Họ và tên: PHAN THỊ NGỌC THIỆN
Lớp: Đại học liên thơng VHVL Mĩ thuật­ khóa 3 
Kiểm tra mơn: Lịch sử mĩ thuật thế giới

ĐỀ 2
Câu 1) Anh (chị) hãy phân tích giá trị  tạo hình trong tranh MonaLisa  
(La jocondo) của Leonardo de Vinci? 
Mona Lisa, hay La Gioconda (La Joconde), là bức tranh sơn dầu nổi  
tiếng được thiên tài Leonardo de Vinci vẽ ở thế kỷ 16 trên gỗ của loại cây 
dương (poplar). Trong lịch sử hội họa, bức tranh Mona Lisa là một trong 
số  ít tác phẩm được nghiên cứu và khảo sát kỹ  lưỡng, nó trở  thành thần 
thoại hóa và đã từng được sao chép lại. Bức tranh này hiện nay được treo 
tại bảo tàng Louvre, nước Pháp. Đây là một bức vẽ  nửa chân dung một  
người đàn bà với cái nhìn chằm chằm, và  nụ  cười của nàng Mona Lisa 
được cho là “độc nhất”, “tà khí” và “mê hoặc”. 
 “Mona Lisa”, viết tắt của Madonna Lis, là một bức chân dung với 
ngun mẫu là người vợ  của một thương gia người Pháp – Francesco di 
Bartholommeo   del   Giocondo,   vì   vậy   nó   cịn   được   gọi   là   “Phu   nhân 
Giocondo” (La Gioconda). Người phụ nữ trong bức tranh mặc trang phục  
thời trang của Florence, ngồi khoanh tay thanh lịch và tao nhã trong khung 
cảnh do Da Vinci tưởng tượng. Cơ nhìn thẳng vào khán giả  với một nụ 
cười nhẹ cùng với đơi mắt sâu thẳm.  Nhà phê bình nghệ  thuật Vasari đã 
mơ tả  đây là nụ  cười bí  ẩn “phi nhân thế”. Trên thực tế, nụ  cười này đã 
gây nhầm lẫn cho nhiều nhà phê bình nghệ thuật và sử gia trong nhiều thế 
kỷ.


Nàng Mona Lisa được Da Vinci thể  hiện trong tranh là người phụ 
nữ  với bầu ngực căng, cổ  và gương mặt của nàng bừng sáng, và trong 
cùng một độ  sáng dịu dàng như  đơi bàn tay  với làn da mỏng manh, ngón 

tay thon dài, những đường chỉ thêu trên áo được vẽ hết sức cơng phu, tỉ 
mỉ. Có thể nói Leonardo đã phát triển ánh sáng – bóng tối khai thác thế 
giới nội tâm con người đặc biệt gởi gắm ẩn dụ qua đơi bàn tay rất đẹp 
của   nàng  Mona   Lisa.  Tác   phẩm   cho   thấy   kỹ   thuật   điêu   luyện   của 
Leonardo khi thể  hiện sự  chuyển sắc tinh tế.   Độ  sáng thay đổi trên 
gương mặt sống động được đặc tả  bởi các mặt cầu và các hình trịn (kỹ 
thuật vẽ sử dụng hình học).
      Leonardo đã tham khảo một cơng thức đơn giản về dáng vẻ cho tư thế 
ngồi của người phụ  nữ  trong tranh: Hình  ảnh của tư  thế  ngồi của một  
người phụ nữ được vẽ trải rộng ra tại một thời điểm. Ơng đã điều chỉnh  
một cách hiệu quả cơng thức này với mục đích tạo ra một ấn tượng của  
thị giác về khoảng cách giữa người phụ nữ và người xem tranh. Bí quyết  
của hội họa chính là các thành phần ngăn cách được vẽ giữa Mona Lisa và  
chúng ta. Người đàn bà trong tranh ngồi thẳng người với hai cánh tay gập 
vào nhau thậm chí bộc lộ  dáng vẻ  kín đáo. Chỉ  duy nhất cái nhìn chằm 
chằm là bất động trước người ngắm tranh và dường như kích thích người 
xem tranh tham gia vào một sự liên lạc, mà sự liên lạc này diễn ra ở trong  
im lặng!. Bởi vì khn mặt rực sáng  ở  trên một thân hình “thực tế” với  
rất nhiều sự thay đổi phong phú của các phần tử tối mầu (tóc, mạng che  
mỏng, bóng), nên sự thu hút của người quan sát tới gương mặt của Mona  
Lisa thậm chí được mang đến trong một phạm vi rộng hơn. Do đó, bố cục 
của bức tranh gợi lên một ảnh hưởng mơ hồ với vẻ đẹp của người đàn bà 


huyền bí như đang che giấu một điều gì bí mật.Thể hiện bố cục tam giác 
vàng.
        Đánh giá của mọi người về “Mona” Lisa là cực kỳ cao, coi đó là một  
mơ hình chân dung điển hình thời Phục Hưng. Nghệ sỹ kiêm nhà viết tiểu  
sử Vasari tin rằng “Mona Lisa” là sản phẩm của tả thực đạt đến trình độ 
cao nhất. Từ  quan điểm kỹ  thuật, sự  mơ tả  đặc điểm nhân vật của Da 

Vinci là hồn hảo và khơng có kẽ  hở. Từ  việc nắm bắt hình dạng (tỷ  lệ 
cấu trúc, kết cấu, ánh sáng và bóng tối) đến đặc tính bên trong, khơng có  
gì q đáng khi nói bức tranh này trơng giống như thật. Cụ thể, Da Vinci 
đã sử dụng phương pháp Sfumato để tạo ra sự thay đổi giữa ánh sáng và 
bóng tối “như khói như sương”.
Phương pháp này khơng sử  dụng các đường viền để  định hình cơ 
thể  mà trực tiếp dùng kỹ  thuật vờn ánh sáng và bóng tối – đây là một 
bước đột phá trong nghệ  thuật vẽ  tranh. Đó cũng là một điểm mà Da 
Vinci đã có  ảnh hưởng sâu sắc đến các thế  hệ  tương lai. Phương pháp 
Sfumato khơng phải là phát minh của Leonardo Da Vinci, nhưng ơng thích 
xử  lý ánh sáng và bóng tối với ánh sáng khơng q gắt, do đó làm cho 
phương pháp Sfumato có hiệu quả tối đa. Bức “Mona Lisa” đã trở thành ví 
dụ  điển hình nhất cho phương pháp Sfumato này. Bóng tối ở các góc của 
khn mặt như gị má, khóe miệng, khóe mắt v.v. của nàng Mona Lisa đã  
biểu hiện ra một thần thái khó đốn trên gương mặt này.
Các đường cong trên tóc và trên quần áo (được tạo ra thơng qua 
cách vẽ  với sắc thái hịa vào nhau) được nổi bật trong những thung lũng  
nhấp nhơ và những dịng sơng phía sau cơ gái. Các đường vẽ phác mờ mờ, 
dáng vẻ u kiều của cơ gái, sự tương phản của ánh sáng và bóng tối gây  


ra sự xúc động, và tất cả cảm giác êm ả được đặc tả bởi phong cách của 
Leonardo. Bởi vì Leonardo đã biểu thị thành cơng sự  đồng bộ  giữa cơ gái 
và phong cảnh, nên đã có sự tranh cãi rằng liệu Mona Lisa nên được coi là  
bức chân dung nghệ  thuật hơn hay chỉ  là bức vẽ  một người đàn bà bình 
thường thật sự. Cảm nhận về sự hài hịa một cách tồn diện đã đạt được  
trong bức tranh ­ nhất là nụ  cười e thẹn khơng thể  chối cãi được của cơ  
gái ­ phản ánh ý tưởng của Leonardo về sự kết nối giữa con người và tự 
nhiên, và việc sáng tạo ra bức tranh tranh này đã ghi nhận trí tưởng tượng 
và sự thiên tài của Leonardo.

Nụ cười của Mona Lisa là một chủ đề được nhắc lại rất nhiều lần  
­ với các thay đổi khác nhau ­ trong sự giải thích về nó. Sigmund Freud đã 
giải thích rằng “nụ cười” là dấu hiệu thu hút Leonardo khi ơng nghĩ đến 
người mẹ thân u của mình, một số  khác thì mơ tả  nó như  một biểu thị 
về  sự  ngây thơ, trong trắng và hấp dẫn.  Có lẽ  vì ánh sáng và bóng tối 
trong bức tranh rất khó phân biệt rõ ràng, nên mọi thứ đều có vẻ khơng ổn  
định. Từ các góc độ khác nhau, dưới ánh sáng khác nhau hoặc từ các phiên  
bản in khác nhau, biểu hiện của “Mona Lisa” là khác nhau. Thoạt nhìn, 
tưởng rằng đó là một gương mặt an tường, dễ  gần. Nhưng khi nhìn kỹ 
lại cho thấy sự mơ hồ và tham vọng, thái độ cao q, lại tựa hồ như lộ ra 
vẻ chế giễu với sự khinh miệt… Vì vậy, trong nhiều thế kỷ, nụ cười của 
“Mona Lisa” được cho là “độc nhất”, “tà khí” và “mê hoặc”. Có lẽ  Da 
Vinci đã hợp nhất tất cả  những tính cách trái ngược, đem dung hợp vào  
một nơi, khiến đó trở thành phần làm người xem khó hiểu nhất trong tồn  
bộ bức tranh.


Câu 2) Anh (chị) hãy trình bày về  những  đặc trưng tạo hình của  
nghệ thuật ấn tượng?


Trường phái  ấn tượng đánh dấu một bước tiến quan trọng của 
hội họa. Cái tên "ấn tượng" do các nhà phê bình gọi theo một bức tranh  
nổi tiếng của Claude Monet: Impression, soleil levant (Ấn tượng mặt trời 
mọc).
Trường phái  ấn tượng hình thành từ  Paris hiện đại. Đó là chất xúc 
tác, là nơi xuất phát và là chủ  đề  của trường phái  ấn tượng. Trong thập 
niên 1850, Paris vẫn cịn là một thành  phố thời Trung cổ với những con 
đường quanh co, nhỏ hẹp, thiếu vệ sinh và thiếu cả ánh sáng. Vào khoảng 
thập niên 1870, thời hồng kim của trường phái  ấn tượng, thành phố  cũ 

già nua này đã bị phá bỏ thành bình địa để từ đó xây dựng lại một thủ đơ  
với những đại lộ dài, với hàng dãy tiệm cà phê, nhà hàng, và nhà hát.
Ngày 15­4­1874 tại cơ  sở  của nhiếp  ảnh gia Nadar số  35  đại lộ 
Capucine­Pais đã khánh thành cuộc triễn lãm tranh của nhóm họa sĩ ly khai 
khoản   30   người   trong   đó   có   Monet,   Renoir,   Degas,   Berthe,   Morisot, 
Pissarot… Đây là những họa sĩ bị  khước từ  vì tranh của họ  khơng được 
chọn   để   trưng   bày   tại   phòng   triễn   lãm   chính   thức   tại   Viện   bảo   tàng 
Louvre.
Trong một chừng mực nào đó, ta có thể nói hội họa ấn tượng là hội 
họa của ánh sáng, là kết quả của tìm tịi và tác động của ánh sáng trên vạn  
vật.
Nghệ thuật cần phải biết nói lên tính sinh động của hiện thực trong 
từng khoảnh khắc biểu hiện của nó. Bởi vậy các họa sĩ ấn tượng khơng 
lấy chủ đề là cảnh vật hay nhân vật làm đố tượng. Chủ đề của họ chính  
là tác động của ánh sáng trên cảnh vật chứ  khơng phải là bản thân cảnh  
vật. Cũng vì thế các họa sĩ ấn tượng đã hướng về ngoại cảnh nhiều hơn, 


thay vì thu mình trong xưởng vẽ, để  tìm cảm hứng sáng tạo cho cảm  
hứng của mình.
*Đặc trưng của trường phái ấn tượng:
Nét đặc trưng của tranh trường phái ấn tượng là cách sử dụng màu 
sắc va đập, ánh sáng tự  nhiên, lối vẽ  bất nghi thức, đường nét thơ ngắn  
để tập trung thể hiện cảm nhận ban đầu, tức thời về đối tượng hướng về 
thiên nhiên, cảnh sắc của thành phố nước Pháp với các đại lộ và khu giải  
trí ở Paris, khu ngoại ơ tràn ngập dân du lịch và giới kỹ  nghệ… Con mắt  
nhìn nhận mới, nhanh, khơng định kiến, ít thể hiện cảm xúc, tâm tư trước 
đề  tài. Đó là các phụ  nữ  Paris hiện đại tại công viên, quán café … trong  
tranh   của   Renoir,   cảnh   ngoại   ô   Paris   trong   tranh   của   Monet,   Camille  
Pissarro và Alfred Sisley, cảnh múa Pales trong tranh của Degas.

Kỹ  thuật: Bức tranh được vẽ  nhanh, chủ  trương ghi lại những 
khoảnh khắc tức thời, tổng quan của đề  tài lúc mới nhìn. Bố  cục tranh 
khơng theo quy luật, khơng chú trọng vào chi tiết mà tóm bắt tồn diện 
cảnh vật. Ánh sáng và màu sắc: Ánh sáng được chú trọng với mục đích  
tóm bắt những hiệu  ứng thị  giác ghi nhận được từ  thế  giới xung quanh.  
Bức tranh có sự  pha trộn khơng hạn chế  giữa các màu với nhau và nhấn 
mạnh đến sự thay đổi và chất lượng của độ  sáng trong tranh. Các bức vẽ 
thường có màu sắc rực rỡ, có vẽ cường điệu khơng tự nhiên, đối chọi, va  
đập rất mạnh, bỏ  qua các quy luật tối sáng của phương pháp cổ  điển. 
Ánh sáng khí trời tràn ngập khắp bức tranh thay thế  cho nguồn sáng duy 
nhất trươc đó.


Đường nét: Lối vẽ bất nghi thức với đối tượng, các nét vẽ  ngắn, 
rõ nét cọ, các đường quệt màu đa dạng, thơ tạo cảm giác bức tranh chưa 
hồn thành.
Hai ý tưởng đáng chú ý trong trường phái này là: bức tranh được vẽ 
rất nhanh với mục đích là ghi lại một cách chính xác tổng quan của khung 
cảnh.Tiếp theo sau là thể  hiện một cái nhìn mới, nhanh và khơng định  
kiến; khác với trường phái hiện thực, tự nhiên.
*Các họa sĩ tiêu biểu của trường phái ấn tượng:
Nhóm họa sĩ  ấn tượng đầu tiên  ở  Paris cũng đồng thời là những 
người nổi bật nhất

của trường phái này. Tuy cùng có chung khuynh 

hướng nghệ thuật Ấn tượng nhưng tranh của mỗi họa sĩ lại có những nét 
đặc trưng khác nhau tạo nên sự đa dạng phong phú cho trường phái.
* Claude Monet (1840­1926): là họa sĩ nổi tiếng người Pháp được 
mệnh danh là “người cha của hội họa ấn tượng” là họa sĩ tiêu biểu và nổi  

tiếng số một của trường phái này với số lượng tác phẩm đồ  sộ. Ơng cịn 
được coi là một trong những người sáng lập trường phái  ấn tượng và là 
họa sĩ nhất qn và nhiều tác phẩm nhất của phong trào triết học miêu tả 
những nhận thức của con người trước thiên nhiên, đặc biệt khi được áp  
dụng   để   vẽ   phong   cảnh   ngoài   trời.Với   các   tác   phẩm   nổi   tiếng   như: 
Người đàn bà trong vườn (Woman in the Garden), 1867, Hermitage­ Nga.  
“Ấn tượng mặt trời mọc” được vẽ năm (1872) …
* Edouard Manet (1832­1883)
Trước khi  được liệt  vào phạm vi  ảnh hưởng của chủ  nghĩa  ấn 
tượng, thật ra Manet là họa sĩ hiện thực hơn là  ấn tượng. Manet có thời 
gian đi du lịch nhiều nơi, chính trong thời gian du hành vịng quanh châu 


Âu, ơng đã có nhiều trải nghiệm và cảm nhận để  sau này in lại dấu  ấn  
trong những tác phẩm của mình. Rồi những tác phẩm của ơng đã có ảnh 
hưởng tới những họa sỹ  trẻ  mà sau đó sẽ  được gọi là “các họa sỹ   ấn  
tượng”.
Một số tác phẩm tiêu biểu của Edouard Manet như: Olympia, 1863. 
The luncheon on the Grass (1862­1863),…
*Pierre­Auguste   Renoir (1841 ­ 1919)   là   một   họa   sĩ   người Pháp, 
một nhân vật tiên phong trong sự  phát triển của phong cách  Trường phái 
ấn tượng. Ơng là một họa sĩ ln đề cao vẻ đẹp, đặc biệt là về vẻ đẹp cơ 
thể của nữ giới. "Renoir là hiện thân cuối cùng của truyền thống chuyển 
tiếp từ Rubens tới Watteau" với tác phẩm tiêu biểu: After the Bath, 1888…
*   Edgar   Degas   (1834­1917):  Sinh   ngày   19­7­1834   tại   Thành   phố 
Paris, nước Pháp. Ông là họa sĩ trường phái  ấn tượng Pháp mà nổi tiếng 
múa   ballet   theo   chủ   đề   tác   phẩm   bao   gồm   "Dance   Class"   và   "Fin 
d'Arabesque." Được coi là một trong những sáng lập chủ nghĩa ấn tượng, 
một hạn ơng đã từ chối chấp nhận. 
Ơng có thể được coi là một họa sĩ trường phái ấn tượng, nhưng tác  

phẩm của ơng, bao gồm cả  "L'Absinthe" và "A Văn phịng bơng tại New 
Orleans," là cũng chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi chủ nghĩa hiện thực
Một số  tác phẩm tiêu biểu của  Edgar Degas  như: Tắm (woman 
Combing   Her   Hair)   được   sáng   tác   năm   (1888­1886).   The   Dance 
Class(   1873­1876)   Oil   on   canvas.   Ballet   Rehearsal   (1873)   the   Fogg   Art 
Museum, Massachusetts,…
* Một số tác phẩm tiêu biểu của các họa sĩ tiêu biểu của trường  
phái ấn tượng: