùng tư nhân ở Thái Lan chiếm tỷ trọng thấp
hơn Việt Nam một chút, 56% GDP Thái Lan.

Ngược lại với C, chi tiêu chính phủ (G) Việt Nam có tỷ trọng thấp nhất so với 3 nước còn lại. G
tại Thái Lan và Singapore có tỷ trọng gấp đơi Việt Nam. G của Trung Quốc có tỷ trọng cao nhất
là 14%. So với 3 nước này, thay đổi G không ảnh hưởng nhiều đến mức tăng trưởng của nền
kinh tế Việt Nam.

Đầu tư (I) của Việt Nam chiếm tỷ trọng khá so với 3 nước còn lại, hơn 1/3 GDP Việt Nam. Thấp
nhất là Singapore, đầu tư chỉ chiếm chưa được 1/5 tại đây. Thái Lan thì khá hơn nhưng cũng
chưa được 1/3. Trung Quốc có I cao nhất, chiếm gần ½ GDP Trung Quốc.

Chỉ có Xuất khẩu rịng (NX) là làm giảm GDP Việt Nam. Ở cả ba nước, NX đều lớn hơn 0, đặc

biệt Singapore NX chiếm 30% GDP của đảo quốc này và là thành phần quan trọng góp phần tạo
nên sự thịnh vượng cho nền kinh tế này.

Việt Nam Trung Quốc Thái Lan Singapore

C 63 38 56 40

G 6 14 12 11

I 36 45 28 19

NX -4 2 4 30

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Nhìn chung, cơ cấu chi tiêu của Việt Nam ít có điểm tương đồng với 3 nước so sánh trên. Do đó,
chiến lược phát triển của Việt Nam nếu dựa theo cơ cấu tổng chi tiêu cần có chính sách phù hợp
với đặc trưng riêng của nền kinh tế Việt Nam. Ví dụ như chính sách kích cầu có thể có tác động
đáng kểở nước ta nhưng đối với Trung Quốc, Thái Lan và Singapore thì khơng đáng kể.

3.2. Cơ cấu kinh tế theo ngành (khu vực)

GDP = Giá trị hàng nông nghiệp + Giá trị hàng công nghiệp GDP + Giá trị gia tăng từ dịch vụ

3.2.1. Ba khu vực kinh tế Việt Nam

Hình 3.2 : Cơ cấu ba khu vực kinh tế Việt Nam (%) từ 1989 đến 2006

0%
10%
20%
30%

40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%

1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Nông nghiệp Công nghiệp Dịch vụ

Nguồn: Asian Development Bank (ADB) - Key Indicators 2007 (www.adb.org/statistics)

Cơ cấu kinh tế Việt Nam đang chuyển dịch theo hướng giảm nông nghiệp, tăng công nghiệp và
dịch vụ. Trong đó cơng nghiệp là khu vực tăng nhanh nhất nên đến năm 2006 chiếm hơn 40%
GDP. Dịch vụ cũng ngày càng trở nên quan trọng hơn với mức đóng góp khoảng 38% trong
những năm đầu thế kỷ 21. Trong 17 năm qua, Việt Nam đã tăng tỷ trọng đóng góp của khu vực
phi nơng nghiệp thêm 20%. Tuy nhiên để đạt mục tiêu trở thành nước công nghiệp vào năm
2020, Việt Nam cần tăng giá trị khu vực II và III ít nhất là 15% GDP nữa. Giá trị khu vực II và
III ở các nền kinh tế công nghiệp mới chiếm từ 95-100% GDP (xem chi tiết bảng 3.3).

3.2.2. So với các nước

Bảng 3.3 : Cơ cấu khu vực kinh tế và lao động một số nước Châu Á (2006)

Đơn vị tính : % 
 Việt Nam Trung Quốc* Thái Lan Singapore Hàn Quốc

Nông nghiệp 20 12 11 0 3

% lao động KV I 52 49 41 0 8

Công nghiệp 42 49 45 33 35

% lao động KV II 13 12 15 17 18

Dịch vụ 38 39 45 67 62

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Nguồn: tính từ Asian Development Bank (ADB) - Key Indicators 2007 (www.adb.org/statistics)

* riêng s

ố liệu % lao động của Trung Quốc dùng số liệu năm 2003 để tính

Nơng nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng cao trong kinh tế Việt Nam so với các nước đi trước, 1/5 GDP.
Giá trị nông sản tại các “con hổ” Châu Á (Thái Lan, Trung Quốc) chỉ chiếm hơn 10% tổng sản
lượng. Còn tại các “con rồng” (Singapore, Hàn Quốc), khu vực I chỉ chiếm 3% GDP.

Giả sử Hàn Quốc hiện nay là mục tiêu của Việt Nam đến năm 2020. Ngoài việc nâng cao năng
suất lao động của cả 3 khu vực kinh tế lên, Việt Nam còn phải chuyển 80% lao động nông
nghiệp sang lao động công nghiệp và dịch vụ.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Chương 4. ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN TẠI VIỆT NAM

4.1. Vốn đầu tư thực hiện

4.1.1. Tình hình vốn đầu tư thực hiện

Bảng 4.1 : Vốn đầu tư phát triển 1995-2006 (giá 1994)

Đơn vị tính: tỷđồng

Vốn đầu tư phát triển Việt Nam
không ngừng gia tăng suốt 12 năm
qua với mức tăng bình quân 12%.
Nhìn chung, tốc độ tăng vốn đầu tư
nhanh hơn tốc độ tăng GDP nhiều.
Tuy nhiên tốc độ tăng vốn không
đều. Năm 1997 vốn đầu tư tăng cao
nhất là 19%, còn thấp nhất là 3% vào
năm 1998. 1995-2006 có hơn 1.620
nghìn tỷ đồng đã đầu tư vào Việt
Nam. Bình quân mỗi năm có 135
nghìn tỷđổ vào nền kinh tế này.

Nguồn: tổng hợp và tính tốn từ Tổng cục thống kê, Niên giám thống kê Việt Nam 2006, Nhà 
xuất bản thống kê, 2007.

Do tốc độ tăng vốn nhanh hơn nên tỷ lệ vốn đầu tư/GDP luôn tăng (1995-2006). Nếu năm 1995,
vốn đầu tư chỉ tương đương 33% GDP thì đến năm 2006 con số này là 56%. Bình quân giai đoạn
1995-2006 vốn đầu tư phát triển bằng khoảng 46% GDP. Vốn đầu tư ngày càng tăng cho thấy
đầu tưđang ngày càng có vai trò quan trọng trong tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam.

4.1.2. Cơ cấu vốn đầu tư theo ngành kinh tế

Chia nền kinh tế thành 10 ngành kinh tế chủ yếu, vốn đầu tư theo các ngành trong các năm gần
đây có một sốđặc điểm như sau:

− Vốn đầu tưđược tập trung nhiều vào các ngành: công nghiệp chế biến; sản xuất - phân phối

điện, khí đốt, nước và xây dựng; vận tải, kho bãi và thơng tin liên lạc. Các ngành này chiếm hơn
½ vốn đầu tư phát triển của Việt Nam trong các năm vừa qua (2000-2006).

− Ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản có số người lao động đơng nhất (chiếm hơn 1/2 dân số)
nhưng vốn đầu tư không đáng kể, chỉ chiếm 7-8%. Không những lượng đầu tư vào ngành này ít
mà có xu hướng ngày càng giảm dần. Năm 2000 vốn đầu tư vào những ngành này được gần 14%
thì đến năm 2006 chỉ cịn 7,4%.

− Những ngành đầu tư vào con người hiện tại và tương lai như: giáo dục và y tế cũng có lượng
vốn đầu tư thấp (chưa đến 4%). Những ngành lượng vốn đầu tư chủ yếu từ ngân sách nhà nước.
Các chính sách xã hội hóa ngành này chưa thật sự thu hút được các thành phần kinh tế khác.

Năm Vốn đầu tư Thay đổi (%) Tỷ ltệ vốn đầu
ư/GDP

1995 64,685 - 33

1996 74,315 15 35

1997 88,607 19 38

1998 90,952 3 37

1999 99,855 10 39

2000 115,109 15 42

2001 129,460 12 44

2002 147,993 14 47

2003 166,814 13 50

2004 189,319 13 52

2005 213,931 13 54

2006 239,813 12 56

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

Bảng 4.2 : Cơ cấu Vốn đầu tư thực hiện theo ngành kinh tế (giá 1994)

Đơn vị tính: %

2000 2002 2003 2004 2005 2006 2002-2006

Nông-lâm nghiệp & thủy sản 13.8 8.7 8.5 7.8 7.5 7.4 7.9

Công nghiệp khai thác mỏ 6.3 4.1 5.1 7.9 7.9 7.7 6.8

Công nghiệp chế biến 19.3 22.5 20.7 18.6 18.6 17.8 19.4
SX và phân phối điện, khí đốt, nước và

xây dựng 13.6 15.9 15.8 15.9 15.8 15.5 15.8

Thương nghiệp; Sửa chữa; Khách sạn

và nhà hàng 5.0 7.8 7.6 6.6 6.6 6.7 7.0

Vận tải; kho bãi và thông tin liên lạc 13.2 16.4 16.4 14.8 15.3 16.2 15.8

Tài chính, tín dụng; KH & Cnghệ; KD
tài sản và DV tư vấn; QLNN & ANQP

7.4 3.8 4.8 6.1 6.0 6.3 5.5

Giáo dục và đào tạo 4.0 3.0 3.1 3.4 3.3 3.5 3.3

Y tế và hoạt động cứu trợ XH 1.5 1.6 1.9 2.2 1.9 1.7 1.9
Các hoạt động VH & thể thao; Đảng,

đoàn thể và hiệp hội; phục vụ cá nhân,
cộng đồng và ≠

15.9 16.3 16.1 16.7 17.2 17.2 16.8

Nguồn: tính tốn từ Tổng cục thống kê, Niên giám thống kê Việt Nam 2006, Nhà xuất bản thống 
kê, 2007. 
4.1.3. Cơ cấu vốn đầu tư theo thành phần kinh tế

Bảng 4.3 : Vốn đầu tư phân theo thành phần kinh tế (giá 1994) 
Đơn vị tính: %

Nếu tính theo số vốn đầu tư tích lũy từ năm 1995
đến 2006 thì lượng vốn đầu tư nhà nước cao nhất
với 55%, kế đến là vốn đầu tư từ khu vực ngồi
quốc doanh 26%, cịn lại là khu vực có vốn đầu tư
nước ngồi.

Vốn đầu tư từ Nhà nước chiếm tỷ trọng áp đảo
(hơn ½) trong tổng vốn đầu tư. Đầu tư Nhà nước

có tỷ trọng cao nhất năm 2001 (60%) và thấp nhất
năm 1995 (42%). Lượng vốn nhà nước tăng từ
năm 1995 đến năm 2001, nhưng từ năm 2002 thì
bắt đầu giảm nhẹ.

Lượng vốn đầu tư từ kinh tế ngoài quốc doanh
dao động từ 23% đến 30% trong 12 năm qua. Vốn
đầu tư dân doanh có xu hướng tăng kể từ năm
2001 đến nay.

Nguồn: tính tốn từ Tổng cục thống kê, 
Niên giám thống kê Việt Nam 2006, Nhà xuất bản thống kê, 2007.

Ktế Nhà
nước

Ktế ngồi
Nhà nước

KV có vốn

ĐT nước
ngồi

1995 42 28 30

1996 49 25 26

1997 49 23 28

1998 56 24 21

1999 59 24 17

2000 59 23 18

2001 60 23 18

2002 59 24 18

2003 57 26 17

2004 56 28 16

2005 54 29 17

2006 52 30 18

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Vốn đầu tư từ nước ngồi lại có xu hướng giảm, nhanh nhất là các năm 1998, 1999. Nguồn vốn
này có dấu hiệu gia tăng trở lại từ năm 2004.

4.2. Vai trò của Đầu tư (I) trong GDP

Bảng 4.4 : Đóng góp của đầu tư trong sản lượng nền kinh tế kinh tế (1995-2006)

Đơn vị tính: tỷđồng

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 
Đầu tư (I) 53,249 60,826 66,529 74,931 75,830 83,496 92,487 104,256 116,623 128,916 143,291 156,645

% thay đổi 14 9 13 1 10 11 13 12 11 11 9

Tốc độ GDP (%) 9 8 6 5 7 7 7 7 8 8 8

Đóng góp GDP (%) 27 28 29 31 30 31 32 33 35 36 36 37

Đóng góp I vào tăng

trưởng GDP (%) 41 33 63 8 44 48 57 54 47 47 42

Nguồn: tính từ Asian Development Bank (ADB) - Key Indicators 2007 (www.adb.org/statistics)

Với tốc độ tăng bình quân 10%/năm, đầu tư (I) năm 2006 đã tăng gần 3 lần quy mô so với năm
1995. Tốc độ tăng I cao hơn tốc độ tăng GDP nhiều, tốc độ tăng bình quân GDP trong giai đoạn
này là 7%, nhưng I tăng không đều. Năm 1996, I tăng cao đến hai con số (14%) thì năm 1999 chỉ
cịn 1%. Sự sụt giảm I cũng làm GDP năm 1999 tăng trưởng chậm lại. Mặc dù vậy, đầu tư có vai
trò ngày càng quan trọng trong GDP so với tiêu dùng hộ gia đình (C), chi tiêu chính phủ (G) và
xuất khẩu rịng (NX)8.

Đầu tư có vai trị đặc biệt quan trọng nếu khơng muốn nói là quyết định trong tốc độ tăng trưởng
GDP của Việt Nam. Trừ năm 1999, I góp phần ít nhất 1/3 trong tốc độ tăng trưởng GDP.
2002-2003 đầu tư luôn đóng góp hơn ½ vào tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế. Đặt biệt năm 1998, I
đã góp 2/3 vào tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam.

4.3. Hiệu quả sử dụng vốn 
4.3.1. Hệ số ICOR

Với tình hình đầu tư (I) ngày càng có vai trò quan trọng trong GDP, việc xem xét hiệu quả sử
dụng vốn đầu tư là cần thiết. Hiệu quảđầu tư – nhân tố có ý nghĩa quyết định đến tốc độ và chất
lượng tăng trưởng.

Hệ số ICOR trong khu vực kinh tế Nhà nước khá thấp trong giai đoạn 1991 – 1997, trung bình là
3,3, thấp hơn một chút so với hệ số chung của toàn nền kinh tế. Như vậy trong giai đoạn này đầu
tư của khu vực kinh tế Nhà nước có hiệu quả hơn so với đầu tư của các thành phần kinh tế khác.
Mặc khác, trong giai đoạn 1991-1997 tiến triển của ICOR khu vực kinh tế Nhà nước cũng tương
tự như tiến triển của ICOR toàn nền kinh tế, tức là cũng có xu hướng tăng lên trong giai đoạn
này.

Tuy nhiên, khác với toàn nền kinh tế, hệ số ICOR của khu vực này đã tăng rất mạnh từ sau năm
1997, lên đến mức cao nhất là 19,59 năm 1999, sau đó giảm cịn khoảng 8,1 trong 5 năm 2000 –
2005. Tính chung trong giai đoạn 1998 -2005, hệ số ICOR của khu vực kinh tế Nhà nước lên tới
9,6, gấp 3 lần so với giai đoạn 1991 – 1997 và gấp 1,5 lần so với ICOR toàn nền kinh tế trong
cùng giai đoạn.

8 xem chi ti

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Như vậy, nếu so với toàn nền kinh tế thì hiệu quả vốn đầu tư của khu vực kinh tế Nhà nước trong
giai đoạn 1991 – 1997 cao hơn một chút nhưng trong giai đoạn tư 1998 đến nay hiệu quả vốn
đầu tư khu vực Nhà nước giảm mạnh.

Nguyên nhân hiệu quảđầu tư khu vực kinh tế Nhà nước thấp kém là do nguồn vốn này bị lãng
phí nghiêm trọng, nạn tham nhũng trong bộ máy Nhà nước, tỷ lệ các công trình sử dụng vốn Nhà
nước vừa đưa vào sử dụng đã phải sửa chữa, các công ty Nhà nước trong lĩnh vực sản xuất kinh
doanh hoạt động kém hiệu quả, luôn được sự bảo hộ của Nhà nước nên thiếu tính cạnh tranh.
Việc sử dụng vốn đầu tư Nhà nước đểđầu tư xây dựng theo phong trào ngày càng tăng ở các tỉnh
mà khơng tính đến đầu ra để tiêu thụđầu tư. Ngồi ra cịn phải còn phải kểđến nguyên nhân sâu
xa dẫn đến tình trạng đầu tư kém hiệu quảở Việt Nam trong thời gian qua đó là cơ chếđầu tư.

Bảng 4.5 : Hệ số ICOR của các khu vực kinh tế

Năm ICOR toàn n

ền kinh tế

ICOR khu vực

KTNN ICOR khu vKT NQD ực ICOR khu vFDI ực

1991 3,08 3,13 3,14 2,72

1992 2,30 2,05 3,72 1,21

1993 3,49 2,92 5,04 2,78

1994 4,03 4,18 4,75 3,17

1995 3,39 3,60 1,98 9,62

1996 3,54 3,07 2,60 7,69

1997 4,26 4,33 3,23 5,92

1998 6,65 8,24 4,56 6,84

1999 7,79 19,59 4,21 4,76

2000 5,74 7,33 3,77 5,68

2001 5,91 7,28 3,39 9,37

2002 5,99 8,07 3,42 8,95

2003 6,30 8,18 0,96 8,68

2004 6,38 8,43 4,44 6,30

2005 6,10 9,13 4,09 5,22

Nguồn: ICOR từ 1991 -2002 lấy từ Phạm Đỗ Chí. Kinh tế Việt Nam trên đường hóa rồng trang 
126; 127; 129. Riêng ICOR năm 2003-2005 được tính từ Niên Giám Thống Kê 2005.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Sự giám sát quản lý dự án lỏng lẻo cũng là nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng thất thốt,
lãng phí trong xây dựng, đặc biệt là sự xuống cấp, kém chất lượng của công trình, có thể kể ra
hàng loạt những dự án như thế: Dự án cơng viên văn hóa An Hịa thành phố Rạch Giá với tổng
vốn đầu tư 50 tỷ đồng, do quản lý khơng tốt để thất thốt lớn, nên chất lượng công trình quá
kém, sau khi đưa vào sử dụng một số hạng mục đã bịđổ nát; dự án nhà thi đấu đa năng bắc Ninh
vốn đầu tư21,7 tỷ đồng thi công trong 2 năm, vốn đầu tư tăng lên 28 tỷ đồng nhưng đang thi
công thì cơng trình bị sập gây hậu quả nghiêm trọng,…

Trên đây là những ví dụđiển hình cho sự lãng phí, thất thoat vốn đầu tư Nhà nước, vẫn cịn chưa
kểđến những dự án được xây dựng nhưng không đi vào hoạt động hoặc khơng sử dụng được, bỏ
phí. Qua đó ta thấy được những nguyên nhân làm cho hiệu quả đầu tư vốn của khu vực kinh tế
Nhà nước thấp kém, điều này được đánh giá ngay khi nhìn thấy ICOR của khu vực này vẫn ln
ở mức cao từ 1998 đến nay.

Hệ số ICOR của khu vực ngoài quốc doanh tương đối ổn định trong suốt giai đoạn từ năm 1991
đến nay. Hệ số này vào khoảng 3,5 giai đoạn 1991 -1997 và tăng lên 3,6 giai đoạn 1998 – 2005.
Mức độ biến động của ICOR khu vực này trong 12 năm qua cũng không lớn, năm thấp nhất
(2003) đạt 0,96, năm cao nhất (1993) đạt 5,04, tức là luôn nằm trong giới hạn đối với tiêu chuẩn

chung của các nền kinh tế kém phát triển trong giai đoạn hiện nay. Điều này được giải thích bằng
sự thật là khu vực kinh tế ngồi quốc doanh luôn luôn thiếu vốn và buộc phải sử dụng nhiều lao
động để thay thế, vì vậy khi có các nguồn vốn bổ sung thì sản xuất của nó thường tăng lên theo
tỷ lệ tương ứng (Phạm Đỗ Chí, (2004)). Hiện nay ICOR của khu vực này chỉ 4,09, rất thấp nếu
so với ICOR của toàn nền kinh tế hay của khu vực kinh tế Nhà nước.

Trái lại, hiệu quả vốn đầu tư khu vực có vốn đầu tư nước ngồi biến động rất mạnh, năm thấp
nhất (1992) chỉ là 1,2, năm cao nhất (1995) lên tới 9,62. Hệ số này tăng vọt trong giai đoạn 1991
– 1995, từ 1,2 lên đến 9,6. Ngược lại, từ năm 1996 đến năm 1999, hệ số ICOR giảm dần. Tuy
nhiên, hệ số này lại thăng lên vào năm 2000 và trở lại đỉnh cao năm 2001. Nhìn chung, ICOR
của khu vực FDI có xu hướng tăng mạnh trong thập niên 90.

Việc ICOR của khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngồi tăng mạnh trong nửa đầu thập niên 90
là do vốn đầu tư nước ngoài đưa vào Việt Nam trong giai đoạn này chủ yếu được dùng để xây
dựng cơ bản và chưa trực tiếp tạo ra sản phẩm. Trong giai đoạn sau, tốc độ tăng trưởng nguồn
vốn này chậm lại, thậm chí tăng trưởng âm do ảnh hưởng cuộc khủng hoảng tài chính- tiền tệ
Châu Á, trong khi số vốn đầu tư giai đoạn trước bắt đầu phát huy tác dụng mạnh, làm cho sản
xuất gia tăng và hiệu quả vốn đầu tư tăng thêm. Hiệu quả đầu tư của khu vực FDI trong những
năm gần đây chỉ ngang mức chung của toàn nền kinh tế. Do đó tồn bộ số giảm về hiệu quảđầu
tư của khu vực kinh tế Nhà nước đã được bù đắp bằng duy trì hiệu quả sử dụng vốn đầu tư trong
khu vực ngồi quốc doanh.

Tóm lại: hiệu quả sử dụng vốn đầu tư của khu vực ngoài quốc doanh là cao nhất, tiếp đến là khu
vực có vốn đầu tư nước ngồi. Hiệu quả sử dụng vốn của khu vực kinh tế Nhà nước là thấp nhất.
Điều này cho thấy, các chính sách hỗ trợ gia tăng vốn cho các doanh nghiệp ngoài quốc doanh có
thể giúp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Việt Nam.

4.3.2. So với vài nước

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

với các nước như Hồng Kông, Singapore, Đài Loan, Hàn Quốc, thì hệ số ICOR của các nước

này chỉ dao động trong khoảng 1 – 1,5, của Nhật Bản trong khoảng 1,5 – 2, khi ở trình độ phát
triển thấp vào những năm từ 1950 -1975, ICOR của các nước này thấp hơn nhiều so với ICOR
của Việt Nam (Phạm Đỗ Chí, 2004). Từ 1997 đến nay, hệ số này tăng rất mạnh, mặc dù đã giảm
đi trong 3 năm 2000, 2001, 2002, nhưng vẫn còn ở mức cao, đến năm 2005, con số này là 6,1.
Như vậy, hiệu quả sử dụng vốn đầu tư toàn nền kinh tếđã giảm rất nhanh trong những năm gần
đây.

Bảng 4.6: Hiệu quảđầu tư của một số nước trên thế giới

Nước Đầu tư (%/GDP) Tăng trưởng GDP (%) ICOR

Việt Nam (2000 - 2006) 38,3 7,5 5,1

Trung Quốc (1991 - 2003) 39,1 9,5 4,1

Đài Loan (1981 – 1990) 21,9 8,0 2,7

Hàn Quốc (1981 – 1990) 29,6 9,2 3,2

Nhật Bản ( 1961 – 1970) 32,6 10,2 3,2

Nguồn: Huỳnh Thế Du. Kinh tế Việt Nam 1 năm nhìn lại. đọc từ

lúc 4h45 ngày 02/04/2007 
Bảng 4.6 so sánh ICOR giữa Việt Nam với Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc và Nhật Bản ở
cùng thời kỳ có trình độ phát triển tương đương cho thấy hiệu quả sử dụng vốn của Việt Nam là
kém nhất.

Theo Phạm Đỗ Chí và Lê Việt Đức9, ICOR Việt Nam tăng nhanh nhất Châu Á từ năm 1991 đến
1998.

---

9 Ph

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Chương 5. NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM

5.1. Tình hình xuất nhập khẩu
5.1.1. Quy mơ và tốc độ

Bảng 5.1: Quy mô và tốc độ tăng trưởng ngoại thương Việt Nam (1989 – 2006)

Đơn vị tính : triệu USD

Kim ngạch XK % thay đổi Kim ngạch NK % thay đổi Kim ngạch XNK % thay đổi

1989 1,946 2,566 4,512

1990 2,404 24 2,752 7 5,156 14

1991 2,087 -13 2,338 -15 4,425 -14

1992 2,581 24 2,541 9 5,122 16

1993 2,985 16 3,924 54 6,909 35

1994 4,054 36 5,826 48 9,879 43

1995 5,449 34 8,155 40 13,604 38

1996 7,256 33 11,144 37 18,399 35

1997 9,185 27 11,592 4 20,778 13

1998 9,360 2 11,500 -1 20,860 0

1999 11,541 23 11,742 2 23,283 12

2000 14,483 25 15,637 33 30,119 29

2001 15,029 4 16,218 4 31,247 4

2002 16,706 11 19,746 22 36,452 17

2003 20,149 21 25,256 28 45,405 25

2004 26,485 31 31,969 27 58,454 29

2005 32,447 23 36,761 15 69,208 18

2006 39,826 23 44,891 22 84,717 22

Nguồn: tính từ Asian Development Bank (ADB) - Key Indicators 2007 (www.adb.org/statistics)

− Kim ngạch xuất khẩu đã tăng gấp 20 lần trong vòng 17 năm qua với tốc độ tăng bình quân là
19%. Tương tự, kim ngạch nhập khẩu tăng bình quân 18% trong giai đoạn 1989-2006. Năm
2006 kim ngạch nhập khẩu của nước ta lớn gấp 17 lần so với năm 1989. Kim ngạch xuất khẩu
tăng nhanh hơn kim ngạch nhập khẩu nên nhập siêu có xu hướng giảm.

− Tổng kim ngạch xuất-nhập khẩu không ngừng tăng nhanh trong suốt 17 năm (trung bình
19%/năm) nên đến năm 2006 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đã gấp 19 lần so với năm 1989.

− Tốc độ tăng xuất nhập khẩu cao hơn tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 2,7 lần nên vai trò của
ngoại thương ngày càng quan trọng trong GDP. Đến năm 2004, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu
của Việt Nam đã vượt tổng sản lượng quốc nội.

5.1.2. Cán cân thương mại

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

− Tỷ lệ nhập siêu trên GDP thấp nhất là 2% vào năm 2000-2001; còn cao nhất là 11% vào năm
1996. Tính tích lũy, tỷ lệ nhập siêu/GDP là 6% trong giai đoạn 1990-200610.

− Nhìn chung từ 1990 đến 2006 do xuất khẩu tăng nhanh hơn nhập khẩu nên tỉ lệ nhập siêu có
giảm. Từ năm 2003 – 2006 tỷ lệ nhập siêu Việt Nam có chiều hướng giảm.

Bảng 5.2: Cán cân ngoại thương Việt Nam (1989 – 2006)

Đơn vị tính : triệu USD 
Kim ngạch XK Kim ngạch NK Xuất khẩu ròng NX/GDP (%)

1989 1,946 2,566 -620

1990 2,404 2,752 -348 -9

1991 2,087 2,338 -251 -5

1992 2,581 2,541 40 -4

1993 2,985 3,924 -939 -9

1994 4,054 5,826 -1,772 -9

1995 5,449 8,155 -2,706 -9

1996 7,256 11,144 -3,888 -11

1997 9,185 11,592 -2,407 -8

1998 9,360 11,500 -2,140 -7

1999 11,541 11,742 -201 -3

2000 14,483 15,637 -1,154 -2

2001 15,029 16,218 -1,189 -2

2002 16,706 19,746 -3,040 -5

2003 20,149 25,256 -5,107 -8

2004 26,485 31,969 -5,484 -8

2005 32,447 36,761 -4,314 -4

2006 39,826 44,891 -5,065 -3

1989-2006 20 17 8 -6

Nguồn: tính từ Asian Development Bank (ADB) - Key Indicators 2007 (www.adb.org/statistics) 
5.1.3. Cơ cấu hàng xuất khẩu

− Dầu thô là mặt hàng xuất khẩu có tỷ trọng lớn nhất chiếm gần 1/5 kim ngạch xuất khẩu của
Việt Nam. Đặc biệt giai đoạn 1991-1993 cứ 3 đồng thu được từ xuất khẩu thì có 1 đồng từ dầu
thơ.

− Dệt may, giày dép, máy móc và đồ gỗ là những mặt hàng công nghiệp xuất khẩu quan trọng
của Việt Nam. 4 nhóm mặt hàng này cũng chiếm khoảng 1/3 kim ngạch xuất khẩu của Việt
Nam. Những mặt hàng này có đặc điểm chung là sử dụng nhiều lao động với trình độ tay nghề
khơng cao.

− Hải sản, gạo và cà phê là những mặt hàng xuất khẩu quan trọng của chúng ta; chiếm khoảng
1/5 kim ngạch xuất khẩu. Hàng nông, thủy sản của chung ta cịn có khả năng mang về nhiều
ngoại tệ hơn nếu chúng ta xuất khẩu được hàng tinh chế. Hiện nay chúng ta chỉ chủ yếu sơ chế
những mặt hàng này khi xuất khẩu.

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Bảng 5.3: Cơ cấu hàng xuất khẩu của Việt Nam (1989 – 2006)

Đơn vị tính : %

Xuất khẩu

Dầu
thô

Dệt
may

Hải
sản

Giày
dép

Máy

móc Gạo

Cà

phê Đồ gỗ Cao su Khác

1989 100 22 8 16 … 0 15 4 … 2 16

1990 100 21 10 16 … 0 13 4 … 3 17

1991 100 30 6 22 … 0 12 4 … 2 1

1992 100 34 8 19 … 0 12 4 … 2 3

1993 100 33 8 22 … 1 12 4 … 2 -4

1994 100 25 12 21 … 2 10 8 … 3 -3

1995 100 22 16 17 … 2 10 11 2 3 1

1996 100 22 16 14 … 6 12 6 2 4 5

1997 100 18 16 9 … 8 9 5 2 2 21

1998 100 16 15 14 11 9 11 6 1 1 1

1999 100 21 15 12 12 8 9 5 2 1 3

2000 100 26 13 10 10 9 5 3 2 1 10

2001 100 23 13 12 10 9 4 3 2 1 10

2002 100 21 16 12 11 8 4 2 3 2 8

2003 100 21 18 11 11 9 4 3 3 2 8

2004 100 24 17 9 10 10 4 2 4 2 9

2005 100 26 15 8 9 10 4 2 5 2 10

2006 100 … 15 8 9 … 3 3 5 3 46

1989-2006 100 19 15 11 8 7 6 3 3 2 15

Nguồn: tính từ Asian Development Bank (ADB) - Key Indicators 2007 (www.adb.org/statistics) 
riêng số liệu giày dép được tính từ nguồn Thời báo Kinh tế Việt Nam, Kinh tế 2006-2007 Việt 
Nam và Thế giới, 2007, trang 72.

Đặc điểm chung của hàng xuất khẩu chủ yếu của chúng ta trong giai đoạn 1989-2006 là :

− Hàng thô, sơ chế và khai thác nhiều từ tài nguyên thiên nhiên.

− Hàng sản xuất cần nhiều lao động có trình độ thấp, hay nói theo cách khác chúng ta đang bán
sức lao động có trình độ thấp và năng suất chưa cao là chính.

5.1.4. Cơ cấu nhập khẩu

− Máy móc, thiết bị vận chuyển và các sản phẩm sản xuất cơ bản là nhóm hàng nhập khẩu
nhiều nhất của Việt Nam. Nhóm hàng phục vụ cho sản xuất trong nước này chiếm hơn ½ kim
ngạch nhập khẩu trong 16 năm qua.

− Những mặt hàng phục vụ cho sản xuất khác như hóa chất và xăng dầu cũng chiếm tỷ lệ cao
trong cơ cấu hàng nhập khẩu của Việt Nam.

− Trong nhóm hàng tư liệu sản xuất: máy móc thiết bị, động cơ và phụ tùng tăng nhanh nhưng
nguyên vật liệu vẫn chiếm tỉ lệ cao.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Bảng 5.4: Cơ cấu hàng nhập khẩu của Việt Nam (1989 – 2005)

Đơn vị tính : %

Nhập khẩu

Thực phẩm
& động vật

sống

Xăng dầu Hóa chất Scản xuất
ơ bản

Máy móc và thiết bị

vận chuyển Khác

1989 100 6 24 17 21 24 7

1990 100 4 23 16 22 27 7

1991 100 6 23 18 23 19 11

1992 100 6 25 21 20 19 9

1993 100 3 18 17 19 34 9

1994 100 3 13 17 18 34 14

1995 100 5 11 16 19 29 21

1996 100 4 11 16 21 31 17

1997 100 4 10 17 23 30 16

1998 100 4 8 19 21 30 18

1999 100 4 10 17 23 29 16

2000 100 4 14 15 22 30 15

2001 100 5 12 15 23 30 14

2002 100 5 11 15 27 29 13

2003 100 5 11 14 26 31 12

2004 100 5 12 15 28 27 13

2005 100 5 15 14 28 25 13

1989-2005 100 5 13 16 25 29 14

5.1.5. Thị trường xuất nhập khẩu

Thị trường xuất nhập khẩu của Việt Nam đã chuyển dịch sang hướng tích cực, đa dạng hóa thị
trường và bạn hàng, xâm nhập những thị trường cao cấp như Hoa Kỳ, EU. Mua bán với các nước
Châu Á (Nhật, ASEAN, Trung Quốc,..) tăng dần lên. Ngược lại, mua bán giảm rất nhanh ở thị
trường Nga và Đông Âu.

Hiện nay đối tác ngoại lớn nhất của Việt Nam là : EU, Nhật Bản và Hoa Kỳ. Ba trung tâm kinh
tế này chiếm khoảng 40% kim ngạch mua bán của Việt Nam. Mua bán nhiều với những quốc gia
này sẽ giúp Việt Nam có cơ hội tiếp cận với những công nghệ kỹ thuật cao nhằm nâng cao năng
lực sản xuất trong nước.

5.2. Đóng góp của ngoại thương vào GDP

Bảng 5.5: Đóng góp của xuất khẩu rịng trong sản lượng nền kinh tế kinh tế (1995-2006) 
Đơn vị tính : %

1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Xuất khẩu 36 33 55 55 57 60 66 69 74

Nhập khẩu -45 -42 -58 -57 -62 -68 -73 -74 -77

Xuất khẩu ròng -9 -9 -3 -2 -5 -8 -8 -5 -3

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Do nhập siêu nên xuất khẩu ròng trực tiếp làm suy giảm GDP. Tuy nhiên nếu xét gián tiếp, ngoại
thương đã góp phần rất lớn trong việc tăng đầu tư, tạo việc làm và tăng thu nhập cho nền kinh tế
nên sự gia tăng từ tiêu dùng cá nhân, đầu tư của doanh nghiệp và chi tiêu chính phủ có phần
đóng góp khơng nhỏ từ các hoạt động ngoại thương.

5.3. Triễn vọng dự báo

Việc dựđoán tương lai luôn là khát khao không thểđạt tới của con người trong nhiều lĩnh vực,
kinh tế cũng không ngoại lệ. Một logic có thể rút ra từ các dự báo kinh tế là sự vận động không
ngừng của nền kinh tế làm cho các lời tiên tri kém chính xác. Tuy vậy những dự báo được thực
hiện nghiêm túc, với phương pháp khoa học luôn mang đến những suy nghĩ lý thú, nhất là với
mục đích học thuật, nghiên cứu. Phần này chúng tơi tóm tắt nghiên cứu rất hay được David
Vanzetti và Phạm Lan Hương11 cùng thực hiện.

Hai tác giả này đã dùng Mơ hình cân bằng tổng thể12 (CGE) nhằm dự báo 6 kịch bản về chính
sách ngoại thương của Việt Nam.

Bảng 5.6 : Sáu kịch bản chính sách thương mại Việt Nam 
Kịch

bản Tiêu đề Thay đổi thuế nhập khẩu, công nghiệp và thuế xuất khẩu
1 Đơn phương Giảm 100% tại Việt Nam

2 Hài hịa hóa Mọi mức thuế là 11,9% tại Việt Nam

3 Song phương Giảm 100% đối với thương mại giữa Việt Nam và EU.
4 Khu vực Giảm 100% đối với thương mại giữa AFTA, Nhật Bản,

Trung Quốc và Hàn Quốc.

5 Đa phương Giảm 50% thành viên của WTO
6 Thương mại tự do Giảm 100% tất cả khu vực

Nguồn : David Vanzetti và Phạm Lan Hương. Một số kịch bản cho chính sách thương mại của 
Việt Nam. Đại học quốc gia Úc, Viện nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương. 2006.

Các kịch bản này được đánh giá dựa trên 5 tiêu chí: xuất khẩu, nhập khẩu, nguồn thu chính phủ,
phúc lợi và điều chỉnh cơ cấu.

5.3.1. Xuất khẩu

− Trừ kịch bản 2, các kịch bản còn lại đều gia tăng xuất khẩu.

Bảng 5.7 : Tác động xuất khẩu Việt Nam

Đơn vị tính %

Ngành gSố liệu năm

ốc (triệu $)

Đơn

phương

Hài hịa
hóa

Song
phương

Khu
vực

Đa

phương

Thương

mại tự do

Gạo 418 0 -5 1 17 16 31

Rau quả và hạt 256 -8 -1 0 26 10 29

Chăn nuôi 64 -19 -2 -1 -7 -7 -13

Cây trồng khác 839 -7 -3 0 -4 -8 -12

11 David Vanzetti và Ph

ạm Lan Hương. Một số kịch bản cho chính sách thương mại của Việt Nam. Đại học quốc gia

Úc, Viện nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương. 2006.

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

Thủy hải sản 49 -9 0 -1 -2 0 2

Khai thác tài nguyên 2315 0 -5 0 0 -2 -4

Thịt 33 4 -14 -2 -23 6 8

Đường 14 -10 -5 -1 -6 3 -1

Đồ uống & thuốc lá 23 16 -3 5 12 2 4

Hàng nông sản chế biến khác 1390 -6 -8 0 -7 -10 -21

Dệt 2868 196 7 8 43 75 187

May 1579 138 28 6 86 44 115

Hóa chất 497 7 -21 -1 269 41 207

Luyện kim 152 0 -22 -1 -5 -7 -15

Sản phẩm gỗ và giấy 563 100 -13 -1 7 39 88

Công nghiệp chế tạo khác 1551 16 -14 0 10 3 4

Điện tử 447 13 -31 -1 8 14 25

Vận tải & thông tin liên lạc 534 19 -4 0 6 10 21

Dịch vụ kinh doanh 975 -20 -8 -1 -9 -18 -36

Dịch vụ & các hoạt động

khác 576 -19 -7 -1 -7 -13 -27

Tổng cộng 15143 57 -2 2 27 21 56

− Kịch bản 1 và 6 làm gia tăng xuất khẩu cao nhất.

5.3.2. Nhập khẩu

Bảng 5.8 : Tác động nhập khẩu Việt Nam

Đơn vị tính %

Ngành gSố liệu năm

ốc (triệu $)

Đơn

phương

Hài hịa

hóa phSong ương

Khu
vực

Đa

phương

Thương

mại tự do

Gạo 16 51 4 1 62 19 46

Rau quả và hạt 71 74 15 1 40 30 89

Chăn nuôi 39 37 -15 2 16 25 58

Cây trồng khác 191 21 -5 1 7 9 24

Thủy hải sản 6 32 -4 1 12 15 35

Khai thác tài nguyên 1635 33 -2 1 19 14 34

Thịt 27 43 -1 5 17 17 52

Đường 39 33 -2 3 3 14 36

Đồ uống & thuốc lá 594 7 0 2 8 -2 4

Hàng nông sản chế biến khác 684 38 12 5 11 17 41

Dệt 1741 176 19 3 68 57 160

May 109 82 34 5 59 26 77

Hóa chất 2747 39 -5 1 23 15 45

Luyện kim 1448 13 -8 1 4 5 11

Sản phẩm gỗ và giấy 483 56 0 2 17 20 54

Công nghiệp chế tạo khác 4698 26 7 2 18 8 24

Điện tử 985 12 -4 1 7 5 13

Vận tải & thông tin liên lạc 2457 23 -9 0 8 7 20

Dịch vụ kinh doanh 4268 21 -5 1 8 8 19

Dịch vụ & các hoạt động khác 2358 27 -15 1 11 13 32

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Tương tự như xuất khẩu.

5.3.3. Nguồn thu chính phủ

Bảng 5.9 : Tác động nguồn thu chính phủ Việt Nam

Kịch bản Tiêu đề Tác động (%)

1 Đơn phương -100

2 Hài hịa hóa 56

3 Song phương -8

4 Khu vực -78

5 Đa phương -26

6 Thương mại tự do -100
Kỳ gốc (triệu$) 1846

Nguồn thu chính phủ nhìn chung đều giảm trừ kịch bản 2.

5.3.4. Phúc lợi

Phúc lợi đạt được ở kịch bản 6 là cao nhất, kế đến là kịch bản 2. Kịch bản 3 và 2 lần lượt mang
lại phúc lợi thấp nhất.

Bảng 5.10 : Tác động phục lợi kinh tế

Đơn vị tính: triệu USD

Kịch bản Tiêu đề Phúc lợi Việt Nam Phúc lợi Hoa Kỳ

1 Đơn phương 3459 241

2 Hài hịa hóa 666 -84

3 Song phương 248 -5

4 Khu vực 1481 -1906

5 Đa phương 2382 6921

6 Thương mại tự do 4705 14362

Kịch bản 2, 3, 4 Hoa Kỳ thiệt hại trong khi Việt Nam có lợi một ít. Cả Hoa Kỳ và Việt Nam đều
đạt được lợi ích tối đa khi áp dụng kịch bản 6.

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Bảng 5.11 : Thay đổi giá trị sản lượng của Việt Nam theo các kịch bản

Đơn vị tính %

Ngành

Số liệu
năm gốc

(triệu $)

Đơn
phương

Hài

hòa
hóa

Song
phương

Khu
vực

Đa
phương

Thương
mại tự

Gạo 4560 1 -2 0 2 3 5

Rau quả và hạt 946 1 -2 0 6 4 8

Chăn nuôi 1028 10 3 1 3 7 13

Cây trồng khác 934 -5 -2 -1 -5 -6 -10

Thủy hải sản 821 4 -1 0 2 3 5

Khai thác tài nguyên 4234 -1 -5 0 -3 0 -1

Thịt 137 4 -3 0 -6 6 6

Đường 217 -6 -2 0 1 -1 -6

Đồ uống & thuốc lá 651 6 -6 0 -5 4 2

Hàng nông sản chế biến

khác 2594 -9 -9 -1 -5 -7 -17

Dệt 3538 216 2 2 41 80 215

May 1690 159 29 1 96 51 143

Hóa chất 1596 23 -5 0 96 22 91

Luyện kim 870 -5 -2 -1 -4 -4 -11

Sản phẩm gỗ và giấy 1972 51 -9 0 3 21 48

Công nghiệp chế tạo khác 5363 -6 -17 0 -12 -3 -10

Điện tử 1118 3 -14 -1 1 6 9

Vận tải & thông tin liên lạc 2409 40 2 0 12 18 43

Dịch vụ kinh doanh 3132 -6 4 0 -3 -7 -14

Dịch vụ & các hoạt động

khác 25743 7 1 0 4 5 10

Tổng cộng 63554 13 4 1 5 7 15

Lao động không tay nghề 38 0 0 13 17 42

Kịch bản 6 tạo ra giá trị gia tăng GDP cao nhất. Ngành dệt, may và hóa chất sẽ có điều kiện phát
triển nhanh hơn các ngành khác. Ngược lại các ngành hàng nông sản chế biến khác, cây trồng
khác, đường, luyện kim, dịch vụ kinh doanh, công nghiệp chế tạo khác phải hy sinh.

5.4. Kết luận 
5.4.1. Ưu điểm

− Tốc độ tăng trưởng ngoại thương khá cao qua các năm (trung bình 20%/năm) và cao hơn tốc
độ tăng trưởng của nền sản xuất xã hội (2-3 lần). Quy mô kim ngạch tăng nhanh chóng: năm
1988 đạt 1 tỷ USD thì đến 2000 hơn 14 tỷ USD. Tốc độ tăng trưởng nhanh cho thấy quá trình
hội nhập của Việt Nam với thế giới đang nhanh.

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

− Đang từng bước xây dựng những mặt hàng được thị trường thế giới chấp nhận như: dầu khí,
gạo, thủy sản, dệt may, giày dép …qua đó lợi thế so sánh của một số mặt hàng đã được ta khai
thác tốt. Bước đầu chúng ta đã tham gia q trình phân cơng lao động với thế giới.

− Chính sách ngoại thương của Việt Nam đang đổi mới theo hướng tăng tự do thương mại và
đầu tư, giảm thiểu mức độ, phạm vi can thiệp của Nhà nước vào lĩnh vực này.

5.4.2. Nhược điểm

− Quy mơ xuất-nhập khẩu cịn q nhỏ bé so với các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.

− Cơ cấu xuất khẩu còn lạc hậu, chất lượng thấp, manh mún, sức cạnh tranh yếu. Gần 40% kim
ngạch xuất khẩu là hàng nông lâm thủy sản sơ chế; 30% kim ngạch là hàng khoáng sản; trên
20% là hàng gia công. Cho thấy chúng ta chỉ mới bán được nguyên liệu, hàm lượng khoa học
-công nghệ thấp, chưa tạo được nhiều giá trị gia tăng và tạo lợi thế cạnh tranh.

− Thị trường ngoại thương của Việt Nam còn nhiều bấp bênh, ngắn hạn, dễ biến động xáo trộn;
rất thiếu những hợp đồng lớn dài hạn.

− Tình trạng bn lậu, gian lận thương mại đang trở thành “quốc nạn” trong khi các biện pháp
giải quyết còn chưa theo kịp.

− Tuy cơ chế chính sách đang đổi mới theo hướng nới lỏng can thiệp của Nhà nước vào lĩnh
vực ngoại thương nhưng với chính sách hiện tại cũng như việc tổ chức thực thi nó đang bộc lộ
khơng ít bất cập đòi hỏi phải tiếp tục tháo gỡ. Điều này đang là lực cản rất lớn cho các doanh
nghiệp trong nước, rủi ro kinh doanh cao, giảm uy tín hàng hóa Việt Nam.

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

Chương 6. CHỈ SỐ PHÁT TRIỂN CON NGƯỜI VIỆT NAM

6.1. Tình hình HDI Việt Nam 1995 – 2006 
6.1.1. HDI VN từ năm 1992 đến năm 2004

Bảng 6.1 : Chỉ số phát triển con người Việt Nam HDI 1995-2006 
Báo cáo

vào
năm

Sử dụng
số liệu

của năm

Chỉ số

HDI Thay
đổi
HDI (%) X

ếp bậc trong bảng
xếp hạng của thế giới

Chênh lệch so với xếp
hạng thu nhập bình

quân

1995 1992 0.539 0.19 120 31

1996 1993 0.540 3.15 121 27

1997 1994 0.557 0.54 121 26

1998 1995 0.560 18.57 122 26

1999 1997 0.664 1.05 110 23

2000 1998 0.671 1.64 108 24

2001 1999 0.682 0.88 101 19

2002 2000 0.688 0.00 109 19

2003 2001 0.688 0.44 109 21

2004 2002 0.691 1.88 112 12

2005 2003 0.704 0.71 108 16

2006 2004 0.709 0.19 109 12

Nguồn: UNDP. Human Development Report. 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 
2002, 2003, 2004, 2005, 2006 
Trong suốt 12 năm qua HDI của Việt Nam thuộc loại trung bình theo bảng xếp hạng của UNDP.
Trong nhóm HDI trung bình này có gần 100 quốc gia, kém hơn là các quốc gia có HDI < 0.500
bao gồm khoảng 30 quốc gia chủ yếu thuộc nhóm 49 nước nghèo nhất thế giới. Giả sử chúng ta
chia nhóm các quốc gia trung bình này thành hai nhóm nhỏ, tạm gọi là trung bình thấp (HDI:
0.500 - 0.649) và trung bình cao (HDI : 0.650 - 0.799). Khi đó Việt Nam sẽ thuộc nhóm trung

bình thấp trong thập niên 90 và vừa được xếp vào trung bình cao trong những năm đầu thế kỷ
21.

Với tốc độ tăng bình quân 2,5% trong 12 năm qua đã giúp Việt Nam nằm trong thứ hạng khá cao
so với xuất phát điểm thấp. Tuy nhiên HDI trong 7 năm gần nhất (1999-2006) lại có xu hướng
chậm lại rõ rệt với mức tăng chưa đến 1%.

Để được xếp vào các nước có chỉ số HDI cao, Việt Nam cần tăng giá trị HDI thêm 0.091 nữa.
Thực hiện điều này có dễ không? Mất khoảng bao lâu? Với tốc độ gia tăng HDI trong 7 năm qua
(bình quân khoảng 0,94%/năm) thì Việt Nam cần khoảng 13 năm để thực hiện.

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

Trong suốt giai đoạn này, xếp hạng HDI của Việt Nam luôn cao hơn xếp hạng về thu nhập. Điều

này cho thấy Việt Nam dùng nhiều thu nhập để chi cho phát triển con người so với trung bình
của thế giới. Đây cũng là một điểm son của công cuộc phát triển tại Việt Nam.

Biểu đồ 01 : HDI và xếp hạng Việt Nam 1995-2006

0
20
40
60
80
100
120
140

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8

Xếp bậc trong
bảng xếp hạng
của thế giới

Chỉ số HDI

6.1.2. So với thế giới

Bảng 6.2 : Chỉ số phát triển con người Việt Nam so với các nước
Báo cáo

vào năm

Việt

Nam Singapore

Thái

Lan Indonesia

Trung 
Quốc

Các nước

đang phát 
triển

Thế

giới

1995 0.539 0.878 0.828 0.637 0.594

1996 0.540 0.881 0.832 0.641 0.609 0.563 0.746

1997 0.557 0.900 0.833 0.668 0.626

1998 0.560 0.896 0.838 0.679 0.650

1999 0.664 0.888 0.753 0.681 0.701 0.637 0.706

2000 0.671 0.881 0.745 0.670 0.706 0.642 0.712

2001 0.682 0.876 0.757 0.677 0.718 0.647 0.716

2002 0.688 0.885 0.762 0.684 0.726 0.654 0.722

2003 0.688 0.884 0.768 0.682 0.721 0.655 0.722

2004 0.691 0.902 0.768 0.692 0.745 0.663 0.729

2005 0.704 0.907 0.778 0.697 0.755 0.694 0.741

2006 0.709 0.916 0.784 0.711 0.768 0.679 0.741

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

bị tụt trong bảng xếp hạng (năm 1995, 2002). Điều này hàm ý Việt Nam chạy thì thế giới cũng
“chạy chứ khơng đứng chờ”, thậm chí họ cịn “chạy” nhanh hơn chúng ta.

Đánh giá chung thì HDI Việt Nam cao hơn mức bình quân của các nước đang phát triển một
chút nhưng cịn thấp hơn mức bình qn của thế giới. Trong khu vực có Indonesia có mức độ
phát triển con người tương đương Việt Nam, còn lại đều bỏ xa Việt Nam như: Singapore, Thái
Lan, Malaysia .... Trung Quốc có HDI cao hơn bình quân của thế giới một chút, tuy nhiên đây là
khoảng cách mà Việt Nam khó lịng thu hẹp vì tốc độ tăng HDI của nước này nhanh hơn Việt

Nam trong các năm qua.

Biểu đồ 02 : HDI Việt Nam so với bên ngoài

0.550
0.600
0.650
0.700
0.750
0.800
0.850
0.900
0.950

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Việt Nam
Singapore
Thái Lan
Indonesia
Trung Quốc

Các nước đang phát
triển

Thế giới

6.2. Các yếu tố tác động đến HDI

Bảng 6.3 : Các yếu tố cấu thành Chỉ số phát triển con người Việt Nam

Báo cáo vào

năm

Chỉ số Tuổi 
thọ

Chỉ số

Giáo dục

Chỉ số

Thu 
nhập

Chỉ số

HDI

1995 0.62 0.78 0.39 0.539

1996 0.68 0.79 0.39 0.540

1997 0.68 0.80 0.42 0.557

1998 0.69 0.81 0.42 0.560

1999 0.71 0.82 0.47 0.664

2000 0.71 0.97 0.47 0.671

2001 0.71 0.84 0.49 0.682

2002 0.72 0.84 0.50 0.688

2003 0.73 0.83 0.51 0.688

2004 0.73 0.82 0.52 0.691

2005 0.76 0.82 0.54 0.704

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Nguồn: UNDP. Human Development Report. 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 
2003, 2004, 2005, 200613
Theo phương pháp tính HDI đã trình bày trên, cả ba chỉ số về : tuổi thọ, giáo dục và thu nhập
đều có tác động như nhau đối với HDI. Nếu cả ba chỉ sốđều tăng sẽ làm cho HDI tăng. Nếu chỉ
số này tăng chỉ số kia giảm thì mức độ tăng giảm sẽ quyết định HDI lệch về phía nào. Do đó,
ngun nhân của HDI tăng giảm hoàn toàn xuất phát từ nguyên nhân tăng giảm của ba chỉ số
này. Để thấy rõ tác động của ba chỉ số này đến HDI, chúng ta cần xem xét từng chỉ số riêng lẻ.

Biểu 3: Thành phần của HDI

0.00
0.20
0.40
0.60
0.80
1.00
1.20

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Chỉ số Tuổi thọ

Chỉ số Giáo dục
Chỉ số Thu nhập
Chỉ số HDI

Qua biểu đồ trên cho thấy ba chỉ số tăng khá đều. Riêng chỉ số giáo dục có tăng đột biến trong
năm 2000 nhưng sao đó lại giảm mạnh. Chỉ số HDI cũng tăng mạnh trong năm 1999 nhưng
khơng thể lí giải được từ ba chỉ số cấu thành. Do chưa tìm ra cách lí giải nào khác nên tạm thời
xem đây là vấn đền cần được nghiên cứu thêm trong thời gian tới.

6.2.1. Y tế

Tỉ lệ thu nhập mức nghèo khổ được giảm một nửa. Tỉ lệ tử vong trẻ sơ sinh giảm từ cũng là
nguyên nhân dẫn đến kết quả thứ hạng HDI của Việt Nam như hiên nay. Sự phát triển kinh tế
rộng khắp, nhanh chóng đã đóng góp cho thành cơng của VN.

Chính sựđầu tư vào con người của Việt Nam trong thời gian qua đã góp phần làm thứ hạng HDI
của Việt Nam gia tăng đáng kể. Tuy nhiên thách thức lớn nhất là phải làm sao giữ vững được
mức tiến bộ này bên cạnh đó phải đưa phát triển con người đến những vùng xa xôi hẻo lánh nhất
của đất nước.

Bảng 6.4 : Tuổi thọ trung bình của Việt Nam
Báo cáo vào

năm

Tuổi thọ trung

bình (năm)

Chỉ số Tuổi
thọ

1995 62.2 0.62

1996 65.5 0.68

1997 66 0.68

13 Riêng s

ố liệu chỉ số tuổi thọ, giáo dục và thu nhập trong giai đoạn 1995 đến 1999 được nhóm tác giả tính tốn từ

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

1998 66.4 0.69

1999 67.4 0.71

2000 67.8 0.71

2001 67.8 0.71

2002 68.2 0.72

2003 68.6 0.73

2004 69 0.73

2005 70.5 0.76

2006 70.8 0.76

Nguồn: UNDP. Human Development Report. 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 
2003, 2004, 2005, 200614
6.2.2. Giáo dục

Chỉ số giáo dục của Việt Nam khá cao. Năm 2002 đạt 0,817, cao nhất trong 3 chỉ số cấu thành
của HDI. Chỉ số giáo dục của Việt Nam cao hơn nhiều nước có chỉ số HDI đứng trên và cao hơn
chỉ số giáo dục của những nước có chỉ số GDP bình qn cao hơn nước ta. Đạt được kết quả trên
là do tỷ lệ người lớn biết chữđạt 90,3%, cao hơn nhiều nước; tỷ lệđi học các cấp của Việt Nam
đạt 64%, cao hơn mức trung bình 63% của các nước đang phát triển.

Bảng 6.5 : Chỉ số giáo dục của Việt Nam
Báo cáo vào năm Tỷbi lệ người lớn

ết chữ (%)

Tỷ lệ nhập học chung 
(% theo niên khóa)

Chỉ số Giáo 
dục

1995 91.9 49 0.78

1996 92.5 51 0.79

1997 93.0 55 0.80

1998 93.7 55 0.81

1999 91.9 62 0.82

2000 92.9 63 0.97

2001 93.1 67 0.84

2002 93.4 67 0.84

2003 92.7 64 0.83

2004 90.3 64 0.82

2005 90.3 64 0.82

2006 90.3 62.8 0.81

Nguồn: UNDP. Human Development Report. 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 
2003, 2004, 2005, 200615
Chính phủ Việt Nam đã dành ưu tiên về chi tiêu cho ngành giáo dục trong cả chính sách và trên
thực tế. Năm 1994 chi từ NSNN cho giáo dục trong GDP chiếm 3,5%, ổn định tỷ lệ này cho
những năm 1998, 2000, năm 2002 thì tăng lên 4,2%, năm 2004 là 4,6% và năm 2005 là 5%. So
với các ngành khác, giáo dục đã được ưu tiên, theo đó chi tiêu cho giáo dục trong chi tiêu công
chiếm tỷ lệ khá cao. Tỷ lệ chi tiêu tương ứng cho các năm 1994, 1998, 2000 và 2002 là 14%,
17,4%,15,1% và 16,9%; đến năm 2004 là 18,6% và năm 2005 là 18% và sẽđược tăng lên 20%
vào năm 2008. So với các nước trong khu vực về tỷ trọng chi tiêu giáo dục trong chi tiêu công,
Việt Nam đã vượt qua những nước như Inđônêxia, Ấn Độ. Tuy nhiên xét về tỷ trọng trong GDP,

14 Riêng s

ố liệu chỉ số tuổi thọ trong giai đoạn 1995 đến 1999 được nhóm tác giả tính toán từ số liệu gốc UNDP.

Human Development Report. 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006.

15 Riêng s

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

chi tiêu công của Việt Nam thấp hơn của Thái Lan và Malaixia. Với mục tiêu tiếp tục tăng chi
tiêu cho giáo dục đến trước năm 2010 sẽ tạo điều kiện tiếp tục tăng cường chất lượng giáo dục và
hiệu quả giáo dục, qua đó đóng góp vào việc cải thiện các mục tiêu quốc gia.

Bên cạnh đó, đầu tư của xã hội (phần đóng góp của phụ huynh học sinh và từ các nguồn khác)
cũng tăng lên đáng kể. Tính chung chi tiêu cho giáo dục từ NSNN và đầu tư của xã hội so với
GDP, thì tỷ lệ này của Việt Nam là rất lớn, còn cao hơn so với các nước phát triển cao như Mỹ,
Pháp, Nhật, Hàn Quốc. Chi tiêu cho giáo dục ở Việt Nam năm 2005 chiếm 8,3% GDP, vượt cả
Mỹ chỉ có 7,2%. Trong chi tiêu trên, người dân các nước phát triển cao chi trả 20%, còn ở Việt
Nam dân chi trả tới 40%.

Bảng 6.6 : Số liệu so sánh chi tiêu cho giáo dục ở Việt Nam và các nước

Việt Nam Mỹ Pháp Nhật Bản Hàn Quốc OECD

Chi tiêu cho giáo dục/GDP (%) 8,3 7,2 6,1 4,7 7,1 6,1

Từ ngân sách 5 5,3 5,7 3,5 4,2 4,9

Từ dân và các nguồn khác 3,3 1,9 0,4 1,2 2,9 1,2

Tỷ lệ chi tiêu cho giáo dục (%)

Từ ngân sách 60 74 93 74 59 80

Từ dân và các nguồn khác 40 26 7 26 41 20

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

lớn là do tỷ lệ học sinh trong độ tuổi đến trường giảm nhanh kể từ năm 2003. Giảm 3% số học
sinh đến trường tương đương với tốc độ suy 5%. Tỷ lệ này chắc những không được cải thiện
trong suốt 3 năm sau đó mà cịn tiếp tục giảm thêm vào năm 2006 còn 62,4%. Tỷ lệ người lớn
biết chữ cũng giảm trong giai đoạn này, góp phần làm chỉ số giáo dục giảm 0,25% trong suốt 6
năm qua.

6.2.3. Thu nhập

Một quốc gia có thể có GDP thấp nhưng vẫn có thể có HDI cao hơn. Namibia là một ví dụ: mặc
dù Chỉ số thu nhập của Namibia là 0.69 so với Việt Nam là 0.537. Tuy nhiên HDI của Namibia
chỉ có 0.627 thấp hơn rất nhiều so với HDI của Việt Nam là 0.704. Qua đó ta thấy rằng thu nhập
của một quốc gia chưa hẳn là một nhân tố quan trọng đối với phát triển cao người.

Bảng 6.7 : Chỉ số thu nhập của Việt Nam
Báo cáo vào năm GDP bình qn đầu người

(tính theo $ PPP)

Chỉ số Thu

nhập Chỉ số HDI

1995 1010 0.39 0.539

1996 1040 0.39 0.540

1997 1208 0.42 0.557

1998 1236 0.42 0.560

1999 1630 0.47 0.664

2000 1689 0.47 0.671

2001 1860 0.49 0.682

2002 1995 0.50 0.688

2003 2070 0.51 0.688

2004 2300 0.52 0.691

2005 2490 0.54 0.704

2006 2745 0.55 0.709

Nguồn: UNDP. Human Development Report. 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 
2003, 2004, 2005, 200616
Trong những năm vừa qua Chính nhờ những cải cách quan trọng mà kinh tế Việt Nam đã có sức
tăng trưởng vượt bậc qua các năm: Năm 1999 đạt 1.860 USD, tương ứng với chỉ số kinh tế là
0,49; năm 2000 tăng lên 1.996 USD, tương ứng với mức tăng chỉ số 0,01 (tức 1%) so với năm
1999; năm 2001 là 2.100 USD, chỉ số kinh tếđạt 0,51, tăng 1% so với năm 2000; năm 2002 đạt
2.300 USD và chỉ số kinh tếđạt 0,52, cũng tăng 1% so với năm 2001 và năm 2003 chỉ số kinh tế
đạt 0,54, tăng 2% điểm so với năm 2002. Như vậy bình quân mỗi năm chỉ số kinh tế tăng 0,94%.

Tuy chỉ số này thấp hơn nhiều so với chỉ số HDI, song về tốc độ tăng thì chỉ số này lại tăng
nhanh hơn. Điều này chứng tỏ sự tăng lên của chỉ số HDI là do có sựđóng góp rất lớn của chỉ số
kinh tế.

6.3. Dự báo

Phương pháp: định tính, tổng hợp và so sánh 3 nhân tố: thu nhập, giáo dục, y tế sẽ tiếp tục phát
triển nhanh chậm thế nào? Từđó đưa ra các dự báo về tốc độ tăng HDI trong thời gian tới. Tốc
độ tăng HDI của VN có so với những năm trước đây và so với các nước khác. Dự báo được tính
30 năm, từ 2007 - 2036.

16 Riêng s

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

6.3.1. Kịch bản 1 : lạc quan

− Thu nhập bình quân đầu người vẫn tiếp tục tăng nhanh, thậm chí tăng nhanh gấp đôi trong
giai đoạn vừa qua. Tốc độ tăng GDP thực tế từ 12-15%. Trong khi tốc độ tăng dân số khống chế
< 2%. Thu nhập bình quân đầu người tăng 3 lần trong vòng 10 năm (đạt 8.526USD/người/năm).

− Giáo dục tiếp tục đạt được những tiến bộ cả về lượng lẫn về chất, xã hội tiếp tục quan tâm
đến giáo dục và đầu tư cho giáo dục. Chính phủ có những cải cách để theo kịp trình độ giáo dục
thế giới. Chỉ số giáo dục tăng 0,15% mỗi năm. Năm 2016, tỷ lệ người lớn biết chữổn định trên
90%; còn tỷ lệ nhập học chung là 64-65%.

− Y tế: tương tự như giáo dục, tiếp tục được đầu tư. Cùng với mức sống tăng lên các cơ sở
chăm lo sức khỏe của người dân cũng được quan tâm. Tuổi thọ trung bình tăng đều và đạt 76,7
tuổi trong vòng 10 năm (1916).

Cả 3 chỉ số tuổi thọ, giáo dục và thu nhập đều phát triển rất tốt => tăng nhanh HDI. HDI đạt

tốc độ tăng 1,3%/năm. Như vậy trong 10 năm tới Việt Nam sẽđứng vào hàng ngũ các nước có 
HDI cao17.

6.3.2. Kịch bản 2 : bi quan

− Thu nhập: nền kinh tế phát triển chậm lại, thu nhập bình quân đầu người tăng khoảng
5%/năm.

− Giáo dục: tiếp tục đi xuống dần như 6 năm qua. Tỷ lệ người lớn biết đọc giảm bình quân
0,25%/năm và tỷ lệ nhập học tăng 0,18%/năm; tổng hợp chỉ số giáo dục giảm dần 0,1%/năm.

− Y tế: không có chuyển biến đáng kể, tuổi thọ bình quân tăng 0,3%/năm. Đến năm 2076,
người Việt Nam sẽ có tuổi thọ trung bình là 87,3.

Cả 3 đều phát triển đứng yên hoặc phát triển không đáng kể => HDI Việt Nam gần như đứng 
yên, thứ hạng giảm nhanh so với các nước trên thế giới. Việt Nam mất 70 năm để HDI đạt 0,8. 
6.3.3. Kịch bản 3 : trung dung

− Thu nhập: tăng với tốc độ tăng GDP bình quân 7% - 8% trong 13 năm tới. GDP bình quân
đầu người gấp 2 - 3 lần so với hiện tại.

− Giáo dục: sau những đột phá về lượng thì tiến dần đến phát triển về chất lượng giáo dục.
Cạnh tranh được với các nước trong khu vực và tiếp cận trình độ thế giới. Chỉ số giáo dục sau
thời gian giảm sẽ tăng dần trở lại và ổn định ở mức 0,80 – 0,82.

− Y tế: được tiến bộ vừa phải như bảy năm gần đây. Tuổi thọ trung bình tăng đều khoảng
0,71%. Tuổi thọđược nâng lên 77,6 tuổi trong vòng 13 năm (2019).

Cả 3 đều phát triển vừa phải tương đương các nước khác => HDI VN tăng vừa phải, thứ hạng 
không cải thiện đáng kể. HDI đạt tốc độ tăng 0,8-0,9%/năm. Như vậy đến năm 2019 Việt Nam sẽ

đứng vào hàng ngũ các nước có HDI cao.

6.3.4. Nhận định

17 Cùng v

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

− Kinh tế: Việt Nam dễđẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế hơn vì: gia nhập WTO, tiềm lực
còn nhiều chưa khai thác hết và xuất phát kinh tế khá thấp.

− Giáo dục: Việt Nam đã trãi qua giai đoạn phát triển về số lượng trong giáo dục, sắp tới phải
phát triển về chất lượng. Do đó Việt Nam khó tăng nhanh chỉ số giáo dục theo cách tính của
HDI.

− Y tế: sau thời gian chiến tranh, cùng với mức sống người dân tăng lên nhanh trong thời gian
gần đây đã tạo điều kiện tốt để dân Việt Nam chăm sóc sức khỏe tốt hơn. Tuổi thọ tăng lên
nhanh phản ánh rõ điều này. Tuy nhiên càng lên cao thì tuổi thọ bình quân càng tăng chậm lại,
để nâng cao tuổi thọ, cần nhiều đầu tư và thời gian hơn trước đây, vì thế chỉ số y tế sẽ khó tăng
nhanh như trong thời gian qua.

− Từ ba nhận định trên cho thấy khả năng kịch bản thứ ba xảy ra cao hơn.

6.4. Kết luận

− Xếp hạng HDI của Việt Nam thuộc loại trung bình so cách xếp loại của UNDP nhưng thấp
hơn mức trung bình của thế giới. HDI của Việt Nam cao hơn mức trung bình của các nước đang
phát triển và tương đương với Indonesia trong khu vực.

− Việt Nam dành nhiều tiền hơn cho đầu tư phát triển con người.

− HDI của Việt Nam có tăng qua thời gian nhưng nhìn chung các nước khác cũng tăng. Để
đuổi kịp Việt Nam cần tạo bước đột phá.

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

Chương 7. CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN VÀ TRIỄN VỌNG

7.1. Những vấn đề cần giải quyết
7.1.1. Doanh nghiệp nhà nước

Doanh nghiệp nhà nước sử dụng vốn kém hiệu quả nhất nhưng lại có số lượng vốn đầu tư là cao
nhất18 (hơn ½). Do đó, cải thiện năng lực cạnh tranh của khu vực này sẽ góp phần quan trọng
trong nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Tuy nhiên tốc độ chậm chạp trong cổ phần hóa của
các doanh nghiệp nhà nước thời gian qua cho thấy cải cách khu vực này không dễ dàng.

Khái niệm kinh tế nhà nước là chủ đạo được diễn giải chưa thống nhất ở các cấp quản lý nhà
nước sẽ tiếp tục cản trở q trình chuyển đổi này. Chính sách tập đồn “hóa” các tổng cơng ty
cũng làm tăng mức độ độc quyền của các doanh nghiệp nhà nước. Hiệu quả của chính sách này
có tăng so với các tổng công ty hay không chưa xác định. Trong khi thị trường bị độc quyền,
kém cạnh tranh sẽ làm hiệu năng sản xuất chung kém đi rõ ràng.

7.1.2. Lao động dư thừa

Cải cách doanh nghiệp nhà nước sẽ dẫn đến thất nghiệp. Vì ưu tiên cho hiệu quả công việc, các
doanh nghiệp sẽ sa thải bớt công nhân không phù hợp.

Quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế nhanh cũng gây thất nghiệp tăng vọt. Khu vực công nghiệp
và dịch vụ sẽ thu hút lao động từ khu vực I. Điều này địi hỏi nơng dân phải học nghề, phải
chuyển đổi kỹ năng lao động để thích nghi với việc làm mới. Tiến trình này tự nhiên nhưng
người nơng dân sẽ bớt khó khăn hơn nếu hệ thống dạy nghề rộng khắp, đầy đủ hỗ trợ tốt và chi
phí học khơng quá cao với khả năng chi trả. Lao động lớn tuổi, khó học nghề mới có lẽ chịu
nhiều thiệt thòi nhất trong xu hướng này.

Áp lực thất nghiệp còn đè nặng hơn khi chính sách đầu tư cho cơng nghiệp nặng của chính phủ
có chiều hướng gia tăng. Các ngành luyện thép, khai thác dầu khí, đóng tàu, lắp ráp ơ tơ cần rất
nhiều vốn và kỹ thuật. Khả năng tiếp nhận lao động từ nông nghiệp chuyển sang là rất thấp ở
những ngành này.

7.1.3. Xóa đói giảm nghèo

Thành cơng trong xóa đói giảm nghèo là niềm tự hào của Việt Nam trong những năm qua.
Nhưng so với các nước xung quanh thì Việt Nam cịn một chặng đường dài để vượt qua. Xóa đói
giảm nghèo càng về sau lại càng khó hơn do phần lớn người nghèo tập trung ở những vùng khó
khăn, nơng thơn, thiếu điều kiện tiếp cận với giáo dục, y tế tốt. Vùng này lại thường ít có việc
làm nên dẫn đến thu nhập khơng cao. Vịng lẫn quẫn: nghèo => ít học => thiếu sức khỏe => khó
kiếm việc làm => lại nghèo khó.

7.1.4. Quan hệ với các nền kinh tế lớn

Quan hệ với Nhật Bản và EU được phát triển tốt trong thời gian qua. EU và Nhật Bản trở thành
nước có mua bán lớn nhất với Việt Nam trong nhiều thập niên qua. Mặt khác, đây là những quốc
gia dành viện trợ phát triển chính thức (ODA) cho Việt Nam nhiều nhất.

18 xem chi ti

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

Tiến trình xây dựng lịng tin với Hoa Kỳ cũng đang được quan tâm. Tuy nhiên đểđạt nhiều lợi
ích như các nước xung quanh tại thị trường siêu lớn này, Việt Nam còn nhiều việc phải làm.
Quan hệ với Trung Quốc có lẽ là vấn đề lớn của Việt Nam. Theo Phạm Đỗ Chí19 chúng ta cần
xác định quan hệ với người láng giềng to lớn theo kiểu : bổ sung (như bát với đũa) hay thay thế
(như cơm với cháo). Theo Trần Văn Thọ20 thì Việt Nam nên chọn chiến lược khác với Trung
Quốc để tránh sức ép của “người chèo thuyền sau” đồng thời tìm lợi thếđể bổ sung cho Trung

Quốc. Cách này có lẽđược nhiều kinh tế gia đồng thuận nhất.

7.1.5. Quan hệ với Việt kiều

Đây là nguồn lực quý giá và to lớn của Việt Nam mà nếu huy động được sẽ làm kinh tế quốc gia
sẽ có bước nhảy vọt. Chính sách hịa giải đã đạt được một số thành cơng, do đó cần tiếp tục gia
tăng cường độ, chính sách để có được một cộng đồng kinh tế Việt Nam khắp nơi trên thế giới.

7.1.6. Tranh chấp quốc tế

Càng giao thương nhiều thì càng có nhiều tranh chấp, có lẽ là bài học của Việt Nam. Tuy nhiên
nhìn vào hồ sơ của Tổ chức thương mại thế giới (WTO) sẽ thấy, các nước có mức độ mua bán
càng nhiều thì kiện tụng quốc tế cũng càng nhiều như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc, EU ….
Do đó, một tất yếu là chúng ta tham gia sân chơi chung thì phải am hiểu “luật chơi”, chấp nhận
“luật chơi” và “chơi thật thơng minh” nếu khơng muốn thiệt thịi.

7.1.7. Trợ nông trên thế giới

Trong khi những nước nông nghiệp chậm phát triển như Việt Nam khuyến khích nơng dân tăng
sản lượng, khơng bỏđất hoang thì các nước giàu tài trợ cho nông dân hạn chế sản xuất. Với dân
số hơn 2/3 sống ở nông thôn, thu nhập từ nơng nghiệp, các nước nghèo khó có khả năng tài trợ
cho nông nghiệp. Ngược lại tại nước giàu khu vực II và III tạo ra 99%GDP dư sức tài trợ cho 1%
khu vực nông nghiệp. Trợ nông hào phóng của các nước cơng nghiệp giàu làm cho hàng triệu
nông dân nghèo ở thế giới thứ ba khơng có nơi tiêu thụ nơng sản.

Vịng đàm phán Doha là kỳ vọng của hàng tỷ nông dân trên khắp thế giới nhưng cứ thất bại và
kéo dài vì các nước giàu khơng bỏ trợ cấp trong nơng nghiệp.

7.2. Chính sách nào cho phát triển?

− Mở cửa nhanh hay trì trệ, mất cơ hội?

− “Trong rừng còn nhiều thỏ”

o Đứng trên vai người khổng lồ, Chiến lược vệ tinh
o Chiến lược thị trường ngách

− Muốn hiệu quả phải tổ chức tốt, phát triển hiệp hội.

---

19 Ph

ạm Đỗ Chí et al.. Kinh tế Việt Nam trên đường hóa rồng. Nhà xuất bản Trẻ. 2004. trang 217.

20 Tr

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

GIÁO TRÌNH CHÍNH VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nguyễn Thanh Xuân. Tóm tắt bài giảng mơn Kinh tế Việt Nam. 2007. (trích dẫn vắn tắt là
[N.T. Xuân]).

2. Phạm Đỗ Chí et al.. Kinh tế Việt Nam trên đường hóa rồng. Nhà xuất bản Trẻ. 2004. (trích
dẫn vắn tắt là [P. Đ. Chí]).

3. Phạm Đỗ Chí et al.. Đánh thức con rồng ngủ quên: Kinh tế Việt Nam đi vào thế kỷ 21. Nhà

xuất bản Trẻ. 2001.

4. Phạm Đỗ Chí et al.. Những vấn đề Kinh tế Việt Nam –Thử thách của hội nhập. Nhà xuất bản
Trẻ. 2002.

5. Phạm Đỗ Chí et al.. Làm gì cho nơng thôn Việt Nam. Nhà xuất bản Trẻ. 2003.
6. Thời báo Kinh tế Sài Gịn và các tạp chí kinh tế khác.

7. David Vanzetti và Phạm Lan Hương. Một số kịch bản cho chính sách thương mại của Việt 
Nam. Đại học quốc gia Úc, Viện nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương. 2006.

8. Trần Văn Thọ. Biến động kinh tếĐông Á và con đường công nghiệp hóa Việt Nam. Nhà xuất
bản Chính trị quốc gia. Hà Nội. 2005.

9. Vũ Quang Việt. Phát triển và chất lượng phát triển : các chỉ tiêu đánh giá kinh tế. 2005.

10. Các tư liệu từ Internet:

o/kinhte/kinhte.htm

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

Phụ lục 01 : Xếp hạng 100 nền kinh tế lớn nhất thế giới năm 200621

1 World $65,000,000,000,000 51 Ireland $177,200,000,000
2 United States $12,980,000,000,000 52 Venezuela $176,400,000,000
3 European Union $12,820,000,000,000 53 Hungary $172,700,000,000
4 China $10,000,000,000,000 54 Finland $171,700,000,000
5 Japan $4,220,000,000,000 55 Israel $166,300,000,000
6 India $4,042,000,000,000 56 Morocco $147,000,000,000
7 Germany $2,585,000,000,000 57 Kazakhstan $138,700,000,000
8 United Kingdom $1,903,000,000,000 58 Singapore $138,600,000,000
9 France $1,871,000,000,000 59 United Arab Emirates $129,400,000,000
10 Italy $1,727,000,000,000 60 New Zealand $106,000,000,000
11 Russia $1,723,000,000,000 61 Slovakia $96,350,000,000
12 Brazil $1,616,000,000,000 62 Sudan $96,010,000,000
13 Korea, South $1,180,000,000,000 63 Iraq $94,100,000,000
14 Canada $1,165,000,000,000 64 Sri Lanka $93,330,000,000
15 Mexico $1,134,000,000,000 65 Tunisia $87,880,000,000
16 Spain $1,070,000,000,000 66 Burma $83,840,000,000
17 Indonesia $935,000,000,000 67 Belarus $80,740,000,000
18 Taiwan $668,300,000,000 68 Bulgaria $77,130,000,000
19 Australia $666,300,000,000 69 Syria $75,100,000,000

20 Turkey $627,200,000,000 70 Libya $74,970,000,000

21 Iran $610,400,000,000 71 Puerto Rico $74,890,000,000
22 Argentina $599,100,000,000 72 Dominican Republic $73,740,000,000
23 Thailand $585,900,000,000 73 Ethiopia $71,630,000,000
24 South Africa $576,400,000,000 74 Guatemala $60,570,000,000
25 Poland $542,600,000,000 75 Ecuador $60,480,000,000
26 Netherlands $512,000,000,000 76 Croatia $59,410,000,000

27 Philippines $443,100,000,000 77 Ghana $59,150,000,000
28 Pakistan $427,300,000,000 78 Azerbaijan $58,100,000,000
29 Saudi Arabia $374,000,000,000 79 Uzbekistan $54,810,000,000
30 Colombia $366,700,000,000 80 Lithuania $54,030,000,000
31 Ukraine $355,800,000,000 81 Kuwait $52,170,000,000
32 Bangladesh $330,800,000,000 82 Angola $51,950,000,000
33 Belgium $330,400,000,000 83 Uganda $51,890,000,000
34 Egypt $328,100,000,000 84 Costa Rica $48,770,000,000
35 Malaysia $308,800,000,000 85 Slovenia $46,080,000,000
36 Sweden $285,100,000,000 86 Turkmenistan $45,110,000,000
37 Austria $279,500,000,000 87 Serbia $44,830,000,000
38 Vietnam $258,600,000,000 88

Congo, Democratic

Republic of the $44,600,000,000

39 Algeria $253,400,000,000 89 Cuba $44,540,000,000

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

41 Switzerland $252,900,000,000 91 Cameroon $42,200,000,000

42 Greece $251,700,000,000 92 Nepal $41,920,000,000

43 Czech Republic $221,400,000,000 93 Kenya $40,770,000,000
44 Norway $207,300,000,000 94 Korea, North $40,000,000,000
45 Portugal $203,100,000,000 95 Cambodia $36,780,000,000
46 Chile $203,000,000,000 96 Uruguay $36,560,000,000
47 Denmark $198,500,000,000 97 Latvia $35,080,000,000
48 Romania $197,300,000,000 98 El Salvador $33,200,000,000
49 Nigeria $188,500,000,000 99 Luxembourg $32,600,000,000

50 Peru $181,800,000,000 100 Paraguay $30,640,000,000

Nguồn:

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

Phụ lục 02 : Xếp hạng 100 nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh nhất thế giới năm 2006

1 Azerbaijan 32.5 2006 est. 51 Peru 6.5 2006 est.

2 Mauritania 19.4 2006 est. 52 Slovakia 6.4 2006 est.
3 Equatorial Guinea 18.6 2005 est. 53 Romania 6.4 2006 est.

4 Angola 14 2006 est. 54 Sri Lanka 6.3 2006 est.

5 Turkmenistan 13 2006 est. 55 Isle of Man 6.3 2003
6 Trinidad and Tobago 12.6 2006 est. 56 Panama 6.3 2006 est.
7 Liechtenstein 11 1999 est. 57 Czech Republic 6.2 2006 est.

8 Cyprus 10.6 2006 est. 58 Niue 6.2 2003 est.

9 Armenia 10.5 2006 est. 59 Bangladesh 6.1 2006 est.
10 China 10.5 2006 est. 60 Congo, Republic of the 6 2006 est.
11 United Arab Emirates 10.2 2006 est. 61 Zambia 6 2006 est.

12 Anguilla 10.2 2004 est. 62 Ukraine 6 2006 est.

13 Faroe Islands 10 2001 est. 63 Bhutan 5.9 2005 est.
14 Mozambique 9.8 2006 est. 64 Hong Kong 5.9 2006 est.

15 Sudan 9.6 2006 est. 65 Serbia 5.9 2005 est.

16 Latvia 9.3 2006 est. 66 Saudi Arabia 5.9 2006 est.

17 Estonia 9.2 2006 est. 67 Cambodia 5.8 2006 est.

18 Georgia 8.8 2006 est. 68 Tanzania 5.8 2006 est.

19 Venezuela 8.8 2006 est. 69 Rwanda 5.8 2006 est.

20 Argentina 8.5 2006 est. 70 Egypt 5.7 2006 est.

21 India 8.5 2006 est. 71 Luxembourg 5.7 2006 est.

22 Kazakhstan 8.5 2006 est. 72 Ghana 5.7 2006 est.

23 Ethiopia 8.5 2006 est. 73 Algeria 5.6 2006 est.

24 Afghanistan 8.4 2006 est. 74 Bulgaria 5.5 2006 est.
25 Belarus 8.3 2006 est. 75 Cape Verde 5.5 2005 est.

26 Libya 8.1 2006 est. 76 Madagascar 5.5 2006 est.

27 Kuwait 8 2006 est. 77 Palau 5.5 2005 est.

28 Vietnam 7.8 2006 est. 78 Samoa 5.5 2005 est.

29 Bahrain 7.6 2006 est. 79 Malaysia 5.5 2006 est.

Congo, Democratic

Republic of the 7.5 2006 est. 80 Kenya 5.5 2006 est.
31 Mongolia 7.5 2006 est. 81 Colombia 5.4 2006 est.

32 Cuba 7.5 2006 est. 82 Indonesia 5.4 2006 est.

33 Singapore 7.4 2006 est. 83 Bosnia and Herzegovina 5.3 2006 est.
34 Dominican Republic 7.2 2006 est. 84 Nigeria 5.3 2006 est.

35 Laos 7.2 2006 est. 85 Philippines 5.3 2006 est.

36 Lithuania 7.2 2006 est. 86 Poland 5.3 2006 est.

37 Qatar 7.1 2006 est. 87 Ireland 5.2 2006 est.

38 Chad 7 2006 est. 88 Burkina Faso 5.2 2006 est.

39 Malawi 7 2006 est. 89 Turkey 5.2 2006 est.

40 Uruguay 7 2006 est. 90 Honduras 5.2 2006 est.

41 Tajikistan 7 2006 est. 91 Korea, South 5.1 2006 est.

42 Vanuatu 6.8 2005 est. 92 World 5.1 2006 est.

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

44 Uzbekistan 6.8 2006 est. 94 Mali 5.1 2006 est.

45 Liberia 6.7 2006 est. 95 Albania 5 2006 est.

46 Morocco 6.7 2006 est. 96 Uganda 5 2006 est.

47 Macau 6.7 2005 97 Suriname 5 2006 est.

48 Russia 6.6 2006 est. 98 Nepal 5 2006 est.

49 Oman 6.5 2006 est. 99 Burundi 5 2006 est.

50 Pakistan 6.5 2006 est. 100 Iran 5 2006 est.

Nguồn:

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

Phụ lục 03 : Xếp hạng 200 nền kinh tế thu nhập bình quân cao nhất thế giới năm 200622

1Bermuda $69,900 2004 est. 51Czech Republic $21,600 2006 est.
2Luxembourg $68,800 2006 est. 52Kuwait $21,600 2006 est.
3Equatorial Guinea $50,200 2005 est. 53Bahamas, The $21,300 2006 est.
4United Arab Emirates $49,700 2006 est. 54Malta $20,300 2006 est.
5Norway $47,800 2006 est. 55Greenland $20,000 2001 est.
6Guernsey $44,600 2005 56Trinidad and Tobago $19,700 2006 est.
7Cayman Islands $43,800 2004 est. 57Estonia $19,600 2006 est.
8Ireland $43,600 2006 est. 58Portugal $19,100 2006 est.
9United States $43,500 2006 est. 59Puerto Rico $19,100 2006 est.
10Jersey $40,000 2003 est. 60Barbados $18,200 2006 est.
11British Virgin Islands $38,500 2004 est. 61Slovakia $17,700 2006 est.
12Iceland $38,100 2006 est. 62French Polynesia $17,500 2003 est.
13Denmark $37,000 2006 est. 63Hungary $17,300 2006 est.
14Hong Kong $36,500 2006 est. 64Netherlands Antilles $16,000 2004 est.
15Canada $35,200 2006 est. 65Latvia $15,400 2006 est.
16San Marino $34,600 2001 est. 66Lithuania $15,100 2006 est.
17Austria $34,100 2006 est. 67Argentina $15,000 2006 est.

18Switzerland $33,600 2006 est. 68New Caledonia $15,000 2003 est.
19Japan $33,100 2006 est. 69Guam $15,000 2005 est.
20Australia $32,900 2006 est. 70Virgin Islands $14,500 2004 est.
21Finland $32,800 2006 est. 71Oman $14,100 2006 est.
22Belgium $31,800 2006 est. 72Poland $14,100 2006 est.
23Netherlands $31,700 2006 est. 73Saudi Arabia $13,800 2006 est.
24Sweden $31,600 2006 est. 74Mauritius $13,500 2006 est.
25Germany $31,400 2006 est. 75Croatia $13,200 2006 est.
26United Kingdom $31,400 2006 est. 76South Africa $13,000 2006 est.
27Faroe Islands $31,000 2001 est. 77Libya $12,700 2006 est.
28Singapore $30,900 2006 est. 78Malaysia $12,700 2006 est.
29France $30,100 2006 est. 79Chile $12,600 2006 est.
30Italy $29,700 2006 est. 80

Northern Mariana

Islands $12,500 2000 est.
31Qatar $29,400 2006 est. 81Russia $12,100 2006 est.
32European Union $29,300 2006 est. 82Costa Rica $12,000 2006 est.
33Taiwan $29,000 2006 est. 83

Turks and Caicos

Islands $11,500 2002 est.
34Gibraltar $27,900 2000 est. 84Botswana $11,400 2006 est.
35Isle of Man $27,800 2003 est. 85Antigua and Barbuda $10,900 2005 est.
36Monaco $27,000 2000 est. 86Uruguay $10,700 2006 est.
37Spain $27,000 2006 est. 87Mexico $10,600 2006 est.
38Israel $26,200 2006 est. 88Bulgaria $10,400 2006 est.
39New Zealand $26,000 2006 est. 89World $10,000 2006 est.

40Bahrain $25,300 2006 est. 90Cook Islands $9,100 2005 est.

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

Falkland Islands (Islas

Malvinas) $25,000 2002 est. 91Kazakhstan $9,100 2006 est.
42Liechtenstein $25,000 1999 est. 92Thailand $9,100 2006 est.

43Macau $24,300 2005 93Iran $8,900 2006 est.

44Korea, South $24,200 2006 est. 94Turkey $8,900 2006 est.
45Andorra $24,000 2004 95Turkmenistan $8,900 2006 est.
46Brunei $23,600 2003 est. 96Anguilla $8,800 2004 est.
47Greece $23,500 2006 est. 97Romania $8,800 2006 est.
48Slovenia $22,900 2006 est. 98Brazil $8,600 2006 est.
49Cyprus $22,700 2006 est. 99Tunisia $8,600 2006 est.
50Aruba $21,800 2004 est. 100Belize $8,400 2006 est.
101Colombia $8,400 2006 est. 151Montenegro $3,800 2005 est.
102Macedonia $8,200 2006 est. 152Indonesia $3,800 2006 est.
103Saint Kitts and Nevis $8,200 2005 est. 153India $3,700 2006 est.
104Dominican Republic $8,000 2006 est. 154

Saint Vincent and the

Grenadines $3,600 2005 est.
105Panama $7,900 2006 est. 155Montserrat $3,400 2002 est.
106Belarus $7,800 2006 est. 156Vietnam $3,100 2006 est.
107Seychelles $7,800 2002 est. 157Bolivia $3,000 2006 est.
108Algeria $7,700 2006 est. 158Nicaragua $3,000 2006 est.

109China $7,600 2006 est. 159Honduras $3,000 2006 est.
110Ukraine $7,600 2006 est. 160Vanuatu $2,900 2003 est.
111Palau $7,600 2005 est. 161Marshall Islands $2,900 2005 est.
112Namibia $7,400 2006 est. 162Kiribati $2,700 2004 est.
113Azerbaijan $7,300 2006 est. 163Papua New Guinea $2,700 2006 est.
114Gabon $7,200 2006 est. 164Cambodia $2,600 2006 est.
115Cyprus $7,135 2006 est. 165Ghana $2,600 2006 est.
116Suriname $7,100 2006 est. 166Lesotho $2,600 2006 est.
117

Saint Pierre and

Miquelon $7,000 2001 est. 167Pakistan $2,600 2006 est.
118Venezuela $6,900 2006 est. 168Mauritania $2,600 2006 est.
119Peru $6,400 2006 est. 169Mayotte $2,600 2003 est.
120Fiji $6,100 2006 est. 170Saint Helena $2,500 1998 est.
121Cape Verde $6,000 2006 est. 171Cameroon $2,400 2006 est.
122American Samoa $5,800 2005 est. 172

Micronesia, Federated

States of $2,300 2005 est.

123Niue $5,800 2003 est. 173Sudan $2,300 2006 est.

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

134Saint Lucia $4,800 2005 est. 184Uzbekistan $2,000 2006 est.
135Guyana $4,700 2006 est. 185Iraq $1,900 2006 est.
136Paraguay $4,700 2006 est. 186Burma $1,800 2006 est.
137Sri Lanka $4,600 2006 est. 187Haiti $1,800 2006 est.
138Jamaica $4,600 2006 est. 188Korea, North $1,800 2006 est.

139Ecuador $4,500 2006 est. 189Senegal $1,800 2006 est.
140Morocco $4,400 2006 est. 190Uganda $1,800 2006 est.
141Serbia $4,400 2005 est. 191Togo $1,700 2006 est.
142Angola $4,300 2006 est. 192Cote d'Ivoire $1,600 2006 est.
143Egypt $4,200 2006 est. 193Tuvalu $1,600 2002 est.
144Syria $4,000 2006 est. 194Rwanda $1,600 2006 est.

145Cuba $3,900 2006 est. 195Chad $1,500 2006 est.

146Maldives $3,900 2002 est. 196West Bank $1,500 2005 est.
147Grenada $3,900 2005 est. 197Nepal $1,500 2006 est.
148Dominica $3,800 2005 est. 198Mozambique $1,500 2006 est.
149Georgia $3,800 2006 est. 199Gaza Strip $1,500 2003 est.
150Wallis and Futuna $3,800 2004 est. 200Bhutan $1,400 2003 est.
Nguồn:

</div>