Sang kien kinh nghiem

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (106.46 KB, 9 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

PHÒNG GIÁO DỤC TUY AN Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam
TRƯỜNG T.H.C.S. VÕ TRỨ Độc Lập - Tự Do - Hạnh Phúc
Đề tài:

“SỬ DỤNG ĐỒ DÙNG DẠY HỌC VẬTLÝ ĐỂ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI
TNTH LỚP 9”

A.PHẦN MỞ ĐẦU:

I.Ý NGHĨA LÝ LUẬN:

Sử dụng đạt hiệu quảĐ.D.D.H Vật lý ở nhà trường là một trong những
biện pháp quan trọng nhất trong việc phấn đấu nâng cao chất lượng dạy học
vật lý ở trường phổ thơng theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của học
sinh.

Bởi vì đặc điểm của khoa học vật lý vốn là một môn khoa học thực nghiệm ,và
nguyên tắc cơ bản trong quá trình dạy học là nguyên tắc trực quan.

Thí nghiệm vật lý có tác dụng rất lớn trong việc phát triển năng lực nhận thức
của học sinh và giúp các em làm quen dần với phương pháp nghiên cứu khoa
học ,vì qua thí nghiệm các em tập dược quan sát ,đo đạc,được rèn luyện tính
cẩn thận ,kiên trì…

Do được tận mắt quan sát sự hoạt động của các thiết bị ,tự tay tháo lắp các thiết
bị ,tự tay đo lường các đại lượng vật lý .v.v…Các em tập làm quen dần với
những dụng cụ và thiết bị ,từ đó có thể nhanh chóng làm quen với những dụng
cụ ,thiết bị sản xuất sau này.

Việc cộng tác giữa giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học vật lý là rất
cần thiết nhằm đạt được hiệu quả cao nhất trong việc truyền thụ và lĩnh hội tri

thức vật lý,rèn luyện kỹ năng ,kỹ xảo thực hành .

Với ý nghĩa nêu trên ,việc nghiên cứu,sử dụng đồ dùng dạy học vật lý
vào việc dạy học là rất cần thiết đối với mỗi giáo viên ,nhằm nâng cao hiệu
quả dạy học ở trường phổ thông ,đặc biệt là việc bồi dưỡng cho học sinh tham
gia thi TNTH môn vật lý.

II.Ý NGHĨA THỰC TIỄN:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Các em học sinh lớp 9 đã làm quen với phương pháp dạy học mới từ các
năm trước .Tuy nhiên , việc rèn luyện các thao tác thí nghiệm thực hành để trở
thành kỹ năng, kỷ xảo là rất cần thiết.

Đặc biệt là việc sử dụng đồ dùng dạy học ở các lớp 6,7,8 để làm thí
nghiệm các thao tác,kỹ năng làm thí nghiệm các em chưa được thành thạo, hơn
nữa qua 3 năm các em phần nào đã quên các thao tác của từng bài thí
nghiệm,cùng với việc thực hành các bài thí nghiệm ở lớp 9 các em cũng chưa
trải qua , khả năng sai sót trong việc sử dụng đồ dùng dạy học là khơng thể
tránh khỏi.

Vì vậy việc nghiên cứu , sử dụng đồ dùng dạy học vật lý lớp 6,7,8,9 vào
việc bồi dưỡng cho học sinh lớp 9 là rất cần thiết nhằm giúp các em hệ thống
lại các thí nghiệm luyện tập thành thạo các kỹ năng thực hành thí nghiệm,giúp
các em hiểu sâu sắc hơn về kiến thức vật lý đồng thời cũng làm hành trang cho
sự nghiệp sau này của các em.

Chính vì những lý do nêu trên nên bản thân tôi đã chọn đề tài: “SỬ
DỤNG Đ.D.D.H. VÂÏT LÝĐỂ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI TNTH LỚP
9”,với mục đích giúp các em học sinh lớp 9hệ thống hóa các bài thí nghiệm ,
rèn luyện kỹ năng thí nghiệm thực hành,đồng thời cũng đểtổng kết kinh

nghiệm sử dụng đồ dùng dạy học cho bản thân trong năm học này và làm cơ sở
để giảng dạy tốt hơn ở những năm tới.

B.PHAÀN NỘI DUNG:

I.TÌNH HÌNH THỰC TRẠNG:

1. Đối với giáo viên:

a.Thuận lợi:

-Giáo viên bộ môn đã được tập huấn một số vấn đề cơ bản về việc sử
dụng đồ dùng dạy học vật lý lớp 6,7,8,9 có trong chương trình.

-Giáo viên bộ mơn đã được làm quen với phương pháp giảng dạy vật lý
khối lớp 6 ,8 các năm trước.

b. Toàn taïi :

-Đồ dùng dạy học vật lý lớp 9 được đưa về muộn nên các bài học đầu
tiên chưa sử dụng được đồ dùng dạy học một cách triệt để.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

-Chưa trải qua giảng dạy lớp 7 nên chưa được làm quen với tất cả các thí
nghiệm cũng như ĐDDH ở lớp 7

2. Đối với học sinh:

a.Thuận lợi:

Học sinh đã được làm quen với phương pháp sử dụng đồ dùng dạy học

trong việc nghiên cứu bài học ở lớp 6 ,7 và lớp 8 .Đã được rèn luyện các thao
tác thực hành ở lớp dưới.

Đa số học sinh đều chăm học ,cố gắng học tập,có tinh thần tự lực nghiên
cứu,tìm hiểu nội dung bài học trước khi học bài mới.

-Là đối tượng học sinh giỏi nên khả năng tiếp thu nhanh.
b. Tồn tại :

-Các bài thí nghiệm cũng như ĐDDH ở các lớp 6,7,8 các em đã quên
phần lớn là chưa thành thạo các thao tác nên cần nhiều thời gian để luyện tập .

3. Các lực lượng giáo dục khác:

a.Thuận lợi:

Lãnh đạo nhà trường và các đồn thể ln quan tâm,tạo điều kiện thuận
lợi về cơ sở vật chất giúp cho việc sử dụng và bảo quản trang thiết bị dạy học
dễ dàng và thuận tiện .Đồ dùng dạy học cung cấp đầy đủ đảm bảo u cầu dạy
học .

b. Tồn tại :

-Chưa có bộ phận chuyên trách thiết bị nên nên việc chuẩn bị đồ dùng
dạy học trước khi lên lớp và thu xếp dụng cụ sau khi dạy xong đều do giáo viên
đảm nhiệm nên phần nào cũng có ảnh hưởng đến việc giảng dạy của giáo viên.
-ĐDDH ở lớp 7 phần lớn đã bị hỏng, chất lượng không tốt nên có ảnh
hưởng đến việc thực hành của các em học sinh.

-Phòng dùng để bồi dưỡng cho HS còn hạn chế.

II.

NHỮNG GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:

-Giáo viên phải xây dựng bảng hệ thống các thí nghiệm cần phải rèn
luyện cho học sinh.

BẢNG HỆ THỐNG CÁC BAØI THỰC HAØNH CƠ BẢN

CẦN CHO HỌC SINH ÔN TẬP.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

1 Thực hành xác 
định khối lượng 
riêng của

sỏi(Lớp6)

Cân Rơbécvan,bình chia
độ ,cốc,sỏi,khăn lau.

Sử dụng thành thạo cân

Rrơbécvan,dùng cân và bình chia
độ để xác định khối lượng riêng
của sỏi.

2 Thực hành đo 
nhiệt độ(Lớp 6)

Nhiệt kế ytế,nhiệt kế
thủy ngân, đồng
hồ,bông ytế,

cốc đốt,lưới đốt,đèn
cồn,giá đỡ kẹp,kiềng.

Thực hành đo nhiệt độ cơ thể và
đo nhiệt độ của nước.

3 Thực hành quan
sát và vẽ ảnh 
của một vật tạo 
bởi gương 
phẳng(Lớp 7).

Gương phẳng,bút
chì,thước có chia độ.

Thực hành quan sát và vẽ ảnh của
một vật tạo bởi gương phẳng.

4 Thực hành đo 
cường độ dòng 
điện và và hiệu 
điện thế đối với 
đoạn mạch nối 
tiếp(Lớp 7).

Nguồn điện 3V hoặc
6V,Ampekế GHĐ
0,5A,Vônkế GHĐ 3V,
1 cơng tắc,2 bóng đèn
pin,7 đoạn dây nối.

Thực hành đo cường độ dòng điện
và và hiệu điện thế đối với đoạn
mạch nối tiếp.

5 Thực hành đo 
cường độ dòng 
điện và và hiệu 
điện thế đối với

Nguồn điện 3V
,Ampekế GHĐ

0,5A,Vơnkế GHĐ 3V,1
cơng tắc,2 bóng đèn pin

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

đoạn mạch song

song (Lớp 7). cùng loại,9 đoạn dây nối.
6 Thực hành

nghiệm lại lực 
đẩy ác-si-mét
(Lớp 8).

-Lực kế
-Qủa nặng
-Bình chia độ
-Gía đỡ

-Bình nước
-Khăn lau

Thực hành nghiệm lại lực đẩy
ác-si-mét

7 Thực hành xác 
định điện trở 
của một dây dẫn
bằng vôn kế và 
am pe kế(Lớp9).

Một dây dẫn chưa biết
giá trị R,một nguồn
6V,một vôn kế GHĐ
6V,1Ampekế GHĐ1,5A
1công tắc,7 đoạn dây
nối.

Thực hành xác định điện trở của
một dây dẫn bằng vôn kế và am
pe kế.

8 Thực hành xác 
định công suất

của các dụng cụ 
điện(Lớp9).

1 bóng đèn 2,5V-1W ,1
quạt điện nhỏ 2,5V, 1
nguồn điện 6V ,1công
tắc,1ampekế,

1vônkế,1 biến trở,9đoạn
dây nối

Thực hành xác định công suất của
các dụng cụ điện

9 Thực hành kiểm
nghiệm mối 
quanhệQ~I2

trong định luật 
Jun-Lenxơ

1nguồn điện 12V-2A,1
ampekế,1biến trở,1nhiệt
lượng kế,1nhiệt kế,1
đồng hồ bấm giây,5
đoạn dây nối.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

(Lớp9).

10 Thực hành chế

tạo nam châm 
vĩnh cửu,nghiệm
lại từ tính của 
ống dây có dịng 
điện(Lớp9).

1 nguồn 3V và 6V,2
đoạn dây,1 bằng thép,1
bằng đồng dài3,5 cm,
 =0,4 mm,1 ống dây A
khoảng 200 vòng = 0,2
mm quấn sẵn trên ống
nhựa đường kính cỡ
1cm, 1 ống dây B

khoảng 300 vịng = 0,2
mm quấn sẵn trên ống
nhựa đường kính cỡ 5cm
trên có kht 1 lỗ trịn
đường kính 2mm,2 đoạn
chỉ ni lon mảnh,1 công
tắc,1 giá TN, 1 bút dạ.

Thực hành chế tạo nam châm vĩnh
cửu,nghiệm lại từ tính của ống dây
có dịng điện.

11 Thực hành vận 
hành máy phát 
điện và máy

biến thế. (Lớp9).

1 máy phát điện xoay
chiều nhỏ,1 bóng đèn
3Vcó đế,1máy biến thế
nhỏ cuộn dây có ghi số
vịng dây,lõi sắt có thể
tháo lắp được,1 nguồn
xoay chiều 3V và 6V,1
vôn kế xoay chiều,6
đoạn dây nối.

Thực hành vận hành máy phát
điện và máy biến thế.

12 Thực hành đo 
tiêu cự của thấu 
kính hội tụ 
(Lớp9).

1 thấu kính hội tụ có
tiêu cự khoảng15cm,1
giá quang học trên có
giá đỡ vật ,thấu kính và
màn ảnh,1 màn hứng ,1
thước thẳng.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

13 Thực hành 
nhận biết ánh 
sáng đơn sắc và

ánh sáng không 
đơn sắc bằng 
đĩa CD (Lớp9).

1 đèn phát ánh sáng
trắng,các tấm lọc màu
đo,û lục, lam,1 đĩa CD,

Thực hành nhận biết ánh sáng đơn
sắc và ánh sáng không đơn sắc
bằng đĩa CD.

-Dựa vào các bài thí nghiệm giáo viên giáo viên biên soạn nội dung cụ
thể cho từng bài học, phối hợp với cán bộ phụ trách thiết bị ,lên kế hoạch mượn
ĐDDH và mượn phòng để tiến hành bồi dưỡng cho học sinh.

-Phối hợp với giáo viên trong tổ bộ môn để cùng hổ trợ việc tiến hành
bồi dưỡng cho học sinh.

-Dành nhiều thời gian để các em luyện tập,lắp ráp dụng cụ,tiến hành thí
nghiệm,đo đạc,xử lý kết quả,dưới sự hướng dẫn trực tiếp của giáo viên.

III/Kết quả: Trong năm học 2005-2006:

- Số học sinh tham gia dự thi TNTH cấp huyện là 7 HS. Đạt giải 7 HS

(TL100%) Trong đó :
+Giải nhì :3 em

+ Giaûi ba: 4 em

- Số học sinh tham gia dự thi TNTH cấp tỉnh là 1 HS đạt 1 giải
nhất(TL:100%)

C.KẾT LUẬN:

Trong q trình giảng dạy bản thân tôi tự rút ra được một số vấn đề cần lưu ý
trong khi sử dụng đồ dùng dạy học ở các lớp vào việc giảng dạy như sau:

+Về phía hoïc sinh:

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

-Chú trọng đến việc hướng dẫn tỉ mỉ các thao tác trong khi làm thí

nghiệm,đa số các em ít quan tâm đến việc giữ an toàn cho dụng cụ dễ dẫn đến
hư hỏng do sử dụng.Vì vậy giáo viên cần quán triệt ý thức giữ an toàn cho dụng
cụ thực hành,tránh hư hỏng.

-Các em quan tâm nhiều về thao tác thực hành,chưachú trọng đến lý
thuyết nên kết quả thi đạt chưa cao.

+Về phía đồ dùng dạy học:

-Một số cốc chia độ ở lớp 6 có vạch chia khơng chính xác.

-Dây nối,kẹp,khóađiện ở lớp 7 chất lượng kém thí nghiệm thường khơng thành
cơng.

-Các đồng hồ đo điện (Ampe kế,Vôn kế đo kết quả khơng chính xác).
-Máy biến thế thực hành ở lớp 9 cho kết quả khác xa so với lý thuyết.
-Dụng cụ thực hành chế tạo nam châm vĩnh cữu khó thực hiện chính xác.

+ Về nội dung các bài thực hành:

Một số bài thực hành thực hiện khó thành cơng như :

-Bài thực hành kiểm nghiệm mối quan hệ Q~ I2 trong định luật Jun-Lenxơ:

Thời gian để nước nóng lên rồi để nguội lại như lúc ban đầu kéo dài nên khó
đảm bảo thời gian một tiết học để hồn thành thí nghiệm.

-Bài thực hành chế tạo nam châm vĩnh cữu,nghiệm lại từ tính của ống dây có
dịng điện:Nếu thực hiện đúng như SGK hướng dẫn thì khơng thành cơng, cần
cho thời gian dịng điện chạy qua ống dây dài hơn,hiệu điện thế lớn hơn

3V.Tuy nhiên dụng cụ Thí nghiệm khó thực hiện vì dây treo “nam châm tự
tạo” quay tự do chỉ hướng khơng chính xác.

-Bài thực hành vận hành máy phát điện và máy biến thế: máy biến thế thực
hành có số vịng dây khơng giống với SGK,kết quả thực hành khác với lý
thuyết rất xa.

Tất nhiên đây chỉ là kinh nghiệm cá nhân qua quá trình sử dụng đồ dùng dạy
học ở các lớp trong năm học qua ,sẽ còn nhiều vấn đề cần rút kinh nghiệm
trong những năm học tới.

D.KIẾN NGHỊ-ĐỀ XUẤT:

-SKKN triển khai sử dụng ở cấp trường.

-Tổ bộ mơn góp ý xây dựng để SKKN đạt hiệu quả hơn.

-Nhà trường tạo điều kiện mua sắm kịp thời các trang thiết bị cần thiết để
phục vụ cho việc bồi dưỡng TNTH cho HS.

 TÀI LIỆU THAM KHẢO:

-Hướng dẫn sử dụng ĐDDH các lớp 6,7,8,9.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Chí Thạnh, ngày 6 tháng 5 năm 2006
Xác nhận của tổ bộ môn:

Tổ trưởng Người thực hiện:

</div>